102

Medycyna
sportowa
Współczesne metody
diagnostyki i leczenia
Redakcja naukowa
Patrick J. McMahon
Redakcja naukowa tłumaczenia
Krzysztof Klukowski
Medycyna
sportowa
Współczesne metody
diagnostyki i leczenia
Redakcja naukowa
Patrick J. McMahon
Redakcja naukowa tłumaczenia
prof. dr hab. med. Krzysztof Klulcowski
Z języka angielskiego tłumaczyli
mgr Jolanta Wilkans,
prof. dr hab. med. Krzysztof Klukowski
W arszawa
W ydawnictwo Lekarskie PZWL
Spis treści
P rz ed m o w a..........................................................................................................................
Przedmowa do wydania polskiego ..................................................................................
XI
XIII
1. Medyczne aspekty medycyny sportowej — Tanya J. H a g e n ................................
1
Zdrowotne korzyści z ćwiczeń fizycznych i uprawiania s p o r t u .......................
Ocena predyspozycji fizycznych
.........................................................................
Zagrożenia zdrowotne związane z uprawianiem s p o r t u ....................................
Schorzenia nieurazowe i p rz e w le k le ....................................................................
Dermatologia
........................................................................................................
Żywienie w s p o r c i e ...............................................................................................
1
2
3
18
30
36
2. Urazy stawu biodrowego i miednicy — Hiissein Elkousy, Gregory Stocks . . .
Bóle stawu biodrow ego...........................................................................................
Stłuczenia stawu biodrowego i m i e d n i c y ...........................................................
Urazy awulsyjne miednicy
..................................................................................
Zapalenie kaletki krętarza większego
...............................................................
Złamania przeciążeniowe miednicy i kości u d o w e j.............................................
Bóle bioder z objawami mechanicznymi
...........................................................
Biodro trzaskające
...............................................................................................
Urazy obrąbka panewkowego
.............................................................................
39
39
40
44
49
51
54
58
61
3. Urazy stawu kolanowego — Lee Kapłan, Nicholas Honkamp, Ryan Kehoe,
Jonathon Tuedng, Patrick J. M c M a h o n ....................................................................
73
Bóle kolan z objawami m e c h an iczn y m i....................................................................
Uszkodzenia łą k o te k ...............................................................................................
Uszkodzenia k o stn o -c h rz ę stn e .............................................................................
Zaburzenia funkcji stawu kolanowego
....................................................................
Urazy mięśnia czw orogłow ego.............................................................................
Rozerwanie ścięgna rzepki ..................................................................................
Rozerwanie ścięgna mięśnia czworogłowego
..................................................
Złamanie awulsyjne guzowatości p isz c z e li...........................................................
Niestabilność stawu kolanowego
.............................................................................
Urazy więzadła pobocznego piszczelowego
......................................................
Urazy więzadła pobocznego strzałk o w eg o ...........................................................
Urazy więzadła krzyżowego przedniego
...........................................................
Urazy więzadła krzyżowego ty l n e g o ....................................................................
Ból k o l a n ......................................................................................................................
Ból przedniej okolicy stawu kolanowego
...........................................................
Ból bocznej okolicy stawu k o la n o w e g o ...............................................................
73
73
88
92
92
93
97
101
103
106
110
113
118
123
125
140
¥1111
SPIS TREŚCI
4. Urazy goleni, stawu skokowo-goleniowego i stopy — Christian Laitermann,
Derek Armfield, Dane K. W u k i c h .............................................................................
143
Ból g o l e n i ......................................................................................................................
Powysiłkowe uszkodzenia m i ę ś n i .........................................................................
Złamania przeciążeniowe i reakcja na przeciążenie
.........................................
Zespół przedziałów pow ięziow ych.........................................................................
Ból stawu skokowo-goleniowego
.............................................................................
Zapalenie ścięgna mięśnia piszczelowego t y l n e g o .............................................
Zespół przedniej ciasnoty stawu skokowo-goleniowego....................................
Zespół przednio-bocznej ciasnoty stawu skokow o-goleniow ego.......................
Niestabilność stawu skokowo-goleniowego...........................................................
Ból s t o p y ......................................................................................................................
Zapalenie ścięgna A c h ille s a ..................................................................................
Ból p i ę t y .................................................................................................................
„Paluch biegaczy” ....................................................................................................
