Ostatni zjazd dla pijanych kierowców

Ostatni zjazd dla
pijanych kierowców
Prowadzenie pod wpływem alkoholu jest karane na całym świecie.
W Holandii zastosowano nowe podejście zawierające metody
MONITOROWANIA I REHABILITACJI. Kierowcy złapani ze
stężeniem alkoholu we krwi powyżej 0,13% mogą pozostać na
drogach – pod pewnymi warunkami.
Za każdym razem, gdy Patrick van Vugt
siada za kierownicą, zapina najpierw
pasy, następnie sięga po Dräger Interlock XT. Po żwawym dmuchnięciu w
ustnik może przekręcić kluczyk w stacyjce i uruchomić silnik. Dla tego kierownika w firmie Dräger, rutyna ta jest
częścią dobrowolnej samoregulacji – jak
również przydatną promocją produktu
potencjalnie ratującego życie. Natomiast dla ponad 1000 holenderskich
kierowców użycie tego urządzenia – alkomatu połączonego z immobilizerem
pojazdu – jest przymusowe. A to dlatego,
że zostali złapani na prowadzeniu pod
silnym wpływem alkoholu.
Ten program jest znakiem nowej ery
w holenderskich organach ochrony porządku publicznego. Dnia 1 grudnia
2011, po czterech latach prawnych i
technicznych przygotowań, rozpoczęto
w Holandii odważny program, jak dotąd
unikalny w Europie, mający na celu
trwałą redukcję liczby ofiar wypadków
drogowych powiązanych z alkoholem.
Program poprzedziły badania pilotażowe na 80 ochotnikach przeprowadzone
w 2008 roku. Po badaniach gabinet rządu Holandii podjął decyzję wprowadzenia immobilizerów opartych na stęże-
niu alkoholu w wydechu. Zamiar jest
dwojaki: uniemożliwienie osobom skazanym za jazdę po pijanemu wyruszenie
na drogi pod wpływem alkoholu oraz
zapewnienie wsparcia w osiągnięciu
trwałej zmiany ich zachowania.
“Jeden na pięć wypadków drogowych
jest powiązany z alkoholem - to po prostu niedopuszczalne” powiedział Desirée Schaap, project manager programu
interlocków w holenderskim Ministerstwie Transportu. “Po czterech latach
ciężkich prac, cieszymy się, że program
posiada taki udany początek”. Ramón
Gouweleeuw z Certyfikacji Międzynarodowej przy holenderskim Urzędzie Ruchu Drogowego (RDW) podał najnowsze
dane:
“Właśnie
wczoraj
zamontowaliśmy blokadę alkoholową w
tysięcznym samochodzie. To więcej niż
oczekiwaliśmy przy rozpoczęciu programu dziewięć miesięcy temu”.
Do 75 procent mniej
powtórnych wykroczeń
Immobilizery pojazdów połączone z
urządzeniami do pomiarów alkoholu w
wydechu są już w użyciu w innych miejscach w Europie, jak również w USA,
Kanadzie i Australii. Jednak model ho-
lenderski jest inny. Jego celem jest nie
tylko zapobieganie powtórnym wykroczeniom popełnianym przez znanych
sprawców lecz także ich edukowanie i
przekształcenie w bardziej odpowiedzialnych członków Wspólnoty. Docelowo uczestnicy będą w stanie rozdzielić
picie od prowadzenia, nawet bez pomocy interlocków. “Instytut Badań nad
Bezpieczeństwem porównał rozmaite
badania skuteczności immobilizerów
pojazdów” wyjaśnił Schaap. “Wykazano,
że pomyślne ukończenie programu może zredukować wskaźnik powtórnych
wykroczeń o nawet 75 procent”. Jednak
jednocześnie badania z USA ujawniły, iż
Tak ważny, jak zapłon:
badanie wydechu z
interlockiem (po prawej)
określa, czy można
uruchomić silnik
wskaźnik powtórnych wykroczeń ponownie wzrasta po czterech do sześciu
latach jeśli użyciu immobilizerów nie
towarzyszą środki wspierające.
