Tutaj - Audiofast
Transkrypt
Tutaj - Audiofast
AV Zestawy g∏oÊnikowe Usher CP-6391 TEST/HIGH-END 48 AUDIOVIDEO Tekst: Filip Kulpa Zdj´cia: Bartosz Makowski WERSJA XL Usher po raz kolejny nie zawiód∏. Najdro˝sze kolumny z serii 6 idealnie trafiajà w zapotrzebowania tych audiofilów, którzy poszukujà kolumn do du˝ego pokoju, o brzmieniu analitycznym, a przy tym muzykalnym i z basem schodzàcym do dwudziestu paru herców. I na dodatek nie chcà wydaç wi´cej ni˝ kilkanaÊcie tysi´cy U sher rozpoczà∏ rynkowà karier´ w doÊç spektakularnym stylu, wprowadzajàc zestawy g∏oÊnikowe serii X i 6. Tam, gdzie si´ pojawia∏y, napotyka∏y, obok zas∏u˝onego entuzjazmu, równie˝ na krytyk´. Krytyk´, ku której zwolennicy duƒskiej techniki g∏oÊnikowej mieli ca∏kiem konkretny powód. Chodzi∏o o g∏oÊniki nisko-Êrednio- i wysokotonowe, faktycznie ∏udzàco podobne do produktów Scan Speaka. Na bazie 18-cm g∏oÊnika z papierowo-w´glowo membranà powsta∏o bardzo wiele modeli Ushera, poczàwszy od podstawkowych X-718 (tu wersja z korektorem fazy), skoƒczywszy na bardzo du˝ych i drogich kolumnach z serii Dancer. Szybko okaza∏o si´, ˝e „klony” z Tajwanu sà wi´cej ni˝ przyzwoite, a mo˝e nawet... lepsze ni˝ orygina∏. Przekonali si´ o tym hobbiÊci DIY. Teraz Usher rozpoczyna nowe rozdanie. Nowy 18-cm g∏oÊnik z g∏adkà membranà papierowà pojawi∏ si´ w zmodernizowanej ostatnio serii 6, a konkretnie w dwóch najwy˝szych modelach, CP-6381 i jego wi´kszej odmianie – CP-6391. Dystrybutor Cena za par´ Fast tel. (42) 61 33 750 http://www.audiofast.pl 5 180 USD (ok. 16 000 z∏) BUDOWA Na pierwszy rzut oka model 6391 bardzo przypomina swojego mniejszego krewniaka, którego testowaliÊmy w maju 2004 r. Silnie odchylona do ty∏u obudowa ma identyczne gabaryty przedniej i tylnej Êcianki. Jednak gdy spojrzymy na nià z boku, wszystko staje si´ jasne. Dodatkowe 10 cm w g∏àb powoduje, ˝e du˝a skrzynia sta∏a si´ wielka. Pó∏ metra g∏´bokoÊci to nie jest standard, nawet wÊród du˝ych zestawów o wzroÊcie si´gajàcym metra trzydziestu. Pochylenie przedniej i tylnej Êcianki pot´guje efekt „trójwymiarowoÊçi”, który jeszcze bardziej podkreÊlajà ˝eliwne coko∏y o d∏ugoÊci ponad 70 cm. JeÊli przyjàç, ˝e kolumny b´dà ustawione pó∏ metra od Êciany tylnej (liczàc od ich górnej kraw´dzi), to przednie „∏apy” coko∏ów làdujà w odleg∏oÊci 1,25 m od tej˝e Êciany. W 30-40-metrowym pomieszczeniu nie jest to problem, o ile jest ono z za∏o˝enia przeznaczone do ods∏uchu. Przede wszystkim do ods∏uchu. Charakterystycznà cechà obudów jest skrajne odsuni´cie g∏oÊnika basowego, umieszczonego na dole przedniej Êcianki, od dwóch pozosta∏ych przetworników, zlokalizowanych na samej górze. Takie rozwiàzanie (z pewnoÊcià nieprzypadkowe) nie