dla rodziców Co czynić, aby dzieci nie sięgały po papierosy, alkohol

Ludwika Oleksak
dla rodziców
Co czynić, aby dzieci nie sięgały po papierosy, alkohol i inne środki odurzające?
Tematyka narkomani nie jest Państwu zapewne zupełnie obce. Nawet jeśli problem ten nie
dotyczy bezpośrednio Państwa dziecka, czy Waszej rodziny, to często radio, prasa i telewizja
donoszą o nałogach, o narkotykach, o osobach uzaleŜnionych.
Nie da się więc uciec od prawdy, Ŝe problem narkomanii w dzisiejszym świecie jest bolesnym
i niepokojącym faktem. Najczęściej pierwszymi środkami uzaleŜniającymi z którymi spotykają się
młodzi ludzie, są papierosy i alkohol. Oczywiście kosztowanie papierosa czy alkoholu nie oznacza
automatycznie, Ŝe dziecko na pewno sięgnie po inne narkotyki. Faktem niezaprzeczalnym jest
jednak, Ŝe jest to pierwszy kontakt dziecka ze środkami odurzającymi.
Prawdą teŜ jest to, Ŝe prawie wszyscy narkomanii najpierw próbowali tych legalnych uŜywek
jakimi są papierosy i alkohol.
Narkotyki – tak najczęściej nazwane są wszystkie te środki, które mogą powodować nałóg.
Warto pamiętać, Ŝe uŜywa się takŜe określeń „środki odurzające” , substancje chemiczne”, a to
dlatego, Ŝe asortyment środków, które mogą powodować nałóg (czyli uzaleŜnienie) znacznie się
rozszerzył. KaŜda substancja chemiczna, która zmieniła naturalny stan człowieka jest narkotykiem.
RóŜne rodzaje narkotyków oddziałują odmiennie. To jak szybko osoba go przyjmująca stanie się
uzaleŜniona zaleŜy nie tylko od rodzaju narkotyków, ale takŜe od wieku osoby biorącej oraz
wielkości i częstotliwości przyjmowania dawek.
Jeśli chcemy, aby nasze dziecko było zaradne , pewne siebie, samodzielne, by miało tym samym
większe szanse nie ulec kosztowaniu i uŜywaniu substancji uzaleŜniających, winniśmy
być świadomi ile tak naprawdę od nas zaleŜy, jak moŜemy bez specjalnego wysiłku zapewnić
dzieciom skuteczną ochronę przed nałogami.
Oto kilka reguł, których przestrzeganie powinno zapewnić dzieciom i młodzieŜy ochronę przed
sięganiem po środki uzaleŜniające.
1.Rozmawiaj z dzieckiem o alkoholu i narkotykach.
Sprawdź, czy na pewno rozumie niebezpieczeństwa i problemy z tym związane. Nie strasz
i nie „truj” – po prostu przekaŜ dziecku obiektywne informacje na temat działania alkoholu
oraz mechanizmu uzaleŜniania się i wyjaśnij wszystkie wątpliwości.
2.Naucz się naprawdę wysłuchiwać swoje dziecko.
Mówienie to tylko połowa sukcesu. Musisz takŜe umiesz słuchać i wiedzieć, kiedy dziecko tego
potrzebuje – pozwoli wam to otwarcie porozumiewać się. Kiedy mówi o waŜnych dla siebie
rzeczach – staraj się przyjąć jego perspektywę widzenia świata, próbuj je zrozumieć, a nie pouczać.
3.PomóŜ dziecku dobrze czuć się ze sobą.
Nastolatki są często niepewne siebie. Bardzo waŜne jest dla nich, gdy wiedzą, Ŝe rodzice im ufają,
wierzą w ich wartość, doceniają ich umiejętności, liczą się z ich zdaniem. Po prostu
w odpowiednich momentach chwal dziecko, okazuj mu swój podziw i aprobatę, bierz pod uwagę
jego opinie i decyzje.
4.PomóŜ dziecku zbudować sobie jasny system wartości.
Silny system wartości, jasne poczucie, co jest dobre, a co złe, da dziecku odwagę podejmowania
samodzielnych decyzji na podstawie własnego zdania, a nie presji kolegów.
5.Bądź dobrym modelem i przykładem.
Dzieci dobrze znają Twoje obyczaje i postawy wobec alkoholu – ich nie da się tak łatwo oszukać.
Pokazujmy dzieciom, Ŝe moŜna dobrze bawić się bez alkoholu.
Mówimy dzieciom, Ŝe alkohol jest niezdrowy a sami jednak pijemy go przy nadarzających się
okazjach. Narzekamy na palenie papierosów, często jednak sami nie potrafimy się od nich
wyzwolić. Mówimy o zdrowym Ŝyciu, a jesteśmy skłonni do zaŜycia tabletki przy kaŜdej drobnej
dolegliwości.