4 czerwca 2010 roku Holendrzy
uchwalili prawo nakazujące wprowadzenie programu blokad alkomatowych
(PBA). Program jest powiązany z surowymi warunkami bezpieczeństwa i poufności danych w celu ochrony prywatności uczestników. Wymagane jest
również uczestniczenie w sesjach grupowych prowadzonych przez profesjonalistów. Sesje uczą sprawców jak rozdzielić picie od prowadzenia. W
odróżnieniu od podobnych programów
w innych krajach, w holenderskim PBA
dane z urządzeń oceniane są natychmiast, zapewniając kierowcom natychmiastowy feedback. “Efekt edukacyjny
jest znacznie silniejszy, gdy kierowcy są
świadomi swoich wykroczeń wtedy, gdy
to się liczy” powiedział Schaap.
Kierowcy, których zatrzymano ze stężeniami alkoholu we krwi od 0,13 do
1,18% muszą uczestniczyć w 2-letnim,
ściśle monitorowanym PBA. Ma to miejsce po grzywnie - i w pewnych wypadkach utracie prawa jazda na kilka miesięcy. Zanim zaczną program, muszą
również zapłacić mandat w wysokości
700 Euro za jazdę pod wypływem alko-
holu oraz opłaty za regularne uczęszczanie na sesje grupowe, jak również
comiesięczną opłatę za wynajem blokady alkoholowej. Muszą ponadto wystąpić
o nowe prawo jazdy identyfikujące ich
jako uczestników PBA. W sumie koszta
szybko osiągają wysokość tysięcy Euro.
Prowadzenie pod nadzorem
Sprawcy wykroczeń, którzy odmówią
uczestnictwa w PBA są automatycznie
dyskwalifikowani z możliwości prowadzenia na okres pięciu lat. Po instalacji
immobilizera w pojeździe, wszystkie
dalsze podróże są ściśle kontrolowane.
Zanim uruchomi się silnik, kierowca
musi podać próbkę wydechu. Zapłon
przestaje pracować przy poziomach alkoholu w wydechu powyżej 0,02%. Wyniki każdego badania są zapisywane w
jednostce zainstalowanej pod deską rozdzielczą. Co sześć lub siedem tygodni
dane z urządzenia są pobierane w centrum instalacyjno-serwisowym i przesyłane do RDW. W ciągu około tygodnia,
kierowcy informowani są o tym, czy ich
zachowanie jest zgodne z wymaganiami
programu lub też, czy zostaną podanni
reżimowi częstszych badań.
Surowe wymagania
bezpieczeństwa danych
To wszystko brzmi prosto i przystępnie.
Jednak, jak ujawnił van Vugt, wdrożenie
praktyczne nie było wcale łatwe. Kwestią kluczową była surowa legislacja holenderska dotycząca ochrony danych.
Poza spełnieniem wymagań międzynarodowych norm europejskich dla blokad
alkoholowych, urządzenia oraz ich użycie musiały również zaspokoić szereg
rygorystycznych wymagań narodowych.
Znane jest to jako profil ochrony opracowany przez RDW. Profil ochrony ma
na celu zagwarantowanie, że proces
składowania i transferu danych jest całkowicie bezpieczny, zaś urządzenie jest
chronione przed manipulacjami.
“Na podstawie danych podejmowane
są daleko idące decyzje dotyczące
uczestników – w pewnych wypadkach,
czy mają utracić prawo jazdy lub pozostać w programie” wyjaśnił Gouweleeuw. “Musimy więc być pewni, że możemy w 100% polegać na danych”. Z
tego powodu Holendrzy zorganizowali
“Zainstalowaliśmy
1000 interlocków
w 9 miesięcy –
znacznie więcej niż
oczekiwaliśmy!”
“Cieszymy się,
że program
posiada taki
udany
początek”
Ramón Gouweleeuw, Certyfikacja Międzynarodowa
przy Urzędzie Ruchu Drogowego (RDW)
Desirée Schaap, Project Manager w
holenderskim Ministerstwie Transportu
centralny rejestr danych, administrowany przez RDW, zamiast oddelegowania
obowiązku odzyskiwania danych producentowi urządzenia. Holenderska ustawa o prywatności ściśle strzeże danych
osobowych, ograniczając dostęp wyłącznie do grona osób posiadających prawnie uzasadnione upoważnienie.
