Program VIII Sympozjum

Transkrypt

Katedra i Zakład Propedeutyki
i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej
Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
w Szczecinie
Zarząd Sekcji Fizykodiagnostyki
i Fizjoterapii Stomatologicznej
Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii
oraz
Komisja Stomatologiczna
Okręgowej Rady Lekarskiej
w Szczecinie
Wydział Nauk
o Zdrowiu PUM
w Szczecinie
Pracownia Rentgenowska
CBCT iCAT
Wyższa Szkoła Edukacji
i Terapii w Poznaniu
Be Active Dentist
Stowarzyszenie Polskich
Higienistek Stomatologicznych
Prestige Venture Capital
zapraszają na
VIII Międzynarodowe Sympozjum
Fizykodiagnostyki i Fizjoterapii
Stomatologicznej i Medycznej
„STOMATOLOGIA NAUKĄ INTERDYSCYPLINARNĄ”
Międzyzdroje
19.05 – 22.05.2016
Liczba punktów edukacyjnych 20
1
PATRONAT HONOROWY
2
PATRONAT MEDIALNY
3
Zarząd Sekcji Fizykodiagnostyki
i Fizjoterapii Stomatologicznej
Polskiego Towarzystwa Fizjoterapii
Prezes Sekcji: Prof. dr hab. n. med. Krystyna Opalko
Wice Prezesi: Dr hab. n. med. Małgorzata Pihut
Prof. dr hab. n. med. Teresa Matthews-Brzozowska
Prof. dr hab. n. med. Katarzyna Różyło
Sekretarz: Dr n. med. Danuta Lietz-Kijak
Skarbnik: Dr n. med. Zbigniew Hamerlak
Członkowie Zarządu: Prof. dr hab. n. med. Bogumiła Frączak,
Prof. dr hab. n. med. Rajmund Orlicki śp, Prof. dr hab. n. med. Feliks
Jaroszyk, Prof. dr hab. n. med. Jerzy Sokołowski, Prof. dr hab. n. med.
Joanna Wysokińska – Miszczuk, Dr hab. n. med. Lidia Puchalska –
Niedbał, Dr hab. n. med. Mariusz Pryliński.
Siedziba:
Komisja Rewizyjna:
Dr n. med. Edward Kijak
Dr n. med. Joanna Gadomska - Krasny
Dr n. med. Małgorzata Tomasik,
Katedra i Zakład Propedeutyki
i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej
Pomorski Uniwersytet Medyczny
w Szczecinie
al. Powstańców Wlkp. 72
70-111 Szczecin
Tel. +48-91-466 16 73
Fax +48-91-466 17 27
e-mail: [email protected]
HONOROWY KOMITET NAUKOWY SYMPOZJUM:
Prof. zw. dr hab. Feliks Jaroszyk
Dr n. med. Marek Kiljański Prezes PTF
Prof. zw. dr hab. n. med. Bartłomiej Loster
Prof. zw. dr hab. med Stanisław Majewski
Prof. zw. dr hab. n. med. dr h.c Sieroń Aleksander
Dr hab. n. med. Jan Szczegielniak prof. PO
Dr hab. n. med. dr h.c. Zbigniew Śliwiński, prof. UJK
4
KOMITET NAUKOWY SYMPOZJUM
Przewodnicząca - Prof. dr hab. n. med. Krystyna Opalko
CZŁONKOWIE KOMITETU NAUKOWEGO
Dr n. kf Katarzyna Bogacz
Dr hab. n. med. Elżbieta Bołtacz - Rzepkowska, prof. UMŁ
Prof. dr hab. n. med. Beata Dejak
Dr n. kf Tomasz Dybek
Prof. zw. dr hab. n. med. Bogumiła Frączak
Dr hab. n. med. Dorota Hojan - Jezierska
Prof. dr hab. n. zdr. Beata Karakiewicz
Dr n. med. Edward Kijak
Dr hab. med. Barbara Kochańska, prof. GUM
Dr hab. n. med. Jolanta Kostrzewa - Janicka
Prof. dr hab. n. med. Leszek Kubisz
Dr n. med. Danuta Lietz – Kijak
Dr n. kf. Marcin Krajczy
Prof. zw. dr hab. n. med. Mariusz Lipski
Dr hab. n. med. Anna Lubkowska prof. PUM
Dr n. kf. Jacek Łuniewski
Dr hab. n. techn. Jerzy Margielewicz, prof. PŚ
Prof. zw. dr hab. n. med. Teresa Metthews - Brzozowska
Prof. zw. dr hab. n. med. Halina Pawlicka
Dr hab. n. med. Małgorzata Pihut, prof. CMUJ
Dr hab. n. med. Mariusz Pryliński, prof. UMP
Dr hab. n. med. Lidia Puchalska - Niedbał
Prof. zw. dr hab. n. med. Katarzyna Różyło
Prof. dr hab. n. med. Ingrid Różyło - Kalinowska
dr hab. n. med. Jerzy Sokalski, prof. UMP
Prof. dr hab. n. med. Jerzy Sokołowski
Prof. dr hab. n. med. Ewa Stachowska
Prof. dr hab. n. med. Wanda Stryła
Prof. dr hab. n. med. Anna Surdacka
Prof. dr hab. inż. Zbigniew Suszyński
Prof. dr hab. n. med. Danuta Waszkiel
Prof. zw. dr hab. n. med. Grażyna Wilk
Dr. hab. n. med. Włodzimierz Więckiewicz, prof. UMW
Dr hab. n. med. Grażyna Wiśniewska, prof. CMUJ
Prof. zw. dr hab. n. med. Joanna Wysokińska – Miszczuk
5
KOMITET ORGANIZACYJNY SYMPOZJUM
Przewodnicząca - Dr n. med. Danuta Lietz – Kijak
CZŁONKOWIE KOMITETU ORGANIZACYJNEGO
Mgr Marta Grzegocka
Mgr Piotr Stodolny
Prof. dr hab. Krystyna Opalko
Lek. dent. Elżbieta Kubala
Lek. dent. Paulina Strzelecka
Mgr fizj. Łukasz Kopacz
Dr inż. Izabela Kossowska
Dr n. med. Piotr Skomro
Dr n. zdr. Danuta Kaczmarska
Dr n. med. Helena Gronwald
Dr n. med. Zbigniew Hamerlak
6
Szanowni Uczestnicy Sympozjum,
Kolejny już raz mamy zaszczyt gościć Państwa na spotkaniach z fizykoterapią, nie tylko stomatologiczną, a jest to już VIII Międzynarodowe Interdyscyplinarne Sympozjum. Zaczynaliśmy z zamysłem
rozpropagowania w stomatologii diagnostyki fizykalnej i upowszechnienia efektów leczniczych po
zabiegach fizykoterapii. Pamiętamy spektakularne odkrycie możliwości regeneracji kości w okolicy okołowierzchołkowej, czy regenerację uszkodzonego nerwu żuchwowego z zastosowaniem pól elektromagnetycznych, a także diagnostykę zmian przednowotworowych jamy ustnej w świetle niebieskim.
W wytłumaczeniu tych zjawisk przyszli nam z pomocą profesorowie z innych specjalności. Od pierwszego sympozjum są z nami szczególne osoby, które pozwolę sobie powitać specjalnie, dziękując im za
przybycie, poświęcanie nam swojego cennego czasu w wielu dyskusjach, dających możliwość poszerzanie naszej wiedzy. Są to prof. dr hab. dr h. c. Aleksander Sieroń, prof. dr hab. dr h. c. Feliks Jaroszyk,
prof. dr hab. n. med. Z. Śliwiński, prof. dr hab. n. med. Leszek Kubisz. Mieliśmy pewność, iż stomatologia nie może zamknąć się tylko do warsztatu. Musi się integrować z innymi specjalnościami, co potwierdziło poprzednich siedem edycji naszych spotkań naukowych. Od pierwszego naszego spotkania
w Międzyzdrojach byli z nami Kierownicy Katedr i Zakładów Stomatologicznych: prof. dr hab. n. med.
Katarzyna Różyło, prof. dr hab. n. med. Teresa Matthews-Brzozowska, prof. dr hab. n. med. Joanna
Wysokińska – Miszczuk, prof. dr hab. n. med. Grażyna Wilk, prof. dr hab. n. med. Bogumiła Frączak,
prof. dr hab. n. med. Lidia Puchalska – Niedbał, prof. dr hab. n. med. Danuta Waszkiel, dr hab. n. med.
Małgorzata Pihut, prof. dr hab. n. med. Rajmund Orlicki śp. Oczywiście, nie byłoby naszych Sympozjów,
gdyby nie nowatorskie badania z dziedziny fizykodiagnostyki i fizykoterapii stomatologicznej, prezentowane przez coraz liczniejsze grono wiernych badaczy zagadnienia.
Jest nam szczególnie miło, że możemy w swoim gronie powitać światowe sławy z zakresu biofizyki, fizjoterapii, medycyny, biochemii, a także stomatologii. W tym roku swoje badania zaprezentuje
aż 90 badaczy z różnych stron Polski i Europy. Klasyczna forma prezentacji badań oraz dyskusji pozostała od pierwszego spotkania z fizykoterapią, czyli od 2007 r. Spotkania w gronie specjalistów, możliwość
bezpośredniej rozmowy jest nadal najlepszą drogą do pogłębiania wiedzy, poszerzania dróg badawczych oraz wymiany doświadczeń. Cieszy fakt, że jest nas coraz więcej, stosujących diagnostykę oraz
terapię fizykalną w stomatologii. Możliwości, jakie dała nam biofizyka, informatyka oraz wiedza na temat czynników fizycznych, ich łączenia i uzyskiwania coraz lepszych wyników terapeutycznych jest bardzo szeroka. W tym miejscu muszę także podziękować za ogromną pracę włożoną w organizacje tych
obrad Kierownikowi Katedry i Zakładu Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pani dr n.
med. Danucie Lietz-Kijak. Jej zaangażowanie, stanowczość, determinacja oraz samodyscyplina, była
i jest nie do zastąpienia.
Dziękując wszystkim za przybycie, życzymy Państwu owocnych obrad, udanych spotkań oraz miłego
pobytu w słonecznych Międzyzdrojach.
Krystyna Lisiecka – Opalko
7
Szanowni Państwo,
Serdecznie witamy, już VIII raz, na Międzynarodowym Sympozjum Fizykodiagnostyki
i Fizjoterapii Stomatologicznej i Medycznej. W czasie jego trwania, po raz kolejny będziemy udowadniać,
iż Stomatologia jest Nauką Interdyscyplinarną, potwierdzając nowatorstwo przedsięwzięcia. To konsekutywne, naukowe spotkanie lekarzy wielu specjalności, fizjoterapeutów, biofizyków, biologów, biochemików,
inżynierów, informatyków, pedagogów, psychologów i stomatologów jest pretekstem do wymiany doświadczeń naukowych i klinicznych.
W czasie trwania naszego Sympozjum będziemy mieć niepowtarzalną możliwość zapoznania się z
najnowszymi osiągnięciami z zakresu medycyny fizykalnej i wskażemy praktyczne możliwości wykorzystania
jej w stomatologii. Przyświeca nam konkretny cel, który obliguje do poszukiwania i promowania nowych,
alternatywnych metod diagnozowania, leczenia i rehabilitacji stomatognatycznej, co niezaprzeczalnie łączy
się z integracją wielu dyscyplin naukowych, a wszystko dla szeroko pojmowanego dobra pacjentów.
Z wielką przyjemnością pragniemy poinformować, iż wzorem lat ubiegłych, tematyka Sympozjum
pozostała interdyscyplinarna i dotyczyć będzie: biomateriałów, stosowanych we współczesnej medycynie
i stomatologii, biomechaniki układu ruchowego i stomatognatycznego, fizykodiagnostyki, fizykoterapii
i fizjoterapii w stomatologii i innych specjalizacjach medycznych, psychologicznych, socjologicznych i ekonomicznych aspektów nauk o zdrowiu. Potwierdzając słuszność wyboru tematów Sesji Naukowych, zostało
zgłoszonych 90 referatów, zaakceptowanych przez Komitet Naukowy Sympozjum i przewidzianych do wygłoszenia. Realizując potrzeby poznawcze młodych pracowników naukowych i studentów zorganizowaliśmy
dla nich odrębną Sesję Naukową, co zaowocowało przesłaniem 28 prac, potwierdzających potrzebę bezwzględnej integracji środowisk fizjoterapeutycznych i stomatologicznych w zakresie badań naukowych
i procesie leczenia pacjentów. Program Sympozjum buduje osiem różnotematycznych Sesji Naukowych,
omawiających aktualne problemy medycyny, fizjoterapii i stomatologii. Każdy z uczestników będzie mógł
zgodnie ze swoimi zainteresowaniami uczestniczyć w Sesjach i warsztatach z zakresu fizykodiagnostyki
i fizykoterapii stomatologicznej.
Nie bezpodstawnie Międzynarodowe Sympozja Fizykodiagnostyki i Fizjoterapii Stomatologicznej
i Medycznej realizowane są cyklicznie w Międzyzdrojach. Organizatorzy od lat wybierają to miejsce, ponieważ Międzyzdroje stanowią wizytówkę nadmorską Województwa Zachodniopomorskiego. Otaczający Międzyzdroje Park Narodowy oferuje unikalny krajobraz, a samo miasto atrakcje turystyczne. Zabytki kultury
materialnej województwa zachodniopomorskiego są świadectwem bogatej historii, wynikiem ścierania się
wpływów polskich, niemieckich i skandynawskich. Hanzeatyckie tradycje w połączeniu z walorami przyrodniczymi i krajobrazem tworzą niepowtarzalną wartość, decydującą o atrakcyjności turystycznej województwa.
Pozostaje nam mieć nadzieję, iż wszyscy Uczestnicy Sympozjum wyrażają potrzebę spotykania się,
wymiany poglądów i doświadczeń w zakresie rzeczonej interdyscyplinarnej tematyki. Będzie również szansa
na pielęgnację starych oraz nawiązanie nowych znajomości w przyjaznej atmosferze nadmorskich klimatów.
W imieniu Komitetu Organizacyjnego, życzę Państwu owocnych obrad i niezapomnianych chwil na VIII Międzynarodowym Sympozjum Fizykodiagnostyki i Fizjoterapii Stomatologicznej i Medycznej.
Danuta Lietz-Kijak
8
PROGRAM RAMOWY
CZWARTEK 19.05.2016 r.
16.00 - 20.00 REJESTRACJA UCZESTNIKÓW SYMPOZJUM
18.00 ZEBRANIE CZŁONKÓW
SEKCJI FIZYKODIAGNOSTYKI I FIZJOTERAPII STOMATOLOGICZNEJ
POLSKIEGO TOWARZYSTWA FIZJOTERAPII
20.00 – KOLACJA
PIĄTEK 20.05.2016 r.
09.00 – 10.00 INAUGURACJA SYMPOZJUM – SALA WYKŁADOWA KAWCZA GÓRA
10.00 – 11.15 SESJA I – INAUGURACYJNA
PRZERWA KAWOWA CIĄGŁA
11.30 – 14.10 SESJA II - FIZYKODIAGNOSTYKA W NAUKACH MEDYCZNYCH
I RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA
14.10 – 15.00 OBIAD
15.00 – 16.10 SESJA III - NOWOCZESNA DIAGNOSTYKA BIOCHEMICZNA,
MEDYCYNA MITOCHONDRIALNA I ŻYWIENIE CZŁOWIEKA
POKAZ FIRMY PIERRE FABRE
16.20 – 18.30 SESJA IV - FIZYKOTERAPIA I FIZJOTERAPIA W STOMATOLOGII ORAZ
MEDYCYNIE
20.00 - UROCZYSTA KOLACJA
SOBOTA 21.05.2016 r.
10.00 - 10.50 SESJA V - PSYCHOLOGICZNE, SOCJOLOGICZNE I EKONOMICZNE ASPEKTY
NAUK O ZDROWIU
11.00 – 12.30 SESJA VI - BIOMECHANIKA UKŁADU STOMATOGNATYCZNEGO
I NARZĄDU RUCHU
PRZERWA KAWOWA CIĄGŁA
12.40 – 14.10 SESJA VII - BIOMATERIAŁY WE WSPÓŁCZESNEJ MEDYCYNIE
ORAZ STOMATOLOGII
14.10 – 15.00 OBIAD
15.00 – 17.20 SESJA VIII - SESJA MŁODYCH PRACOWNIKÓW NAUKOWYCH I STUDENTÓW
18.00 - OGŁOSZENIE WYNIKÓW KONKURSU
MŁODYCH PRACOWNIKÓW NAUKOWYCH I STUDENTÓW
ZAKOŃCZENIE SYMPOZJUM
20.00 – KOLACJA
9
WARSZTATY
Warsztat I A– piątek - 20.05.2016 r. godz.17.30 – 18.30
Zastosowanie promieniowania laserowego w stomatologii
z wykorzystaniem urządzeń Firmy KaVo
Warsztat I B – piątek – 20.05.2016 r. godz.18.30 – 19.30
Wpływ promieniowania laserów biostymulacyjnych o długości fali 635nm
i 820nm na leczenie chorób stawów skroniowo – żuchwowych
Warsztat II - sobota 21.05.2016 r. godz.15.00 – 18.00
Nie takie CBCT straszne jak je malują
Widzieć więcej to wiedzieć więcej. Diagnostyka CBCT vs diagnostyka 2D
w poszczególnych gałęziach stomatologii
Warsztat III – niedziela 22.05. 2016 godz. 10.00 – 11.00
Ozonoterapia w stomatologii
Warsztaty IV - niedziela 22.05.2016 godz. 11.00 – 12.00
Wpływ niektórych nawyków żywieniowych i diety na stan zdrowia jamy ustnej pacjentów leczonych z zastosowaniem elementów metalowych
10
PROGRAM SZCZEGÓŁOWY SYMPOZJUM
PIĄTEK 20.05.2016 r.
09.00 – 10.00 INAUGURACJA SYMPOZJUM SALA WYKŁADOWA - KAWCZA GÓRA
10.00 – 11.15 SESJA I – INAUGURACYJNA
PRZEWODNICZĄCY SESJI:
Prof. dr hab. n. med. K. Lisiecka - Opalko, Prof. dr hab. n. med. dr h.c A. Sieroń,
Prof. dr hab. F. Jaroszyk, Prof. dr hab. n. techn. Z. Suszyński
10.00 – 10.15
Aleksander Sieroń1
1
Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej, Wydział Lekarski z Oddziałem
Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Stopa cukrzycowa a medycyna fizykalna
Diabetic foot and physical medicine
10.15 – 10.30
Zbigniew Śliwiński1
1
Instytut Fizjoterapii, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Centrum Fizjoterapii WS SP ZOZ w Zgorzelcu
Postępowanie fizjoterapeutyczne w dyslordozach szyjnych
The physiotherapy procedure in cervical dyslordosis
10.30 – 10.45
Feliks Jaroszyk1, Jacek Szulczyk2, Sławomir Jaroszyk3
1
Instytut Ochrony Zdrowia PWSZ Piła
dB - project Sp. z o.o. Bogdanowo k/Obornik
3
Specjalistyczna Poradnia Stomatologiczna „Ortoidea” Poznań
2
Środowisko akustyczne w standardowym gabinecie stomatologicznym
Acoustic environment in a standard dental office
10.45 – 11.00
Agnieszka Szczepek1
1
Pracownia Badan Naukowych Kliniki Otolaryngologii, Charité-Berlin, Niemcy
Czynniki związane z utratą słuchu i stanem kompensacji w grupie 701 pacjentów z szumami
usznymi
11
Factors predicting hearing loss and associating with the compensation status in a cohort of
701 tinnitus patients
11.00 – 11.15
Zbigniew Suszyński1, Barbara Gołębicka2, Krystyna Lisiecka-Opalko3, Alfreda Graczyk4,
Danuta Lietz-Kijak3, Bartłomiej Siwicki5, Dariana Wojtych6, Michał Dojs7, Robert Świta1,
Anna Dojs7
1
Politechnika Koszalińska, Koszalin
Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska, Koszalin
3
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
4
Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa
5
Kompleksowa Innowacyjna Praktyka Stomatologiczna, Miastko
6
Gabinet Stomatologiczny "Diadent", Koszalin
7
Gabinet Stomatologiczno-Periodontologiczny, Gorzów Wielkopolski
2
Istota i znaczenie diagnostyczne analizy czynnikowej obrazów autofluorescsencyjnych
Principal component analysis of autofluorescenceimages - the idea and diagnostic value
11.30 – 14.10 SESJA II - FIZYKODIAGNOSTYKA W NAUKACH MEDYCZNYCH
I RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA
Prof. dr hab. n. med. G. Wilk, Prof. dr hab. n. med. T.K. Różyło,
Dr hab. n. med. A. Lubkowska, Dr hab. n. med. J. Sokalski
11.30 – 11.40
Weronika Kawałkiewicz1, Anna Majewska2, Jerzy Sokalski3, Dorota Hojan-Jezierska2,4,
Leszek Kubisz1,4
1
Zakład Biofizyki, Katedra Biofizyki, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Zakład Protetyki Słuchu, Katedra Biofizyki, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
3
Katedra i Klinika Chirurgii Stomatologicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
4
Zakład Fizjoterapii, Instytut Ochrony Zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile
2
Pomiary drgań czaszki wywołane ruchem w stawie skroniowo-żuchwowym mierzone za
pomocą laserowej wibrometrii dopplerowskiej
Measurements of the scull vibration caused by the movements in the temporomandibular
joints by means by the laser Doppler vibrometery
11.40 – 11.50
Teresa Katarzyna Różyło1, Ingrid Różyło-Kalinowska2, Jacek Szkutnik3,
Magdalena Kozek1, Dorota Florczak1
1
Zakład Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Samodzielna Pracownia Propedeutyki Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego
w Lublinie
3
Zakład Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
2
Osteofit wyrostka kłykciowego żuchwy – etiologia, diagnostyka, fizjoterapia –
opis przypadku
12
Osteophyte of condylar process of mandible - etiology, diagnosis, physiotherapy –
case report
11.50 – 12.00
Anna Lubkowska1
1
Zakład Diagnostyki Funkcjonalnej i Medycyny Fizykalnej WNoZ, PUM
Zastosowanie elektromiografii w diagnostyce i terapii
The use of electromyography for the diagnosis and rehabilitation
12.00 – 12.10
Halyna Demchyna1, Jurij Riznyk1, Oleg Blicharski1
1
Lwowski Medyczny Uniwersytet Narodowy, Lwów
Diagnostyczna rola rentgenografii 3d w endodoncji - przypadki kliniczne
Diagnostic role of 3D radiography examination in endodontics - case reports
12.10 – 12.20
Weronika Kawałkiewicz1, Anna Majewska2, Dorota Hojan-Jezierska2,3, Agata Jezierska2,
Leszek Kubisz1,3
1
3
2
Wpływ bodźca dźwiękowego o częstotliwości 4000 Hz na stabilność posturalną człowieka
The effects of 4000 Hz acoustic stimulus on postural stability
12.20 – 12.30
Dorota Cudziło1, Dorota Pałczynska1, Artur Matthews-Brzozowski2
1
2
Zakład Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Instytutu Matki i Dziecka, Warszawa
Department of Oral and Maxillofacial Surgery, University Medical Center Groningen, The Netherlands
Fotoantropometryczna
ocena
symetrii
twarzy
w
wadzie
doniesienie wstępne
Photoanthropometric evaluation of facial in cleft - preliminary report
rozszczepowej
-
12.30 – 12.40
Magdalena Sroczyk – Jaszczyńska1, Grażyna Wilk1
1
Katedra i Zakład Radiologii Ogólnej i Stomatologicznej PUM w Szczecinie
Wielospecjalistyczna analiza badań wykonanych techniką CBCT
A multi-specialty research analysis performed using CBCT technology
12.40 – 12.50
Mateusz Szkliniarz1,2
1
2
Indywidualna Praktyka Lekarska
Doradca ds. aplikacji w radiologii, KaVo Polska
13
CBCT w różnych gałęziach stomatologii. Uniwersalność skanu oraz celowe jego wykonanie
w kontekście poszczególnych przypadków
CBCT scans in different branches of dentistry. Unique universality of 3D scans and dedicated scanning in clinically difficult cases
12.50 – 13.00
Edward Kijak¹, Danuta Lietz-Kijak2, Bogumiła Frączak1, Grażyna Wilk3
¹Zakład Protetyki Stomatologicznej PUM w Szczecinie
2
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej PUM w Szczecinie
3
Katedra i Zakład Radiologii Ogólnej i Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Obrazowanie CBCT w procesie diagnostycznym dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych
– możliwości i ograniczenia
CBCT imaging in the diagnosis of dysfunction of the temporomandibular joints - possibilities and limitations
13.00 – 13.10
Anna Majewska1, Dorota Hojan-Jezierska1,2, Teresa Mathews-Brzozowska3
1
Instytut ochrony zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile
3
Katedra i Klinika Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
2
Diagnostyka audiologiczna dziecka z niedorozwojem twarzoczaszki – studium przypadku
Audiological evaluation of children with craniofacial microsomia – case study
13.10 – 13.20
Violetta Olbert-Sieroszewska1, Katarzyna Banaszek1, Nawarycz Tadeusz2,
Jerzy Sokołowski1
1
2
Medical University of Lodz, Department of General Dentistry, Chair of Restorative Dentistry, Lodz, Poland
Department of Biophysics, Chair of Experimental and Clinical Physiology, Medical University of Łódź, Poland
Efektywność diagnostyczna urządzeń powiększających przy lokalizacji ujść kanałowych
Diagnostic efficiency of magnifying devices in finding the location of root canal orifices
13.20 – 13.30
Agata Tuczyńska1,2, Yasmin Abu-Fillat3, Dariusz Bartosik3,
Teresa Matthews-Brzozowska1
1
Katedra i Klinika Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska SP ZOZ
3
Koło Naukowe STN Katedry Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu
2
Rzadki przypadek reinkluzji zęba mlecznego towarzyszącego zębiakowi zastawnemu – opis
przypadku
Rare case of reinclusion of deciduous teeth accompanied with odontoma compositum case report
14
13.30-13.40
Karol Kirstein1, Kosior Piotr2, Dagmara Piesiak-Pańczyszyn2, Krzysztof Dudek3,
Aleksander Chrószcz1, Agnieszka Czajczyńska-Waszkiewicz2, Małgorzata Kowalczyk-Zając2,
Aleksandra Gabren-Syller4, Aleksandra Skalec1, Bryła Ewelina5, Maciej Janeczek1,
Dobrzyński Maciej2
1
Zakład Anatomii Zwierząt Katedry Biostruktury i Fizjologii Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
3
Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, Politechnika Wrocławska
4
Klinika Stomatologiczna Adentis w Warszawie
5
Praktyka Stomatologiczna w Olsztynie
2
Wpływ rodzaju środka irygacyjnego oraz rozmiaru i typu narzędzia endodotycznego na dokładność pomiarów endometrycznych. Badania in vitro na zębach psich.
13.40 – 13.50
Piotr Skomro1, Paulina Strzelecka2, Danuta Lietz- Kijak1, Elżbieta Kubala2, Artur Perz2,
Barbara Stępniak3, Marta Grzegocka4
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
w Szczecinie
2
Studium Doktoranckie Wydziału Lekarsko- Stomatologicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
3
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
4
Studium Doktoranckie Wydziału Nauk o Zdrowiu Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Ocena próchnicy na powierzchniach stycznych zębów u pacjentów leczonych
ortodontycznie w diagnostyce wizualnej z zastosowaniem aparatów fizykalnych
Estimation of caries located on approximal surfaces of patients teeth during the orthodontic
treatment using physical device
13.50 – 14.10
Wiecheć Marek1, Agnieszka Książek-Czekaj1, Zbigniew Śliwiński1
1
2
MARKMED, Rehabilitacja Ruchowa Ostrowiec Św.
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Diagnostyka Funkcjonalna DIERS w fizjoterapii i stomatologii
Diers diagnostic system in the physiotherapy and dentistry
Wystąpienie połączone z pokazem praktycznym
15.00 – 16.10 SESJA III - NOWOCZESNA DIAGNOSTYKA BIOCHEMICZNA,
MEDYCYNA MITOCHONDRIALNA I ŻYWIENIE CZŁOWIEKA
Prof. dr hab. n. med. B. Karakiewicz, Prof. dr hab. n. med. A. Stachowska,
Dr hab. n. med. D. Hojan - Jezierska , Dr hab. n. med. L. Puchalska - Niedbał
15.00 – 15.10
Ewa Stachowska1
15
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Żywienie człowieka- dlaczego jest tak źle skoro wszyscy się tak bardzo starają?
Human nutrition–why is it such a problem when everyone is trying hard to do it right?
15.10 – 15.20
Maja Czerwińska1, Joanna Hołowko1, Dominika Maciejewska1, Karina Ryterska1,
Karolina Jakubczyk1, Marcin Banaszczak1, Paweł Wysokiński2, Krzysztof Ficek3, Krzysztof
Wilk4, Ewa Stachowska1
1
Zakład Biochemii I Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Samodzielna Pracownia Edukacji Medycznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
3
Zakład Gimnastyki Korekcyjnej, Wydział Kultury Fizycznej I Promocji Zdrowia, Uniwersytet Szczeciński
4
Zakład Sportów Indywidualnych, Wydział Kultury Fizycznej I Promocji Zdrowia, Uniwersytet Szczeciński
2
Porównanie wpływu diety opartej o restrykcje kaloryczne i diety śródziemnomorskiej na
parametry antropometryczne i biochemiczne byłego sportowca
Influence comparison of diet based on the caloric restriction and mediterranean diet on anthropometric and biochemical parameters of a former athletes
15.20 – 15.30
Joanna Hołowko1, Maja Czerwińska1, Sandra Budrewicz1, Ewa Stachowska1
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny
Babyshambles children Top 10'favourite food choices”. Analiza wyborów żywieniowych
dzieci i młodzieży z wykorzystaniem portalu społecznościowego
Babyshambles children Top 10'favourite food choices”. Analysis of food choices of children and young people using social networking
15.30 – 15.40
Elżbieta Kubala1,, Krystyna Lisiecka - Opalko2 , Danuta Lietz - Kijak2, Artur Perz1,
Barbara Stępniak3, Paulina Strzelecka1, Łukasz Kopacz1, Marta Grzegocka1
1
Studium Doktoranckie Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
3
SKN przy Katedrze i Zakładzie Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
2
Diagnostyka śliny spoczynkowej w gabinecie stomatologicznym
Diagnostics of unstimulated saliva in dental office
15.40 – 15.50
Elżbieta Kubala1, Krystyna Lisiecka - Opalko2 , Danuta Lietz - Kijak2, Barbara Stępniak3,
Artur Perz1, Łukasz Kopacz1, Marta Grzegocka1, Paulina Strzelecka1, Tomasz Lipski4,
Edward Kijak5
1
Studium Doktoranckie Wydziału Lekarsko – Stomatologicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
2
16
3
4
Katedra Protetyki i Materiałoznawstwa Stomatologicznego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
5
Zakład Protetyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Zmiana parametru rozciągliwości śliny pełnej u kobiet w ciąży
Changing the viscosity parameter of whole saliva in pregnant women
15.50 – 16.00
Dominika Maciejewska1, Piotr Ossowki1, Arleta Drozd1, Karina Ryterska1,
Dominika Jamioł-Milc1, Marcin Banaszczak1
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Czy profil eikozanoidów może być pomocnym markerem w diagnostyce progresji NAFLD?
Is the eicosanoids profile a helpful marker in the diagnosis of NAFLD progression?
16.00 – 16.10
Małgorzata Szczuko1, Marta Zapałowska-Chwyć2, Dominika Maciejewska1,
Arleta Drozd1, Andrzej Starczewski2, Ewa Stachowska1
1
Klinika Ginekologii i Uroginekologii Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
2
Dieta o wysokim indeksie glikemicznym na przykładzie pacjentek z PCOS kontra mechanizmy rozwoju chorób metabolicznych i nowotworowych
High glycemic index diet illustrated in PCOS versus the mechanisms governing the development of metabolic diseases and cancer
POKAZ FIRMY PIERRE FABRE
16.20 – 18.30 SESJA IV - FIZYKOTERAPIA I FIZJOTERAPIA
W STOMATOLOGII ORAZ MEDYCYNIE
Prof. dr hab. n. med. H. Pawlicka, Prof. dr hab. n. med. J. Wysokińska – Miszczuk,
Prof. dr hab. n. med. Z. Śliwiński, Prof. dr hab. n. med. L. Kubisz
16.20 – 16.30
Krystyna Lisiecka – Opalko1
1
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki PUM
Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii Poznań
Magnetostymulacja zmiennopolowa w Anti Aging
Alternating magnetic fields stimulation in Anti Aging
16.30 – 16.40
Jerzy Sokołowski1
17
1
Zakład Stomatologii Ogólnej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Różne możliwości opracowania zębiny a połączenie z materiałem kompozytowym – klucz
do sukcesu klinicznego
Various dentin surface preparation methods and resin– dentin bond – the key to clinical
succes
16.40 – 16.50
Teresa Katarzyna Różyło1, Ingrid Różyło- Kalinowska2, Jacek Szkutnik3,
1
Zakład Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo- Twarzowej, I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
2
Samodzielna
Pracownia
Propedeutyki
Radiologii
Stomatologicznej
i
SzczękowoTwarzowej,
I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
3
Zakład Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia, I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Uniwersytet
Medyczny w Lublinie
4
Zakład Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo- Twarzowej, I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
5
Zakład
Rentgenodiagnostyki
Stomatologicznej
i
SzczękowoTwarzowej,
I
Wydział
Lekarski
z Oddziałem Stomatologicznym, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
Terapia światłem spolaryzowanym jako metoda rehabilitacji pacjentów z dysfunkcją układu
ruchowego narządu żucia
Therapy using polarised light as a method of rehabilitation of patients with temporomandibular disorders
16.50 – 17.00
Joanna Grącka-Mańkowska1, Beata Zarzycka2, Halina Pawlicka1
1
2
Zakład Endodoncji, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Zakład Mikrobiologii i Laboratoryjnej Immunologii Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Badanie skuteczności promieniowania lasera diodowego w eliminacji Enterococcus faecalis
Bactericidal efficacy of different diode laser operation modes against Enterococcus faecalis
17.00 – 17.10
Beata Zboromirska –Wnukiewicz1, Krzysztof Kogut1, Bernard Prudel2,
Krzysztof Kasprzyk1, Norbert Prudel3
1
Pracownia Materiałów Ceramicznych i Biotworzyw, Instytut Elektrotechniki Oddział Technologii i Materiałoznawstwa
Elektrotechnicznego we Wrocławiu
2
Specjalistyczne Centrum Medyczne w Polanicy Zdroju
3
Wojewódzki Szpital Chorób Płuc w Wodzisławiu Śląskim
Środowisko a zachowanie bioelektryczne człowieka
Environment and human behavior bioelectric
17.10 – 17.20
Olga Petryshyn1
1
Lwowski Narodowy Uniwersytet Medyczny nazwie Danylo Galicyjski
18
Leczenie światłem w praktyce klinicznej stomatologii zachowawczej
Electrophototherapy in clinical practice of therapeutic dentistry
17.20 – 17.30
Bogna Zielińska-Kaźmierska1, Bożena Kowalczyk1, Marcin Szczepanik1,
Katarzyna Nowicka2, Marek Woszczak2
1
2
USK nr 1 U.M. w Łodzi im. N. Barlickiego
USK nr 1 U.M. w Łodzi im. N. Barlickiego, UJK Kielce
Zastosowanie wybranych metod fizjoterapii w rehabilitacji chorych po zabiegach chirurgii
szczękowej
Application of selected methods of physiotherapy in the rehabilitation of patients after surgery
17.30 – 17.40
Monika Nastaj1, Krzysztof Kędzierski1, Jarosław Sieczkarek1, Marta Kusa- Podkańska1,
Joanna Wysokińska-Miszczuk1
1
Katedra i Zakład Periodontologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Zastosowanie fizjoterapii w codziennej praktyce lekarza stomatologa
The use of physiotherapy in the daily practice of a dentist
17.40 – 17.50
Zbigniew Hamerlak 1
1
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
Leczenie ciężkich, powikłanych ran
Treatment for severe complicated wounds
17.50 – 18.00
Karolina Karońska 1, Agata Prylińska Czyżewska 2, Mariusz Pryliński1
1
2
Zakład Technik i Technologii Dentystycznych Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
Klinika Rehabilitacji Narządu Żucia Uniwersytet Medyczny w Poznaniu
Zmiana wielkości DTS w zależności od czasu przechowywania w wodzie materiałów kompozytowych stosowanych w stomatologii
18.00 – 18.10
Janina Walczyńska1,2
1
NZOZ Prodentin
Wpływ promieniowania laserów biostymulacyjnych o długości fali 635nm i 820nm na leczenie chorób stawów skroniowo - żuchwowych
Effect of biostimulative laser radiation with a wavelength of 635 nm and 820 nm for the treatment of temporomandibular joints.
19
18.10 – 18.20
Paweł Radziejowski1,2, Maria Radziejowska1,2
1
2
University of Technology, Częstochowa
College of Education and Therapy in Poznań
The impact on the organism and some of the techniques of stone massage treatment
18.20 – 18.30
1
2
Stamps massage in cosmetics and physiotherapy
SOBOTA 21.05. 2016 r.
10.00 - 10.50 SESJA V - PSYCHOLOGICZNE, SOCJOLOGICZNE
I EKONOMICZNE ASPEKTY NAUK O ZDROWIU
Dr hab. n. med. J. Kostrzewa, Dr n. tech. B. Zboromirska-Wnukiewicz,
Dr n. med. A. Kroll
10.00 – 10.10
Ewa Jańczak-Biegańska1, Joanna Biegańska-Banaś1,2, Józef Krzysztof Gierowski2
1
2
Prywatny Specjalistyczny Gabinet Stomatologiczny „Ewadent”
Katedra Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński
Terapia psychologiczna pacjentów po poparzeniu podchlorynem sodu jako metoda wspomagająca rehabilitację stomatologiczną – studium przypadku
Psychological theraphy among patients suffering from sodium hypochlorite burns as
a method supporting dental rehabilitation – case study
10.10 – 10.20
Ostap Kohut1
1
Zakład Protetyki, Narodowy Uniwersytet Medyczny im. Danyla Halickiego we Lwowie
Analiza porównawcza osobliwości umiejętności w codziennej praktyce dentystów i studentów stomatologii oraz stosunek tych umiejętności na choroby zawodowy
Comparative analysis of peculiarities of daily practicing dentists and dental students skills
and their influence on the work-related diseases
10.20 – 10.30
Norbert Prudel1, Bernard Prudel2, Jan Rauch3, Beata Zboromirska- Wnukiewicz4
20
1
Wojewódzki Szpital Chorób Płuc im. Alojzego Pawelca, Wodzisław Śląski
3
Prywatny Gabinet Dentystyczny NZOZ, Specjalistyczna Przychodnia Stomatologiczna, Wadowice
4
2
Muzyka w gabinecie stomatologicznym a osobowość człowieka
Music in the dental office and the human personality
10.30 – 10.40
Marta Grzegocka1, Elżbieta Kubala2, Paulina Strzelecka2, Piotr Skomro3,
Danuta Kaczmarska1, Aleksandra Kroll4, Łukasz Kopacz1, Elżbieta Grochans5,
Danuta Lietz – Kijak3
1
Studium Doktoranckie, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Studium Doktoranckie, Wydział Lekarsko – Stomatologiczny, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
3
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Wydział Lekarsko – Stomatologiczny, Pomorski
Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
4
Katedra Psychiatrii, Wydział Lekarsko – Stomatologiczny, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
5
Zakład Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
2
W jaki sposób radzą sobie stresem studenci kierunku lekarsko – dentystycznego?
Badania wstępne.
How students of Faculty of Dentistry and Medicine react to stress? Preliminary research
10.40 – 10.50
Aleksandra Kroll1, Marta Grzegocka2, Dagmara Lembas1, Mirosława Pankiewicz1
1
2
Obraz dzieci i młodzieży u studentów kierunku dentystycznego wobec perspektywy pracy
z pacjentem poniżej 18 r.ż.
An image of children and adolescents with dental students towards the prospect of working
with patients under 18 years of age
11.00 – 12.30 SESJA VI - BIOMECHANIKA UKŁADU STOMATOGNATYCZNEGO
I NARZĄDU RUCHU
Prof. dr hab. n. med. S, Majewski, Prof. dr hab. n. med. B. Frączak,
Dr hab. n. med. G. Wiśniewska , Dr hab. n. med. W. Więckiewicz, prof. nadzw.
11.00 – 11.10
Aneta Wieczorek1 , Loster Jolanta 1, Teresa Sierpińska 2, Maria Gołębiewska3
1
Katedra Protetyki Stomatologicznej IS UJ CM w Krakowie
Zakład Technik Dentystycznych UM Białystok
3
Katedra Protetyki Stomatologicznej UM w Białystok
2
Rozkład kontaktów okluzyjnych, symetria napięcia mięśni a klasy okluzyjne u młodych
zdrowych osób
21
Distribution of occlusal contact, symmetry of muscle tension and class occlusion in young
healthy people
11.10 – 11.20
Piotr Kazana1, Małgorzata Pihut2, Ewa Ferendiuk3
1
Uniwersytecka Klinika Stomatologiczna w Krakowie, Poradnia Protetyki Stomatologicznej, Pracownia Zaburzeń
Czynnościowych Narządu Żucia
2
Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
3
Przegląd wybranych metod kinezyterapeutycznych stosowanych w leczeniu zaburzeń
czynnościowych narządu żucia
Survey of kinesitherapeutic methods applied in temporomandibular disorder treatment
11.20 – 11.30
J. Szkutnik1, M. Sieczkarek1, M. Resztak1 J. Sieczkarek2, J. Wysokińska-Miszczuk2
1
2
Zakład Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia UM w Lublinie
Katedra i Zakład Periodontologii UM w Lublinie
Wstępna ocena efektów zastosowania wybranych technik kinezyterapeutycznych u pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi układu ruchowego narządu żucia
The initial effects of the selected kinesiotherapeutic techniques in the group of patients with
temporomandibular disorders
11.30 – 11.40
Tomasz Lipski1, Edward Kijak2, Danuta Lietz-Kijak3, Jerzy Margielewicz4
1
Katedra Protetyki i Materiałoznawstwa Stomatologicznego, Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym
w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
2
Zakład Protetyki Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
3
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
4
Politechnika Śląska, Katowice
Wielkość maksymalnych sił okluzyjnych, generowanych przez mięśnie żucia w zależności
od wieku badanego.
The maximum size of the occlusal generated by the masticatory muscles depending on the
age of the patient
11.40 – 11.50
Jolanta E. Loster1, Katarzyna Baran1, Piotr Kazana1, Aneta Wieczorek1
1
Katedra Protetyki Stomatologicznej, Instytut Stomatologii UJ w Krakowie
Ograniczone odwodzenie żuchwy w wyniku leczenia nowotworu szczęki – opis przypadku
Limited abduction of the mandible as a result of treatment for cancer of the jaw – case
study
11.50 – 12.00
Jolanta Kostrzewa-Janicka1
Katedra protetyki Stomatologicznej, WUM
22
Bruksizm – patologia czy zjawisko fizjologiczne?
Bruxism – pathology or physiological phenomenon?
12.00 – 12.10
Ewa Ferendiuk1 , Piotr Kazana2, Małgorzata Pihut3
1
Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medium w
Krakowie, Pracowania Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
2
Uniwersytecka Klinika Stomatologiczna w Krakowie, Gabinet Zaburzeń Czynnościowych Narządu
3
Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medium w
Krakowie Pracowania Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
Poizometryczna relaksacja mięśniowa jako terapia wspomagająca w leczeniu zaburzeń
czynnościowych narządu żucia
Postisometric muscle relaxation as supportive therapy in the treatment of TMJ disorders
12.10 – 12.20
Marek Woszczak1, Katarzyna Syrewicz2, Joanna Mokrzycka3, Marcel Kotkowski4,
Marek Kiljański5
1
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Instytut Fizjoterapii
Pabianickie Centrum Rehabilitacji, Pabianice
3
Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. N. Barlickiego UM, Łódź
4
Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filozoficzny
5
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wyższa Szkoła Informatyki i Umiejętności w Łodzi
2
Bruksizm - przykład leczenia fizjoterapeutycznego i stomatologicznego
Bruxism – example of physiotherapy and dental treatment?
12.20 – 12.30
Edward Kijak1, Danuta Lietz-Kijak2, Bogumiła Frączak1, Jerzy Margielewicz3
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
3
2
Komputerowo wspomagana diagnostyka narządu żucia człowieka
Computer-aided diagnosis of masticatory human
12.40 – 14.10 SESJA VII - BIOMATERIAŁY WE WSPÓŁCZESNEJ MEDYCYNIE
ORAZ STOMATOLOGII
Prof. dr hab. n. med. B. Dejak, Prof. dr hab. n. med. J. Sokołowski,
Prof. dr hab. n. med. M. Lipski, Dr hab. n. med. M. Pryliński, prof. nadzw.,
12.40 – 12.50
Andriy Kordiyak1
23
1
Andriy Kordiyak, Narodowy Uniwersytet Medyczny imienia Danyla Halickiego we Lwowie, Zakład Protetyki Stomatologicznej
Biozgodność materiałów stomatologicznych z uwzględnieniem powiązań diagnostycznych
The biocompatibility of dental materials: diagnostically related considerations
12.50 – 13.00
Mariusz Pryliński1, Arkadiusz Kubik1, Karolina Karońska1, Agata Prylińska-Czyżewska2
1
2
Wytrzymałość połączenia lutowanych elementów aparatów ortodontycznych
Tensile strength of various metallic orthodontic materials in the soldered
13.00 – 13.10
Mariusz Lipski1, Alicja Nowicka2, Katarzyna Kot1, Lidia Postek-Stefańska3,
Iwona Wysoczańska-Jankowicz3, Lech Borkowski3, Paweł Andersz4, Anna Jarząbek5,
Katarzyna Grocholewicz6, Ewa Sobolewska7, Krzysztof Woźniak8, Agnieszka Droździk6
1
Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w
Szczecinie
2
Katedra Stomatologii Zachowawczej i Endododoncji, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
3
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Zabrzu
4
Praktyka Prywatna, Szczecin
5
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
6
Zakład Stomatologii Zintegrowanej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
7
Zakład Gerostomatologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
8
Zakład Ortodoncji, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Wyniki leczenia bezpośredniego pokrycia miazgi z użyciem Biodentine
Treatment outcomes of direct pulp capping using Biodentine
13.10 – 13.20
Leszek Kubisz 1,3, Edward Pankowski1,3, Marta Janus1,3, Dorota Hojan-Jezierska2,3
1
Zakład Biofizyki Katedra Biofizyki Uniwersytet Medyczny Poznań
Zakład Protetyki Słuchu Katedra Biofizyki Uniwersytet Medyczny Poznań
3
2
Kolagen - stare nowe możliwości
Collagen - old new abilities
13.20 – 13.30
Małgorzata Krawczyk-Stuss1, Aneta Ostrowska1, Agata Szczesio2,
Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska1
1
2
Zakład Stomatologii Zachowawczej, Katedra Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Uczelniane Laboratorium Badań Materiałowych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Wpływ wielokrotnej aplikacji samotrawiących systemów wiążących na wytrzymałość połączenia Biodentine z materiałem kompozytowym
Effect of multiple application of self-etch adhesives on the shear bond strength of the composite to Biodentine
13.30 – 13.40
Beata Zboromirska-Wnukiewicz1, Bogumił Lewandowski2, Krzysztof Kogut1,
Norbert Prudel3, Krzysztof Kasprzyk1, Bernard Prudel4
24
1
2
Kliniczny Szpital Wojewódzki Nr 1 w Rzeszowie
3
Wojewódzki Szpital Chorób Płuc w Wodzisławiu
4
Potencjał elektrokinetyczny krwi przy zmiennym współczynniku INR
Electrokinetic potential blood at a variable rate INR
13.40 – 13.50
Paweł Andersz1
1
Praktyka Prywatna Szczecin
Abrazja powietrzna w stomatologii
Air abrasion in dentistry
13.50 – 14.00
Helena Gronwald1, Krystyna Opalko1, Petr Louda2, Mateusz Fijałkowski2,
Zbigniew Rożek2, Damian Batory3, Pavel Kejzlar2, Lucas Voleský2, Pablo Serrano4,
Danuta Lietz- Kijak1
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej PUM w Szczecinie,
Katedra Inżynierii Materiałowej w Libercu, Czechy
3
Instytut Inżynierii Materiałowej, Wydział Mechaniczny Politechniki Łódzkiej
4
Wydział Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej, Zakład Genetyki i Patomorfologii PUM
w Szczecinie
2
Porównanie wybranych parametrów powierzchni zębiny preparowanej piaskarką wodnopowietrzną i wiertłem
An in vitro comparison of influence of sandblaster- and drill- method on dentin surface
14.00 – 14.10
Radosław Maciejak1
1
Keystone Dental
Materiał kościotwórczy OCS-B
OCS-B - Bone Graft Material
15.00 – 17.20 SESJA VIII - SESJA MŁODYCH PRACOWNIKÓW NAUKOWYCH
I STUDENTÓW
Prof. dr hab. n. med. B. Dejak, Prof. dr hab. n. med. A. Surdacka,
Dr hab. n. med. B. Kochańska, prof. GUM, ,Prof. dr hab. n. med. M. Lipski,
Dr hab. n. med. M. Pryliński, prof. nadzw.,
25
15.00 - 15.05
Narzędzia diagnostyczne fizjoterapeuty u pacjentów z objawami bruksizmu
Tools in physiotherapy used for diagnosis of people suffering from bruxism
1
Monika Urbańska , Beata Palewicz
1
1
Studenckie Koło Naukowe Fizjoterapii Klinicznej, Wydział Nauk o Zdrowiu ,
Gdański Uniwersytet Medyczny
15.05 – 15.10
Badanie porównawcze technik miorelaksacji u pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi
narządu żucia przy pomocy terapii manualnej oraz laseroterapii
Comparative study of relaxation techniques in patients with functional disorders of the
masticatory system with manual therapy and laser therapy
1
2
Adam Malawski-Róg , Marcin Mitał , Dominik Pawliński
3
1
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Madent, Łańcut
Zakład Opieki Zdrowotnej nr 2 w Rzeszowie
3
Szpital Specjalistyczny Ducha Świętego w Sandomierzu,Oddział Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej/Oddział Ortopedii i
Traumatologii
2
15.10 – 15.15
Stan jamy ustnej pacjentów chorych na centralną surowiczą choroidoretinopatię (cscr) doniesienia wstępne
The oral cavity codition of patients with central serous choroidoretinopathy(cscr) – preliminary reports
1
Paweł Baczyński , Lidia Puchalska-Niedbał
2
1
SSNZOZ Cezary Turostowski
Katedra i Klinika Okulistyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr. 2 w Szczecinie
2
15.15 – 15.20
Ocena podatności na demineralizację szkliwa zębów poddanego działaniu żeli zawierających 10% lub 16% nadtlenku karbamidu - badania in vitro
Susceptibility to demineralization of dental enamel at 10% or 16% carbamide peroxide –
an in vitro study
1
Ewelina Dzienis , Barbara Kochańska
2
1
Dzienne Studia Doktoranckie Wydziału Lekarskiego, Studenckie Koło Naukowe Stomatologii Zachowawczej, Gdański
Uniwersytet Medyczny
2
Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej, Gdański Uniwersytet Medyczny
15.20 – 15.25
Nowoczesne endodontyczne instrumenty maszynowe
Modern Engine-Driven Endodontic Instruments
1
Wojciech Eliasz , Anna Surdacka
1
26
1
Klinika Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
15.25 – 15.30
Ocena gęstości optycznej biozgodnych materiałów stosowanych do wstecznego wypełniania kanałów korzeniowych
The evaluation of optical density of biocompatible materials used for retrograde obturation
after apicoectomy
1
1
Anna Gmerek , Małgorzata Brzezińska , Włodzimierz Dura
1
1
Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
15.30 – 15.35
Czy stan zdrowia pacjenta można oszacować w oparciu o pomiar obwodu szyi?
Is neck circumference a good antropometric indicator in evaluating patient's health status?
1
1
1
1
1
1
Anna Gudan , Dominika Pokrywka , Honorata Mruk , Anna Gudan , Tomasz Mazur , Anna Wolska ,
1
1
1
Joanna Palma , Joanna Hołowko , Maja Czerwińska ,
1
1
1
Dominika Maciejewska , Maciej Hałasa , Ewa Stachowska
1
Załad Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
15.35 – 15.40
Fluor jako czynnik wywołujący reakcje wolnorodnikowe a protekcyjne działanie nasion pokrzywy zwyczajnej
Fluoride as a factor inducing free radical reactions and the protective effect of nettle seeds
1
1
Karolina Jakubczyk , Agnieszka Łukomska , Katarzyna Janda
1
1
15.40 – 15.45
Napary z kwiatów jadalnych jako potencjalne źródło fluoru
Infusions of edible flowers as a potential source of fluoride
1
1
1
Karolina Jakubczyk , Agnieszka Łukomska , Katarzyna Janda , Katarzyna Woźniak
1
1
15.45 – 15.50
Wpływ aktywności fizycznej na metabolizm fluoru u sportowców (Futbol amerykański,
MMA)
The influence of of physical activity on the metabolism of fluoride in athletes (American
Football, MMA)
1
1
1
Karolina Jakubczyk , Joanna Hołowko , Dominika Maciejewska , Ewa Stachowska
1
1
15.50 – 15.55
Porównanie stomatologicznej świadomości zdrowotnej dzieci kończących edukację wczesnoszkolną w mieście i na wsi
27
Comparison of dental health awareness of children who complete early school education in
urban and rural areas
Maciej Jedliński
1
1
Katedra Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
15.55 – 16.00
Ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania wśród dziewcząt w wieku licealnym
The risk of eating disorders among girls secondary school age
1
1
1
1
1
Jolanta Kamola , Katarzyna Karakiewicz , Monika Paszkiewicz , Paulina Zabielska , Artur Kotwas ,
2
2
2
1
Edyta Pelczar , Andrzej Klim , Tomasz Osman , Beata Karakiewicz
1
2
Katedra i Zakład Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Wydział Nauk o Zdrowiu
Instytut Rozwoju Nauk o Zdrowiu i Usług Medycznych Prolongavita
16.00 – 16.05
W jaki sposób skład ciała i spożyte węglowodany wpływają na wynik biegu długodystansowego?
How the body composition and consumed carbohydrates affect the result of long-distance
run?
1
1
1
1
Nina Konecka , Justyna Kikut , Weronika Klimczyk , Justyna Kałduńska ,
1
Marcin Banaszczak , Małgorzata Szczuko1
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
16.05 – 16.10
Charakterystyka profilu lipidowego pacjentek przed i po operacji bariatrycznej metodą Gastric Bypass z uwzględnieniem poziomu aminotransferaz, a możliwość modyfikacji żywieniowej
The lipid profile in patients before and after gastric bypass bariatric surgery with regard to
aminotransferase levels vs. the possibility of dietary modifications
1
1
Natalia Komorniak , Monika Hoffmann , Małgorzata Szczuko
1
2
2
Studenckie Koło Naukowe - Żywienie Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
16.10 – 16.15
Kinesiology Taping jako pomoc w terapii zaburzeń czynnościowych układu ruchowego narządu żucia
Kinesiology Taping as an aid in the treatment of functional disorders of the masticatory
1
2
1
2
Łukasz Kopacz , Danuta Lietz- Kijak , Elżbieta Kubala , Artur Perz ,
1
1
3
4
Paulina Strzelecka , Marta Grzegocka , Barbara Stępniak , Edward Kijak ,
2
1
Studium Doktoranckie przy Katedrze i Zakładzie Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego
2
w Szczecinie,
28
3
4
16.15 – 16.20
Interakcje między środkami dezynfekującymi, a chelatującymi stosowanymi do płukania
kanałów korzeniowych
Interactions between disinfectants and chelating agents used for rinsing root canals of the
teeth
1
1
Kamil Kosko , Aleksandra Simińska , Rafał Twardy
1
1
Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej PUM
w Szczecinie
16.20 – 16.25
Ocena wpływu masaż rollerem na wrażliwość uciskową mięśnia naprężacza powięzi szerokiej (tensor fasciae latae) i pasma biodrowo-piszczelowego
Assessment the impact of rolling on sensitivity to pressure of tensor fasciae latae muscle
and iliotibial band
1
2
Miłosz Majak , Milena Szewczyk , Anna Lubkowska
2
1
Studenckie Koło Naukowe przy ZDFiMF; Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet medyczny w Szczecinie,
Zakład Diagnostyki Funkcjonalnej i Medycyny Fizykalnej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny w
Szczecinie
2
16.25 – 16.30
Czy czynni sportowcy maja zwiększone ryzyko rozszczelnienia bariery jelitowej?
Do professional sportsmen have an increased risk of intestinal permeability?
1
1
1
1
1
1
Honorata Mruk , Dominika Pokrywka , Anna Gudan , Tomasz Mazur , Anna Wolska , Joanna Palma ,
1
1
1
Joanna Hołowko , Maja Czerwińska , Dominika Maciejewska ,
1
1
Maciej Hałasa , Ewa Stachowska
1
16.30 – 16.35
Wpływ aplikacji ozonu na temperaturę w wybranych punktach na powierzchni skóry twarzy
Impact of ozone application to temperature at selected points on the skin surface of facial
part of skull
1
1
1
1
Aleksandra Simińska , Kamil Kosko , Katarzyna Radtke , Katarzyna Makowska ,
1
2
3
3
1
Aleksandra Małachowska , Danuta Lietz-Kijak , Elżbieta Kubala , Artur Perz , Barbara Stępniak ,
3
3
3
Paulina Strzelecka , Łukasz Kopacz , Marta Grzegocka
1
2
3
Studium Doktoranckie Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
29
16.35 – 16.40
Zastosowanie sEMG do oceny aktywności bioelektrycznej mięśnia czworobocznego w następstwie oddziaływania cieplnego
1
Aleksandra Radecka , Anna Lubkowska
1
1
Zakład Diagnostyki Funkcjonalnej i Medycyny Fizykalnej , Wydział Nauk o Zrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny w
Szczecinie
16.40 – 16.45
Wykorzystanie urządzenia Bruxoff do diagnostyki bruksizmu
Clinical application of the Bruxoff device in the diagnostic of bruxism
1
1
1
Klara Saczuk , Łukasz Pawlak , Jerzy Sokołowski , Monika Łukomska-Szymańska
1
1
16.45 – 16.50
Ocena lasera biostymulacyjnego SMARTs w znoszeniu bólu w wybranych punktach na
skórze części twarzowej czaszki
Assessment of using a biostymulating laser SMARTs in eliminating a pain in certain points
on the skin cubes craniofacial
1
2
3
3
Barbara Stępniak , Danuta Kaczmarska , Paulina Strzelecka , Elżbieta Kubala ,
3
4
3
2
Łukasz Kopacz , Marta Grzegocka , Artur Perz , Danuta Lietz-Kijak
1
2
3
Studium Doktoranckie przy Katedrze i Zakładzie Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
4
Studium Doktoranckie Wydziału Nauk o Zdrowiu PUM w Szczecinie
16.50 – 16.55
Ryzyko występowania próchnicy u kobiet w ciąży określone z wykorzystaniem aparatu
DIAGNOcam
The risk of caries in pregnant women determined with the use of DIAGNOcam apparatus
1
2
1
3
Paulina Strzelecka , Danuta Lietz - Kijak , Elżbieta Kubala , Barbara Stępniak ,
1
4
2
Artur Perz , Marta Grzegocka , Krystyna Lisiecka - Opalko
1
Studium Doktoranckie Wydziału Lekarsko- Stomatologicznego PUM w Szczecinie
3
SKN przy Katedrze i Zakładzie Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej PUM w Szczecinie
4
2
16.55 – 17.00
Wpływ TENS na zmniejszenie potencjałów bioelektrycznych mięśni narządu żucia
The influence of TENS on a decrease in bioelectric potentials of masticatory muscles
1
2
3
Paulina Wilmont , Natalia Piorun , Monika Łukomska – Szymańska ,
3
3
Jerzy Sokołowski , Łukasz Pawlak
30
1
Centralny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
3
2
17.00 – 17.05
Czy młodzi Polacy troszczą się o swoje zdrowie? Wyniki II edycji akcji woodstock for future
health
Do young poles care about your health ? Results II edition of shares woodstock for future
health
1
1
1
1
1
1
A. Wolska , M. Czerwińska , D. Maciejewska , K. Ryterska , K. Jakubczyk , M. Banaszczak ,
1
1
2
3
4
5
E. Chrabąszcz , M. Kisielowska , Z. Stachowska , A. Stachowski , D. Paszkiewicz , D. Chróścielski ,
3
1
J. Świacka , E. Stachowska
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
Studentka Uniwersytetu Szczecińskiego
3
Absolwenci XIII Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie
4
Studentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
5
Student Politechniki Poznańskiej
2
17.05 – 17.10
Facebook.com jako narzędzie komunikacji marketingowej uniwersytetu medycznego
Facebook.com as a tool of marketing communication for a medical university
1
1
1
2
Monika Paszkiewicz , Paulina Zabielska , Jolanta Kamola , Edyta Pelczar ,
2
2
1
Andrzej Klim , Tomasz Osman , Beata Karakiewicz
1
2
Katedra i Zakład Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Instytut Rozwoju Nauk o Zdrowiu i Usług Medycznych „Pro Longa Vita”
17.10 – 17.15
Zakres ruchomości w stawie skroniowo – żuchwowym u kobiet ciężarnych – doniesienie
wstępne
The range of movement in the temporomandibular - joint in pregnant women – preliminary
report
1
2
1
1
Elżbieta Kubala , Danuta Lietz- Kijak , Łukasz Kopacz , Artur Perz ,
1
3
1
4
Paulina Strzelecka , Barbara Stępniak , Marta Grzegocka , Edward Kijak ,
2
1
2
3
4
17.15 – 17.20
Wpływ aplikacji ozonu na czucie w wybranych punktach na powierzchni skóry twarzy
Impact of the application of ozone in feeling at selected points on facial skin surface
31
1
1
1
Katarzyna Makowska , Aleksandra Małachowska , Aleksandra Simińska ,
1
1
2
3
3
Kamil Kosko , Katarzyna Radtke , Danuta Lietz-Kijak , Elżbieta Kubala , Artur Perz , Barbara Stęp1
3
3
3
niak , Paulina Strzelecka , Łukasz Kopacz , Marta Grzegocka
1
2
w Szczecinie
3
STRESZCZENIA
SESJA I – INAUGURACYJNA
Stopa cukrzycowa a medycyna fizykalna
Aleksander Sieroń1
1
Katedra i Oddział Kliniczny Chorób Wewnętrznych, Angiologii i Medycyny Fizykalnej, Wydział Lekarski
z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Stopa cukrzycowa jest problemem, z którym boryka się współcześnie wielu pacjentów w
kraju i na świecie. Skutki stopy cukrzycowej to pogorszenie jakości życia, zwłaszcza gdy w końcowym etapie dochodzi do amputacji. Ciągle trwają poszukiwania nowych metod terapii ocenianych
co do skuteczności jak i ekonomiki. Medycyna fizykalna stwarza nową szansę na rozszerzenie
spektrum terapeutycznego o nowe możliwości, znane z literatury i praktyki: hiperbaria, ozonoterapia, zmienne pola magnetyczne jak i laseroterapia niskoenergetyczna, które działać mogą przyczynowo i w konsekwencji skutecznie zapobiegając rozwojowi choroby, jak i amputacji kończyny
dolnej.
Słowa kluczowe: Stopa cukrzycowa, kończyna dolna, amputacja, terapia hiperbaryczna, ozonoterapia, zmienne pole magnetyczne, laseroterapia niskoenergetyczna
The diabetic foot is a contemporary problem of many patients in our country and in the world. The
consequences of diabetic foot are related to worsening of the quality of life, especially in case,
when in the final stage an amputation is performed. Searching is still performed for the new therapeutic methods assesed for efficacy and economical results. Physical medicine gives a new
chance for widening of therapeutic spectrum with some new possibilities known from literature and
clinical practice: hyperbaric therapy, ozone therapy, variable magnetic fields and low-energy lasertherapy, that could affect the reason of the illness and in consequence sufficiently prevent, both
progress of illness and amputation of lower limb.
Key words: Diabetic foot, lower limb, amputation, hyperbaric therapy, ozone therapy, variable
magnetic fields, low-energy lasertherapy,
32
Postępowanie fizjoterapeutyczne w dyslordozach szyjnych
Zbigniew Śliwiński1
1
Instytut Fizjoterapii, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach,
Centrum Fizjoterapii WS SP ZOZ w Zgorzelcu
