Kleopatry - Sub Lupa
Transkrypt
Kleopatry - Sub Lupa
Karolina Ekes Niezbędnik współczesnej Kleopatry Greckie i łacińskie korzenie terminologii medycznej nie tylko dla kosmetologów Warszawa 2016 Recenzja Monika Mikuła Redakcja Mikołaj Szymański Korekta Halina Stykowska Skład PanDawer Projekt okładki Wydawnictwo © Copyright by Karolina Ekes © Copyright by Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa, 2016 ISBN 978-83-64003-70-7 Wydawnictwo Naukowe Sub Lupa www.sublupa.pl Serdeczne podziękowania za dofinansowanie wydania podręcznika składamy Fundacji Babel. Spis treści Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O podręczniku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podziękowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O nauce łaciny dla studentów kosmetologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dlaczego w różnych językach różne wyrazy są do siebie podobne? . . . . . . . . . . . 9 9 10 11 12 Język grecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Informacje podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Alfabet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kilka znanych zdań po grecku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 17 17 21 Język łaciński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Informacje podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wymowa i akcent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Łacińska terminologia gramatyczna – podstawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deklinacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deklinacja pierwsza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deklinacja druga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deklinacja trzecia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deklinacja czwarta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Deklinacja piąta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rzeczowniki greckiego pochodzenia w łacinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przymiotniki łacińskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przysłówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stopniowanie przymiotników i przysłówków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zdrobnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Koniugacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Formy podstawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 koniugacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czas teraźniejszy, strona czynna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Czas teraźniejszy, strona bierna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 23 24 28 29 30 30 33 36 37 39 43 45 46 51 52 52 53 55 56 6 Spis treści Verba deponentia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tryb rozkazujący . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Imiesłowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ważne czasowniki nieregularne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Łacińskie przyimki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Popularne zwroty łacińskie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sentencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 59 60 66 67 69 72 udowa terminów medycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B Wybrane przedrostki greckie i łacińskie, które mogą zainteresować kosmetologa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wybrane rdzenie greckie i łacińskie w terminach złożonych . . . . . . . . . . . . . . . . . Wybrane zakończenia terminów medycznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zakończenia rzeczowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zakończenia przymiotników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Liczebniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Obecne w terminologii medycznej przedrostki liczebnikowe . . . . . . . . . . . . . 79 8 1 8 6 92 92 97 99 106 tymologia wybranych terminów w dziedzinach, z których czerpie E kosmetologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kosmetologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Estetyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Medycyna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Specjalizacje lekarskie w polu zainteresowania kosmetologów . . . . . . . . . . . . Anatomia, histologia i fizjologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dermatologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Farmakologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Farmakognozja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Chemia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nazwy funkcji, jakie w kosmetykach pełnią poszczególne surowce kosmetyczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nazwy stosowanych w kosmetyce pierwiastków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Medycyna niekonwencjonalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mikrobiologia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Sensoryka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 111 113 115 116 123 145 159 174 179 180 181 184 186 192 Tłumaczenia tekstów oryginalnych opatrzone komentarzem . . . . . . . Hippokrates . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przysięga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aforyzmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O naturze człowieka – Hippokrates o czterech cieczach organicznych . . . . . . . . 196 196 196 202 204 7 Spis treści Marek Porcjusz Katon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . De agricultura – fragment o wykorzystaniu kapusty w leczeniu chorób skóry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Celsus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O medycynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Galen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Corpus Galenicum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Leki galenowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Owidiusz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . O kosmetyce twarzy pań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komentarz studentki kosmetologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 205 205 205 208 213 214 216 216 217 219 Ciekawostki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prawnicze paremie i prawo pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rzymskie napisy nagrobne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Medycyna w starożytnym Egipcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rodzaje stóp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Łacina i greka w marketingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bajki napisane przez studentki kosmetologii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221 221 225 230 233 234 236 Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 Słownik łacińsko-polski (wyrazy użyte w podręczniku) . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 Słownik grecko-polski (wyrazy użyte w podręczniku) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 rys. Małgorzata Szendzielarz