jest oboj´tne dla reprodukcji wy˝szego basu. Odleg∏oÊç g∏oÊników odpowiada wi´cej ni˝ po∏ówce d∏ugoÊci fali przy cz´stotliwoÊci podzia∏u (ok. 230 Hz), co ma niebagatelny wp∏yw na rozk∏ad modów w p∏aszczyênie pionowej (pomi´dzy sufitem a pod∏ogà). Drugà widocznà zmian´ w stosunku do 81-ek stanowi g∏oÊnik basowy. Tutaj ma ju˝ nie 8, lecz 10 cali i jest to ten sam przetwornik, który znajdziemy w subwooferze SW-103 (patrz AV 9/05). Papierowà, mocno impregnowanà membran´ o niewielkiej sztywnoÊci nap´dza 51-mm cewka, umieszczona w silnym polu (1,03 T) magnesu o Êrednicy 14,5 cm. Obcià˝enie akustyczne stanowi niemal ca∏a wewn´trzna obj´toÊç skrzynki. Ile to jest dok∏adnie – nie wiadomo, ale z pobie˝nych wyliczeƒ wynika, ˝e oko∏o 70-80 litrów. Sporo jak na pojedynczy g∏oÊnik o Êrednicy 25,4 cm. Otwór rezonansowy znajduje si´ na tylnej Êciance i jest doÊç krótki. Ârednie cz´stotliwoÊci i fragment górnego basu (ju˝ od ok. 230 Hz) odtwarza 18-cm g∏oÊnik 8948A z membranà papierowà. Jest to nowy przetwornik, który zastàpi∏ mid-woofer 8945A z membranà celulozowo-w´glowà, stosowany co najmniej w tuzinie kolumn Ushera. Âlad po nierównej pulpie z dodatkami w∏ókiem w´glowych pozosta∏ jedynie w postaci nak∏adki przeciwpy∏owej. Reszta membrany ma zdecydowanie g∏adszà faktur´. Uk∏ad magnetyczny i kosz pozosta∏y niezmienione. Kilogramowy magnes ma Êrednic´ 120 mm i wytwarza w szczeli- nie pole 1,1 T. Zakres liniowych wychyleƒ membrany si´ga 6 mm, co jest wartoÊcià bardzo przyzwoità jak na g∏oÊnik 7-calowy. Wysokie tony sà ju˝ domenà „starego znajomego”, czyli jedwabnej 28-mm kopu∏ki 9950-20, zamocowanej na szczycie obudowy, pod drewnianà kopu∏à, ale w tej samej obj´toÊci akustycznej co g∏oÊnik nisko-Êredniotonowy (nie ma to znaczenia, bo kopu∏ka pracuje we w∏asnej zamkni´tej komorze wewnàtrz tweetera). Nieznacznie obni˝ono cz´stotliwoÊç podzia∏u (z 2,7 do 2,4 kHz), co wià˝e si´ z przeprojektowaniem zwrotnicy. O ile topologia filtrów g∏oÊnika Êredniotonowego w∏aÊciwie si´ nie zmieni∏a, o tyle ga∏´zie niskotonowa i wysokotonowa wyglàdajà zupe∏nie inaczej. Mówiàc dok∏adniej, sà mniej z∏o˝one. Sygna∏ do kopu∏ki przechodzi jedynie przez szeregowy kondensator i równoleg∏à cewk´ (powietrznà). Brak rezystora to istotna zmiana, Podwójne terminale g∏oÊnikowe sà identyczne jak w pozosta∏ych modelach serii 6 – czyli bardzo solidne AUDIOVIDEO 49 AV Zestawy g∏oÊnikowe Usher CP-6391 TEST/HIGH-END TEST/PRODUKT wymuszona zapewne przez fakt, i˝ efektywnoÊç CP-6391 jest, wed∏ug danych fabrycznych, o 3 dB wy˝sza ni˝ w starszym modelu. To ciekawe, albowiem efektywnoÊç osiemnastki wcià˝ wynosi tylko 87 dB, a ca∏y zestaw jest znamionowo 8-omowy. Równie prostà topologi´ co zwrotnica