W Polsce bóle szyi i karku zgłasza około 2 milionów osób. Według badań epidemiologicznych 80% chorych zgłaszających problem zespołów szyjno - barkowych to osoby między 30 a 59
rokiem życia. Pacjenci zgłaszający się na badanie wskazują na sześciomiesięczne utrzymywanie
się objawów bólowych.
Na występowanie dyslordozy mają wpływ; tryb życia, zmniejszenie aktywności ruchowej i
jakość pracy wymagającej przebywania w pozycji siedzącej.
Mięśnie w obrębie karku oraz barków wykazują wzmożone napięcie, co skutkuje pogorszeniem przepływu krwi oraz gorszym odżywieniem i zaopatrzeniem w tlen i przeciążeniem statycznym stawów i tkanek kręgosłupa szyjnego.
Dyskopatii szyjnej towarzyszą najczęściej bóle karku i potylicy oraz ból promieniujący do
kończyn górnych i oraz górnej powierzchni pleców. W stanach zaawansowanych pojawiają się
objawy neurologiczne pod postacią zaburzeń czucia dotyku w kończynach górnych, osłabienia
siły mięśniowej o różnym nasileniu dając radikulopatię lub mielopatię szyjną.
Zmniejszenie się bądź zanik lordozy szyjnej kojarzony jest z wieloma objawami takim jak:
zawroty głowy, zaburzenia widzenia pod postacią mroczków, drętwienie rąk, bóle w kręgosłupie
szyjnym, zaburzenia słuchu pod postacią szumu w uszach, pisków i dzwonienia, bóle głowy, kołatanie serca, lęk, zaburzenia widzenia pod postacią mgły, nudności i wymioty oraz suchość w
ustach i gardle.
W badaniu radiologicznym hypolordozy szyjnej linia zgryzu zębów pacjenta ma być prostopadła do pionowej linii łączącej górną i dolną krawędź zdjęcia. Analizę geometrii odcinka szyjnego
rozpoczyna się od wyznaczenia linii edukacyjnej, zaznaczając dwa punkty:
na tylnej powierzchni guzka przedniego kręgu szczytowego oraz na przedniej powierzchni trzonu
siódmego kręgu szyjnego. Punkty te łączy się za pomocą linijki ACU-ARC, a linia edukacyjna
wskazuje na pojawienie się lordozy szyjnej.
Charakter krzywizny szyjnej określa wartości łuku George’a. Sześć punktów, które leżą na
tylnej części trzonu każdego z kręgów szyjnych z wyjątkiem kręgu szczytowego łączy się łukiem,
prostą, linią łamaną lub kombinacją wszystkich trzech, co uzależnione jest od geometrii kręgosłupa
szyjnego.
Testowanie górnej części ciała pozwala na sprawdzenie napięcia mięśniowego oraz powierzchniowej powięzi. Jeśli występują zmiany w strukturze kostnej kręgosłupa szyjnego czy niewłaściwe napięcie mięśniowe w szyi, może wskazywać na istnienie problemów w obszarze obręczy barkowej. Sztywność mięśni i naczyń w okolicy głowy może prowokować nabrzmienie tętnic
głowy i szyi, a statyczne przeciążenie mięśni ramion i obręczy barkowej stymuluje do pojawienia
się bólu w tej okolicy.
In Poland, about 2 million people report pain in the neck and scuff. According to epidemiological studies 80% of patients reporting a cervical - shoulder syndrome problems are between 30
and 59 years old. Patients presenting to the examination indicate six-month persistent pain symptoms.
33
The impact on the occurrence of dyslordosis have: lifestyle, decreased physical activity and
quality of work that requires sitting position.
The muscles around the neck and shoulders have increased tension, which results in deterioration of blood flow, poorer nutritional status, oxygen supply and static overload of joints and
cervical spine tissues.
Cervical discopathy is often accompanied by pain in the neck and occiput also the pain radiating to the upper limbs and top of back. In the advanced states neurological symptoms appear
in the form of touch sensation disorders in the upper limbs, muscle weakness of varying severity
giving cervical radiculopathy or myelopathy.
The reduction or loss of cervical lordosis is associated with many symptoms such as dizziness, blurred vision in the form of scotoma, hand numbness, pain in the cervical spine, hearing
disorders in the form of tinnitus, whistling and ringing, headaches, palpitations, anxiety, visual disturbances in the form of mist, nausea and vomiting, and dry mouth and throat.
In radiological examination of cervical hipolordosis patient's occlusion line is perpendicular
to the vertical line connecting the upper and lower edge of the image. The analysis of the geometry
of the cervical spine begins from appointing the education line, noting two points: on the back surface of the front nodule of atlas and on the front surface of the seventh cervical vertebra body.
These points are combined with a ACU-ARC ruler and educational line indicates the appearance of
cervical lordosis.
Character of the neck curvature defines the arc of George. Six points that lie on the back of
each of the cervical vertebrae body, except atlas, are connected by an arc, a simple or broken line
or a combination of all three, which is dependent on the geometry of the cervical spine.
Środowisko akustyczne w standardowym gabinecie stomatologicznym
Feliks Jaroszyk1, Jacek Szulczyk2, Sławomir Jaroszyk3
1
dB - project Sp. z o.o. Bogdanowo k/Obornik
3
Specjalistyczna Poradnia Stomatologiczna „Ortoidea” Poznań
2
Przedmiotem zainteresowania niniejszej pracy było zbadanie i ocena hałasu akustycznego
występującego podczas pracy wybranych urządzeń stomatologicznych takich jak: scaler ultradźwiękowy (SU), turbina (T), ssak (S) oraz turbina z ssakiem (TS). We współczesnych czasach
hałas akustyczny towarzyszy człowiekowi w sposób ciągły zarówno w dzień jak i w nocy. Różne są
tylko poziomy ciśnienia działającego hałasu. W dzień poziom ciśnienia hałasu jest wyższy, natomiast w nocy nie ma ciszy chociażby ze względu na pracujący sprzęt AGD, jak również hałas drogowy czy kolejowy. Autorów pracy zainteresował udział hałasu od SU, T, S oraz TS w hałasie akustycznym panującym w gabinecie.
Ocena akustyczna urządzeń stomatologicznych polegała na określeniu liniowego widma
amplitudowo-częstotliwościowego i widma FFT. Badania tego hałasu dźwiękowego wykonano
podczas normalnego użytkowania powyższych urządzeń. Odległość urządzenia rejestracyjnego od
poszczególnych urządzeń stomatologicznych wynosiła 0,5 m. Zmierzone poziomy ciśnienia akustycznego mieściły się w przedziale wartości od 64 dBA do 78 dBA. W ujęciu częstotliwości dominujące składowe widma hałasu wynosiły odpowiedni SU – 20 kHz, T – 5 kHz, S – 8 kHz oraz TS –
5 kHz.
Rozróżnia się długotrwałe i krótkotrwałe oddziaływanie hałasu na żywy organizm człowieka.
Jedno i drugie oddziaływanie jest przede wszystkim zależne od poziomu ciśnienia, struktury widmowej oraz czasu jego działania.
34
Wyróżnia się skutki działania hałasu na narząd słuchu oraz skutki pozasłuchowe. Krótkotrwałe działanie hałasu akustycznego o poziomie ciśnienia do 80 dBA nie pozostawia trwałych
ubytków słuchowych oraz nie generuje negatywnych skutków pozasłuchowych. Po przekroczeniu
poziomu ciśnienia 85 dBA (i więcej) należy się liczyć z negatywnymi skutkami, głównie w obrębie
układu nerwowego i trawiennego. Hałas z przedziału poziomów ciśnień (85 ÷ 130) dBA, oprócz
uszkodzenia narządu słuchu, spowoduje także powstanie patologii układu nerwowego, krwionośnego, oddechowego i pokarmowego. Może także oddziaływać na błędnik zaburzając równowagę
statyczną organizmu człowieka.
The subject of this study was to examine and evaluate acoustic noise that occurs during
operation of selected dental equipment such as ultrasonic scaler (SU), the turbine (T), suction (S)
and the turbine with suction (TS). In modern times, acoustic noise accompanies man continuously
both day and night. There are only different noise pressure levels. During the day, the noise pressure level is higher, but at night there is no silence because of working appliances, as well as noise
from road or rail. The authors were interested in participating noise from SU, T, S and TS in acoustic conditions in a dental office.
Acoustic rating of dental equipment relied on defining linear amplitude-frequency spectrum
and FFT spectrum. Study of this acoustic noise was made during normal use of equipment. Distance between recording device and various dental equipment was 0.5 m. The measured noise
pressure levels ranged in value from 64 dBA to 78 dBA. In frequency terms the dominant components of noise spectrum were appropriate SU - 20 kHz, T - 5 kHz S - 8 kHz and TS - 5 kHz.
Distinguishes between long-term and short-term impact of noise on the human body. Both
effects are mainly dependent on the pressure level, the structure of the spectrum and the time of
impact.
We distinguish noise effects on hearing organ and others. Short-term noise sound pressure
level to 80 dBA does not cause permanent hearing loss, and does not generate other negative
effects. After exceeding the pressure level of 85 dBA (and more) negative effects, mainly from the
nervous system and digestive tract, can be expected. The noise from the range (85 ÷ 130) dBA, in
addition to damage hearing, will also rise to the pathology of the nervous system, circulatory, respiratory and digestive tract. It may also affect the labyrinth disturbing static equilibrium of the body.
Czynniki związane z utratą słuchu i stanem kompensacji w grupie 701 pacjentów
z szumami usznymi
Factors predicting hearing loss and associating with the compensation status in
a cohort of 701 tinnitus patients
Agnieszka Szczepek1
1
Pracownia Badan Naukowych Kliniki Otolaryngologii, Charité-Berlin, Niemcy
Wprowadzenie: Szumy uszne to fantom akustyczny towarzyszący różnym chorobom. Skuteczny
system klasyfikacji szumów usznych może usprawnić diagnostykę i poprawić wyniki terapeutyczne.
Cel pracy: Celem prezentowanej pracy było scharakteryzowanie kohorty pacjentów z szumami
usznymi w kategoriach poziomu niesprawności związanej z szumami usznymi i współwystępowania utraty słuchu tudzież innych chorób.
35
Materiał i metoda: Przeprowadziliśmy progresywne, nieinterwencyjne badania na 701 pacjentach
z przewlekłymi szumami usznymi, którzy zostali przyjęci do Tinnitus Center Charité w okresie
2011- 2012. Lokalna Komisja etyczna udzieliła zezwolenia na przeprowadzenie badań i każdy z
pacjentów udzielił pisemniej zgody. W grupie znajdowało się 361 mężczyzn i 340 kobiet; średnia
wieku wynosiła 55 (zakres od 19 do 85). Spośród 701 pacjentów, 616 w pełni wypełniło niemiecką
wersję Tinnitus Questionnaire (TQ).
Wyniki: Wyniki TQ wykazały, że 442 osób miało skompensowaną (lekką) formę szumów i 174 zdekompensowaną (ciężką) postać szumów usznych. Czynnikami statystycznie znacząco związanymi z utratą słuchu były wiek i stopień nasilenia dekompensacji szumów (TQ). Co ciekawe, cukrzyca była pozytywnym predykcyjnym czynnikiem związanym z niedosłuchem (OR 2.23), natomiast bruksizm był czynnikiem negatywnym (OR 0,38). Czynnikiem ryzyka dla dekompensacji
szumów był dwustronny ale nie jednostronny ubytek słuchu (OR 4,1), depresja (OR 2.61) i bezsenność (OR 1,97).
Wnioski: Osiągnięte wyniki sugerują istnienie podkategorii szumów usznych - na przyklad u pacjentów z bruksizmem – wymagających odrębnego leczenia.
Słowa kluczowe: Szumy uszne, utrata słuchu, bruksizm, TMJ, fizykoterapia
Factors predicting hearing loss and associating with the compensation status in
a cohort of 701 tinnitus patients
Introduction: Tinnitus is an auditory phantom sound and is a symptom accompanying various
conditions. An effective classification system could improve the therapy and its outcome.
Aim of study: The aim of our study was to characterize a cohort of patients with tinnitus in terms
of hearing loss, the level of tinnitus-induced distress and comorbidity.
Material and methods: We have conducted progressive, non-interventional study in a sample of
701 patients with chronic tinnitus, who were admitted to Tinnitus Center Charité over a period of
one year. The local ethics committee has granted the permit and all patients included have signed
a written consent. There were 361 men and 340 women included; the mean age was 55 (range
from 19 to 85). Of 701 included subjects, 616 fully answered the German version of tinnitus questionnaire (tq).
Results: Based on the TQ score, we found that 442 individuals had compensated (non-severe)
and 174 – compensated (severe) form of tinnitus. We have determined that in our sample, the significant predictive factors for hearing loss included age and the severity of TQ grade (decompensation). Interestingly, diabetes was significantly predictive factor for hearing loss (OR 2.23) whereas
bruxism associated negatively with hearing loss (OR 0.38). The risk factor for decompensated tinnitus as compared to compensated tinnitus included bilateral (but not unilateral) hearing loss (OR
4.1), depression (OR 2.61) and insomnia (OR 1.97).
Conclusions: Our results suggest existence of subcategories of tinnitus (such as patients with
bruxism) that may be helpful for categorizing and designing specific tinnitus therapy.
Key words: Tinnitus, hearing loss, sensorineural tinnitus, bruxism, TMJ, physical therapy
Istota i znaczenie diagnostyczne analizy czynnikowej obrazów autofluorescsencyjnych
Principal component analysis of autofluorescenceimages - the idea and diagnostic
value
Zbigniew Suszyński1, Barbara Gołębicka2, Krystyna Lisiecka-Opalko3, Alfreda Graczyk4,
Danuta Lietz-Kijak3, Bartłomiej Siwicki5, Dariana Wojtych6, Michał Dojs7,
Robert Świta1, Anna Dojs7
1
Politechnika Koszalińska, Koszalin
36
2
Indywidualna Specjalistyczna Praktyka Lekarska, Koszalin
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny
w Szczecinie
4
Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa
5
Kompleksowa Innowacyjna Praktyka Stomatologiczna, Miastko
6
Gabinet Stomatologiczny "Diadent", Koszalin
7
Gabinet Stomatologiczno-Periodontologiczny, Gorzów Wielkopolski
3
"Diagnostyka" autofluorescencyjna polega na obserwacji intensywności promieniowania
luminescencyjnego w ograniczonym zakresie widma optycznego. Podstawowym źródłem informacji o stanie śluzówki jest rozkład gęstości powierzchniowej promieniowania optycznego. Dominującą cechą "diagnostyczną" jest intensywność luminescencji w ograniczonym zakresie widma optycznego. Ograniczenie zakresu spektralnego widma oraz bezpośrednia wzrokowa obserwacja
obrazu fotoluminescencyjnego mogą powodować utratę części informacji lub utrudniać percepcję
cech obserwowanego obszaru.
W prezentacji autorzy wykażą, że analiza czynnikowa (Principal Component Analysis) obrazów autofluorescencyjnych pozwala znacznie zwiększyć czułość wykrywania obszarów o cechach odmiennych od otoczenia bez konieczności sprzętowego ograniczania zakresu rejestrowanego widma. Istotą analizy czynnikowej jest ortogonalizacja cech definiujących obiekty badań i
koncentracja istotnych statystycznie informacji w tzw. obrazach głównych, które są liniową kombinacją obrazów pierwotnych. Ma to dwie zalety. Pierwsza wynika z możliwości redukcji liczby cech
definiujących analizowaną grupę obiektów. Druga zaleta polega na separacji cech według klucza
opartego o ich istotność statystyczną - cechy dominujące pojawiają się w obrazie głównym a mniej
istotne statystycznie ujawniają sie w kolejnych obrazach. Obraz główny udostępnia informację typową dla pacjenta zdrowego i dlatego ma znikome znaczenie diagnostycznie ale kolejny obraz
ujawnia dane o anormalnych statystycznie cechach, które mogą mieć podłoże patologiczne.
Słowa kluczowe: autofluorescencja, analiza czynnikowa, przetwarzanie obrazów
Principal component analysis of autofluorescenceimages - the idea and diagnostic value
Autofluorescence "diagnosis" consists usually in observing the intensity of luminescence radiation
in limited range of optical spectrum. The surface density distribution of optical radiation may provide the information about the pathological changes of observed area. The most frequently, such
are as are characterized by decrease or loss of luminescence density measured in limited spectral
range. From this point of view the intensity of luminescence is main "diagnostic" feature. Limitation
of optical spectrum and direct visual observation of fluorescence images may cause the partial loss
of data that contain an information about the substantial traits of observed area.
The authors will prove that the Principal Component Analysis (PCA) of autofluorescence images
allows to increase significantly the sensitivity of pathological are as detection. It is possible even
without hardware limitation of the detected light spectra.
The essence of PCA is orthogonalisation of the traits that describe the investigated objects (pixels,
areas) and accumulation of statistically significant information in so-called "Principal Images". That
kind of images is a linear combination of primary (basic) images. It hasatle as two advantages. The
first advantage follows from the possibility of the number of analysedtraitsreduction. The second
one relies on traits separation according to the statistical significance key – dominating features
appear in the main image, while the statistically less important onesreveal in the next images. The
first principal image delivers an information, that is typical for healthy patient. That is why it has no
significant value from the diagnostic point of view. However, the second PCA image may show
important data about statistically atypical features – pathological changes.
Key words: autofluorescence, principal component analysis, image processing
37
SESJA II
FIZYKODIAGNOSTYKA W NAUKACH MEDYCZNYCH, RADIOLOGIA
STOMATOLOGICZNA
Pomiary drgań czaszki wywołane ruchem w stawie skroniowo-żuchwowym mierzone za pomocą laserowej wibrometrii dopplerowskiej
Measurements of the scull vibration caused by the movements in the temporomandibular joints as measured by the laser Doppler vibrometery
Weronika Kawałkiewicz1, Anna Majewska2, Jerzy Sokalski3, Dorota Hojan-Jezierska2,4,
Leszek Kubisz1,4
1
Zakład Protetyki Słuchu, Katedra Biofizyki, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu
3
Katedra i Klinika Chirurgii Stomatologicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu
4
2
Staw skroniowo-żuchwowy łączy kość skroniową z żuchwą i stanowi podstawę funkcjonowania narządu żucia. Stawy te, to jedyne stawy występujące w organizmie człowieka, których praca jest symetryczna. Prawidłowo działające stawy skroniowo-żuchwowe działają gładko i cicho.
W przypadku dysfunkcji mogą występować kliknięcia bądź trzeszczenia, powodujące drgania czaszki. Dysfunkcje stawu skroniowo – żuchwowego dotyczą aż 50 – 70 % populacji.
Laserową wibrometrię dopplerowską jako bezkontaktową metodę pomiaru drań można
wykorzystać w rejestracji drgań czaszki. Zastosowanie metody bezkontaktowej pozwala na wyeliminowanie efektów związanych z masą czujników czy też temperatury badanego obiektu. Metoda
pomiaru opiera się na zjawisku Dopplera i wykorzystuje laser helowo – neonowy klasy II. Za pomocą urządzenia PDV-100 firmy POLYTEC mierzono drgania czaszki wywołane ruchem stawu
skroniowo-żuchwowego. Pomiar wykonano dla: ruchu podnoszenia i obniżania żuchwy, przesuwania żuchwy w bok a także dla ruchu wysuwania i cofania żuchwy.
W uzyskanych wynikach można zaobserwować występowanie różnic w widmach uzyskanych dla stawów skroniowo-żuchwowych działających normalnie oraz dla stawów z dysfunkcjami.
Słowa kluczowe: staw skroniowo-żuchwowy, laserowa wibrometria dopplerowska, drgania
Measurements of the scull vibration caused by the movements in the temporomandibular
joints by means of the laser Doppler vibrometery
Temporomandibular joint connects temporal bone with a jaw and is the basis for the masticatory
system functioning. These joints are the only one that work symmetrically in human body. Properly
acting joints work smoothly and quietly. In case of dysfunction clicks and creaking causing vibrations of scull are observed. About 50-70 % of population suffer the effects of dysfunctions of the
temporomandibular joints.
38
Laser Doppler vibrometry (LDV) is non-contact method used to measure vibrations. It can be used
in registration of scull vibrations. Application of this method allows to eliminate effects related to
mass of sensors and temperature of the object. LDV is based on the Doppler effect. In this work
the scull vibrations were measured by the PDV-100, instrument using helium-neon laser. Vibrations were caused by the movements in temporomandibular joints, and were carried out during:
raising and lowering the mandible, moving the mandible to the left-right side and ejecting forward.
Obtained results show the differences between the vibration spectra for healthy joints and dysfunctional joints.
Key words: temporomandibular joint, laser Doppler vibrometer, scull vibrations
Osteofit wyrostka kłykciowego żuchwy – etiologia, diagnostyka, fizjoterapia –
opis przypadku
Osteophyte of condylar process of mandible - etiology, diagnosis, physiotherapy case report
Teresa Katarzyna Różyło1, Ingrid Różyło-Kalinowska2, Jacek Szkutnik3,
1
Zakład Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu Medycznego
w Lublinie
2
Samodzielna Pracownia Propedeutyki Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej Uniwersytetu
Medycznego w Lublinie
3
Zakład Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Zaburzenia dotyczące stawów skroniowo-żuchwowych są jedną z częściej obserwowanych
chorób społecznych w stomatologii i mogą dotyczyć znacznej części społeczeństwa. Choroba zwyrodnieniowa stawu skroniowo-żuchwowego nazywana jest inaczej osteoartrozą. Definiowana jest
jako niezapalna choroba, która charakteryzuje się występowaniem procesów destrukcyjnych i naprawczych. Celem pracy jest przedstawienie przypadku pacjentki, u której stwierdzone zostały
zmiany zwyrodnieniowe w obrębie stawu skroniowo-żuchwowego oraz prezentacja diagnostyki
radiologicznej występującego zaburzenia. Pacjentka lat 24 z powodu silnych dolegliwości bólowych w okolicy lewego stawu skroniowo-żuchwowego zgłosiła się do Poradni Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Na podstawie badania klinicznego
oraz badań obrazowych – pantomograficznego oraz tomografii stożkowej, zdiagnozowano osteoarthritis (grupa IIIb wg RDC/TMD). Zastosowano leczenie szyną relaksacyjną i jako terapię wspomagającą magnetoledoterapię aparatem Viofor JPS Delux. Przeprowadzone leczenie przyniosło
znaczne zmniejszenie dolegliwości bólowych odczuwanych przez pacjentkę oraz zwiększenia zakresu ruchów żuchwy. Diagnostyka dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych powinna zawierać
zawsze badanie podmiotowe i przedmiotowe pacjenta oraz badanie rentgenowskie. Diagnostyka
obrazowa stawów jest bardzo zróżnicowana jednak coraz częściej wykonywanym badaniem jest
tomografia wolumetryczna (CBCT), która dzięki dużej dokładności obrazowania struktur kostnych
daje możliwość uwidocznienia zaburzeń występujących w obrębie powierzchni stawowych.
Słowa kluczowe: stawy skroniowo-żuchwowe, choroba zwyrodnieniowa, osteofit, CBCT
Osteophyte of condylar process of mandible - etiology, diagnosis, physiotherapy - case
report
Disorders on the temporomandibular joints are one of the most frequently observed social diseases in dentistry and may affect a large part of society. Osteoarthritis is defined as a non39
inflammatory disease that characterized by destructive and repair processes. The aim of the study
is presentation the case of the patient in whom were found degenerative changes in the temporomandibular joint and the presentation of radiological diagnosis occurring disorders. The patient (24
years old) signed up to Department of Functional Masticatory Disorders Medical University in Lublin because of severe pain in the left temporo-mandibular joint. On the basis of clinical examination and imaging studies - pantomographic and CT diagnosed osteoarthritis (group IIIb by
RDC/TMD). In treatment was tapered relaxation splint and as a supportive therapy magnetholedotherapy with Viofor JPS Delux. The performed treatment gives a significant reduction of pain
experienced percepted by the patient and to increase the range of motion of the mandible. Diagnosis dysfunction temporomandibular joints should always include a physical examination of the
patient and X-ray examination. Diagnostic imaging arthritis is very diverse, but more often is used
Cone Beam Computed Tomography (CBCT), which due to the high precision imaging of bone
structure makes it possible to visualize abnormalities occurring within the joint surfaces.
Key words: temporomandibular joint, osteoarthritis, osteophyte, CBCT
Zastosowanie elektromiografii w diagnostyce i terapii
Anna Lubkowska1
1
Zakład Diagnostyki Funkcjonalnej i Medycyny Fizykalnej WNoZ, PUM
Elektromiografia (EMG) daje możliwość oceny stanu czynnościowego mięsni w oparciu o
rejestrację i analizę sygnału mioelektrycznego związanego z aktywacją mięśnia, która powstaje w
trakcie zamierzonego lub niekontrolowanego skurczu mięśnia. Metoda ta posiada wspólną genezę
z badaniami EKG i EEG i możliwa jest dzięki rozwojowi aparatury pomiarowej i rejestracyjnej towarzyszący rozwojowi fizjologii. Eleketromiografia igłowa jest uważana za złoty standard w ocenie
pojedynczych jednostek ruchowych, elektromiografia globalna (powierzchniowa) jest nieinwazyjnym, bezbolesnym badaniem pozwalającym na obiektywną, jakościową ocenę aktywności mięśni.
W kręgu zainteresowań badaczy stosujących EMG znajdują się zarówno analizy czynników modyfikujących aktywność mięśniową u osób zdrowych, badania z zakresu oceny antagonizmu i synergii mięśniowej w kinezjologii podczas ruchu, jak i w przebiegu zmian patologicznych o podłożu
nerwowym i mięśniowym. Elektromiografia kliniczna skupia się na diagnostyce chorób nerwowomięśniowych i pozwala na zidentyfikowanie różnych typów zmian w pobudliwości mięśniowej.
Standardowe badanie EMG składa się z zapisu spoczynkowego (mięsień w pełnym rozluźnieniu),
zapisu wysiłkowego (podczas maksymalnego skurczu mięśnia) oraz następującej po nich analizy
ilościowej. Ze względu na łatwość i nieinwazyjność badania, sEMG wykonują nie tylko lekarze, ale
także fizjoterapeuci oraz w sporcie.
Słowa kluczowe: elektromiografia globalna, diagnostyka nerwowo- mięśniowa, rehabilitacja
Electromyography (EMG) is the method used in order to assess the functional state of muscles
and motor units, based on myoelectric signal generated during intentional or spontaneous activity
by recording, storing and analyzing the signal. This method have a common genesis with ECG
and EEG would not exist if not the development of measuring and recording accompanying the
development of physiology. Needle electromyography is considered as the golden standard in the
assessment of single motor units, while global (surface, sEMG) electromyography is a noninvasive, painless test to an objective, qualitative assessment of muscle activity from the surface of
the skin. Within the interests to using EMG both analysis are the factors modifying muscular activi40
ty in healthy people, research on the assessment of antagonism and synergy (muscle balance)
during muscle movement in kinesiology, and pathological neuromuscular changes. Clinical Electromyography focuses on the diagnosis of neuromuscular diseases and allows identifying the different types of changes in the muscle’s excitability.During standard EMG recording it consists of
resting state (muscle relaxation), the recording during maximal contraction, and the subsequent
quantitative analysis. Due to the non-invasive testing, sEMG can be performed not only by doctors,
but also by physiotherapists, it is a valuable study also in sports.
Key words: global electromyography, neuromuscular disorders diagnosis, rehabilitation
Diagnostyczna rola rentgenografii 3d w endodoncji - przypadki kliniczne
Halyna Demchyna1, Jurij Riznyk1, Oleg Blicharski1
1
Lwowski Medyczny Uniwersytet Narodowy, Lwów
Badanie rentgenowskie w endodoncji jest niezbędne dla diagnostyki oraz do podejmowania
odpowiedniego planu leczenia. Interpretacja dwuwymiarowych zdjęć rentgenowskich jest mocno
ograniczona, a nawet zniekształcona wieloma czynnikami tj. powiększenie, nakładanie się zębów,
kości oraz innych utworów anatomicznych, artefaktów. W literaturze podano ponad 34% zmian
okołowierzchołkowych zdiagnozowanych za pomocą CBCT, których nie dałoby się wykryć za pomocą zdjęć rentgenowskich przylegających. W naszej wspólnej pracy chcielibyśmy zaprezentować
przypadki kliniczne, których wykrycie bez zastosowania CBCT byłoby wręcz niemożliwe, a co za
tym idzie, skutkowałoby podjęciem nieprawidłowego planu leczenia oraz braku dobrego rokowania.
Metodologia. Zbadaliśmy 112 pacjentów. Porównaliśmy ich zdjęcia punktowe, pantomograficzne
oraz CBCT. CBCT zastosowaliśmy w przypadku podejrzenia wykrycia zmian okłowierzchołkowych
w związku z nieprawidłowym poprzednio podjętym leczeniem. Porównywaliśmy rozpoznania oraz
plan leczenia obydwu metod wizualizacji diagnostycznych. Wybraliśmy trzy przypadki kliniczne do
zaprezentowania.
Rezultat. Wykryto znaczną ilość zmian okołowierzchołkowych za pomocą CBCT, które nie są widoczne na zdjęciach dwuwymiarowych. Taki stan rzeczy spowodował inne rozpoznanie oraz inny
tok leczenia. Reasumując, wyżej wspomniane badanie obliguje nas klinicystów, aby wybierając
metodę dla zdiagnozowania oraz wyboru dalszego leczenia, posługiwać się metodą badania
CBCT.
Słowa kluczowe: zaplenie okołowierzchołkowe, CBCT, rozpoznanie
Radiological examination has an important role in diagnosis and treatment planning in endodontics. The interpretation of conventional radiography (rtg) can be complicated due to a number of
factors including magnification, distortion and superimposition of the tooth and bone tissues. Based
on the literature 34% of periapical lesions were detected using CBCT, and were missed on conventional rtg In our work we would like to present clinical cases where procedures without CBCT
can lead to the incorrect diagnosis, treatment plan and completely different treatment and lack of
good prognosis.
Methods. We have examined 112 patients and interpreted their panoramic imaging , intraoral
periapical rtg and CBCT . The CBCT was used in case of the suspected lesion of periapical tissues according to radiography criteria, and unsuccessful endodontic treatment before. The diagnosis and treatment plans from both imaging modalities were compared. We have chosen three
case reports for the most detailed description of the problem.
41
Results: It has revealed numerous teeth with apical periodontitis that were not found on 2dimensional rtg but revealed with CBCT. These data induced changes in the preliminary diagnosis
and treatment plan. These results suggest the need to change the vector in the diagnosis of endodontic pathologies, including wide implementation of CBCT.
Key words: periodontitis, CBCT, diagnosis
Wpływ bodźca dźwiękowego o częstotliwości 4000 Hz na stabilność posturalną
człowieka
Weronika Kawałkiewicz1, Anna Majewska2, Dorota Hojan-Jezierska2,3, Agata Jezierska2,
Leszek Kubisz1,3
1
Zakład Protetyki Słuchu, Katedra Biofizyki, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu
3
2
Posturografia należy do obiektywnych metod badania stabilności człowieka. Dzieli się ją na
posturografię statyczną i dynamiczną. Podczas posturografii statycznej bada się położenie środka
ciężkości w trakcie stania pacjenta. Natomiast podczas posturografii dynamicznej pacjent poddawany jest dodatkowym zaburzeniom, przykładem takich zaburzeń może być ruch platformy. Zaburzenia te mają być odzwierciedleniem sytuacji występujących podczas codziennej aktywności.
Przedmiotem badań był wpływ bodźca akustycznego o częstotliwości 4000 Hz
i natężeniu 65 dB na stabilnośc posturalną człowieka. Kryterium włączenia do badania był wiek
20-35 lat i prawidłowy słuch. Na wstępie pacjenci zostali poddani badaniu audiometrycznemu. Do
badań wykorzystano platformę posturograficzną Multitest Equilibre firmy FRAMIRAL. Pomiary wykonano przy oczach otwartych i oczach zamkniętych, platformie stabilnej oraz niestabilnej. W
obecności bodźca dźwiękowego i w jego braku wyznaczono parametry takie jak: prędkość, powierzchnia zakreślona przez rzut środka ciężkości. Dźwięk o poziomie natężenia odpowiadający
normalnej mowie podano na ucho lewe bądź ucho prawe. W przypadku części parametrów zaobserwowaną istotną statystycznie różnicę między pomiarami bez bodźca dźwiękowego oraz z bodźcem dźwiękowym.
Słowa kluczowe: posturografia dynamiczna, posturografia statyczna, bodziec dźwiękowy, stabilność posturalna
Posturgraphy is an objective method quantifying the postural stability. Stability can be assessed in
static or dynamic conditions. Static posturography measures the center of gravity projection during
quiet standing on a fixed surface. By contrast, in dynamic posturography there are additional external perturbations. Movements of the balance platform can be an example of those perturbations.
Such conditions are considered as everyday situations which patients face in a real live.
The aim of this research was to assess the effects of 4000 Hz and 65 dB acoustic stimulus on postural stability. The inclusion criteria for patients in this study was the age between 20 and 35, and
normal hearing. Preliminary pure-tone audiometry was carried out by the air conducted signals for
each patient. Postural stability was measured with Multitest Equilibre platform produced by
FRAMIRAL. The tests were carried out with the open and closed eyes, on stable and unstable platform. Average speed and surface area defined by the projection of the patient’s center of gravitaty
42
and the stabilogram was assessed for both conditions with, and without presence of additional
acoustic stimulus. Sound of normal conversational loudness level, was applied monaurally to the
left and to the right ear separately.
The statistically significant difference between certain parameters measured in the absence and at
presence of acoustic signal were found
Key words: dynamic posturography, static posturography, acoustic stimulus, postural stability
Fotoantropometryczna ocena symetrii twarzy w wadzie rozszczepowej doniesienie wstępne
Dorota Cudziło1, Dorota Pałczynska1, Artur Matthews-Brzozowski2
1
Zakład Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Instytutu Matki i Dziecka, Warszawa
Department of Oral and Maxillofacial Surgery, University Medical Center Groningen, The Netherlands
2
Pacjentów z jednostronnym całkowitym rozszczepem wargi i podniebienia, cechuje charakterystyczny wyraz twarzy, często spowodowany obecnością asymetrii.
Celem niniejszej pracy była ocena fotoantropometryczna twarzy pacjentów z całkowitym lewostronnym rozszczepem wargi i podniebienia wykonana na podstawie dokumentacji fotograficznej w
badaniach własnych oraz przegląd piśmiennictwa dotyczący tej tematyki.
Materiał i metody: Do oceny symetrii rysów twarzy w obrębie tkanek miękkich wybrano fotografie
30 pacjentów (18 dziewcząt i 12 chłopców) z lewostronnym całkowitym rozszczepem wargi i podniebienia w projekcji en face. Wykreślano określone punkty antropometryczne, odpowiednio nanoszono siatkę metryczną, a następnie analizowano pozycję szpar ocznych, pozycji koniuszka nosa,
szerokości podstawy nosa, nachylenia linii ust łączącej oba kąciki ust.
Wyniki: Położenie obu szpar ocznych było asymetryczne u 24 osób. Pozycja koniuszka nosa skierowana była w stronę nierozszczepową u 15 osób. Szerokość podstawy nosa była większa po
stronie nierozszczepowej u 26 pacjentów, nachylenie linii ust po stronie rozszczepu ku górze
stwierdzono u 25 osób. Szerokość twarzy po stronie rozszczepowej była większa u 18 osób.
Wnioski: Wskazane byłoby przeprowadzenie dalszych badań porównawczych na większej grupie
pacjentów z zastosowaniem nowoczesnych technik analizy.
Słowa kluczowe: asymetria twarzy, symetria twarzy, fotografia 2D, jednostronny rozszczep wargi i
podniebienia
The symmetry defines the equality or compatibility in respect of the center or axis on the two extreme poles or on two opposite parts of the body. The perfect symmetry of the body is in most cases unattainable.
The goal of this reasearch was to assess the facial symmetry of patients with complete left-sided
cleft lip and palate made on the basis of photographic documentation of own research and review
of the literature concerning this subject.
Material and Methods: To evaluate the symmetry of facial soft tissue photographs of 30 patients
(18 girls and 12 boys) with complete left cleft lip and palate in the projection on face were selected.
The symmetry evaluated by determining the position of the slit eye, position of the tip of the nose,
the width of the base of the nose, the slope of the line linking the two corners of the mouth, as well
as compared to the width between the right and left side of the face.
Results: The location of both eye slits was asymmetrical for 24 individuals. The position of the tip
of the nose was directed towards non-cleft side for 15 people. The width of the base of the nose
43
was more on the non-cleft side for 26 patients, the slope of the lip on the side of the cleft towards
the top for 25 people. The width of the face on the side of the cleft was bigger for 18 people.
Conclusions: It would be advisable to conduct further comparative research on a larger group of
patients using modern analysis techniques.
Key words: facial asymmetry, facial symmetry, photography 2D unilateral cleft lip and palate
Wielospecjalistyczna analiza badań wykonanych techniką CBCT
A multi-specialty research analysis performed using CBCT technology
Magdalena Sroczyk – Jaszczyńska1, Grażyna Wilk1
1
Katedra i Zakład Radiologii Ogólnej i Stomatologicznej PUM w Szczecinie
Wstęp. Nowoczesne badanie tomograficzne pacjenta z zastosowaniem promienia w kształcie
stożka (technika CBCT) jest coraz powszechniej dostępne. W związku z tym pojawia się coraz
więcej wskazań do jego zastosowania.
Celem pracy jest zwrócenie uwagi na możliwość wielospecjalistycznej oceny skanów uzyskanych
w trakcie jednego badania pacjenta metodą tomografii stożkowej. W trakcie badań własnych
wykonano analizę laryngologiczno – endodontyczną.
Materiał i metody. Ocenie radiologicznej poddano skany wykonane w badaniu CBCT u pacjentów skierowanych ze wskazań laryngologicznych. W każdym przypadku skany oceniano w różnych
przekrojach, w zależności od potrzeb. Laryngologicznie przede wszystkim w przekroju czołowym
oraz osiowym. Endodontycznie przede wszystkim w przekrojach osiowym oraz w płaszczyźnie
dowolnej.
Wyniki. W opisie endodontycznym wskazano zęby o nietypowej budowie, odbiegające od powszechnie przyjętego schematu budowy zębów danej grupy.
Wnioski.
1. Skany pacjentów leczonych m. in. laryngologicznie są bogatym źródłem informacji na temat kanałów i korzeni zębów.
2. Lekarz kierujący pacjenta na badanie CBCT powinien uświadomić go o ważności tego dodatkowego badania dla innych specjalności medycznych.
A multi-specialty research analysis performed using CBCT technology.
Introduction: Modern CT scan of a patient using a cone-shaped beam technology (CBCT) is becoming widely available. Therefore, there are increasing indications for its use.
The aim of the study: is to draw attention to the possibility of multidisciplinary assessment scans
obtained during a patient examination. In the study laryngological - endodontic, analysis was performed.
Material and methods: Radiographic scans were performed in the study of CBCT in patients admitted with laryngological indications. In any case, scans were evaluated at different sections, depending on the needs. Laryngological primarily in the axial and frontal section. Endodontic mainly
in axial cross-sections and any plane.
Results. In the description of endodontic pointed teeth with unusual structure, deviating from generally accepted scheme tooth structure of the group.
Conclusions:
1. scans of patients treated with i.a. laryngological are a rich source of information on canals and
tooth roots.
44
2. The doctor in charge of the patient for CBCT should inform him of the importance of this additional tests for other medical specialties.
CBCT w różnych gałęziach stomatologii. Uniwersalność skanu oraz celowe jego
wykonanie w kontekście poszczególnych przypadków
CBCT scans in different branches of dentistry. Unique universality of 3D scans and
dedicated scanning in clinically difficult cases
Mateusz Szkliniarz1,2
1
Indywidualna Praktyka Lekarska
Doradca ds. aplikacji w radiologii, KaVo Polska
2
Wykorzystanie CBCT jako formy diagnostyki jest coraz bardziej obecne w gabinetach stomatologicznych. Baza gabinetów oraz punktów usługowych RTG wyposażonych w aparaty zdolne przechwytywać badania 3D stale się powiększa, a co za tym idzie coraz to większa liczba pacjentów
dysponuje tego typu badaniami obejmującymi fragment lub całość ich układu stomatognatycznego.
Prezentacja ma na celu ukazanie możliwość wykorzystania pewnego uniwersalizmu skanów CBCT
w poszczególnych dziedzinach stomatologii. Pokazuje, że skany wykonane jako diagnostyka przed
implantacyjna z powodzeniem mogą służyć np. endodoncie podczas leczenia kanałowego poszczególnych zębów znajdujących się w obrębie skanu. Mówi, jakimi parametrami powinien skan
się cechować by tą swoistą „uniwersalność” uzyskać, pamiętając o zachowaniu zasady ALARA.
Jak wykonać jeden skan służący kilku specjalistom zamiast kilku pojedynczych badań.
Przedstawia także, że w trudnych przypadkach klinicznych lepszym rozwiązaniem może być wykonanie celowanego badania CBCT z wykorzystaniem dedykowanych parametrów oraz odpowiedniego pozycjonowania pacjenta aby uzyskać maksimum wartości diagnostycznej.
CBCT scans in different branches of dentistry. Unique universality of 3D scans and dedicated scanning in clinically difficult cases
CBCT as a form of diagnostics is more and more often present in dental offices nowadays.
The number of dental offices and other places equipped with X-ray machines able to take the 3D
scans is constantly growing. As an outcome of that we already have a big group of our patients
who have the CBCT scans of their full dentition or at least at some part of it.
The purpose of this presentation is to show the ability of unique “universal” usage of some CBCT
scans along different branches of dentistry. It presents that some scans done for example as a
preimplantation diagnostics can be used by endodontist during endo treatment of particular tooth
in the field of view. It shows what parameters the CBCT scan should have to gain this universality,
bearing in mind the ALARA rule. It is also presented how to plan the scan optimized for different
dental specialists. There are of course some clinically difficult cases when it is far better to perform
strictly dedicated CBCT scans with certain parameters and proper patient positioning to gain maximum diagnostic value.
Obrazowanie CBCT w procesie diagnostycznym dysfunkcji stawów skroniowożuchwowych – możliwości i ograniczenia
CBCT imaging in the diagnosis of dysfunction of the temporomandibular joints possibilities and limitations
45
Edward Kijak¹*, Danuta Lietz-Kijak2, Bogumiła Frączak1, Grażyna Wilk3
¹Zakład Protetyki Stomatologicznej PUM w Szczecinie
2
3
Katedra i Zakład Radiologii Ogólnej i Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Wstęp Dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych (ssż) od dawna stanowią problem diagnostyczny. Różne techniki obrazowania rentgenowskiego potwierdzają, że poszukiwania „złotego
środka”, czyli metody doskonałej nadal trwają. Rozpoznanie zaburzeń czynnościowych bazuje na
dokładnym wywiadzie lekarskim, badaniach klinicznych i instrumentalnych – aksjografia, kondylografia, EMG itp. według kryteriów diagnostycznych TMDS (DC / TMD). Dokładna diagnostyka obrazowa, tak w stomatologii, jak w każdej innej specjalności medycznej jest często kluczowym
czynnikiem, niezbędnym do planowania postępowania terapeutycznego. Nieustanny rozwój nowoczesnych technik rentgenowskich przydatnych w obrazowaniu struktur anatomicznych układu
stomatognatycznego zmienia nasze podejście do wcześniejszych schematów diagnostycznych.
Współczesna tomografia wolumetryczna, o bardzo wysokiej rozdzielczości, zwana też stożkową CBCT (Cone beam computed tomography), jest jedną z najnowocześniejszych technik, które
umożliwiają wgląd w struktury dotychczas niedostępne technikom konwencjonalnym. Dokładność
badań CBCT jest tak znacząca, że nie sposób tego rodzaju badań porównać z „tradycyjnymi” metodami rtg i rutyno stosowanymi w stomatologii. Na podstawie obrazów CBCT jesteśmy w stanie
ocenić struktury kostne, potwierdzić ich wzajemną integralność oraz ocenić stopień zaawansowania i progresji zmian chorobowych stawów skroniowo-żuchwowych, co odgrywa ważną rolę w
kształtowaniu planu postępowania klinicznego.
Cel pracy : Ocena przydatności wolumetrycznej tomografii stożkowej w wykrywaniu zmian patologicznych struktur kostnych i okołostawowych w procesie diagnostycznym dysfunkcji stawów
skroniowo-żuchwowych.
Materiały i metody: Materiał stanowiło 249 (200K; 49M) badań tomografii wolumetrycznej
( CBCT) części twarzowej czaszki, wykonanych aparatami o średnim polu obrazowania (FOV 10
x 10 cm) i dużym polu obrazowania (FOV 17 cm x 23 cm). Oceniono morfologię stawów skroniowo-żuchwowych oraz inne zmiany uwidocznione w kościach szczęk i zatokach. Zmiany te analizowano w aspekcie diagnostyki różnicowej przy ustalaniu pozastawowych przyczyn dolegliwości. Oceniono morfologię stawów skroniowo-żuchwowych ze szczególnym uwzględnieniem zmian
anatomicznych wyrostków kłykciowych i dziobiastych. W oparciu o specjalnie dla tego celu opracowaną, własną metodologię, przeprowadzono analizę kształtu, długości i szerokości podstawy
wyrostków dziobiastych oraz dokonano porównania otrzymanych w ten sposób danych pomiędzy
stronami: prawą i lewą.
Wyniki: Na prawie 250 zbadanych przypadków wykonanych u ponad 100 wykryto zmiany patologiczne w zatokach szczękowych z czego prawie połowa dotyczyła zmian patologicznych zlokalizowanych w obu zatokach. W trzech przypadkach rozpoznano poważnie zawansowany proces
chorobowy, przebiegający z zajęciem zatok klinowych i komórek sitowych. U ok. 10% badanych
stwierdzono obecność ciała obcego w zatoce szczękowej jako powikłania po leczeniu endodontycznym. W 3 przypadkach rozpoznano anomalię rozwojową w postaci obustronnego przerostu
wyrostków dziobiastych, wpływająca na znaczne ograniczenie możliwości odwodzenia żuchwy.
Średnia długość wyrostków dziobabiastych w badanej grupie pacjentów zawierała się w przedziale
od 15,74 dla kobiet do 17,37 mm w przypadku mężczyzn. Nie odnotowano istotnych statystycznie
różnic pomiędzy kobietami i mężczyznami, tak w zakresie wartości minimalnych, jak i maksymalnych długości badanego parametru, wynoszących odpowiednio od 7,66 do 28,98 mm. Zmiany w
46
1.
2.
3.
4.
strukturach kostnych wyrostków kłykciowych w obrazach CBCT stwierdzono u prawie 40%(39,37)
ogólnej liczby zbadanych, z czego kobiety stanowiły ponad 4-krotnie większą część.
Wnioski:
Badanie za pomocą tomografii wolumetrycznej jest bardzo przydatne w rozpoznaniu różnych
procesów patologicznych w strukturach kostnych części twarzowej czaszki u pacjentów diagnozowanych z powodu dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia.
Zastosowanie dużego pola obrazowania zwiększa możliwość diagnozowania pozastawowych
procesów patologicznych części twarzowej czaszki
Wielkość i położenie wyrostków dziobiastych może być czynnikiem ograniczającym zakres
odwodzenia żuchwy
Osoby ze zmianami strukturalnymi w stawach skroniowo-żuchwowych, będącymi następstwem
procesów zapalnych stanowią znikomy odsetek pacjentów z dysfunkcjami.
Słowa kluczowe: Tomografia wolumetryczna, dysfunkcje ssż, patologia struktur kostnych stawów
CBCT imaging in the diagnosis of dysfunction of the temporomandibular joints possibilities and limitations
Temporomandibular joints disorders (TMD) have been the diagnostic problem for the very long
time. It is confirmed by the different techniques of X-ray imaging that the search for the "aurea mediocritas", which is an excellent method, is still ongoing. The diagnosis of functional disorders is
based on a accurate medical history, clinical and instrumental survey - axiography, condylography,
EMG, etc. according to the diagnostic criteria of TMDS (DC / TMD). Accurate X-ray imaging diagnostic, as in dentistry, as in any other medical specialty is often the key factor required for planning
therapeutic intervention. Continuous progress of advanced X-ray techniques, useful in imaging
anatomical structures of the stomatognathic system, changes our approach to early diagnostic
draft. Modern volumetric tomography, very high resolution mode, also called CBCT (Cone beam
computed tomography), is one of the most modern techniques that allows insight into the structures that were previously unavailable by conventional ways. Precision of CBCT is so significant
that it hardly can be compared with "traditional" methods of X-ray imaging, routinely used in dentistry. Based on the CBCT scans, we are able to assess bone structures, confirm their mutual integrity and assess the severity and progression of lesions within temporomandibular joints, which plays
an important role in creating the treatment plan.
Aim of the study: The aim of this study was to evaluate the usefulness and effectiveness of volume tomography (CBCT) for the detection of pathological changes in bone structure elements stawawów temporo-mandibular joint and periarticular to determine their prevalence in patients with
disorders of the temporomandibular joints.
Material and Methods: The material consisted of 249 (200F, 49M) facial volumetric tomography
(CBCT), made made cameras with medium field imaging (FOV 10 x 10 cm) and wide-field imaging
(FOV 17 cm x 23 cm). The morphology of the temporomandibular joints and other changes visible
in the jaw bones and sinuses. These changes are analyzed in terms of differential diagnosis in
determining the root causes of problems. The morphology of the temporomandibular joints, with
particular emphasis on anatomical changes of the condylar process and coronoid process. Based
on specially developed for this purpose own methodology, there have been made an analysis of
the length and width of the coronoid process.
Results: At nearly 250 cases examined performed in more than 100 lesions were detected by
pathological maxillary sinus almost half of which concerned the lesion located in the two bays. In
three cases diagnosed severely advanced disease process extending with the sphenoid sinus
and ethmoid sinus occupation. At approx. 10% of respondents revealed the presence of a foreign
body in the maxillary sinus as a complication after endodontic treatment. In 3 cases diagnosed
47
1.
2.
3.
4.
developmental anomaly in the form of bilateral hypertrophy coronoid , affecting a significant limitation of abduction of the mandible. The average length of the coronoid process in the patients group
contain in the range from 15.74mm for women to 17.37 mm for men. There were no statistically
significant differences between men and women, both in terms of minimum and maximum length of
the examinated parameter, ranging respectively from 7.66 mm to 28.98 mm. Changes in the bone
structures within condylar process using the CBCT scans were found in almost 40% (39.37) of the
total number surveyed, of which women accounted an for four times majority.
Conclusions:
Research using volumetric tomography is very useful in the diagnosis of different pathological
processes in the structures of bone craniofacial patients diagnosed with dysfunction of the masticatory.
Use a large imaging field increases the possibility of diagnosing primary pathological processes
craniofacial.
The size and position of coronoid process may be a limiting factor for the mandibule lower scope.
People with temporomandibular joint structural changes, which are the consequence of inflammatory processes are an insignificant percentage of patients with disabilities.
Key words: Volumetric Tomography, TMJ dysfunction, pathology of TMJ bone structures
Diagnostyka audiologiczna dziecka z niedorozwojem twarzoczaszki –
studium przypadku
Anna Majewska1, Dorota Hojan-Jezierska1,2, Teresa Mathews-Brzozowska3
1
Instytut ochrony zdrowia, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Staszica w Pile
3
Katedra i Klinika Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w
Poznaniu
2
Mikrosomia twarzoczaszki i zespół Goldenhara należą do zaburzeń w procesie prenatalnym skutkujących nieprawidłowościami w rozwoju twarzy i czaszki. W obrazie klinicznym obserwuje się deformacje struktur ucha zewnętrznego, środkowego a nawet wewnętrznego, wady oczodołu, porażenia i niedowłady nerwu twarzowego oraz dysfunkcje w obrębie jamy ustnej. U pacjentów
z zespołem Goldenhara oraz HCFM często występuje niedosłuch. Są to ubytki słuchu typu przewodzeniowego, spowodowane nieprawidłowościami w obrębie struktur ucha zewnętrznego i środkowego, jak i typu odbiorczego będące efektem deformacji przedsionka i struktur ślimaka. Prawidłowe zdiagnozowanie ubytku słuchu, a następnie odpowiednia rehabilitacja, dobór i dopasowanie
aparatów słuchowych czy też skuteczny trening słuchowy warunkują prawidłowy rozwój psychospołeczny dziecka z HCFM.
Diagnostyka audiologiczna dziecka z niedorozwojem twarzoczaszki miała na celu ocenę
stanu poszczególnych etapów drogi słuchowej zarówno ucha zdeformowanego jak i prawidłowo
rozwiniętego. U badanego pacjenta wykonano pomiar progu słyszenia na drodze powietrznej i
kostnej, a także badanie słuchowych potencjałów wywołanych z pnia mózgu (BERA) dla bodźców
podanych na drodze kostnej. Ponadto przeprowadzono badanie tympanometryczne oraz rejestrację otoemisji akustycznej ucha prawidłowo rozwiniętego.
Słowa kluczowe: diagnostyka audiologiczna, niedorozwój twarzoczaszki, HCFM, Zespół Goldenhara
48
Hemicraniofacial microsomia (HCMF) and Goldenhar syndrome are congenital prenatal process
disorders affecting development of face and skull. Deformities of the outer, middle and even inner
ear, ocular malformations, facial nerve palsy or paresis and oral cavity disorders are commonly
observed in clinical presentation.
High prevalence of hearing loss in patients with Goldenhar syndrome and HCFM was documented.
Both, conductive hearing losses caused by outer and middle ear structures malformations, and
sensorineural hearing losses caused by vestibule and cochlea deformities are observed. Detailed
hearing disorders diagnosis, and in consequence proper rehabilitation, selection and fitting of hearing aids or effective auditory training, determine correct psychosocial development of children with
HCMF.
The aim of the audiological evaluation of child with craniofacial microsomia was the assessment of
particular levels of the auditory pathway for both, deformed and normally developed ear. Pure-tone
threshold audiometry for both, air and bone conduction, auditory brainstem responses (BERA) for
bone conducted stimuli were recorded. Moreover, tympanometry and acoustic otoemission for
normally developed ear were carried out.
Key words: audiological evaluation, HCMF, Goldenhar syndrome
Efektywność diagnostyczna urządzeń powiększających przy lokalizacji
ujść kanałowych
Diagnostic efficiency of magnifying devices in finding the location of root
canal orifices
Violetta Olbert-Sieroszewska1, Katarzyna Banaszek1, Tadeusz Nawarycz 2,
Jerzy Sokołowski1
1
Medical University of Lodz, Department of General Dentistry, Chair of Restorative Dentistry, Lodz, Poland
Department of Biophysics, Chair of Experimental and Clinical Physiology, Medical University of Łódź, Poland
2
Złożona anatomia i morfologia kanałów zwłaszcza w zębach wielokanałowych sprawia, że
szczególnie w leczeniu tych zębów występuje najwięcej przypadków powikłań i niepowodzeń w
leczeniu. Opracowanie dojścia do komory i prawidłowe zlokalizowanie ujść kanałowych jest pierwszą i najważniejszą fazą leczenia kanałowego. Popełnienie błędu na początkowym etapie może
być przyczyną niepowodzenia leczenia endodontycznego. Dla młodych, niedoświadczonych stomatologów korzystanie z urządzeń powiększających może być bardzo przydatne w codziennej
praktyce.
Celem naszej pracy były: 1) Ocena porównawcza różnych metod diagnostyki ujść kanałowych (