143
143
146
150
153
153
155
157
158
162
162
165
168
5. Urazy stawu ramiennego — Leslie S. Beasley Vidal, Armando F. Vidal,
Patrick J. M c M a h o n ....................................................................................................
173
Urazy stawu ramiennego w s p o r c i e .........................................................................
Staw ra m ie n n y ........................................................................................................
Urazy ścięgien i m i ę ś n i ...............................................................................................
Urazy ścięgien pierścienia ro tato ró w ....................................................................
Zespół ciasnoty podbarkowej
.............................................................................
Urazy ścięgna mięśnia d w u g ło w e g o ....................................................................
Przerwanie mięśnia piersiowego w ię k s z e g o ......................................................
Niestabilność stawu r a m i e n n e g o .........................................................................
Niestabilność wielokierunkowa stawu ramiennego
.........................................
Uszkodzenia obrąbka s ta w o w e g o .........................................................................
Uszkodzenia typu SLAP
......................................................................................
Sztywność stawu r a m ie n n e g o .............................................................................
Złamania kości obręczy b a r k o w e j.........................................................................
Uszkodzenia stawu barkowo-obojczykowego......................................................
Złamania wyrostka kruczego
.............................................................................
Uszkodzenia stawu mostkowo-obojczykowego
..................................................
Uszkodzenia nerwowo-naczyniowe
....................................................................
Zespół górnego otworu klatki piersiowej ...........................................................
173
173
180
180
180
185
187
188
194
195
196
198
200
204
206
207
209
211
6. Urazy łokcia, nadgarstka i ręki — Alexandre Rasonli, Ranjan Gupta
. . . .
Ból stawu łokciowego
...............................................................................................
A n a to m ia .................................................................................................................
Ból bocznej okolicy ł o k c i a ......................................................................................
Ból przyśrodkowej okolicy ł o k c i a .........................................................................
Ból tylnej okolicy łokcia
......................................................................................
Niestabilność stawu łokciow ego..................................................................................
Niestabilność przyśrodkowa stawu ło k c io w e g o ..................................................
Tylno-boczna niestabilność ro ta c y jn a ....................................................................
Ból n a d g a r s t k a .............................................................................................................
A n a to m ia .................................................................................................................
Złamanie kości łódeczkowatej
.............................................................................
Skręcenia n a d g a r s t k a ...........................................................................................
213
213
213
215
218
224
227
227
228
229
229
230
232
SPIS TREŚCI
IX
Ból r ę k i ..........................................................................................................................
Uszkodzenie więzadła pobocznego łokciowego kciuka
....................................
Uszkodzenia p a lc ó w ...............................................................................................
234
234
235
7. Kręgosłup — Frank Fumich, Adam C. Crawl, James D. K a n g ................................
237
Urazy sportowe kręgosłupa s z y jn e g o .........................................................................
237
A n a to m ia .................................................................................................................
237
Diagnostyka ró żn ico w a...........................................................................................
238
Uszkodzenia jednostki mięśniowo-ścięgnistejkręgosłupa sz y jn eg o ......................... 238
Najczęstsze złamania
...........................................................................................
241
Ból szyi i p a r e s te z je ...............................................................................................
243
Neuropraksja rdzenia kręgowego. Przejściowe porażenie czterokończynowe
(przejściowa tetraplegia) ......................................................................................
246
Urazy kręgosłupa lędźwiowego u sportowców
....................................................... 250
Skręcenie kręgosłupa lę d ź w io w e g o ....................................................................
250
Złamania kręgosłupa lędźwiowego
....................................................................
253
K ręgoszczelina........................................................................................................
257
K r ę g o z m y k .............................................................................................................
261
8. W strząśnienie mózgu — Michael W. Collins, Jamie E. P a r d i n i................................
267
9. Młodzi sportowcy — Jan S. Grudzialz, Volker M n s a h l.............................................
287
Płytka w z ro sto w a ....................................................................................................
289
Symetria kończyn dolnych
..................................................................................
294
Biodro i m i e d n i c a ........................................................................................................
296
Złuszczenie głowy kości udowej, rozwojowa dysplazja stawu biodrowego,
choroba C alvego-L egga-Perthesa.........................................................................
298
Złamania a w u ls y jn e ...............................................................................................
301
Biodro trzaskające
...............................................................................................
302
Ból w p a c h w i n i e ....................................................................................................
304
Septyczne zapalenie stawów i przemijające zapalenie błony maziowej
. . . 308
K o l a n o ..........................................................................................................................
