docEfektywna gra siły z gracją
download 
Reklamacja Transkrypt
Efektywna gra siły z gracją
DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce Test Podczas jazdy te− stowej, imponujący „V8” o pojemności 16 litrów, zachwy− cał siłą spokoju przebiegu oraz nie− mal zwierzęcą mocą, dostępną już przy niskim pozio− mie obrotów Mercedes−Benz Actros 1855 4x2 Efektywna gra siły z gracją 551 koni mocnego, jak Cyklop, Actrosa 1855 4x2 udowodniło swoją wyższość. To nie tylko mocarz, ale także mistrz oszczędności, komfortu i bezpieczeństwa wywindowanego na najwyższy poziom. Bohater akcji. Po raz pierwszy KFZ− Anzeiger gościł ciężarówkę koncernu Daimler – Mercedes−Benz Actros trzeciej generacji – na redakcyjnym torze testowym. Trzecia odsłona Actrosa została zaprezen− towana na początku ubiegłego roku. Je− sienią w Hanowerze, na targach IAA, nowy Actros świętował debiut. Wybór pojazdu Actros 1855 LS 4x2 Bluetec 5 Megaspa− ce o mocy 551 KM, uzyskiwanej przy 1800/ min i maksymalnym momencie obrotowym 2600 Nm przy 1080/min jest w pewnym sensie ukłonem dla wiernych fanów „kla− syka” V8 Diesel OM 502 LA. Podczas jazdy testowej imponujący „V8” o pojemności 16 litrów zachwycał 16 siłą spokoju przebiegu oraz niemal zwie− rzęcą mocą, dostępną już przy niskim poziomie obrotów. To było po prostu fan− tastyczne. Jakże przyjemnie i bez proble− mu od startu daje się przyspieszać Actro− sem 1855, mimo 40 ton masy całkowitej pojazdu testowego. W końcu do dyspo− zycji kierowcy, przy pełnym obciążeniu, jest stosunek mocy 13,8 konia na tonę i 65 Nm na tonę momentu obrotowego. Wprawdzie moc i moment obrotowy po− jazdu Actros 1855 prezentują się już nie− co skromniej w porównaniu z Super−Trucks oraz nowym Volvo FH16/700 (700 KM i 3150 Nm maksymalnego momentu ob− rotowego) i Man TGX 16.600 (680 KM, 3000 Nm). Jednak Mercedes−Benz trzy− ma kurs na rozsądek. Tak mamy spraw− dzony OM 502 LA Bluetec 5 także w Actrosie trzeciej generacji, w wersjach o mocy 510, 551 i 598 KM z maksy− malną wartością momentu obrotowego 2400, 2600 i 2800 Nm. Oszczędność kosztów. Actros 1855 4x2 Bluetec 5 Megaspace wyraźnie pokazuje, że Mercedes−Benz wykonał dobrą robotę w dalszym opracowaniu kolejnych gene− racji silników Bluetec 4 i Bluetec 5 (Euro 4 i Euro 5). Actros 1855 zaskakiwał w teście niewielkim średnim zużyciem pali− wa 34,4 l/100 km, jak i wysoką efektyw− WYLICZENIE KOSZTÓW MERCEDES−BENZ ACTROS 1855 BLUETEC 5 Siodło−KFZ, przemysłowy transport towarów Pojemność [l]/moc [KM] Dopuszczalna masa całkowita [kg] Waga brutto ładunku w teście [kg] 15,9/551 40000 25000 Warunki ramowe Leasing pojazdu [euro/miesiąc] (1) Dni użycia [dni/rok] Serwis i naprawa [euro/miesiąc] Przebieg pojazdu [km/rok] Opony [euro/miesiąc] (2) Spalanie całkowite [l/100 km] Zużycie AdBlue [l/100 km] Zużycie ON i AdBlue, cena łączna [Euro/100 km] Myto [Euro/100 km = ct/km] Cena ON [Euro/l] Cena AdBlue [Euro/l] 1630,00 240,00 413,00 144000 56,25 34,40 1,72 35,30 15,50 1,20 0,60 Koszty zmienne Koszty ON [Euro/100 km = ct/km] Koszty AdBlue [Euro/100 km = ct/km] Myto [Euro/100 km = ct/km] (3) Koszty zmienne [Euro/100 km = ct/km] 41,28 1,03 12,40 54,71 Koszty stałe Leasing pojazdu [Euro/rok] Serwis i naprawy [Euro/rok] Ogumienie [rok] Ubezpieczenie i podatki [Euro/Jahr] Koszty całkowite [Euro/rok] Koszty całkowite [Euro/dzień] 19560,00 4956,00 675,00 7926,00 33117,00 137,99 Obliczenie 1: Koszty/rok nością transportową, uzyskując średnią prędkość 73,3 km/h. Mało tego, na odcinku autostradowym testowy Actros zadowo− lił się jedynie 31,3 l/100km, przy, uwa− ga, średniej prędkości 81,0 km/h. Do tzw. przeciętne zużycia diesla musi być doliczony AdBlue, czyli 1,4 l/100km w stosunku 1:0,5. To daje wynik 35,1 l 100 km przy przeciętnym całkowitym zu− życiu i 32,0 l/100 km dla autostrady. W bilansie dwutlenku węgla i substancji szko− dliwych AdBlue zachowuje się w znacz− nym stopniu neutralnie. Dla Actrosa 1855 to dobre wyniki jeżeli chodzi o koszty, biorąc pod uwagę bar− dzo niekorzystne warunki pogodowe pod− czas testów – przelotny deszcz i silny, czo− łowy wiatr. Być może pojazd testowy w idealnych warunkach pogodowych osiągnął− by wynik poniżej 30 l na autostradzie. W każ− dym razie Actros 1855 LS 4x2 Bluetec 5 Me− gaspace jest nowym mistrzem oszczędności w klasie królewskiej od 500 Km wzwyż. Trzecia generacja. Nowy Actros urzeka bardziej solidnym wykończeniem i ergo− nomią, niż efektami designerskimi. Dlatego Actros trzeciej generacji i jego poprzed− nik mogliby z łatwością uchodzić za bliź− niaki jednojajowe. Do cech ewolucyjnych trzeciej generacji należą przede wszystkim nowe osłony przeciwsłoneczne z chro− mową częścią środkową oraz szersza żeberkowa osłona chłodnicy, jak i dys− kretny przerobiony spoiler. Jednak ostroż− ne zmiany wprowadzone przez konstruk− torów emanują świeżością oraz odzwier− ciedlają podwyższony poziom użytecz− ności nowej generacji. Obok seryjnej 12−biegowej automa− tycznej skrzyni Mercedes Powershift 2 z inteligentnymi programami jazdy, także inne nowości „oszczędzają” paliwo. Należy do nich zaliczyć E−APU, z elektroniczne ste− rowaną sprężarką i przepływem powiet− rza w instalacji pneumatycznej. Układ umoż− liwia zwiększenie ciśnienia w obwodach Leasing pojazdu [Euro/rok] Serwis i naprawy [Euro/rok] Ogumienie [Euro/rok] Paliwo (ON i AdBlue) [Euro/rok] Myto [Euro/rok] Ubezpieczenie i podatki[Euro/rok] Suma [Euro/rok] 19560,00 4956,00 675,00 60929,28 17856,00 7926,00 111902,28 Obliczenie 2: Koszty/100 km Koszty stałe [Euro/100km = Cent/km] Koszty zmienne [Euro/100 km = ct/km] Koszty stałe i zmienne [Euro/100 km = ct/km] 74,64 23,00 54,71 − 77,71 Ciągnik siodłowy gotowy do eksploatacji: m.in. z kabiną Megaspace, pakietem aerodynamicznym, automatyczną skrzynią Powershift, ESP, zbiornikiem 800 l, siodłem „Jost”, ogumieniem 315/70"22.5 Michelin x Energy Saver Green. (1) źródło Mercedes−Benz Charterway, Berlin (2) 6 opon, 450 Euro po 24 miesiącach lub 288 tys. km; założenie na 48 miesięcy (4) (3) Myto na każdy km w połączeniu z 80% rocznym wyko− rzystaniem pojazdu (4) stopnie rabatowania: przykładowy park składający się z 80 pojazdów dwóch marek. Obliczenia opierają się na rocznym zakupie 20 nowych po− jazdów. Rachunek wg Hans”Jürgen Wildhage, przygotowane dla rynku niemieckiego 17 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce Test DANE TECHNICZNE Mercedes−Benz Actros 1855 LS 4x2: Ciągnik siodłowy 4x2; zestaw z naczepą furgon długości 16,5 m, szerokości 2,6 m i wysokości 4,0 m. 40 t masy całko− witej pojazdu oraz aerodynamiczne wy− posażenie specjalne. Miary i wagi: Długość 6,11 m; szerokość 2,50 m; wysokość (dach kabiny) 3,72 m; roz− staw osi 3,60 m; średnica skrętu 14,90 m; masa własna (z kierowcą i pełnym bakiem) ok. 7,5 t; dopuszczalny nacisk na osie (z przodu/ z tyłu) 7,5/11,5 t; dopuszczalna masa całkowita/masa cał− kowita pojazdu 18,0/40,0 t. Układ napędowy: Silnik: OM 502 LA Bluetec 5 (Euro 5); chłodzony cieczą, silnik Diesla V8 z turbosprężarką i Intercoolerem, techno− logia SCR; cztery zawory na cylinder, w pełni elektroniczne i zdolne do autodia− gnozy zarządzanie silnikiem z bezpo− średnim wysokociśnieniowym wtry− skiem; pojemność skokowa 15,9 l; moc: 551 KM (405 kW) przy 1800 obr. /min; maksymalny moment obrotowy: 2600 Nm przy 1080 obr./min Sprzęgło: jednotarczowe sprzęgło su− che z automatyczną regulacją Skrzynia biegów: Mercedes Powershift 2; automatyczna skrzynia biegów z re− gulacją programu jazdy w technologii bez pedału sprzęgła; 12 biegów, prze− łożenia