PROGRAM EDUKACYJNO KULTURALNY

Warszawa, dnia 30 maja 2015
Szanowni Państwo,
miło mi zaprosić Państwa, do uczestnictwa w ogólnopolskim programie
edukacyjnym INSTRUMENT W DOBRYM NASTROJU. Program powstał
w środowisku profesjonalnych stroicieli, zrzeszonych w niezależnym od
koncernów muzycznych, samorządnym Stowarzyszeniu Polskich Stroicieli
Fortepianów oraz Europejskiej Federacji Stroicieli Euro-Piano.
Jako twórca Programu wierzę, że przyczyni się on do zachęty w edukacji
muzycznej. Poruszane w Programie i stosowane w codziennym życiu proste
zasady z pewnością przyniosą każdemu muzykowi zadowolenie. Wierzę
również, że zasady te stosowane powszechnie w instytucjach muzycznych czy
innych placówkach edukacyjno - kulturalnych, przyczynią się do podniesienia
ogólno społecznej świadomości w przedmiotowym zakresie. Muzyka powinna
być piękna i wykonywana zawsze i jedynie na czysto brzmiących
instrumentach!
Wojciech Kuleczka
Autor Programu
OPIS PROJEKTU
Do kogo dedykowany jest Program?
Program INSTRUMENT W DOBRYM NASTROJU dedykowany jest do
wszystkich instytucjonalnych i prywatnych użytkowników fortepianów i pianin.
Jaki jest cel Programu?
Myślą przewodnią Programu INSTRUMENT W DOBRYM NASTROJU jest
pragnienie podniesienia świadomości użytkowników pianin i fortepianów
w zakresie poprawnego ich użytkowania; aby muzyka mogła być piękna,
a zachęta do twórczości i satysfakcja z muzykowania była optymalna,
przepełniona radością.
Sumienne stosowanie kilku naprawdę prostych prawideł, które możemy nazwać
dobrymi obyczajami, czy kulturą dbania o instrumenty, może sprawić, że nasze
muzyczne „pociechy” będą nam służyć wiele, wiele lat, a muzyka w naszych
domach, czy salach koncertowych, stanie się naprawdę przyjemnością, dla
samych muzyków, słuchaczy i oczywiście dla naszych instrumentów:).
Jakie są korzyści z przystąpienia do Programu?
Ponieważ upowszechnienie Programu Instrument w Dobrym Nastroju jest
inicjatywą niezmiernie potrzebną społecznie, pozytywną i nowatorską w swoim
sektorze, jesteśmy głęboko przekonani, że popieranie idei Programu
i współuczestniczenie w nim, przełoży się w sposób bezpośredni, na pozytywne
spostrzeganie Państwa firmy jako placówki nowatorskiej, współczesnej,
reagującej na potrzeby społeczne i kreatywnej, a nie trzeba wyjaśniać, że
pozytywna i twórcza atmosfera dookoła każdego przedsiębiorstwa jest
magnesem dla wszystkich klientów.
Dodatkową korzyścią z uczestnictwa w Programie są atrakcyjne rabaty
dla wszystkich Państwa klientów: 10% zniżki na wykonywane usługi strojenia
i korekty pianin i fortepianów oraz 5% zniżki na zakupy wszystkich
instrumentów z naszej bogatej oferty w tym zakresie. Przywilej ten, który
chcemy Państwu zaoferować może stanowić pozytywną wartość dodaną dla
Państwa klientów/ uczniów i być odczuwalnym pozytywnym bodźcem/
wyróżnikiem w spostrzeganiu Państwa przedsiębiorstwa na tle konkurencji,.
Opcją specjalną jest współpraca na polu edukacyjnym, gdzie dla wybranych
przez Państwa klientów/ uczniów możemy zorganizować indywidualne
spotkania/ szkolenia przeprowadzane przez wykwalifikowanego stroiciela,
który:
- może opowiadać o sztuce poprawnego użytkowania pianin i fortepianów, by
służyły długie lata,
- może wyjaśniać jak skutecznie komunikować swoje potrzeby muzyczne
z poziomu pianisty - stroicielowi, aby należycie przygotować fortepian do
koncertu?
Aby być uczestnikiem Programu należy promować ideę Programu.
Pragniemy w tym celu wykorzystać proste narzędzie pozytywnego PR-u, jakim
jest publiczny wyraz woli poparcia inicjatywy Programu, dlatego pragniemy
zachęcić Państwa do:
1. uwidocznienia aktywnego LOGO Programu na stronie WWW Państwa
firmy,
2. na tablicy firmowej FB zamieszczenia lajku „polubienia” oraz linku do
opisu programu,
3. uwidocznienia aktywnego LOGO Programu na wszystkich innych
wizytówkach internetowo - medialnych Państwa firmy (wraz z aktywnym
linkiem do źródłowego opisu projektu).
