Wprowadzenie do baz danych

Wprowadzenie do baz danych
Dlaczego mówimy o bazach
danych
• Bazy danych - podstawa współczesnych systemów
informatycznych.
• Inteligentny u ytkownik – partnerem w rozmów z
projektantem, programistom, deweloperem, lepiej
mo e wyrazi swoje potrzeby i zrozumie j zyka
u ywanego przez kadry IT, jest w stanie opisa
modelu i procesów biznesowych stosowanych w
przedsi biorstwie w sposób ułatwiaj cy tworzenie
i rozwój aplikacji.
Kiedy u ywa bazy danych?
•
•
•
Do czego s u ywane komputery?
– Gromadzenia informacji
– Przetwarzanie informacji
– Wyszukiwanie informacji
Digital Library Initiative - dost p do informacji multimedialnej
przez WWW: teksty, mapy, obrazy, muzyka, filmy.
– http://sunsite.berkeley.edu/Collections/
Biblioteka Kongresu Narodowego USA (Congress Library)
Ok. 20 Terabajtów tekstu + ponad 10 TB zdj + 200 TB map +
500 TB filmów + 2000 TB płyt CD = ok. 3 Petabajtów.
Dyski komputerów s w stanie przechowywa wszystko, co ...
wprowadzimy!
Czym jest Baza Danych
System bazy danych zawiera:
– zbiór danych zapami tanych na pami ci masowe (dysk
twardy, CD-ROM, DVD);
– system zarz dzania baz danych (program)
– u ytkownicy bazy danych
• administrator (ang. DataBase administrator DBA)
1 administrator do 40 baz danych i wi cej
• projektant
• u ytkownik (business user, business analyst)
– sprz t
Czym jest baza danych
•
•
•
•
•
Dane powinny słu y mo liwie wielu zastosowaniom
Baza danych
– zbiór nie powtarzaj cych si danych elementarnych
– Baza danych jest zbiorem informacji (danych) dotycz cych
okre lonego tematu
Baza danych (ang. Data Base) - zbiór wyst pie ró nych typów
rekordów oraz opisów powi za mi dzy rekordami i danymi
elementarnymi
Redundacja - nadmiarowo - powtórzenie tej samej informacji
Cele redundacji informacji w bazach danych
– zabezpieczenie informacji
– wyszukiwanie informacji
Czym jest baza danych
•
Baza danych
– zbiór wzajemne powi zanych danych pami tanych bez
zb dnej redundacji,
– słu cych jednemu lub wielu zastosowaniom w sposób
optymalny,
– dane s niezale ne od programów, które z nich korzystaj
– przy doł czaniu (dodawaniu) i modyfikacji oraz
wyszukiwaniu danych stosuje si wspóln metod
umo liwiaj c sprawdzanie poprawno ci wykonywanych
operacji.
(James Martin, Computer Data Base Organization Prentice Hall,
1977,
James Martin, Organizacja baz danych, PWN, 1983, s. 30)
Operacje na danych
•
Wyszukiwanie i prezentacja, korzystanie
•
Aktualizacja
•
Wprowadzanie
•
Przechowywanie
– Przechowywanie informacji zgodnie z wymaganiami
ustawowymi.
•
Usuwanie
Personalne bazy danych
Co przechowuj
• Lista - adresy, telefony
• Lista ksi ek, monet, ....
Co u ywaj
• Edytor tekstu
• Arkusz kalkulacyjny
• Program w telefonie komórkowym, Osobisty Organizator (ang.
Personal Information Manager) - programy do zarz dzania
podr czn informacj
Przykłady zastosowa bazy
danych
•
•
•
•
•
•
•
•
Dane o wyrobach
Dane o kontrahentach
Dane o studentach
Dane o surowcach
Dane o ksi kach
Dane o projektach
Dane o cz ciach
Poczta elektroniczna
•
•
•
•
Dane o pacjentach
Dane o dostawców
Dane o pracowników
Dane o jednostkach
biznesowych
•
Dane dotycz ce
– Planowania
– Wykonania Planu
Przykłady zastosowa bazy
danych
•
GIS, Systemy Informacji Geograficznej - bazy danych poł czone
z cyfrowymi mapami.
•
Systemy udost pniaj cych pliki multimedialne
•
Dun & Bradstreet (D&B) - najwi ksza na wiecie firma
(oddziały w 60 krajach, 2 miliony klientów rocznie) zajmuj cej
si dostarczaniem informacji gospodarczych.
www.pf.pl - Panorama Firm
Wyszukiwarki internetowe
– www.google.com
www.yahoo.com
– www.onet.pl
www.wp.pl
– www.interia.pl
www.szukaj.pl
•
•
Przykłady zastosowa bazy
danych
•
•
•
•
Social Security, USA: 40.000 terminali, 20 milionów transakcji
dziennie.
