Rodzime Rasy owiec - Ochrona bioróżnorodności siedlisk
Transkrypt
Rodzime Rasy owiec - Ochrona bioróżnorodności siedlisk
owca świniarka Świniarka jest rodzimą rasą owiec, która do połowy XX stulecia występowała na terenie niemal całej Polski. Jest to owca o użytkowości wszechstronnej, późno dojrzewająca, drobnej budowy, o wolnym tempie wzrostu i dość słabym umięśnieniu. Okrywa wełnista jest biała złożona z różnego rodzaju włosów. Masa ciała tryków 40–50 kg, maciorek 25–35 kg. Podstawowe zalety tej rasy to: niezwykła odporność na niekorzystne warunki środowiskowe, minimalne wymagania paszowe oraz duża odporność na choroby i niekorzystne warunki bytowania. W ekosystemie owca ta stanowi alternatywny czynnik służący ochronie środowiska bądź swoisty rodzaj folkloru agrarnego. Rodzime rasy owiec w czynnej ochronie środowiska przyrodniczego wydano w ramach projektu MF EOG ,,Ochrona bioróżnorodności siedlisk trawiastych wschodniej Lubelszczyzny” (Nr 520/2014/Wn-03/OP-XN-02/D) 1 1 Brak użytkowania runi w siedliskach objętych ochroną przyrody jest m.in. przyczyną sukcesji wtórnej, która objawia się wzrostem udziału krzewów oraz drzew, zubożeniem różnorodności biologicznej i tym samym zachwianiem równowagi ekologicznej wymienionych terenów. Niekontrolowane zarastanie siedlisk przyczynia się bowiem do ginięcia wielu cennych gatunków roślin i zwierząt oraz powoduje nieodwracalne zmiany w krajobrazie. W celu zapobieżenia opisanym zjawiskom zalecany jest kontrolowany wypas owiec. Pozytywnymi przykładami promującymi wprowadzanie owiec na obszary, w których niegdyś bytowały jest prowadzony obecnie wypas owiec m.in. na halach i polanach górskich w obrębie Tatrzańskiego Parku Narodowego, w Roztoczańskim Parku Narodowym, na obszarze Jury Krakowsko-Częstochowskiej czy też w Parku Krajobrazowym – Podlaski Przełom Bugu. W ramach niniejszego Projektu1 wypas prowadzony jest na obszarach Natura 2000 zlokalizowanych w województwie lubelskim w rezerwatach Stawska Góra, Gródek k/Hrubieszowa oraz Kąty k/Zamościa. Główne korzyści z wypasu owiec na terenach przyrodniczo cennych to: utrzymanie, a następnie zwiększenie różnorodności biologicznej środowiska powstrzymanie sukcesji wtórnej drzew i krzewów zwiększenie ilość światła docierającego do gleby (wzrost jej temperatury) wzbogacenie gleby w substancje odżywcze bez zmiany jej odczynu (odchody owiec) powstrzymanie erozji poprzez wzmocnienie systemu korzeniowego roślin (ugniatanie gleby) przywrócenie i zachowanie regionalnego krajobrazu ze zwierzętami gospodarskimi. Istotną decyzją przy wypasie jest dobór odpowiedniej rasy zwierząt. Uwzględniając główne uwarunkowania i dotychczasowe doświadczenia z tego zakresu wybór pada na rodzime populacje co przyczynia się do utrzymywania bioróżnorodności wśród zwierząt gospodarskich. Na terenie Polski środkowo-wschodniej takimi rodzimymi populacjami są owce uhruskie oraz świniarki. owca uhruska Owca uhruska będąca odmianą polskiej owcy nizinnej to rodzima populacja wytworzona na potrzeby środkowo-wschodniej Polski. Zwierzęta te charakteryzują się wełną białą jednolitą o sortymencie BC–C i wydajności około 5,5 kg u maciorek oraz 9–10 kg u tryków. Pod względem budowy są to owce średniej wielkości osiągające masę ciała 60–80 kg maciorki i 95–110 kg tryki. Jagnięta charakteryzują się dobrym tempem wzrostu i wysokimi parametrami użytkowości mięsnej. Dojrzałość rozpłodową owce uzyskują już w pierwszym roku życia, a ich plenność życiowa oscyluje w granicach 140–160 %. Jako zwierzęta wytworzone na Lubelszczyźnie i utrzymywane tu od wielu lat, doskonale przystosowane są do warunków panującego klimatu dobrze znosząc zarówno alkierzowy jak i pastwiskowy system utrzymania. Wspomniane zalety owiec uhruskich sprawiają, że zwierzęta te mogą być wykorzystywane do czynnej ochrony przyrody.