4. zamieszczenia plakatu lub ulotki informacyjnej o Programie na tablicy
informacyjnej w Państwa placówce, tak by informacje te były łatwo
dostępne i widoczne dla uczniów, partnerów i gości.
5. wykorzystując kanał kontaktu z klientem jakim jest mailing, zachęcamy
do indywidualnego dotarcia do każdego ucznia/ klienta Państwa placówki
z informacją o przysługujących mu rabatach.
MAŁY PORADNIK
ŚWIADOMEGO UŻYTKOWNIKA
AKUSTYCZNEGO INSTRUMENTU KLAWISZOWEGO
…gra na rozstrojonym instrumencie
podobna jest do chaosu panującego w powietrzu,
otaczającego nas nieładu, gdzie panuje wiele dysharmonii,
przypadkowych dźwięków, przydźwięków,
irytujących alikwotów, niekontrolowanych wzbudzeń akustycznych, niepokoju i zniechęcenia…
Warto utrzymywać swój instrument w stanie ciągłego, dobrego nastroju,
bowiem muzyka wykonywana na czysto brzmiącym instrumencie uwrażliwia,
zachęca do edukacji i muzykowania.
Sam natomiast instrument, wdzięczny za okazane serce, daje nam radość,
satysfakcję z gry i odpoczynek…
Osiem najczęściej popełnianych błędów przez użytkowników pianin
i fortepianów, wynikających z niewiedzy, bądź niewłaściwego
zrozumienia zagadnienia dbania o instrumenty
1. Potocznie uważa się, że pianina i fortepiany nie muszą być strojone
regularnie, stąd ich strój u wielu użytkowników jest zaniżony w stosunku
do 440 Hz, a relacje harmoniczne pomiędzy interwałami są zupełnie
zaburzone,
2. wielu użytkom pianin / fortepianów zupełnie nie przeszkadza ich
rozstrój, to bardzo smutne …
3. pianina i fortepiany często stoją w miejscach dla nich
niedogodnych np. w pobliżu bezpośredniego oddziaływania źródeł ciepła
(różnych grzejników, kominków, nawiewów), na ogrzewanych podłogach,
w miejscach przechodnich, narażonych na częste zmiany wilgotności,
temperatury i ruchy powietrza,
4. przez brak regularnej i cyklicznej regulacji mechanizmy wielu
instrumentów są rozregulowane, mając wiele luzów, drobnych
usterek, często ślady po obecnościach moli, bardzo duże zakurzenie,
zapylenie, zaśmiecenie, zabrudzenie etc,
5. przeciętny użytkownik pianina zupełnie nie dba w swoim
mieszkaniu/domu o poprawną wilgotność względną powietrza,
6. wielu użytkowników uważa, że jeżeli obecnie nie gra na pianinie/
fortepianie, to nie trzeba go stroić …
7. wielu użytkowników pianin/ fortepianów zaczynając na nich
edukację (własną lub swoich dzieci), uważa, że nie ma
większego znaczenia jakiej klasy mają instrument, ważne aby
instrument był tani…
8. wiele osób uważa również, że na początkowym etapie nauki gry,
można zastąpić pianino akustyczne – pianinem cyfrowym …
FAQ – odpowiedzi na najczęstsze pytania użytkowników
Dlaczego strój opada?
Zjawisko opadania stroju jest naturalne i wynika z kilku współdziałających ze
sobą zależności, m.in.:
a) z faktu, że na kołki stroikowe oddziaływają naprawdę duże i stałe siły
napięciowe,
powstałe
podczas
naciągnięcia
danych
strun
do
wyznaczonego im poziomu, które sumarycznie można przeliczyć na
wartość ponad 20 ton,
b) kołki stroikowe usadowione są w strojnicy drewnianej, która jak każde
drewno:
• wyrabia się z wiekiem oraz ilością strojeń,
• reaguje na zmiany wilgotności powietrza,
c) rozciągliwość strun sprawia, że nieznacznie się wyciągają, zmieniając
swoje napięcie i tym samym wysokość dźwięku. Proces ten nie jest
ciągły, jest stabilizujący się,
d) drewniane dno rezonansowe, podobne jest do wypukłej membrany
głośnika, podobnie jak strojnica reaguje na zmiany wilgotności
powietrza, delikatnie „pracując” (góra- dół), nieznacznie zmieniając
napięcie strun. Zjawisko to powoduje niewielkie, ale powtarzalne
podwyższanie lub obniżanie stroju instrumentu. Zjawisko to podobne jest
do „niemego grania” czyli generowania zmiennych napięć strun, jednak
bez wydawania dźwięków, Przy całościowym obniżeniu się stroju o ponad
3-4 Hz, pianino/fortepian wymaga już podwójnej a nawet potrójnej
usługi strojenia, która sama w sobie jest droższa i bardziej czasochłonna,
bowiem związana jest z koniecznością ponownego przeprowadzeniem
procesów stabilizacji stroju, oraz „układania” kołków stroikowych.