MB – pilnik Kerra w świetle unitu, M1 –pilnik Kerra przy użyciu lupy, M2 -pilnik Kerra przy użyciu
mikroskopu stomatologicznego 2) Ocena in vitro wpływu doświadczenia klinicznego lekarza w
porównaniu z doświadczeniem klinicznym studenta na zgodność diagnostyki ujść kanałowych
przy użyciu poszczególnych metod diagnostycznych.
Materiał i metoda: w badaniu wzięło udział 170 .studentów i zbadano 170 usuniętych ludzkich
zębów trzonowych. Każdy student zbadał dno komory jednego zęba trzonowego za pomocą pilnika Kerra przy użyciu lupy indywidualnie dobranej dla każdego badającego (firmy Visiometr) metoda M1, oraz przy użyciu mikroskopu stomatologicznego (firmy Seliga) - metoda M2. Badana grupa odpowiednio była najpierw poddana ocenie metodą podstawową (BM), a następnie kolejną sprawdzaną metodą badawczą. W celu sprawdzenia zależności między doświadczeniem
operatora a skutecznością wykrywania ujść kanałowych każdy ząb został zbadany dwukrotnie wybranymi metodami – pierwszy raz, samodzielnie przez studenta stomatologii 5 roku a drugi raz
49
przez lekarza z doświadczeniem klinicznym. Badanie udokumentowano fotograficznie a otrzymane wyniki odnotowano w tabeli. Następnie wyniki zostały poddane analizie statystycznej. Różnice
pomiędzy średnią liczbą wykrytych ujść kanałowych metodą podstawową (BM) oraz każdą inną
metodą zanalizowano statystycznie.
Wnioski: Urządzenia powiększające pozwalają na wykrycie większej ilości ujść kanałowych
oraz minimalizują bądź niwelują błędy wynikające z mniejszego doświadczenia klinicznego.
Słowa kluczowe: leczenie endodontyczne, ujścia kanałowe, mikroskop stomatologiczny, lupa,
nauczanie
Diagnostic efficiency of magnifying devices in finding the location of root canal orifices
Introduction: The complex morphology of root canal system in molars is the main reason for numerous cases of complications and treatment failure. Preparation of access to the chamber and
correct finding of root canal orifices location are the first and most important phase of root canal
treatment. An error in the initial stage may be the cause of failure of endodontic treatment. For the
young, inexperienced dentists using magnifying devices can be very useful in everyday practice.
AIMS: The aim of our study was a comparative assessment of different diagnostic methods for
root canal orifices (MB – Kerr file with the light of the unit, M1 – Kerr file with a magnifying glass,
M2 – Kerr file using dental microscope) and assessment in vitro of the effect of clinical experience
of a dentist in comparison to clinical experience of a student on root canals diagnostic accordance
using various diagnostic methods.
Materials and methods: The study involved 170 students. 170 extracted human molars were examined. Each student examined the floor of a chamber of one molar with a Kerr file using a magnifying glass individually selected for each person (Visiometr) – M1 method and using dental microscope (Seliga) – M2 method. The studied group was respectively first evaluated with basic method
(BM) and next with another checked method. In order to verify the relationship between the experience of the operator and effectiveness of detecting root canal orifices each tooth was examined
twice with chosen methods- for the first time independently by a 5th year student and second by a
clinically experienced dentist. The study was documented photographically and obtained results
were displayed in a table. Then, the results were statistically analyzed. The difference between the
average number of detected root canal orifices with basic method (BM) and any other method were
statistically analyzed.
Conclusions: Magnifying devices allow to detect more root canal orifices and minimize or eliminate errors resulting from lesser clinical experience.
Key words: endodontic treatment, canal orifices, dental operating microscope, teaching
Rzadki przypadek reinkluzji zęba mlecznego towarzyszącego zębiakowi zastawnemu – opis przypadku
Rare case of reinclusion of deciduous teeth accompanied with odontoma compositum - case report
Agata Tuczyńska1,2, Yasmin Abu-Fillat3, Dariusz Bartosik3, Teresa Matthews-Brzozowska1
1
Katedra i Klinika Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego
w Poznaniu
2
Wojskowa Specjalistyczna Przychodnia Lekarska SP ZOZ
3
Koło Naukowe STN Katedry Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Reinkluzja (reinclusio dentis) jest procesem patologicznym polegającym na zagłębianiu się
zęba w tkanki dziąsła i kości wyrostka zębodołowego. Etiologia tego procesu nie jest w pełni po50
znana. Wśród możliwych przyczyn wymienia się: ankylozę, brak stałego następcy, uraz powodujący uszkodzenie pochewki Hertwiga, miejscowe zaburzenie metabolizmu i wzrostu kości.
Zębiak jest guzem o typie hamartoma, składający się z różnych tkanek zęba. Powstawanie zębiaków może być związane z: przewlekłym urazem lub stanem zapalnym w czasie odontogenezy
oraz z przyczynami dziedzicznymi.
Cel: w pracy przedstawiono opis przypadku 32 letniego pacjenta A.M., u którego wystąpiła całkowita reinkluzja pierwszego mlecznego zęba trzonowego z towarzyszącym zębiakiem zestawnym
oraz brakiem zawiązka stałego sukcesora i porównano z aktualnymi doniesieniami piśmiennictwa.
Materiał i metodyka: dokonano przeglądu piśmiennictwa, korzystając z baz PubMed oraz MEDLINE. Jako hasło wpisywano: reinkluzja, ząb zatopiony, infrapozycja, ząb z ankylozą, zębiak zestawny. Spośród znalezionych artykułów wybrano 18, które najściślej odpowiadały problematyce
artykułu. W piśmiennictwie nie odnaleziono zależności między współwystępowaniem reinkluzji a
zębiakiem, co ma miejsce w opisywanym przypadku. Współwystępowanie zębiaka zestawnego i
reinkluzjij w tym samym odcinkiem szczęk może być spowodowane wspólnym czynnikiem etiologicznym tj.: urazem lub zapaleniem przebytym w dzieciństwie.
Słowa kluczowe: reinkluzja, ząb zatopiony, ząb z ankylozą, zębiak zestawny
Rare case of reinclusion of deciduous teeth accompanied with odontoma compositum case report
Reinclusion (reinclusio dentis) is a pathological process involving immersing the tooth into the gum
tissue and the alveolar crest. The aetiology of this disorder is not fully understood. Possible causes
may be: ankylosis, the lack of a permanent successor, trauma causing damage of the Hertwig’s
epithelial root sheat, local metabolic and bone growth disorder.
Odontoma is a hamartoma type tumour, composed of various dental tissues. The formation of
odontomas can be associated with: chronic trauma or inflammation during odontogenesis and with
hereditary factors.
Aim: the study represents the case of a 32–year-old patient A.M. with a complete reinclusion of the
first molar deciduous teeth accompanied with an odontoma compositum and the lack of the permanent successor and compares it with the current available information.
Material and methods: the review of the literature has been performed using PubMed and MEDLINE database. The following key words were used: reinclusion, submerged teeth, tooth ankylosis
and odontoma compositum. Among the obtained articles, 18 best suited to the issue of the paper
were selected. In the literature studied no relationship was found between coexistence of submerged teeth and odontoma, as in the reported case.
Coexistence of odontoma compositum and ankylosed teeth in the same bone area may be caused
by a common etiologic factor, such as .: a history of trauma or inflammation in the childhood.
Key words: reinclusion, submerged teeth, ankylosed teeth, odontoma compositum
Wpływ rodzaju środka irygacyjnego oraz rozmiaru i typu narzędzia endodotycznego
na dokładność pomiarów endometrycznych. Badania in vitro na zębach psich.
The effect of file size and type and irrigation solutions on the accuracy of electronic
apex locators: an in vitro study on dog’s teeth
Karol Kirstein1, Kosior Piotr2, Dagmara Piesiak-Pańczyszyn2, Krzysztof Dudek3,
Aleksander Chrószcz1, Agnieszka Czajczyńska-Waszkiewicz2, Małgorzata Kowalczyk-Zając2,
Aleksandra Gabren-Syller4, Aleksandra Skalec1, Bryła Ewelina5, Maciej Janeczek1,
Maciej Dobrzyński 2
51
1
Zakład Anatomii Zwierząt Katedry Biostruktury i Fizjologii Zwierząt, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej i Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we
Wrocławiu
3
Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn, Politechnika Wrocławska
4
Klinika Stomatologiczna Adentis w Warszawie
5
Praktyka Stomatologiczna w Olsztynie
2
Wprowadzenie: Właściwy pomiar długości kanału korzeniowego zęba podczas leczenia endodontycznego ma istotny wpływ na jego przebieg oraz ostateczny wynik.
Cel. Wpływ rozmiaru i typu narzędzia oraz rodzaju środka irygacyjnego na dokładność pomiaru
elektrycznego długości roboczej kanału korzeniowego zęba.
Materiały i metody: W badaniach wykorzystano zdrowy ząb sieczny szczęki psa. Kanał opracowano metodą step back uzyskując MAF 30 na długość roboczą 22 mm. Do badania wykorzystano ręczne narzędzia endodontyczne stalowe i niklowo-tytanowe oraz roztwory 2% i 5,25% podchlorynu sodu, 40% kwasu cytrynowego, 0,2% diglukonianu chlorheksydyny, 0,9% NaCl, 3% nadtlenku wodoru, 15% wersenianu disodowego oraz 70% alkoholu izopropylowego. W doświadczeniu zastosowano dwa typy endometrów: Endopilot® oraz iPex®. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej.
Wyniki: Najdokładniejszy wynik uzyskano dla narzędzia o rozmiarze 30/22mm, dla którego odległość od otworu fizjologicznego wyniosła 0,5 mm dla obu endometrów. Największy błąd odczytano
przy pomiarach wykonanych narzędziami o najmniejszej średnicy w stosunku do rozmiaru opracowanego kanału. Analogiczne pomiary (0,5 mm przed AC) uzyskano tylko w środowisku 2,0% oraz
5,25% NaOCl. W pozostałych roztworach zaobserwowano skrócenie mierzonego odcinka średnio
od 1,2 mm do 1,5 mm. W środowisku alkoholu izopropylowego odczyty w obu urządzeniach wynosiły zero. Badania porównawcze z zastosowaniem narzędzi stalowych (I) i niklowo-tytanowych (II)
wykonane w środowisku 5,25% NaOCl wykazały tylko nieznaczne różnice pomiarowe w I grupie w
porównaniu z grupą II.
Wnioski: Badania wykazały największą stabilność pomiarów w środowisku NaOCl, zarówno 2%
jak i 5,25%, przy użyciu stalowych narzędzi odpowiadających rozmiarem MAF.
Słowa kluczowe: endometry, środek irygacyjny, pomiar endometryczny
The effect of file size and type and irrigation solutions on the accuracy of electronic
apex locators: an in vitro study on dog’s teeth
Introduction: Proper measurements of the root canal during endodontic treatment have a significant influence on the course of the whole therapeutic process, as well as on its final result.
Materials and methods: The research was conducted with the use of a Septodont kit consisting of
a small chamber filled with the examined solution in which a healthy incisor of a dog was placed.
The step back method was applied for the root canal preparation and MAF (master apical file) = 30
was obtained. The working length was 22 mm. The examination was conducted with the use of
steel, as well as titan and nickel hand instruments which served as active electrodes. Moreover,
irrigation solutions were used as measurement environment (2.0% and 5.25% sodium hypochlorite, 40% citric acid, 0.2% chlorhexidine digluconate, 0.9% NaCl, 3% hydrogen peroxide, 15%
disodium edentate and 70% isopropyl alcohol). Two types of apex locators were used: Endopilot®
and iPex®.
Results: Measurements of the working length of the root canal showed dependence on the size of
the instrument. The most precise result was obtained for MAF (with the size of 30/22 mm) for
which the distance from the apical constriction was 0.5 mm for both apex locators. The greatest
error was observed in the case of measurements recorded with the use of instruments with the
52
smallest diameter when compared to the size of the prepared root canal.Examinations carried out
in various environments showed that analogical measurements (0.5 mm in front of the AC) were
obtained only in the 2.0% and 5.25% NaOCl environment. In other solutions, it was observed that
the measured sections were shortened by 1.2 mm on average for iPex®, and over 1.5 mm for Endopilot®. In the isopropyl alcohol environment, measurements shown by both devices equaled
zero. Comparative examinations with the use of steel (I) and nickel and titan (II) instruments conducted in the 5.25% NaOCl environment with the Endopilot® apex locator demonstrated insignificant measurement differences of 0.2-0.3 mm in group I. Compared to these results, the measurements in group II were characterized by more considerable deviations.
Conclusions: The examinations conducted by the authors demonstrated the highest measurement stability in the NaOCl environment, both in the case of 2.0% and 5.25%, which seems to be
the most optimum environment. Another observation made by the authors assumes the use of
steel instruments the size of which corresponds to MAF.
Key words: endometers, irrigation agents, endometric measurement
Ocena próchnicy na powierzchniach stycznych zębów u pacjentów leczonych
ortodontycznie w diagnostyce wizualnej z zastosowaniem aparatów fizykalnych
Estimation of caries located on approximal surfaces of patients teeth during the
orthodontic treatment using physical device
Piotr Skomro1, Paulina Strzelecka2, Danuta Lietz- Kijak1, Elżbieta Kubala2, Artur Perz2,
Barbara Stępniak3, Marta Grzegocka4
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego w Szczecinie
2
Studium Doktoranckie Wydziału Lekarsko- Stomatologicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
w Szczecinie
3
Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej
Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
4
Studium Doktoranckie Wydziału Nauk o Zdrowiu Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
w Szczecinie
Wstęp: Leczenie ortodontyczne aparatami stałymi staje się obecnie coraz bardziej powszechne.
Dzięki nim możliwe jest zachowanie prawidłowo funkcjonującego narządu żucia, a jednocześnie
zapewnienie pozytywnej samooceny pacjenta. Jednym z niewielu ujemnych stron tego leczenia
jest utrudniona higiena jamy ustnej oraz diagnostyka wczesnych zmian demineralizacyjnych
szkliwa zębów. Obecny rozwój współczesnej naukii techniki wyposażył stomatologów w
nowoczesne aparaty diagnostyczne, takie jak: DIAGNOdent Pen oraz DIAGNOcam, dzięki którym
możliwe jest wykrywanie zmian próchnicowych już na wczesnym etapie ich powstawania.
Cel: Ocena przydatności nowoczesnych urządzeń diagnostycznych DIAGNOdent Pen oraz
DIAGNOcam w badaniach kontrolnych u pacjentów wymagających leczenia ortodontycznego lub
będącymi w jego trakcie.
Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 100 osób noszących ortodontyczne aparaty stałe od
minimum roku, lub dopiero zakwalifikowanych do jego założenia. Na osobnych diagramach
zębowych zanotowano wyniki uzyskane po badaniu: wizualno-dotykowym (przy użyciu lusterka i
zgłębnika) oraz przeprowadzonym z wykorzystaniem apratu DIAGNOcam oraz DIAGNOdent Pen.
Wyniki: Podczas badania stwierdzono o około 3% mniej ubytków sięgających swym zasięgiem
poza połączenie szkliwno-zębinowe u pacjentów w trakcie leczenia, zaś u pacjentów
53
zakwalifikowanych liczba początkowych zmian wynosiła 54, u pacjentów w trakcie- 65. Dokładne
wyniki przedstawiono przy pomocy tabel oraz wykresów.
Wnioski: Aparaty fizykodiagnostycze DIAGNOcam oraz DIAGNOdent Pen doskonale sprawdzają
sięw diagnostyce twardych tkanek zęba. Oba urządzenia są przydatne w ocenie stanu twardych
tkanek zęba u pacjentów leczonych ortodontyczne aparatami stałymi.
Słowa kluczowe: próchnica powierzchni stycznych, DIAGNOcam, DIAGNOdent Pen, leczenie
ortodontyczne
Estimation of caries located on approximal surfaces of patients teeth during the orthodontic
treatment using physical device
Introduction: Orthodontic treatment with fixed appliances is now becoming increasingly common.
Thanks to them it is possible to maintain a properly functioning masticatory system, while providing
positive self-esteem of the patient. One of the few disadvantages of this treatment is difficult oral
hygiene and early diagnostics of tooth enamel demineralization. The current development of
modern science and techniques equipped dentists with contemporary diagnostic equipment, such
as DIAGNOdent Pen and DIAGNOcam, through which it is possible to detect caries at an early
stage of their formation.
Aim: Evaluation of the usefulness of modern diagnostic equipment DIAGNOdent Pen and
DIAGNOcam in control tests at patients requiring or during orthodontic treatment.
Material and methods: The group consisted of 100 people wearing orthodontic fixed appliances
from a minimum of year, or just qualified for this treatment. On separate dental diagrams noted
results after the test: visual touch (using mirror and probe) and conducted with the use of apratu
DIAGNOcam and DIAGNOdent Pen.
Results: During the study about 3% fewer cavities were found reaching beyond the call dentinenamel junction in patients during treatment, and for patients scheduled number of initial changes
was 54, for patients during treatment- 65. Detailed results are shown using tables and graphs.
Conclusions: Physicodiagnostic devices DIAGNOcam and DIAGNOdent Pen are ideal for the
diagnosis of hard tissue. Both devices are useful in the assessment of hard tissue in patients
treated with orthodontic fixed appliances .
Diagnostyka Funkcjonalna DIERS w fizjoterapii i stomatologii
Wiecheć Marek1, Agnieszka Książek-Czekaj1, Zbigniew Śliwiński1
1
2
MARKMED, Rehabilitacja Ruchowa Ostrowiec Św.
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Wystąpienie połączone z pokazem praktycznym
System DIERS do bezinwazyjnej diagnostyki kręgosłupa i postawy ciała 4D, stanowi nowoczesne i innowacyjne rozwiązanie dla placówek medycznych/fizjoterapeutycznych zainteresowanych szybką, bezpieczną a przede wszystkim obiektywną ocena pacjenta, terapii i uzyskanych
poprzez terapię wyników.
System DIERS stosowany w Centrum Rehabilitacji MARKMED w Ostrowcu Świętokrzyskim to urządzenie w wersji DIERS motion 4D połączone z platforma tensometryczną DIERS pedoscan 0,5. Możliwości diagnostyczne, to wykonanie badania statycznego , badania dynamicznego w miejscu – average, oraz badania dynamicznego w ruchu, w czasie rzeczywistym. Możliwe
54
jest również wykonanie badania zintegrowanego, jednoczasowego (2 in 1) stóp i kręgosłupa. Taka
konfiguracja systemu wydaje się najkorzystniejsza z punktu widzenia potrzeb diagnostycznych
ośrodka. System pracuje w ośrodku od listopada 2013r.
Uzyskiwane podczas badania wyniki służą m.in. do obiektywnej oceny aktualnego stanu
pacjenta, bezpośredniego krótko i długoterminowego monitorowania prowadzonej terapii, obiektywizacji uzyskanych wyników leczenia, przeprowadzania badań przesiewowych. W pracy skupiono
się na przedstawieniu praktycznych zastosowań systemu DIERS możliwych do wykorzystania w
gabinetach fizjoterapii na podstawie przypadków klinicznych pacjentów usprawnianych w Centrum
Rehabilitacji MARKMED oraz przykładów realizacji różnego rodzaju badań przesiewowych.
The non-invasive diagnostic spine and posture 4D system DIERS, is a modern and innovative solution for medical/ physiotherapy institutions interested in a fast, secure and above all, an objective
assessment of the patient, the treatment and the results obtained through therapy. DIERS system
used in MARKMED Rehabilitation Center in Ostrowiec Świętokrzyski. This unit is DIERS 4D motion version combined with tensometric platform DIERS pedoscan 0.5. Diagnostic possibilities, the
execution of the static test, dynamic test site - average, and the dynamic test in motion in real time.
It is also possible the study of integrated, each simultaneous (2 in 1), feet and spine. This system
configuration seems to be the most advantageous from the point of view of the diagnostic center.
The system operates in the resort from November 2013. Obtained during the test, the results are
just as to an objective assessment of the current state of the patient, the direct short-term and
long-term monitoring of the therapy, objectify the results of treatment, conduct screening. This paper focuses on presenting practical applications DIERS system usable in physiotherapy clinics
based on clinical cases of patients in Rehabilitation Center MARKMED and embodiments of various kinds of screening.
SESJA III
NOWOCZESNA DIAGNOSTYKA BIOCHEMICZNA, MEDYCYNA MITOCHONDRIALNA I ŻYWIENIE CZŁOWIEKA
Żywienie człowieka- dlaczego jest tak źle skoro wszyscy się tak bardzo starają?
Human nutrition–why is it such a problem when everyone is trying hard to do it
right?
Ewa Stachowska1
1
Dlaczego jest tak źle skoro wszyscy tak bardzo się starają? To pytanie musimy sobie zadać
także w naszym kraju, w którym możemy mówić o epidemii otyłości wśród osób dzieci i dorosłych.
Dlaczego tak się dzieje? Czy winę ponosi tylko konsument lekceważący schematy zdrowego żywienia? Jak można wytłumaczyć niepowodzenia w grupie osób dobrze wyedukowanych, które
starają się żywić zdrowo?
Współczesna żywność ma spełniać trzy podstawowe funkcje: ma być smaczna, tania
i dostępna (przez cały rok) dla konsumenta. Stąd też sami wymuszamy na producentach wysoką
kaloryczność produktów lub (jeśli żywność ma być „dietetyczna”) większy dodatek substancji po55
prawiających jej smak i konsystencję. Oprócz tego, żywność jest nośnikiem substancji o charakterze antyodżywczym (antybiotyki, środki konserwujące, środki uprawy roślin). Wprowadzane są one
do żywności praktycznie na każdym etapie produkcji.
Na wykładzie będą zaprezentowane zagadnienia związane z progresją otyłości
i chorób z nią powiązanych, a także badania dotyczące wpływu składników pożywienia na ludzki
epigenom i na zmiany funkcjonowania narządu bakteryjnego (mikrobiota).
Słowa kluczowe: otyłość, epigenom, mikroflora
Human nutrition–why is it such a problem when everyone is trying hard to do it right?
Why is it such a problem when everyone is trying to do it right? This question is valid in our country
due to the epidemic of obesity among children and adults. What is the reason for this? Should we
blame the consumer for neglecting the guidelines of healthy nutrition?
How can we explain the failures among well-educated people who strive to follow a healthy diet?
Modern food has to fulfil three basic functions: it should be tasty, inexpensive and available
throughout the year. Therefore, we push the producers to prepare high calorie food or, in the case
of “light” food, introduce a higher amount of additives that improve taste and texture. Apart from
that, food is the carrier of antinutritional additives (antibiotics, preservatives and pesticides). They
are introduced to food virtually at every stage of production.
The lecture will concern the issues related to the development of obesity and obesity–related diseases. We will also explain the influence of food components on human epigenome and on the
changes in the functionality of microbiome.
Key words: obesity, epigenome, microbiota
Porównanie wpływu diety opartej o restrykcje kaloryczne i diety śródziemnomorskiej na parametry antropometryczne i biochemiczne byłego sportowca
Influence comparison of diet based on the caloric restriction and mediterranean diet
on anthropometric and biochemical parameters of a former athletes
Maja Czerwińska1, Joanna Hołowko1, Dominika Maciejewska1, Karina Ryterska1,
Karolina Jakubczyk1, Marcin Banaszczak1, Paweł Wysokiński2, Krzysztof Ficek3, Krzysztof
Wilk4, Ewa Stachowska1
1
Zakład Biochemii I Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Samodzielna Pracownia Edukacji Medycznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
3
Zakład Gimnastyki Korekcyjnej, Wydział Kultury Fizycznej I Promocji Zdrowia, Uniwersytet Szczeciński
4
Zakład Sportów Indywidualnych, Wydział Kultury Fizycznej I Promocji Zdrowia, Uniwersytet Szczeciński
2
Problem nadwagi i otyłości u byłych sportowców wciąż traktowany jest marginalnie. Tymczasem duża liczba sportowców po zakończeniu kariery cierpi z powodu zespołu metabolicznego,
w tym otyłości brzusznej a także zaburzeń hormonalnych czy zaburzeń profilu lipidowego.
Celem pracy była próba znalezienia najlepszego sposobu na utratę masy ciała u byłych sportowców, a także porównanie wpływu diety śródziemnomorskiej i diety CRON na parametry laboratoryjne oraz pomiary antropometryczne.
W badaniach wzięło udział 94 byłych sportowców, którzy zgłosili się do udziału w projekcie „Dieta
CRON jako alternatywa dla sportowców kończących karierę sportową”. Uczestnicy badania przez
6 tygodni stosowali dietę CRON lub dietę śródziemnomorską.
Wyniki podzielono na 3 grupy: a) osoby, które zredukowały masę ciała do 1,4 kg, b) w przedziale
1,5-2,4 kg, c) powyżej 2,5 kg. W grupie CRON zaobserwowano zmiany w wartości BMI, beztłusz56
czowej masie ciała, obwodzie pasa, fałdzie skórno-tłuszczowym nad biodrem, a także stężenia
LDL, cholesterolu całkowitego, trójglicerydów, HOMA IR oraz stężenia insuliny na czczo. W grupie
śródziemnomorskiej widoczna była tylko redukcja masy tłuszczowej, wskaźnika BMI i obwodu pasa. 6-tygodniowa interwencja dietetyczna spowodowała poprawę wyników antropometrycznych i
biochemicznych.
Dieta CRON wydaje się dobrym wyborem do pierwszego okresu redukcji masy ciała byłych sportowców. Dieta CRON może stać się dobrą alternatywą dla sportowców, którzy skończyli karierę
sportową."
Słowa kluczowe: Restrykcje kaloryczne, dieta CRON, dieta śródziemnomorska
Influence comparison of diet based on the caloric restriction and mediterranean diet on anthropometric and biochemical parameters of a former athletes
The problem of overweight among former athletes still are treated marginally. Meanwhile an high
number of former sportsmens are exhibiting features of the metabolic syndrome including abdominal fatness, hormones disorders and adverse lipid profile.
The objective of this study was to establish the best way to start successful weight reduction.
Randomized, controlled trial with assessments at baseline 6 weeks were conducted among 94
individuals. We evaluated the effects of CR vs. MD in weight management and metabolic improvement. The primary endpoint was to measure the impact of dietary changes in reversibility of
insulin resistance, performed anthropometric measurements, fasting glucose profile, serum lipids
and insulin.
Results were divided into 3 groups: a) those that reduced body mass 1,4 kg; b) between 1,5 – 2,4
kg; and c) more than 2,5 kg in 6 weeks. Numbers of athletes that reduced body weight in that three
category were similar among CR and MD diet. We observed interesting differences between
groups: on CR diet body parameters: BMI, lean body mass, waist circumference and biochemical:
fasting plasma insulin, HOMA-IR, total cholesterol, LDL-cholesterol and triglycerides were improved in all category of body mass reduction. In MD group such results was observed only to BMI,
fat mass and waist circumference. 6 weeks a diet intervention significant improvements in body
weight, lipid and glucose tolerance. CR is good choose for first term of body mass reduction.
Key words: Caloric restriction, CRON diet, Mediterranean diet.
Babyshambles children Top 10'favourite food choices”. Analiza wyborów żywieniowych dzieci i młodzieży z wykorzystaniem portalu społecznościowego
Babyshambles children Top 10'favourite food choices”. Analysis of food choices of
children and young people using social networking
Joanna Hołowko1, Maja Czerwińska1, Sandra Budrewicz1, Ewa Stachowska1
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny
Wstęp: Do pewnego wieku nadrzędną rolę w wyborze produktów spożywanych przez dzieci pełnią
rodzice. Później, na wybory żywieniowe wpływają korporacje związane z rynkiem żywnościowym.
Wadliwe żywienie przyczynia się do powstania niedoborów pokarmowych i w konsekwencji do
pogorszenia rozwoju dziecka.
57
Cele pracy: 1. Przedstawienie najpopularniejszych dziecięcych wyborów żywieniowych. 2. Ocena
wartości odżywczej, kaloryczności oraz alergenności najpopularniejszych produktów żywieniowych.
Materiał i metody: Na portalu społecznościowym „Facebook” założono stronę „Babyshambles
children Top 10'favourite food choices”. W badaniach udział wzięły 42 osoby z Polski i zagranicy w
wieku od 2 do 18 lat. Uczestnicy wysyłali swoje zgłoszenia drogą elektroniczną podając maksymalnie 10 ulubionych dań lub produktów spożywczych.
Wyniki: Do najczęściej wybieranych produktów należała pizza, czekolada, spaghetti. W przypadku
dzieci do 3 roku życia najchętniej spożywane były banany, czekolada, zupa pomidorowa. Dzieci w
wieku przedszkolnym sięgały po czekoladę, płatki Nesquick oraz jogurty. U dzieci w wieku 7-12 lat
pierwszy raz pojawiają się produkty typu fast food i pizza. Do najchętniej deklarowanych produktów
przez obcokrajowców należała pizza, lasagne i kebab. Głównymi potencjalnymi alergenami w wyborach dzieci był gluten, białka soi oraz mleka krowiego.
Wnioski: Wybory żywieniowe są kształtowane przez przemysł od bardzo wczesnego okresu życia.
W przedziale wiekowym 4-6 pojawiły się produkty, po które rodzice sięgnęli, ponieważ wcześniej
były reklamowane. Dzieci w okresie późno szkolnym i nastolatki kształtują swoje nawyki pod wpływem grupy rówieśniczej- globalnie te nawyki są także ukształtowane przez korporacje.
Słowa kluczowe: wybory żywieniowe, dzieci, żywienie
Babyshambles children Top 10'favourite food choices”. Analysis of food choices of children and young people using social networking.
Introduction: Until a certain age the most important role in the choice of products consumed by
children fulfill parents. Later, corporations which are associated with food market, have impact on
these choices . Defective nutrition contributes to emergence of nutritional deficiencies and consequently to deterioration of child development.
Aim of study: 1. Exposition of the most popular children food choices. 2. Assessment of the nutritional and calorie value, and allergenicity of the the most popular food products.
Materials and methods: On the social networking site ""Facebook"" was founded the page
„Babyshambles children Top 10'favourite food choices”. In the study participated 42 people from
Poland and different countries at age from 2 to 18 years old. Participans were sending their applications electronically giving maximally 10 most favourite meals or food products.
Results: The most frequently chosen products were pizza, chocolate and spaghetti. In case of
children to 3 years old the most consumed were bananas, chocolate and tomato soup. Preschool
children like chocolate, Nesquick cereals and yogurt. In the group of children at age of 7-12 years
old, for the first time were chosen fast food and pizza. The foreigners the most often declared pizza, lasagne and kebab. The mainly potential alergens in children food choices were gluten, soybean and cow milk proteins.
Conclusions: Food choices are shaped by industry from very early period of human life. At the
age of 4-6 years old appeared the products, chosen by parents because earlier they were advertised. Children and teenagers shape their habits influenced by corporations.
Key words: food choices, children, nutrition
Diagnostyka śliny spoczynkowej w gabinecie stomatologicznym
Elżbieta Kubala1, Krystyna Lisiecka-Opalko2, Danuta Lietz-Kijak2, Artur Perz1,
58
1
3
2
Wpływ różnorodnych czynników na właściwości śliny to bardzo ważne zagadnienie. Na
rynku stomatologicznym nie istniało do tej pory urządzenie pozwalające ocenić rozciągliwość śliny
w warunkach gabinetu stomatologicznego. Aparat SALIMAT umożliwia diagnostykę badanej próbki
pod kątem parametru rozciągliwości. Natomiast zestawy testowe do badania pH oraz zdolności
buforowej nie cieszą się popularnością w gabinetach stomatologicznych i nie są powszechnie stosowane w rutynowej diagnostyce w praktykach dentystycznych.
Cel pracy: Ocena przydatności diagnostycznej urządzenia SALIMAT oraz zestawów testowych do
badania pH oraz zdolności buforowej śliny w diagnostyce w warunkach gabinetu stomatologicznego.
Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 30 osób w wieku od 19 do 26 lat. Badanie rozciągliwości śliny zostało przeprowadzone za pomocą urządzenia SALIMAT. Wartość pH oraz zdolności
buforowej śliny mierzona była bezpośrednio po uzbieraniu próbki śliny za pomocą jednorazowych
zestawów testowych przeznaczonych dla gabinetów stomatologicznych.
Wyniki: Zastosowanie urządzenia SALIMAT a także zestawów do badania pH oraz zdolności buforowej pozwoliło na ocenę parametrów śliny pełnej.
Wnioski: Urządzenie SALIMAT oraz zestawy diagnostyczne służące do oceny pH i zdolności buforowej śliny są przydatnym sprzętem służącym do oceny parametrów śliny. Diagnostyka z ich
wykorzystaniem jest nieinwazyjna i bezpieczna.
The influence of various factors on the properties of saliva is a very important issue. At the market
did not exist until now the device to assess the viscosity of saliva in the conditions of a dental practice. SALIMAT device allows diagnosing viscosity of saliva sample. Test kits for testing pH value
and buffering capacity are not popular in dental offices and are not widely used for routine diagnosing in dental practice.
Aim: To evaluate the diagnostic usefulness of SALIMAT device and test kits for testing pH value
and buffering capacity of saliva in diagnostics conditions in dental practice.
Material and methods: The study group consisted of 30 people in age from 19 to 26 years old.
Saliva viscosity testing was performed using SALIMAT device. pH value and buffering capacity of
saliva was measured immediately after collecting a saliva sample using a disposable test kits designed for dental offices.
Results: The use of SALIMAT device as well as test kits of pH value and buffering capacity allowed the evaluation of whole saliva parameters.
Conclusions: SALIMAT device and diagnostic kits for measurement the pH value and buffering
capacity of saliva are suitable equipment for assessing parameters of saliva. Diagnostics of saliva
of their use is non-invasive and safe.
Wpływ ciąży na parametr rozciągliwości śliny pełnej
Influence of pregnancy on the viscosity parameter of whole saliva
Elżbieta Kubala1, Krystyna Lisiecka-Opalko2 , Danuta Lietz-Kijak2, Barbara Stępniak3,
Artur Perz1, Łukasz Kopacz4, Marta Grzegocka4, Paulina Strzelecka1, Tomasz Lipski5,
59
Edward Kijak6,
1
Studium Doktoranckie Wydziału Lekarsko – Stomatologicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
w Szczecinie
2
3
4
Studium Doktoranckie Wydziału Nauk o Zdrowiu Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
w Szczecinie
5
Zakład Protetyki Stomatologicznej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
6
Ciąża jest okresem dynamicznych, fizjologicznych zmian w organizmie kobiety, przebiegających pod wpływem żeńskich hormonów płciowych. Wahania poziomu hormonów w organizmie
ciężarnej, wraz z innymi czynnikami, mogą objawiać się zmianami w jamie ustnej. Obejmują one
również wydzielinę gruczołów ślinowych. W czasie ciąży u kobiet mogą wystąpić zmiany dotyczące
zarówno ilości jak i jakości składników śliny. Wydzielina gruczołów ślinowych jest źródłem substratów, służących naprawie tkanek twardych zęba, jak również stwarza odpowiednie środowisko dla
przebiegu różnego rodzaju procesów biologicznych.
Cel pracy: Ocenie poddano parametr rozciągliwości śliny pełnej u kobiet, w różnych trymestrach
ciąży, porównując go z rozciągliwością u kobiet nie będących w ciąży.
Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 18 kobiet w wieku od 22 do 40 lat, będących w różnych trymestrach ciąży. Grupa kontrolna złożona była z 23 kobiet, nie będących w ciąży, w wieku
od 19 do 26 lat. Badanie przeprowadzano w godzinach porannych (do godz. 12), minimum godzinę od ostatniego posiłku. Analiza rozciągliwości została przeprowadzona za pomocą urządzenia
SALIMAT.
Wyniki: Zastosowanie urządzenia SALIMAT pozwoliło na ocenę zmian rozciągliwości śliny pełnej
u kobiet ciężarnych oraz w grupie kobiet nie będących w ciąży. Rozciągliwość śliny u kobiet w ciąży jest istotnie statystycznie wyższa niż u kobiet z grupy kontrolnej.
Wnioski: Badanie właściwości fizycznych śliny jest szczególnie istotne w ciąży, ze względu
na zachodzące pod wpływem hormonów zmiany w układzie stomatognatycznym. Diagnostyka z
wykorzystaniem urządzenia jest nieinwazyjna i bezpieczna dla pacjentki oraz płodu.
Influence of pregnancy on the viscosity parameter of whole saliva
Pregnancy is a period of dynamic physiological changes in the female body, held under the influence of female sex hormones. Fluctuations in hormone levels in a body of a pregnant woman,
along with other factors, may present with changes in the oral cavity. They also include the secretion of salivary glands. During pregnancy, women may experience changes in both the quantity
and quality of the components of saliva. The secretion of the salivary glands is the source of the
substances used for the repair of hard tissue of the tooth, as well as creates a suitable environment for the conduct of various kinds of biological processes.
Aim: We evaluated viscosity parameter of whole saliva in women in different trimesters of pregnancy, comparing it to viscosity parameter in women who are not pregnant.
Material and methods: The study group consisted of 18 women aged 22 to 40 years, who are in
different trimesters of pregnancy. The control group consisted of 23 women who are not pregnant,
aged from 19 to 26 years. The research was carried out in the morning, a minimum of an hour after
the last meal. Analysis of viscosity was performed using SALIMAT device.
60
Results: The use of SALIMAT device allowed to assess the changes in viscosity of whole saliva of
pregnant women and in women who are not pregnant. Viscosity of whole saliva in pregnant women
is significantly higher than in women in the control group.
Conclusions: Examination of the physical properties of the saliva is particularly important during
pregnancy due to changes in the stomatognathic system occur under the influence of hormones..
Diagnostics of viscosity using this device is non-invasive and safe for the patient and fetus.
Czy profil eikozanoidów może być pomocnym markerem w diagnostyce progresji
NAFLD?
Dominika Maciejewska1, Piotr Ossowki1, Arleta Drozd1, Karina Ryterska1,
Dominika Jamioł-Milc1, Marcin Banaszczak1
1
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest jedną z najczęściej rozpoznawanych,
przewlekłych schorzeń tego narządu.
W badaniu wzięło udział 24 pacjentów z I i II stopniem stłuszczenia wątroby (Hamaguchi
score). U wszystkich pacjentów zostały porównane parametry biochemiczne oraz profil eikozanoidów, pomiędzy I i II stopniem stłuszczenia oraz przed i po 6-miesięcznej interwencji dietetycznej.
Analizowano następujące eikozanoidy: 5 (e), 6 (R) -Lipoxin A4, 5 (S), 6 (R), 15 (R) -Lipoxin A4, 5
(S) -HETE, 5 (S) -oxoETE , 12 (S) -HETE, 15 (S) -HETE, 16 (R) / 16 (S) -HETE, 9 (S) -HODE i 13
(S) -HODE. Pacjenci, z I stopniem NAFLD wykazali znacznie wyższy poziom HDL, obniżyli poziom
5-HETE oraz 9-HODE.
Po sześciomiesięcznej interwencji dietetycznych, wszyscy pacjenci wykazali całkowitą redukcję stłuszczenia wątroby, co spowodowało znaczny spadek stężeń wszystkich eikozanoidów
oraz poprawę podstawowych parametrów biochemicznych.
Wydaje się, że aktywność 5-LOX jest znacząco wyższa u pacjentów z II stopniem stłuszczenia. Ponadto, zauważyliśmy, że zmiany w profilu eikozanidów pojawiają się znacznie szybciej,
niż zmiany w parametrach biochemicznych. Nasze wyniki wskazują, że profil eikozanoidów może
stanowić użyteczny marker prognostyczny w ocenie NAFLD.
Słowa kluczowe: eikozanoidy, NAFLD, dieta
Nonalcoholic fatty liver disease (NAFLD) is a spectrum of liver conditions related to fat infiltration in
this organ.
The study compared biochemical parameters and eicosanoid profile between first and second
stage of hepatic steatosis and the effect of 6-months dietary intervention on various parameters. A
group of 24 patients diagnosed with stage I and II of NAFLD according to Hamaguchi score were
enrolled. We analyzed the following eicosanoids: 5(S),6(R)-Lipoxin A4, 5(S),6(R), 15(R)-Lipoxin
A4, 5(S)-HETE, 5(S)-oxoETE, 12(S)-HETE, 15(S)-HETE , 16(R)/16(S)-HETE, 9(S)-HODE and
13(S)-HODE. Patients, with stage I of NAFLD showed significantly higher level of HDL, lower level
of 5-HETE and 9-HODE.
After a six-month dietary intervention, all patients reported complete reduction of hepatic steatosis,
which resulted in a significant decrease of the concentrations of all eicosanoids and key of biochemical. At the early stages of fatty liver the biochemical parameters may not be significantly impaired.
61
It seems that 5-LOX activity is higher in patients with II degree of NAFLD than in patient with I degree of the disease. Furthermore, eicosanoid profile changes appear faster than changes in biochemical parameters. Our result shows that eicosanoids profile can be useful in NAFLD evaluation.
Key words: eicosanoids, NAFLD, diet
Dieta o wysokim indeksie glikemicznym na przykładzie pacjentek z PCOS kontra
mechanizmy rozwoju chorób metabolicznych i nowotworowych
High glycemic index diet illustrated in PCOS versus the mechanisms governing the
development of metabolic diseases and cancer
Małgorzata Szczuko1, Marta Zapałowska-Chwyć2, Dominika Maciejewska1,
Arleta Drozd1, Andrzej Starczewski2, Ewa Stachowska1
1
Klinika Ginekologii i Uroginekologii Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
2
Wprowadzenie: Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest częstym zaburzeniem hormonalnym
u kobiet będących w wieku rozrodczym. Kobiety te charakteryzują się nieprawidłowościami hormonalnymi które wpływają na obniżenie płodności. U pacjentekz PCOS wskutek insulinooporności
pojawia się zespół metaboliczny związanyz występowaniem cukrzycy, zaburzeń lipidowych krwi i
nadciśnienia tętniczego.
Cel: Celem tego badania było zbadanie mechanizmów reakcji na przykładzie czynnika wzrostu
podobnego do insuliny (IGF) i czynnika martwicy nowotworów (TNF-α) w różnych fenotypach kobiet z PCOS i porównanie z grupą kontrolną kobiet o prawidłowej owulacji.
Materiały i metody: 39 kobiet z PCOS i 14 zdrowych ochotników wzięło udział w badaniu. Kobiety
z PCOS były diagnozowane kryteriami Rotterdamskimi. Pacjentki podzielono na 6 grup: Kobiety
o prawidłowej owulacji i z prawidłowym BMI (GC), łączna PCOS (PCO-T), PCOS z wysokim testosteronem (PCO-HT), PCOS z testosteronem o prawidłowych wartościach (PCO-NT), PCOS z wysokim wskaźnikiem FAI (PCO-FAI), PCOS z prawidłowym wskaźnikiem FAI (<10) (PCO-FAI).
Przeprowadzono analizę składu ciała metodą bioimpedancji (BIA 101, Kern, Wlochy), zmierzono
poziom hormonów: testosteronu i androstendionu (ELISA, Kobas Rosche, E411) parametry oporności na insulinę HOMA-IR i FIRI oraz koncentrację IGF-1 i TNF-α (Quantikine ELISA R&D; Cayman Chemical Company).
Wyniki: Analiza statystyczna wykazała istotne różnice składu ciała i parametrów insulinooporności. Znaleźliśmy także znaczne różnice w stężeniu TNF-a pomiędzy grupami. Wykazano tendencję
wzrostu IGF-I w grupach ze zwiększonym poziomem testosteronu.
Wnioski: Badania wykazały, że u pacjentów z PCOS, zwłaszcza o prawidłowym lub niskim poziomem androgenów (PCO-NT i PCO-NFAI) są bardziej podatne na zapalenie i stres oksydacyjny
z udziałem TNF-α. IGF-I we wszystkich fenotypach kobiet z PCOS odgrywa podobną rolę przeciwdziałaniu dysfunkcji wewnątrzkomórkowych.
Słowa kluczowe: PCOS, IGF-1, TNF-α, zaburzenia hormonalne, zespół metaboliczny
High glycemic index diet illustrated in PCOS versus the mechanisms governing the development of metabolic diseases and cancer
Background: Polycystic ovary syndrome (PCOS) is a common hormone disorder. Women suffering from this disease have problem with fertility mostly because of hormonal imbalance. Patients
with PCOS may develop insulin resistance, type 2 diabetes, dyslipidemia and high blood pressure.
62
The aim of the study was to investigate the response patterns of insulin-like growth factors (IGFs)
and TNF-α in patients with polycystic ovary syndrome (PCOS) in comparison with normally ovulating women.
Materials and methods: 39 women with PCOS and 14 healthy volunteers were enrolled in the
study. Women with PCOS have been diagnosed Rotterdamskimi criteria. All patients were divides
in 6 groups: control- normally ovulating women, properly BMI (GC), PCO total (PCO-T), PCO high
testosterone (PCO-HT), PCOS-normal levels of testosterone (PCO-NT), PCO high indicator FAI
(PCO-HFAI), PCOS low to 10 pointer FAI indicator (PCO-NFAI). All patients in the study participated in following measurements: hormone status (ELISA, Kobas Rosche, E411), body composition
(BIA 101, Kern, Italy), insulin resistance parameters HOMA-IR and FIRI, IGF-1 and TNF-α concentration (Quantikine ELISA R&D; Cayman Chemical Company).
Results: The statistical analysis showed significant differences between body composition and
insulin resistance parameters. We found also significant differences in the TNF-α concentration
between groups. It has shown a trend increase in IGF-I in groups with increased levels of testosterone.
Conclusion: Our study showed that PCOS patients, especially those with normal or low levels of
androgens (PCO-NT and PCO-NFAI) are more exposed to inflammation and oxidative stress due
to the high level of TNF- α. IGF-I plays a similar role to counteract disturbances intracellular in all
women with PCOS"
Key words: PCOS, IGF-1, TNF-α, hormone disorders, metabolic syndrome
SESJA IV
FIZYKOTERAPIA I FIZJOTERAPIA W STOMATOLOGII
ORAZ MEDYCYNIE
Magnetostymulacja zmiennopolowa w Anti Aging
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki PUM
Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii Poznań
1
Medycyna anti-aging jest specjalnością kliniczną, której celem jest profilaktyka, leczenie i odwracanie dysfunkcji związanych z wiekiem. Biochemia dokumentuje konieczność regeneracji komórki
poprzez suplementację dużymi dawkami aminokwasów, witamin, czy enzymów przygotowanych w
odpowiednich strukturach umożliwiających szybkie ich przyswajanie. Medycyna mitochondrialna
podpowiada, które struktury tkanek wymagają regeneracji w stosunku do wieku. Z wielu badań
naukowych wynika także, że już niewielka korekta diety i aktywność fizyczna wpływa korzystnie na
przedłużenie optymalnego funkcjonowania. Medycyna fizykalna udowadnia, że zastosowanie
czynników fizycznych ułatwia wprowadzenie poszczególnych jonów czy enzymów do struktur komórkowych. Analizując czynniki fizyczne warto zwrócić uwagę na magnetostymulację zmiennopolową (ELF MF), światło, laser, a także czynniki skojarzone. Wybrane ośrodki medyczne Wellness i
Spa oferują szeroką gamę zabiegów łączących wiedzę medyczną, biochemiczną, biofizyczną wraz
z wiedzą o zdrowiu dla polepszenia kondycji psychicznej i fizycznej w każdym wieku.
63
Anti-aging medicine is a clinical specialty aimed at prevention, treatment and reversal of agerelated dysfunction. Biochemistry documents the need for cells regeneration through supplementation with high doses of amino acids, vitamins, and enzymes prepared in the appropriate structures
to enable their quick assimilation. Mitochondrial medicine suggests that tissue structures need to
be regenerated for the age. Many scientific studies also show that already small adjustment of diet
and physical activity has a beneficial effect on the extension of optimal functioning. Physical medicine proves that the use of physical factors facilitates the introduction of various ions and enzymes
to cell structures. In analyzing the physical factors alternating magnetic fields stimulation is worth
noting (ELF MF), light, laser, as well as other associated factors. Selected Wellness and Spa medical centers offers a wide range of treatments combining medical knowledge, biochemical, biophysical and knowledge about health to improve mental and physical condition of patients at all ages
Różne możliwości opracowania zębiny a połączenie z materiałem kompozytowym –
klucz do sukcesu klinicznego
Various dentin surface preparation methods and resin– dentin bond – the key to
clinical succes
Jerzy Sokołowski1
1
Sposób opracowania ubytków/filarów protetycznych (szkliwa/zębiny) i adhezyjnego przygotowania
ich powierzchni decyduje o możliwości połączenia z materiałem wypełniającym/cementem łączącym, a tym samym o sukcesie klinicznym wypełnień/uzupełnień protetycznych. W wystąpieniu prezentowane będą właściwości powierzchniowe zębiny w zależności od sposobu opracowania tkanek (opracowanie wiertłem, kamieniem z nasypem diamentowym, piaskowanie, obróbka za pomocą lasera Er:Yag) oraz ich wpływ na wytrzymałość uzyskanego adhezyjnego połączenia
z materiałami żywiczymi za pomocą systemów wiążących.
Ważną rolę w uzyskaniu trwałego adhezyjnego połączenia odgrywają także właściwości histochemiczne zębiny (m.in. jej budowa i stopień mineralizacji), ale także wybór określonych strategii adhezyjnych (Self Etch, Total Etch) w połączeniu z własnościami systemów wiążących i możliwościami uzyskania chemicznych połączeń z kolagenem i hydroksyloapatytami - mineralnymi składnikami zębiny. Prezentowane będą zasady wyboru żywiczych materiałów odtwórczych i możliwości
uzyskania trwałego adhezyjnego połączenia materiału wypełniającego z tkankami zębów w konkretnych sytuacjach klinicznych. Omówione będą możliwości stosowania w trudnych sytuacjach
sukces kliniczny materiałów generujących niskie naprężenia skurczowe.
Słowa kluczowe: zębina, różne sposoby opracowania zębiny, systemy wiążące, połączenie
z materiałami żywicznymi
Various dentin surface preparation methods and resin– dentin bond – the key to clinical
succes
Method of cavity/abutment tooth preparation and adhesive surface conditioning decides on ability
to bond to restorative material/luting cement as well as clinical success of hard tissues restoration.
In my appearance, dentin surface properties depending on tissue preparation method (bur, stone
with diamond coating, sandblasting, Er:Yag laser) and their impact on durability of resin to resin
bond will be presented.
A key role in acquiring durable adhesive bond is played by histochemical properties of dentin (e.g.
its structure and mineralization degree), but also by the choice of certain adhesive strategy (Self
64
Etch, Total Etch) in connection with bonding systems properties and ability to gain chemical bond
to collagen and hydroxyapatites (dentin mineral components). Principles of resin restorative material choice and abilities to gain solid adhesive bond of restorative material to tooth hard tissues in
certain clinical situations will be presented. Possible use of materials, generating low shrinking
stresses, in complicated clinical situations will be also presented.
Key words: dentin, various dentin preparation, adhesive systems, resin-dentin bond
Terapia światłem spolaryzowanym jako metoda rehabilitacji pacjentów z dysfunkcją
układu ruchowego narządu żucia
Therapy using polarised light as a method of rehabilitation of patients with temporomandibular disorders
Teresa Katarzyna Różyło1, Ingrid Różyło- Kalinowska2, Jacek Szkutnik3,
1
Zakład Rentgenodiagnostyki Stomatologicznej i Szczękowo- Twarzowej, I Wydział Lekarski z Oddziałem
Stomatologicznym, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
2
Samodzielna Pracownia Propedeutyki Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo- Twarzowej, I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym, Uniwersytet Medyczny w Lublinie
3
Zakład Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia, I Wydział Lekarski z Oddziałem Stomatologicznym,
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
4
5
Ze względu na złożoną etiologię diagnostyka i leczenie dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia nastręczają wiele trudności. Aby osiągnąć sukces terapeutyczny niezwykle ważna jest
współpraca stomatologa i fizjoterapeuty, jak też zastosowanie nowoczesnych metod terapeutycznych. Celem pracy jest ocena skuteczności zastosowania terapii światłem spolaryzowanym u pacjentów z dysfunkcjami układu ruchowego narządu żucia. Badaniem objęto 12 pacjentów w wieku
23-55 lat, w tym 10 kobiet i 2 mężczyzn. Poddano ich terapii światłem generowanym przez urządzenie Bioptron Pro 1 firmy Zepter Interntional. Przed jej rozpoczęciem na podstawie przeprowadzonego badania podmiotowego i przedmiotowego oceniono występującą dysfunkcję z zastosowaniem wskaźnika dysfunkcji stawów skroniowo- żuchwowych według Helkimo. Przed, w trakcie i
po zakończeniu terapii określono także natężenie bólu zgłaszanego przez pacjentów wykorzystując skalę wizualno- analogową VAS. Po zastosowaniu 20 zabiegów, w dwóch seriach po 10 zabiegów każda, odnotowano znaczne obniżenie natężenia bólu lub jego całkowitą eliminację, relaksację mięśni układu stomatognatycznego oraz poprawę ruchomości żuchwy, a co z tym związane
zadowolenie
i poprawę jakości życia pacjentów. Na podstawie wstępnych doświadczeń stwierdzono przydatność terapii światłem u pacjentów z dysfunkcją narządu żucia.
Słowa kluczowe: terapia światłem, Bioptron, światło spolaryzowane
Therapy using polarised light as a method of rehabilitation of patients with temporomandibular disorders.
Due to complex etiology diagnosis and treatment of stomatognathic dysfunction is difficult. Cooperation of dentists and physiotherapists is extremely important to achieve therapeutic success. The
65
aim of the study was to evaluate the effectiveness of the use of therapy using polarised light in
patients with temporomandibular disorders. The study included 12 patients aged 23-55 years, 10
women and 2 men. They were subjected to therapy using polarised light generated by the Bioptron
Pro 1 (Zepter International). Before the beginning of therapy there was performed physical examination and dysfunction was rated with the use of the indicator dysfunction temporomandibular
joints by Helkimo. Before, during and after treatment there was determined the intensity of pain
reported by patients using the visual analogue scale VAS. After 20 applications, in two series of 10
applications each, there was found significant reduction of pain or its total elimination, relaxation of
stomatognathic system muscles and improvement of mandibular mobility, and as a consequence
improvement in patient satisfaction and quality of life. In conclusion, on the basis of preliminary
results there was found usefulness of therapy using polarised light in patients with dysfunction of
stomatognathic system.
Key words: light therapy, Bioptron, polarised light
Badanie skuteczności promieniowania lasera diodowego w eliminacji Enterococcus
faecalis Bactericidal efficacy of different diode laser operation modes against Enterococcus faecalis
Bactericidal efficacy of different diode laser operation modes against Enterococcus
faecalis
Joanna Grącka-Mańkowska1, Beata Zarzycka2, Halina Pawlicka1
1
Zakład Endodoncji, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Zakład Mikrobiologii i Laboratoryjnej Immunologii Medycznej, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2
Cel. Ocena skuteczności promieniowania lasera diodowego (CV - 1500 mW, IMP - 3000 mW) i
fotoaktywnej dezynfekcji (PAD) w eliminacji E. faecalis z zakażonych kanałów.
Materiał i metoda. Pięćdziesiąt świeżo usuniętych jednokanałowych zębów bydlęcych opracowano do rozmiaru 45° ISO na wierzchołku, wysterylizowano, a następnie zakażono E. faecalis. Po
48h inkubacji podzielono zęby losowo na trzy grupy badawcze i jedną kontrolną (n=12), dwa zęby
stanowiły kontrolę sterylizacji. Grupę 1 poddano aplikacji światła lasera diodowego (980 nm) o wartości mocy 1500 mW (CW - w opcji pracy ciągłej); Grupę 2 poddano aplikacji światła lasera diodowego w opcji pracy impulsowej (3000 mW, 300 ms - puls, 300 ms - pauza); Grupę 3 poddano fotoaktywnej dezynfekcji, a próbki z Grupy 4 przepłukano 0,9% roztworem NaCl. Po przeprowadzonych zabiegach, pobrano wiórki zębinowe, materiał posiano na podłoża. Po okresie inkubacji oceniano liczbę przetrwałych bakterii w przeliczeniu na mg zębiny (CFU/mg). Uzyskane dane poddano