tweetera ma filtr dolnoprzepustowy woofera w postaci cewki powietrznej i kondensatora elektrolitycznego. Ca∏à zwrotnic´ zmontowano na a˝ 3 p∏ytkach drukowanych, przykr´conych do Êcianek tylnej i dwóch bocznych. Nale˝y doceniç takà bezkompromisowoÊç konstruktorów, a zamienione pod∏àczenie kabli biegnàcych do terminali g∏oÊnikowych w jednej z kolumn – traktowaç z przymru˝eniem oka. KtóryÊ z pracowników najwyraêniej mia∏ s∏abszy dzieƒ i zamiast pod∏àczyç kabel sekcji wysokotonowej do zacisków górnych, pod∏àczy∏ je do dolnych. Sam zorientowa∏em si´ o tej niespodziance na 5 minut przed spakowaniem kolumn do naszego fotografa. Przyznam, ˝e troszeczk´ si´ zdenerwowa∏em, bo korzysta∏em z bi-wiringu z ró˝nymi kablami (AQ CV-6, Bedrock), a na dodatkowe ods∏uchy po prostu nie by∏o ju˝ czasu... ˚ycie p∏ata ró˝ne figle i niczego nie mo˝na traktowaç jako pewnik. Konstrukcja wewn´trzna obudowy, wykonanej z 25-mm p∏yt MDF, jest dok∏adnie taka jak w mniejszym modelu. Tu˝ poni˝ej Êredniotonowca wklejono skoÊnà pó∏k´ izolujàcà akustycznie sekcj´ Êrednio-wysokotonowà od komory basowej. Powsta∏a w ten sposób komora jest wentylowana. W tym przypadku chodzi o odcià˝enie 18-cm g∏oÊnika, który w zakresie wy˝szego basu jeszcze doÊç mocno promieniuje. Poni˝ej g∏ównej komory basowej znajduje si´ jeszcze kilkulitrowa przestrzeƒ balastowa, jakby ktoÊ uzna∏, ˝e kolumny sà niedostatecznie ci´˝kie. Pisz´ to z przekàsem, albowiem ci´˝ar tych kolumn da∏ mi si´ mocno we znaki. Nawet bez ˝eliwnych, okrutnie ci´˝kich coko∏ów (ponad 15 kg sztuka), jedna kolumna wa˝y prawie 60 kg, co przy pochyleniu obudów i êle pomyÊlanym systemie pakowania (ach te rozlatujàce si´ styropiany) oznacza spore trudnoÊci w wypakowaniu, a jeszcze wi´ksze – przy pakowaniu. Wzmocnienia wewn´trzne majà postaç pojedynczych pionowych ˝eber biegnàcych wzd∏u˝ bocznych Êcianek oraz jednego poprzecznego wieƒca mniej wi´cej w po∏owie wysokoÊci kolumn. Obfite wyt∏umienie stanowià kawa∏ki perforowanej pianki oraz sukno. Nieraz ju˝ podkreÊla∏em wysokà jakoÊç wykonania Usherów z serii 6 i zrobi´ to raz jeszcze. Nie tylko solidnoÊç obudowy budzi uznanie, ale równie˝ wspania∏y lakier o wysokim po∏ysku (high gloss), teraz dost´pny ju˝ w szeÊciu kolorach. WÊród nich jest ˝ó∏ty i czerwony (podobno 50 AUDIOVIDEO NAJWA˚NIEJSZA ZMIANA W STOSUNKU DO CP-6391 TO WI¢KSZY, 10-CALOWY G¸OÂNIK BASOWY, SCHODZÑCY PONI˚EJ 30 Hz te same co u Ferrari!), bia∏y, czarny, srebrny i bordowy (Claret). Respekt i zaufanie powinna budziç równie˝ precyzja monta˝u. Frezy pod g∏oÊniki zosta∏y wykonane z tak ma∏à tolerancjà, ˝e kosze wchodzà „na wcisk”. Teoretycznie przykr´canie wkr´tów nie jest konieczne, niemniej warto je mocniej dokr´ciç, poniewa˝ „w standardzie” sà wyjàtkowo luêne. Uwzgl´dniajàc to wszystko, trzeba uczciwie przyznaç, ˝e cena 16 000 z∏ za par´ tych wielkich i Êwietnie wyglàdajàcych kolumn wydaje si´ bardzo uczciwa. Zupe∏nie nie jak w high-endzie... BRZMIENIE DANE TECHNICZNE G∏oÊniki 250 mm niskotonowy (Usher 1001A) 180 mm papierowy (Usher 8948A) 25 mm kopu∏ka (Usher 9950-20) Konstrukcja 3-dro˝na BR Moc znamionowa 180 W Pasmo przenoszenia 24 Hz-28 kHz (-3 dB) Impedancja znamionowa 8Ω Cz´stotliwoÊci podzia∏u 233 Hz, 2,4 kHz EfektywnoÊç (1 W / 1 m) 90 dB Wymiary (wys. x szer. x g∏´b.) 129,5 x 35 x 74 cm Masa jednej sztuki 69,7 kg (z podstawà) ˚a∏uj´, ˝e nie mia∏em mo˝liwoÊci bezpoÊredniego porównania z modelem CP-6381, zw∏aszcza w zmodernizowanej wersji z papierowym wooferem. W chwili gdy pisz´ niniejsze s∏owa, dzwoni telefon. KtoÊ widzia∏ zapowiedê w lutowym wydaniu AV i ju˝ chcia∏by wiedzieç, czy warto do∏o˝yç te 3500 z∏ i kupiç 6391. No w∏aÊnie. Mówiàc zupe∏nie szczerze: nie wiem, to zale˝y. Od tamtego ods∏uchu up∏yn´∏y dok∏adnie 22 miesiàce, a ja sk∏ama∏bym, twierdzàc, ˝e pami´tam tamto brzmienie w najdrobniejszych szczegó∏ach. Niemniej jednak, trzy rzeczy sà dla mnie pewne. Po pierwsze, równowaga tonalna jest bardzo podobna, sposób reprodukcji barw – równie˝. Ponadto, bas ma bardzo zbli˝onà charakterystyk´ tonalno-dynamicznà, ale jest niewàtpliwie pot´˝niejszy w dwóch najni˝szych oktawach. Czas na bli˝sze szczegó∏y. CP-6391 sà g∏oÊnikami o doÊç neutralnej równowadze tonalnej, przy czym nie nale˝y tego rozumieç jako absolutnà liniowoÊç pasma. Z ca∏à pewnoÊcià nie by∏o to idée fixe konstruktora. Najkrócej rzecz ujmujàc, brzmienie odebra∏em jako Êwie˝e, ˝ywe i bardzo dobrze doÊwietlone w Êrednicy. Zakres ten delikatnie przykuwa∏ mojà uwag´ nieznacznà, acz s∏yszalnà ekspozycjà pasma w okolicach 1 kHz lub poni˝ej. Powoduje ona wyraêne o˝ywienie przekazu przy zachowaniu niemal pe∏nego realizmu barw. W brzmienie fortepianu okazjonalnie wkrada∏a si´ pewna nerwowoÊç; czasem przyda∏oby si´ wi´cej subtelnoÊci, perlistoÊci. Efekt zale˝y jednak w du˝ej mierze od realizacji nagrania (o tym, jak „trudny” jest to instrument, wie chyba ka˝dy audiofil) – mam tutaj na myÊli „Êrednià” wyciàgni´tà z ods∏uchu ró˝nych p∏yt, nie tylko z muzykà fortepianowà. WiernoÊç barw nale˝y jednak oceniç bardzo dobrze, zaÊ reprodukcja szczegó∏ów w omawianym fragmencie pasma nie budzi ˝adnych wàtpliwoÊci. S∏uchajàc tych kolumn, mamy bardzo wyrazisty wglàd w drobny plankton dêwi´kowy otaczajàcy instrumenty i wykonawców, przy czym efekt ten jest niejako fizjologiczny dla ucha. Naturalizm w projekcji detali polega w g∏ównej mierze na tym, ˝e górny skraj pasma, który cz´sto jest przez producentów