Przygotowanie danych meteorologicznych dla badanego obszaru 1

Informační systém kvality ovzduší v oblasti Polsko-Českého pohraničí ve Slezském a Moravskoslezském regionu
CZ.3.22/1.2.00/09.01610
Przygotowanie danych meteorologicznych dla badanego obszaru
Podsumowanie raportu z realizacji zadania nr 4:
Okres realizacji: 1 VII 2010 – 31 VII 2011
Koordynator zadania nr 4: Český hydrometeorologický ústav – Ostrava
Wykonawcy:
Český hydrometeorologický ústav – filia w Ostrawie: RNDr. Zdeněk Blažek, CSc., RNDr.
Vladimíra Volná, Ing. Pavel Lipina, Mgr. Libor Černikovský
Český hydrometeorologický ústav – Praha: Bc. Hana Škáchová
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - Państwowy Instytut Badawczy: Dr Ewa Krajny, Dr
Leszek Ośródka
Ostrawa, listopad 2011
1. Opis zadania nr 4
Na stopień zanieczyszczenia powietrza znacząco wpływają tzw. meteorologiczne warunki
dyspersji. Czynniki te warunkują rozprzestrzenianie zanieczyszczeń ze źródeł oraz ich dyspersję w
atmosferze. Decydującymi czynnikami wpłwającmi na warunki rozprzestrzeniania zanieczyszczeń są
- kierunek, prędkość wiatru oraz temperatura powietrza - wpływają one na pionową oraz poziomą
dyspersję zanieczyszczeń w atmosferze. Pionowa struktura termiczna określa stabilność pionową
atmosfery, zaś temperatura powietrza może przede wszystkim w sezonie grzewczym znacząco
wpływać na wielkość emisji. Również opady atmosferyczne wymywające imisje z atmosfery mogą
obniżać poziom imisji.
Wykonanie Zadania 4 (Z 4) „Przygotowanie danych meteorologicznych dla badanego obszaru”
umożliwi przeprowadzenie modelowania zanieczyszczenia powietrza w badanych strefach w ramach
Z 5. Dane meteorologiczne będą również wykorzystane w Z 7,8 i 9. Na wykonaniu Z 4 współpracował
Český hydrometeorologický ústav (ČHMÚ) z Instytutem Meteorologii i Gospodarki WodnejPaństwowym Instytutem Badawczym (IMGW-PIB). Wyniki badań w uzgodnionym wcześniej formacie
zostały przekazane uniwersytetowi Vysoká škola báňská – Technická univerzita v Ostravě (VŠB-TU) w
celu modelowania zanieczyszczenia powietrza.
Bardzo ważnym elementem Z 4 będzie wymiana danych meteorologicznych pozyskanych w
badanych strefach w Republice Czeskiej oraz w Polsce, która nastąpi między ČHMÚ i IMGW. W
1
Informační systém kvality ovzduší v oblasti Polsko-Českého pohraničí ve Slezském a Moravskoslezském regionu
CZ.3.22/1.2.00/09.01610
przyszłości na tle tych informacji będzie można kontynuować pracę nad kolejnymi zadaniami (przede
wszystkim nad badaniami relacji pomiędzy warunkami meteorologicznymi a imisją zanieczyszczeń na
badanym obszarze) oraz współpracę Republiki Czeskiej z Polską nad rozwiązaniem problemów
dotyczących jakości powietrza.
2. Statystyka wiatrów z klasami stabilności
Najważniejszym dla modelowania zanieczyszczenia danym początkowym jest według metodyki
SYMOS’97 reprezentatywna róża wiatru podzielona na podstawie prędkości wiatru oraz stabilności
termicznej atmosfery, którą obliczono zgodnie z klasyfikacją stabilności „Bubník-Koldovský“ przyjętą
przez ČHMÚ. Badany w ramach zadania obszar wraz z okolicą został na podstawie wszystkich
dostępnych danych i doświadczeń podzielony według reprezentatywności szczegółowych róż wiatru
oraz dostępności stosownych danych na podstrefy (patrz rysunek poniżej):
1. Brama Morawska
9. Ziemia raciborska
2. Ziemia karwińska
10. GOP
3. Ziemia opawska
11. okolice Bielska-Białej
4. Ziemia trzyniecka
12. Ziemia ołomuniecka
5. Góry Odrzańskie oraz Niski Jesionik
13. Małopolska (ziemia krakowska)
6. Frýdlant nad Ostravicí oraz Beskid
14. Województwo opolskie (Opolszczyzna)
7. Frenštát pod Radhoštěm
15. Jaworniki (okolice Vsetína)
8. Valašské Meziříčí
Róże wiatru w górach i dolinach mogą różnić się od lokalnych. Fakt ten oraz ustalenie sztywnej
granicy stref należy uwzględnić w trakcie modelowania. Szczegółowe róże wiatru zostały dla
ustalonych stref opracowane na lata 2006 i 2010.
3. Stopniodzień grzania
Na podstawie danych zgromadzonych przez stacje meteorologiczne ČHMÚ w Kraju
Morawskośląskim została ustalona ilość stopniodni grzania w pojedynczych gminach (obec
s rozšířenou působností) na lata 2006 i 2010. Dane te potrzebne są do wykonania Z 5: Wdrożenie
2
Informační systém kvality ovzduší v oblasti Polsko-Českého pohraničí ve Slezském a Moravskoslezském regionu
CZ.3.22/1.2.00/09.01610
modelu rozprzestrzeniania zanieczyszczeń ADMOSS. Na potrzeby tego projektu wybrano uproszczoną
metodę obliczania stopniodni grzania.:
-
Stopniodzień grzania to dzień z średnią dzienną temperaturą powietrza wynoszącą maksymalnie
13°C w trwającym od września do kwietnia sezonie grzewczym.
-
Średnia dzienna temperatura w Republice Czeskiej wyliczana jest na podstawie relacji Tavg =
(T7+T14+2*T21)/4, gdzie T7, T14 oraz T21 to temperatura powietrza o godz. 7, 14 i 21 CET.
3
Informační systém kvality ovzduší v oblasti Polsko-Českého pohraničí ve Slezském a Moravskoslezském regionu
CZ.3.22/1.2.00/09.01610
Rysunek Podział na strefy według reprezentatywności róż wiatru.
4