obróbce statystycznej.
Wyniki. Stwierdzono istotne statystycznie różnice w liczbach CFU/mg dla poszczególnych grup
(p<0.001). Największą liczbę mikroorganizmów zaobserwowano w grupie kontrolnej. W obydwu
grupach poddanych jedynie aplikacji światła lasera diodowego (w dwóch odmiennych opcjach pracy) - G1 i G2, odnotowano istotny statystycznie spadek liczebności populacji patogenu, natomiast
w grupie poddanej fotoaktywnej dezynfekcji (G3) spadek liczebności populacji E. faecalis był niższy.
Wnioski. Wyniki badania dowodzą, że zarówno opcja pracy ciągłej lasera diodowego, jak i opcja
pracy impulsowej mogą być wykorzystywane w eliminacji E. faecalis z kanałów korzeniowych
zębów.
Słowa kluczowe: dezynfekcja, leczenie endodontyczne, terapia fotodynamiczna
66
Aim/Objective. To assess the antibacterial action of diode laser irradiation (CV – 1500 mW, IMP –
3000 mW) and photo-activated disinfection (PAD) on Enterococcus faecalis in an infected tooth
root canals.
Materials and Methods. Fifty freshly extracted bovine teeth with single canals were prepared to
apical size 45° ISO, autoclaved and contaminated with Enterococcus faecalis. After a 48-hour incubation the specimens were randomly divided into three treatment groups and one control group
(n=10): Group 1 was irradiated with 1500 mW (continuous wave diode laser irradiation); Group 2
was irradiated with 3000 mW (impulse diode laser irradiation, 300 ms – pulse, 300 ms – pause);
Group 3 was subjected to photo-activated disinfection and Group 4 was rinsed with saline solution
(control). After treatment, the dentin samples were collected and the number of surviving bacteria
was determined by classical quantitative microbiologic evaluation.
Results. The differences in the mean number of the colony forming units (CFU/mg) between all
the groups analyzed were statistically significant (p < 0.001). The highest number of microorganisms was observed in the control group (52.7 x 103 CFU/mg). Both diode laser applications resulted in a significant reduction in the number of E. faecalis cells: G1 – 1.4 x 103 CFU/mg, G2 – 4,2 x
103 CFU/mg, whereas in the group subjected to photo-activated disinfection the extent of reduction
was significantly less (G3 – 42.8 x 103CFU/mg).
Conclusions. The present study demonstrates that CW and pulse diode laser applications are
both suitable for root canal disinfection.
Key words: disinfection, root canal treatment, photodynamictherapy
Środowisko a zachowanie bioelektryczne człowieka
Beata Zboromirska –Wnukiewicz1, Krzysztof Kogut1, Bernard Prudel2,
Krzysztof Kasprzyk1, Norbert Prudel3
1
Pracownia Materiałów Ceramicznych i Biotworzyw, Instytut Elektrotechniki Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego we Wrocławiu
2
3
Wojewódzki Szpital Chorób Płuc w Wodzisławiu Śląskim
Od tysięcy lat człowiek czerpie wiele ze środowiska przyrodniczego, w którym żyje. Interakcja, czyli sposób oddziaływania na siebie człowieka i środowiska zależne jest od wielu czynników,
które kształtują odczucia cieplne, samopoczucie jak również wpływają na stan zdrowia. Ich działanie odbywa się w sposób kompleksowy, z różnym natężeniem zmieniającym się w czasie i przestrzeni. W referacie podjęto próbę opisania wpływu pola elektromagnetycznego na organizm człowieka. Pole elektromagnetyczne jest układem dwóch pól: pola elektrycznego i pola magnetycznego. Wzajemną relację pól opisują Równania Maxwella. Od chwili gdy Maxwell wyjaśnił istotę działania pola elektromagnetycznego, zarówno naukowcy, jak i lekarze badają jego wpływ i oddziaływanie na organizmy żywe. Dotyczy to wykorzystania możliwości terapeutycznych i profilaktycznych
oddziaływania tego pola, a także oceny jego negatywnego oddziaływania na organizm ludzki.
W ostatnich latach nastąpiła eksplozja badań nad leczniczym wykorzystaniem wolnozmiennych pól
magnetycznych. Jednak oddziaływanie pól elektromagnetycznych i elektrycznych na organizmy
żywe jest bardzo złożone. Z drugiej strony człowiek przebywa w ciągłym polu elektromagnetycznym o różnym natężeniu i czasie ekspozycji. Stałe pola pochodzą od Ziemi, Słońca oraz Kosmosu,
od wyładowań atmosferycznych i nie są specjalnie odczuwane przez człowieka.
I tu nasuwa się pytanie czy są szkodliwe dla organizmu żywego?
Słowa kluczowe: bioelektryka, środowisko, człowiek
67
For thousands of years, man draws a lot from the environment in which he lives. Interaction between that way interaction between humans and the environment is dependent on many factors
that shape the feeling of thermal well-being as well as the impact on health. Their action takes
place in a comprehensive manner, with varying intensity changing in time and space. The paper
attempts to describe the impact of electromagnetic fields on the human body. The electromagnetic
field is a system of two fields: the electric field and the magnetic field. Mutual relation fields describe Maxwell's equations. From the moment Maxwell explained the essence of the action of the
electromagnetic field, both scientists and doctors examine its impact and influence on living organisms. This applies to exploit the therapeutic and prophylactic effects of this field, as well as assessment of its negative impact on the human body. In recent years there has been an explosion
of research into the therapeutic use of extremely low frequency magnetic fields. However, electromagnetic fields and electric on living organisms is very complex. On the other hand, man is in continuous electromagnetic fields of varying intensity and exposure time. Fixed fields are derived from
the Earth, the Sun and the cosmos, from lightning strikes and are not specifically felt by humans.
And here the question arises whether they are harmful to the living organism?
Key words: bioelectric, human, environment
Leczenie światłem w praktyce klinicznej stomatologii zachowawczej
Electrophototherapy in clinical practice of therapeutic dentistry
Olga Petryshyn1
1
Lwowski Narodowy Uniwersytet Medyczny im. Daniela Halickiego
Celem naszej pracy było: zbadanie wpływu promieniowania niespójnego czerwonego światła quasi laserowego (aparat UFL-110 «LuxDent») na zapobieganie chorób zapalnych przyzębia i
próchnicy wtórnej.
Materiał i metody: Zaproponowana metoda wykorzystania niespójnego czerwonego światła quasi
laserowego oparta jest na doświadczeniu leczenia 32 chorych (18 kobiet i 14 mężczyzn) w wieku
18-22 lat. Wszystkim pacjentom dokonano założenia licówek bezpośrednich na powierzchni
przedsionkowych przednich zębów. U 21osoby dodatkowo zastosowano promieniowanie marginalne dziąseł i tkanek zęba przy użyciu aparatu UFL-110 (LuxDent) Tryb "R" (o długości fali 632,8
nm) natężeniu promieniowania 1000 mW / cm2 czerwonego spektrum światła. 11 osób, u których
metoda nie była użyta, stworzyło grupę kontrolną.
Wyniki: Z oceny skuteczności bezpośrednio po obróbce wynika, że zastosowanie proponowanej
metody doprowadziło do szybkiego eliminowania zapalenia krańcowego przyzębia spowodowanego przez uszkodzenie dziąseł, spowodowane preparowaniem oraz niciami retrakcyjnymi. U pacjentów w ciągu 18 miesięcy rehabilitacji nie stwierdzono występowania próchnicy wtórnej w okolicy
szyjki zębów i zmian na obrzeżach wypełnień.
Wnioski: Badania kliniczne wykazały wysoką skuteczność skuteczność quasi laserów (niespójne
światło czerwone).
Słowa kluczowe: quasi laserowe, niespójne światło czerwone, «UFL-122» (Lux Dent), choroby
zapalne przyzębia, próchnica wtórna.
Electrophototherapy in clinical practice of therapeutic dentistry.
68
The aim of our study was: to study the impact of red light radiation apparatus UFL-110 (LuxDent)
for the prevention of inflammatory periodontal diseases and secondary caries.
Materials and Methods: The technique of applying quasi laser (non-coherent red line) based on
experience treating 32 patients (18 women and 14 men), aged 18-22 years. Of these 21 persons
who carried out direct veneers on vestibular surfaces of front teeth in the complex therapeutic
measures conducted radiation marginal gums and cavities apparatus UFL-110 (LuxDent) mode
«R» (wavelength 632.8 nm) radiation intensity of 1000 mW / cm2 of red light spectrum. 11 people
on the restoration by direct veneers in which this method is not used, created the control
Results. Evaluating the effectiveness immediately after treatment showed that the application of
the proposed method led to the rapid elimination of inflammation in the marginal periodontium
caused by gum dissection and retraction of the gums. The patients within 18 months of rehabilitation found no occurrence of secondary caries in the gum area and change the periphery restorations.
Conclusions: Clinical studies have shown high efficiency of quasi laser (non-coherent red line).
Key words: quasi laser, non-coherent red line, «UFL-122» (Lux Dent), inflammatory periodontal
diseases, secondary caries.
Zastosowanie wybranych metod fizjoterapii w rehabilitacji chorych po zabiegach
chirurgii szczękowej
Application of selected methods of physiotherapy in the rehabilitation of patients
after surgery
Bogna Zielińska-Kaźmierska1, Bożena Kowalczyk1, Marcin Szczepanik1,
Katarzyna Nowicka2, Marek Woszczak2
1
2
USK nr 1 U.M. w Łodzi im. N. Barlickiego
USK nr 1 U.M. w Łodzi im. N. Barlickiego, UJK Kielce
XXI wiek charakteryzuje się dynamicznym rozwojem motoryzacji i innych dziedzin przemysłu. Wraz z nimi wzrasta tempo naszego życia, co skutkuje zwiększoną urazowością, ze względu
na pośpiech i wypadki komunikacyjne. Młodzi ludzie szukając atrakcji często wdają się w konflikty,
albo ryzykują aby zaimponować rówieśnikom. W wyniku tego traumatologia rozrasta się w obszerną gałąź medycyny a złamania w obrębie żuchwy stanowią coraz większy odsetek urazów.
Celem pracy była ocena przydatności fizjoterapii u pacjentów po leczeniu ortopedycznym
i ortopedyczno – chirurgicznym złamań żuchwy w szybszym usprawnianiu narządu żucia oraz
wprowadzenie fizjoterapii jako standardu w leczeniu chorych po złamaniach żuchwy.
Badaniem objęto 20-sto osobową grupę pacjentów w przedziale wiekowym 18-60 lat, którzy w
wyniku urazu doznali złamania w obrębie żuchwy. Chorzy byli diagnozowani i leczeni
w Oddziale Klinicznym Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej i Onkologicznej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego nr 1 im. Norberta Barlickiego w Łodzi.
Uzyskane wyniki wykazały znaczące różnice między pacjentami poddanymi fizjoterapii po złamaniu żuchwy a tymi którzy nie wyrazili chęci na uczestniczenie w niej. Owe różnice widoczne są już
po tygodniu od wprowadzenia kinezyterapii oraz elementu terapii manualnej.
Pozwoliło to na wyciągnięcie wniosków, iż problemy pacjentów po unieruchomieniu
w skutek złamania żuchwy są znaczące i powinny stanowić punkt wyjścia dla opracowania odpowiedniego algorytmu postępowania fizjoterapeutycznego dla tych chorych oraz rozpropagować
fizjoterapię jako leczenia w takich przypadkach.
Słowa kluczowe: złamanie żuchwy, fizjoterapia, terapia manualna
69
Application of selected methods of physiotherapy in the rehabilitation of patients after surgery
XXI century is characterized by the rapid development of moto and other industries. With them, the
pace of life accelerates, resulting in increased injury rates due to the speed and traffic accidents.
Young people looking for attractions often get into a conflict, or a risk to impress peers. As a result
of this traumatology is growing in an extensive branch of medicine and fractures in the mandible
represent a growing proportion of injuries.
The aim of this study was to evaluate the usefulness of physiotherapy in patients after orthopedic
treatment and orthopedic - surgical mandibular fractures at a faster improvement of masticatory
system and the introduction of physiotherapy as a standard in the treatment of patients with fractures of the jaw.
The study involved 20-person group of patients aged 18-60 years, who as a result of trauma suffered fractures in the mandible. Patients were diagnosed and treated in Clinical Department of
Cranio-Maxillo-Facial Surgery and Oncology, No 1 University Hospital in Lodz.
The results showed significant differences between patients undergoing physiotherapy after breaking the jaw and those who have not expressed a wish to participate in it. These differences are
visible one week after the introduction of physiotherapy and an element of manual therapy. This
made it possible to draw the conclusion that the problems of patients after immobilization as a result of the fracture of the jaw are significant and should be the starting point for developing an appropriate physiotherapy algorithm for these patients and propagate as a physiotherapy treatment in
such cases.
Key words: broken mandible, physiotherapy, manual therapy
Zastosowanie fizjoterapii w codziennej praktyce lekarza stomatologa
Monika Nastaj1, Krzysztof Kędzierski1, Jarosław Sieczkarek1, Marta Kusa- Podkańska1, Joanna Wysokińska-Miszczuk1
1
Katedra i Zakład Periodontologii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Współczesna stomatologia stale poszukuje nowych metod diagnozowania, leczenia oraz
rehabilitacji układu stomatognatycznego. Oprócz leczenia tradycyjnego, coraz częściej w praktykach stomatologicznych, wykorzystuje się pozytywne działanie zabiegów fizjoterapii. Najczęściej w
leczeniu ambulatoryjnym, jako leczenie wspomagające wykorzystywane jest pole magnetyczne,
ozonoterapia oraz właściwości biostymulacyjne lasera niskoenergetycznego.
Cel pracy: Celem pracy jest przedstawienie przebiegu miejscowego leczenia błony śluzowej z
zastosowaniem zabiegów fizjoterapii. W pracy przedstawiono przykłady leczenia wybranych
zmian na błonie śluzowej jamy ustnej za pomocą zabiegów magnetostymulacji, ozonoterapii oraz
laseroterapii.
Materiał i metody: Pracę oparto na leczeniu ambulatoryjnym pacjentów zgłaszających się do
Poradni Katedry i Zakładu Periodontologii UM w Lublinie z powodu zmian zapalnych na błonie
śluzowej jamy ustnej. W celu leczenia zmian stosowano zabiegi magnetostymulacji, ozonoterapii
lub laseroterapii
Wyniki: U wszystkich pacjentów niezależnie od przyczyny powstania zmiany zapalnej po zastosowaniu wybranej metody fizjoterapii ból uległ poprawie.
Słowa kluczowe: fizykoterapia, stomatologia, ozonoterapia, laseroterapia, magnetostymulacja
70
Modern dentistry is constantly looking for new methods of diagnosis, treatment and rehabilitation of
the stomatognathic system. In addition to traditional treatment, more and more often in dental practices, uses a positive effect of physiotherapy. Mostly in outpatient care, as adjunctive therapy used
is a magnetic field, ozone therapy and bio stimulation properties of the low-energy laser.
Aim: The aim of the study is to present the course of topical treatment of mucous membrane with
the use of physiotherapy. The paper presents examples of the treatment of selected changes to
the oral mucosa using magnetic stimulation treatments, ozone therapy and laser therapy.
Material and methods: The work is based on the treatment of ambulatory patients of the Outpatient Department of Periodontology University of Lublin because of inflammatory lesions on the oral
mucosa. In order to treat the changes applied magnetic stimulation treatments, ozone therapy or
laser therapy
Results: In all patients, regardless of the cause of the inflammatory lesion after the application of
the chosen method of physical.
Key words: physiotherapy, dentistry, ozone therapy , laser therapy, magnetic stimulation
Leczenie ciężkich powikłanych ran
Zbigniew Hamerlak 1
1
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego
W pracy przedstawiono możliwości i efekty leczenia powikłanych ran:
1. piorunującej posocznicy meningokkowej
2. ciężkiego urazu podudzia
3. ran okolicy odbytu
4. powikłań po leczeniu bifosfonianami
5. zespołu Leylla u dzieci
W leczeniu zastosowano laser prysznicowy, Ozonytron X, Viofor JPS ,komory i sondy tlenowe
własne receptury maści, kinesiology tape.
Wykazano przydatność zabiegów fizykalnych w leczeniu ciężkich powikłanych ran.
The paper presents the possibilities and effects of the treatment of complicated wounds
1. Fulminant meningococcal sepsis
2. Severe leg injury
3. Wounds of anal area
4. Complications after treatment with bisphosphonates
5. Leylla syndrome in children
The treatment utilizes a laser shower, Ozonytron X, Viofor JPS, the oxygen chamber and the
probes, own recipes ointments, kinesiology tape.
It has been shown the usefulness of physical procedures to treat severe complicated wounds.
Wykorzystanie ćwiczeń propriocepcji w profilaktyce urazów skrętnych
The proprioception exercises in the prevention of the torsional injuries
71
Adam Maksymilian Pogorzała1, Wanda Stryła1
1
Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii w Poznaniu, Zamiejscowy Wydział w Szczecinie Wyższej Szkoły Edukacji
i Terapii
Przyjęcie na drodze ewolucji przez człowieka dwunożnej pozycji ciała spowodowało szereg
istotnych zmian w biomechanice ciała. Przeniesienie ruchów do płaszczyzny strzałowej która dominuje w podczas chodzenia spowodowało potrzebę lepszej stabilizacji stawów kończyn dolnych w
pozostałych płaszczyznach. Wydolny aparat mięśniowo-więzadłowo i prawidłowo działający układ
nerwowy, w tym zmysł czucia głębokiego zapewnia wystarczająca ochronę przed utratą równowagi
i zaburzeniami funkcji podporowej kończyny dolnej. Urazy skrętne są najczęstszą przyczyną
uszkodzeń w obrębie stawu skokowego i kolanowego, i występują nie tylko u osób aktywnie uprawiających aktywności sportowe, ale równie często u osób w wieku podeszłym u których reakcja
propriopeceptywna jest opóźniona lub występują deficyty wzroku.
Celem pracy jest przedstawienie programu ćwiczeń propriocepcji poprawiających stabilność stawów kończyn dolnych i chroniących przed następstwami upadków i/lub urazów skrętnych szczególnie w grupie osób w wieku podeszłym. W pracy przedstawiono zależność zmysłu czucia głębokiego od zmysłu wzroku, wykorzystując test Romberga i próbę Unterbergera oraz test chodu
gwiaździstego Babińskiego.
Metodyka pracy opiera się na przedstawieniu zestawu ćwiczeń kształtujących zmysł czucia głębokiego z uwzględnieniem pozycji wyjściowej, sposobu wykonania ćwiczenia i uwag dotyczących
najczęściej popełnianych błędów. Program usprawniania jest kierowany dla osób z zaburzeniami
równowagi i po urazach skrętnych u których zauważono zubożenie funkcji zmysłu kinestetycznego.
Ćwiczenia zmysłu kinestetycznego powinny być wprowadzone w ramach profilaktyki u osób w wieku podeszłym, a szczególnie w grupie osób z zaburzeniami wzroku. Ćwiczenia propriocepcji
zwiększają zborność stawów i odtwarzając prawidłowy wzorzec ruchowy stawu tym samym zabezpieczając go przed urazem skrętnym.
Słowa kluczowe: propriocepcja, uraz skrętny, profilaktyka
The proprioception exercises in the prevention of the torsional injuries
Adoption in the evolution of human bipedal postures caused significant changes in the biomechanics of the body. The transfer of movement to the saggital plane which dominates while walking resulted in the need to better stabilize the joints of the lower limbs in the other planes. The musculoskeletal system and properly functioning nervous system, provides sufficient protection against the
loss of balance and impaired function of the supporting lower limb. Torsional Injuries are the most
common cause of damage within the ankle and knee, and occur not only in people who are actively engaged in sports activities, but also common in the elderly in whom response of the proprioception is delayed or there are deficits sight.
The aim of the study is to present a program of exercises to improve proprioception stability of the
joints of the lower limbs and to protect against the consequences of falls and / or torsional injuries
particularly among the elderly. The paper presents the dependence of the sense of feeling a deep
sense of sight, using Romberg's test and Unterberger's test and the Babinski's star gait test .
Methodology is based on the presentation of a set of exercises that shape the sense of proprioception, taking into account the starting position, how to do exercises and comments on the most
common mistakes. Improvement is directed to people with impaired balance and twisting injuries
and those already impoverishment function kinaesthetic sense. Proprioception exercises should be
introduced as a part of prevention in the elderly, especially among people with vision impairments.
72
Proprioception exercises increase the coherence of the joints, and restoring normal pattern of
movement protecting it from torsion injury .
Key words: proprioception, torsion injury, prevention
Wpływ promieniowania laserów biostymulacyjnych o długości fali 635nm i
820nm na leczenie chorób stawów skroniowo - żuchwowych
Effect of biostimulative laser radiation with a wavelength of 635 nm and 820 nm for
the treatment of temporomandibular joints.
Zmiana wielkości DTS w zależności od czasu przechowywania w wodzie materiałów
kompozytowych stosowanych w stomatologii.
Karolina Karońska1, Agata Prylińska Czyżewska2, Mariusz Pryliński1
1
2
W badaniu użyto 8 materiałów stosowanych w stomatologii do wykonywania tymczasowych protez stałych
oraz do wypełniania twardych tkanek zęba.
Wykonano próbki o długości 6mm i 3mm średnicy w liczbie 24 dla każdego materiału. Połowę próbek ważono i poddano badaniu DTS po procesie polimeryzacji , natomiast drugą grupę badano po tygodniu przechowywania w wodzie destylowanej o temperaturze 37 ° C.
Otrzymane wyniki poddano analizie statystycznej , która wykazała istotny wpływ środowiska wodnego na
średnicowe napięcia rozciągające materiałów kompozytowych oraz zróżnicowany stopień chłonięcia przez
nie wody.
Janina Walczyńska1,2
1
NZOZ Prodentin
W ostatnim trzydziestoleciu lasery niskoenergetyczne emitujące różne długości fal światła
w zakresie od 600-980nm znalazły szerokie zastosowanie lecznicze poprzez wykorzystanie biostymulacyjnego oddziaływania skoncentrowanej wiązki światła. Laser biostymulacyjny średniej
mocy CTL-1106MX jest użytkowany w mojej praktyce stomatologicznej od 20 lat i musze stwierdzić, że jego stosowanie zdecydowanie przyśpiesza procesy leczeni wielu przypadków stomatologicznych. Jest on niezwykle pomocny w leczeniu schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych, powodując wręcz natychmiastowe ustępowanie bólu, szczękościsku, obrzęków i nieprawidłowego napięcia mięśni. Jest to jednakże leczenie wspomagające, ale pozwalające zredukować farmakoterapię. Procesy ostre cofają się bardzo szybko- najczęściej po 1-3 wizytach. Procesy przewlekłe
często wymagają powtarzania zabiegów przez kilka tygodni. Stosując laser biostymulacyjny należy
73
zawsze pamiętać że słabe bodźce pobudzają aktywność fizjologiczną, umiarkowane sprzyjają aktywności, silne opóźniają a bardzo silne hamują aktywność fizjologiczną. Według powyższej formuły, najlepiej aplikować dawkę od 0,1-12J na cm2. Przy schorzeniach przewlekłych dawki mogą być
nawet o 50% większe. Barierą do stosowania laserów biostymulacyjnych jest cena urządzenia i
czas pracy gabinetu. Pozytywne efekty leczenia wielokrotnie potrafiły mnie zaskoczyć. W ostatnich
miesiącach użytkujemy wielofalowy laser nowej generacji SMARTm PRO model 6w1, myślę że
jego parametry techniczne i głębokość penetracji wiązki światła decydują o tym, że efekt biostymulacyjny jest widoczne już przy pierwszych wizytach.
The impact on the organism and some of the techniques of stone massage
treatment
1
2
A stone massage as a relaxing treatment combines the benefits of a relaxing massage,
aromatherapy, thermotherapy and acupressure. The stone massage is a form of impact on the
body which uses mechanical stimuli, the pressure on the tissue in order to induce physiological
reactions. Therapeutic effects of stones was used hundreds years ago in the Far East. Women
from that area applied hot stones on the stomach to reduce menstrual pain and other ailments. The
90's of XX century is a time of rebirth of hot stone massage, which first became popular in the
United States of America. A modern hot stone massage is a treatment which perfectly
complements physiotherapeutic activity which goal is the restoration of the damaged organs. What
is more, it is also applied in wellness clinics, accelerating recreational processes, thus increasing
the body's ability to exercise. It is worth mentioning that exist several methods of stone massage:
dynamic massage, contrastive static and dynamic massage (several varieties) and static massage
(energetic). More and more often, the customers enjoy also a foot and a facial massage.
Key words: stone massage, dynamic massage, contrastive static and dynamic massage, static
massage.
Stamps massage in cosmetics and physiotherapy
1
2
Abstract. Massage with herbal stamps has its source in Thailand. According to Thai tradition, a
mix of Thai medicinal herbs is wrapped in cotton material, then heated and applied through massage to the body. Stamps are used on different part of the body. Moreover, they can be used alone
or as a complement to other treatments. Herbal massage positively affects the joints and muscles,
relaxing them and increasing their mobility. What is more, it relieves pain and has a beneficial effect on skin. The skin becomes smooth and nourished, recovering healthy colour and appearance.
The massage starts from the back. First step is to make Thai massage manually and then apply
warm, herbal stamps to the prepared skin by using the pressures and circular movements. It is
worth mentioning that stamps are heated before the massage for a few minutes in the cooker, just
74
to release essential oils contained in herbs. As the stamps become colder, massage intensity increases and hot skin absorbs active substances from the plant. Special care should be taken while
massaging children, the elderly and people with diabetes. The most popular massage stamps on
the cosmetics’ market are: Amazonia, Chinese, Moroccan, Indonesian. In recent years also stamps
with algae become popular. Furthermore, in modern cosmetology and physiotherapy wide popularity gains massage with a Shea stamps.
Key words: stamp massage, essential oils, vegetable oils, stamps massage
SESJA V
PSYCHOLOGICZNE, SOCJOLOGICZNE I EKONOMICZNE ASPEKTY
NAUK O ZDROWIU
Terapia psychologiczna pacjentów po poparzeniu podchlorynem sodu jako metoda
wspomagająca rehabilitację stomatologiczną – studium przypadku
Psychological theraphy among patients suffering from sodium hypochlorite burns
as a method supporting dental rehabilitation – case study
Ewa Jańczak-Biegańska1, Joanna Biegańska-Banaś1,2, Józef Krzysztof Gierowski2
1
Prywatny Specjalistyczny Gabinet Stomatologiczny „Ewadent”
Katedra Psychiatrii Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński
2
Podchloryn sodu, znany ze swoich właściwości bakteriobójczych oraz zdolności do rozpuszczania martwych tkanek, jest powszechnie stosowanym w leczeniu endodontycznym środkiem dezynfekującym zakażone kanały zębów. Podstawowymi, choć w praktyce często ignorowanymi, wadami jego użytkowania jest wysoka toksyczność dla tkanek zęba i tkanek okolicznych
oraz wysoki potencjał alergenny. Możliwym skutkiem ubocznym stosowania podchlorynu sodu w
zalecanym przez PTE stężeniu 0,5% do 5,25% jest uszkodzenie tkanek miękkich i twardych
omawianych okolic wobec wystąpienia reakcji uczuleniowej. Z kolei nieumiejętne jego wprowadzenie poza system korzeniowy może spowodować rozległe uszkodzenie tkanek miękkich lub włókien
nerwów, a nawet obturację dróg oddechowych - szczególnie wobec dalszego zastosowania do
płukania kanałów nadtlenku wodoru, zamiast zalecanych przez PTE innych związków chemicznych. Celem prezentacji będzie wykazanie integralnego związku obserwowanych uszkodzeń
fizycznych oraz dysfunkcji psychicznych, jak również wskazanie w jaki sposób celowane oddziaływania psychologiczne mogą stanowić istotne uzupełnienie zaplanowanej przez stomatologów
fizykoterapii wspomaganej farmakoterapią.
Wykorzystana metoda obejmuje analizę przypadku 47-letniej pacjentki R.J, u której podczas procedury chemicznego opracowania kanału zęba 11 zastosowano standardowy środek chemiczny
podchloryn sodu o maksymalnym stężeniu 5% oraz płukanie nadtlenkiem wodoru. Na skutek
przeprowadzonej procedury doszło do niepożądanej reakcji bólowej i objawów wskazujących na
poparzenia podchlorynem sodu, które utrwaliły się w postaci zmian zarówno w sferze somatycznej,
jak i psychicznej. Zaprezentowana praca pozwoli ostatecznie na sformułowanie ostatecznych
wniosków, a mianowicie:
1. Niepożądane zdarzenie w postaci poparzenia podchlorynem sodu podczas leczenia endodontycznego nakłada na lekarza, w ramach praktyki stomatologicznej, obowiązek postepowania z dołożeniem należytej staranności oraz podążanie za aktualną wiedza medyczną oraz obowiązującymi standardami światowymi.
75
2. Włączenie w leczenie naprawcze oddziaływań psychologicznych na zasadzie współpracy ze
stomatologiem i fizykoterapeutą wydaje się obiecującym czynnikiem usprawniającym proces rehabilitacyjny pacjenta po poparzeniu podchlorynem sodu, niezależnie od przyczyny oraz trwałego
uszczerbku na zdrowiu jakiego pacjent doznał w wyniku powikłań.
Słowa kluczowe: podchloryn sodu, poparzenia, zdarzenie niepożądane, terapia psychologiczna
Psychological theraphy among patients suffering from sodium hypochlorite burns as a
method supporting dental rehabilitation – case study
Sodiumhypochlorite, known for bactericidal properties and ability to dissolve dead cells, is commonly used in endodontics for infected root canals disinfection. Main disadvantages of using sodiumhypochlorite in dental practise – often ignored, although basic – are its toxicity to dental tissues
and tissues surrounding the tooth, as well as its high allergenic potential. A possible side effect of
using sodiumhypochlorite in recommended by PTE 0.5% to 5.25% level is soft and hard tissues
damage, being a result of allergic reaction. In turn, introduction sodiumhypochlorite out of the root
system may result in extensive damage to soft tissues, nerve fibers, or even airway obstruction –
especially beside further irrigating root canals with hydrogenperoxide, rather than with other chemical compounds recommended by the PES. The purpose of the presentation will be indicating on
the integral relationship between physical damage and psychological dysfunctions which can be
observed, as well as an indication of how targeted psychological impact can become an important
complement to physiotherapeutic and pharmacotherapeutic interventions planned by the dentists.
The methodology includes the case-study of 47-year-old female patient R.J. who had had her 11
tooth canal prepared with sodiumhypochlorite of maximum level of 5% and then irrigated with hydrogenperoxide. As a result an adverse reaction and pain symptoms due to burns occurred, eventually perpetuating in chronic changes in both somatic and psychic form. In the end, the presentationwillallow to givetwofinalconclusions:
1. Adverse event, like sodiumhypochlorite burns resulting from endodontic treatment, requires the
obligation to proceedings with due diligence as well as following current medical knowledge and
applicable international standards.
2. Inclusion of psychological therapy into dental corrective treatment, on the basis of dentist –
physiotherapist – psychologist cooperation, seems promising factor in streamlining the process of
patient suffering from sodiumhypochlorite burns rehabilitation, regardless of the etiology and permanent health damage.
Key words: sodiumhypochlorite, burns, adverse event , psychological therapy
Analiza porównawcza osobliwości umiejętności w codziennej praktyce dentystów i
studentów stomatologii oraz stosunek tych umiejętności na choroby zawodowy
Comparative analysis of peculiarities of daily practicing dentists and dental students skills and their influence on the work-related diseases
Ostap Kohut1
1
Zakład Protetyki, Narodowy Uniwersytet Medyczny im. Danyla Halickiego we Lwowie
Wprowadzenie. Praktykujący lekarz codziennie ma do czynienia z trwałym stresem fizycznym i
psychoemocjonalnym, które często mogą powodować pojawienie się chorób związanych z pracą i
w rezultacie zmniejszają jakość życia.
76
Celem tego badania było określenie specyfiki codziennej praktyki pręż lekarzy stomatologów i porównanie wyników początkowych umiejętności studentów uniwersyteckich wydziałów dentystycznych.
Materiały i metody. Przeanalizowano kwestionariusze 80 dentystów, który określili codzienne
warunki pracy, takie jak postawa, pozycji pacjenta, organizacja unitu. Wykorzystaliśmy te same
kryteria oceny operacji klinicznych wykonywanych przez 54 studentów ostatniego roku wydziału
stomatologicznego.
Wyniki. Okazało się, że większość dentystów pracuje w pozycji stojącej na godzinę 9:00 (30,4%)
lub w pozycji siedzącej na godzinę 9:30-11:00 (34,4%), podczas gdy pacjenci znajdują się w pozycji siedzącej (37,5 %) lub pół-lezącej (37,5%). Podczas manipulacji klinicznych 40,8% studentów
siedziało na godzinie 8:00-9:00, natomiast 32,2% - na godzinie 9: 30-11: 00, podczas gdy fantomy
spoczywały w pozycji pół-lezącej (maksymalnie do 96,1%).
Konkluzja. Specjaliści nie mają wystarczającego poziomy wiedzy i umiejętności w zakresie ergonomii pracy, co może zwiększyć ryzyko wystąpienia chorób zawodowych. Podobieństwo wyników
wskazują na potrzebę wprowadzenia bardziej szczegółowych informacji na temat ergonomii pracy
w system edukacji, aby uniknąć czynników ryzyka chorób zawodowych, oraz aby zwiększyć jakość
życia stomatologów.
Słowa kluczowe: choroby zawodowe, dentyści, studenci, ergonomia
Comparative analysis of peculiarities of daily practicing dentists and dental students skills
and their influence on the work-related diseases
While daily practicing dentist is dealing with permanent physical and psycho-emotional stresses,
which often may cause an appearance of the work-related diseases and, as the result, are reducing a quality of life.
Aim of study. Purpose of this study was to define peculiarities of daily dental practicing and to
compare the results with initial skills of university’s dental faculty graduation students.
Materials and methods. We analyzed questionnaires of 80 dentists identifying everyday workplace conditions such as working posture, patient position, operatory organization. We used the
same criteria for evaluation the clinical operations performed by 54 graduating students of dental
faculty.
Results. We found out that majority of dentist are working at 9:00 hour standing position (30,4%)
or 9:30-11:00 o’clock sitting position (34,4%) while the patients are sitting (37,5%) or semi-supine
(37,5%). While doing clinical manipulations 40,8% of students were sitting at 8:00-9:00 o’clock
position, 32,2% - 9:30-11:00 hour toward the phantoms, which were positioned semi-supine (up to
96,1%).
Conclusion. Professionals do not possess a sufficient level of knowledge and skills of ergonomic
work station that may increase risk of work-related disorders and diseases. Similarity of results
indicate the need of more detailed introduction of ergonomic workplace in educational process to
avoid occupational risk factors and increase dentists quality of life.
Key words: work-related diseases, dentists, students, ergonomic
Muzyka w gabinecie stomatologicznym a osobowość człowieka
Music in the dental office and the human personality
Norbert Prudel1, Bernard Prudel2, Jan Rauch3, Beata Zboromirska- Wnukiewicz4
1
Wojewódzki Szpital Chorób Płuc im. Alojzego Pawelca, Wodzisław Śląski
3
Prywatny Gabinet Dentystyczny NZOZ, Specjalistyczna Przychodnia Stomatologiczna, Wadowice
2
77
4
Muzyka jest czymś więcej niż tylko źródłem przyjemności. Jest językiem, który pozwala
porozumiewać się między sobą i to niezależnie od wieku. Wytwarza krąg energetycznej wspólnoty.
W artykule zostaje przedstawiona rola muzyki, która polega na wywołaniu u pacjenta określonej
reakcji emocjonalnej, w której mózg radzi sobie z różnymi problemami w efektywny sposób i powala na uaktywnienie potencjału intelektualnego i emocjonalnego pacjenta. Okazuje się, że siła muzyki jest znacznie większa niż uważano do tej pory. W pracy jest określenie rodzaju muzyki w różnych zabiegach stomatologicznych w zależności od typu psychicznego pacjenta. W pracy przedstawiono terapię muzyką. Muzyka w gabinecie stomatologicznym jest rodzajem muzykoterapii.
Muzyka dobrana do psychiki pacjenta wpływa na zaangażowanie pacjenta w proces leczniczy, jak
też obdarzenie lekarza zaufaniem i zachowaniem się fizyczny przy wykonywaniu zabiegów stomatologicznych. Na podstawie literatury pokazano działanie tego rodzaju terapii w wyniku której pacjent jest pozbawiony lęku lekarza stomatologa. Należy podkreślić, że terapia „Musica Medica” nie
powoduje zniesienia bólu, a jedynie może podwyższyć jego próg odczuwania, w wyniku czego
możliwe jest zmniejszenie dawki środka znieczulającego.
Słowa kluczowe: muzyka, stomatologia, pacjent
Music in the dental office and the human personality.
Music is more than just a source of pleasure. Is a language that allows you to communicate with
each other regardless of age. Creates a circle of energy community.
The article is presented the role of the music, which is to call the patient's specific emotional response in the brain copes with various problems in an effective way and knocks on the activation
of intellectual and emotional potential of the patient. It appears that the strength of the music is
much larger than was hitherto. The study is to determine the kind of music in a variety of dental
procedures depending on the type of mental patient. The paper presents music therapy. Music in
the dental office is a kind of music therapy. Music chosen for the psyche of the patient influences
the involvement of the patient in the therapeutic process, as well as the bestowal physician confidence and physical behavior when performing dental procedures. On the basis of the literature
shows the effect of this treatment as a result of which the patient is free of fear of the dentist. It
should be emphasized that the treatment "Musica Medica" does not cause analgesia and is only
able to increase its threshold of perception, whereby it is possible to reduce the anesthetic.
Key words: musica, dental, patient
W jaki sposób radzą sobie stresem studenci kierunku lekarsko – dentystycznego?
Badania wstępne.
How students of Faculty of Dentistry and Medicine react to stress? Preliminary research.
Marta Grzegocka1, Elżbieta Kubala2, Paulina Strzelecka2, Piotr Skomro3, Danuta Kaczmarska1, Aleksandra Kroll4, Łukasz Kopacz1, Elżbieta Grochans5, Danuta Lietz – Kijak3
1
Studium Doktoranckie, Wydział Lekarsko – Stomatologiczny, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
3
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Wydział Lekarsko – Stomatologiczny,
Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
4
2
78
5
Zakład Pielęgniarstwa, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Wprowadzenie: Wykonywanie zawodu lekarza - dentysty, wymaga posiadania odpowiednich
umiejętności i predyspozycji, które będą podstawą do skutecznego prowadzenia działalności leczniczej, zarządzania gabinetem a przede wszystkim budowania pozytywnego wizerunku swojej
działalności. Studenci kierunku lekarsko – dentystycznego w trakcie toku studiów narażeni są na
długotrwały stres i napięcie emocjonalne. Program studiów na tym kierunku wymaga od studentów
samodyscypliny, umiejętności organizowania pracy własnej, sumienności oraz efektywności radzenia sobie w sytuacjach stresogennych.
Cel badania: Celem badania było określenie w jaki cechy osobowości studentów kierunku lekarsko – dentystycznego radzą sobie w sytuacjach stresujących.
Materiał i metodyka: Prace badawcze przeprowadzono wśród studentów 4 i 5 roku Kierunku Lekarsko – Dentystycznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie (PUM). W badaniu wzięło łącznie udział 124 studentów, w tym 45 osób z roku 4, oraz 79 osób z 5 roku. Zastosowano następujące narzędzia diagnostyczne: Kwestionariusz wywiadu, Kwestionariusz radzenia
sobie ze stresem CISS oraz Kwestionariusz osobowości NEO FFI.
Wyniki: Z badań osobowości wynika iż 76% respondentów deklaruje, iż bieżący program studiów
nie umożliwia właściwego przygotowania się do wykonywania zawodu lekarza dentysty. Sumienność stanowi najczęściej występujący typ osobowości w badanej grupie (24%). Niewiele mniej
stanowią
osoby
u
których
dominuje
ugodowość
(21%),
ekstrawertyzm
(20%)
i otwartość na doświadczenie (20%). Respondenci o cechach neurotyzmu stanowią 15 %. Badanie
Kwestionariuszem CISS wykazało, iż największą grupę stanowią osoby o stylu skoncentrowanym
na zadaniu (32%). Styl skoncentrowany na emocjach cechuje 23% respondentów. 23% respondentów charakteryzuje styl skoncentrowany na unikaniu, w tym 11 % - czynności zastępcze oraz
poszukiwanie kontaktów towarzyskich. Badanie współczynnikiem Pearsona wykazało korelacje
typów osobowości w odniesieniu do stylów radzenia sobie ze stresem.
Wnioski: Studenci o cechach neurotycznych mogą mieć trudności z efektywnym rozładowaniem
napięcia emocjonalnego, a tym samym koncentrowaniu się na wyznaczonych celów. Ekstrawertycy z kolei wykazują dodatnią korelację ze stylem skoncentrowanym na emocjach, co oznacza iż
nie będą unikać rozwiązania problemu, jednak ich nadmierne skupienie się wokół własnych doznań może, podobnie jak u neurotyka, utrudnić właściwe realizowanie zadań. Biorąc pod uwagę
specyfikę zawodu lekarza dentysty warto zauważyć, iż osoby o cechach neurotycznych mogą mieć
problemy z rozwiązywaniem konfliktów na linii lekarz – pacjent, lekarz – współpracownik oraz z
efektywnym zarządzaniem pracą i zadaniami. Należy podkreślić, iż sposoby radzenia sobie ze
stresem mogą ulegać zmianie, poprzez świadomy trening i samodyscyplinę cech niepożądanych.
Słowa kluczowe: Studenci, style radzenia sobie ze stresem, osobowość
Wyniki stanowią część pracy doktorskiej autorki, dotyczącej badania kompetencji społecznych, psychologicznych i zawodowych wśród studentów kierunku lekarsko – dentystycznego. Przedstawione rezultaty nie są końcowymi, ponieważ
projekt przewiduje badania w w/w zakresie w okresie 2016 – 2018.
How students of Faculty of Dentistry and Medicine react to stress? Preliminary research.
Introduction: The profession of a doctor - dentist requires that have the skills and abilities that will
be the basis for the effective operation of medical activity, management office and, above all, building a positive image of your business. Students Faculty of Medicine - dental care during the course
of study are exposed to prolonged stress and emotional tension. The study program in this direction requires students self-discipline, the ability to organize own work, diligence and efficiency to
cope with stressful situations.
Aim of the study: The aim of the study was to determine how personality traits of students of
Faculty of Medicine - dental cope in stressful situations.
79
Material and Methods: The research was carried out among students of 4 and 5 years Direction of
Medical - Dental Pomeranian Medical University in Szczecin (PUM). The study included a total of
124 part students, including 45 patients with the 4 and 79 persons of five years.
The following diagnostic tools: Questionnaire interview, questionnaire dealing with stress CISS and
NEO FFI personality questionnaire.
Results: The study of personality shows that 76% of respondents stated that the current program
of study cannot correctly prepare for the profession of dentistry. Conscientiousness is the most
common type of personality in the study group (24%). Much less are people who dominates
agreeableness (21%), extraversion (20%) and openness to experience (20%). Respondents with
the characteristics of neuroticism account for 15%. Questionnaire CISS study showed that the
largest group are people with style focused on the task (32%). Style focused on emotions characterized by 23% of respondents. 23% of respondents characterized the style focused on avoiding,
including 11% - substitute activities and the search for social contacts. The study showed a correlation coefficient of Pearson's personality types in relation to the styles of coping with stress.
Conclusions: Students with characteristics of neurotic may have difficulty with the effective discharge of emotional tension, and thus focusing on goals. Extroverts, in turn, show a positive correlation with the style focused on emotions, which means that it will not avoid solving the problem,
but their excessive focus around their own experiences can, as in the neurotic, hinder the proper
implementation of tasks. Given the characteristics of the dental profession is worth noting that
people with neurotic traits may have problems with the resolution of conflicts between doctor - patient, doctor - collaborator and effective management of work and tasks. It should be emphasized
that ways of coping with stress can be changed through conscious training and self-discipline undesirable traits.
Key words: students, stress level, personality
The results are part of the doctoral thesis of the author, relating to the study of social, psychologists competence in students of Faculty of Dentistry and Medicine . The results are not final, because the project provides for research in / with
regard to the period 2016-2018.
Obraz dzieci i młodzieży u studentów kierunku dentystycznego wobec perspektywy
pracy z pacjentem poniżej 18 r.ż.
Aleksandra Kroll1, Marta Grzegocka2, Dagmara Lembas1, Mirosława Pankiewicz1
1
2
Praca z grupą pacjentów przed 18 r.ż. uważana jest za specyficzną. Rozwój intelektualny, emocjonalny i społeczny jest na tym etapie bardzo szybki. Funkcjonowanie w różnych jego fazach znacznie różni się od występującego powszechnie u osób dorosłych. Wśród przyszłych lekarzy dentystów stosunkowo niewielka grupa planuje w przyszłości pracować z dziećmi. Niewielu deklaruje
również, iż będzie specjalizować się w dziedzinie pedodoncji, choć ze względu na już zbyt nikłą
liczbę specjalistów została ona uznana za specjalizację priorytetową. Jedną z możliwych przyczyn
obecnej sytuacji mogą być wyobrażenia przyszłych dentystów składające się na ich wewnętrzny
obraz tej grupy pacjentów. Przeprowadzone wśród studentów wydziału stomatologicznego badanie
ma na celu zdefiniowanie najpowszechniejszych wśród osób badanych przekonań na temat dzieci
i młodzieży.
80
Opisanie ich pozwoli stwierdzić, które z nich są prawdziwe, a które są tylko stereotypami. Wiedza
na ten temat pozwoli przygotować lepsze programy szkoleniowe z komunikowania się z pacjentem
dziecięcym zarówno dla studentów jak i już praktykujących lekarzy.
Working with a group of patients from 18 years of age It is considered to be specific. The
development of intellectual-tualny, emotional and social development is at this stage very fast. The
functioning of the various phases of significantly different from the commonly occurring in adults.
Among future dentists relatively small group plans in the future to work with children. Few
also declares that it will specialize in the field of pedodontics, although due to too feeble number of
specialists has been considered a priority specialization. One of the possible causes of the current
situation may be ideas for future dentists make up their internal image of this group of patients. Reconducted among the students of the faculty of dental study aims to define the most common
among respondents beliefs about children and youth.
Describing them will determine which ones are real and which are just stereotypes. Such
knowledge will help to prepare better education programs from communicating with the patient the
children for both students and practicing physicians already.
SESJA VI
BIOMECHANIKA UKŁADU STOMATOGNATYCZNEGO I NARZĄDU RUCHU
Rozkład kontaktów okluzyjnych, symetria napięcia mięśni a klasy okluzyjne u młodych
zdrowych osób
healthy people
Aneta Wieczorek1 , Loster Jolanta 1, Teresa Sierpińska 2, Maria Gołębiewska3
1
Katedra Protetyki Stomatologicznej IS UJ CM w Krakowie
Zakład Technik Dentystycznych UM Białystok
3
Katedra Protetyki Stomatologicznej UM w Białystok
2
W trakcie kontaktów zębów wytworzony impuls przekazywany jest dzięki obecności receptorów w przyzębiu do układu mięśniowego co powoduje ich skurcz.
Celem pracy było znalezienie czy istnieje związek pomiędzy rozkładem kontaktów okluzyjnych u
młodych zdrowych osób a symetrią napięcia mięśni żucia generowanym podczas zaciskania zębów w maksymalnym zaguzkowaniu.
Materiałem badawczym było 144, 18-letnich woluntariuszy, bez oznak zaburzeń czynnościowych.Ochotnicy zostali zakwalifikowani do analizowanej grupy na podstawie badania RDC/TMD.
Następnie zostali poddani badaniu z zastosowaniem 8- kanałowego BioEMG III BioPAK zintegrowanym z systemem. T-scan III. Uczestnicy zostali podzieleni do różnych klas okluzyjnych na podstawie analizy modeli diagnostycznych.
81
Wyniki: Napięcie mięśni podczas zaciskania zębów generowane jest głównie po prawej stronie
mimo iż kontakty okluzyjne znajdują się po lewej stronie. Nie znaleziono istotnej statystycznie różnicy w rozkładzie kontaktów okluzyjnych i indeksu asymetrii w różnych klasach okluzyjnych, jak
również w zależności od płci.
Wniosek: Rozkład kontaktów okluzyjnych u młodych zdrowych osób nie zależy od symetrii napięcia mięśni oraz klas okluzyjnych.
healthy people
During the contact teeth formed pulse is transmitted due to the presence of receptors periodontal
to the muscle which causes their shrinkage.
The aim of the study was to find whether there is a relationship between the distribution of occlusal contact in healthy young people and the symmetry of muscle tension chewing generated during
clenching in maximum intercuspidation.
The research material was 144, 18-year-old volunteers, with no signs of functional disorders.The
volunteers were enrolled into the study group on the basis of research RDC / TMD. They were then
subjected to an examination by 8-channel BioEMG III BioPAK integrated with the system. T-scan
III. The participants were divided into different classes on the basis of occlusion analysis of diagnostic models.
Results: Muscle tension during tightening of the teeth is generated mainly on the right side, although the occlusal contacts are on the left side. Not found statistically significant difference in the
distribution of occlusal contact and the index of asymmetry in different classes occlusive, as well as
on gender.
Conclusion: The distribution of occlusal contact in young healthy people does not depend on the
symmetry of muscle tension and occlusal classes.
Przegląd wybranych metod kinezyterapeutycznych stosowanych w leczeniu zaburzeń czynnościowych narządu żucia
Survey of kinesitherapeutic methods applied in temporomandibular disorder treatment
Piotr Kazana1, Małgorzata Pihut2, Ewa Ferendiuk3
1
Uniwersytecka Klinika Stomatologiczna w Krakowie, Poradnia Protetyki Stomatologicznej, Pracownia Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
2
3
Jedną z dziedzin fizjoterapii jest kinezyterapia, której podstawą są ćwiczenia ruchowe. Wielokierunkowe podejście lecznicze do zaburzeń czynnościowych narządu żucia w wielu przypadkach przynosi wymierne korzyści z łączenia leczenia podstawowego z uzupełniającymi zabiegami
kinezyterapeutycznymi.
Celem pracy było przedstawienie wybranych ćwiczeń ruchowych dotyczących mięśni układu stomatognatycznego, stawów skroniowo-żuchwowych i kręgosłupa szyjnego. Wśród zaprezentowa82
nych ćwiczeń wyróżniono ćwiczenia wzmacniające i rozluźniające mięśnie, zwiększające zakres
ruchomości stawów, stabilizacyjne, funkcjonalne i neuromobilizacje. Dodatkowo przedstawiono
ćwiczenia ogólnorelaksacyjne oraz poprawiające świadomość ciała, ze szczególnym uwzględnieniem rejonu głowy i szyi. Poszczególne ćwiczenia zostały zaprezentowane zgodnie z zasadami
biomechaniki oraz wskazań do ich zastosowania. Na podstawie dostępnego piśmiennictwa i własnego doświadczenia zaproponowano wybór ćwiczeń w następujących schorzeniach układu stomatognatycznego: bólowa i bezbólowa postać przeciążenia mięśniowo-powięziowego związana z
bruksizmem, szczękościsk, podwichnięcie w stawie skroniowo-żuchwowym, przemieszczenie
krążka bez- i z zablokowaniem, parestezje w obrębie nerwu trójdzielnego. Dobra komunikacja pomiędzy specjalistami stomatologii i fizjoterapii, a także czynne zaangażowanie pacjenta w ćwiczenia ruchowe przyspiesza uzyskanie korzystnych efektów lecznicza w procesie rehabilitacji zaburzeń czynnościowych narządu żucia.
Słowa kluczowe: ćwiczenia, staw skroniowo-żuchwowy, zaburzenia czynnościowe, narząd żucia
Survey of kinesiotherapeutic methods applied in temporomandibular disorder treatment.
Kinesiotherapy, which forms part of physiotherapy, involves treatment by movement. A multidisciplinary treatment of temporomandibular disorders (TMD) in many cases necessitates teaching the
patient specific exercises which bring him benefits.
The aim of this study has been to present a number of exercises engaging masticatory muscles,
temporomandibular joint (TMJ) and cervical spine. The authors have described muscle strengthening and relaxing exercises, exercises which improve the range of joint motion, stabilizing and functional exercises as well as neuromobilization techniques. Additionally, the authors have presented
general relaxation and mindfulness techniques increasing the awareness of the body with a focus
on the head and neck region. Every exercise has been shown in respect of biomechanics, indications and contraindications. Based on the relevant literature and own experience, the authors have
proposed exercises in most common TMD: both painful and indolent myofascial imbalance connected with bruxism, trismus, subluxation in TMJ, disc displacement with or without reduction, and
paraesthesia of the trigeminal nerve. Good communication between a dentist and physiotherapist
as well as patient’s active involvement in systematic home exercises facilitate recovery in TMD
treatment.
Key words: exercises, TMJ, stomatognathic system
Wstępna ocena efektów zastosowania wybranych technik kinezyterapeutycznych
u pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi układu ruchowego narządu żucia
The initial effects of the selected kinesiotherapeutic techniques in the group of patients with temporomandibular disorders
J. Szkutnik1, M. Sieczkarek1, M. Resztak1 J. Sieczkarek2, J. Wysokińska-Miszczuk2
1
2
Zakład Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia UM w Lublinie
Katedra i Zakład Periodontologii UM w Lublinie
Wstęp: Dysfunkcje układu ruchowego narządu żucia są narastającym problemem dotykającym
coraz większą grupę pacjentów. Leczenie podstawowe dysfunkcji może i powinno być wspomagane różnymi metodami terapeutycznymi w tym kinezyterapią.
Cel pracy: Celem pracy była ocena wpływu wybranych technik kinezyterapeutycznych
w terapii dysfunkcji układu ruchowego narządu żucia na wolne ruchy żuchwy.
83
Materiał i metody: Pacjenci objęci terapią zostali wybrani na podstawie badania klinicznego. Ocenie poddano 30 osobową grupę pacjentów (83% kobiet, 17% mężczyzn) u których zastosowano
różne techniki kinezyterapeutyczne (relaksacja poizometryczna, terapia punktów spustowych, trakcja, rozluźnianie mięśniowo-powięziowe, masaż klasyczny ręczny). Oceniono zakres ruchomości
wolnych ruchów żuchwy przed i po zastosowanym leczeniu kinezyterapeutycznym (5 wizyt).
Wyniki: Zastosowanie wybranych technik kinezyterapeutycznych zwiększyło aktywny i pasywny
zakres ruchomości żuchwy. Badania wykazały również wzrost czynnego zakresu ruchu u 63 %
badanych, a biernego u 43% pacjentów.
Wnioski: Zdaniem autorów zastosowanie wybranych metod kinezyterapeutycznych u pacjentów