zestawów g∏oÊnikowych traktowany jako „dopalacz” szczegó∏ów, tutaj brzmi ∏agodnie i zupe∏nie nieofensywnie. Wystarczy pos∏uchaç saksofonu czy tràbki – dêwi´k nie Êwidruje uszu, zachowujàc jednak energi´ i naturalnà barw´. Pod tym wzgl´dem komfort ods∏uchu jest bardzo wysoki. JednoczeÊnie iloÊç powietrza wokó∏ instrumentów i wykonawców budzi szczere uznanie. Du˝e uszczegó∏owienie przekazu wynika z naturalnej otwartoÊci i rozdzielczoÊci obydwu rejestrów, a to determinuje niezaprzeczalnà muzykalnoÊç tajwaƒskich kolumn. Z punktu widzenia mi∏oÊników precyzji i analitycznoÊci, tweeter w testowanych Usherach nie dostarcza ˝adnych szczególnych wra˝eƒ. Lekko wyg∏adza i uspokaja najwy˝sze cz´stotliwoÊci, co ma wy∏àcznie dobre konsekwencje dla spójnoÊci przekazu, niemniej powoduje cz´Êciowà utrat´ subtelnych wybrzmieƒ i smaczków. Najwa˝niejsze jednak, ˝e kopu∏ka jest nienagannie zszyta z nisko-Êredniotonowcem. Bardziej szczegó∏owa, jaÊniejsza góra w po∏àczeniu z ekspresyjnà i czasami tylko troch´ matowà Êrednicà by∏aby raczej nie na miejscu. Wielkim atutem poprzedniego modelu by∏a wyÊmienita stereofonia. Równie˝ CP-6391 potrafià zaimponowaç, g∏ównie poczuciem skali dêwi´ku i swoistym „oddechem”. Pomimo wspomnianej charakterystyki Êrednich tonów, pierwszy plan nie wychodzi przed lini´ bazy, a mimo to odczucie bliskoÊci muzyków jest bardzo wyraêne. Kto lubi obszernà, trójwymiarowà scen´ i ma du˝e pomieszczenie, ten nie b´dzie zawiedziony osiàgami Usherów w omawianej materii. Dêwi´k jest wyjàtkowo swobodny, obszerny, czytelnie uwarstwiony. Lokalizacja w obr´bie szerokiej i bardzo g∏´bokiej sceny nie budzi zastrze˝eƒ. OsobiÊcie preferowa∏bym jednak wi´cej precyzji. Kreowany obraz dêwi´kowy okreÊli∏bym jako troch´ mi´kki pod wzgl´dem oddania konturów, choç z pewnoÊcià nie zawoalowany. Walory dynamiczne plasujà CP-6391 na wysokiej pozycji wÊród zestawów g∏oÊnikowych ze zbli˝onego przedzia∏u cenowego. Bezwzgl´dnie najlepsze wra˝enia dynamiczne zapewni∏ ods∏uch muzyki symfonicznej. Rozmach, z jakim by∏y oddawane skoki dynamiczne na p∏ycie K. Zimermana, nie dawa∏ wàtpliwoÊci co do klasy i gabarytów kolumn. Pe∏na satysfakcja. Z kolei materia∏ jazzowy ujawni∏ – i tu nie by∏o zaskoczenia – i˝ Ushery nie przepadajà za reprodukcjà transjentów. Nie jest to jakiÊ ewidentny mankament, raczej stwierdzenie faktu. SzybkoÊç g∏oÊników oraz ogólnà ekspresj´ dynamicznà w Êredniej i ma∏ej skali okreÊli∏bym jako umiarkowanie dobre. Warto przy tym odnotowaç, ˝e walory rytmiczne nagraƒ sà naprawd´ sprawnie oddawane za poÊrednictwem Êrednicy, która, jak ju˝ wspomnia∏em, brzmi energetycznie i ˝ywo. W dziedzinie basu Ushery zaprezentowa∏y znanà Zwrotnic´ podzielono na a˝ trzy