Aby uzyskać niezbędną certyfikację i
dopuszczenia RDW, Dräger musiał znacząco zmodyfikować oprogramowanie
systemu blokad alkoholowych. Po pobraniu dane są najpierw przesyłane - w
postaci zaszyfrowanej - do komputera w
firmie Dräger znanego jako D-Safe w
celu przekonwertowania na format wymagany przez RDW. Dane są następnie
ponownie szyfrowane, usuwane z D-Safe
i wysyłane na mainframe RDW, do którego dostęp uzyskać może również or-
gan odpowiedzialny za holenderskie
prawa jazdy - CBR. Po usunięciu kilku
drobnych “korków” system zadziałał doskonale. “Na początku mieliśmi parę
problemów z powodu natłoku danych, z
którymi uporać się musi system” wspominał van Vugt. “Niektórzy klienci byli
zirytowani czasem wymaganym do skomunikowania się komputerów między
sobą. Jednak po kilku poprawkach byliśmy w stanie szybko to naprawić”.
Oczywiście nie każdy kierowca
uczestniczący w PBA jest zadowolony z
przebywania pod nadzorem RDW przez
dwa lata. Jaka jest natura ludzka, wszyscy wiedzą - niektórzy spróbują więc wygrać z systemem. Zainwestowano więc
wiele energii w zaprojektowanie urządzenia tak, aby było odporne na manipulacje. Jednostki Interlock XT nie
Dräger Interlock XT
Czerpiący z ponad 50 lat doświadczeń z zakresu technik pomiarów alkoholu
w wydechu, Dräger Interlock XT jest blokadą alkoholową drugiej generacji.
Interlock XT wykorzystuje taki sam sensor elektrochemiczny, jak instalowany
w alkomatach policyjnych. Zapewnia to bardzo precyzyjne odczyty zawartości
alkoholu w próbce wydechu. Cały system charakteryzuje się wysoką odpornością
mechaniczną i świetną niezawodnością nawet w niskich temperaturach i przy
wysokiej wilgotności. Jednocześnie spełnia wszystkie wymagania dla blokad
alkoholowych na całym świecie. Jego użycie pomaga zredukować częstość
wypadków drogowych powiązanych z alkoholem i umożliwia wprowadzenie zmian
w zachowaniu kierowców.
można otworzyć, zaś wszystkie kable są
tak zespojone, aby wszelkie manipulacje
były natychmiast widoczne. Przykład:
aby uniemożliwić kierowcom dmuchanie w ustnik z użyciem balonu lub
pompki rowerowej, konieczne jest użycie specjalnej techniki: mocny wydech,
po nim - krótki wdech.
Zapobieganie manipulacjom
“Oczywiście manipulacji nie da się wykluczyć całkowicie” powiedział Gouweleeuw. “Zakładamy pewne poczucie odpowiedzialności – np. kierowcy nie będą
prosić kogoś innego o podanie próbki”.
Ponieważ ustawa o prywatności zabrania bezpośredniego nadzoru z użyciem
kamery, kierowcy są także badani losowo. Co oznacza, że nie mają nigdy całkowitej pewności, iż nie będzie konieczne podanie kolejnej próbki wydechu.
Jeśli stężenie alkoholu w wydechu jest
podwyższone, kierowcy muszą porzucić
pojazd. Konsekwencje są poważne: przy
zbyt wielu pozytywnych wynikach powtórnych badań, uczestnik musi opuścić program i traci prawo jazdy na pięć
lat.
Vincent Broeksema prowadzi jeden z
50 autoryzowanych punktów instalacyjno-serwisowych w Holandii, wie również z pierwszej ręki, co dzieje się z
uczestnikami programu: “Dotychczas
nie widzieliśmy oznak manipulacji.
Uczestnicy cieszą się, że pozwala się im
nadal prowadzić. Nie chcą tego ryzykować.” Do dnia dzisiejszego, jego zakład
zainstalował ponad 100 interlocków.
“Aktualnie montujemy dwa do trzech tygodniowo” dodał.
Regina Naumann
Interlock dostarcza dane kluczowe dla ludzkiego życia. Regularna konserwacja
i przeglądy wszystkich funkcji mają więc żywotne znaczenie. Na zdjęciu technik,
Dennis Weber, w autoryzowanym punkcie w Nootdorp w Holandii.
Po lewej: kalibracja gwarantuje niezawodne pomiary alkoholu w wydechu.
Urządzenie jest ponownie kalibrowane za każdym razem, gdy pobierane są dane
programu blokad alkoholowych. Po prawej: Gerrit Grefelman (z lewej), z firmy
Dräger, omawiający z właścicielem punktu, Vincentem Broeksema,
doświadczenia z zakresu instalacji i konserwacji systemów Dräger Interlock.