od 14,93 do 1; cztery biegi wsteczne, 16,39 do 2,90 Podwozie: Zawieszenie: z przodu: sztywna 7,5−t oś; zawieszenie resorowe płytkowo−pa− raboliczne, amortyzator; z tyłu: sztywna 13−t oś napędowa; Dwa miechy po− wietrzne z regulacją stabilności Telli− gent, amortyzator. Hamulce: dwuobwodowy pneumatyczny układ hamulcowy Telligent z 12 bar Electronic−Air−Processing−Unit (E−APU), zintegrowane funkcje ABS i ASR, jak i Rollsperre i funkcja Trailer; wyposaże− nie specjalne: program stabilizacji Tel− ligent (ESP), Activ Brake Assist (ABA= asystent hamowania awaryjnego), ACC i LGS, retarder Voith. Opony: ciągnik: 315/70 R 22,5 Michelin Energy z przodu, Energy XZA2 i XDA2 z tyłu; naczepa: 385/65 R22,5 Michelin Energy XTA 18 W Actros 1855 4x2 Bluetec 5 Megaspace kierowca je− dzie wygodnie i pewnie podczas hamowania i utworzenie jego „zapasu”. Uproszczono instalację, elimi− nując jeden zbiornik sprężonego powietrza, uzyskując oszczędność masy ok. 20 kg. Przyspiesza to również podnoszenie zawie− szenia powietrznego. Sprężarka powietrza w nowym Actrosie pracuje głównie w czasie niewielkiego wykorzystania mocy silnika, np. w czasie wytracania prędko− ści na zjazdach. Zastosowano także pom− pę cieczy chłodzącej o dwóch zakresach pracy, w trybie częściowego obciążenia, działającą z mniejszą prędkością i przy mniejszym poborze mocy. Oba rozwiąza− nia w sumie mogą obniżyć zużycie pali− wa aż o jeden procent. Co przemnożone przez przebieg daje całkiem sporą objętość. Wrażenia z jazdy. To jest jak pierwsza jazda na rowerze. Actros 1855 4x2 podczas te− stu był imponujący. Na pierwszym miej− scu wyróżnia się przyspieszenie. Dzięki seryjnej automatycznej przekładni Mercedes Powershift 2 kierowca musi tylko doda− wać gazu i skoncentrować się na ruchu. Wszystkie inne czynności, takie jak eko− nomiczny wybór biegu czy sprzęgło, prze− łączanie biegów, są regulowane przez mikroprocesor automatycznej 12−biegowej skrzyni. Godne uwagi jest przede wszyst− kim nad wyraz udane zgranie między elektroniką Powershift a gładkim łagod− nym przekazywaniem mocy na napęd z ogromnej V8, co zapewnia fantastyczną harmonię jazdy. Seryjne wyposażenie w Mercedes Powershift przynosi największe zyski w ekonomice, bezpieczeństwie oraz komforcie. Inteligentna regulacja programu jazdy imponuje ponadto miękkim i szybkim prze− łączaniem kolejnych przełożeń, bez szarp− nięć. Do tego dochodzi zaprogramowa− na strategia jazdy „Power”, „Eco” i „Eco− Roll” oraz moduł „manewrowy” i „roz− kołysania”. Oferują one dalsze korzy− ści dla podniesienia ekonomiczności i po− lepszenia sterowania. W Actros 1855 4x2 Bluetec 5 Mega− space kierowca jedzie wygodnie i pew− nie. W oko od razu wpada eleganckie i wzorcowe, pod każdym względem, miej− sce pracy z przejrzystą deską i doskona− łym polem widzenia tego, co się dzieje na drodze. Do tego dochodzi komfortowe dopasowanie podwozia z wysoką stabil− nością jazdy oraz wyśmienity układ kie− rowniczy, wprawdzie nieco bezpośredni, ale dokładny szczególnie podczas jazdy na wprost. Przydatne są także sensory desz− czu, nowa generacja radia z zestawem gło− śnomówiącym i Bluetoothem oraz przej− rzysta nawigacja ciężarówki. Kabina Megaspace. Naturalnie właściwym wyborem dla prestiżowej „V8” jest naj− większa dostępna kabina. Kabina o wy− sokości 1,92 m przekonuje obszernością, domową atmosferą oraz niemal równą pod− łogą. Ta kabina jest wyznacznikiem w za− kresie komfortu oraz poruszania się w środku. Do tego dochodzi wspaniałomyślna oferta skrytek, z dostępnymi od wewnątrz i zewnątrz dużymi półkami, nawet zamy− kanymi hermetycznie. Także w zakresie odpoczynku Daimler w Actrosie trzeciej generacji wyznacza nowe kryteria dzięki opcjonalnej klimatyzacji elektronicznej oraz komfortowym leżankom. Poza tym górne łóżko można składać. W dolnym łóżku regulowany zagłówek to prawdziwa wy− goda dla kierowcy. Inne „wypasy” ka− biny, to np. obrotowe lusterko do gole− nia, seryjne złącze sprężonego powietrza ułatwiające utrzymanie czystości kabiny i prosty w montażu składany stół na miej− scu pasażera. Jednak nadal kierowcy w kabinach Actrosa nie mają łatwego dostępu do gór− nej leżanki. W Megaspace wejście zo− stało nieco ulepszone. Brak drabinki jest jednak nadal minusem. Wachlarz wyposażeń pakietowych Actrosa. Nabywca zorientowany na komfort wybiera pomiędzy pakietami komfortowymi „Ba− sic”, „Classic” i „Top”. W pakiecie „Top” zawarte są poza wyposażeniem z zakre− su „Basic” i „Classic”, m.in. 25 l lodówka przenośna, sterowanie automatyczne kli− ZDANIEM TESTUJĄCEGO Kabina wzorowa ergonomia; przejrzyste wyposażenie; odpowiednie wnę− trze; łatwe wsiadanie; ponadprze− ciętny komfort na długich trasach; wystarczająca przestrzeń i korzyst− nie ulokowane półek i schowków; praktycznie równa podłoga umożli− wiająca wygodne poruszanie się do drzwi pasażera. matyzacją i podświetlana gwiazda w osło− nie chłodnicy. W pakietach bezpieczeństwa również rozróżnia się trzy poziomy: „Basic”, „Clas− sic” i „Top”. Godny polecenia jest na pewno najwyższy poziom wyposażenia z regulacją stabilności jazdy Telligent (ESP), asystentem utrzymywania pasa ruchu Telligent, regu− lacją odstępu od poprzedzającego pojaz− du Telligent (ACC) i retarderem Voith z poziomu „Classic” oraz dodatkowo sys− temem hamowania awaryjnego Active Brake Assist (ABA). ABA Daimlera jest pierwszym aktyw− nym wspomaganiem hamulców, który przy nagłym niebezpieczeństwie stłuczki z po− przedzającym pojazdem automatycznie wyzwala pełną siłę hamowania. W pakietach ekonomicznych „Basic” i „Classic”, które oferowane są dla ciągni− ków siodłowych i podwozi ciężarówek, Daimler powiązał różnorodne silniki i aerodynamikę dla obniżenia kosztów eks− ploatacji. Stąd pakiet „Basic” w ciągnikach siodłowych zawiera automaty bezpieczeń− stwa, regulowane spoilery i niewymaga− jący większej konserwacji kompaktowy sprzęg siodłowy. W pakiecie ekonomicz− nym „Classic” dochodzi do tego jeszcze retarder Voith. WYNIKI TESTU Autostrada przejechane km zużycie paliwa prędkość 115,6 km 31,3 l/100km 81,0 km/h z czego 50 proc. warunki ciężkie: 37,9 l/ 100 km przy 80,0 km/h i 50 proc. warunki łatwe: 25,3 l/100 km przy 81,9 km/h Odcinki mieszane 55 proc. droga krajowa; 29 proc. szyb− kiego ruchu; 16 proc. autostrada przejechane km 65,4 km zużycie paliwa 39,8 l/100km prędkość 62,9 km/h Wzniesienia A3 km 46 do 44 ok. 5 proc. wzniesienia 2,0 km zużycie paliwa 137,0 l/100 km prędkość 59,5 km/h W sumie 65 proc. autostrada, 35 proc. odcinek mieszany przejechane km 181,0 km zużycie paliwa 34,4 l/100 km prędkość 73,3 km/h zużycie AdBlue 1,4 l/100 km ADELBERT SCHWARZ Jednak nadal kierowcy w kabinach Actrosa nie mają łatwego dostępu do górnej leżanki. W Megaspace wejście zostało nieco ulepszone. Brak drabinki jest jednak nadal minusem. niewygodne wejście na górną leżankę, brak drabinki Układ napędowy mocny, elastyczny silnik; seryjna 12−biegowa automatyczna skrzynia Mercedes Powershift 2; duża har− monijność jazdy, oszczędność kosztów podczas używania. Aktywne/pasywne bezpieczeństwo seryjna przekładnia Mercedes Po− wershift 2; korzystne ceny pakie− tów ze specjalnym bonusem dla istotnych dla bezpieczeństwa sys− temów wspomagania, jak ESP, ACC, utrzymywanie pasa ruchu i ABA; opcjonalna klimatyzacja i światła ksenonowe. Rutynowy przegląd / konserwacja elektroniczny nadzór wszystkich ważnych funkcji pojazdu; długie okresy międzyprzeglądowe, zależne od obciążenia pojazdu; prosta zmiana żarówek. 