Kazanie w czasie Mszy św. Radiowej w bazylice św

Kazanie w czasie Mszy św. Radiowej w bazylice św. Krzyża w Warszawie
ks. prof. UKSW dr hab. Maciej Bała
III Niedziela Wielkie Postu 11.03.2012
Czytania:
(Wj 20,1-17)
W owych dniach mówił Bóg wszystkie te słowa: Ja jestem Pan, twój Bóg, który cię wywiódł z ziemi egipskiej, z
domu niewoli. Nie będziesz miał cudzych bogów obok Mnie! Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego
obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią!
Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem
zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy
Mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę aż do tysiącznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają
moich przykazań. Nie będziesz wzywał imienia Pana, Boga twego, do czczych rzeczy, gdyż Pan nie pozostawi
bezkarnie tego, który wzywa Jego imienia do czczych rzeczy. Pamiętaj o dniu szabatu, aby go uświęcić. Sześć
dni będziesz pracować i wykonywać wszystkie twe zajęcia. Dzień zaś siódmy jest szabatem ku czci Pana, Boga
twego. Nie możesz przeto w dniu tym wykonywać żadnej pracy ani ty sam, ani syn twój, ani twoja córka, ani
twój niewolnik, ani twoja niewolnica, ani twoje bydło, ani cudzoziemiec, który mieszka pośród twych bram. W
sześciu dniach bowiem uczynił Pan niebo, ziemię, morze oraz wszystko, co jest w nich, w siódmym zaś dniu
odpoczął. Dlatego pobłogosławił Pan dzień szabatu i uznał go za święty. Czcij ojca twego i matkę twoją, abyś
długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie. Nie będziesz zabijał. Nie będziesz cudzołożył. Nie będziesz
kradł. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa jako świadek. Nie będziesz pożądał domu
bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani
jego wołu, ani jego osła, ani żadnej
(1Kor 1,22-25)
Gdy Żydzi żądają znaków, a Grecy szukają mądrości, my głosimy Chrystusa ukrzyżowanego, który jest
zgorszeniem dla Żydów, a głupstwem dla pogan, dla tych zaś, którzy są powołani, tak spośród Żydów, jak i
spośród Greków, Chrystusem, mocą Bożą i mądrością Bożą. To bowiem, co jest głupstwem u Boga,
przewyższa mądrością ludzi, a co jest słabe u Boga, przewyższa mocą ludzi.
(J 2,13-25)
Zbliżała się pora Paschy żydowskiej i Jezus udał się do Jerozolimy. W świątyni napotkał siedzących za
stołami bankierów oraz tych, którzy sprzedawali woły, baranki i gołębie. Wówczas sporządziwszy sobie bicz
ze sznurków, powypędzał wszystkich ze świątyni, także baranki i woły, porozrzucał monety bankierów, a stoły
powywracał. Do tych zaś, którzy sprzedawali gołębie, rzekł: Weźcie to stąd, a z domu mego Ojca nie róbcie
targowiska! Uczniowie Jego przypomnieli sobie, że napisano: Gorliwość o dom Twój pochłonie Mnie. W
odpowiedzi zaś na to Żydzi rzekli do Niego: Jakim znakiem wykażesz się wobec nas, skoro takie rzeczy
czynisz? Jezus dał im taką odpowiedź: Zburzcie tę świątynię, a Ja w trzech dniach wzniosę ją na nowo.
Powiedzieli do Niego Żydzi: Czterdzieści sześć lat budowano tę świątynię, a Ty ją wzniesiesz w przeciągu
trzech dni? On zaś mówił o świątyni swego ciała. Gdy więc zmartwychwstał, przypomnieli sobie uczniowie
Jego, że to powiedział, i uwierzyli Pismu i słowu, które wyrzekł Jezus. Kiedy zaś przebywał w Jerozolimie w
czasie Paschy, w dniu świątecznym, wielu uwierzyło w imię Jego, widząc znaki, które czynił. Jezus natomiast
nie zwierzał się im, bo wszystkich znał i nie potrzebował niczyjego świadectwa o człowieku. Sam bowiem
wiedział, co w człowieku się kryje.