Dlatego wbrew pozorom opłaca się regularnie i cyklicznie stroić swój
instrument, ponieważ utrzymując stabilnie strój instrumentu na
zalecanej wysokości (440 Hz) minimalizuje się koszty usług strojenia
i bieżących napraw, a maksymalizuje się żywotność pianina/fortepianu
oraz satysfakcję z pięknie i czysto brzmiącej muzyki.
Dlaczego instrument powinien być nastrojony? Na co to ma wpływ?
Każde pianino/fortepian będąc nastrojone lepiej brzmi; czyściej, łagodniej,
piękniej, dźwięczniej, zachęcająco, ujednoliconą barwą, optymalizując doznania
i przeżycia artystyczne samego muzyka jak i słuchacza. Gra na rozstrojonym
instrumencie podobna jest do chaosu panującego w powietrzu, otaczającego
nas nieładu, gdzie panuje wiele dysharmonii, przypadkowych dźwięków,
przydźwięków, irytujących, niekontrolowanych wzbudzeń akustycznych,
niepokoju i zniechęcenia. Warto utrzymywać swój instrument w stanie ciągłego
dobrego nastroju, bowiem muzyka wykonywana na czysto brzmiącym
instrumencie zachęca do edukacji i muzykowania, pianino/fortepian zwrotnie
daje nam radość, satysfakcję z gry i odpoczynek. Warto wiedzieć, że
profesjonalne strojenie składa się z kilku procesów:
• stabilizacji stroju
• ułożenia kołków stroikowych
• elementów intonacji
W jakiej odległości od bezpośredniego źródła ciepła powinno stać
pianino/ fortepian?
Zaleca się, aby instrument nie stał bliżej niż 1,5 m od źródła emisji ciepła,
należy unikać również bezpośredniego, stałego oddziaływania promieni
słonecznych oraz usadawiania pianin/fortepianów na podgrzewanych podłogach.
Nieprzestrzeganie tych zasad naprawdę może zupełnie zniszczyć każdy
instrument (nowy czy używany) i narazić nas na wysokie koszty remontowe.
Jakie niebezpieczeństwo kryje rozregulowany mechanizm instrumentu?
Rozregulowany mechanizm można porównać do lekko odkręconych kół
użytkowanego samochodu, który jeżdżąc stale powiększa powstały luz
i sukcesywnie zwiększa proces samodestrukcji śrub i kół. Mechanizmy pianin,
wykorzystując dźwignie mechaniczne, zamieniają siłę nacisku klawisza w siłę
uderzeniową młotka w strunę. Innymi słowy, proces ten wyzwala główkę
młotka do swobodnego uderzenia w struny inicjując dźwięk, uruchamiając tym
samym dość durzą siłę mechaniczno uderzeniową młotka oraz siłę jego odbicia
od struny. Dlatego nie korygowane przez stroiciela istniejące w mechanizmie
luzy, wypaczenia, braki symetrii mechanizmu, źle wyprofilowane lub zgrane
filce młotka, są dla mechanizmu bardzo szkodliwe. Powodują one bowiem
znacznie szybsze zużycie filców, osi i łożysk poszczególnych elementów
mechanizmu. Korekta mechanizmu (czyli bieżące regulacja), powinna być
regularną i cyklicznie, równie jak strojenie powtarzalną czynnością.
Jaka powinna być należyta dla instrumentu względna wilgotność
powietrza w moim mieszkaniu/ domu?
Do pomiaru względnej wilgotności powietrza używa się higrometru
mechanicznego lub wilgotnościomierza elektronicznego. Z doświadczenia
polecamy urządzenia elektroniczne, ale nie stacje pogodowe, a typowe mierniki
skoncentrowane na badaniu wilgotności, bowiem szybciej i bardziej precyzyjniej
reagują na zmiany wilgotności. Ich cena nie jest wysoka, bowiem kształtuje się
w przedziale od 50 do 100 zł. Wilgotność względna powietrza natomiast
zalecana ludziom jak i instrumentom powinna kształtować się w przedziale
pomiędzy 40% a 65%.