z dysfunkcją układu ruchowego narządu żucia, z uwagi na wysoką skuteczność terapii, jest godne
polecenia do rutynowego stosowania jako leczenie wspomagające.
Słowa kluczowe: dysfunkcje układu ruchowego narządu żucia, wolne ruchy żuchwy, kinezyterapia
The initial effects of the selected kinesiotherapeutic techniques in the group of patients with
temporomandibular disorders
Temporomandibular disorders (TMD) are a growing problem affecting an increasing group of patients. Standard treatment of TMD can be combined with supportive therapy such as kinesiotherapy.
Purpose of the work: The aim of the work was to assess the impact of selected specialized kinesistherapeutic techniques on free movements of the mandible in patients of TMD
Material and methods: Patients included into the study were selected on the basis of the clinical
examination. 30 patients (83% female, 17% of men) where tested with different kinesistherapeutic
procedures (postisometric, therapy, traction, trigger points release, classical massage). Mandibular
range of motion (ROM) was valed before and after therapy which consisted of five visit
The results: The use of selected kinesiotherapeutic techniques increased active and passive range
of motion (ROM). The study also showed an increase in the active range of motion
in 63% of patients in passive range of motion in 43% of patients.
The conclusions: Based on the results of current study we suggest concluded that kinesiotherapy
is highly effective in treatment of TMD, this can be recommended for routine use as a supportive
therapy.
Key words: TMD, ROM, Kinesiotherapy
Wielkość maksymalnych sił okluzyjnych, generowanych przez mięśnie żucia
w zależności od wieku badanego
The maximum size of the occlusal generated by the masticatory muscles depending
on the age of the patient
Tomasz Lipski1, Edward Kijak2, Danuta Lietz-Kijak3, Jerzy Margielewicz4
1
Katedra Protetyki i Materiałoznawstwa Stomatologicznego, Wydział Lekarski z Oddziałem LekarskoDentystycznym w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
2
3
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny,
Szczecin
4
84
Cel: Celem pracy było określenie zdolności generowania maksymalnych sił okluzyjnych w miarę
starzenia się organizmu.
Materiał: Materiał badawczy stanowiły własne badania kliniczne, maksymalnych sił zwarciowych,
przeprowadzone na grupie 122 uczestników: 73 kobiet i 49 mężczyzn w wieku od 19 do 58 lat.
Przeważająca większość to osoby młode o średnim wieku 24,32  3,81 lat dla kobiet i 26,12  6,79
u mężczyzn. W celu identyfikacji relacji zachodzących pomiędzy maksymalną siłą okluzyjną a wiekiem badanego, pomiary własne uzupełniono 434 wynikami, zaczerpniętymi z opublikowanych
czasopism specjalistycznych.
Metody: Do badania sił użyto własnej konstrukcji mikroprocesorowy rejestrator sił, w którym zastosowano przetworniki piezorezystancyjne FlexiForce. Każdorazowo uczestników eksperymentu
proszono, by na komendę „start” zwarli łuki zębowe z maksymalnie możliwą siłą. Podyktowane to
było koniecznością rejestracji fazy narastania siły w funkcji czasu od wartości początkowej, aż do
momentu osiągnięcia maksymalnej wydolności mięśni przywodzących układu stomatognatycznego. Decyzję o zaprzestaniu zaciskania zębów na czujniku badany podejmował samodzielnie. Taką
procedurę badania ustalono dla ochrony uczestników eksperymentu, uwzględniając naczelną zasadę, iż przebieg badania nie powinien być źródłem odczuć powodujących dyskomfort. W celu
minimalizacji wpływu błędów przypadkowych, pomiary maksymalnych sił okluzyjnych, w strefie
zębów trzonowych przeprowadzono trzykrotnie u wszystkich badanych. Poszczególne serie pomiarowe przerywane były pięciominutowymi okresami odpoczynku. Taki czas przerwy, uznano za
wystarczający do pełnej regeneracji mięśni odpowiedzialnych za zwierania łuków zębowych. Do
ochrony delikatnej konstrukcji czujnika i zębów badanych oraz w celu równomiernego rozłożenia
obciążenie pola pomiarowego, zastosowano sztywne krążki ochronne. Identyfikację wartości sił
pozyskanych z wykresów różnych publikacji przeprowadzono w oparciu o specjalistyczny program
komputerowy GetData Graph Digitizer. Dzięki któremu, odczytywanie współrzędnych kartezjańskich oraz ich przeskalowywanie przebiega automatycznie, w efekcie czego możliwe jest w krótkim
czasie odtworzenie dużej liczby danych pomiarowych. Zapisane i stabelaryzowane dane pomiarowe w dalszym ciągu poddano analizie statystycznej, sprowadzającej się do identyfikacji krzywej
aproksymacyjnej. Wszystkie obliczenia numeryczne przeprowadzono przy założeniu poziomu
istotności na poziomie  = 0,05, w najnowszej licencjonowanej wersji programu komputerowego
Mathematica.
Wyniki: Na podstawie obliczonych krzywych aproksymacyjnych, możliwe jest sformułowanie następującego wniosku, dotyczącego maksymalnej sił generowanej przez mięśnie przywodzące narządu żucia. Siły wywierane przez zwarte łuki zębowe w strefie zębów trzonowych, największe
wartości osiągają u osób w wieku ok. 30 roku życia, zarówno w grupie kobiet jak i mężczyzn.
The maximum size of the occlusal generated by the masticatory muscles depending on the
age of the patient
Objective: The aim of this study was to determine the ability to generate maximum occlusal forces
as the body ages.
Material: The study group consisted own clinical studies, the maximum occlusal forces, carried out
on a group of 122 participants: 73 women and 49 men aged 19 to 58 years. The vast majority are
young people aged 24.32  3.81 years for women and 26.12  6.79 in men. In order to identify the
relations between the maximum occlusal force and the age of the test, measurements of its own
supplemented with 434 results, taken from published specialized magazines.
Methods: The study used the forces of its own design of microprocessor recorder forces, which
uses sensors piezoresistive FlexiForce. Each experiment, participants were asked to the command
"start" gearing dental arches of the maximum possible force. It was dictated by the necessity of
registration phase build-up force as a function of time from the initial value until the maximum ca85
pacity adductor muscle stomatognathic system. The decision to stop clenching at sensor tested
undertake alone. Such a test procedure has been established for the protection of participants in
the experiment, taking into account the guiding principle that the conduct of the study should not be
a source of feelings that cause discomfort. In order to minimize the effect of random errors, measuring the maximum occlusal forces in the zone of the molars was performed three times in all subjects. Individual measurement series were punctuated by five minute rest periods. This time interval was considered sufficient to complete the regeneration of the muscles responsible for closing
the dental arches. To protect the delicate structure of the sensor and teeth examined and to evenly
distribute the load measurement field, used rigid protective rings. Identification of the forces obtained from charts of different publications were based on a specialized computer program GetData Graph Digitizer. Whereby, reading the Cartesian coordinates and the scaling takes place automatically, with the result that it is possible to quickly restore a large number of measurement data. Recorded and tabulated measurement data continue to be subjected to statistical analysis, boiling down to identify the curve approximation. All numerical calculations were performed assuming
a level of significance level  = 0.05, the latest version of the licensed computer program Mathematica.
Results: Based on the calculated curves approximation, it is possible to formulate the following
conclusion concerning the maximum forces generated by the muscles which bring the masticatory
system. The forces exerted by the compact dental arches in the area of the molars, the highest
values were recorded in people aged approx. 30 years of age, both in
women and men.
Ograniczone odwodzenie żuchwy w wyniku leczenia nowotworu szczęki – opis
przypadku
Limited abduction of the mandible as a result of treatment for cancer of the jaw –
case study
Jolanta E. Loster1, Katarzyna Baran1, Piotr Kazana1, Aneta Wieczorek1
1
Katedra Protetyki Stomatologicznej, Instytut Stomatologii UJ w Krakowie
W wyniku leczenia operacyjnego nowotworów w obrębie twarzowej części czaszki, dochodzi do ograniczenia zakresu odwodzenia żuchwy. Prowadzi to do trudności terapeutycznych
i ograniczeń czynnościowych.
Pacjent l.43 zgłosił się do leczenia protetycznego celem wykonania nowej protezy pooperacyjnej górnej. W chwili obecnej nie użytkował żadnego uzupełnienia protetycznego. W 2012 roku
przeszedł resekcję lewej szczęki z powodu carcinoma adenoides cysticum, a w 2013 radioterapię.
Badaniem stwierdzono ograniczony do 20mm ruch odwodzenia żuchwy. Zalecono podjęcie zabiegów fizykoterapeutycznych celem zwiększenia zasięgu odwodzenia, które było warunkiem przeprowadzenia leczenia protetycznego. W wyniku terapii manualnej oraz regularnych ćwiczeń zaleconych przez fizykoterapeutę odwiedzenie żuchwy zwiększyło się do 25mm, co umożliwiło wykonanie wycisków i przeprowadzenie rehabilitacji protetycznej. Współpraca interdyscyplinarna, a
szczególnie włączenie zabiegów fizykalnych, pozwala skutecznie rehabilitować chorych okaleczonych w wyniku leczenia choroby nowotworowej zlokalizowanej w twarzowej części czaszki.
Limited abduction of the mandible as a result of treatment for cancer of the jaw –
case study
86
As a result of the surgical treatment of tumors within the facial part of the skull comes to limit the scope of the abduction of the mandible. This leads to difficulties and limitations of therapeutic
function.
The patient l.43 reported to prosthetic treatment goal of making a new prosthesis postoperative top. At the moment not to utilize for any restoration. In 2012, the underwent resection of the
left jaw because of adenoid carcinoma cysticum and 2013 radiotherapy. The study found limited to
20mm abduction motion of the jaw. It was recommended to take physiotherapy treatments to increase the range of abduction which was a condition for carrying out prosthetic treatment. As a
result of manual therapy and regular exercise prescribed by a physiotherapist visiting the jaw increased to 25mm, allowing the execution of impressions and carrying prosthetic rehabilitation. Interdisciplinary collaboration, especially the inclusion of physical treatments, can effectively rehabilitate patients injured as a result of cancer treatment, located in the facial part of the skull.
Bruksizm – patologia czy zjawisko fizjologiczne?
Jolanta Kostrzewa-Janicka1
Katedra protetyki Stomatologicznej, WUM
Definicja bruksizmu uwzględnia zaciskanie zębów, zgrzytanie i/lub usztywnianie lub wysuwanie żuchwy, które mogą mieć miejsce podczas snu, jak i w czasie czuwania. W stomatologii jest
klasyfikowany jako parafunkcja, która powoduje starcie zębów, ból mięśni żucia i przeciążenie w
obrębie stawów skroniowo-żuchwowych. Najnowsze wyniki badań rzucają nowe światło na to zjawisko. Coraz częściej naukowcy traktują bruksizm, jako fizjologiczną reakcję organizmu na destrukcyjne czynniki. Obserwuje się jego ochronne działanie na przykład w obturacyjnym bezdechu
sennym lub podczas pobudzenia układu współczulnego, aktywowanego przez stres.
Należy mieć na uwadze, że bruksizm jest zjawiskiem złożonym, które wymaga dalszego wyjaśniania jego wielokierunkowych relacji i działania.
Słowa kluczowe: bruksizm, starcie zębów, reakcja na stres
The definition takes into account bruxism teeth clenching, grinding and / or stiffening or slide the
jaw, which can occur during sleep and during sleep. In dentistry it is classified as parafunctions,
which will start the teeth, chewing muscle pain and congestion within the temporomandibular joints.
The latest results of the research sheds new light on phement. Increasingly, scientists treat bruxism as a physiological response of the body to destruction factors. Following its protective effect,
for example, obstructive sleep apnea, or when sympathetic activity that is activated by stress. It
should be borne in mind that bruxism is a complex phenomenon which needs further explain-ing its
multidirectional relationships and activities.
Key words bruxism, tooth wear, stress management
Poizometryczna relaksacja mięśniowa jako terapia wspomagająca w leczeniu zaburzeń czynnościowych narządu żucia
Postisometric muscle relaxation as supportive therapy in the treatment of TMJ disorders
87
Ewa Ferendiuk1 , Piotr Kazana2, Małgorzata Pihut3
1
Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium
Medium w Krakowie, Pracowania Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
2
Uniwersytecka Klinika Stomatologiczna w Krakowie, Gabinet Zaburzeń Czynnościowych Narządu
3
Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej Instytutu Stomatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium
Medium w Krakowie Pracowania Zaburzeń Czynnościowych Narządu Żucia
Poizometryczna relaksacja mięśniowa ( PIR) jest techniką manualną stosowaną w celu
normalizacji napięcia hipertonicznych mięśni. Technika PIR bazuje na zjawisku fizjologicznej relaksacji mięśnia po jego wcześniejszym, odpowiednio długim napięciu izometrycznym. Wykonuje się
ją w celu doraźnym, jakim jest walka z bólem na skutek przeciążeń statycznych, oraz w celu długofalowym tzn. przywracania normalnej długości i elastyczności mięśni przykurczonych. Ponieważ
mięśnie nadmiernie napięte ograniczają ruchomość w stawie, zastosowanie tej techniki niesie za
sobą odzyskanie normalnego zakresu ruchu w stawie oraz zwalczanie przeciążeń stawowych.
Celem pracy jest przestawienie metody poizometrycznej relaksacji mięśniowej jako terapii wspomagającej w leczeniu dysfunkcji narządu żucia. W pracy szczegółowo opisano techniki relaksacji
poszczególnych grup mięśni żujących. Przedstawiono również przypadek kliniczny pacjenta z bólem mięśniowo-powięziowym mięśni układu stomatognatycznego.
Słowa kluczowe: poizometryczna relaksacja mięśniowa, zaburzenia czynnościowe narządu żucia
Postisometric muscle relaxation as supportive therapy in the treatment of TMJ disorders.
Poisometric muscle relaxation (PIR) is a manual technique used to normalize the hypertonic muscle tension. PIR technique is based on the phenomenon of physiological relaxation of a muscle
after it has been exprosed to a sufficiently long isometric tension. It is performed as an emergency
procedure to relieve pain resulting from a static overload or a long term procedure to restore tight
muscles to their normal lenght and electricity. As excessively tight muscle limit joint mobility, using
the PIR technique leads to the recoverly of the normal range of motion in ajoint and the release a
jount overload. The aim of the study is to present the method of postisometric muscle relaxation as
a supportive therapy in the treatment of temporomandibular joint disorders. The study describes in
detail the techniques of relaxation of individual chewing muscle groups. It also presents a case of a
clinical patient with myofascial pain of the muscles of the stomatognathic system.
Key words: poisometric muscle relaxation, temporomandibular joint disorders
Bruksizm - przykład leczenia fizjoterapeutycznego i stomatologicznego
Bruxism - such as physiotherapy and dental treatment
Marek Woszczak1, Katarzyna Syrewicz2, Joanna Mokrzycka3, Marcel Kotkowski4,
Marek Kiljański5
1
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Instytut Fizjoterapii
Pabianickie Centrum Rehabilitacji, Pabianice
3
Uniwersytecki Szpital Kliniczny nr 1 im. N. Barlickiego UM, Łódź
4
Uniwersytet Jagielloński, Instytut Filozoficzny
5
Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Wyższa Szkoła Informatyki i Umiejętności w Łodzi
2
Prezentacja przedstawia wstępne doniesienia na temat leczenia fizjoterapeutycznego i
stomatologicznego pacjentów z bruksizmem. Autorzy stosując celowaną terapię fizjoterapeutycz88
ną, przy współpracy ze stomatologiem, w większości przypadków zniwelowali cechy bruksizmu i
towarzyszące im objawy bólowe, szumy uszne czy zmiany dentopatyczne. Leczenie fizjoterapeutyczne i stomatologiczne prowadzone jako leczenie objawowe zastosowane równolegle przerywa
błędne koło parafunkcji bruksizmu.
Leczeniem fizjoterapeutycznym, zależnie od wskazania, była: a) terapia czaszkowo-żuchwowoszyjna tj. masaż twarzy, szyi, grzbietu metodą klasyczną, powięziową, segmentarną i masażem
głębokim poprzecznym, mobilizacja w celu zmniejszenia bolesności i zwiększenia zakresu ruchomości w stawie żuchwowo-skroniowym, funkcjonalne leczenie tkanek miękkich dotyczyło mięśni
żwaczy, skroniowych, skrzydłowatych bocznych i przyśrodkowych i mostkowo-obojczykowosutkowych, dwubrzuścowych, czworobocznych, dna jamy ustnej i języka, zintegrowana technika
hamowania nerwowo-mięśniowego (poprzez uwalnianie pozycyjne stawu skroniowo-żuchwowego,
rozciąganie i poizometryczną relaksację mm. zamykających usta), b) terapia cranio-sakralna, c)
terapia ograniczająca hiperwentylację. Leczenie stomatologiczne, oparte na zasadach prowadzenia siecznego i kłowego, polegało na usunięciu objawów dentopatycznych i doborze odpowiedniej
szyny okluzyjnej. Na tym etapie badania zebrany materiał nie zezwala na prezentację opracowania
statystycznego.
Słowa kluczowe: bruksizm, postępowanie fizjoterapeutyczne, funkcjonalne leczenie tkanek miękkich, zintegrowana technika hamowania nerwowo-mięśniowego
Bruxism - such as physiotherapy and dental treatment
The presentation shows the preliminary reports on the treatment of physiotherapy and dental patients with bruxism. Authors using targeted therapy, physiotherapy, in cooperation with the dentist,
in most cases leveled characteristics of bruxism and associated symptoms of pain, tinnitus or
changes dentopatic.. Physiotherapy and dental conducted as symptomatic treatment applied in
parallel breaks the vicious circle parafunctions bruxism. Physiotherapy treatment, depending on
the indication was: a) the treatment of cranio-cervical mandibulofacial ie. Massage the face, neck,
back of the classical and fascial, segmental massage and deep transverse mobilization to reduce
pain and increase range of motion in the joint mandibulofacial temporal and functional treatment of
soft tissue related to masseter muscle.
Komputerowo wspomagana diagnostyka narządu żucia człowieka
Computer-aided diagnosis of human masticatory system
Edward Kijak1, Danuta Lietz-Kijak2, Bogumiła Frączak1, Jerzy Margielewicz3
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny,
Szczecin
3
2
Cel pracy: Celem niniejszej pracy jest próba zdefiniowania wskaźników, umożliwiających komputerowe wspomaganie diagnostyki stanów patologicznych układu ruchowego narządu żucia człowieka.
Materiał: Badania kliniczne przeprowadzono w Zakładzie Protetyki Stomatologicznej, Pomorskiego
Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, na grupie pięciu uczestników w wieku od 22 do 42 lat, u
89
których jednoznacznie określono przyczyny nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu stomatognatycznego. Spośród wytypowanych osób u dwóch zaburzenia spowodowane były urazami mechanicznymi, w następstwie których doszło do złamania żuchwy oraz wyrostków kłykciowych.
Trzeci z analizowanych przypadków dotyczył pacjentki po przebytym zabiegu chirurgicznym obustronnej kondylectomi. Kolejne osoby to kobieta po wszczepieniu endoprotezy stawu skroniowożuchwowego w roku 2012 oraz pacjentka po leczeniu ortodontycznym. Wszystkie analizowane
przykłady dysfunkcji narządu żucia odniesiono do przypadków uznanych za wzorcowe.
Metody: Analizę wyników symulacji komputerowych przeprowadzono na podstawie obliczeń numerycznych, wykonanych w autorskim oprogramowaniu Kinematyka 3D. Skuteczność oraz efektywność obliczeniową zastosowanego oprogramowania, każdorazowo weryfikowano. Jako kryterium weryfikujące przyjęto zgodność trajektorii obliczonej numerycznie z trajektorią zarejestrowaną
w badaniu klinicznym przy użyciu elektronicznego łuku twarzowego Zebris JMA. Zdefiniowane
wskaźniki diagnostyczne określono na podstawie trzykrotnie rejestrowanych trajektorii odwzorowujących ruch odwodzenia. W celu określenia potencjału komputerowo wspomaganej diagnostyki
stanów patologicznych narządu żucia człowieka, zdefiniowano wskaźniki funkcjonowania układu
stomatognatycznego. Zdaniem autorów pracy podstawowym, a jednocześnie najprostszym do
zdefiniowania wskaźnikiem jest kąt  zawarty pomiędzy prostą odniesienia o współczynniku kierunkowym równym 1, a charakterystyką odwzorowującą relacje, zachodzące pomiędzy drogami
przebytymi przez głowy wyrostków kłykciowych (droga w prawym stawie LA, droga w lewym stawie
LB). W przypadku równolegle przemieszczających się głów wyrostków kłykciowych, wykreślana
charakterystyka pokrywa się z prostą odniesienia, a kąt  przyjmuje wartość równą 0. Drugim zdefiniowanym wskaźnikiem 3(LC) jest odległość zarejestrowanej charakterystyki od prostej przechodzącej przez punkt określony jako zwarcie łuków zębowych oraz punkt definiujący maksymalne
rozwarcie łuków zębowych. Charakterystykę umożliwiającą wnioskowanie wyznaczono jako zależność kąta odwiedzenia łuków zębowych 3 do funkcji drogi przebytej przez zęby sieczne LC.
Pierwszy z zaproponowanych wskaźników możliwy jest do zdefiniowania bezpośrednio na podstawie danych pomiarowych zarejestrowanych elektronicznym łukiem twarzowym. Drugi natomiast
jest wynikiem obliczeń numerycznych wykonanych w programie Kinematyka 3D. W celu wyeliminowania błędów przypadkowych pomiary elektronicznym łukiem twarzowym Zebris JMA przeprowadzano trzykrotnie.
Wyniki: Bazując na obliczonych współrzędnych konfiguracyjnych oraz zidentyfikowanych wskaźnikach diagnostycznych stwierdzono istotne, ze statystycznego punktu widzenia różnice. Różnice te
mogą być pomocne podczas ostatecznego formułowania diagnozy przez lekarza stomatologa.
Wnioski:
1. Przeprowadzone pilotażowe badania wykazały przydatność modeli numerycznych w
diagnostyce dysfunkcji narządu żucia człowieka.
2. Do sformułowania szczegółowych wniosków, konieczne jest kontynowanie badań w
oparciu o większą liczbę przypadków.
Computer-aided diagnosis of masticatory human
The aim: of this study was to define indicators, enabling computer-aided diagnosis of pathological
conditions of the locomotor system masticatory man.
Material: Clinical trials were conducted in the Department of Dental Prosthetics, Pomeranian Medical University in Szczecin, a group of five participants aged 22 to 42 years with clearly defined
cause of irregularities in the functioning of the stomatognathic system. Among the selected people
in the two disorders were caused by mechanical impact, following which there was a fracture of the
jaw and the condylar process. The third of the analyzed cases concerned patients who have had
surgery bilateral condylectomi. Another person is a woman after implantation of the endoprosthesis
90
of the temporomandibular joint in 2012, and the patient after orthodontic treatment. All analyzed
examples of dysfunction were related to cases deemed exemplary.
Methods: analysis of the results of computer simulations were carried out on the basis of the numerical calculations made in the original 3D software Kinematics. Effectiveness and efficiency of
computing software used, each verified. As a criterion for verifying compliance adopted trajectory
calculated numerically trajectory registered in a clinical trial using an electronic arc facial Zebris
JMA. Defined diagnostic indicators defined on the basis of three times recorded trajectory mapping
the movement of abduction. In order to determine the potential of computer-aided diagnosis of
pathological masticatory man defined indicators of the functioning of the stomatognathic system.
According to the authors the basic, yet easiest to define the indicator is the angle  contained between a simple reference coefficient of code equal to 1, and the characteristics of mapping the
relationships that occur between the ways a history by the head of the condylar process (the way
in the right pond LA, the road on the left pond LB) . In the case of parallel displacements-lurking
heads condylar process, plotted characteristic coincides with straight reference angle  assumes a
value of 0. The second indicator defined 3 (LC) is the distance of the registered characteristics of
the line passing through the point defined as a short circuit of the dental arches and the point that
defines the maximum opening of the dental arches. The characteristics necessary inference has
been designated as the angle dependency visit the dental arches 3 function distance traveled by
the incisors LC. The first proposed indicators it is possible to define directly from the measurement
data recorded electronic facial arc. The second one is the result of numerical calculations performed in the 3D kinematics. In order to eliminate random error measurements electronic arc facial
Zebris JMA were performed in triplicate.
Results: Based on the calculated coordinates of configuration and diagnostic indicators identified
were significant, from a statistical point of view the differences. These differences can be helpful
when formulating the final diagnosis by the dentist. The results of numerical calculations and clinical trials are summarized in Table 1
Conclusions:
1. A pilot study showed the usefulness of numerical models in the diagnosis of human dysfunction.
2. To formulate specific proposals, it is necessary to continue research on the basis of a
greater number of cases.
SESJA VII
BIOMATERIAŁY WE WSPÓŁCZESNEJ MEDYCYNIE ORAZ STOMATOLOGII
Biozgodność materiałów stomatologicznych z uwzględnieniem powiązań diagnostycznych
Andriy Kordiyak1
1
Andriy Kordiyak, Narodowy Uniwersytet Medyczny imienia Danyla Halickiego we Lwowie, Zaklad Protetyki
Stomatologicznej
91
Cel badania: W przeciwieństwie do właściwości mechanicznych i produkcyjnych, "biozgodność"
materiałów stomatologicznych nie jest jeszcze w pełni wyjaśniona. Dlatego niniejsze badanie miało
na celu zbadanie użyteczności kodów opartych na "biozgodności" w protetyce stomatologicznej.
Materiały i metody: Przegląd 645 przypadków klinicznych, w których leczenie protetyczne było
skomplikowane chorobami współistniejącymi, w 132 (20,5%) przypadkach nieokreślonymi, zostało
szczegółowo przeprowadzone. Analizowano występowanie działań niepożądanych oraz ich wpływu klinicznego na podstawie 2015-ICD-10-CM.
Wyniki: Większość definicji "biozgodności" jest związane z materiałami, a nie urządzeniami, podczas gdy w innych definicjach pojęcie "biozgodności" jest związane raczej z urządzeniami w różnych kontekstach. Biorąc pod uwagę, że od lokalnych i systemowych interakcji biomateriałów w
ciele ludzkim zależy powodzenie leczenia, "Alergia na istniejący stomatologiczny materiał wypełniający" (K08.55), lub "Stan alergiczny, inny niż w wyniku stosowania leków i substancji biologicznych" (Z91.0) rozpoznano u 67 (10,4%) pacjentów. W przypadku 59 z nich stan kliniczny został
dodatkowo kodowany jako "inna i nieokreślona alergia" (T78.4), obejmując 44,7% wszystkich powikłań nieokreślonych.
Wnioski: Istniejące instrumenty kliniczne i laboratoryjne nie są wystarczająco czułe i specyficzne,
aby zapewnić niezawodną diagnozę u pacjentów z podejrzeniem nietolerancji materiałów stomatologicznych, co powoduje niepewność wyników leczenia.
Słowa kluczowe: materiały stomatologiczne, biozgodność, kody diagnostyczne.
Purpose: Unlike mechanical and fabrication properties, the “biocompatibility” of dental materials is
yet incompletely understood. Therefore, this study aimed to investigate the “biocompatibility”-based
codes utility in dental prosthetics.
Materials and methods: Review of 645 clinical cases, in which prosthetic treatment was complicated by certain co-morbidities, in 132 (20,5%) patients-unspecified, was conducted in details. Occurrence of 2015-ICD-10-CM coded unfavorable/adverse effects (reactions) and their clinical impact were analyzed.
Results: Most definitions of “biocompatibility” deal with materials and not with devices, while in
other definitions the notion of “biocompatibility” is related rather to devices in various contexts.
Considering that local and systemic interactions of biomaterials with the human body determine the
treatment success, “Allergy to existing dental restorative material” (K08.55) or “Allergy status, other
than to drugs and biological substances” (Z91.0) were diagnosed in 67 (10,4%) patients. In 59 of
them condition was additionally coded as “Other and unspecified allergy” (T78.4), covering 44,7%
of all unspecified complications.
Conclusions: Existing clinical and laboratory instruments are insufficiently sensitive and specific to
ensure reliable diagnosis in patients with suspected intolerance to dental materials, resulting in
uncertainty of treatment outcomes.
Key words: dental materials, biocompatibility, diagnostic codes.
Wytrzymałość połączenia lutowanych elementów aparatów ortodontycznych
Mariusz Pryliński1, Arkadiusz Kubik1, Karolina Karońska1, Agata Prylińska-Czyżewska2
1
2
Celem przeprowadzonych badań była ocena wytrzymałości połączenia lutowanych elementów aparatów ortodontycznych po ekspozycji w roztworze sztucznej śliny. W tym celu łączono za
92
pomocą lutowia druty ortodontyczne o średnicy 0,8 mm i 1,0 mm z pierścieniami zbrojonymi w zamek i niezbrojonymi. Połowę próbek poddano testowi zrywania po 24 godzinach przechowywania
w roztworze sztucznej śliny, natomiast druga połowę po 3 miesięcznej ekspozycji. Wykonane badania wykazały, że ekspozycja w roztworze sztucznej śliny lutowanych elementów aparatów ortodontycznych powoduje znaczne obniżenie wytrzymałości ich połączenia.
Słowa kluczowe: lutowanie, pierścienie ortodontyczne, drut ortodontyczny
The aim of the study was to determinate the tensile strength of soldered metallic orthodontic elements after exposure in artificial saliva. For this purpose, orthodontic wires diameter 0.8 and
1.0 mm were soldered with orthodontic bands equipped with and without brackets. Half of specimens were tested on tensile shear after 24 hours in artificial saliva storage. The other half after 3
months of storage. The research has shown that artificial saliva exposure of soldered orthodontics
elements causes the reduction of its bond strength.
Key words: solder, orthodontic bands, orthodontic wire
Wyniki leczenia bezpośredniego pokrycia miazgi z użyciem Biodentine
Mariusz Lipski1, Alicja Nowicka2, Katarzyna Kot1, Lidia Postek-Stefańska3,
Iwona Wysoczańska-Jankowicz3, Lech Borkowski3, Paweł Andersz4, Anna Jarząbek5,
Katarzyna Grocholewicz6, Ewa Sobolewska7, Krzysztof Woźniak8, Agnieszka Droździk6
1
Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej, Pomorski Uniwersytet
Medyczny w Szczecinie
2
Katedra Stomatologii Zachowawczej i Endododoncji, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
3
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Zabrzu
4
Praktyka Prywatna, Szczecin
5
Zakład Stomatologii Dziecięcej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
6
Zakład Stomatologii Zintegrowanej, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
7
Zakład Gerostomatologii, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
8
Zakład Ortodoncji, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Wprowadzenie: Celem obecnego badania była ocena wyników bezpośredniego pokrycia miazgi
nowym materiałem Biodentine. Do odsłonięcia miazgi doszło podczas opracowywania ubytków
próchnicowych w zębach stałych.
Materiał i metody: Do leczenia zakwalifikowano 112 zębów z próchnicą głęboką, które leczono
metodą przykrycia bezpośredniego miazgi. Wyniki leczenia oceniono po 2-3 miesiącach i 1-1,5
roku. Podczas obu wizyt kontrolnych przeprowadzono standardowe badanie; zdjęcie rtg wykonano
po 12-18 miesiącach. Za powodzenie uznano brak skarg ze strony pacjentów, prawidłową reakcję
zębów na zimno oraz pozytywny wynik testu elektrycznego, brak reakcji na opukiwanie i poszerzenia szpary ozębnowej.
Wyniki: Ocenie poddano 86 zębów. Tylko wiek miał wpływ na wyniki leczenia; istotnie wyższy
odsetek pozytywnych wyników stwierdzono w grupie pacjentów poniżej 40 r.ż. (90,9%) aniżeli w
grupie pacjentów w wieku 40 lat i starszych (73,8%) (p > 0,0480). Płeć, próchnica początkowa/próchnica wtórna, lokalizacja próchnicy, czas jaki upłynął od pokrycia miazgi do założenia wypełnienia, wielkość obnażenia, lokalizacja zęba nie miały wpływu na wyniki leczenia.
Wniosek: Preparat Biodentine zapewnia względnie wysoki odsetek pozytywnych wyników leczenia.
Słowa kluczowe: wyniki leczenia, bezpośrednie pokrycie miazgi, obnażenie miazgi
93
Introduction: The aim of this study was to evaluate the treatment outcome of direct pulp capping
using new calcium silicate cement Biodentine in permanent teeth in which pulps were exposed
during caries removal.
Materials and methods: One hundred twelve teeth with deep carious lesions were treated with
direct pulp capping. The patients were followed up at 2-3 months and 1-1.5 year. A routine examination was performed on booth recall visit, and periapical radiograph was taken at 12-18 months.
Success was defined as lack of complaints of patients, positive reactions to cold and electric testing, no sensitivity to percussion, and no widening of the periapical ligament.
Results: Eighty-six teeth were available for follow-up. Only age had significant effect on the pulpal
survival rate; the success rate in patients younger than 40 years was 90.9% and 73.8% in patients
aged 40 years or older (P > .0480). Gender, initial or secondary caries treatment, occlusal or cervical/proximal caries localization, delayed placement of permanent filling, size of exposure, tooth
position and arch type did not influence the outcome.
Conclusions: The results indicate that a relatively high success rate for direct pulp capping can be
achieved using Biodentine.
Key words: treatment outcomes, direct pulp capping, pulp exposure
Kolagen - stare nowe możliwości
Leszek Kubisz 1,3, Edward Pankowski1,3, Marta Janus1,3, Dorota Hojan-Jezierska2,3
1
Zakład Biofizyki Katedra Biofizyki Uniwersytet Medyczny Poznań
Zakład Protetyki Słuchu Katedra Biofizyki Uniwersytet Medyczny Poznań
3
2
Szerokie możliwości stosowania kolagenu w medycynie i kosmetologii wynikają z różnorodności dostępnych form, wysokiej biozgodności, możliwości łączenia się z innymi polimerami.
Kolagen egzogenny rozpoznawany jest przez organizm jako jego składowa. Źródłem kolagenu
zwierzęcego są tkanki ssaków, drobiu. Jest to kolagen silnie usieciowany, a liczba wiązań sieciujących rośnie z wiekiem zwierzęcia. Silne usieciowane kolagenu zwierząt lądowych powoduje, że
niemożliwe jest uzyskanie kolagenu biologicznie aktywnego. Pozyskuje się pojedyncze aminokwasy, peptydy lub całe włókna kolagenowe. Stosowanie kolagenu bydlęcego dodatkowo sprzyja
częstemu występowaniu uczuleń. Przypadki zarażenia BSE, powodująca u ludzi chorobę
Creutzfeldta-Jakoba, pryszczycy, ptasiej grypy eliminują rolę bydła, drobiu czy koniny jako źródła
kolagenu.
Pozbawionym powyższych wad, tanim, łatwo dostępnym i mało alergennym źródłem kolagenu są tkanki ryb. Kolagen rybi charakteryzuje się mniejszym upakowaniem struktury związanym
z mniejszą liczbą wiązań sieciujących. Mniejsza liczba wiązań sieciujących jest konsekwencją
dużo szybszego obrotu komórkowego – białka tkanki łącznej są wymieniane co rok, dzięki czemu
kolagen nie starzeje się i nie sieciuje tak. Umożliwia to uzyskiwanie biologicznie aktywnej cząsteczki tropokolagenu delikatną metodą hydratacji bez konieczności wykorzystywania w tym procesie silnych kwasów.
Słowa kluczowe: kolagen, kosmetologia, medycyna estetyczna
94
Praca wykonana w ramach projektu COLLRAN (ID 245480) współfinansowanego przez NCBiR, Program Badań Stosowanych, Ścieżka B.
Wide spectrum of collagen applications in medicine and cosmetology results from it’s diverse forms, high biocompatibility, capability to associate with another polymers. Exogenous collagen is identified as its component by the organism. Collagen is produced from animal tissues,
mammals and poultry. Highly cross-linked collagen of terrestial animals entails impossibility to
reach biologically active collagen. Only single amino acids, peptides and collagen fibers are gain.
Application of bovine collagen causes often allergy, in addition.
Incidents of BSE infections, causing Creuzfeldt –Jabos disease in humans, foot-and-mouth disease and bird flu eliminate cattle, poultry and horses as a source of collagen. Devoid of above
defects , cheap, easy available and poorly allergic source of collagen are fish tissues. Fish collagen is characterized by lower structure density due to smaller number of cross –linking bounds. It
is a consequence of faster collagen turn – connective tissue proteins are changed every year. Due
to this fact, collagen is not so aged and cross-linked so much. This facts permit to get biologically
active molecule of tropocollagen by subtle hydration method, excluding application of strong acids.
Key words: collagen, cosmetology, esthetic medicine
This work was done under the project COLLRAN (ID 245480) co-financed by the National Centre of
Research and Development, Poland, within the framework of Applied Research Program, path B.
Wpływ wielokrotnej aplikacji samotrawiących systemów wiążących na wytrzymałość połączenia Biodentine z materiałem kompozytowym
Effect of multiple application of self-etch adhesives on the shear bond strength of
the composite to Biodentine
Małgorzata Krawczyk-Stuss1, Aneta Ostrowska1, Agata Szczesio2,
Elżbieta Bołtacz-Rzepkowska1
1
Zakład Stomatologii Zachowawczej, Katedra Stomatologii Zachowawczej i Endodoncji, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2
Uczelniane Laboratorium Badań Materiałowych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
Celem pracy była ocena wpływu wielokrotnej aplikacji samotrawiących systemów (SS) wiążących
VI i VII generacji na wytrzymałość połączenia preparatu Biodentine ze światłoutwardzalnym materiałem kompozytowym. Próbki materiału Biodentine w kształcie dysków o średnicy 4 mm zatopiono
w żywicy PMMA w pierścieniach PCV.
Wyodrębniono 2 grupy badawcze w zależności od użytego SS: w grupie I wykorzystano
system VI generacji-Clearfill SE Bond (Kuraray) w grupie II – system VII generacji Clearfill S3 Bond
(Kuraray). Badania wytrzymałościowe wykonano po 12 minutach od przygotowania Biodentine.
Każdą z grup badawczych podzielono na dwie podgrupy A i B. W podgrupach A na powierzchnię
próbek aplikowano jedną warstwę systemu wiążącego, w podgrupach B dwie warstwy. W grupie
kontrolnej aplikowano materiał kompozytowy bezpośrednio na Biodentine. Wytrzymałość połączenia Biodentine- materiał kompozytowy oceniano testem ścinania w urządzeniu Zwick/Roell Z020.
Najwyższą wytrzymałość odnotowano po jednokrotnej aplikacji systemu VII generacji. Nie
stwierdzono wzrostu wytrzymałości połączenia po aplikacji drugiej warstwy badanych SS. Średnie
wartości wytrzymałości połączenia różniły się istotnie w grupie I pomiędzy podgrupami A i B
[2,88±2,45 MPa vs. 1,38±0,66 MPa], natomiast w grupie II średnie nie różniły się istotnie [ 6,42±4,6
MPa vs.5,4±3,61 MPa]. Aplikacja drugiej warstwy SS nie wpłynęła na wzrost wytrzymałości połączenia preparatu Biodentine z materiałem kompozytowym.
95
Słowa kluczowe: Biodentine, systemy wiążące, wytrzymałość połączenia, test ścinania
Effect of multiple application of self-etch adhesives on the shear bond strength of the composite to Biodentine
Aim of our study was to determine the effect of multiple application of self-etch adhesives of 6th
and 7th generation on the shear bond strength of the resin material to Biodentine.
Acrylic blocks with a hole measuring 4 mm in diameter were prepared and fully-filled with Biodentine mixed according to manufacturer’s instructions. After setting of the material, specimens
were randomly divided into two experimental groups according to the bonding protocols: two-step
self-etch strategy Clearfill SE Bond (group I) and one –step self-etch strategy Clearfill S3 Bond
(group II). Each group was bonded with self-adhesive in one layer (subgroup A) and in two layers
(subgroup B). In control group resin-based composite was applied directly on Biodentine. Shear
bond strength was measured using universal testing machine Zwick/Roell Z020.
The highest bond strength was obtained after application of one layer of one-step self-etch adhesive system. Duplicating the layering did not significantly increased bond strenght values. Mean
shear bond values were significally different only in group I between subgroups A and B [2,88±2,45
MPa vs. 1,38±0,66 MPa], there were no statistically significant differences in group II [ 6,42±4,6
MPa vs.5,4±3,61 MPa]. Doubling the application of self-adhesives did not improve the shear bond
strenght of the resin composite to Biodentin
Key words: Biodentine, dentin bonding agent, bond strength, shear bond test
Potencjał elektrokinetyczny krwi przy zmiennym współczynniku INR
Beata Zboromirska-Wnukiewicz1, Bogumił Lewandowski2, Krzysztof Kogut1,
Norbert Prudel3, Krzysztof Kasprzyk1, Bernard Prudel4
1
2
Kliniczny Szpital Wojewódzki Nr 1 w Rzeszowie
3
Wojewódzki Szpital Chorób Płuc w Wodzisławiu
4
W ostatnich latach dla określenia biozgodności i biofunkcjonalności materiału implantacyjnego wprowadza się badanie zjawisk elektrokinetycznych na granicy faz implant – płyny ustrojowe
– kość. W ramach prac wykonano badania elektrokinetyczne krwi, elementów upostaciowanych
krwi w funkcji pH oraz temperatury. Zakresy temperatur pomiarowych oraz pH wynosiły odpowiednio od 35°C do 41°C oraz od 4,5 do 8,5. Do pomiarów właściwości elektrokinetycznych użyty został Zetasizer Nano ZS firmy Malvern Instruments. Urządzenie to do pomiarów wykorzystuje kombinację elektroforezy i techniki LVD (Laser Doppler Velocimetry).
W pracy przedstawiono zależność potencjału elektrokinetycznego krwi od różnych wartości
Międzynarodowego Znormalizowanego Współczynnika – INR, w funkcji temperatury i pH. Dla
większości wskazań dla profilaktycznego stosowania leków przeciwzakrzepowych poziom antykoagulacji wyrażony wskaźnikiem INR był różny. Z przeprowadzonych badań potencjału elektrokinetycznego przedstawionych na wykresach krwi z różnym INR, elementów upostaciowanych krwi,
wynika jaki materiał przy odpowiednim INR powinien być stosowany przy zabiegach chirurgicznych. Z przeprowadzonych badań wynika, że w zakresie terapeutycznego poziomu INR (2,0 – 3,0)
korzystniejsze reakcje zachodzą pomiędzy krwią a fibrynowo – kolagenowym hemostatykiem, zaś
96
przy wyższych INR > 3,5 do 4,5 układ hemostatyk – krew bardziej stabilizuje hemostatyk celulozowy.
Słowa kluczowe: potencjał elektrokinetyczny, INR, hemostatyki
In recent years, to determine the biocompatibility and bio-functional implant material introduced into the study of electrokinetic phenomena at the interface of the implant - body fluids bone. As part of the research carried electrokinetic blood, blood cells a function of pH and temperature. The temperature ranges of measurement and pH ranged from 35°C to 41°C and from 4.5
to 8.5. For the measurement of electrokinetic properties was used Zetasizer Nano ZS from Malvern
Instruments. This device uses a combination of measurements and electrophoresis techniques
LVD (Laser Doppler Velocimetry).
The paper presents the dependence of the electrokinetic potential of the blood of different values
of the International Normalised Ratio - INR, as a function of temperature and pH. For most indications for prophylactic anticoagulation level of anticoagulation expressed indicator of INR it was different. The study of electrokinetic potential in graphs with different blood INR, blood cells, according to which material with appropriate INR should be used in surgery.
Summary / conclusions: The research shows that in the field of therapeutic INR levels (2.0 3.0) favorable reactions occur between the blood and fibrin - collagen hemostatic, while at higher
INR> 3.5 and 4.5 system hemostatic - stabilizes blood more cellulose.
Key words: electrokinetic potential, INR, hemostatics
Abrazja powietrzna w stomatologii
Air abrasion in dentistry
Paweł Andersz1
1
Praktyka Prywatna Szczecin
Abrazja powietrzna jest techniką wykorzystującą sprężone powietrze nadające energię kinetyczną ścierniwu, którym jest najczęściej tlenek glinu. Umożliwia bezbolesne opracowywanie
ubytków (piaskarki abrazyjne) oraz zwiększanie adhezji i oczyszczenie np. uzupełnień protetycznych z cementu tymczasowego (mikropiaskarki abrazyjne). Do zalet abrazji powietrznej wykorzystywanej do opracowywania ubytków należy minimalna inwazyjność metody, zwiększenie sił adhezji, a w przypadku małych ubytków znaczne przyspieszenie pracy. Mikropiaskarki abrazyjne
(microetchery) stosuje się najczęściej do przygotowania tkanek zęba i uzupełnień do technik adhezyjnych, podczas naprawy porcelany oraz do oczyszczania zamków ortodontycznych z kleju.
Abrazję powietrzną opartą o ścierniwo zawierające kwaśny dwuwęglan sodu wykorzystuje się do
usuwania osadu (piaskarki profilaktyczne).
Słowa kluczowe: abrazja powietrzna, mikropiaskarka, Microetcher, piaskowanie
Air abrasion in dentistry.
Air abrasion utilizes kinetic energy from abrasive particles entrained in high velocity stream
of compressed air. Most common abrasive powders for air abrasion units
is aluminum oxide. Air abrasion allows to prepare cavities painless (air abrasion units), increase
adhesion or clean crowns from cement remnants (sandblasters). Advantages of air abrasion:
method is minimally invasive, increases Bond Strengths and saves time in case of small cavities.
Sandblasters (MicroEtchers) are utilized for preparation of tooth surfaces, crowns, bridges, inlays,
97
onlays for improved bonding techniques, porcelain repair and cleaning orthodontic brackets. Air
abrasion based on sodium bicarbonate is utilized in air polishers for polishing - removing tooth
stains.
Key words: air abrasion, sandblaster, Microetcher, sandblasting
Porównanie wybranych parametrów powierzchni zębiny preparowanej piaskarką
wodno- powietrzną i wiertłem
Helena Gronwald1, Krystyna Opalko1, Petr Louda2, Mateusz Fijałkowski2,
Zbigniew Rożek2, Damian Batory3, Pavel Kejzlar2, Lucas Voleský2, Pablo Serrano4,
Danuta Lietz- Kijak1
1
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej PUM w Szczecinie,
Katedra Inżynierii Materiałowej w Libercu, Czechy
3
Instytut Inżynierii Materiałowej, Wydział Mechaniczny Politechniki Łódzkiej
4
Wydział Biotechnologiczny i Medycyny Laboratoryjnej, Zakład Genetyki i Patomorfologii PUM
w Szczecinie
2
W pracy porównano powierzchnię zębiny poddanej preparacji wiertłem versus piaskarką
wodno-powietrzną Aquacut Quattro przeprowadzonej na próbkach zębiny tego samego zęba określając: (i) cechy charakterystyczne obserwowane w SEM, (ii) zmiany składu chemicznego w badaniu EDS, (iii) profilometrię oraz stopień rozwinięcia powierzchni, (iv) zwilżalność, (v) czas konieczny do zerwania powłoki systemu wiążącego w technice Scratch Test i (vi) naprężenia zrywające
powstające podczas odrywania wypełnień kompozytowych z powierzchni zębiny. Do badań przygotowano czterdzieści zębów zdrowych trzecich stałych trzonowych ludzkich, wyekstrahowanych
od pacjentów w wieku 18-25 lat ze wskazań ortodontycznych. Materiał poddano analizie aparatem
DIAGNOdent i do dalszych badań zakwalifikowano zęby o jednakowej minerali-zacji. Na podstawie
obserwacji w FE-SEM z systemem EDS stwier-dzono: znaczne różnice wzorów cięcia powierzchni
zębiny oraz rodzaju zalegających zanieczyszczeń w grupie zębów opracowanych za pomocą
abrazji wodno-powietrznej (A), wiertłem (D) i kontrolnej (ubytku niepróchnicowego pochodzenia).
Porównując parametry profilometryczne próbek z grupy A i D zaobserwowano: podobne współczynniki Ra, Rq i Rt ; wyższy współczynnik Rv dla próbek z grupy A; ujemny współczynnik Rsk dla
próbek z grupy A i dodatni dla próbek z grupy D; istotnie wyższy stopień rozwinięcia powierzchni
zębiny preparowanej piaskarką (A). Zaobserwowano trend mogący wskazywać na większą zwilżalność dla próbek z grupy A niż grupy D (różnice nie osiągnęły znamienności statystycznej).
Stwierdzono dwa razy dłuższy czas po-trzebny do przebicia i oderwania powłoki systemu wiążącego z po-wierzchni zębiny opracowanej piaskarką w porównaniu z preparowaną wiertłem (Scratch Test). Zaobserwowano trend wskazujący na większe naprężenia zrywające konieczne do oderwania kompozytu od powierzchni zębiny próbek z grupy A niż z grupy D. Zauważono większą
liczbę zerwań kohezyjnych w grupie A niż w grupie D, taką samą liczbę zerwań adhezyjnych w
grupie A i D.
Na podstawie powyższych wyników wyciągnięto następujące wnioski:
1) Powierzchnia zębiny opracowana przy pomocy abrazji wodno-powietrznej wykazuje różnice we
wzorze cięcia (SEM) oraz rodzaju materiału zalegającego na powierzchni po preparacji (EDS) w
stosunku do powierzchni zębiny opracowanej wiertłem. Każda z metod preparacji generuje niewielkie, ale różniące się uszkodzenia powierzchni.
2) Powierzchnia zębiny opracowana przy pomocy abrazji wodno-powietrznej charakteryzuje się
większą zdolnością utrzymania płynu oraz znaczącym rozwinięciem powierzchni zwiększającym obszar kontaktu z systemem wiążącym w porównaniu do powierzchni zębiny opracowanej
wiertłem. Cechy te mogą wiązać się ze zwiększeniem siły adhezji. Przeprowadzone w niniej98
szej pracy badania wskazują, że ocena technik preparacji jedynie w oparciu o średnie parametry (np. Ra) jest niewystarczająca. Jedynie szczegółowa analiza wielu parametrów profilometrycznych (np. Rsk, Rv, Rp i in.) umożliwia wykrycie różnic w strukturze geometrycznej powierzchni powstałych na skutek preparacji różnymi technikami.
3) Powierzchnia zębiny opracowana przy pomocy abrazji wodno-powietrznej charakteryzuje się
większą zwilżalnością w porównaniu do powierzchni zębiny opracowanej wiertłem. Powyższe
obserwacje wymagają dalszych badań. Zerwanie powłoki systemu wiążącego, jak i zerwanie
kompleksu: system wiążący-kompozyt z powierzchni zębiny opracowanej przy pomocy abrazji
wodno-powietrznej jest trudniejsze, niż z powierzchni opracowanej wiertłem. Powyższe obserwacje wymagają dalszych badań.
4) W związku z zaobserwowaną różnorodnością zerwań (adhezyjne, kohezyjne, mieszane) ocena naprężenia zrywającego wymaga obiektywnej weryfikacji pola powierzchni zębiny w miejscu zerwania kompleksu: system wiążący-kompozyt za pomocą obserwacji w SEM i badania
EDS.
Słowa kluczowe: abrazja wodno - powietrzna, SEM, EDS, profillometria, zwilżalność,
The paper compares the dentin surface treated with drill preparation and water-air sandblasting Aquacut Quattro carried out on samples of the teeth dentin by: (i) characteristics observed in
SEM ( ii) changes in the chemical composition in the EDS test (iii) profilometry and the degree of
surface development, (iv) wetting, (v) the time re-quired to break the coating bonding system in the
Scratch Test tech-nique and (vi) stress at break occurring during detachment of composites of dentine surface. The study looked at forty healthy permanent third molars human teeth, extracted from
patients aged 18-25 years for orthodontic reasons. The material was analyzed by the DIAGNOdent
and the teeth of the same mineralization were qualified for further study. The observations in FESEM with EDS system found: significant differences of cutting patterns of the dentin surface of the
teeth in the group prepared with air abrasion and drill. Comparison of profilometry parameters from
groups (A) and (D) showed: similar coefficients of Ra, R q and Rt; higher rate of Rv for the samples of group (A); a negative Rsk coefficient for samples from group (A) and a positive for samples
from group (D); significantly higher degree of development of the dentin surface prepared with
sandblaster(A). A trend was observed which could indicate a greater wettability for the samples in
group A than group D (differences did not reach statistical significance). It was found that the time
required to puncture and detach bonding system from the surface of the dentin developed by
sandblasting was twice longer in comparison with the one prepared with drill (Scratch Test). A
trend was observed which indicated that a higher breaking stress is necessary to detach the composite samples from group A from the surface of the dentin than from the group D. The study observed more cohesive ruptures in group A than in group D and the same number of adhesive ruptures in groups A and D. On the basis of these results, the following was concluded:
1) The surface of dentin prepared with water- air abrasion shows the differences in the cutting
pattern (SEM), and the type of material left on the surface after the preparation (EDS) as compared to the surface of the dentine prepared with a drill. Each of the methods of preparation
produces a small but differing surface damage.
2) The area of dentin prepared with air-abrasion has a greater capacity to maintain a fluid and is
characterized by the significant development of the surface, which increases the contact area
of the bonding system in comparison to the surface of the dentine prepared with a drill. These
characteristics may be associated with increased adhesion force.
3) The studies, carried out in this paper, indicate that the assessment of preparation techniques
based solely on the average parameters (e.g. Ra) is insufficient. Only a detailed analysis of
multiple profilometric parameters (e.g. Rsk Rv, Rp et al.) allows to detect differences in structural properties of the surface resulting from the various preparation techniques.
4) The surface of air–abraded dentin has a higher wettability compared to the surface of the dentine prepared with a drill.
99
5) The coating rupture of the bonding system as well as the bonding system with a composite
complex from the surface of air-abraded dentin is more difficult than the surface prepared of
the drill. The above observations require further research.
6) In view of the observed diversity of rupture (adhesive, cohesive, mixed) the assassement of the
tensile strength requires objective verification of the area of dentin at the point of breaking of
the bonding system-composite complex by SEM observation and EDS examination.
Key words: water- air abrasion, SEM, EDS, profilometric analysis, wettability
Materiał kościotwórczy OCS-B
Radosław Maciejak1
1
Keystone Dental
OCS-B® jest naturalnym minerałem kości gąbczastej pochodzącym z kości bydła, zapewniającym znakomite właściwości osteokondukcyjne umożliwiające regenerację kości na wzór ludzkich kości.
 Czysty hydroksyapatyt gąbczasty pochodzący z kości bydła pozyskany w drodze zaawansowanej, opatentowanej obróbki chemicznej i termicznej
 Duża powierzchnia przylegania dla komórek oraz wysoka higroskopowość preparatu przyspiesza proces regeneracji i tworzenia się nowej kości wewnątrz i wokół granulek
 Osteokondukcja dla zwiększenia formowania kości
 Biokompatybilność
 Dla określonych wskazań dostępne są dwie wielkości cząstek: 0,2 - 1,0 mm i 1,0 - 2,0 mm
Zakres zastosowań:
 Ubytki wewnątrzkostne przyzębia
 Uniesienie dna zatoki szczękowej
 Powiększanie lub rekonstrukcja wyrostka zębodołowego
 Wypełnianie zębodołów poekstrakcyjnych dla zwiększenia ochrony wyrostka zębodołowego
 Wady po resekcji korzenia: resekcja wierzchołka korzenia zęba i cystektomia
 Wady okołoimplantacyjne w połączeniu z GBR
 Ubytek tkanek przyzębia w połączeniu z GTR Guided Tissue Regeneration (sterowaną regeneracją tkanki) i GBR Guided Bone Regeneration (sterowaną regeneracją kości)
OCS-B®, z jego ściśle kontrolowanym źródłem, jest przetwarzany przez NIBEC dla
Keystone Dental Co., Ltd. za pomocą opatentowanej technologii, która całkowicie usuwa lipidy
oraz białka i została zatwierdzona przez USFDA w 2013 roku.
Słowa kluczowe: Biomateriał, OCS_B, regeneracja kości, sterowana regeneracja kości, GBR
A natural Bone Mineral Derived from Bovine Bone