Siostry i Bracia,
Drodzy Słuchacze Radiowi,
Dzisiejsza Ewangelia ukazuje nam obraz Jezusa, który może odbiegać od naszych
najczęstszych wyobrażeniach o Nim. Jezus, Syn Boży jest objawieniem najpełniejszym tajemnicy
Bożej Miłości. Jest tym, który umarł z miłości za każdego z na, przebaczał grzechy, nie potępiał,
str. 1
uzdrawiał, okazywał współczucie każdemu, kto tego potrzebował. Jest miłości i ukazuje miłość. A
powierzchowna lektura dzisiejszej Ewangelii wydaje się odsłaniać inny obraz. Wypędzenie kupców
ze świątyni było bardzo gwałtowne. Jak słyszeliśmy, „Jezus sporządził bicz ze sznurków i
powypędzał wszystkich ze świątyni, także baranki i woły, porozrzucał monety bankierów, a stoły
powywracał”. Gdzie jest ten Jezus, który mówi o przebaczeniu, o miłości, o dobroci? Z czego
wynika tak wydawałoby się odmienne zachowanie Jezusa? Czy w naszym życiu jednak nie jest tak,
ze wielkie emocje, a nawet gniew jest znakiem, że na czymś nam bardzo zależy? Czy matka, kiedy
widzi, że jej dziecko robi coś złego, nie zareaguje silnie i emocjonalnie? Nawet gniew czasami może
być przejawem miłości. Gwałtowność postawy Jezusa może więc być znakiem, że chciał przekazać
ważne treści swojemu otoczeniu, i słowa, które w tym kontekście wypowiada nie pozostawiają
żadnych wątpliwości, że istotnie tak było. „Weźcie to stąd, a z domu mego Ojca nie róbcie
targowiska!” I jak dodaje autor Ewangelii, jego uczniowie przypomnieli sobie, że napisano w
Pismach „Gorliwość o dom Twój pochłonie Mnie”. Świątynia ma być święta, nic i nikt nie powinno
tego przysłaniać. Ani kupcy, ani targowiska, ani zwierzyna, która może byłaby użyteczna do
składanie ofiar. Zatracona zostaje jednak świętość tego szczególnego miejsca, a w konsekwencji
samego Boga.
A dzisiaj? Czy dzisiaj Jezus nie postąpiłby taka samo? Ale wcale nie chodzi o świątynie w
wymierzę materialny. Ważniejsza jest ta inna świątynia, która jest sam człowiek. Jesteśmy odkupieni
krwią Chrystusa i „już nie należymy do samych siebie”. A jak wygląda nasza świątynia, która jest
każdy nas? Czy jest święta? Czy jest oddana jedynie Bogu? Ile w niej jest dzisiaj niepotrzebnego
kupiectwa, zatracenia tego co ważne? I to oczyszczanie naszych świątyń, świątyń naszych serc
trzeba rozpocząć nie zawsze tak gwałtownie, jak w dzisiejszej Ewangelii, ale może warto zacząć od
rzeczy zasadniczej: od pragnienia świętości. Aby zapragnąć stania się świętym.
Czy tego pragniemy? Kiedy słyszymy o świętości, to pewnie rzadko myślimy o tym, jako o
naszym powołaniu. Ja, świętym? Przecież jestem taki grzeszny, tak często upadam, tyle słabości w
moim życiu! Jak bardzo daleko moje życie odbiega od świętości! Przecież święci to Ci „herosi
wiary”, jak św. Maksymilian Kobe, ks. Jerzy Popiełuszko, czy jak Jan Paweł II. Aby zostać świętym
trzeba dokonać czegoś szczególnego, niezwykłego czy nawet heroicznego. Trzeba być obdarzonym
niezwykłą mądrością, jak św. Tomasz z Akwinu, trzeba założyć jakieś zgromadzenie, jak wielu to
uczyniło czy wreszcie oddać swoje życie za wiarę, co czyniło tak wielu niezwykłych chrześcijan.
Uczyniło, co więcej nadal wielu naszych współbraci przelewa krew za wiarę w tych miejscach
naszej planety, gdzie chrześcijaństwo nadal jest prześladowane. I z pewnością, kiedy porównujemy
się z tymi tysiącami świętych w historii chrześcijaństwa rodzi się przekonanie, że jest to dla nas
str. 2
niemożliwe i nierealne. Ale może zbyt mocno utożsamiamy świętość z czymś niezwykłym, z jakimś
heroizmem czy stanem bezgrzeszności. Świętość nie znaczy, że nie popełniamy czasami grzechu, że
jesteśmy już tacy idealni, że nie ma w nas najmniejszej słabości. Ale czy na tym polega świętość?