Utrzymywanie wilgotności w tym rejestrze jest
naprawdę kluczowe dla żywotności i utrzymania dobrego stanu naszego
instrumentu. Niekontrolowanie tego parametru naprawdę potrafi zupełnie
zniszczyć każdy instrument zarówno nowy, jak i używany. Konsekwencjami
przesuszenia instrumentu jest m.in.: osłabienie siły utrzymania stabilnego
stroju, popękania płyty rezonansowej, liczne rozregulowania procesów pracy
mechanizmu
młoteczkowego.
Konsekwencjami
zbyt
dużej
wilgoci
w pomieszczeniu, w którym usytuowany jest instrument jest natomiast m.in.:
skłonność do występowania grzybów i pleśni, wypaczenia mechanizmu,
zmurszenia i zniszczenia powłok wykończeniowych obudowy, rdza na strunach.
Aby zadbać o należytą wilgotność powietrza wystarczy naprawdę niewiele.
Przede wszystkim należy w okresie grzewczym regularnie kontrolować pomiar
wilgotności, a w przypadku przesuszenia nawilżać pomieszczenie. Do nawilżania
pomieszczenia najbardziej skuteczne są nawilżacze klasyczne, zasadą ich
działania jest obracający się bęben, który zanurzony jest częściowo w wodzie,
następnie poprzez zwykły nawiew, powietrze absorbuje wilgoć z bębna,
rozprowadzając ją w pomieszczeniu. Nawilżacze, które wykorzystują rozpylenie
powietrza poprzez ultradźwięki dodatkowo wytrącają z wody wapń, który
niekorzystnie osiada w pomieszczeniu jak i na instrumencie.
Czy powinienem stroić instrument, jeżeli obecnie go nie użytkuję?
Tak. Każde pianino czy fortepian należy stroić nawet jeżeli się go obecnie nie
wykorzystuje. Strojenie wówczas można wykonać jedynie troszkę rzadziej.
Pianino/fortepian, reaguje na zmiany wilgotności powietrza (wiosna – lato –
jesień – zima), a więc w sposób dla nas niewidoczny „pracuje”. Wahania te
sprawiają, że strój zawsze stopniowo osiada. Nadmierne zwlekanie
z okresowym strojeniem rzutuje na zwiększone koszty serwisowe, a nie
oszczędności, jak się potocznie uważa.
Na co w edukacji ma wpływ jakość instrumentu?
Jakość instrumentu przekłada się w sposób bezpośredni na zadowolenie
z gry, a więc zachętę i satysfakcję z edukacji, czy naszego muzykowania.
Jakościowo brzmiący instrument, który jednocześnie jest mechanicznie
wyrównany
i
sprawny,
pomaga
muzykowi
doświadczać
szerokości
i głębokości dynamiki i kolorów barw dźwięku; sprawia, że muzykowanie staje
się wyjątkowo inspirujące i ciekawe. Nie można zakochać się w muzyce bez
prawdziwego doświadczania jej potężnych głębin. Edukacja na słabym, źle
brzmiącym instrumencie przypomina oranie pola twardej gleby, co sprawia
trud, zmęczenie i niezadowolenie.
Tło historyczne zagadnienia
Sięgając analizą do okresu przedwojennego, zauważyć należy, że dawnymi
laty edukacja muzyczna na pianinie, podobnie jak nauka języków obcych, była
czymś tak zasadniczo powszechnym i oczywistym, że obecna w każdym
szanującym się domu, rodzinie, której zależało na wykształceniu młodego
pokolenia.
Zapewne
Państwo
potwierdzą
spostrzeżenia,
że
ludzie
„przedwojennej daty” pomimo, że wielu z nich nie jest Chopinami, Bachami czy
Beethovenami, jednak w każdej wolnej chwili potrafią zagrać na swoim
instrumencie coś dla własnej przyjemności i to często ze słuchu! Tak więc,
dawna edukacja była skuteczna, co sumarycznie przekładało się na wysoką
średnią kultury muzycznej polskiego społeczeństwa. Dawne szkoły wykształciły
wielu znakomitych muzyków profesjonalnych, ale również wielu szczęśliwych,
muzykujących prywatnie osób, doceniających wartość muzyki i jej wpływ na
kształcenie młodego pokolenia. Sytuacja ta była też spójna z kulturą dbania
o instrumenty. Dlaczego? Nie każdy wie, że w przedwojennej Polsce istniało ok.