19 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce Przegląd gamy pojazdów ciężarowych Mercedesa Dla każdego coś pożytecznego Samochody użytkowe Mercedesa praktycznie zapełniają każdą niszę, od transportu lokalnego, przez dystrybucyjny, ciężki i dalekobieżny, aż po specjalistyczne pojazdy do naj− trudniejszych zadań. Sprinter wyznacza stan− dardy w kwestii możliwo− ści transportowych wzrost momentu, lecz także zlikwidowa− ło efekt „turbodziury”. Poprawę chłodze− nia zapewniają dwa płaszcze wodne i na− trysk oleju na denko tłoka. Pierwszy raz w samochodach dostawczych zastosowa− no dwa wałki wyrównoważające (Lanche− ster), które eliminują drgania pracującego silnika. Siły w układzie korbowo−tłokowym układają się dzięki temu idealnie równole− gle do osi cylindrów. Zmniejszone spalanie uzyskano dzięki najnowszej technice Com− mon−Rail z ciśnieniem wtrysku 1800 barów. Do dyspozycji są silniki od 95 do 190 KM. Atego Sprinter Niby nie ciężarówka, lecz niezbędny w dystrybucji czy w transporcie osób. Wie− lofunkcyjny, wariantowy, świetnie dopa− sowujący się do potrzeb użytkownika. Jego cechy firmowe to pojemność przestrzeni ładunkowej do 17 m sześciennych, ADA− PTIVE ESP® w wyposażeniu standardo− wym, wnętrze wykonane z materiałów najwyższej jakości, nawet 4 długości nad− wozia i 3 wysokości dachu i napęd na wszystkie koła 4x4 dostępny na życzenie. Sprinter Furgon wyznacza standardy w kwestii możliwości transportowych – dzięki czwartemu wariantowi długości i superwysokiemu dachowi pojemność prze− strzeni ładunkowej wynosi do 17 m sześc., a maksymalna ładowność 2710 kg. Przyjazny dla pasażerów – połącze− nie komfortu, przestronności i elastyczności sprawia, że Sprinter Kombi może zapro− sić na przejażdżkę nawet do dziewięciu 20 osób. Jego elastyczna przestrzeń ładunkowa z trzema długościami nadwozia, dwiema wysokościami dachu i dopuszczalną masą całkowitą wynoszącą 3500 kg, zapewnia dostosowane do potrzeb i praktyczne roz− wiązanie dla każdego zadania transportowego. Sprinter ze skrzynią ładunkową im− ponuje swoim przestronnym wnętrzem, zarówno do przewozu ładunku, jak i dla pasażerów. Trzy rozstawy osi, powierzchnia ładunkowa od 4,3 do 8,7/9,1 mkw. i dostęp− na podwójna kabina nawet dla siedmiu osób czynią go niezależnym partnerem prawie we wszystkich zadaniach transportowych. Nowy czterocylindrowy silnik Die− sla OM 651 stosowany w Sprinterze, spełniający normę czystości spalin Euro 5, ustala nowe standardy w tej klasie pojaz− dów. Nowa konstrukcja umożliwiła zwięk− szenie stopni mocy i przyrost momentu obrotowego do 14 proc. Dwustopniowe turbodoładowanie zapewniło nie tylko Transport świeżej żywności, firma rzemieśl− nicza czy transport mebli – Atego radzi sobie ze wszystkimi wymaganiami transportu dystrybucyjnego. Sprawdza się również w transporcie budowlanym. Jako niezawodna ciężarówka, Atego doskonale nadaje się do różnorodnych zastosowań w transporcie dystrybucyjnym. Jest zwrotny i kompaktowy, doskonały w ciasnych uliczkach i drogach dojazdowych. Technologia BlueTec® spełnia wymaga− nia normy Euro 5 i umożliwia wykorzy− stanie regulacji dopuszczających wyjątki od zakazów jazdy w nocy lub w centrach miast. Opcjonalny system automatycznego przełączania biegów Telligent® nie wymaga używania sprzęgła, a dopracowany układ hamulcowy ułatwia jazdę w miejskich korkach. Nisko położone wejście zapew− nia wygodę przy wchodzeniu i wychodzeniu z kabiny. Kokpit wyposażony jest w po− jemne półki i schowki na dokumenty oraz wnęki przygotowane do montażu urządzeń. Cztery rodzaje kabiny. Dwie kabiny sy− pialne L (z wysokim i niskim dachem) mają miejsce na wygodne łóżka, w pracy wy− magającej odpoczynku, a dwie kabiny dzienne S (zwykła i przedłużona) są ide− alnym rozwiązaniem w mieście – na ze− wnątrz kompaktowe, wewnątrz przestronne. Kabina sypialna kierowcy z wysokim dachem oferuje niezwykle dużo przestrzeni. Wygodne dolne łóżko o szerokości 68,5 cm jest elementem wyposażenia standar− dowego, a na życzenie dostępne jest tak− że drugie, górne łóżko komfortowe o sze− rokości 70 cm. Kabina sypialna kierowcy z niskim dachem (kabina L) oferuje dużo miejsca. W wyposażeniu standardowym jest wygodne dolne łóżko standardowe o sze− rokości 68,5 cm. Z tego względu kabina typu L idealnie nadaje się do odpoczynku podczas przerw w pracy. Kabina kierowcy typu S z przedłuże− niem ściany tylnej to kilkanaście cennych centymetrów więcej, a co za tym idzie poczucie jeszcze większej przestrzeni. Komfort podnoszą ponadto dodatkowe półki znajdujące się za siedzeniami. Ka− bina S dzięki swoim kompaktowym wy− miarom zewnętrznym i przestronnemu wnętrzu jest wprost stworzona do miej− skiego transportu dystrybucyjnego. WYMIARY KABIN ATEGO Typ kabiny Typu L z wysokim dachem Długość zewnętrzna (m) Szerokość zewnętrzna (m) Wysokość wnętrza (m) Szerokość wnętrza (m) 2,25 2,30 1,91 2,0 Silniki. Wszystkie 4− oraz 6−cylindrowe silniki rzędowe o mocy od 95 do 210 kW (129−286 KM) charakteryzują się dużą trwa− łością, niskim zużyciem paliwa i dużymi od− stępami pomiędzy przeglądami technicznymi. Efektywne przenoszenie siły napędo− wej uzależnione jest w dużym stopniu od dokładnego zestrojenia mocy silnika, prze− łożeń skrzyni biegów i osi tylnej. Cztery skrzynie biegów. W Atego są do wyboru trzy 6−stopniowe skrzynie biegów oraz 9−stopniowa skrzynia biegów z biegiem Jako niezawodna ciężarówka Atego doskonale nadaje się do różnorodnych zastosowań Typu L 2,25 2,30 1,51 2,0 Typu S z przedłuże− niem ściany tylnej Typu S 1,83 2,30 1,51 2,0 1,65 2,30 1,51 2,0 bezpośrednim (osiem stopni + bieg pełzają− cy), której obsługa za sprawą hydrauliczno− pneumatycznego systemu przełączania bie− gów jest nadzwyczaj prosta. Dzięki dobrym przełożeniom na biegu pełzającym i wstecz− nym umożliwia ona precyzyjne manewrowanie przy małych prędkościach. Skrzynia ta ma jeszcze jedną zaletę: jej olej hydrauliczny wystarcza bez obsługi na cały okres użyt− kowania pojazdu. Ponadto dostępny jest także sprawdzony system automatycznego przełą− czania biegów Telligent®. Osie. Jednostopniowe hipoidalne osie tylne pracują cicho, nie wymagają wielu czyn− ności konserwacyjnych i są praktycznie niezniszczalne. Axor Ciężarówka wszechstronnie utalentowana: Axor wszędzie sobie dobrze radzi, zarówno w średniodystansowym transporcie dale− kobieżnym, ciężkim transporcie dystrybu− cyjnym, jak i na budowie. Kabiny. Użytkownik Axora w transporcie dalekobieżnym ma do wyboru dwie przestronne kabiny typu L (z wysokim lub niskim da− chem). W ciężkim transporcie dystrybucyj− nym idealne warunki tworzą dwie kompak− towe kabiny typu S (dzienna i przedłużana). Producent oferuje trzy warianty kok− pitu – dla transportu dystrybucyjnego, dalekobieżnego i komfortowy. System schowków i półek Axora zapewnia dużą przestrzeń na rzeczy osobiste i urządze− nia techniczne. Bez problemu można scho− wać kurtkę lub torbę. We wszystkich ka− binach kierowcy znajdują zgodne ze stan− dardami DIN półki nad szybą przednią, na których umieścić można wszystko, co przekształci Axora w nowoczesne centrum komunikacyjne: radio, system nawigacyj− ny, tachograf cyfrowy lub FleetBoard®. Wyposażeniem standardowym kabiny kie− rowcy typu L jest radio z odtwarzaczem CD i systemem RDS. 21 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce Axor wyposażony jest w wytrzymałe osie tylne różnej konstrukcji, za− pewniające ekono− miczną, cichą jazdę WYMIARY KABIN AXOR Typu L Typ kabiny Typu L z wysokim dachem Długość zewnętrzna (m) Szerokość zewnętrzna (m) Wysokość wnętrza (m) Szerokość wnętrza (m) 