p∏ytki. Na dole znajduje si´ filtr tweetera, na górze – woofera, zaÊ w g∏´bi – filtry g∏oÊnika Êredniotonowego. Do jakoÊci komponentów nie mo˝na mieç ˝adnych zastrze˝eƒ 25-cm g∏oÊnik basowy znamy ju˝ z subwoofera SW-103. Sztywny, odlewany kosz i bisko 15-cm magnes budzà zaufanie, choç nie jest to woofer klasy high-end Kategoria AV ju˝ szko∏´ brzmienia. Bas zosta∏ zestrojony nisko, rzek∏bym nawet: bardzo nisko. Kolumny te swobodnie i bez protestów odtwarzajà dêwi´ki poni˝ej 30 Hz, co w po∏àczeniu z klarownà Êrednicà i Êwietnà przestrzenià daje kapitalny efekt, szczególnie przy ods∏uchu muzyki organowej. W tym miejscu nie mam wàtpliwoÊci, ˝e implementacja wi´kszego, wydajniejszego g∏oÊnika basowego (w porównaniu do CP-6381) by∏a s∏usznym posuni´ciem. Niemniej, strojenie basu okreÊli∏bym nadal jako troch´ kontrowersyjne. Wy˝szy podzakres niskich tonów jest zbyt dyskretny zarówno wzgl´dem Êrednicy, jak i najni˝szego basu. Powoduje to poniekàd paradoksalne odczucie niedoboru niskich tonów. Efekt ten wyst´puje w szczególnoÊci na nagraniach rockowych. S∏uchajàc znanego przeboju Stonesów Anybody seen my baby, zastanawia∏em si´, gdzie umkn´∏y niskie tony. Utwór ten, jak i ca∏a p∏yta Bridges to Babylon zabrzmia∏y po prostu zbyt lekko, podczas gdy ni˝sze rejestry kontrabasu, fortepianu, b´bny sà oddawane ze znakomità pe∏nià i w sposób nieco zaokràglony. Na szcz´Êcie o spowolnieniu czy – tym bardziej – poluzowaniu nie ma mowy. Reasumujàc, bas Usherów doskonale sprawdzi si´ w du˝ych pokojach, na nagraniach akustycznych i przy za∏o˝eniu, ˝e naszym priorytetem nie sà szybkoÊç i mocny wykop. A high-end JAKOÂå/CENA KONKLUZJA Trudno, a byç mo˝e nawet nie sposób, znaleêç na rynku drugie pe∏nopasmowe kolumny o równie imponujàcych posturze i wykonaniu, dostarczajàce ca∏kiem uniwersalnego brzmienia o równie realistycznej barwie i stereofonii. Dodajmy dla Êcis∏oÊci: w cenie do 20 000 z∏. JeÊli w∏aÊnie tak wyglàdajà nasze wymagania, to raczej nie znajdziemy godnej rozwa˝enia alternatywy. Powiem to jeszcze inaczej. Te Ushery brzmià pod wieloma wzgl´dami Êwietnie, majà imponujàco niski bas, a doskona∏a jakoÊç wykonania i dobra cena oznaczajà szczerà rekomendacj´. ■ SYSTEM ODS¸UCHOWY Pokój o powierzchni 29,5 m2, zaadaptowany akustycznie, doÊç silnie wyt∏umiony Odtwarzacz CD: Audionet ART V2 Wzmacniacz: Audionet AMPI / Q-Audio Kable cinch: Stereovox hdse, van den Hul The Orchid Kable g∏oÊnikowe: AudioQuest CV-6 / AudioQuest Bedrock (bi-wiring) Kable sieciowe: Neel N14E Gold, Neel N7ES Gold, N7E Akcesoria: panele akustyczne ABC Soundlab Harmonium (1, 2, 3, 4A, XP), listwa sieciowa Neel, kondycjoner sieciowy Neel N5-1800K, stolik StandART STO, platforma Troks AUDIOVIDEO 51