NASA - przyrost 100 MB/dzie
Biblioteka Kongresu USA
CERN Genewa
Przykłady zastosowa bazy
danych w Polsce
•
•
•
•
•
•
•
PESEL , Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludno ci
System rejestracji pojazdów
ZUS
GUS - Główny Urz d Statystyczny, dane statystyczne, rejestr
REGON
Krajowa Izba Gospodarcza, krajowe podmioty gospodarcze
LEX - krajowy system informacji prawnej
SAPARD
Programy do zarz dzania bazach
danych
System Zarz dzania baz danych - oprogramowanie słu
zarz dzania i przechowywania danych (ang. Data Base
Management Systems DBMS)
ce do
Wymagania wobec programów do
zarz dzania bazach danych
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Szybko wyszukiwania informacji,
Zdalny dost p,
Kompresja danych - tabela, przestrze (ang. tablespace)
Przechowywanie informacji multimedialnej - obrazy, dzwi k,
filmy
Przechowywanie informacji geograficznej - GIS
Równoczesny dost p do danych przez wielu u ytkowników współbie no (ang. concurrency)
XML
Prezentacja danych w Web (Intranet / Internet)
System pozwala na odtwarzanie danych po awarii.
Łatwa administracja
Rozwój bazy danych pod
systemem operacyjnym MS-DOS,
Windows
•
FoxPro (Microsoft) pod DOS, Windows, Mac, Unix, wersja
polska.
•
Paradox (Borland) - Query by Example, pytania przez analogie.
•
Interbase (Borland)
•
dBase (Borland), od 1981 roku (dBase II pod CP/M), wersja
polska.
Systemy do zarz dzania bazach
danych
•
Wprowadza informacje
•
•
Formularz
Konektor - ODBC
•
Wybiera informacje
•
Zapytania - Kwerendy
•
Prezentowa informacj w
raportach
•
Raporty
Formularz
•
U ywany jest do wprowadzenia danych w bazie danych
•
Przykład formularza jest okno na ekranie, które zawiera pola, w
które mo na wprowadzi wła ciwe dane.
Zapytania - kwerendy
•
Zapytania s u ywane do wyszukiwania, analizowania,
przetwarzania danych.
•
Przykłady zapyta - kwerend
– Który kontrahenci s z okre lonego miasta?
– Jakie obroty zrobiły poszczególne (okre lone) kontrahenci?
– Ile kupili my u dostawcy X?
Raport
•
•
•
•
•
•
•
Raport jest u ywany do generacja, przygotowywanie raportu
(wydruku) z bazy danych.
Formaty w których mog by generowane raporty
– Ms Excel - XLS
– Ms Word - RTF
– Adobe - PDF
Programy do raportowania
Ms Access ma wbudowany program do tworzenia raportów
Oracle - Oracle Reports
Agata Report http://www.agata.org.br/us/index.php
Przykład raportów
– kontrahenci z okre lonego miasta
Rozwój technologii baz danych
•
Pierwsze systemy - płaskie pliki
•
Obecnie
– u ytkownika nie interesuje jak fizyczne jest
zorganizowane przechowywanie informacji - na jednym dysku,
czy rozproszone na grupy dysków, na jednym serwerze czy w
klastrze, wymaga tylko jedno dost pno do danych 24x7x365
Wybór systemu do zarz dzania
bazy danych
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Jakie s wymagania aplikacji w stosunku do systemu do
zarz dzania bazy danych?
Jaki zostanie wybrany model bazy danych?
TCO - total cost of ownership - całkowite koszty posiadania
Na jakim systemie operacyjnym chcemy stosowa bazy
danych? / Microsoft Access / SQL Server nie działa na Linux,
Unix, a tylko na Windows/
Jak długo b dzie funkcjonowała tworzona baza danych?
Jakie s wymagania wobec dost pno ci, odporno ci na awarie?
Jaka jest skała danych?
Jakie wsparcie techniczne potrzebujemy?
Ile mo emy zapłaci za 1 licencj u ytkownika?
Zasoby - literatura
•
•
•
•
•
•
C.J.Date, Wprowadzenie do baz danych, WNT, Warszawa
1981, An Introduction to Database Systems, Addison-Wesley,
1977
Artur Górnik, Integralno i spójno danych, Oracle
Ken Henderson, Bazy danych w architekturze klient / serwer,
Robomatic, Wrocław 1998, Delphi 3 Client / Server Developer’s
Guide, SAMS 1997
Hans Ladanyi, SQL- ksiega experta, Helion, Gliwice 2000
James Martin, Computer Data Base Organization Prentice Hall,
1977, James Martin, Organizacja baz danych, PWN, 1983
Collete Rolland, Bazy danych. Od koncepcji do realizacji, PWE,
Warszawa 1988, (Les bases de donnees - d’une conception a
une realisation extensible)