2,25 2,28 1,91 2,0 2,25 2,28 1,91 2,0 Silniki. Mocne 6−cylindrowe silniki rzę− dowe charakteryzują się dużą trwałością, niskim zużyciem paliwa i dużymi odstę− pami pomiędzy przeglądami technicznymi. Dostępna moc, w zależności od wersji, zaczyna się od 175 kW, a kończy się na 315 kW. Maksymalny moment obrotowy wynosi od 850 Nm i jest dostępny w za− kresie od 1200 do 1600 obr./min. Skrzynie biegów. W przypadku Axora Mercedes oferuje kilka skrzyń biegów – przełączane hydraulicznie, hydrauliczno− pneumatycznie, elektryczno−pneumatycznie lub mechaniczno−pneumatycznie. W Axorze siła napędowa zawsze w możliwie bezpo− średni sposób dociera do kół. Odpowied− nio do typu i wyposażenia pojazdu ofe− rowane są 6−, 9− i 16−stopniowe skrzynie biegów – obsługiwane ręcznie, półautoma− tycznie bądź w pełni automatycznie. Osie. W zależności od zadania transpor− towego i mocy silnika, Axor wyposażo− ny jest w wytrzymałe osie tylne różnej 22 Typu S z przedłuże− niem ściany tylnej 1,83 2,28 1,51 2,0 Typu S 1,65 2,28 1,51 2,0 konstrukcji, zapewniające ekonomiczną, cichą jazdę bez nadmiernego zużycia mate− riałów eksploatacyjnych. Mniej kół zębatych, mniejsze tarcie, mniejsze zużycie: w pojaz− dach z napędzaną osią tylną szybki przepływ siły napędowej na koła, niemalże bez strat tarciowych, zapewnia hipoidalna oś tylna HL 6 z pojedynczym przełożeniem. Axor z silnikiem o mocy 260 kW (360 KM) lub wyższej wyposażany jest na życzenie również w mechaniczno−pneuma− tyczną 16−stopniową skrzynię biegów z nad− biegiem w połączeniu z wytrzymałą osią HL 7 na zwolnicach planetarnych. Wszystkie typy są doskonale zestrojone i wymagają bardzo niewielu czynności konserwacyjnych. Nowy Actros Już wielokrotnie pisaliśmy o Actrosie trzeciej generacji, zdobywcy „International Truck of the Year 2009”. Jego walory pozwa− lają sprostać wysokim wymaganiom kierow− ców i przedsiębiorców. W Actrosie zarów− no układ wnętrza, jak i sprawdzone rozwiązania techniczne oraz stale wprowadzane udosko− nalenia otwierają nowe perspektywy. Optymalna regulacja silnika zapewniana jest przez standardowy system sterowania pracą silnika Telligent®. Actros III to wiele rozwiązań, które korzystnie wpływają na ekonomikę użyt− kowania tego modelu. Standardowy sys− tem serwisowania Telligent® umożliwia odstępy między przeglądami techniczny− mi wynoszące do 120000 km. Oszczędne i dynamiczne silniki o mocy od 235 kW (320 KM) do 440 kW (598 KM) i mak− symalnym momencie obrotowym od 1650 Nm do 2800 Nm przy prędkości obroto− wej 1080 obr./min zapewniają odpowied− nie walory trakcyjne, idealnie dopasowu− jąc się do potrzeb użytkownika. Ekono− miczne spełnienie wymagań normy Euro 5 w wyniku zastosowania BlueTec®, przy− szłościowej technologii SCR marki Merce− des−Benz dla silników wysokoprężnych. Opcjonalnie oferowane są pakiety ekono− miczne: Basic (elementy pakietu w ciągnikach siodłowych Actros: aerodynamiczne osłony międzyosiowe, bezpieczniki automatyczne, re− gulowany spoiler kabiny, niskoobsługowe, smarowane ręcznie siodło lub siodło typu „com− pact” oraz odpowiednia płyta montażowa; ele− menty pakietu w podwoziach Actros: dodatkowy zbiornik sprężonego powietrza, nadzwyczaj lekki aluminiowy zbiornik sprężonego powietrza, bezpieczniki automatyczne, regulowany spo− Actros III to wiele rozwiązań, które ko− rzystnie wpływają na ekonomikę użytkowa− nia tego modelu iler kabiny) oraz Classic (zawiera wszystkie elementy pakietu Basic, a ponadto retar− der firmy Voith) umożliwiające zmniejszenie kosztów bieżących. Dostępny jest także unowocześniony automatyczny system przełączania biegów Mercedes PowerShift 2 o zoptymalizowa− nym komforcie przełączania biegów, szybką ich zmianą i niskim zużyciem paliwa. Ofe− rowana jest również odpowiednia do zasto− sowań konfiguracja układu napędowego z 16−stopniowymi skrzyniami biegów. W zależności od charakterystyki użyt− kowania stosowane są różne osie. Actros posiada ramę zoptymalizowaną pod wzglę− dem masy, wytrzymałości, ułatwiającą montaż zabudowy. Bardzo ciekawe jest inno− wacyjne zawieszenie pneumatyczne z dwoma lub czterema miechami, zapewniające większą ładowność i stabilność pojazdu. Zetros Olbrzym do lasu, czyli Zetros zamyka gamę pojazdów użytkowych Mercedesa. Ten wywodzący się z militarnej ciężarówki S2000 pojazd cywilny jest odpowiedzią na zapo− trzebowanie na wysoce mobilne pojazdy terenowe, o większych możliwościach trans− portowych niż Unimog. Wojskowe pocho− dzenie widoczne jest nie tylko po wysokiej ramie czy pojedynczym ogumieniu kół na− pędowych, ale i po kształcie kabiny miesz− Zetros – mniej złożony technicznie niż Actros o podobnej mobilności będzie oferowany w porównywalnej cenie czącej się w skrajni kolejowej lub we wnę− trzu samolotu transportowego Hercules 130. Silnik jednego typu przystosowany jest za− równo do niższej kultury technicznej, jak i do paliwa NATO, jakie często występuje na polu walki. Mniej złożony technicznie niż Actros o podobnej mobilności będzie oferowany w po− równywalnej cenie. Zastosowanie Zetrosa jest szerokie – od wspomnianych sił zbrojnych poprzez służby ratownicze, górnictwo, a na energetyce kończąc. Brodzenie w wodzie na poziomie 800 mm można zwiększyć do 1100 mm, a dwustopniowa skrzynia rozdzielcza z przełożeniem redukcyjnym do jazdy tere− nowej 1:1,69 umożliwia wyciągnięcie pojazdu nawet z najgorszej opresji. Jedyny (jak na razie silnik) OM 926 LA oferuje moc 240 kW (326KM) i osiąga 1300 Nm w zakresie 1200−1600 obr./min. Skrzynia biegów G131 do dyspozycji kierowcy stawia 8 biegów do jazdy w przód i bieg pełzający. Opcjonalnie będzie stosowana skrzynia automatyczna. Zwolnice we wszystkich osiach oraz naci− ski na oś rzędu 7,5−9,0 t (DMC wersji 4x4 16/18 ton, wersji 6x6 25/27 ton) czynią z Ze− trosa poważny środek transportu w trudnym terenie, podobnie jak hamulce bębnowe i re− sorowe zawieszenie. Econic Pojazdy z tej gamy to prawdziwi zawodowcy w transporcie komunalnym, fachowcy od gospodarki odpadami, niezastąpione w służbie strażackiej czy pojazd ze zbiornikiem mleka lub popularne meblowozy. Kabina Econica o lekkiej konstrukcji, zwanej Alu−Space−Cage, dostępna jest w dwóch wariantach – jako kabina wysoka i kabina niska (opcja). W kabinie wyso− kiej jest wystarczająco dużo miejsca, by na stojąco móc założyć lub zdjąć odzież roboczą. Dzięki konstrukcji niskopodłogowej – z niskim wejściem, płaską podłogą i niską ramą – efektywny, bezpieczny i nienadwe− rężający sił kierowcy Econica proces pra− cy rozpoczyna się już przy wejściu. Er− gonomiczny fotel pneumatyczny kierow− cy oraz kierownica z regulacją wysoko− ści i nachylenia standardowo zapewniają optymalne warunki jazdy i pracy. Wszystkie elementy obsługowe umieszczone zostały w zasięgu ręki kierowcy i są łatwo dostępne. Liczne półki i schowki oraz instalacje do montażu urzą− dzeń komunikacyjnych czy kamera cofania tworzą profesjonalne miejsce pracy. W kwestii wyboru jednostki napędo− wej można zdecydować się na silnik wy− sokoprężny – wtedy do wyboru są trzy jed− nostki napędowe: sześciocylindrowy sil− nik rzędowy OM 906 LA o pojemności 6,37 l, mocy 170 kW (231 KM) i maksy− malnym momencie obrotowym wynoszą− cym 810 Nm dostępnym od 1200 obr./min lub sześciocylindrowy silnik rzędowy OM 906 LA o pojemności 6,37 l, mocy 205 kW (279 KM) i maksymalnym momencie obrotowym wynoszącym 1100 Nm dostęp− nym od 1250 obr./min lub nowość, czyli także sześciocylindrowy silnik rzędowy OM 926 LA o pojemności 7,2 l, mocy 240 kW (326 KM) i maksymalnym momencie obro− towym