Pure cancellous hydroxyapatite derived from bovine bone in specific chemical and thermal
process.

Large Surface area for cell adhesion and regeneration of new bone around the graft bone

Biocompatible

Available in 0,2-1,0mm i 1,0-2,0 mm particle sizes for specific indications
Indication for use:

Intra-bony periodontal defect

Elevation of maxillary sinus floor
100


Augmentation or reconstructive treatment of the alveolar ridge
Periodontal defect in conjunction with GTR Guided Tissue Regeneration and GBR Guided
Bone Regeneration

Defect after root resection: apicoetomy and cysteotomy

Peri-implant defects in conjunction GBR

Extraction sockets to enhance preservation of the alveolar ridge.
OCS-B®,with its highly controlled source selection, is processed for Keystone Dental by NIBEC
Co., Ltd. using a proprietary technology which completely removes lipids and proteins, and was
USFDA approved in 2013.
Key words: Biomaterial, OCS-B, bone regeneration, guided bone regeneration, GBR
SESJA VIII
SESJA MŁODYCH PRACOWNIKÓW NAUKOWYCH I STUDENTÓW
Narzędzia diagnostyczne fizjoterapeuty u pacjentów z objawami bruksizmu
Monika Urbańska1, Beata Palewicz1
1
Studenckie Koło Naukowe Fizjoterapii Klinicznej, Wydział Nauk o Zdrowiu ,
Gdański Uniwersytet Medyczny
Bruksizm to pojęcie definiujące dzienną i nocną aktywność parafunkcyjną zębów, na którą
składa się zgrzytanie, zaciskanie, tarcie czy stukanie. Bruksizm jako zaburzenie wielopłaszczyznowe wpływa na układ czaszkowo-żuchwowy i może doprowadzić do patologicznych zmian w
obrębie wszystkich składowych narządu żucia.
Celem naszej pracy było zbadanie i przeanalizowanie czynników predysponujących do występowania bruksizmu z punktu widzenia fizjoterapii.
W badaniu wzięło udział 25 osób skarżących się na bruksizm. Badanie składało się z 3 części:
ankiety, badania przedmiotowego oraz badania SEMG mięśni: żwaczy, skroniowych przednich,
MOS, czworobocznych (części zstępującej). Ankieta dotyczyła głównie symptomów oraz dolegliwości w obrębie układu stomatognatycznego. Badanie przedmiotowe polegało na badaniu czynnościowym stawu skroniowo-żuchwowego, ustawienia odcinka szyjnego kręgosłupa oraz przeglądu
jamy ustnej. Badanie SEMG pozwoliło określić aktywność i symetryczność pracy wybranych mięśni żucia oraz obręczy barkowej. Zaobserwowano dodatnią korelację między dysfunkcjami stawu
skroniowo- żuchwowego, a występowaniem bruksizmu. Niesymetryczna praca mięśni żwaczy oraz
skroniowych przednich występuje u 67% pacjentów.
Wyniki badań, sugerują, iż współpraca pacjentów z fizjoterapeutą może pozwolić na m.in. przywrócenie prawidłowej pracy w stawach skroniowo-żuchwowych, co może zmniejszyć dolegliwości
związane z bruksizmem.
Słowa kluczowe: bruksizm , stawy skroniowo żuchwowe, SEMG, narząd żucia
Bruxism is a term which defines parafunctional activity of teeth which can occurs during day as well
as during the night time. Symptoms of this activity can be as such: gnashing, clinching and rubbing
101
of teeth. Bruxism is affecting many aspects of jaw and skull, and can lead to many lesions of masticatory system.
The aim of our studies was to examine and analyse factors which predispose to occurrence of
bruxism in terms of physiotherapy.
We examined 25 individuals that were complaining about symptoms which were characteristic for
bruxism. The studies were divided into three sections: survey, physical examination and SEMG of
muscles (Those muscles were as follows: masseter muscle, anterior temporal muscle, sternocleidomastoid and trapezius (superior fibers of the trapezius). Survey was about symptoms in
stomatognathic system, physical examination (active examination of temporomandibular joint),
situation cervical part of spine and oral cavity examination. SEMG examination allowed for defining
activity and symmetry of the above mentioned muscles.
We observed positive correlation between dysfunction of temporomandibular joint and bruxism
occurrence. Asymmetric activity of masseter and anterior temporal muscle occurs in 67% of the
patients.
Studies results, suggests cooperation between patient and physiotherapist can lead to appropriate functioning of temporomandibular joint which can alleviate the symptoms present during bruxism.
Key words: bruxism, masticatory system, SEMG examination ,temporomandibular joint
Badanie porównawcze technik miorelaksacji u pacjentów z zaburzeniami czynnościowymi narządu żucia przy pomocy terapii manualnej oraz laseroterapii
Comparative study of relaxation techniques in patients with functional disorders of
the masticatory system with manual therapy and laser therapy
Adam Malawski-Róg1, Marcin Mitał2, Dominik Pawliński3
1
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Madent, Łańcut
Zakład Opieki Zdrowotnej nr 2 w Rzeszowie
3
Szpital Specjalistyczny Ducha Świętego w Sandomierzu,Oddział Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej/Oddział
Ortopedii i Traumatologii
2
Wstęp: Wzmożone napięcie mięśniowe jest jednym z czynników determinujących bruksizm. Tępy,
rozlany bólu w obrębie głowy i szyi, wychodzący z punktów spustowych jest jednym z problemów,
na jakie natrafia się podczas diagnostyki i leczenia bruksizmu. Dolegliwości te będąc uciążliwymi
dla pacjentów, wymagają w początkowej fazie leczenia szybkiej interwencji. Próby skutecznej miorelaksacji warunkują sukces w dalszych etapach leczenia.
Cel pracy: Celem pracy jest porównanie dwóch metod terapeutycznych. Terapia manualna oraz
laseroterapia w postaci biostymulacji wykorzystywane są podczas leczenia pacjentów ze wzmożonym napięciem mięśni żucia.
Materiał i metody: W grupie 10 pacjentów ogólnie zdrowych, ze zdiagnozowanymi zaburzeniami
czynnościowymi narządu żucia w postaci bruksizmu wykonano terapię relaksacji mięśni żucia. Do
tego celu wykorzystano dwie techniki. Terapię manualną w koncepcji Crafta oraz laseroterapię
laserem miękki o długości fali 635 nm. Pacjenci przed zabiegiem otrzymali ankietę, i na bazie skali
VAS określali natężenie bólu przy ucisku na wybrane przez autorów punkty spustowe. Po zabiegu
pacjenci ponownie określali natężenie bólu w tych samych punktach spustowych. Przed zabiegiem
i po zabiegu wykonano mapę okluzyjną dla każdego pacjenta w celu zarejestrowania zmian w obrębie okluzji. Dodatkowo mierzono czas zabiegów. Pytano również o subiektywną ocenę komfortu
zabiegów oraz motywację do dalszych działań.
102
Wnioski: Techniki miorelaksacji są ważnym elementem leczenia zaburzeń czynnościowych narządu żucia. Porównując obie terapie do zalet biostymulacji laserowej należy stosunkowo prosta
technika wykonania, bezbolesność zabiegów oraz działanie motywujące na pacjenta. Do wad należy zaliczyć wysoki koszt zakupu urządzenia oraz przeciwskazania uniemożliwiające wykonywanie terapii (podejrzenie choroby nowotworowej, ciąża). Do zalet terapii manualnej można zaliczyć
wysoką skuteczność, stosunkowo niski koszt pozyskania technologii oraz brak potrzeby posiadania dodatkowego sprzętu do wykonania zabiegu. Wadami są stosunkowo wysoka bolesność zabiegu, trudna do opanowania technika oraz niska skuteczność motywacyjna dla pacjenta, wynikająca z towarzyszącego zabiegom bólu.
Słowa kluczowe: biostymulacyjna terapia manualna, stymulacja zimnem, bruksizm
Comparative study of relaxation techniques in patients with functional disorders of the
masticatory system with manual therapy and laser therapy.
Admission: Increasing muscle tension is one of the factors determining bruxism. Diffusing pain in
the head and neck, coming out of the trigger points is one of the problems that we face with the
diagnosis and treatment of bruxism. These problems are being problem for patients, standing in
the initial phase of treatment, who require rapid intervention. Attempts effective miorelaxation determine success in the later stages of treatment.
Aim: The aim of this study is to compare two methods of treatment. Manual therapy and laser
therapy in the form of bio-stimulation are used in the treatment of patients with increased muscle
tension.
Material and Methods: In a group of 10 generally healthy patients, diagnosed with functional disorders of the masticatory system in the form of bruxism were made masticatory muscle relaxation
therapy. For this purpose, two techniques were used. Manual therapy in the concept of Craft'a and
laser therapy in use of soft laser with a wavelength of 635 nm. Patients before treatment received
the questionnaire, and based on the VAS scale determined the intensity of pain with pressure on
trigger points, chosen by the authors. After procedure, patients again determined the intensity of
pain in the same trigger points. Before and after the procedure was performed occlusion map for
each patient in order to register changes in the occlusion. Additionally, timed was tested. They also
were asked about the subjective evaluation of comfort treatment and motivation for further action.
Conclusions: Miorelaxation techniques are an important element in the treatment of functional
disorders of the masticatory system. Comparing both treatments, the advantages of laser stimulation are: relatively simple manufacturing technique, painless treatments and motivating effect on
the patient. The disadvantages include the high cost of purchase and contraindications like suspected malignancy, pregnancy. The advantages of manual therapy may include high efficiency,
relatively low cost of the technology and the lack of need for any additional hardware to perform
the procedure. The disadvantages are: relatively high pain treatment, difficult to master the technique and the low efficiency of motivational for the patient, resulting from the treatment of pain associated.
Key words: biostimulation manual therapy, ""cold"" stimulation, bruxism
Stan jamy ustnej pacjentów chorych na centralną surowiczą choroidoretinopatię
(cscr) - doniesienia wstępne
The oral cavity codition of patients with central serous choroidoretinopathy(cscr) –
preliminary reports
103
Paweł Baczyński1, Lidia Puchalska-Niedbał2
1
SSNZOZ Cezary Turostowski
Katedra i Klinika Okulistyki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Samodzielny Publiczny
Szpital Kliniczny nr. 2 w Szczecinie
2
Cel: Badanie pacjentów z CSCR w kierunku potencjalnych ognisk pierwotnych w jamie ustnej.
Metoda: Badaniem objęto 15 osób w wieku od 31 do 66 lat (13 mężczyzn i 2 kobiety) chorych na
CSCR. Chorobę zasadniczą rozpoznano w oparciu o badania: dna oka, angiografię fluoresceinową
i koherentną tomografię siatkówki(OCT). Badanie stomatologiczne – wywiad, ocena uzębienia,
przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. Badania dodatkowe – tomografia komputerowa wiązki
stożkowej (CBCT) żuchwy i szczęki, wymaz z kieszonek dziąsłowych, test serologiczny w kierunku
Helicobacter Pylori (H.Pylori).
Wyniki: Wykryto 69 patologicznych zmian w jamie ustnej. Większość (36) to ogniska przyszczytowe przy zębach z niedopełnionymi kanałami. Ogniska w przyzębiu (33) obejmowały głównie zęby
z patologicznymi kieszonkami w tym (12) częściowo wyrznięte trzecie trzonowce. Z kieszonek
wyhodowano bardzo liczne bakterie beztlenowe (Actinomyces naeslundii, Actinomyces israelii,
Anaerococcus prevotii). U 8 badanych stwierdzono ognisko zapalne w obrębie zatok szczękowych.
Pozytywny wynik testu H.pylori uzyskano u 2 badanych, 6 innych przeszło kuracje eradykacji H.
pylori w przeszłości.
Wnioski: Zalecane jest badanie jamy ustnej u chorych na CSCR pod kątem pierwotnych ognisk
zapalnych. Określenie związku stanu jamy ustnej z przebiegiem schorzenia CSCR wymaga
dalszych badań na większej grupie chorych.
Słowa kluczowe: CSCR – centralna surowicza choroidoretinopatia, pierwotne ogniska zapalne,
jama ustna.
The oral cavity codition of patients with central serous choroidoretinopathy(cscr) – preliminary reports
Purpose: Examination of patients with CSCR to find potential primary infection in the oral cavity.
Methods: The study involved 15 people at the age 31 to 66 years (13 men and 2 women) with
CSCR. Main disease was diagnosed on the basis of the following studies: fluorescein angiography
and optical coherence tomography (OCT). Dental examination - anamnesis questionnaires, evaluation of teeth, periodontal and oral mucosa . Additional tests were carried out : cone beam computerized tomography ( CBCT ) of the mandible and maxilla, swab gingival pockets, the serological
test for Helicobacter Pylori (H.Pylori).
Results: 69 pathological changes were detected in the mouth. The majority (36) were periapical
lesions most frequently the teeth with incomplete root canal fillings. Lesion in periodontium (33)
consisted mainly of teeth with pathological pockets in the (12) partially erupted third molars. From
pockets bred numerous anaerobic bacteria (Actinomyces naeslundii, Actinomyces israelii, Anaerococcus prevotii). In 8 of respondents foci of inflammation within the maxillary sinuses were confirmed. H. pylori positive test result was obtained in 2 patients, 6 remaining patients have gone
through H. pylori eradication treatments in the past.
Conclusions: Examination of oral cavity of patients with CSCR for the primary foci is recommended. To determine the reletionship between the condition of the oral cavity and the course of
the disease CSCR requires further research on a larger group of patients.
Key words: CSCR - central serous choroidoretinopathy, primary foci of inflammation, oral cavity.
Ocena podatności na demineralizację szkliwa zębów poddanego działaniu żeli zawierających 10% lub 16% nadtlenku karbamidu - badania in vitro
104
Susceptibility to demineralization of dental enamel at 10% or 16% carbamide peroxide – an in vitro study
Ewelina Dzienis1, Barbara Kochańska2
1
Dzienne Studia Doktoranckie Wydziału Lekarskiego, Studenckie Koło Naukowe Stomatologii Zachowawczej, Gdański Uniwersytet Medyczny
2
Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej, Gdański Uniwersytet Medyczny
Wstęp: Podczas wybielania zewnętrznego zębów preparatami zawierającymi różne stężenia nadtlenku karbamidu, dochodzi do obniżenia mikrotwardości szkliwa, a także wzrostu jego szorstkości
i porowatości.
Cel: Zbadanie, jak zmienia się podatność szkliwa na demineralizację podczas wielokrotnej
i wielogodzinnej aplikacji 10% lub 16% nadtlenku karbamidu oraz jaki wpływ na tę podatność ma
przechowywanie zębów w roztworze sztucznej śliny.
Materiał i metody: Żel zawierający 10% lub 16% nadtlenek karbamidu wzbogacony fluorem
(110ppm), aplikowano na szkliwo 40 zębów w 10 cyklach, trwających każdorazowo 10 godzin.
Po każdej aplikacji żelu, zęby przechowywano przez 14 godzin w roztworze sztucznej śliny. Podatność szkliwa na demineralizację oceniano testem CRT (sek).
Wyniki: Po każdej kolejnej aplikacji preparatu wybielającego, obserwowano stopniowy wzrost podatności szkliwa na demineralizację. Każdorazowa ekspozycja zębów na działanie sztucznej śliny
prowadziła wprawdzie do wydłużenia czasu potrzebnego na demineralizację szkliwa, ale zawsze
był to czas istotnie krótszy, niż stwierdzony w badaniu kontrolnym przed rozpoczęciem zabiegów
wybielania.
Wnioski: Pacjenci, którzy przez dłuższy okres czasu stosują wielogodzinne wybielanie zębów
10% lub 16% nadtlenkiem karbamidu (nawet wzbogaconego fluorem), powinni po każdym zabiegu
wybielania stosować profilaktycznie intensywną remineralizację szkliwa."
Susceptibility to demineralization of dental enamel at 10% or 16% carbamide peroxide – an
in vitro study
Introduction: During external tooth bleaching with preparations including different concentrations
of carbamide peroxide it comes to reduction of dental enamel microhardness and to growth of its
roughness and porosity.
The aim: An evaluation of changes in the susceptibility to demineralization of dental enamel after
10 times application of bleaching gel containing 10% or 16% carbamide peroxide each by 10 hours
and an evaluation of an influence of artificial saliva used after each application of bleaching gel.
Material and methods: Gel containing 10% or 16% carbamide peroxide and 1100 ppm fluoride
was applied at dental enamel of 40 teeth 10 times each by 10 hours. After each application teeth
were stored in artificial saliva each by 14 hours. Susceptibility to demineralization of dental enamel
was evaluated with CRT test (sec.).
Results: Results indicate at significant increase in susceptibility to demineralization of dental
enamel especially after second application of bleaching gel. Every soaking teeth in artificial saliva
after bleaching caused that the time needed to demineralization of bleached enamel was longer
but the obtained values did not reach those obtained at the beginning.
Conclusion: Patients which by longer period of time bleach their teeth with an external method
with 10% or 16% carbamide peroxide (even supplementing with fluor), should after each bleaching
procedure use prophylactically intensive remineralization of dental enamel. 10% nadtlenek karbamidu, 16% nadtlenek karbamidu, szkliwo zębów, podatność na demineralizację 10% carbamide
peroxide, 16% carbamide peroxide, dental enamel, susceptibility to demineralization
105
Nowoczesne endodontyczne instrumenty maszynowe
Wojciech Eliasz1, Anna Surdacka1
1
Klinika Stomatologii Zachowawczej i Periodontologii, Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu
Celem współcześnie pojmowanego leczenia endodontycznego jest uzyskanie odpowiednich warunków, by zapobiec rozwojowi patologii w okolicy okołowierzchołkowej, lub stworzyć warunki do jej wygojenia. Jest to możliwe jedynie po odpowiednim opracowaniu systemu kanałowego
oraz szczelnym jego wypełnieniu. Do opracowania kanałów korzeniowych współcześnie stosuje
się coraz częściej narzędzia maszynowe, w przypadku których operator pracuje z wykorzystaniem
odpowiedniego mikrosilnika endodontyczego umożliwiającego dokładne ustawienie wartości obrotów na minutę oraz momentu obrotowego. Pierwsze narzędzia maszynowe zostały wprowadzone
na rynek w latach dziewięćdziesiątych XX wieku. Od tego czasu nastąpił znaczny postęp w technologii wytwarzania i stosowania tego typu instrumentów. Obecnie do może wybrać spośród wielu
systemów, które pracują w ruchu rotacyjnym lub recyprokalnym. Wszystkie dostępne narzędzia
wytworzone są ze stopu niklowo-tytanowego (NiTi), którego odpowiednia charakterystyka pozwala
na zastosowanie go w takim celu. Celem pracy jest przedstawienie właściwości stopu NiTi oraz
wpływu obróbki i procesu produkcji na jego właściwości mechaniczne. Zaprezentowane zostaną
również zalety, wady oraz możliwości zastosowania tego typu narzędzi w różnych sytuacjach klinicznych.
Słowa kluczowe: endodoncja, opracowanie kanałów korzeniowych, instrumenty endodontyczne
The aim of contemporary treatment is to develop appropriate environment which prevents
the development of apical periodontitis (AP), or in which already existing AP lesions may heal successfully. This aim can be achieved only after the root canal system has been prepared and obturated properly. Chemomechanical root canal preparation is frequently performed with the use of
engine-driven instruments that are propelled by a specially designed endodontic engine that requires the operator to set appropriate values of rotation speed and torque. Such instruments became available for use in the 1990s, and since then they have gained significant popularity among
endodontists. Also, significant advances in their production process and usage protocols have
been observed. Nowadays, the clinician can choose from a variety of instruments that employ two
types of motion: rotary or reciprocal. All available engine-driven instruments are made of nickeltitanium (NiTi) alloy, whose characteristics make it a suitable material for use in endodontics. The
aim of the study is to present the mechanical properties of the NiTi alloy, and the influence of production and manufacturing processes on the properties of the instruments. Moreover, their advantages, disadvantages, and the possibilities for their use in various clinical scenarios will be discussed.
Key words: endodontics, root canal preparation, endodontic instruments
Ocena gęstości optycznej biozgodnych materiałów stosowanych do wstecznego
wypełniania kanałów korzeniowych
The evaluation of optical density of biocompatible materials used for retrograde obturation after apicoectomy
106
Anna Gmerek1, Małgorzata Brzezińska1, Włodzimierz Dura1
1
Zakład Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej Pomorskiego Uniwersytetu
Medycznego w Szczecinie
Celem pracy była ocena pochłaniania promieniowania rentgenowskiego przez materiały
biozgodne stosowane do wstecznego wypełniania kanałów korzeniowych podczas zabiegu resekcji wierzchołka korzenia. W badaniu zastosowano materiały: Biosealer root end, MTA Plus, Biodentine oraz K1. Do badania wykorzystano 10 ludzkich, usuniętych zębów jednokanałowych, których kanały opracowano, a następnie wypełniono metodą kondensacji bocznej gutaperki. Za pomocą wiertła z diamentowym nasypem dokonano resekcji wierzchołków korzeni przygotowanych
zębów. W części przywierzchołkowej korzeni wypreparowano przestrzeń dla badanych materiałów. Przygotowane zęby posłużyły do wykonania 4 doświadczeń. W pierwszym zaaplikowano materiał Biosealer root end w części przywierzchołkowej wszystkich 10 zębów. Następnie wykonane
zostały zdjęcia z zastosowaniem radiowizjografii. Materiał usunięto z badanych zębów jeszcze w
okresie jego plastyczności, tak aby grubość zębiny pozostała niezmieniona. Schemat badania powtórzono stosując kolejne materiały we wszystkich badanych zębach. Łącznie wykonanych zostało
40 zdjęć rentgenowskich. Analiza zdjęć została przeprowadzona z użyciem radiografii cyfrowej
Digora. Badaniu gęstości optycznej poddano zastosowane materiały oraz zębinę korzeniową w
części wierzchołkowej. Uzyskane wyniki posłużyły do porównania gęstości optycznej wykorzystanych w badaniu materiałów. Wszystkie materiały wykazały się zadowalającą kontrastowością na
zdjęciach radiowizjograficznych .
Słowa kluczowe: materiały biozgodne, gęstość optyczna, wsteczne wypełnienie wierzchołka korzenia
The evaluation of optical density of biocompatible materials used for retrograde obturation
after apicoectomy.
This study was conducted in order to compare optical density of biocompatible materials
used for retrograde filling after apicoectomy. Four biocompatible materials used for retrograde filling after apicoectomy were used in this study: Biosealer root end, MTA Plus, Biodentine and K1.
Ten extracted, single- canal, human teeth were endodontically treated and obturated with gutta –
percha lateral condensation method. Apical portion of the teeth were excised with a diamond bur.
In the remaining apical part of the roots, space for materials was prepared. After the preparation,
teeth were used in four experiments. In the first experiment Biosealer root end was placed in each
of ten root end and digital radiographs of every tooth were taken. The material was removed from
the root ends before it was set so the thickness of the dentin walls remained unchanged. Experiment schedule was repeated with MTA Plus, Biodentine and K1 materials. In the whole study,
fourty radiograpghs were taken, ten for each material. X-ray images were analyzed with the Digora
digital radiography system. Biosealer root end, MTA Plus, Biodentine, K1 and root dentin were
studied for their optical density. Obtained results were used for a comparison of optical density of
studied materials. All studied materials demonstrated satisfactory X-ray contrast.
Key words: biocompatible materials, optical density, retrograde obturation
Czy stan zdrowia pacjenta można oszacować w oparciu o pomiar obwodu szyi?
Is neck circumference a good antropometric indicator in evaluating patient's health
status?
107
Anna Gudan1, Dominika Pokrywka1, Honorata Mruk1, Anna Gudan1, Tomasz Mazur1, Anna
Wolska1, Joanna Palma1, Joanna Hołowko1, Maja Czerwińska1,
Dominika Maciejewska1, Maciej Hałasa1, Ewa Stachowska1
1
Załad Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
Wstęp: Badania epidemiologiczne są jednym z najbardziej wymagających badań. Grupa, którą
zamierzamy zbadać musi być liczna i posiadać cechy opisywanej populacji. W przypadku badań
populacyjnych, bardzo ważną rolę odgrywa szczera odpowiedź na pytania zadane przez ankietera.
Pytania podczas których osoba ankietowana może odczuwać dyskomfort stanowią najmniej wiarygodną część badania. Do potencjalnie „drażliwych” pytań należą m.in pytania o masę ciała, obwód
talii itp. Istnieje zatem potrzeba stworzenia narzędzi, które pomogą oszacować masę ciała, bez
narażania na dyskomfort.
Celem naszego badania było oszacowanie przydatności obwodu szyi w ocenie masy ciała i obwodu talii pacjenta.
Materiały i metody: W badaniu uczestniczyło 374 pacjentów, z czego 242 stanowiły kobiety. U
wszystkich uczestników badania wykonano pomiar masy ciała, obwodu szyi i obwodu pasa oraz
przeprowadzono krótką ankietę dotycząca wzrostu, wykształcenia i zamieszkania. Badanie zostało
wykonane podczas finału WOŚP (10.01.2016, Szczecin) i biegu dla kobiet „Alkala” (06.03.2016,
Szczecin)
Wyniki: Analiza statystyczna wykazała silne korelacje między: obwodem szyji a obwodem talii
(p<0,01, RHO=0,76) oraz obwodem szyji a wagą (p<0,01, RHO=0,7)
Wnioski: Wydaje się, że obwód szyi jest dobrym wskaźnikiem w oszacowaniu wagi i obwodu pasa
pacjenta. Zastosowanie pomiaru obwodu szyji zamiast obwodu pasa, czy pytania o wagę może
pomóc w zebraniu reprezentatywnej grupy populacyjnej, i tym samym pozwoli ominąć niewygodne
i wstydliwe dla pacjentów pomiary/pytania.
Słowa kluczowe: obwód szyi, obwód pasa, masa ciała, badania populacyjne
Is neck circumference a good antropometric indicator in evaluating patient's health status?
Introduction: Population study is one of the most demanding. The appropriate study group should
consist of a sizeable number of people showing population features. Receiving honest data from
patiens is required to obtain solid statistics. However, there are questions regarded as inhibiting
such as body weight or waist circumference. Those questions could have a significant impact on
utter statistics making them unreliable. Hence there is a big need to create some useful and convenient anthropometric tool such as neck circumference (NC) that would help to evaluate patient’s
health status simultaniously avoiding sensitive questions and rendering all the data valid. And so
was the object of our study.
Materials and methods: The study was conducted in Szczecin during two big events: the final of
The Great Orchestra of Christmas Charity (10.01.2016) and run for women „Alkala” (06.03.2016). It
included 374 patients, 242 of whom were women. Every participant was measured to obtain
NC,WC and body mass. Also the short survey concernig height, educational backgroud and place
of residence was done.
Results: Statistical analysis showed a strong correlation of NC and both body weight (p<0,01,
RHO=0,7) and waist circumference (p<0,01, RHO=0,76).
Conclusion: It seem that NC is a solid indicator that can help to evaluate both body weight and
WC avoiding sensitive questions. Thus NC may be helpful to gather a representative group in population research.
Key words: neck circumference, waist circumference, body weight, population study
108
Fluor jako czynnik wywołujący reakcje wolnorodnikowe a protekcyjne działanie nasion pokrzywy zwyczajnej
Fluoride as a factor inducing free radical reactions and the protective effect of nettle
seeds
Karolina Jakubczyk1 , Agnieszka Łukomska1, Katarzyna Janda1
1
Fluor znany jest jako mikroelement odpowiedzialny za formowanie tkanki kostnej. Udowodniono jednak, że przy niskim stężeniu a długotrwałej ekspozycji może gromadzić się w organizmie,
wpływając na nasiloną produkcję wolnych rodników tlenowych (ROS), powodując szereg zaburzeń
w organizmie. Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) jest jedną z najwartościowszych roślin wykorzystywanych w fitoterapii. Ziele oraz korzeń stosowane są przy wspomaganiu leczenia wielu chorób, nie ma jednak wystarczającej ilość badań dotyczących nasion tej rośliny. Celem badań było
sprawdzenie wpływu wyciągu z nasion pokrzywy zwyczajnej na apoptozę oraz syntezę ROS w
hepatocytach linii komórkowej HepG2 wobec fluoru jako czynnika inicjującego reakcje wolnorodnikowe. Komórki inkubowano przez 48h z roztworem NaF w różnych stężeniach (1uM, 3uM, 10uM)
i/lub etanolowym wyciągiem z nasion pokrzywy zwyczajnej. Apoptozę oraz mitochondrialną syntezę ROS zmierzono metodą immunohistochemiczną. Wykazano, że fluor już w niewielkich stężeniach stymuluje produkcję wolnych rodników tlenowych oraz wywołuje apoptozę. Ekstrakt z nasion
pokrzywy zwyczajnej zahamowały syntezę ROS w mitochondrium oraz zmniejszyły bądź całkowicie zahamował apoptozę w zależności od zastosowanych stężeń fluoru. Wyniki niniejszych badań
świadczą o protekcyjnym działaniu wyciągu etanolowego z nasion pokrzywy zwyczajnej wobec
fluoru.
Słowa kluczowe: fluor, pokrzywa zwyczajna, stres oksydacyjny
Fluoride as a factor inducing free radical reactions and the protective effect of nettle seeds
Fluoride is known as a microelement responsible for the formation of bone tissue. It has
been shown that at a low concentration and long exposure fluoride can accumulate in the body.
This can influence increased production of reactive oxygen species (ROS) and cause a number of
disorders.
Stinging nettle (Urtica dioica L.) is one of the most valuable plants used in phytotherapy. Root and
herb are used in the treatment of many diseases, but there is no sufficient research on the seeds
of this plant. The aim of the study was to examine the effect of the extract from the nettle seeds on
apoptosis and synthesis of ROS in hepatocytes cell line HepG2 against fluoride as a factor initiating free radical reactions. Cells were incubated for 48 h with a solution of NaF at different concentrations (1uM, 3mM, 10um) and / or ethanol extract of nettle seeds. Apoptosis and mitochondrial
ROS synthesis was measured by immunohistochemistry. It has been shown that fluoride in small
concentrations can stimulate the production of free radicals and induces apoptosis. The seed extract of nettle inhibit the synthesis of mitochondrial ROS and decreased or completely inhibited
apoptosis depending on the concentration of fluoride. The results of this study demonstrate a protective effect of the ethanol extract of nettle seeds against fluoride.
Key words: fluoride, nettle, oxidative stress
Napary z kwiatów jadalnych jako potencjalne źródło fluoru
109
Karolina Jakubczyk1, Agnieszka Łukomska1, Katarzyna Janda1, Katarzyna Woźniak1
1
Wstęp: Fluor znany jest jako mikroelement wpływający pozytywnie na kości i zęby. Warunkuje
proces mineralizacji tkanki kostnej oraz tworzy fluorohydroksyapatyty szkliwa. Spożywanie fluoru w
niewielkich stężeniach, a przy długim czasie ekspozycji, wpływa na kumulowanie tego pierwiastka
w organizmie oraz powstanie licznych zaburzeń. Fluor występuje w wodzie, powietrzu, glebie oraz
surowcach roślinnych dlatego też rośliny mogą być jednym z czynników determinujących dzienną
podaż tego pierwiastka w diecie. Pozyskiwanie surowca z rejonów wolnych od zanieczyszczeń
oraz gatunek rośliny a przede wszystkim sposób przygotowania naparów z kwiatów jadalnych może mieć istotny wpływ na ich skład oraz właściwości.
Cel: Celem pracy było sprawdzenie zależności pomiędzy temperaturą przygotowywania naparów z
różnych gatunków kwiatów jadalnych, a zawartością w nich fluoru.
Materiał i metodyka: Materiał badawczy stanowiły napary z kwiatów begonii stale kwitnącej, czarnego bzu oraz róży pomarszczonej sporządzone w temperaturach: 25°C, 70°C, 80°C, 90°C. Fluor
oznaczono metodą potencjometryczną z użyciem elektrody jonoselektywnej.
Wyniki: Największe stężenie fluoru odnotowano w naparach przygotowanych w temperaturze
90°C, a najmniejsze w naparach o najniższej temperaturze.
Wnioski: Otrzymane wyniki wskazują, że uwalnianie fluoru z surowca do wody wzrastało wraz z
temperaturą ich sporządzania. Najwięcej tego pierwiastka oznaczono w naparach z begonii stale
kwitnącej, najmniej z róży pomarszczonej.
Słowa kluczowe: fluor, kwiaty jadalne, potencjał antyoksydacyjny
Introduction: Fluoride is known as a microelementthat influence the correct formation of bones
and teeth. Fluoride aslo determines the process of bone mineralization and creates fluorapatite of
tooth enamel. Consumption of fluorine at low concentrations and with a long exposure of time may
effect on the accumulation fluoride in the body and cause a numerous disorders. Fluoride is present in the water, air, soil and the plant. Therefore, plants may be one of the factors determining
the daily intake of this element in the diet. Sourcing resource from areas that are free from contamination and adequate preparation infusions can have a significant impact on composition and their
properties.
Aim: The aim of the study was to examine the correlation between the temperature of the infusion
of different species of edible flowers and the content of fluorine in the infusion.
Material and methods: Research material consisted of infusions of Begonia flower, black Elder
flower and Rosa rugosa flower prepared at temperatures of 25°C, 70°C, 80°C, 90°C. Fluoride was
determined by potentiometry with ion-selective electrode.
Results: The highest concentration of fluorine was observed in the infusions prepared at 90°C,
and the smallest in the infusions prepared in the lowest temperature.
Conclusions: The results showed that the release of fluoride from flower increased with the temperature of preparation. The highest concentration of fluoride was determined in infusions from
begonia, the lowest in rosa.
Key words: fluoride, edible flowers, antioxidant status
Wpływ aktywności fizycznej na metabolizm fluoru u sportowców (Futbol amerykański, MMA)
110
The influence of physical activity on the metabolism of fluoride in athletes (American Football, MMA)
Karolina Jakubczyk1, Joanna Hołowko1 , Dominika Maciejewska1, Ewa Stachowska1
1
Wprowadzenie: Fluor jest pierwiastkiem niezbędnym do tworzenia tkanki kostnej. Warunkuje proces mineralizacji, pobudza proliferację osteoblastów, indukując przyrost masy kostnej. Źródłem
fluoru w diecie jest woda, która jest głównym czynnikiem determinującym dzienną podaż tego
pierwiastka. Sportowcy to grupa charakteryzująca się regularną i intensywną aktywnością fizyczną.
Aktywność fizyczna może mieć istotny wpływ na gęstość, co może być związane z akumulacją
oraz zmniejszonym wydalaniem fluoru.
Cel: Celem badań było określenie wpływu aktywności fizycznej oraz stężenia fluoru w ujęciach
wody miasta Szczecin na poziom wydalania tego pierwiastka.
Materiał i metodyka: Grupę badaną stanowiło 33 sportowców: 15 zawodników MMA, 18 futbolu
amerykańskiego. Grupę kontrolną stanowiło 17 mężczyzn nie uprawiających zawodowo żadnych
sportów. Materiał do badań stanowił mocz oraz woda z różnych ujęć. Fluor oznaczono metodą
potencjometryczną z użyciem elektrody jonoselektywnej.
Wyniki: Grupy sportowców charakteryzowały się niższym stężeniem fluoru w moczu w porównaniu z grupą kontrolną (p <0,001). W grupie osób trenujących futbol amerykański średni poziom
fluoru kształtował się na poziomie 0,425mg/l, MMA 0,660 mg/l, a w grupie kontrolnej 1,141mg/l.
Zawartość fluoru w wodzie wynosiła 0,25 mg/l.
Wnioski: Wykazano, że rodzaj aktywności fizycznej może wpływać na zmniejszone wydalanie
fluoru oraz jego reabsorbcję do kości. Zmiany te mogą być wywołane czynnikami mechanicznymi,
stymulacją układu kostnego oraz adaptacją organizmu do wysiłku.
Słowa kluczowe: fluor, aktywność fizyczna, sport
The influence of physical activity on the metabolism of fluoride in athletes (American Football, MMA)
Introduction: Fluoride is an necessary element for bone tissue formation. It determines the process of mineralization, stimulates the proliferation of osteoblasts which can induces an increase
bone mass. The source of fluoride in the diet is water, which is the main factor determining the
daily intake of this element. Athletes is a group characterized by regular and intense physical activity. Physical activity may have a significant impact on the bone density, which can be associated
with the accumulation and decreased excretion of fluoride.
Aim: The aim of the study was to determine the effect of physical activity and the concentration of
fluoride in the water in Szczecin on the level of excretion of this element.
Material and methods: The study group consisted of 33 athletes: 15 MMA athletes and 18 American football players. The control group consisted of 17 men. The fluoride in urine and water was
determined by potentiometric method using ion-selective electrodes.
Results: In the group of athletes fluoride levels in urine was lower than in the control group (p
<0.001). In the group of football players average fluorine stood at 0,425mg/l MMA 0.660 mg/l, and
in the control group 1,141mg/l. The fluorine content in the water was 0.25 mg/l.
Conclusions: The study showed that the type of physical activity can influence a decreased elimination of fluorine and fluoride absorption into bone. These changes can be caused by mechanical
factors, stimulation of the skeletal system and the body's adaptation to physical exertion.
Key words: fluoride, physical activity, sports.
111
Porównanie stomatologicznej świadomości zdrowotnej dzieci kończących edukację
wczesnoszkolną w mieście i na wsi
Comparison of dental health awareness of children who complete early school education in urban and rural areas
Maciej Jedliński1
1
Katedra Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej, Pomorski Uniwersytet Medyczny
w Szczecinie
Wprowadzenie: Wykształcenie prawidłowych nawyków i zachowań prozdrowotnych u dzieci jest
możliwe jedynie poprzez wczesne wdrożenie działań edukacyjnych. Edukacja prozdrowotna powinna być podejmowana możliwe najwcześniej przez środowiska najbliższe dziecku podczas jego
rozwoju, tzn. domowe, przedszkolne, szkolne, a także personel medyczny, z którym dziecko ma
kontakt. W dobie braku gabinetów stomatologicznych w szkołach jest ona prowadzona przez nauczycieli zależnie od ich inwencji i możliwości.
Cel pracy: Porównanie świadomości zdrowotnej uczniów z klas trzecich szkół podstawowych
miejskich i wiejskich oraz ich źródeł.
Materiały i metody: Anonimowym badaniem ankietowych objęto łącznie 292 uczniów klas trzecich, w tym 168 z 3 szkół w Koszalinie i 124 z 4 szkół z przyległych gmin wiejskich. Autorska ankieta zawierała 16 pytań, które podzielono na pięć części dotyczących diety, higieny jamy ustnej, profilaktyki, indywidualnego stosunku dziecka do leczenia stomatologicznego i ortodoncji. Uczniowie
odpowiadali na pytania z ankiety podczas lekcji, po głośnym przeczytaniu ich treści przez studenta
stomatologii prowadzącego badanie. Język ankiety dostosowano do wieku respondentów. Otrzymane wyniki ankiety poddano analizie porównawczej za pomocą testu proporcji dla prób niezależnych opartym na statystyce
,
gdzie
– udział poprawnych odpowiedzi w grupach uczniów szkół wiejskich i szkół miejskich
i grupie połączonej odpowiednio,
- liczebności grup. Statystyka ma rozkład normalny
N(0,1),wartość krytyczna dla poziomu istotności 0,05 wynosi
. Pytania dotyczące stosunku do leczenia nie zostały poddane analizie.
Wyniki: Około 80% ogółu badanych udzieliło prawidłowej odpowiedzi na temat diety ze statycznie
istotną przewagą na rzecz dzieci wiejskich w pytaniu dotyczącym szkodliwości coli i soku na uzębienie (z=1,844). W części dotyczącej higieny jamy ustnej ankietowani odpowiadali w 57-87% poprawnie wskazując konieczność szczotkowania zębów po każdym posiłku z przewagą na rzec
dzieci miejskich (z= -1,75) oraz podkreślając większą skuteczność szczotki elektrycznej nad tradycyjną z przewagą dzieci wiejskich (z=1,645). Ponad 90% ankietowanych dzieci z niewielką przewagą na rzecz dzieci miejskich uważa, że najlepiej chroni żeby pasta z fluorem. Nie stwierdzono
różnic w indywidualnym stosunku dzieci do leczenia stomatologicznego Około 57% ogółu badanych ma pozytywny stosunek do lakowania i lakierowania zębów. 31% dzieci wiejskich i 34% miejskich uważa, że leczenie małych ubytków nie boli, ale około 8% ogółu badanych jest zdania, że
leczenie zawsze wiąże się z bólem. Aż o 15% więcej dzieci wiejskich niż miejskich (z=3,18) udzieliło poprawnej odpowiedzi na pytanie dotyczące urazów zębów. Około 20 % dzieci wiejskich i 10%
dzieci miejskich podało, że rodzice zwracają uwagę na ich zęby, gdy bolą lub ruszają się. Ponad
90% ogółu ankietowanych zwraca uwagę na to czy ich zęby są proste, przy czym 80% dzieci wiejskich i 70% dzieci miejskich wiedziało, że leczenie ortodontyczne polega na systematycznym no112
szeniu aparatu. Całościowy odsetek poprawnych odpowiedzi nie różni się statystycznie istotnie w
obu grupach (wiejskie 0,762, miejskie 0,745, z=0,339)
Wnioski:
1. Dzieci kończące edukację wczesnoszkolną w mieście i na wsi wykazują wysoką świadomość
zdrowotną.
2. W regionie koszalińskim miejsce zamieszkania nie ma wpływu na poziom świadomości zdrowotnej trzecioklasistów.
3. Dzieci miejskie podają jako źródło wiedzy rodziców, dzieci wiejskie zaś lekcje w szkole.
Comparison of dental health awareness of children who complete early school education in
urban and rural areas
Introduction Developing of correct habits and healthy behaviours with children is possible only
through an early implementation of educational activities. Pro-health education needs to be undertaken as early as possible by those environments that are closest to children during their development. These include homes, kindergartens, schools and also medical personnel the child has contacts with. These days when there are no dentist’s surgeries in schools, this is conducted by
teachers depending on their invention and possibilities.
Purpose of the paper Comparison of the health awareness of third year pupils from urban and
rural primary schools and their sources
Materials and methods An anonymous questionnaire survey covered a total of 292 third year
pupils including 168 from 3 schools in Koszalin and 124 from 4 schools from the adjacent rural
communes. The author’s questionnaire included 16 questions, which were divided into five parts
and they were related to the diet, dental hygiene, prevention, the child’s individual attitude in relation to dental treatment and orthodontics. The pupils answered the questions during their lessons,
when these were read out loud by the dentistry student who was conducting the survey. The language of the questionnaire was adapted to the respondents’ age. The survey results were the subject of a comparative analysis that was conducted with the aid of a proportion test for independent
samples based on statistics: where – share of correct answers in pupil groups from rural schools
and urban school and a mixed group respectively, – sizes of the groups. The statistics possesses
normal distribution N(0,1), the critical value for the significance level of 0.05 is . The questions concerning one’s attitude to treatment were not analysed.
Results Ca. 80 per cent of the total of those surveyed provided correct replies concerning the diet
with a statistically significant majority of rural children in the question related to the harmfulness of