309
Uszkodzenie więzadła krzyżowego p r z e d n ie g o ..................................................
313
Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej ...........................
320
Uszkodzenia l ą k o te k ...............................................................................................
323
Łąkotka ta r c z o w a ta ...............................................................................................
325
Osteochondritis dissecans oraz złamania chrzęstno-kostne
...........................
328
Choroba O sgooda-Schlattera..................................................................................
333
Choroba Sindinga-Larsena i kolano s k o c z k a ....................................................... 334
Wrodzone zwichnięcie rzepki
.............................................................................
335
Niestabilność i zwichnięcia rzepki u m ło d z ie ż y ..................................................
335
Objawowy fałd błony m a z io w e j.............................................................................
337
Rzepka d w u d z ie ln a ...............................................................................................
339
Zespół więzadła pobocznego przyśrodkowego: „kolano pływaka” ........................ 339
Podwichnięcie proksymalnego stawu piszczelowo-strzałkowego.............................340
Staw skokowy i stopa
...............................................................................................
340
Uszkodzenia (skręcenia) bocznej części stawu skokowego i złuszczenia
dystalnej części kości strzałkowej typu S a l t e r a ..................................................
340
Nieprawidłowe połączenia kości w obrębie s t ę p u .............................................
341
X
SPIS TREŚCI
Choroba Severa
....................................................................................................
Choroba Iselina
....................................................................................................
Dodatkowa kość lódkowata ..................................................................................
Martwice j a ł o w e ....................................................................................................
Bolesna os trigonum, os fibulare i trzeszczki
..................................................
Inne dysfunkcje w obrębie kończyn d o l n y c h ...........................................................
Przewlekły zespól przedziałów powięziowych
..................................................
Nadmierna antewersja kości udowej ze zwiększoną zewnętrzną torsją piszczeli:
zespól MMS (miserable malrotation s y n d ro m e )..................................................
Stłuczenia
.............................................................................................................
Patologie kończyn g ó rn y c h ...........................................................................................
A n a to m ia .................................................................................................................
Bark „malej ligi” ....................................................................................................
Zapalenie ścięgien stożka r o ta to r ó w ....................................................................
Zapalenie ścięgna mięśnia dwugłowego r a m i e n i a .............................................
Zluszczenia stawu barkowo-obojczykowego.......................................................
Zwichnięcie stawu ram ien n eg o .............................................................................
Górne, przednio-tylne uszkodzenia obrąbka panewki (S L A P )...........................
A n a to m ia .................................................................................................................
Zapalenie nadklykcia p rz y śro d k o w eg o ................................................................
Choroba P a n n e r a ....................................................................................................
Osteochondritis dissecans główki kości r a m ie n n e j.............................................
Złamanie nadklykcia przyśrodkowego kości r a m i e n n e j ....................................
Nadklykciowe złamanie kości ramiennej
...........................................................
Złamania awulsyjne wyrostka łokciow ego...........................................................
Zwichnięcia stawu ło k c io w e g o .............................................................................
Nadgarstek gimnastyka
......................................................................................
Złamania i zluszczenia dystalnej części p rz e d ra m ie n ia ....................................
353
355
357
357
358
359
360
360
361
364
366
366
368
368
369
369
370
371
372
373
10. Uszkodzenia charakterystyczne dla sportsmenek — Shane Seroyer, Robin West
375
Triada sp o rtsm e n e k ...............................................................................................
Urazy przedniego więzadta krzyżowego
...........................................................
Patologie stawu rzepkow o-udow ego....................................................................
Wielokierunkowa niestabilność stawu ramiennego
.........................................
Złamania p rzeciążen io w e......................................................................................
Ciąża a wysiłek sp o rto w y ......................................................................................
P o d su m o w an ie........................................................................................................
376
378
380
380
381
381
383
11. Zasady rehabilitacji — TaraM. Ridge, Jennifer Swanson, James D. Kang . . .
385
Zasady prowadzenia ćwiczeń usp raw n iający ch ..................................................
Cele r e h a b ilita c ji....................................................................................................
Zasady sprawności pracy mięśni: siła i w y tr z y m a ło ś ć ....................................
Przeciwwskazania do wykonywania ćwiczeń
..................................................
Dolegliwości bólowe m i ę ś n i ..................................................................................
Cele rehabilitacji funkcjonalnej.............................................................................
386
387
394
400
401
401
Skorowidz
344
345
347
348
349
351
351
405