wynoszącym 1300 Nm dostępnym od 1300 obr./min. 23 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce Bardzo efektywne przeniesienie siły napędowej przy częstym zatrzymywaniu się i ruszaniu zapewnia auto− matyczna 5− lub 6−stopniowa skrzynia biegów Allison W strefach o szczególnych wyma− ganiach ekologicznych bez przeszkód może pracować Econic zasilany gazem ziemnym. Spełnia przepisy ambitnego certyfikatu ECE R110 oraz surowe wy− magania normy emisji spalin EEV (En− hanced Environmentally friendly Vehicle). Dzięki temu już dzisiaj jego wartości emisyjne są lepsze od wymagań plano− wanej normy emisji spalin Euro 5. Z rury wydechowej Econica wydostaje się prawie wyłącznie gorące powietrze. Bardzo efektywne przeniesienie siły napędowej przy częstym zatrzymywaniu się i ruszaniu zapewnia automatyczna, 5− lub 6−stopniowa skrzynia biegów Allison z przyciskami do przełączania biegów. Econic wyposażony jest standardowo w wypróbowaną oś napędową HL7. Oś HL7 wyróżnia się wytrzymałą i niezawodną konstrukcją oraz dużymi odstępami pomię− dzy przeglądami technicznymi. Geometryczne rozmieszczenie podze− społów osi, w połączeniu z niską ramą, zapewnia optymalny prześwit i umożliwia jednocześnie uzyskanie maksymalnej po− jemności zabudowy. Standardowa bloka− da mechanizmu różnicowego i dostępny na życzenie system ASR gwarantują również w trudnych warunkach osiągnięcie opty− malnych właściwości trakcyjnych. Nadzwy− czajne wymagania pod względem właści− wości trakcyjnych spełni oferowane pod− wozie w wariancie 6x4 z dwoma napędza− nymi osiami tylnymi (HD7/HL7). M. MAZUR Lista dealerów i stacji serwisowych WARMIŃSKO – MAZURSKIE Auto Idea Sp. z o.o. ul. Towarowa 11, 10−416 Olsztyn Tel. +48 89 533 48 75, Fax +48 89 532 02 22 Pełny wachlarz usług PODLASKIE Auto Idea Sp. z o.o. ul. Narodowych Sił Zbrojnych 9, 15−690 Białystok Tel. +48 85 662 31 41, Fax +48 85 662 88 29 Pełny wachlarz usług LUBELSKIE LENARTOWICZ Andrzej Lenartowicz ul. Leonów 21, 21−025 Niemce Tel. +48 81 718 50 00, Fax +48 81 718 50 01 Serwis samochodów ciężarowych LENARTOWICZ Andrzej Lenartowicz Al. Spółdzielczości Pracy 84, 20−147 Lublin Tel. +48 81 718 66 00, Fax +48 81 718 66 66 Pełny wachlarz usług 24 PODKARPACKIE Sobiesław Zasada Rzeszów Sp. z o.o. ul. Podwisłocze 38C, 35−309 Rzeszów Tel. +48 17 850 37 50, Fax +48 17 850 37 73 Pełny wachlarz usług + Unimog ZTE Radom Sp. z o.o. Pl. Erazma Mieszczańskiego 12, 39−432 Gorzyce Tel. +48 15 836 21 65, Fax +48 15 836 21 65 Serwis samochodów ciężarowych MAŁOPOLSKIE Jan Kosmowski ul. Ofiar Dąbia 2, 31−566 Kraków Tel. +48 12 412 95 18, Fax +48 12 412 77 77 Tylko serwis mechaniczny + Unimog Polimerc Sp. z o.o. ul. Obwodowa 6, 32−410 Dobczyce k. Krakowa Tel. +48 12 372 89 10, Fax +48 12 372 89 01 Serwis samochodów ciężarowych i do− stawczych Sobiesław Zasada Kraków Sp. z o.o. ul. Profesora Adama Rożańskiego 3, 32− 085 Modlniczka Tel. +48 12 298 42 00, Fax +48 12 298 42 01 Sprzedaż i serwis ciężarowych Sobiesław Zasada Kraków Sp. z o.o. ul. Tarnowska 159A, 33−300 Nowy Sącz Tel. +48 18 531 01 00, Fax +48 18 531 00 00 Tylko serwis mechaniczny ŚLĄSKIE Viva−Trans Sp. z o.o. ul. Gliwicka 20 44−120 Pyskowice Tel. +48 32 494 34 00, Fax +48 32 494 34 39 Tylko serwis mechaniczny Stanmot Sp. z o.o. ul. Spadowa 4, 42−262 Poczesna Tel. +48 34 327 42 56, Fax +48 34 327 46 98 Pełny wachlarz usług + Unimog Mercedes−Benz Sosnowiec Sp. z o.o. ul. Gottlieba Daimlera 1, 41−209 Sosnowiec Tel. +48 32 368 45 00, Fax +48 32 368 45 10 Pełny wachlarz usług + Unimog OPOLSKIE Mirosław Wróbel Sp. z o.o. ul. Wrocławska 145, 45−837 Opole Tel. +48 77 401 83 83, Fax +48 77 401 83 92 Pełny wachlarz usług DOLNOŚLĄSKIE Frączak Sp. z o.o. ul. Olsztyńska 1, 51−423 Wrocław Tel. +48 71 780 08 00, Fax +48 71 780 08 10 Serwis samochodów ciężarowych Mirosław Wróbel Sp. z o.o. ul. Fabryczna 32, 55−080 Pietrzykowice Tel. +48 71 335 98 88, Fax +48 71 335 98 89 Pełny wachlarz usług + Unimog Premium Cars Lubin Sp. z o.o. ul. Legnicka 67, 59−300 Lubin Tel. +48 76 746 64 00, Fax +48 76 746 64 10 Pełny serwis + obrót używanymi ciężarówkami LUBUSKIE Autoservice Sp. z o.o. ul. 22 Lipca 86B, 66−015 Przylep k. Zie− lonej Góry Tel. +48 68 324 06 65, Fax +48 68 324 06 73 Pełny wachlarz usług STS Centrum Dystrybucji Samochodów Sp. z o.o. ul. Gottlieba Daimlera 5 62−052 Komorniki Tel. +48 61 658 20 00, Fax +48 61 658 20 01 Pełny wachlarz usług STS Centrum Dystrybucji Samochodów Sp. z o.o. ul. Rabowicka 6, 62−020 Swarzędz−Jasin Tel. +48 61 654 53 50, Fax +48 61 654 53 52 Serwis dostawczych i ciężarowych KUJAWSKO−POMORSKIE Autoryzowana Stacja Obsługi Piotr Mieczkowski ul. Szczecińska 15−19, Lisi Ogon, 86−065 Lisi Ogon k. Bydgoszczy (pocz− ta:Łochowo) Tel. +48 52 326 70 10, Fax +48 52 326 70 11 Serwis dostawczych i ciężarowych Sobiesław Zasada Bydgoszcz Sp. z o.o. ul. Bydgoska 36A, 86−061 Brzoza Tel. +48 52 582 33 00, Fax +48 52 582 33 20 Pełny wachlarz usług ŁÓDZKIE KM−Service Sp. z o.o. ul. Górnicza 4, 99−100 Łęczyca k. Łodzi Tel. +48 24 721 31 00, Fax +48 24 721 57 04 Serwis samochodów ciężarowych i do− stawczych MAZOWIECKIE Diesel Truck Sp. z o.o. ul. Poznańska 343, Ołtarzew 05−850 Oża− rów Mazowiecki Tel. +48 22 721 11 44, Fax +48 22 722 42 58 Pełny wachlarz usług EvoBus Polska Sp. z o.o. Al. Katowicka 46, 05−830 Wolica Tel. +48 22 356 06 00, Fax +48 22 356 06 05 Tylko serwis samochodów ciężarowych TruckStore Warszawa ul. Inowłodzka 5, 03−237 Warszawa Tel. +48 22 312 53 33, Fax +48 22 312 53 38 Tylko samochody używane + Unimog Mercedes−Benz Warszawa Sp. z o.o. ul. Inowłodzka 5, 03−237 Warszawa Tel. +48 22 312 70 00, Fax +48 22 312 60 60 Pełny wachlarz usług + Unimog ZACHODNIOPOMORSKIE Mojsiuk Sp. J. Stare Bielice 128, 76−039 Biesiekierz Tel. +48 94 347 73 50, Fax +48 94 346 52 54 Pełny wachlarz usług Mojsiuk Sp. J. ul. Pomorska 88, 70−812 Szczecin Tel. +48 91 480 87 00, Fax +48 91 480 87 01 Pełny wachlarz usług POMORSKIE BMG Bogdan Goworowski ul. Łużycka 9 81−537 Gdynia Tel. +48 58 660 49 49, Fax +48 58 622 21 11 Serwis samochodów ciężarowych Eurotruck Sp. z o.o. ul. Starogardzka 24, 83−010 Straszyn k. Gdańska Tel. +48 58 692 27 70, Fax +48 58 692 27 89 Pełny wachlarz usług WIELKOPOLSKIE Auto Partner J. i A. Garcarek Sp. j. ul. Ostrowska 6, Ociąż, 63−460 Nowe Skalmierzyce k. Kalisza Tel. +48 62 762 92 00, Fax +48 62 762 92 22 Pełny wachlarz usług 25 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce MILOWE KROKI, CZYLI FRACHTEM PRZEZ 100 LAT Wspomnień czar Nie tylko transport osób, ale też towarów od początku wiąże się z Mercedes−Benz. Historia marki Mercedes− Benz i koncernu Daimler to de facto historia motoryzacji: pierwszy samochód dostawczy, ciężarowy i autobus, pierwsze systemy bezpieczeństwa takie jak poduszka po− wietrzna czy ABS. Pierwsze kroki. W 1896 r. Gottlieb Da− imler zbudował pierwszy samochód cię− żarowy na świecie: 4 KM i 1500 kg no− śności. Był to właściwie powóz silnikowy a nie samochód w dzisiejszym rozumieniu tego słowa. W tym samym czasie Karl Benz pracował nad pojazdem dystrybu− cyjnym, który stał się prekursorem dzi− siejszych samochodów dostawczych. Pro− dukowała je początkowo fabryka w Man− nheim. Jednakże jej moce przerobowe okazały się zbyt małe, w związku ze wzrostem sprzedaży aut osobowych, dlatego przeniosiono ją w 1907 roku do fabryki samochodów w Gaggenau na południu Niemiec. Typowa ciężarówka 26 W późnych latach 30. pojawiły się również samochody trójosiowe jak L 10000 tamtych dni to pojazd 3−tonowy z fabryki Benz−Gaggenau (rok