cola and juice to teeth (z=1.844). In the part related to dental hygiene, 57-87% of the respondents
provided correct replies by pointing to the need to brush teeth after every meal, with a majority of
urban children (z= -1.75), and stressing a greater effectiveness of the electric tooth brush as compared to the traditional one, with a majority of rural children (z=1.645). Over 90% of the children
polled with a slight majority of rural urban children believe that a fluoride toothpaste is best to protect teeth. No differences were found in the individual approach of the children to dental treatment.
Ca. 57% of those polled have a positive attitude to tooth sealing and coating. 31% of rural children
and 34% of urban children believe that the treatment of small tooth defects is not painful, yet ca.
8% of those polled are of the opinion that treatment is always connected with pain. As many as
15% more rural children than urban children (z=3.18) provided a correct answer to the question
related to tooth injuries. Ca. 20% of rural children and 10% of urban children said that their parents
pay attention to their teeth, when they are painful or they are moving. Over 90% of those polled
pay attention to the fact whether their teeth are straight, whereas 80% of rural children and 70% of
urban children knew that orthodontic treatment consists in wearing systematically a brace. There is
113
no statistically significant difference n the total percentage of correct replies in both groups (rural:
0.762, urban: 0.745, z=0.339).
Conclusions
1. Those children who complete early school education in urban and rural areas exhibit high
health awareness.
2. In the Koszalin region, the place of residence has no influence on the level of the health
awareness of third year pupils.
3. Urban children consider their parents to be the source of their knowledge, while rural children
consider this to be school lessons.
Ryzyko wystąpienia zaburzeń odżywiania wśród dziewcząt w wieku licealnym
Jolanta Kamola1, Katarzyna Karakiewicz1, Monika Paszkiewicz1, Paulina Zabielska1,
Artur Kotwas1, Edyta Pelczar2, Andrzej Klim2, Tomasz Osman2 , Beata Karakiewicz1
1
Katedra i Zakład Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Wydział Nauk
o Zdrowiu
2
Instytut Rozwoju Nauk o Zdrowiu i Usług Medycznych Prolongavita
Wstęp: Zaburzenia odżywiania to problem zdrowotny, który powoduje poważne zakłócenia w codziennej diecie, takie jak jedzenie bardzo małych ilości pożywienia lub przejadanie się.
Cel: Głównym celem pracy było określenie występowania czynników ryzyka zaburzeń odżywiania
u młodych kobiet.
Materiał i Metody: Badaniem objęto 389 dziewcząt w wieku 15 - 19 lat, uczennic szkół ponadgimnazjalnych z gminy i miasta Szczecin. Wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego przy użyciu standaryzowanych kwestionariuszy: EAT- 26 i ankiety własnego autorstwa.
Wyniki: Niemal jedna trzecia badanych dziewcząt obawia się przybierania na wadze. Na występowanie niepokojących objawów związanych z natręctwami żywieniowymi wskazuje niemal 100
osób. Około 12% badanych dziewcząt unika posiłków z dużą zawartością węglowodanów. W grupie badanej 25,5 % badanych lubi się odchudzać. Obsesyjne myślenie o jedzeniu jest zależne od
relacji z rodzicami. Istotnie częściej są one złe. Dziewczęta wskazujące na dobre i bardzo dobre
warunki mieszkaniowe objadają z tendencją do kompulsji. Dziewczęta z rodzin niepełnych wskazują na obsesyjne myślenie o dążeniu do szczupłej sylwetki.
Wnioski: 1.Złe relacje z rodzicami stanowią istotny czynnik ryzyka występowania zaburzeń odżywiania u dziewcząt. 2.Warunki mieszkaniowe mogą mieć związek z występowaniem zachowań
kompulsywnych związanych z odżywianiem. 3.Postawy związane z dążeniem do perfekcjonizmu
oraz niższym poczuciem własnej wartości determinują czynniki ryzyka zaburzeń odżywiania.
Słowa kluczowe: zaburzenia żywieniowe, młodzież, anoreksja, bulimia psychiczna
Background: Eating disorders are a health problem that causes serious problems in your daily
diet, such as eating a very small amount of food or overeating.
Objective: The aim of the study was to determine the attitudes of young women towards the problems of nutrition.
114
Material and methods: The study included 389 girls aged 15 - 19 years. The surveyed girls were
students of secondary schools in the municipality and the city of Szczecin. The study used diagnostic survey method using a standardized questionnaire EAT- 26 and a survey of authorship
questionnaire.
Results: Almost one-third of the examined girls is afraid of putting on weight. Close to 100 of them
indicate occurrence of worrying symptoms related to nutritional obsessions. Approximately 12% of
examined girls avoid the meals with a high amount of carbohydrates. In the analyzed group 25,5%
of girls like losing weight. Obsessive thinking about food is depends on the relationship with parents - it is significantly more often a bad relationship. The girls who indicate good or very good
housing conditions gorge with a tendency to compulsion. The girls from incomplete families indicate obsessive thinking about their endeavour to have a slim figure.
Conclusions: 1. Bad relationship with parents is a significant risk factor in the occurrence of nutritional disturbances of girls. 2. Housing conditions may be related to the occurrence of compulsive
nutritional behavior. 3. Attitudes related to perfectionism and low self-esteem determine the risk
factors of nutritional disturbances.
Key words: Nutrition Disorders, Adolescent, Anorexia, Bulimia Nervosa
W jaki sposób skład ciała i spożyte węglowodany wpływają na wynik biegu długodystansowego?
How the body composition and consumed carbohydrates affect the result of longdistance run?
Nina Konecka1, Justyna Kikut1, Weronika Klimczyk1, Justyna Kałduńska1,
Marcin Banaszczak1, Małgorzata Szczuko1
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Celem badań było określenie profilu szczecińskiego maratończyka – amatora oraz poznanie zależności pomiędzy składem ciała i sposobem żywienia podczas przygotowywania się do maratonu
a osiąganymi wynikami. W badaniach udział wzięło 95 mężczyzn, co stanowiło 10,46% zawodników. Zebrano wywiad żywieniowy. Analizie zostały poddane śniadania biegaczy spożywane przed
startem a także posiłki regeneracyjne spożywane w trakcie biegu. Sposób żywienia porównano z
osiągniętymi wynikami biegu. Wykonano pomiar składu ciała metodą bioimpedancji (BIA 101,
Akern, Włochy). Analizę statystyczną wyników wykonano w programie Statistica 10.0. korzystając
z korelacji macierzy względem pomiarów antropometrycznych i składu ciała. Dla określenia istotności różnic przeprowadzono test T (p ≤0,05). Średnia wieku zawodnika 38+11,32 lat, wzrost
176,85+5,70cm, masa 77,6 +8,59kg oraz BMI 24,41+7,63 przy zawartości tkanki tłuszczowej
(18,5+4,80%). Na śniadanie przed biegiem maratończycy najczęściej preferowali posiłek składający się z węglowodanów- 63%, posiłek węglowodanowo-białkowy wybrało 20,5% ankietowanych a
najmniej osób postawiło na śniadanie węglowodanowo-bialkowo-tłuszczowe 13,7%.
Wyniki testu T wytypowały spożycie śniadania węglowodanowego a zaraz po nim węglowodanowo- białkowo- tłuszczowego za przyczyniające się do skrócenia trwania czasu biegu. Wzrost MC,
BMI i tkanki tłuszczowej (%, kg) istotnie korelował z wydłużeniem czasu pokonania dystansu. Natomiast wzrost proporcji Na+/K+, tkanki mięśniowej (%) i wody ogółem (%) wpłynął istotnie na
skrócenie czasu biegu. Większość zawodników była świadoma istotności wpływu spożycia węglowodanowego śniadania na wyniki biegu. Wyzwanie w postaci biegu maratońskiego podejmują
mężczyźni w dojrzałym wieku o wyższym BMI i stosunkowo niskiej zawartości tkanki tłuszczowej.
Prawidłowe nawodnienie i podaż elektrolitów przed i podczas biegu skraca czas jego trwania podczas gdy wzrost tkanki tłuszczowej obniża wydolność zawodnika.
115
Słowa kluczowe: maraton, biegi długodystansowe, żywienie, bioimpedancja, skład ciała
How the body composition and consumed carbohydrates affect the result of long-distance
run?
The aim of the study was to determine the profile of Szczecin marathoner - an amateur and get to
know the relationship between body composition and the way of nutrition during the preparation for
a marathon and attained result of run.
In research participated 95 men, which represented 10.46% of players. Has been gathered an
interview concerning nutrition with polls. Analyzed were breakfast of runners consumed before
start and the regenerative meals eaten during the run. Nutrition was compared with the achieved
results. The measurement of body composition done using bioimpedance method using BIA
101(Akern, Italy) device. Statistical analysis was made using Statistica 10.0. Matrix correlation
was used in relation to anthropometric measurements and body composition. To determine the
significance differences used T test ( p ≤0,05 ).
The average runner was 38+11,32 years old, 176,85+5,70cm height, 77,6 +8,59kg weight,
24,41+7,63 BMI and fat mass content was 18,5+4,80%. For breakfast before the run marathoners
usually preferred meal consisted of carbohydrates- 63%, protein-carbohydrate meal chose 20,5%
of respondents, a few people opted for carbohydrate-protein-fat breakfast -13,7%.
The result of test-T identified the consumption of carbohydrate breakfast and right after that carbohydrate-protein-fat as contributing to shorten the length of running. Growth of body mass, BMI
and fat mass (%,kg) significantly correlated with longer duration overcome the distance. While the
increase in the proportion of the Na + / K +, muscle tissue (%) and total water (%) contributed significantly on shorten the run.
Most of the contestants had knowledge of the high significance carbohydratesconsumption impact
of the breakfast to shorten the running time. The challenge of the marathon take men of mature
age with a higher BMI and relatively low in fat. Proper hydration and electrolyte supply before and
during the race shortens its duration while the increase in body fat reduces the performance runner.
Key words: marathon, long-distance run, nourishment, bioimpedance, body composition
Charakterystyka profilu lipidowego pacjentek przed i po operacji bariatrycznej metodą Gastric Bypass z uwzględnieniem poziomu aminotransferaz, a możliwość modyfikacji żywieniowej
The lipid profile in patients before and after gastric bypass bariatric surgery with
regard to aminotransferase levels vs. the possibility of dietary modifications
Natalia Komorniak1, Monika Hoffmann1, Małgorzata Szczuko2
1
Studenckie Koło Naukowe - Żywienie Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
2
Cel badania: Określenie zmian w profilu lipidowym i poziomie transaminaz u pacjentek po operacji
bariatrycznej metodą RYGB
Materiały i metody: W badaniu wzięło udział 21 pacjentek w wieku 41,81 lat ze Szpitala w Szczecinie – Zdunowo. Badania wykonano metodą kalorymetryczną (Cobas Integra 400 plus Roche,
Switzerland), a wyniki opracowano przy użyciu programu Statistica 12.5 (Statsoft, Tulsa, Oklahoma, USA).
Wyniki: U pacjentek przed operacją średnie stężenie cholesterolu całkowitego(CH) wynosiło
200mg/dl(±31,5), TG 148,06 mg/dl (±112,3), HDL 52,36 mg/dl (±14,11) i LDL 123,81 mg/dl (±30,3)
116
natomiast ALT 37,33U/I(±21,3) i AST 26,7U/I(±11,6). W ciągu miesiąca od operacji doszło do znaczącego spadku poziomu CH średnio o 54,2 mg/dl, TG o 54,22 mg/dl, HDL o 10,9 mg/dl oraz LDL
o 33,73mg/dl. Wartości enzymów wątrobowych do miesiąca po operacji znacząco wzrosły i osiągnęły wartość 57,95 (±24,14) i 38,95 (±19,2) . Oba enzymy aż do 6 miesiąca po operacji obniżały
się statystycznie istotnie, natomiast w okresie od 6 do 12 miesiąca były na poziomie wartości referencyjnych.
Wnioski: Wyższe wartości ALT przed operacją jak i gwałtowny wzrost transaminaz po zabiegu
świadczą o nadmiernym obciążeniu wątroby wskutek nasilonej lipolizy, proteolizy, ketogenezy i
glukoneogenezy. W wyniku niekorzystnego spadku HDL, zarówno przed jak i po operacji należy
wprowadzić interwencję żywieniową polegająca na zabezpieczeniu czynników lipotropowych, pełnowartościowego białka oraz jednonienasyconych KT.
Słowa kluczowe: operacja bariatryczna, Gastric Bypass, transaminazy, profil lipidowy
The lipid profile in patients before and after gastric bypass bariatric surgery with regard to
aminotransferase levels vs. the possibility of dietary modifications
Aim of the study: To determine changes in the lipid profile and transaminase levels in patients
after the Roux-en-Y gastric bypass (RYGB) procedure.
Material and methods: The study involved 21 patients, aged 41,81 years, from the hospital in
Szczecin–Zdunowo. Analysis was performed using the colorimetric method (Cobas Integra 400
plus Roche, Switzerland), and the results were processed using Statistica 12.5 (Statsoft, Tulsa,
Oklahoma, USA).
Results: Average levels observed in the patients before surgery were as follows: total cholesterol
(CH) 200 mg/dl (±31.5), TG 148.06 mg/dl (±112.3), HDL 52.36 mg/dl (±14.11) and LDL 123.81
mg/dl (±30.3), ALT 37.33 U/I (±21.3) and AST 26.7 U/I (±11.6).
During one month after surgery, the levels of CH significantly decreased by 54.2 mg/dl, TG by
54.22 mg/dl, HDL by 10.9 mg/dl, and LDL by 33.73mg/dl on average. The levels of liver enzymes
were significantly increasing during the first month after surgery and reached the values of 57.95
(±24.14) and 38.95 (±19.2). The levels of both enzymes were statistically significantly decreasing
up to the 6th month after surgery, and between the 6th and 12th month they were within the reference ranges.
Conclusion: Higher ALT levels before surgery and a sudden increase in the levels of transaminases after the procedure indicate an extreme burden on the liver caused by increased lipolysis,
proteolysis, ketogenesis and gluconeogenesis. Considering unfavorable HDL decline, a dietary
intervention is necessary, both before and after surgery, to provide lipotropic factors, high protein
foods and monounsaturated fatty acids.
Key words: bariatric surgery, Gastric Bypass, transaminases, lipid profile.
Kinesiology Taping jako pomoc w terapii zaburzeń czynnościowych układu ruchowego narządu żucia
Łukasz Kopacz1, Danuta Lietz- Kijak2, Elżbieta Kubala1, Artur Perz2,
Paulina Strzelecka1, Marta Grzegocka1, Barbara Stępniak3, Edward Kijak4,
1
117
2
Katedra i Zakład Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie,
3
4
Wstęp: Zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia można uznać nie tylko
za medyczny, ale za globalny już problem społeczeństwa XXI wieku. Czynniki stresogenne pojawiające się coraz częściej w funkcjonowaniu człowieka na co dzień, sprzyjają występowaniu i nasilaniu się omawianego problemu. Ze względu na silne dolegliwości bólowe oraz znaczne ograniczenie ruchomości w stawach skroniowo- żuchwowych powstające w wyniku zaburzeń czynnościowych układu ruchowego narządu żucia, pacjenci bardzo często szukają pomocy u wielu specjalistów m. in. z zakresu stomatologii czy fizjoterapii. Druga z tych dziedzin medycznych szuka
wielu rozwiązań w terapii omawianego schorzenia, zarówno w terapii manualnej jak i innych metodach, do których bez wątpienia możemy zaliczyć Kinesiology Taping.
Cel: Cel badań obejmował ocenę zastosowania metody Kinesiology Taping w terapii zaburzeń
czynnościowych układu ruchowego narządu żucia.
Materiał i metody: Grupa badana obejmowała 32 osoby pomiędzy 19 a 37 rokiem życia, u których
występowały zaburzenia czynnościowe układu ruchowego narządu żucia. Wśród wszystkich badanych wykonano aplikację mięśniową w obrębie omawianej okolicy za pomocą metody Kinesiology
Taping. Przed terapią oraz po jej zakończeniu całą grupę poddano diagnostyce obejmującej badanie temperatury oraz czucia w 3 wyznaczonych punktach (okolica bazy, ogona górnego oraz ogona dolnego aplikacji), a także zakresów ruchomości żuchwy - odwodzenia, laterotruzyji w prawo i w
lewo oraz protruzji. Wszyscy badani zostali zobowiązani do noszenia aplikacji przez okres 5 dni i
poinformowani, aby bez zbędnej troski wypełniali czynności dnia codziennego.
Wyniki: Badania, które przeprowadzono dowodzą, iż metoda Kinesiology Taping wpłynęła na poprawę ruchomości w zakresie każdego z mierzonych ruchów żuchwy. Rozpatrując wyniki z
uwzględnieniem płci badanych, nie odnotowano różnic istotnych statystycznie między grupą kobiet,a grupą mężczyzn. Biorąc pod uwagę temperaturę oraz czucie w okolicy aplikacji mięśniowej
Kinesiology Taping żaden z mierzonych parametrów nie uległ zmianie istotnej statystycznie po
przebytej terapii.
Wnioski: Z przeprowadzonych badań wnioskować można, iż terapia, którą przeprowadzono
w badanej grupie za pomocą metody Kinesiology Taping przyczyniła się do poprawy w zakresie
funkcji stawów skroniowo- żuchwowych, uwzględniając przy tym zwiększenie satysfakcji i komfortu
pacjenta podczas podejmowania terapii manualnej omawianej okolicy, a także długotrwałych zabiegów z zakresu stomatologii. Przedstawione zalety stosowania metody Kinesiology Taping w
postępowaniu leczniczym dodatkowo wpływają na poprawę samopoczucia chorego, a tym samym
efektywność jego funkcjonowania w życiu codziennym.
Objective: The aim of the study included an evaluation of the application of Kinesiology Taping in
the treatment of functional disorders of the masticatory.
Material and Methods: The study group consisted of 32 people between 19 and 37 years of age,
who have experienced functional disorders of the masticatory. Among all the respondents made an
application within the muscle area discussed by the method of Kinesiology Taping. Before therapy
and after the whole group were subjected to diagnostic testing including temperature and sensation in three designated points (base area, the tail of the upper and lower tail applications), as well
as the ranges of motion of the jaw - abduction, laterotruzyji right and left, and protrusion. All subjects were required to wear an application for 5 days and advised that, without undue concern filled
daily activities.
118
Results: The study, which was carried out show that the method of Kinesiology Taping has improved mobility in terms of each of the measured movements of the jaw. considering the results
the gender of respondents, there were no statistically significant differences between the group of
women, a group of men. Taking into account the temperature and the feeling around the application of muscle Kinesiology Taping none of the measured parameters did not change statistically
significant with a history of treatment.
Conclusions: The study can be concluded that the therapy, which was conducted in the group
using the method of Kinesiology Taping contributed to the improvement in the function of temporomandibular joints, taking into account the increase patient comfort and satisfaction when making manual therapy discussed area, as well as long-term treatments in the field of dentistry. The
advantages of the use of Kinesiology Taping in medical treatment also affect the improvement of
well-being of the patient, and thus the efficiency of its functioning in everyday life.
Interakcje między środkami dezynfekującymi, a chelatującymi stosowanymi do płukania kanałów korzeniowych
Interactions between disinfectants and chelating agents used for rinsing root canals
of the teeth
Kamil Kosko1, Aleksandra Simińska1, Rafał Twardy1
1
Studenckie Koło Naukowe przy Zakładzie Stomatologii Zachowawczej Przedklinicznej i Endodoncji Przedklinicznej PUM w Szczecinie
Cel pracy: Zbadanie interakcji pomiędzy preparatami dezynfekującymi stosowanymi podczas leczenia endodontycznego (podchlorynem sodu i chlorheksydyną), związkami chelatujacymi (EDTA,
MTAD i kwasem cytrynowym), a fizjologicznym roztworem soli.
Materiały i metody: W badaniu użyto 0,9% roztwór soli fizjologicznej, różne stężenia roztworu
chlorheksydyny (od 0,2% do 2%) i podchlorynu sodu (od 1% do 5,25%), które mieszano z 10% i
15% roztworem EDTA, MTAD i 40% kwasem cytrynowym. Aby zaobserwować interakcje pomiędzy wybranymi roztworami wstrzykiwano je do szklanych probówek. Roztwory mieszano ze sobą w
stosunku 1:1, tj. 1 ml z 1 ml. Po około 1 min od zmieszania roztworów wykonywano fotografie i
zapisywano ew. zmiany koloru roztworu, wytrącanie się osadu lub wydzielanie się gazu.
Wyniki: W zależności od mieszanych roztworów obserwowano wytrącanie się białego osadu lub
zażółcenie roztworu, względnie pienienie mieszaniny. Nasilenie reakcji było zależne od stężeń
mieszanych roztworów.
Wnioski: Występowanie interakcji pomiędzy ocenianymi roztworami płuczącymi sugeruje stosowanie wody destylowanej lub roztworu soli fizjologicznej pomiędzy ich użyciem."
Słowa kluczowe: interakcje; kanał; korzeniowy; środki; płukanie
Interactions between disinfectants and chelating agents used for rinsing root canals of the
teeth.
Aim of study: Examination of the interactions between disinfectants used during the endodontic
treatment (sodium hypochlorite and chlorhexidine), chelating agents (EDTA, MTAD and citric acid)
and saline solution.
Materials and methods: In the study different solutions of sodium hypochlorite (from 1% to
5,25%) and chlorhexidine (from 0,2% to 2%) were used and then they were mixed with 10% and
15% solutions of EDTA, 40% solution of citric acid and MTAD. Besides, all the irrigants were mixed
with 0,9% concentrated saline solution (control samples). In order to observe the interactions be119
tween mentioned irrigants they were injected into the glass test-tubes. Solutions were mix in oneto-one ratio (that is 1ml with 1ml). After 1 minute from mixing, photographs were taken and all observations, such as discoloration of the solution, as well as formations of the precipitates were written down.
Results: Depending on the mixture of the irrigants, different reactions were noticed: formation of
white precipitate, yellowness of the solution or foaming on the surface. The intensification of the
noticeable changes depended on the concentration of the used solutions and the higher the concentration was, the greater changes were noted.
Conclusions: Occurrence of the interactions between evaluated irrigants suggests using distilled
water or saline solution between their consecutive usage."
Key words: interactions; irrigants; root; canals; endodontic
Ocena wpływu masaż rollerem na wrażliwość uciskową mięśnia naprężacza powięzi
szerokiej (tensor fasciae latae) i pasma biodrowo-piszczelowego
Assessment the impact of rolling on sensitivity to pressure of tensor fasciae latae
muscle and iliotibial band
Miłosz Majak1, Milena Szewczyk2, Anna Lubkowska2
1
Studenckie Koło Naukowe przy ZDFiMF; Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet medyczny
w Szczecinie,
2
Zakład Diagnostyki Funkcjonalnej i Medycyny Fizykalnej, Wydział Nauk o Zdrowiu, Pomorski Uniwersytet
Wraz z rozwojem wiedzy dotyczącej powięzi w fizjoterapii i sporcie coraz to szersze zastosowanie znajduje masaż rollerem (Foam Roller), jako jedna z technik autorozluźniania. Sugeruje
się, że wspomaga ona odpowiednie przygotowanie do treningu i niwelowanie negatywnych jego
skutków poprzez uzyskanie sprężystości powięzi i zwiększenie jej uwodnienia. Jednocześnie
wskazuje się, że przy dłuższym stosowaniu może dojść do czasowego zmniejszenia siły, mocy i
pogorszenia koordynacji, co może przyczynić się do doznania kontuzji. Nie ma do tej pory badań
oceniających wrażliwość uciskową wybranych mięśni w następstwie stosowania rollera. Celem
badań była ocena efektów działania rolowania rollerem gładkim mięśnia naprężacza powięzi szerokiej na wrażliwość uciskową tego mięśnia na brzuścu oraz przyczepie końcowym. W badaniu
wzięło udział 42 młodych zdrowych ochotników (32 kobiet i 10 mężczyzn). U wszystkich osób wykonano pomiar wrażliwości uciskowej tkanek za pomocą dolorymetru naciskowego elektronicznego przed rolowaniem (T0), bezpośrednio po (T1) oraz 5min (T2) i 15 min (T3) po rolowaniu. Rolowanie było wykonywane na okolicę brzuśca mięśnia oraz na paśmie biodrowo-piszczelowym. Analizując wyniki badan pomiędzy pomiarem T0 a T3 stwierdzono spadek wrażliwości uciskowej na
brzuścu mięśnia o 0.5kg (T0-6,9 kg, T3-7,4 kg) oraz na przyczepie końcowym o 0.8kg (T0-5,8 kg,
T3-6,6 kg). Zastosowanie rolowania może być uzupełnieniem usprawniania w dysfunkcjach narządu ruchu.
Słowa kluczowe: masaż rollerem; wrażliwość uciskowa; pasmo biodrowo-piszczelowe
Assessment the impact of rolling on sensitivity to pressure of tensor fasciae latae muscle
and iliotibial band.
120
"With the development of knowledge about the fascia in physiotherapy and sport, massage with
rollers (Foam Roller) is more and more widely used, as one of the self-myofascial release techniques. It is suggested that it supports proper preparation for training and eliminating its negative
effects by obtaining fascia elasticity and increasing its hydration. At the same time it is pointed out
that long-term use can lead to a temporary reduction in strength, power and deterioration of coordination, which can contribute to experience injury. So far there are no studies evaluating the sensitivity to pressure of selected muscles as a result of use of roller. The aim of the study was to
evaluate the effects made by using the foam roller on tensor fasciae latae of the sensitivity to pressure of this muscle in two places: belly and insertion muscles. The study involved 42 healthy volunteers (32 women and 10 men). All subjects underwent measurement of the tissue sensitivity
using electronic dolorimeter before (T0), immediately after (T1), 5 minutes (T2) and 15 minutes
(T3) after rolling. Rolling was performed on the belly muscle area and on the lap-tibial band. Analyzing the results, measurement between T0 and T3 found a decrease in sensitivity on pressure on
the muscle belly of 0.5kg (T0-6,9kg, T3 - 7.4kg) and on the insertion of 0.8kg (T0-5,8kg, T3-6.6kg).
The use of rolling method can be a complement to improve dysfunctions of the motor system.
Key words: rollers masage; pressure-sensitive; iliotibialis band
Czy czynni sportowcy maja zwiększone ryzyko rozszczelnienia bariery jelitowej?
Honorata Mruk1, Dominika Pokrywka1, Anna Gudan1, Tomasz Mazur1, Anna Wolska1, Joanna
Palma1, Joanna Hołowko1, Maja Czerwińska1, Dominika Maciejewska1,
Maciej Hałasa1, Ewa Stachowska1
1
Wstęp: Regularny, intensywny wysiłek fizyczny, jaki wykonują zawodowi sportowcy, ma ogromny
wpływ na funkcjonowanie organizmu, w tym również na procesy zachodzące w jelitach. Okazuje
się, że intensywna aktywność fizyczna może doprowadzić do zaburzenia bariery jelitowej zwiększając przepuszczalność między połączeniami entererocytów.
Materiały i metody: Celem naszego badana było sprawdzenie szczelności bariery jelitowej w grupie 27 czynnych sportowców, trenujących sporty wysiłkowo-siłowe (MMA n=16, Football Amerykański n=11). U wszystkich badanych zostało wykonane oznaczanie stężenie zonuliny w kale oraz
test czynnościowy stężenia laktulozy i mannitolu w moczu.
Wyniki: 96% pacjentów wykazało podwyższone stężenie zonuliny w kale (43,24 ng/ml ± 9,88). U
41% odnotowano zwiększoną proporcje laktulozy/mannitolu w moczu (0,045 ± 0,013). Wszsycy
pacjenci, którzy wykazali nieprawidłowości w teście laktuloza/mannitol mieli również podwyższone
stężenie zonuliny w kale. Tylko u jednego pacjenta (4%) wykazano prawidłowe wartości obydwu
testów. Za wartości prawidłowe uznany został poziom stężenia zonuliny <30 ng/ml oraz stosunek
laktulozy/mannitolu <0,035.
Wnioski: Wydaje się, że intensywny wysiłek fizyczny, na jaki narażeni są zawodowi sportowcy, ma
ogromny wpływ na funkcjonowanie jelit, zmniejszając ich szczelność i tym samym narażając organizm na wniknięcie toksyn oraz patologicznych drobnoustrojów. Proces ten prowadzi do rozwoju
stanu zapalnego i pogorsza funkcjonowanie układu wchłaniania, co może skutkować obniżeniem
wydolności organizmu sportowca.
Słowa kluczowe: bariera jelitowa, zonulina, laktuloza, mannitol, wysiłek fizyczny
121
Introduction: Regulary, intensive physical effort, which professional spotsmen perform, has huge
influence in their constitution inculiding proceses in intestines. It appers that intensive physical effort can leed to disstribucion of enteric barier which can increase the permeability of enterocytes.
Materials and methods: The objective of research was testing the connection of intestinal barrier
in group of 27 active sportsmen, who are training effort and strength sports (MMA n=16, American
football n=11). In group of respondents were made tests including the concentration of zonulin in
feces and functional test of concentration lactulose and mannitol in urine.
Results: 96% of patients had the higher results in zonulin test (43,24 ng/ml ± 9,88). In 41% of patients, it was noticed that they had had the higher proportion of lactulose/mannitol test in urine
(0,045 ± 0,013). Full group of patiets, who had the higher proportion in lactulose/manntitol test,
also had an increasement in zonulin test. Only one patient (4%) had normal results in both tests.
The proper values of tests are <30 ng/ml in zonulin test and <0,035 in lactulose/mannitol test.
Aplication: It seems that regular, intensive physical effort, which is typical for professional sportsmen, has huge impact on functioning of the intestines. That kind of effort can distroy the intestinal
barier including decreasment of permability and increasment in risk of infection. That kind of proces
can lead to inflamination and degrade the function of absorbe system, which can decrease performance of sportsman.
Key words: intestinal barrier, zonulin, lactulose, mannitol, physical effort
Wpływ aplikacji ozonu na temperaturę w wybranych punktach na powierzchni skóry
twarzy
Impact of ozone application to temperature at selected points on the skin surface of
facial part of skull
Aleksandra Simińska1, Kamil Kosko1, Katarzyna Radtke1, Katarzyna Makowska1,
Aleksandra Małachowska1, Danuta Lietz-Kijak2, Elżbieta Kubala3, Artur Perz3, Barbara Stępniak1, Paulina Strzelecka3, Łukasz Kopacz3, Marta Grzegocka3
1
2
3
Studium Doktoranckie Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Ozon (O3) to alotropowa odmiana tlenu, która w temperaturze pokojowej ma lekko niebieskawe zabarwienie i charakterystyczny zapach. Gaz ten powstaje w wyniku syntezy cząsteczki O2
z wolnym tlenem. Wprawdzie ozon jest gazem toksycznym, jednak od wielu lat ma zastosowanie w
medycynie. W leczeniu używa się głównie mieszanki tlenowo-ozonowej, która wykazuje silne działanie bakterio-, grzybo- oraz wirusobójcze. Ozonoterapia w stomatologii ma na celu skuteczne
przeciwdziałanie procesom patologicznym toczącym się w jamie ustnej. Podstawy działania ozonu
opierają się na jego właściwościach utleniających. Jako reaktywna forma tlenu reaguje ze związkami organicznymi, powodując ich utlenianie. Mechanizm działania ozonu na komórkę bakterii
polega na tym, że ozon niszczy kolejno ścianę komórkową, błonę cytoplazmatyczną, a na końcu
strukturę DNA komórki, co powoduje, że bakterie nie są w stanie uodpornić się na działanie ozonu.
Celem badania było określenie wpływu aplikacji czynnika terapeutycznego w postaci ozonu na
temperaturę powierzchni skóry części twarzowej czaszki.
Materiały i metody: Grupę badaną stanowiło 60 osób (30 kobiet i 30 mężczyzn) w wieku 20-30
lat. Badanie polegało na aplikacji ozonu przez 30 oraz 60 sekund w wybranych trzech punktach
twarzy - Supramentale (Sm), Cheilon (Ch) oraz punkt w rzucie stawu skroniowo – żuchwowego
122
odpowiadający wyrostkowi kłykciowemu żuchwy.Aplikacja ozonu wykonywana była urządzeniem
OZONYtron (MyMed). Przed oraz po każdej aplikacji mierzono trzykrotnie temperaturę za pomocą
termometru ze wskaźnikiem laserowym (CA 380). Subiektywna ocena odczuć i dyskomfortu po
każdym badaniu w odpowiednim punkcie została określona na skali VAS (od 0 do 10) oraz poprzez opisanie wrażenia przez pacjenta.
Wyniki: Średnia wartość temperatury przed aplikacjami ozonu wynosiła odpowiednio: na bródce –
33.35 °C, przy kącie ust- 34.77 °C, w punkcie odpowiadającym wyrostkowi kłykciowemu żuchwy 33.75 °C. Natomiast po ostatniej, 1- minutowej aplikacji temperatury te wynosiły odpowiednio:
33.78 °C, 34.99 °C oraz 34.09 °C. Pozostałe wyniki zilustrowano za pomocą tabel i wykresów.
Wnioski: Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić brak istotności statystycznej
aplikacji ozonu na zmianę temperatury powierzchni skóry wybranych rejonów twarzy, mimo iż pacjenci zgłaszali w niektórych przypadkach wrażenie delikatnego ocieplenia badanej okolicy. Statystycznie istotnie różnią się jedynie wskazania zarejestrowane przy kącie ust, ale także w tym przypadku aplikacje ozonu nie miały wpływu na ich zmiany.
Impact of ozone application to temperature at selected points on the skin surface of facial
part of skull
Ozone is an allotrope of oxygen. In the room temperature it is slightly blue coloured gas that has
characteristic smell. This molecule is created as a result of O 2 particle and free oxygen synthesis.
Indeed ozone is a toxic gas although for many years it is widely used in medicine. In treatment a
mixture of oxygen-ozone is mainly used. It shows strong bactericidal, fungicidal and virucidal qualities. Ozone therapy in dentistry intends to counteract pathological processes in oral cavity. Ozone
activity is based on its oxidising qualities. As a reactive form of oxygen it reacts with organic compounds causing their oxidation. Ozone destroys the cell wall then cytoplasmic membrane and finally the DNA structure of bacteria. It causes that bacteria are unable to make resistance to ozone.
The aim of study was to determine the effect of the application of the therapeutic agent in the form
of ozone on the surface temperature of skin of facial part of skull.
Materials and methods. The examined group were 60 people (30 females and 30 males) in age
of 20-30 years old. The examination consists of ozone application for 30 and 60 seconds in three
selected points on the face. These are: supramentale (Sm), chelion (Ch) and a temporomandibular
joint that reflects the condylar process of mandible. Ozone application was performed with
OzonyTron device (Mymed). Before and after each application the temperature was measured
three times with a laser display thermometer (CA 380). Subjective opinion of feelings and discomfort was defined with VAS scale (0-10) and with patients description of those impressions.
Results. The average value of the temperature before the application of ozone was as follows:
supramentale - 33.35 ° C, cheilon - 34.77 ° C, on point corresponding to condylar process - 33.75
°C. However, after the final, 1 minute application temperatures were respectively: 33.78 °C, 34.99
°C and 34.09 °C. Other results illustrated by tables and graphs.
Conclusions. Lack of statistical significance of the application of ozone to change the temperature
of the surface of the skin in selected regions of the face, although patients reported experience a
gentle warming in the study area in some cases. Significantly differ only indication registered in
cheilon point. Also in this case, the applications of ozone had no effect on their changes.
123
Zastosowanie sEMG do oceny aktywności bioelektrycznej mięśnia czworobocznego
w następstwie oddziaływania cieplnego
The use of EMG to assess the impact of bioelectric activity of trapezius muscle as a
result of the impact of heat
Aleksandra Radecka1, Anna Lubkowska1
1
Zakład Diagnostyki Funkcjonalnej i Medycyny Fizykalnej , Wydział Nauk o Zrowiu, Pomorski Uniwersytet
Promieniowanie elektromagnetyczne z uwagi na zróżnicowanie pod względem długości fali
i energii fotonów cechuje się różnorodnym oddziaływaniem na organizmy żywe. Celem badań było
określenie wpływu ekspozycji na promieniowanie IR i czerwone światło widzialne (emitowane
przez promiennik Sollux) na sprawność jednostek ruchowych oraz zmianę uciskowej wrażliwości
bólowej i elastyczność części zstępującej mięśnia czworobocznego. Badaniom poddano 50 ochotników, u których rejestrowano spoczynkową i podczas ruchu elewacji czynnej czynność bioelektryczną z dwóch obszarów części zstępującej mięśnia czworobocznego, jednocześnie po prawej i
lewej stronie ciała, przed oraz bezpośrednio po 15 minutowym naświetlaniu. Dodatkowo przeprowadzono ocenę ruchomości szyjnego odcinka kręgosłupa i pomiar wrażliwości uciskowej. Elektromiogramy poddano matematycznej analizie z wykorzystaniem oprogramowania MyoResearch XP
Master Edition. Nie wykazano istotnych statystycznie zmian progu wrażliwości bólowej po zastosowanym naświetlania. Ekspozycja na promieniowanie lampą sollux spowodowała wzrost wartości
średniej amplitudy sygnałów spoczynkowych jak i wysiłkowych oraz wzrost średniej wartości częstotliwości miopotencjałów stron prawej i lewej podczas czynnej elewacji, oraz strony prawej podczas spoczynku. Wyniki przedstawionych badań jednoznacznie wskazują na stymulacyjny wpływ
promieniowania IR i czerwonego światła widzialnego na zdolności mięśnia do rozwinięcia skurczu
czynnego.
Słowa kluczowe: sEMG, promieniowanie elektromagnetyczne
The use of EMG to assess the impact of bioelectric activity of trapezius muscle as a result
of the impact of heat
Electromagnetic radiation is characterized by a variety of effects on living organisms. The
aim of the study was to determine the effect of exposure to IR and red visible light (emitted by the
radiator Sollux) on the efficiency of the motor units and change the compression pain sensitivity
and flexibility of the descending part of the trapezius muscle. The study involved 50 volunteers who
recorded rest and during movement of the facade of the active bioelectrical activity of the two areas of the descending part of the trapezius muscle, while the left and right side of the body, before
and immediately after 15 minutes of exposure. In addition, an assessment of the mobility of the
cervical spine and the measurement sensitivity of compression. Electromyogram analyzed mathematically using software MyoResearch XP Master Edition. There were no significant changes in
pain sensitivity threshold applied after exposure. Exposure to radiation lamp sollux caused an increase in the average amplitude of the signal quiescent and effort, and an increase in the average
value of the frequency of potential muscle pages right and left during active elevation, and the right
side at rest. The results of this study clearly indicate that the stimulus effect of IR and red visible
light on the ability of the muscle to develop active contraction.
Key words: sEMG, electromagnetic radiation
124
Wykorzystanie urządzenia Bruxoff do diagnostyki bruksizmu
Klara Saczuk1, Łukasz Pawlak1, Jerzy Sokołowski1, Monika Łukomska-Szymańska1
1
Bruksizm jest jedną z najmniej poznanych jednostek chorobowych układu stomatognatycznego. Dotyka on około 10% dorosłych oraz 15% dzieci na całym świecie . Jego występowanie
wpływa nie tylko na powodzenie leczenia protetycznego, ale również zachowawczego, periodontologicznego oraz chirurgicznego. Najnowsze teorie zakładają ścisły związek z impulsacją pochodzącą z ośrodkowego układu nerwowego, która w trakcie snu wywołuje u pacjenta okresową,
chwilową tachykardię, a następnie skurcz mięśni żwaczy oraz skroniowych. Dotychczas najbardziej wiarygodną metodą diagnostyczną bruksizmu była polisomnografia.
Badania miały na celu diagnostykę oraz zbadanie częstości występowania bruksizmu. Do
ich realizacji użyte zostało urządzenie Bruxoff (Bioelettronica), stanowiące obecnie alternatywę dla
badań polisomnograficznych. Dzięki dwóm elektrodom koncentrycznym umieszczanym obustronnie na mięśniach żwaczach oraz trzem elektrodom EKG mierzącym tętno badanego, urządzenie w
trakcie snu pacjenta rejestruje aktywność jego mięśni i serca. W badaniach wzięło udział 20 pacjentów. Na podstawie przeprowadzonych badań potwierdzono możliwości diagnostyczne urządzenia Bruxoff oraz związek między obecnością nocnej tachykardii a skurczem mięśni żwaczy.
Słowa kluczowe: bruksizm tachykardia Bruxoff
Bruxism is one of the least known dysfunctions of the stomatognathic system. It affects
10% of adults and 15% of children across the globe. Bruxism decreases significantly the success
rate not only in a perspective prosthetic treatment, but also in restorative dentistry, periodontics or
even surgical procedures. Most recent theories assume a close connection to the impulses coming
from the central nervous system, which in turn cause a temporary nocturnal tachycardia, followed
by a bilateral contraction of the masseter muscles. Up to this day, the most reliable method of diagnosing bruxism was polysomnography.
Clinical research was aimed at diagnosing and analysing the number of occurrences of
bruxism. Bruxoff holter (Bioelettronica), was used to perform the examinations. The device is presently the only alternative for polysomnography. Consisting of two concentric electrodes placed bilaterally on the masseter muscles along with three EKG electrodes, it is fully able to measure and
register both the heart rate and the muscle contractions during sleep. The research included 20
patients. The results of the clinical research confirmed the diagnostic abilities of the Bruxoff device
and a close connection between nocturnal episodes of tachycardia and masseter contractions.
Key words: bruxism tachycardia Bruxoff
Ocena lasera biostymulacyjnego SMARTs w znoszeniu bólu w wybranych punktach na skórze szęści twarzowej czaszki
Assessment of using a biostymulating laser SMARTs in eliminating a pain in certain points on the skin cubes craniofacial
Barbara Stępniak1, Danuta Kaczmarska2, Paulina Strzelecka3, Elżbieta Kubala3,
Łukasz Kopacz3, Marta Grzegocka4, Artur Perz3, Danuta Lietz-Kijak2
125
1
2
3
4
Wstęp: Lasery znalazły szerokie zastosowanie w wielu działach medycyny, jak również w stomatologii. Staja się one powoli standardowym wyposażeniem gabinetów stomatologicznych. Jest to
związane z faktem że wywoływane przez nie efekty w różnych terapiach są trudne lub wręcz nie
możliwe do osiągnięcia przy zastosowaniu innych metod. W leczeniu schorzeń jamy ustnej, związanym głównie z działaniem analgetycznym i przeciwzapalnym, najbardziej efektywne są lasery o
średniej i małej mocy. Wynika to z wywoływanego przez nie efektu biostymulacyjnego z którym
wiąże się m.in.: zniesienie bólu, zwiększenie produkcji przeciwciał, przyspieszenie gojenia tkanek,
a także działanie przeciwobrzękowe. Na rynku medyczny znajduje się szeroki wybór aparatów do
laseroterapii, jednak medycyna wymaga urządzeń o sprecyzowanym działaniu, przez co powstają
coraz to nowe, o parametrach i funkcjach umożliwiających jak najbardziej efektywną terapię.
Wymagają one jednak wykorzystania w szeregu badań klinicznych aby móc dostosować odpowiednią dawkę i czas badania indywidualnie do danego zabiegu. Jednym z takich urządzeń jest
aparat SMARTs firmy Lasotronix.
Cel pracy: Ocena lasera biostymulacyjnego o małej mocy SMARTs w znoszeniu bólu.
Materiały i metody: W badaniu uczestniczyło 65 osób różnej płci w wieku od 20 do 70 lat. Osoby
te zostały poddane badaniu zewnątrzustnemu do którego zostały odpowiednio przygotowane. Na
skórze twarzy markerem zaznaczano punkt pomiaru, miejsce to oczyszczano wilgotnym płatkiem
ligniny a następnie osuszano. Kolejnym krokiem było wykonanie pomiaru czucia w zaznaczonym
