Kryzys może być szansą zmiany na lepsze
Transkrypt
Kryzys może być szansą zmiany na lepsze
Kryzys może być szansą zmiany na lepsze Kryzys to chwila, w której doświadczamy zachwiania lub utraty równowagi emocjonalnej w wyniku pojawienia się niespodziewanego zdarzenia lub trudnego okresu przejściowego w rozwoju. Jest to sytuacja, w której człowiek ma poczucie, że stracił kontrolę nad własnym życiem, a wszelkie dotychczasowe sposoby radzenia z trudnymi sytuacjami zawodzą i sytuacja staje się nie do zniesienia. Kryzysy są nieodłącznym elementem naszego życia. Charakterystyczne dla kryzysu jest to, że jest on ograniczony w czasie i niespodziewany, często też bywa przełomem w naszym życiu w wyniku, którego po jego zakończeniu wiele rzeczy się zmienia i nic nie jest takie, jak było przed jego pojawieniem się. Kryzys może być dla nas jednocześnie zagrożeniem i okazją do wprowadzenia zmian w swoim życiu, zdobycia nowych umiejętności. Wyróżnia się następujące rodzaje kryzysów: kryzys związany z brakiem informacji i/lub kompetencji – polega na braku wiedzy i/lub kompetencji, co możemy zrobić w danej sytuacji, np. do jakiego specjalisty się zgłosić z konkretnymi objawami, jaką pracę podjąć, itp. kryzysy rozwojowe – to naturalna część życia człowieka. Są to sytuacje, które występują w określonym wieku w danym kręgu kulturowym. Mimo iż są uniwersalne, bywają również bardzo stresujące, np. zawarcie związku małżeńskiego, urodzenie dziecka, śmierć kogoś bliskiego, wyprowadzka z domu; kryzysy sytuacyjne – to takie, które pojawiają się niespodziewanie, wywołują ogromny stres i są poza kontrolą osoby je doświadczającej, np. wypadek samochodowy, napaść, gwałt, nagła śmierć, nagła choroba, pożar, powódź; kryzysy egzystencjalne są związane z wewnętrznymi konfliktami i lękami i mogą dotyczyć takich kwestii jak: tożsamość płciowa, relacje emocjonalne, niezależność. Ten typ kryzysu jest dostrzegalny w przełomowych momentach życiowych, np. nieudane związki, powtarzające się konflikty, kryzys wieku średniego; kryzys psychopatologiczny pojawia się, kiedy istniejące zaburzenia psychiczne utrudniają lub uniemożliwiają nam poradzenie sobie z sytuacją kryzysową, np. depresja, lęki, nerwica; nagły przypadek psychiatryczny to sytuacja kryzysowa, kiedy osoba jej doświadczająca jest niezdolna życiowo lub niezdolna do odpowiadania za siebie i może stanowić zagrożenie dla siebie i/lub otoczenia. Jest to osoba potrzebująca natychmiastowej pomocy psychiatrycznej. Rozwiązać je można w sposób konstruktywny-rozwojowy, destruktywny- prowadzący do pogorszenia funkcjonowania lub stagnacyjny, czyli powrót do względnej równowagi bez rozwiązania sytuacji kryzysowej. Sytuacja kryzysowa może być dla człowieka go doświadczającego przeszkodą nie do pokonania, która może doprowadzić do załamania i dezorganizacji osobowości, która uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Może też być szansą na lepsze przystosowanie się, poznanie siebie, a z sytuacji krytycznej wyjście z wiedzą i umiejętnościami, jakich się do tej pory nie posiadało. To, jakie konsekwencje będzie miała dla człowieka sytuacja kryzysowa zależy m.in. od takich czynników jak: udzielane wsparcie, cechy osobowości, kompetencje i umiejętności, zasoby materialne, znane sposoby radzenia sobie w trudnych momentach. Kryzys może być zarówno szansą jak i niebezpieczeństwem. Magdalena Grelus-Ochman