64 fabryk budowy pianini fortepianów. W fabrykach tych stworzono łącznie ok.
200 różnych marek instrumentów, z czego wiele z nich było lubianymi
i rozpoznawalnymi w Europie, m.in. firma/marka Arnold Fibiger z Kalisza, znana
była i ceniona jest na całym świecie do dzisiaj. Polska ma potężne dziedzictwo
w zakresie wkładu w kulturę europejską w zakresie budownictwa instrumentów,
tym samym dbania o instrumenty.
Polska w okresie powojennym, z racji panującego systemu, jako kraj bloku
wschodniego, zamknięta była gospodarczo i kulturowo na rynki zachodnie. Ta
trudna, politycznie sytuacja w znaczny sposób ograniczała dostęp do
rozwiniętego, europejskiego i światowego muzycznego dziedzictwa, w które
wpisuje się nasze przedmiotowe zagadnienie należytej kultury dbania
o akustyczne instrumenty muzyczne. Drugim, głównym, negatywnym
czynnikiem minionego okresu, była bieda odbudowywanego kraju i długotrwałe
odradzanie się społeczeństwa, jego zamożności i powojennej edukacji. Tak
więc, choć w Polsce szkolono się muzycznie, muzyczne środowiska nie rozwijały
się jednak w pełnym tego słowa znaczeniu, bowiem, nie zwrócono dostatecznej
uwagi na potrzebę należytego dbania o pianina i fortepiany, a sztuka ta
powinna podążać równorzędnie i harmonijnie za edukacją muzyczną. Skutkiem
finalnym tej sytuacji jest rzeczywistość, w której instrumenty głównie
eksploatowano, dlatego obecnie w Polsce posiadamy wiele instrumentów
w stanie klasyfikującym je do kapitalnego remontu lub kasacji.
Zarys obecnej sytuacji
Przyglądając się rynkowi instytucji (które użytkują instrumenty akustyczne),
można stwierdzić, że sytuacja wcale nie wygląda lepiej. Instytucje bowiem,
zwłaszcza publiczne, są właścicielami dużej ilości instrumentów, gdzie stopień
eksploatacji pianin/fortepianów jest bardzo wysoki; znacznie wyższy, niż
u
użytkowników
prywatnych.
Niestety,
stopień
świadomości
kadry
zarządzającej opisywanego zagadnienia w wielu placówkach jest niewielki,
a kultura należytej dbałości o pianina i fortepiany nie wzrasta proporcjonalnie
do stopnia ich zużycia, ani ilości instrumentów. W wielu ośrodkach, począwszy
od przedszkoli, poprzez miejskie czy osiedlowe domy kultury, ogólnokształcące
szkoły poziomów podstawowego - gimnazjalnego czy licealnego, a skończywszy
nawet na niektórych szkołach muzycznych, pianina i fortepiany traktuje się
zupełnie przedmiotowo, bez szacunku, nie przeznaczając na ich bieżącą
i regularną konserwację latami praktycznie żadnych środków finansowych.
Źródłem tego problemu nie jest nawet niezadowalająca sytuacja finansowa
oświaty, a zasadniczo brak świadomości kadry zarządzającej, która nie
rozumiejąc dogłębnie omawianego zagadnienia, nie potrafi stanąć w obronie
sprawy pianin i fortepianów. Niestety, sytuacja ta nie kształtuje w młodzieży
dobrych zasad i wzorców, a wręcz przeciwnie, uczy kolejne pokolenia braku
szacunku i zrozumienia dla sprawy instrumentów, a tym samym niszczy nasze
wspólne, narodowe dziedzictwo muzyczno-kulturowe.
Podsumowując: w minionej, powojennej Polsce, funkcjonowaliśmy jako naród
zubożony i okradziony z dużej części dobrego i szerokiego muzycznego
dziedzictwa
muzyczno
–
narodowego.
Przez
wiele
lat
istnieliśmy
w niesprzyjającym środowisku, w którym rozwój kultury należytego dbania
o pianino czy fortepian, nie miał wielkich szans rozwoju. Efektem tej smutnej
rzeczywistości jest nasze obecne, niedostatecznie wyedukowane w tym zakresie
społeczeństwo, które często nie potrafi rozróżnić tego, co jest jakościowe
i cenne w instrumencie i muzyce, czy należyte, w kulturze dbania o pianino czy
fortepian.
Teraźniejszością wpłyńmy na przyszłość!