miejscu oraz aplikacja promieniowania laserowego o natężeniu 5 J/cm2 kocówką do biostymulacji
w odległości 1-2 mm od powłoki skórnej, przez ok. 10-13 sek. Końcowym etapem był ponowny
pomiar progu pobudliwości w miejscu aplikacji. Pomiaru czucia dokonywano przy użyciu PulpoEdometru ze specjalnie zmodyfikowaną elektrodą stożkową zakończoną płasko lub niewielką kuleczką . Wynik pomiaru odczytywano w momencie kiedy pacjent zasygnalizował że odczuwa mrowienie lub niewielki ból. Zebrane dane poddano analizie statystycznej z wykorzystaniem test Shapiro-Wilka, U-Manna Whitney'a i t Studenta.
Wyniki:
Przeanalizowane dane nie wskazują na wystąpienie różnicy między kobietami
imężczyznami w pomiarach czucia po zastosowaniu aplikacji laserem SMARTs, u obu płci próg
pobudliwości zmieniał się w zbliżonym stopniu. Jednak uzyskane wyniki jednoznacznie wskazują
że w obu grupach fizjonomicznych drugi pomiar wrażliwości na bodziec różnił się znacznie od pomiaru pierwszego, wykonywanego przed zastosowaniem laseroterapii.
Wnioski: Skóra twarzy jest dobrze unaczyniona i unerwiona przez co w wielu chorobach stanowi
alert ich występowania lub zaostrzenia. Należy zwrócić uwagę na fakt ze jej fizjologia jest osobnicza i zależy od wieku, płci oraz stanu emocjonalnego, co również może mieć wpływ na stopień
przewodzenia przez nią bodźców. Różnice te jednak nie są a tyle znaczące aby miały wpływ na
przebieg badania. Znaczenie mają również parametry działającego czynnika takie jak sposób i
czas aplikacji promieniowania oraz jego dawka. Ten aspekt ma znaczący wpływ na przebieg terapii. Ponieważ stworzenie odpowiedniej metodyki zabiegu pozwala na optymalne wykorzystanie
właściwości urządzenia i zwiększenie skuteczności leczenia. Dlatego też uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić iż laser biostymulacyjny SMARTs wykazuje skuteczne właściwości analgetyczne, po
przez znaczne obniżenie progu pobudliwości.
Assessment of using a biostymulating laser SMARTs in eliminating a pain in certain points
on the skin cubes craniofacial
126
Introduction: Lasers have found wide application in many fields of medicine, as well as in dentistry. They slowly become standard equipment for dental surgeries. This is connected with the fact
that caused by the effects of different therapies are difficult or even impossible to achieve of other
methods. In the treatment of oral cavity, mainly associated with analgesic effect and antiinflammatory action, the most effective are the laser medium and low power. This results from the
induced by bio-stimulating effect, which involves, among other things: pain relief, increased antibody production, accelerating tissue healing, as well as the effect of decongestants. On the medical market is a wide range of devices for laser treatment, but medical devices requires a precise
action, giving rise to ever new, with parameters and functions enabling the most effective therapy.
However, they require the use of a number of clinical trials to be able to adjust the appropriate
dose and duration of the study individually for each treatment. One such device is the camera's
smarts Lasotronix.
Aim of the study: To evaluate bio-stimulating laser of low power of Smarts in eliminating of pain.
Materials and methods: Participated in the study 65 people of both sexes aged 20 to 70 years.
These people have been extra oral examined, to which exam have been properly prepared. On the
facial skin are denoted point of measurement, using a marker. This places was purified wet petal
of lignin and then dried. The next step was measuring sensation in the selected site, and the application of laser radiation with an intensity of 5 J / cm2 to the tip of bio-stimulation at a distance of
1-2 mm from the shell of skin, approx. 10-13 sec. The final stage was re-measure the threshold of
excitability at the application site. The measurement of sensation made using PulpoEdometr with
specially modified electrode conical ended flat or small a pellet. The measurement result was read
at the moment when the patient has signaled that she has a tingling or slight pain. The collected
data were statistically analyzed using the Shapiro-Wilk test, U- Mann-Whitney and t- Student's
test.
Results: The analyzed data do not indicate the occurrence of the difference between men and
women in the measurement of sensation after the application of laser applications of Smarts, in
both sexes trigger threshold changed to a similar extent. However, the results clearly indicate that
both groups of physiognomic second measurement sensitivity to the stimulus was significantly different from the first measurement, performed before the laser treatment.
Conclusions: The facial skin is well vascularized and innervated by what in many diseases an
alert their occurrence or exacerbation. Pay attention to the fact that her physiology is-individual and
depends on age, gender and emotional state, which can also affect the degree of conduction
through its stimulus. These differences, however, are not a significant enough to affect the conduct
of the study. They are also important parameters acting factor, such as the manner and time of
application of radiation and the dose. This aspect has a significant impact on the course of therapy.
Since the creation of an appropriate methodology for the treatment allows for optimal use of the
properties of the device and increase the effectiveness of treatment. Therefore, the results obtained allow to conclude that the biostimulation laser of Smarts demonstrates effective analgesic
properties, and by substantially lowering the threshold of excitability.
Ryzyko występowania próchnicy u kobiet w ciąży określone z wykorzystaniem
aparatu DIAGNOcam
The risk of caries in pregnant women determined with the use of DIAGNOcam
apparatus
Paulina Strzelecka1, Danuta Lietz- Kijak 2, Elżbieta Kubala1, Barbara Stępniak3,
Artur Perz1, Marta Grzegocka4, Krystyna Lisiecka- Opalko2
127
1
Studium Doktoranckie Wydziału Lekarsko- Stomatologicznego PUM w Szczecinie
3
SKN przy Katedrze i Zakładzie Propedeutyki i Fizykodiagnostyki Stomatologicznej PUM w Szczecinie
4
2
Wstęp: Okres ciąży pod wieloma względami niezwykły dla przyszłych matek. Pod wpływem
hormonów płciowych następują wówczas liczne zmiany fizjologiczne dotyczące całego organizmu.
Wiele ciężarnych niestety nie jest świadomych, że stan zdrowia ich jamy ustnej ma bardzo istotny
wpływ na przebieg i czas zakończenia ciąży. Dlatego tak ważna jest w tym okresie opieka
stomatologiczna, a co za tym idzie dokładnie dopasowany do indywidualnych potrzeb pacjentki
plan profilaktyczno- leczniczy.
Cel pracy: Porównanie oceny ryzyka wystąpienia próchnicy u kobiet w poszczególnych
trymestrach ciąży, przeprowadzonej z użyciem urządzenia DIAGNOcam oraz tradycyjną
diagnostyką kliniczną.
Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 18 kobiet w różnych trymestrach ciąży w wieku 22- 40
lat, zaś grupę kontrolną 18 kobiet od 20 do 26 lat nigdy niebędących do tej pory
w ciąży. Każdorazowo przed przystąpieniem do badania pacjentki dokładnie zapoznano
z jego przebiegiem i uzyskano od nich pisemną świadomą zgodę na jego przeprowadzenie. Oceny
dokonano poprzez analizę fotografii uzyskanych aparatem DIAGNOcam oraz danych
z klasycznego badania klinicznego, a także analizując dane z wywiadu dotyczącego diety,
nawyków higienicznych, jak również występowania u ciężarnych nudności i wymiotów.
Wyniki: Na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, iż nowoczesna
fizykodianostyka z zastosowaniem urządzenia DIAGNOCAM jest metodą bezpieczną, wnikliwą i
obiektywną, ukazującą w sposób bardziej szczegółowy potrzeby lecznicze pacjentek. Otrzymane
wyniki zostały przedstawione w tabelach oraz zobrazowane odpowiednimi wykresami.
Wnioski: Aparat DIAGNOcam odpowiada na współczesne zapatrywania na temat diagnostyki
ognisk próchnicowych. Umożliwia bezpieczne, bezinwazyjne oraz bezstresowe przeprowadzenie
badania. Jest doskonałym narzędziem do podniesienia świadomości zdrowotnej pacjentek.
Wykrywa zmiany demineralizacyjne już w ich początkowym stadium, a tym samym stwarza
możliwość nieograniczonej kontroli jej rozwoju oraz skuteczności wprowadzonych zabiegów
profilaktycznych.
The risk of caries in pregnant women determined with the use of DIAGNOcam apparatus
Introduction: The period of pregnancy in many ways is unusual for expectant mothers. Under the
influence of sex hormones occur a number of physiological changes affecting the entire body.
Many pregnant women, unfortunately, are not aware that the health of their oral cavity has a very
significant impact on the course and end time of pregnancy. That is why dental care is so important
in this period, and thus precisely matched to the individual needs of the patient preventive therapeutic plan.
Aim of study: To compare the assessment of the risk of caries in women in different trimesters of
pregnancy, carried out using DIAGNOcam apparatus and traditional clinical diagnostics.
Material and methods: The study group consisted of 18 women in different trimesters of
pregnancy at the age of 22 to 40 years, while the control group included 18 women from 20 to 26
years who have never been pregnant. Each time, before examining the patients were thoroughly
acquainted with the course and gave their written informed consent to taking it.
Results: Based on the study it can be concluded that modern physicodiagnostics using the
DIAGNOCAM device is a safe, thorough and objective, showing more details of medical needs of
patients. The results are presented in tables and charts.
128
Conclusions: The DIAGNOcam camera responds to the modern views of on the caries diagnosis.
It enables safe, non-invasive and stress-free examination. It is an excellent tool to raise health
awareness of the patients. It detects demineralization changes already in their early stages, and
thus creates the possibility of unlimited control of its development and effectiveness of the
prophylactic measures.
Wpływ TENS na zmniejszenie potencjałów bioelektrycznych mięśni narządu żucia
The influence of TENS on a decrease in bioelectric potentials of masticatory
muscles
Paulina Wilmont1, Natalia Piorun2, Monika Łukomska – Szymańska3,
Jerzy Sokołowski3, Łukasz Pawlak3
1
Centralny Szpital Kliniczny Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Uniwersytet Medyczny w Łodzi
3
2
Stały wzrost częstości występowania bruksizmu, skłania do szukania nowych form pomocy
pacjentom z tym schorzeniem. Bruksizm jest schorzeniem dotykającym pacjentów w różnych grupach wiekowych, narażonych na długotrwały, przewlekły stres, który często jest niemożliwy do
wyeliminowania. Pacjenci ci cechują się zwiększoną wrażliwością emocjonalną na bodźce zewnętrzne. Celem badań było określenie wpływu elektrostymulacji TENS na wielkość spoczynkowych potencjałów bioelektrycznych mięśni poddanych stymulacji. Na podstawie badania przedmiotowego i podmiotowego wyselekcjonowano pacjentów uprawiających parafunkcje zwarciowe. W
badaniu EMG wykazano, iż u części pacjentów spoczynkowe potencjały bioelektryczne mięśni
żwaczy i mięśni skroniowych są podwyższone. Wszystkich pacjentów poddano elektroterapii
TENS w celu oceny jej wpływu na zmniejszenie tych potencjałów oraz ewentualne utrzymanie
efektów działania po miesiącu i 2 miesiącach od przezskórnej elektrostymulacji. Porównano wyniki
pomiarów przed zastosowaniem TENS i w kolejnych odstępach czasowych u poszczególnych pacjentów. Wykazano wpływ elektrostymulacji TENS na wielkość spoczynkowych potencjałów bioelektrycznych mięśni poddanych stymulacji.
Słowa kluczowe: TENS, bruksizm, EMG, układ stomatognatyczny
The influence of TENS on a decrease in bioelectric potentials of masticatory muscles
The constant increase in the incidence of bruxism leads to the search for new forms of help
for patients with this condition. Bruxism is a disease, which affects patients at every age, exposed
to chronic and prolonged stress which is often impossible to eliminate. These patients are characterized by increased emotional sensitivity to external stimuli. The aim of the research was to determine the influence of TENS (Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation) on the value of resting bioelectric potentials of masticatory muscles. Based on history taking and physical examination, we selected patients with clenching parafunctions. The EMG investigation indicated that some
group of patients had increased resting bioelectric potentials of masseters and temporal muscles.
All patients were given TENS electrotherapy to evaluate its influence on decreasing these potentials and to assess the possible maintenance of effects after one and two months following TENS.
We compared the results of measurements in particular patients before TENS and in consecutive
time intervals. We showed the effect of electrical stimulation on the value of resting bioelectric potentials of stimulated muscles.
129
Key words: TENS, bruxism, EMG, stomatognathic system
Facebook.com jako narzędzie komunikacji marketingowej uniwersytetu medycznego
Monika Paszkiewicz1, Paulina Zabielska1, Jolanta Kamola1, Edyta Pelczar2,
Andrzej Klim2, Tomasz Osman2, Beata Karakiewicz1
1
Katedra i Zakład Zdrowia Publicznego Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie
Instytut Rozwoju Nauk o Zdrowiu i Usług Medycznych „Pro Longa Vita”
2
Wstęp: Facebook powstał 12 lat temu i zawładnął życiem milionów ludzi (1,39 mld użytkowników
w 2015 roku), którzy zakładają konto, aby dzielić się wydarzeniami z życia, odnawiać znajomości
lub być na „bieżąco”. Wiele instytucji szybko zrozumiało, że jest to idealny kanał komunikacji z
obecnymi i potencjalnymi odbiorcami.
Materiał i metody: Do analizy wybrano 5 uniwersytetów medycznych w Polsce. Profile przeanalizowano pod kątem liczby osób lubiących fanpage, daty założenia oraz liczby i rodzaju publikowanych postów. Pod uwagę wzięto aktywność na portalu w ciągu 5 miesięcy, tj. październik 2015 luty 2016. Zastosowano również ankietę własną (próba badawcza 200 osób, kryterium doboru –
posiadanie profilu na FB) w celu określenia częstotliwości korzystania z portalu.
Wyniki: Ponad 40% użytkowników korzysta z FB kilka razy dziennie, a 20% raz dziennie lub 2-3
razy w tygodniu. Średnia liczba publikowanych postów wynosi od 9 do 17 na miesiąc. Najwięcej
publikowano w miesiącu styczniu, a najmniej w grudniu. Zauważono zależność pomiędzy aktywnością na profilu, a jego popularnością. Najczęściej publikowano posty o zbliżających się wydarzeniach, np. konferencjach i sympozjach.
Wnioski: Osoby zarządzające profilami uczelni powinny mieć świadomość, że FB jest prostym,
tanim i skutecznym narzędziem marketingowym pozwalającym dotrzeć do szerokiego grona odbiorców, np. studentów. Świadomość ta powinna przekładać się na regularność i celowość postów
oraz próbę podjęcia dialogu z użytkownikami.
Słowa kluczowe: Facebook.com, komunikacja marketingowa, uniwersytet medyczny
Introduction: Facebook was established 12 years ago and seized the lives of milions of people
(1,39 bln users in 2015), who set up an account to share the events of their lives, to restore their
friendships or just to be up-to-date. Many institutions have soon understood that it is an ideal
channel of communication with their current and potential receivers.
Material and methods: There were 5 medical universities in Poland chosen for the analysis. The
profiles were analysed by the number of people who liked the fanpage, by the date of the establishment and by the number and the kind of the published posts. Taken under consideration was
the activity on the portal during the 5 months period, from October 2015 to February 2016. Moreover, an own made questionnaire was applied (a sample of 200 people, choosing criterion – having
a FB profile) to determine the frequency of using the portal.
Results: More than 40% users enters FB few times a day, while 20% of them do it once a day or
2-3 times a week. An average number of published posts varies from 9 to 17 per month. The number of published posts reaches its peak in January and it is at its lowest in December. A relationship was noted between the activity on the profile and its popularity. Most frequently, the posts
were related to the upcoming events, such as conferences or symposiums.
130
Conclusion: The people who manage an university’s profile on the portal should be aware that FB
is a simple, low costed and effective marketing tool which gives an access to a wide scope of receivers, e.g. students. Such awareness should lead to a regularity and propriety of posts and intensify attempts to open a dialogue with users. "
Key words: Facebook.com, marketing communication, medical university
Czy młodzi polacy troszczą się o swoje zdrowie? Wyniki II edycji akcji woodstock
for future health
Do young poles care about your health ? Results II edition of shares woodstock for
future health
A. Wolska1, M. Czerwińska1, D. Maciejewska1, K. Ryterska1, K. Jakubczyk1, M. Banaszczak1,
E. Chrabąszcz1, M. Kisielowska1, Z. Stachowska2, A. Stachowski3, D. Paszkiewicz4,
D. Chróścielski5, J. Świacka3, E. Stachowska1
1
Zakład Biochemii i Żywienia Człowieka, Pomorski Uniwersytet Medyczny, Szczecin
Studentka Uniwersytetu Szczecińskiego
3
Absolwenci XIII Liceum Ogólnokształcącego w Szczecinie
4
Studentka Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
5
Student Politechniki Poznańskiej
2
Powszechnie wiadomo, że z wiekiem rośnie ryzyko zachorowania na choroby przewlekłe.
W związku z tym, że odsetek młodych ludzi, którzy na nie chorują jest niewielki, młodym ludziom
może się wydawać, że skoro nie chorują to nie muszą martwić się o zdrowie. Natomiast wyniki
badań potwierdzają, że wczesne rozpoczęcie zdrowego stylu życia ma wpływ na opóźnienie pojawienia się tych chorób. Jednak aby znaleźć najlepszy sposób edukacji młodych osób najpierw należy dowiedzieć się jak ważne jest dla nich zdrowie. Da to możliwość znalezienia najlepszej metody edukacji.
Celem pracy było zbadanie troski o zdrowie młodych Polaków. Osoby badane były uczestnikami festiwalu Woodstock (n=1316, 18-35 lat). W badaniu wykorzystano Skalę Troski o Zdrowie.
Zaobserwowano zależność pomiędzy troską o zdrowie o wskaźnikiem masy ciała (p<0,01).
Stwierdzono także korelację pomiędzy płcią a troską o zdrowie (p<0,05) a także pomiędzy troską a
wiekiem (p<0,05). Zauważono także, że im mniejsza była miejscowość, w której zamieszkiwali
badani, tym mniej troszczyli o zdrowie (p=0,06519). Odwrotną tendencję zauważono u kobiet. W
obu grupach zauważono, że im wyższe wykształcenie, tym większa była troska o zdrowie
(p=0,0601). Zaobserwowano także, że im większy obwód pasa, tym większa była troska o zdrowie.
Kobiety bardziej obawiają się o zdrowie niż mężczyźni i wykazują taką tendencję przez całe
życie. Ich troska wzrasta, gdy wzrasta obwód pasa oraz wskaźnik masy ciała. Z kolei mężczyźni
bardziej zaczynają martwić się o zdrowie dopiero, gdy są starsi lub mają problemy z wagą. Sugeruje to, że warto byłoby wdrożyć prozdrowotną edukację skierowaną zwłaszcza do młodych mężczyzn.
Słowa kluczowe: troska o zdrowie, obawa o zdrowie, Woodstock
Do young poles care about your health ? Results II edition of shares woodstock for future
health
It is well known that aging increases the risk of chronic diseases. Therefore, the percentage
of young people who suffer from these problems is small compared to elderly people. Young peo131
ple think if they are not suffering from chronic diseases they do not have to worry about health.
However, many studies confirm that the initiation of healthy lifestyle may delay the consequences
of this diseases. There is a need to find an way of educating young people in this field. We need to
ask the question: how important is health for young people?
The aim of our study was to investigate the level of health concern among young Polish
people. The patients were the participants of the Woodstock Festival Poland (n=1316, aged 1835). In order to evaluate the level of health concern, the Health Concern Scale was used.
The results reveled a significant positive correlation between health concern and body
mass index (p<0,01). We also found a significant correlation between sex and health concerns
(p<0,05). Furthermore, we can see the positive correlation between health concerns and age
(p<0,05). We observed that men were less worried about their health if they lived in a smaller city
(p<0,06). The opposite trend was observed in women. We noticed a positive correlation between
the level of education and health concerns among both women and men (p<0,06). It was observed
that the bigger the waist circumference the greater the health concerns.
Women pay more attention to their health than men and they show this tendency lifelong.
Men begin to worry more about health only when they are older or when they have problems with
overweight. It seems that it would be worthwhile to start health education directed especially at
young men.
Key words: health concern, Woodstock, care of health
Zakres ruchomości w stawie skroniowo – żuchwowym u kobiet ciężarnych – doniesienie wstępne
The range of movement in the temporomandibular - joint in pregnant women – preliminary report
Elżbieta Kubala1, Danuta Lietz- Kijak2, Łukasz Kopacz1, Artur Perz1,
Paulina Strzelecka1, Barbara Stępniak3, Marta Grzegocka1, Edward Kijak4,
1
2
3
4
Wstęp: Ciąża jest okresem dynamicznych fizjologicznych zmian w organizmie kobiety, przebiegających pod wpływem żeńskich hormonów płciowych. Mają one wpływ na cały organizm, a co za
tym idzie także na cały układ stomatognatyczny. Progesteron to żeński hormon płciowy produkowany przez jajniki już przed ciążą, ale w niewielkich ilościach. Natomiast w ciąży jego poziom
wzrasta stukrotnie. Wpływa na stawy poprzez rozluźnienie mięśni i więzadeł, dopiero przed porodem jego poziom nieco obniża się. Dalszy spadek stężenia progesteronu następuje po urodzeniu
dziecka. Gdy zbliża się poród niebagatelny wpływ na cały organizm ma relaksyna, która rozluźnia
więzadła kości spojenia łonowego, mając także wpływ na inne elementy układu kostno – stawowego całego organizmu w tym układ stomatognatyczny. Ważnymi hormonami są również estrogeny,
które wraz z progesteronem, zapoczątkowują zmiany w mięśniach, głównie macicy, ale także
szkieletowych całego organizmu, powodując rozciąganie i wzrost tkanki. Dzięki estrogenom mię132
śnie się powiększają, więcej jest w nich naczyń krwionośnych, a podczas porodu są podatne na
działanie pobudzającej skurcze oksytocyny.
Cel: Celem przeprowadzonych badań była ocena zakresu ruchomości stawów skroniowo- żuchwowych u kobiet będących w ciąży w porównaniu do zakresu ruchów żuchwy obserwowanych u
kobiet nie będących w ciąży.
Materiał i metody: W badaniu udział wzięło 21 kobiet będących w różnych trymetrach ciąży oraz
21 kobiet nie będących w ciąży. Diagnostyka obejmowała badanie zakresu ruchów w stawach
skroniowo- żuchwowych uwzględniając odwodzenie, ruchy laterotruzyjne oraz protruzję. Zakresy
ruchów mierzono za pomocą suwmiarki elektronicznej w celu uzyskania dokładnych wartości.
Wyniki: Analizując wyniki badań, które przeprowadzono można stwierdzić, iż każdy zakres zmierzonych ruchów u kobiet ciężarnych jest istotnie większy niż u kobiet nie będących w ciąży. Odwodzenie żuchwy nie różni się istotnie między trymestrami ciąży, protruzja i ruchy laterotruzyjne są
istotnie większe w II i III trymestrze niż w I trymestrze, ale nie różnią się istotnie między II i III trymestrem. Ponadto widać tendencję, że wraz z zaawansowaniem ciąży zwiększa się zakres ruchomości żuchwy.
Wnioski: Wyniki wskazują, że na zakres ruchomości w stawie skroniowo-żuchwowym mogą mieć
wpływ wysokie stężenia hormonów płciowych w okresie ciąży. Żeńskie hormony steroidowe (estrogen i progesteron), osiągające najwyższe stężenia w II i III trymestrze ciąży, prawdopodobnie
wpływają na funkcje elementów układu stomatognatycznego w postaci ścięgien, mięśni oraz więzadeł powodując zwiększenie zakresu ruchów żuchwy.
The range of movement in the temporomandibular - joint in pregnant women – preliminary
report
Pregnancy is a period of dynamic physiological changes in the female body, held under the influence of female sex hormones. They affect the whole body, and thus also the entire stomatognathic
system. Progesterone is a female sex hormone produced by the ovaries before pregnancy, but in
small quantities. However, in pregnancy its level is increased a hundredfold. It affects the joints by
relaxing the muscles and ligaments, just before the partuition its level is slightly reduced. A further
decline in progesterone levels after childbirth. When approaching parturition substantial impact on
the body is relaxin, which loosens ligaments of the pubic symphysis, having an impact on other
elements of the bone - joint system of the whole body including the stomatognathic system. Important hormones are also estrogens, which together with progesterone, initiate changes in the
muscles, mainly the uterus, but also skeletal muscles of the body, causing stretching and tissue
growth. With estrogen muscles increasing, there is more blood vessels in them, and during labor
are susceptible to the action of oxytocin, which stimulates contractions.
Aim: The aim of this study was to evaluate the range of motion of temporomandibular joints in
women who are pregnant, compared to the range of movement of the mandible observed in women who are not pregnant.
Material and methods: The study involved 21 women who are at different stages of pregnancy
and 21 women who are not pregnant. Diagnostics include an examination of the range of movements in temporomandibular joints - abduction, lateral movements and protrusion. Ranges of
movements were measured using electronic caliper to obtain accurate values.
Results: Analyzing the results of the research, which was carried out, can be concluded that each
of the measured range of movement in pregnant women is significantly higher than in women who
are not pregnant. Abduction does not differ significantly between terms of pregnancy, protrusion
and lateral movements are significantly higher in the second and third trimester than in the first, but
did not differ significantly between the second and third trimester. There is a tendency that with
advancing pregnancy increases the range of motion.
133
Conclusions: The results indicate that the range of motion in the temporomandibular joint can be
affected by high concentrations of sex hormones during pregnancy. Female steroid hormones (estrogen and progesterone), reaching the highest levels in the second and third trimester of pregnancy, probably affect the function of elements of stomatognathic system in the form of tendons, muscles and ligaments, resulting in increased range of motion of the mandible.
Wpływ aplikacji ozonu na czucie w wybranych punktach na powierzchni skóry twarzy
Katarzyna Makowska1, Aleksandra Małachowska1, Aleksandra Simińska1,
Kamil Kosko1, Katarzyna Radtke1, Danuta Lietz-Kijak2, Elżbieta Kubala3, Artur Perz3,
1
2
3
W ostatnim czasie coraz powszechniej stosowaną w medycynie metodą leczenia stała się
ozonoterapia. W chirurgii stomatologicznej i periodontologii ozonu używa się do odkażania pola
operacyjnego oraz w celu przyspieszenia gojenia się tkanek. Wykorzystuje się nie czysty ozon,
lecz mieszaninę tlenu dwu- i trójatomowego. Dzięki konstrukcji aparatu OzonyTron i sond nie powstają nadmiary gazu. Jest to bezpieczna technika dla pacjenta i lekarza, stwarzająca możliwość
postępowania bakteriobójczego. W miejscu aplikacji jest wytwarzany wysoce reaktywny tlen atomowy, który może zniszczyć drobnoustroje (bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki) poprzez rozkład
ich struktury. Generowane na skutek działania cząsteczek O3 nadtlenki ozonu neutralizują i wypierają wolne rodniki tlenowe, powstające w przebiegu procesu chorobowego.
Celem badania było określenie wpływu aplikacji czynnika terapeutycznego w postaci ozonu na
czucie powierzchowne skóry części twarzowej czaszki.
Materiały i metody: Grupę badaną stanowiło 60 osób (30 kobiet i 30 mężczyzn) w wieku 20-30
lat. Badanie polegało na aplikacji ozonu przez 30 oraz 60 sekund w wybranych trzech punktach
twarzy - Supramentale (Sm), Cheilon (Ch) oraz punkt w rzucie stawu skroniowo – żuchwowego
odpowiadający wyrostkowi kłykciowemu żuchwy. Aplikacja ozonu wykonywana była urządzeniem
Ozonytron (Mymed). Przed oraz po każdej aplikacji mierzono trzykrotnie próg czucia za pomocą
aparatu PulpoEndometr (Narol Dental). Subiektywna ocena odczuć i dyskomfortu po każdym badaniu w odpowiednim punkcie została określona na skali VAS (od 0 do 10) oraz poprzez opisanie
wrażenia przez pacjenta.
Wyniki uzyskane przy pomocy urządzenia PulpoEndometr poddano analizie statystycznej. Pozwoliła ona stwierdzić brak istotnego związku pomiędzy różnymi długościami aplikacji ozonu na wybrane obszary powierzchni skóry a obniżeniem lub podniesieniem progu pobudliwości receptorów
czuciowych na niej zlokalizowanych.
Wnioski: Aplikacja ozonu na powierzchnię skóry części twarzowej czaszki nie powoduje istotnych
zmian w pobudliwości receptorów czuciowych. Można uznać to za wskaźnik bezpieczeństwa stosowania tej metody w terapii w medycynie oraz stomatologii.
Słowa kluczowe: Ozonoterapia, Ozonytron, PulpoEndometr
134
Recently, ozone therapy has become commonly used in medical treatment. Oral surgery and periodontics use ozone to decontaminate the surgical area and to accelerate the healing process of
tissue. Pure ozone is not used, but a mixture of diatomic and triatomic oxygen. The construction of
OzonyTron device and probes unable creating excess gas. It is a safe technique for the patient
and the clinician, which creates the opportunity to conduct a bactericidal procedures. Application of
highly reactive atomic oxygen enables destruction of micro-organisms (bacterias, viruses, fungi,
protozoa) by disintegration of their structure. Ozone peroxides generated by the action of O 3 molecules, neutralize and displace oxygen free radicals formed in the disease process.
The aim of this study was to determine the effect of the application of the therapeutic agent in the
form of ozone to superficial skin sensation of facial skull portion.
Materials and methods: The study were conducted in the Department of Physical Therapy and
Diagnostics PMU in Szczecin. The study included 60 patients (30 women and 30 men) aged 20-30
years. The research involved the application of ozone for 30 and 60 seconds in the selected three
points of a face - Supramentale (Sm), Cheilon (Ch) and point of temporomandibular joint. The application of ozone was performed with OzonyTron device (Mymed). Before and after each application sensory threshold was measured three times by using PulpoEndometr device (Narol Dental).
Subjective evaluation of feeling and discomfort after each test at a suitable point was determined
on the VAS scale (0 to 10), and by describing the experience by the patient.
The results obtained by using PulpoEndometr device subjected to statistical analysis. Lack of a
significant relationship between the different lengths of application of ozone on selected areas of
the surface of the skin and decrease or increase the threshold of excitability of sensory receptors
located on it.
Conclusion: The application of ozone on the surface of the skin facial part of the skull does not
result in significant changes in the excitability of sensory receptors. This may be considered as an
indication of the safety of this method of therapy in medicine and dentistry.
Key words: Ozone therapy, OzonyTron, PulpoEndometr
Warsztat I B – piątek - 20.05.2016 r. godz.18.30 – 19.30
Wpływ promieniowania laserów biostymulacyjnych o długości fali 635nm
i 820nm na leczenie chorób stawów skroniowo - żuchwowych
Dr n. med. Janina Walczyńska. Specjalista protetyki stomatologicznej. Były pracownik Zakładu
Protetyki, a w ostatnich latach Zakładu Dysfunkcji Narządu Żucia ŚUM. Konsultant magazynu
TPS. Autor i współautor prac i publikacji w dziedzinie stomatologii. Oprócz pracy dydaktycznonaukowej od wielu lat prowadzi gabinet NZOZ Prodentin, który oprócz podstawowych dyscyplin
stomatologicznych zajmuje się leczeniem dysfunkcji żucia od 20 lat. Członek zarządu Polskiego
Towarzystwa Medycyny i Techniki Hiperbarycznej oraz członek Stowarzyszenia Dysfunkcji Narządu Żucia.
135
W ostatnim trzydziestoleciu lasery niskoenergetyczne emitujące różne długości fal światła
w zakresie od 600-980nm znalazły szerokie zastosowanie lecznicze poprzez wykorzystanie biostymulacyjnego oddziaływania skoncentrowanej wiązki światła. Laser biostymulacyjny średniej
mocy CTL-1106MX jest użytkowany w mojej praktyce stomatologicznej od 20 lat i musze stwierdzić, że jego stosowanie zdecydowanie przyśpiesza procesy leczeni wielu przypadków stomatologicznych. Jest on niezwykle pomocny w leczeniu schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych, powodując wręcz natychmiastowe ustępowanie bólu, szczękościsku, obrzęków i nieprawidłowego napięcia mięśni. Jest to jednakże leczenie wspomagające, ale pozwalające zredukować farmakoterapię. Procesy ostre cofają się bardzo szybko- najczęściej po 1-3 wizytach. Procesy przewlekłe
często wymagają powtarzania zabiegów przez kilka tygodni. Stosując laser biostymulacyjny należy
zawsze pamiętać że słabe bodźce pobudzają aktywność fizjologiczną, umiarkowane sprzyjają aktywności, silne opóźniają a bardzo silne hamują aktywność fizjologiczną. Według powyższej formuły, najlepiej aplikować dawkę od 0,1-12J na cm2. Przy schorzeniach przewlekłych dawki mogą być
nawet o 50% większe. Barierą do stosowania laserów biostymulacyjnych jest cena urządzenia i
czas pracy gabinetu. Pozytywne efekty leczenia wielokrotnie potrafiły mnie zaskoczyć. W ostatnich
miesiącach użytkujemy wielofalowy laser nowej generacji SMARTm PRO model 6w1, myślę że
jego parametry techniczne i głębokość penetracji wiązki światła decydują o tym, że efekt biostymulacyjny jest widoczne już przy pierwszych wizytach.
Warsztat II - sobota 21.05.2016 r. 15.00 – 18.00
Nie takie CBCT straszne jak je malują
Widzieć więcej to wiedzieć więcej. Diagnostyka CBCT vs diagnostyka 2D
w poszczególnych gałęziach stomatologii
Lek. dent. Mateusz Szkliniarz, Absolwent Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Ukończył studia na wydziale lekarskim, oddziale lekarsko-dentystycznym. Tytuł lekarza dentysty uzyskał w
2007 r. Swoje umiejętności zawodowe podnosi na licznych kursach i szkoleniach. Jego pasje zawodowe to szeroko pojęta stomatologia mikroskopowa oraz nowoczesna diagnostyka obrazowa.
Zajmuje się również prowadzeniem szkoleń z zakresu radiologii stomatologicznej dla lekarzy.
Podstawy teoretyczne technologii CBCT i skanów 3D.
Jak prawidłowo zlecić badanie rtg 3D w kontekście napotkanego problemu diagnostycznego?
Poruszanie się w obrębie skanu 3D.
 Przeglądanie skanów warstwa po warstwie
 Reorientacja położenia skanu
(generowanie najlepszego obrazu zmian patologicznych: OKW, torbieli, złamań etc.)
Przedstawienie mozliwości wykorzystania skanów 3D w poszczególnych gałęziach stomatologii:
Wykorzystanie badań CBCT w endodoncji:
 Możliwość dzielenia/cięcia skanów,
 Przekroje indywidualne,
CBCT w chirurgii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej:
 Planowanie położenia wszczepu implantologicznego,
 Diagnostyka zębów zatrzymanych,
 Diagnostyka zmian patologicznych: OKW, torbiele itp.
 Przeprowadzenie przebiegu kanału nerwu zębodołowego dolnego,
136
Generowanie zdjęć pantomograficznych oraz cefalometrycznych na podstawie skanów CBCT.
Przydatność skanów 3D w periodontologii oraz ortodoncji (analiza cefalometryczna w 3D oraz porównanie dwóch skanów pacjenta pobranych różnoczasowo).
Diagnostyka dwuwymiarowa to obecnie codzienność pracy lekarza stomatologa. Zdjęcia pantomograficzne służą jako badanie przeglądowe, pozwalają ocenić stan uzębienia naszego pacjenta, a
także zweryfikować ewentualne zmiany patologiczne w obrębie kości szczęki i żuchwy. Zdjęcia
zębowe to z kolei podstawowe badanie obrazowe wykorzystywane trakcie poszczególnych procedur leczniczych – w stomatologii zachowawczej, endodoncji, chirurgii, periodontologii i innych. Zdarzają się natomiast przypadki, gdzie klasyczna diagnostyka 2D niestety nie jest wystarczająca. W
takich sytuacjach doskonałym rozwiązaniem jest diagnostyka obrazowa 3D. Skany trójwymiarowe
są w stanie zadecydować o postawieniu prawidłowej diagnozy i rozpoczęciu skutecznego leczenia.
Wykład ma na celu przedstawienie porównania możliwości diagnostycznych w systemu rtg 2D z
technologią CBCT w stomatologii. Krok po kroku omawia podstawowe parametry skanów 3D
(wielkość pola obrazowania oraz rozdzielczość skanu), a także przydatność obrazów trójwymiarowych podczas procedur leczniczych z zakresu różnych specjalności stomatologicznych. Przedstawia także fakt, że ten sam skan CBCT może zostać z powodzeniem wykorzystany przez poszczególnych lekarzy w gabinecie stomatologicznym.
Oprogramowanie dedykowane obsłudze skanów 3D posiada bowiem narzędzia umożliwiające
zaplanowanie bezpiecznego dla pacjenta i relatywnie prostego dla lekarza chirurga zabiegu
wszczepienia implantu zębowego lub choćby usunięcia zęba zatrzymanego. Z drugiej strony ten
sam obraz spełniający odpowiednie wymagania jest wspaniałym badaniem diagnostycznym dla
endodonty leczącego ząb znajdujący się w polu widzenia skanu.
Na podstawie wybranych przypadków prezentacja pokazuje też gdzie znajdują się granice możliwości diagnostyki obrazowej 2D i dlaczego wówczas warto pomyśleć o obrazowaniu CBCT.
Szczególnie w trudnych sytuacjach klinicznych z zakresu endodoncji, chirurgii, ortodoncji czy ortognatyki. Czasem w diagnostyce wystarcza nam płaski obraz tkanek pacjenta, innym razem jedynie
precyzyjne badanie 3D z możliwością obejrzenia poszczególnych struktur anatomicznych pod kątem 360 stopni dookoła daje odpowiedź co do rozpoznania czy prawidłowego zaplanowania leczenia.
Uczestnicy będą mieli udostępnione komputery z oprogramowaniem w trakcie szkolenia
celem ćwiczeń.
Warsztat III - niedziela 22.05.2016 r. 10.00 – 11.00
Ozonoterapia w stomatologii
Mgr Wojciech Wilk Absolwent Politechniki Ślaskiej w Gliwicach. Ukończył studia na
Wydziale Sterowania i Regulacji Maszyn Elektrycznych Tytuł magistra inżyniera w zakresie programowania maszyn numerycznych oraz nadzoru technicznego uzyskał w 1997 r.
Prowadzi szkolenia z zakresu ozonoterapii dla lekarzy, asystentek i higienistek stomatologicznych
oraz abrazji powietrznej. Jego pasje zawodowe związane są m.in. z: diagnozowaniem i naprawą
unitów stomatologicznych, dezynfekcją fotodynamiczna, sterylizacją elektrodynamiczną, diagnostyką i leczeniem stawów skroniowo – żuchwowych oraz radiologią i tomografią cyfrową.
1.
2.
3.
4.
5.
Medycyna fizykalna, a ozonoterapia
Co to jest Ozon?
Mechanizm działania Ozonu.
Przegląd urządzeń do ozonoterapii.
Przeciwwskazania i wskazania do stosowania Ozonu.
137
6.
7.
8.
9.
Efekty biologiczne Ozonu.
Zastosowanie Ozonu w medycynie.
Ozon w stomatologii.
Przypadki kliniczne.
Warsztat IV - niedziela 22.05.2016 r. 11.00 – 12.00
Wpływ niektórych nawyków żywieniowych i diety na stan zdrowia jamy ustnej pacjentów leczonych z zastosowaniem elementów metalowych
Dr n zdr. Danuta Kaczmarska – absolwentka Uniwersytetu Szczecińskiego, Kierunku Promocja
Zdrowia oraz Zarządzania w Zdrowiu Publicznym. Doktoryzowała się na Pomorskim Uniwersytecie
Medycznym z zakresu diagnostyki fizykalnej w stomatologii. Aktywnie uczestniczy w kształceniu
studentów PUM i doskonaleniu zawodowym higienistek stomatologicznych. Założycielka stowarzyszeń zawodowych i autorka kursów podyplomowych. Prezydent Stowarzyszenia Polskich Higienistek Stomatologicznych.
Znaczenie diety dla zdrowia i ekosystemu jamy ustnej o zróżnicowanym pH, u zdrowych
osób jest mało badane, częściej u chorych z zaburzeniami psychicznymi typu bulimia czy anoreksja oraz u osób stosujących różne wybiórcze sposoby odżywiania i używki. Dla zdrowia jamy ustnej ważna jest ilość ( częstość) spożywanych posiłków, bardziej niż ich jakość. Składniki diety
kształtują budowę morfologiczną zęba, metabolizm płytki nazębnej, skład śliny i rozwój tkanek zęba są ważnym elementem profilaktyki stomatologicznej. Zdrowa dieta to ograniczenie spożycia
pokarmów gęstych, kleistych, słodkich, o dużej przylepności do powierzchni zębów i długim okresie zalegania w jamie ustnej. Ważna jest obecność w diecie mikroelementów - pierwiastków śladowych, występujących w ilości poniżej 0,01%, przy zapotrzebowaniu mniejszym niż 100
mg/osobo/dzień takich jak: żelazo, cynk, miedź, mangan, fluor, jod, selen, chrom. Pod wpływem
bodźca pokarmowego może nastąpić silne pobudzenie wydzielania śliny, które wzrasta do 1,5 -2,3
ml/min. Funkcje trawienne śliny rozpoczynają się już w jamie ustnej, zależą od amylazy, proteazy,
lipazy i nukleazy. Dobrze rozdrobniony pokarm, nasączony śliną szybko ulega przesunięciu do
przewodu pokarmowego i strawieniu. Naturalne kwasy wchodzące w skład wielu warzyw i owoców
oraz spożywanych produktów zmiękczają szkliwo i są przyczyną jego ścierania. Obecnie obserwowane czynniki powodujące szkodliwe oddziaływanie na jamę ustną to są m. In. składniki obecne w potrawach typu fast-food oraz używki ( to produkty nie wnoszące składników odżywczych
tylko poprawiające smak i uzależniające) ponieważ zawierają składniki obniżające pH śliny i chemiczne czynniki drażniące. Obserwuje się częste serwowanie do tych dań napojów o działaniu
erozyjnym na szkliwo zębów takich jak: coca cola, energetyzujących, niektórych gatunków piwa. W
coca coli jest duża zawartość cukrów (w 1,5 litra 39,8 gram) i kwasu fosforowego, sprzyja to erozji
zębów, która polega na zlokalizowanej utracie twardych tkanek zębów ( chelacji) . Obecnie coraz
więcej spożywa się piwa, na 23 gatunki przebadanego piwa pod względem pH, 3 wykazały odczyn
poniżej 4,0, a średnia wartość dla wszystkich gatunków to 4,19. Kwasy dostarczane są też w innych często spożywanych produktach np.: soki (grejpfrutowy, jabłkowy, pomarańczowy), napoje
owocowe, kwaśne gazowane i niegazowane, herbaty owocowe lub potrawy takie jak: przetwory
mleczne, sosy sałatkowe, zalewy octowe, kiszonki warzywne. Dokładna analiza zachowań żywieniowych wykazała, że dieta zawierająca kwaśne produkty i wiek są czynnikami ryzyka, które w
28% odpowiadają za postęp zmian erozyjnych . Nieprawidłowe zbilansowanie diety powoduje niedożywienie, widoczne w jamie ustnej na wargach, dziąsłach, języku W diecie zawarte są też dodatki do żywności, które nie są składnikami odżywczymi ( pieprz, potraw przyprawy), a tylko poprawiają smak oraz ułatwiają przygotowanie. Skutkiem ubocznym stosowania w trakcie leczenia
138
stomatologicznego niektórych biomateriałów i ich kontakt z kwaśną śliną jest powstawanie zjawisk
elektrochemicznych. Obecnie wskazane jest badanie środowiska jamy ustnej na obecność elektropotencjałów.
139

Program VIII Sympozjum

Transkrypt

Podobne dokumenty

HIGIENISTKA STOMATOLOGICZNA

- Nazywam się Alicja Jędrzejczak . Chodzę do szóstej klasy szkoły

uwAD MORSKT W SZGZECTNTE Zapytanie ofertowe na dostawg

SZKOLNY PLAN NAUCZANIA Zawód: Higienistka stomatologiczna

Miejski Ośrodek Kultury w Szczecinie otrzymał w roku

Szkolny Plan Nauczania Zawód : Higienistka Stomatologiczna, 322

Konkurs na stanowisko Instruktora w Katedrze Instrumentów Dętych