produkcji 1912) z pełnym ogumieniem i napędem łańcu− chowym, do którego moc dostarczał silnik benzynowy. Karl Benz pracował intensywnie nad rozwojem silników Diesla. Jednym z pio− nierów w pracach nad silnikiem wyso− koprężnym był Prosper L´Orange, któ− ry stworzył jednostkę wysokoprężną z komorą wstępną. W 1923 roku, trzy lata przed fuzją firm Daimlera i Benza, obie spółki całkowicie niezależnie od siebie, wyprodukowały ciężarówkę z silnikiem wysokoprężnym. Ten wynalazek roz− począł rewolucję w technologii napędów do samochodów ciężarowych. Karl Benz i Gottlieb Daimler począt− kowo byli zaciętymi rywalami bizneso− wymi, ale w 1926 r. połączyli siły obu firm w spółkę Daimler−Benz, która do dnia dzisiejszego wyznacza kryteria w budowie pojazdów użytkowych. Wschodząca gwiazda transportu dro− gowego. Przykładem jest ciężarówka L 6500 z późnych lat 30. To wschodząca gwiazda transportu drogowego, która zaczęła stanowić konkurencję dla kolei i stanowi milowy krok w historii pojaz− dów użytkowych Mercedesa. W późnych latach 30. pojawiły się również samochody trójosiowe jak L 10000, które mogły istotnie przewozić więcej towarów niż zwykłe samochody dwuosiowe. Nie były jednak tak liczne, ze względu na ich nieporęczność – miały bowiem ogromny, 24−metrowy promień skrętu, więc niektóre zakręty po prostu były zbyt wąskie. Po wojnie. Dopiero w 1958 roku fabryka zbudowała pierwszy samochód trójosio− wy, był nim LP 333. Powstał on z czy− stej konieczności. Minister transportu Hans−Christoph Seebohm, pełniący urząd w latach 1949 – 1966, był bardzo scep− tyczny wobec silnie rosnącego ruchu ciężarówek i narzucił konkretne restrykcje w miarach i wagach samochodów cięża− rowych z przyczepą. LP 333 był odpo− wiedzią Mercedes−Benz wobec nowych warunków: dzięki dwóm przednim osiom skrętnym zapewniał maksimum ciężaru użytkowego. W latach 50. Mercedes−Benz zbudo− wał również unikatowy transporter po− jazdów wyścigowych, zwany „błękitną strzałą”. Jego zadaniem było przewoże− W 1896 r. Gottlieb Daimler zbudował pierwszy samochód ciężarowy na świe− cie: 4 KM i 1500 kg nośności nie „srebrnych strzał” tak szybko, jak to możliwe między torem wyścigowym a fa− bryką i z powrotem. Dzięki 192 KM i za− okrąglonym kształtom osiągał ok. 170 km/ h. Z czarującym samochodem wyścigo− wym 300SLR na powierzchni ładunko− wej wygląda olśniewająco – niczym eg− zotyk pośród ciężarówek. Paleta modeli poszerza się. Z biegiem czasu Mercedes−Benz coraz bardziej dy− wersyfikował swój program pojazdów użytkowych. Od roku 1963 okrągłe ka− biny musiały ustąpić skromnym, ale prze− stronnym tzw. kabinom sześciennym. Ten koncept fabryka przeniosła na ciężarówki takie jak cysterna LP 1513, która jest ty− powym przedstawicielem segmentu pół− ciężkiego. Od lat 60. Mercedes−Benz wprowa− dził nowe duże pojazdy ciężarowe z krótką maską, które zaczęły robić fu− rorę. Ich zaletą było sporo miejsca w ka− binie. Nad wyraz funkcjonalne są te nowe duże transportowce, które w 1986 roku pojawiły się ze świeżym wyglądem i nową techniką jako „T2”, a od 1996 roku jeżdżą nadal jako Vario. Teraz, ponad 100 lat od pojawienia się pierwszej ciężarówki Daimlera, kon− cern jest potentatem na rynku pojazdów użytkowych. Pojazd 3−tonowy z fabryki Benz−Gaggenau (rok pro− dukcji 1912) z pełnym ogu− mieniem i napędem łańcu− chowym, do którego moc dostarczał silnik benzynowy 27 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce Kontrola z każdego punktu na ziemi Spółka Daimler FleetBoard GmbH z siedzibą w Stuttgarcie oferuje telematyczne usługi internetowe do inteligentnego zarządzania pojazdami i transportem dla samochodów ciężarowych wszystkich marek. Od kwietnia 2004 roku przedsiębiorstwo posiada atest i certyfikację DEKRA wg DIN EN ISO 9001:2000. FleetBoard S ystem telematyczny FleetBoard to system zarządzania transportem przygotowany przez profesjonalistów dla profesjonalistów – wsparcie zarówno przewoźnika, jak i jego kierowcy. Fleet− Board jest pierwszym producentem, któ− ry zaoferował automatyczne przesyłanie da− nych z pamięci masowej tachografu cyfro− wego w trasie, podczas jazdy (dotyczy nowej generacji tachografów cyfrowych). Funkcja ta znacząco ułatwia zarządzanie flotą sa− mochodową w zakresie archiwizacji i monitorowania czasów pracy kierowców. FleetBoard oferuje usługi internetowe do zarządzania pojazdami i usługami transpor− towymi dla samochodów ciężarowych wszystkich producentów 28 Nowym produktem jest nawigacja Truck− Navi FleetBoard, cyfrowy przewodnik przystosowany do pojazdów użytkowych oraz nowy DispoPilot3 oraz DispoPilot.mo− bile – o jeszcze większej mocy i uprosz− czonej obsłudze. FleetBoard oferuje usługi internetowe do zarządzania pojazdami i usługami trans− portowymi dla samochodów ciężarowych wszystkich producentów. FleetBoard działa już w ponad 20 krajach i od chwili wej− ścia na rynek w roku 2000 wyposażył już 50 tys. pojazdów należących do ponad 1100 spedytorów. Jak działa FleetBoard? Przy pomocy satelity można w każdej chwili ustalić miejsce, w którym znajduje się pojazd. Dane z i do pojazdu przesyłane są przy pomocy telefonii komórkowej. Kom− puter w centrali poddaje wszystkie dane bezpiecznej obróbce, a spedytor po zalo− gowaniu do systemu ma do nich w każ− dej chwili dostęp przez internet. Kierow− ca w kabinie ma z kolei do dyspozycji proste w obsłudze urządzenia i wygodną nawi− gację. Opracowane przez FleetBoard kom− ponenty umożliwiają ściągnięcie najnow− szej wersji oprogramowania przy pomo− cy połączeń komórkowych, bez koniecz− ności zjeżdżania do warsztatu. Jeszcze niedawno tachograf cyfrowy uważany był za urządzenie zamknięte. Przenoszenie danych z pamięci masowej w samochodzie było możliwe tylko przy pomocy odpowiedniej karty przedsiębiorcy. Dlatego albo pojazd musiał być sprowa− dzany do bazy, albo kierowca musiał wozić ze sobą kartę, co by było niezgodne z ustawą. Nowa generacja tachografów AD 2009 dysponuje łączem tzw. strumienia danych z urządzenia pamięci masowej. FleetBoard jako pierwszy daje możliwość zdalnego sczytywania tych danych, prze− syłania ich, a następnie zapisywania. Co ważne, zapisywanie to spełnia wymagania ustawowe co do przechowywania doku− mentacji. Zrzuty danych następują auto− matycznie w stałych odstępach definio− wanych przez samego użytkownika. Kierowca nie musi nic robić. Karta przed− siębiorstwa zostaje włożona do czytni− ka w centrali podłączonego do kompu− tera za pomocą kabla USB. Zaletą nowego rozwiązania jest duża oszczędność czasu w stosunku do ręcz− nego ściągania danych, które wymusza wizytę pojazdu w centrali raz na trzy mie− siące; zmniejszają się także nakłady admi− nistracyjne. Rozwiązanie to jest idealne szczególnie dla pojazdów dalekobieżnych. Dodatkowo istnieje możliwość przesyła− nia danych z karty kierowcy bezpośred− nio do spedytora w trasie podczas jazdy. Niezależnie nadal dostępna jest usługa sczytywania danych bazpośrednio z karty kierowcy tachografu cyfrowego. Jest to bardzo proste: po włożeniu karty do kom− putera pokładowego FleetBoard wszystkie dane przesyłane są po naciśnięciu przyci− sku. Ani kierowca, ani pojazd nie muszą więc już pojawiać się regularnie w cen− trali. Jest to szczególnie korzystne dla pojazdów kursujących po całej Europie i dalej. System zrzucania danych z karty kierowcy został w marcu tego roku cer− tyfikowany przez DEKRA i spełnia wszystkie wymagania ustawowe doty− czące bezpiecznego sczytywania i prze− kazywania danych. Możliwość ściąga− nia danych z pamięci masowej oraz z karty