6.PomóŜ dziecku radzić sobie w sytuacjach nacisku ze strony kolegów.
Zwłaszcza dzieci, które uczono, jak być miłym, serdecznym i sympatycznym mogą mieć trudności
w opieraniu się naciskom otoczenia. Trudności w podejmowaniu niepopularnych decyzji będą
mieć takŜe te dzieci, dla których rówieśnicy są podstawowym punktem oparcia i odniesienia.
2
7. Ustal jasne zasady dotyczące alkoholu i narkotyków.
Obowiązujące w waszym domu zasady powinny być jasne i spójne. Powiedź dzieciom, Ŝe nie
wolno im pić, palić, zaŜywać narkotyków oraz robić innych rzeczy, na które się nie zgadzasz.
Niech znają teŜ dobrze konsekwencje łamania tych reguł. Konsekwencje powinny być
dostosowane do wieku i wraŜliwości dziecka i nie mogą naruszać jego godności.
8.Zachęć dzieci do rzeczy zdrowych i twórczych.
Czy Twoje dzieci mają dostatecznie duŜo dobrych propozycji do aktywności w Ŝyciu?
9.Porozmawiej z rodzicami innych dzieci.
Wszyscy przechodzą przez to samo, co ty. Pogadaj z sąsiadami, rodzicami innych dzieci
z Twojego otoczenia. Gdy Twoje dziecko wybiera się z kolegami na prywatkę, upewnij się ze tam
nie będzie Ŝadnego alkoholu i innych środków uzaleŜniających.
10.Zapewnij dziecku poczucie bezpieczeństwa.
Potrzeba bezpieczeństwa jest podstawową ludzką potrzebą. Dziecku potrzebne jest
bezpieczeństwo, co oznacza, Ŝe chce ono być pewne miłości i Ŝyczliwości rodziców oraz bliskich
mu innych osób dorosłych.
WaŜne jest, aby zdać sobie sprawę, Ŝe nie wystarczy swoje dziecko po prostu kochać, trzeba mu tę
miłość równieŜ okazywać i to w taki sposób, aby dziecko rzeczywiście ją czuło.
Szanowni Państwo wierzę, Ŝe przestrzegacie tych reguł wychowania, o których przed chwilą
była mowa, tak więc środki uzaleŜniające nie staną się przyczyną tragedii Waszego dziecka ani
Państwa rodziny.
Jeśli zdarzy się, Ŝe przypadkowo zetknie się ono z narkotykiem, Ŝe spróbuje - to jednak jest
szansa, Ŝe powie o tym . A nawet jeśli nie powie – to jest duŜe prawdopodobieństwo, Ŝe sami to
zauwaŜycie. Jeśli będziecie blisko, jeśli będziecie uwaŜnie słuchali waszych dzieci – zauwaŜycie
na pewno. Chciałabym powiedzieć jeszcze, Ŝe sygnały o tym, iŜ dziecko ma jakieś problem,
pojawiają się na długo przed jego pierwszym kontaktem z substancjami uzaleŜniającymi.
Gdy młody człowiek nie radzi sobie z róŜnymi problemami, wówczas pojawiają się sygnały
ostrzegawcze, które często są lekcewaŜone. Warto jednak pamiętać, gdy nasz nastolatek:
• nie wykazuje Ŝadnych zainteresowań;
• stroni od kolegów;
• nie ma przyjaciół;
• jest niepewny siebie;
• jest podatny na stresy;
• biernie przesiaduje w swoim pokoju i nie udaje się nam nakłonić go do Ŝadnej aktywności;
• miewa często zmienne nastroje;
• często neguje swój wygląd, swoje poglądy i siebie jako osobę;
• ma trudności w podejmowaniu decyzji;
• wykorzystuje okazję, aby nie iść do szkoły,
• jest zbyt często opryskliwy, agresywny lub wulgarny;
To wówczas jest duŜe niebezpieczeństwo, Ŝe nie będzie w stanie oprzeć się narkotykom.
Dlatego Drodzy Rodzice nie przeoczcie Ŝadnego z tych sygnałów, wtedy nie będzie jeszcze za
późno. Ale moŜe teŜ tak być, iŜ mimo Waszych najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu,
Wasze dziecko spróbuje środków odurzających to wówczas:
• nie naleŜy wpadać w panikę;
• nie naleŜy działać pochopnie.
Jeśli stwierdzicie, Ŝe sami nie dajecie sobie rady i Ŝe Wasze dziecko potrzebuje specjalistycznej
pomocy, nie wahajcie się i nie wstydźcie się jej poszukać.
śyczę Państwu, aby nic takiego nigdy nie zdarzyło się Waszej Rodzinie, a Wasza mądrość była
ochronną tarczą w wychowywaniu dzieci.