Jan Paweł II w jednym ze swoich listów, Novo millenio ineunte zaproponował przepiękną
definicję świętość, która jest możliwa dla każdego chrześcijanina, Bo świętość nie jest czymś
nadzwyczajnym, to dokładnie powołanie każdego z nas. To normalny stan każdego wyznawcy
Chrystusa. Błogosławiony Jan Paweł II napisał, że świętość to „dążenie do (…) «wysokiej
miary» zwyczajnego życia chrześcijańskiego”. Nie jest to stan idealny, to dążenie, proces, obranie
właściwego kierunku. Świętość, jak pisał św. Ignacy Loyola, nie mierzy się bowiem tym, gdzie
człowiek doszedł, ale co w sobie pokonał. Najważniejsze jest to, abyśmy nieustannie podążali we
właściwym kierunku, bo jesteśmy ludźmi w drodze, ale oby to zawsze będzie droga ku świętości. I
ma być to zmierzenie do, jak określił to Papież, do wysokiej miary życia. I ponownie z pomocą
przychodzą nam dzisiejszej czytania. Gdzie znaleźć ową wysoką miarę? Na czym ona polega? Jak
przypomina pierwsze czytania z dzisiejszej liturgii – jest zawarta chociażby w Dekalogu. Proste, a
jakże trudne w realizacji, a to tylko Dziesięć zdań, „tylko”, albo „aż” Dekalog „Czcij ojca twego i
matkę twoją, abyś długo żył na ziemi, którą Pan, Bóg twój, da tobie. Nie będziesz zabijał. Nie
będziesz cudzołożył. Nie będziesz kradł. Nie będziesz mówił przeciw bliźniemu twemu kłamstwa
jako świadek. Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony bliźniego
twego”. Dlaczego dzisiaj jest tak często negowany? Ile razy można usłyszeć: przykazania już nie na
nasze czasy, człowiek jest wolny, to on ma decydować o tym co dobre i złe. Nakazy, zakazy,
ograniczania są już dzisiaj całkowicie nieaktualne. Może jednak warto spojrzeć na Dekalog inaczej;
wiemy, że czasami trudno jest go realizować, że upadamy, że jest to ideał, do które zmierzymy, ale
nie odrzucajmy tej „wysokiej poprzeczki”, tylko dlatego, że kosztuje to tyle wysiłku, a świat kusi nas
o wiele prostszym życiem. Przykazania nie są bowiem przeciwko człowiekowi, lecz dla człowieka,
to nic innego jak najprostsza „instrukcja obsługi” naszego człowieczeństwa. A dał ją Ten, który, jak
słyszeliśmy w dzisiejszej Ewangelii, wie „co w człowieku się kryje”. Bóg jako nasz Pan i Stwórca,
wie ile w nas jest dobra, ale też wie, jak łatwo od niego odchodzimy. Stąd konieczność tak jasnego
wzorca jakim są przykazania zawarte w Dekalogu, a dopełnione w przykazaniu miłości Boga i
bliźniego. One nie są przeciwko nam, one są dla nas. Abyśmy w naszym życiu, w naszym dążeniu
do świętości nieustannie mieli w serach ową „wysoką miarę”, która w pełni ukazała się w osobie
Jezusa Chrystusa. I naśladowanie samego Chrystusa jest drogą ku najwyższym ideałom, jest
dążeniem ku świętości. Bo nawet, jak napisał św. Paweł w czytanym dzisiaj liście do Koryntian:
str. 3
Chrystus ukrzyżowany, „jest zgorszeniem dla Żydów, a głupstwem dla pogan, dla tych zaś, którzy są
powołani, tak spośród Żydów, jak i spośród Greków, Chrystusem, mocą Bożą i mądrością Bożą”.
Ostatnim elementem definicji świętości Jana Pawła II jest… codzienność. Bo świętość, jak
już słyszeliśmy, to „dążenie do (…) «wysokiej miary» zwyczajnego życia chrześcijańskiego”. Może
marzy nam się świętość jako jednorazowe wspaniałe i heroiczne wyznanie wiary, jako niezwykła
rozprawa teologiczna, czy niezapomniane i trwałe dzieło w postaci chociażby nowego zgromadzenia
Kościoła, ale większość świętych swoją świętość realizowała w codzienności, w zwyczajnym życiu,
poprzez wypełnianie zwykłych obowiązków, ale przenikniętych właśnie „wysoką miarą”,
naśladowaniem Chrystusa, Jego miłości i bezinteresowności. I może ta świętość w codzienności, ta
codzienna świętość wydaje nam się najtrudniejsza. Ale ponownie wsłuchajmy się w dzisiejszą
Ewangelię: „Kiedy zaś przebywał w Jerozolimie w czasie Paschy, w dniu świątecznym, wielu
uwierzyło w imię Jego, widząc znaki, które czynił”. Wielu uwierzyło w Jezusa, bo widzieli znaki:
cuda, słowa, postawę. My także winniśmy uwierzyć, że świętość jest możliwa, dla każdego z nas. Bo
mamy i dzisiaj Jego znaki: Eucharystię, którą nas umacnia w tej drodze, wszystkie sakramenty,
Słowo Boże. Tymi znakami są wszyscy święci dani Kościołowi jako wzory do naśladowania.
Świętość jest możliwa, świętość jest dla nas. Ale musimy jej zapragnąć, nie jutro, nie za jakiś czas,
lecz dzisiaj. Tu i teraz. Bo jest możliwa, bo to „tylko” lub „aż”: „dążenie do (…) «wysokiej
miary» zwyczajnego życia chrześcijańskiego.
Amen
str. 4