kierowcy to część Systemu Za− rządzania Czasem FleetBoard. Na IAA 2008 FleetBoard zaprezen− tował po raz pierwszy DispoPilota Na IAA 2008 FleetBoard zaprezen− tował po raz pierwszy DispoPilota trze− ciej generacji. Przeznaczone do pracy w kabinie kierowcy urządzenie ma teraz nowe funkcje i jest łatwiejsze w obsłudze. Dzięki Schemat działania systemu FleetBoard szybszemu procesorowi i większej pamięci oprogramowanie pracuje teraz znacznie szybciej. Wewnętrzna karta SD o pamięci 2GB zawiera nową nawigację dla cięża− rówek opracowaną przez FleetBoard. Jest ona częścią nowego DispoPilota – dostępną bez żadnych dopłat. W nowym Actrosie urządzenie to jest zamontowane w dogodnym miejscu: DispoPilot może się teraz znaj− dować również w środkowej części deski rozdzielczej. W tej pozycji ekran jest le− piej widoczny i korzystanie z nawigacji jest wygodniejsze. FleetBoard Truck−Naviga− tion oblicza trasę przy uwzględnieniu wymiarów i ciężaru pojazdu. I tak na przy− kład bierze pod uwagę ograniczenia prze− jazdu (dopuszczalne naciski oraz gabary− ty), zakazy wjazdu, wysokości wiaduktów, ślepe uliczki i ostre zakręty. Przy obliczaniu czasu przejazdu uwzględniane są prędko− ści osiągane przez samochody ciężarowe. Szczególnie praktyczna usługa to możli− wość bezpośredniego przejmowania do nawigacji ze zlecenia adresów odbioru i dostawy, kierowca nie musi ich wpisywać ręcznie. Nawigacja ma 22 wersje języko− we. Zawiera ponadto wszystkie informa− cje o lokalizacji partnerów serwisowych Mercedes−Benz oraz wszystkich firm ak− ceptujących Mercedes−Benz ServiceCard, na przykład stacji benzynowych. Największą zaletą FleetBoard Truck−Navigation jest zintegrowanie z systemem FleetBoard. Dzięki technologii CAN−Bus w pojeździe system FleetBoard ma dostęp do elektro− niki pokładowej samochodu ciężarowego i przekazuje dane o pojeździe, jak również kursie i zleceniu do serwera FleetBoard za pośrednictwem systemu GSM/GPRS. Następnie wszystkie istotne informacje o flocie są udostępniane za pośrednictwem internetu, zaś dostęp do nich zabezpieczony jest hasłem. Taki mechanizm eliminuje koszty zakupu własnej infrastruktury telematycznej. Usługa analizy eksploatacji pojazdu FleetBoard za pomocą punktowej skali ocenia styl jazdy, a uzyskane dane wyko− rzystuje do analizy całej floty. Dlatego stanowi ona doskonałą podstawę sprawie− dliwego obliczenia premii dla kierowców — sprawiedliwego tym bardziej, że dzięki karcie kierowcy możliwa jest rzetelna analiza konkretnego kierow− cy. FleetBoard ułatwia także zarządzanie serwisowaniem i gospodarkę materia− łami eksploatacyjnymi. System FleetBoard można bez problemu włączyć do istniejących programów spe− dycyjnych m.in. takich firm jak BNS So− ftware GmbH, LIS AG, Soloplan GmbH, Sauer Organisation & Software GmbH, C− InformationssystemeGmbH. Dyspozytor zestawia wszystkie istotne informacje wysyłkowe i następnie wysyła do urzą− dzenia DispoPilot w kabinie kierowcy. Ponadto FleetBoard wspiera go w proce− sie planowania kursów i wykorzystania pojazdów, jak również w procesie moni− torowania kursów. Funkcja śledzenia prze− syłek pozwala natomiast klientowi firmy spe− dycyjnej sprawdzić za pośrednictwem internetu aktualny status i położenie danej przesyłki. Więcej o FleetBoardzie: www.fleetboard.pl GRZEGORZ TEPEREK 29 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce 7000 tysięcy klientów to spora flota Od ponad 17 lat Mercedes−Benz, pod marką CharterWay, oferuje kompleksowe rozwiązanie łączące finansowanie, zarządzanie i serwisowanie użytkowych flot samochodowych. CharterWay O ferta skierowana jest zwłaszcza do tych przedsiębiorców, którzy stawiają na elastyczność i flotę dopasowaną do liczby zleceń. Liczba około 7000 klientów CharterWay dowodzi słuszności stworzenia produktu oraz jego wysokiej jakości. Ofertą interesują się przedstawiciele dystrybucji, transportu mię− dzynarodowego, firm komunalnych, budow− nictwa i komunikacji pasażerskiej. W połą− czonej flocie CharterWay pracuje 70000 pojazdów, z czego 60000 w Niemczech. Dla klientów przygotowano 3 linie pro− duktowe. Pierwszą jest CharterWay Servi− ce, który umożliwia przewidywalne rozliczenie kosztów przeglądów oraz napraw wykony− wanych w dowolnym auto−ryzowanym ser− wisie Mercedes−Benz na terenie całej Pol− ski. Drugą propozycją jest CharterWay Se− rviceLeasing, który łączy zalety umowy ser− wisowej i leasingowej. Trzecim produktem jest CharterWay Wynajem (zarówno krótko− i długoterminowy), który umożliwia zacho− wanie płynności finansowej poprzez prze− niesienie prawa własności na Mercedes−Benz. Obecny, globalny sposób prowadzenia przedsiębiorstw, skłania wielu europejskich klientów do poszukiwania nowoczesnych rozwiązań outsourcingowych, w tym produk− tów finansowo−serwisowych, odciążających prowadzenie firmy od spraw administracyj− nych na rzecz głównej działalności gospo− darczej. Z tych samych powodów Charter− Way ograniczył procedury formalne, zwią− zane z uruchomieniem usługi, do niezbęd− nego minimum – wszystko można załatwić u lokalnego dealera Mercedes−Benz. Oferta CharterWay Service zbudowana jest z kilku pakietów usług i stałej stawki miesięcznej, ułatwiającej planowanie kosz− tów. Zaletą jest również zabezpieczenie w postaci opcji np. wydłużenia świadczeń gwarancyjnych czy kompleksowego serwi− su w ramach Mercedes−Benz Service 24h na terenie całej Europy. Przy tworzeniu stawki uwzględniany jest rodzaj pojazdu, przebiegi roczne, warunki eksploatacji itp. Ryzyko nieprzewidzianych napraw ponosi Mercedes− Benz. W celu ułatwienia poruszania się po świecie CharterWay Service przygotowano 4 podstawowe pakiety: 1.Extend/Extend Plus. Są to świadczenia o charakterze gwarancyjnym na układ napę− dowy i na wszystkie pozostałe układy pojazdu (ExtendPlus). Obejmują one naprawy, któ− re wykonywane byłyby jako naprawy gwa− rancyjne w pierwszym roku użytkowania pojazdu. 2. BestBasic obejmuje wszelkie przeglądy kilometrażowe i okresowe według zaleceń producenta oraz według książki serwisowej. 3. Select, łączy w sobie Extend oraz Best− Basic, czyli usługi gwarancyjne i przeglądy okresowe. 4. Complete – to tzw. full service. Pakiet obejmuje wszystkie czynności serwisowa− nia pojazdu łącznie z częściami zamienny− mi i eksploatacyjnymi oraz Mercedes−Benz Service 24h. Dla firm zdecydowanych na leasing przygotowano dodatkową ofertę serwisową CharterWay ServiceLeasing, która jest fak− tycznie połączeniem produktów CharterWay Service (począwszy do opcji Extend, a na Complete kończąc – tutaj decyduje klient) z leasingiem. Wybór takiej formy finansowa− nia i zarządzania owocuje oszczędnościami 30 i udogodnieniami administracyjnymi. Korzy− ścią jest także możliwość uregulowania ubez− pieczenia GAP, które niweluje różnicę finan− sową pomiędzy wartością ubezpieczenia pojazdu a jego wartością rynkową. CharterWay Wynajem to propozycja optymalna na czasy zmiennego zapotrzebo− wania na usługi transportowe. Sezonowość, elastyczność wobec klienta oraz wysokie koszta stałe skłaniają do wynajmu. Szyta na miarę wielkość floty to często warunek przetrwa− nia przedsiębiorstwa, a elastyczne jej zwięk− szanie w chwilach wzmożonej pracy, czy wspieranie się dodatkowymi pojazdami na czas awarii to nowoczesne narzędzia dostępne przez CharterWay Wynajem. Do wynajmu dołączane są kontrakty serwisowe, podatki, ubezpieczenia i koszta administracyjne. Okres wynajmu może trwać od 24 godzin do 60 miesięcy. Oferta wynajmu długoterminowego skierowana jest dla zainteresowanych autem na okres 24−60 miesięcy. Leasing operacyj− ny, finansowany pozabilansowo, spreparo− wano w postaci miesięcznej raty. Różnice w stosunku do klasycznego leasingu to brak konieczności wykupu pojazdu po okresie leasingowania, finansowanie faktycznego spadku wartości i brak opłaty wstępnej (po spełnieniu odpowiednich formalności). Ry− zyko finansowania i napraw spadają w ta− kim przypadku na Mercedes−Benz. Wyna− jem krótkoterminowy w ramach CharterWay skierowany jest zarówno do firm, jak i osób fizycznych. Mercedes przygotował pojazdy gotowe do drogi z opłaconymi podatkami, ubezpieczeniem i zapewnionym serwisem. Zaletą jest szybka ścieżka pozyskania samochodu – wynajem krótkoterminowy musi być szyb− ko dostępny. Na terenie Polski pojazdy dostawcze wynająć można w 15 punktach, a ciężarowe w 3. W zależności od modelu pojazdy można wynająć już od 290 zł/dzień (dostawcze) i 4900 zł/ty− dzień (ciężarowe). Kwota raty obejmuje finan− sowanie pozyskania pojazdu, ubezpieczenia, po− datki, koszty rejestracji i serwisu. Do dyspo− zycji klientów przygotowano wyłącznie pojaz− dy nowe i popularne – Vito 111/115 CDI Kombi, Sprinter 313 CDI Furgon i Actros 1844 LS. GRZEGORZ TEPEREK 31 DODATEK SPECJALNY: Mercedes−Benz w Polsce Nowy Actros został wybrany przez Czytelników Polskiego Trakera „Ciężarówką Roku 2009”. To mówi samo za siebie. Wywiad z Heiko Schulze, dyrektorem sprzedaży i marketingu samochodów użytkowych Mercedes−Benz w Mercedes−Benz Polska Zawsze jesteśmy pod ręką Truck Auto.pl: Czy Mercedes−Benz zmierza w kierunku organizacji sieci serwisów pojazdów użytkowych, tak by odległość między nimi wynosiła maksimum 80 – 100 km? Jak jest obecnie? Heiko Schulze: Nadal stawiamy na roz− budowę sieci serwisowej. W minionych latach otworzyliśmy kilka nowych zakła− dów serwisowych, a część istniejących roz− budowaliśmy. Temat sieci serwisowej jest oczywiście czynnikiem sukcesu, także w sprzedaży. Dlatego ma on dziś duże zna− 32 czenie. Sytuacja rynkowa spowodowała, że nasi dealerzy są nieco więcej powścią− gliwi w gotowości do inwestycji. Nie ma euforii jak 2 lata temu. Mimo to konse− kwentnie realizujemy nasze plany i otwie− ramy kolejne stacje. Jesteśmy pewni, że polski rynek pojazdów użytkowych, któ− ry obecnie znajduje się w recesji, w koń− cu odbije się od dna. Truck Auto.pl: Jakie regiony są strategiczne dla Mercedes−Benz Polska jeżeli chodzi o rozwój sieci – wschód, cześć południowa… Heiko Schulze: Wszystkie regiony są ważne. Otworzyliśmy nasze przedstawicielstwo w Nowym Sączu, a więc na południu Pol− ski. Nowe serwisy powstały także w Kra− kowie, Lublinie i w okolicy Poznania (STS). Firma Mojsiuk zainwestowała pod kątem ciężkich pojazdów w Szczecinie. Otworzy− liśmy także nowy zakład w Pietrzykowi− cach koło Wrocławia oraz w tym roku nowy zakład serwisowy na Śląsku. W Pysko− wicach koło Gliwic Viva−Trans oferuje serwis samochodów ciężarowych. W Byd− goszczy powstał nowy punkt sprzedaży i baza dla pojazdów ciężarowych. Chcieli− byśmy zaistnieć mocniej jeszcze w regio− nie łódzkim. Truck Auto.pl: Które rejony kraju uważa pan za dostatecznie nasycone serwisami, a które wymagają jeszcze inwestycji? Heiko Schulze: Moim zdaniem jesteśmy dobrze reprezentowani na północy, w Szczecinie i w Gdańsku. Na południu Polski też nie jest źle. W środkowej Polsce brakuje jeszcze paru punktów. Na wschodzie być może wygląda to słabo, ale liczba ciężarówek nie jest zbyt duża w tej części kraju. Truck Auto.pl: Jakie otwarcia nowych obiektów czekają nas w 2010? Heiko Schulze: Otwarcia to raczej za dużo powiedziane. Chcemy przynajmniej rozpo− cząć budowę w regionie łódzkim. Mamy jeszcze dwa projekty, nad którymi inten− sywnie dyskutujemy. Prawdopodobnie razem z firmą Garcarek otworzymy nowy punkt w Koninie. Truck Auto.pl: Czy kierowca tira może liczyć na pomoc waszych serwisantów przez 24 godziny na dobę? Temat sieci serwi− sowej jest oczywi− ście czynnikiem sukcesu, także w sprzedaży Heiko Schulze: Oczywiście. 00 800 17 77 77 77* (numer bezpłatny) lub +48 22 354 40 01 przyjmie zgłoszenie, a następnie zorganizuje szybką i profesjonalną po− moc. Nasz Service24h wyjeżdża na każde zgłoszenie przez 365 dni w roku, 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Awa− rię można często usunąć na miejscu. Jeśli jest to niemożliwe, zapewniamy trans− port samochodu do najbliższego warsz− tatu Mercedes−Benz, a kierowcy orga− nizujemy dalszą podróż. Truck Auto.pl: Jak w Polsce rynek przyjął nowego Actrosa III? Heiko Schulze: Nowy Actros został wy− brany przez Czytelników Polskiego Tra− kera „Ciężarówką Roku 2009”. To mówi samo za siebie. Poza tym Actros jest li− derem ekonomiczności, a coraz więcej klientów uznaje zużycie paliwa za najważ− niejszy czynnik. Jesteśmy przy zakupie trochę drożsi niż konkurencja, ale nabywcy zwracają już uwagę nie tylko na koszty, ale coraz bardziej na koszty eksploatacji i zużycie paliwa. I tu jesteśmy nie do pobicia! Te cechy są zapisane w DNA Actrosa MP 3, dlatego coraz częściej widzimy go na polskich drogach. Truck Auto.pl: Jakich premier możemy spodziewać się w przyszłym roku? Heiko Schulze: Pod koniec 2010 roku za− prezentujemy odmłodzone Atego. Truck Auto.pl: Jak zamierzacie wzmoc− nić rynkową obecność marek Econic i Unimog? Heiko Schulze: Pojazdy komunalne i spe− cjalne są dla nas interesującym segmen− tem. Jesteśmy jednym z niewielu graczy na rynku, który posiada tu kompletną ofertę. Mamy zatem samochody dostawcze, cię− żarowe oraz specjalistyczne marki Unimog i Econic. Moi zdaniem Mercedes w każ− dym z tych segmentów ma szansę jeszcze mocniej zaznaczyć swoją obecność. Econic jest z pewnością najlepszą ofertą dla branży komunalnej. Ma wiele unika− towych zalet takich jak niską kabinę, jest wydajny, ergonomiczny i ekologiczny – może mieć napęd na gaz ziemny CNG. Jestem pewny, że odniesie sukces. Nato− miast Unimog jest obecnie oferowany przez firmę Schmidt Polska. Rok 2009 przy− sporzył nam sporo problemów − na szczęście się koń− czy. Nie mamy praktycznie pojaz− dów stokowych, więc 2010 będzie łatwiej zacząć czy. Nie mamy praktycznie pojazdów sto− kowych, więc 2010 będzie łatwiej zacząć. Oczekuję wzrostu rynku, choć nieznacz− nego. Już w ostatnich dwóch miesiącach odczuwamy większe zainteresowanie klien− tów. To nastraja mnie pozytywnie. Pro− gnozujemy do 10% zysku w stosunku do roku 2009. Sądzę, że w roku 2011 bę− dzie dalszy wzrost, który doprowadzi nas w roku 2012 do takiego poziomu, jaki mieliśmy w latach 2006−2008. Truck Auto.pl: Dotyczy to wszystkich seg− mentów pojazdów użytkowych? Heiko Schulze: Przede wszystkim samo− chodów ciężarowych, jednakże w pewnym stopniu również samochodów dostawczych. ROZMAWIAŁ ZBIGNIEW WITAMBORSKI Truck Auto.pl: Czy w polskim oddziale Mercedesa odczuwalny jest kryzys? Heiko Schulze: Nas także, jak cały rynek, dotknęły spadki. Choć nie w takim stop− niu jak konkurentów, o czym świadczą nasze wyższe udziały rynkowe. W seg− mencie samochodów ciężarowych na koniec października wynosiły one pra− wie 17%, a w dostawczych prawie 16%. W liczbach spadek jest natomiast odczu− walny. Jednak nie zmienia to naszego podejścia i strategii działania. Dzięki temu mamy coraz silniejszą pozycję na tym skurczonym rynku. Truck Auto.pl: Jak długo potrwa jeszcze zapaść na rynku pojazdów ciężarowych? Heiko Schulze: Najtrudniejsze chwile mamy chyba za sobą. Rok 2009 przysporzył nam sporo problemów – na szczęście się koń− Nas także, jak cały rynek, do− tknęły spadki. Choć nie w ta− kim stopniu jak konkurentów. 33
