Analiza rynku - Szlak Jana III Sobieskiego
Transkrypt
Analiza rynku - Szlak Jana III Sobieskiego
Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Spis treści Wstęp .................................................................................................................................................. 5 POTENCJAŁ TERENU 6 GMIN .................................................................................................................................................. 9 Umiejscowienie gmin .................................................................................................................................................. 9 Przedsiębiorcy.............................................................................................................12 Osoby planujące rozpoczęcie działalności..................................................................23 KONSUMENCI .................................................................................................................................................. 30 ANALIZA JAKOŚCIOWA .................................................................................................................................................. 43 ________________________________________________________________________________ 1 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Wstęp .................................................................................................................................................. 43 Promocja marki czy produktów/usług ? .................................................................................................................................................. 46 Typologia konsumentów, ustalenie ich potrzeb i preferencji .................................................................................................................................................. 48 Wybrane produkty a konsumenci................................................................................49 Konsumenci produktów marki (segmentacja rynku konsumentów)............................58 Określenie zachowań rynkowych trzech zasadniczych grup docelowych .................................................................................................................................................. 71 Wyodrębnienie segmentów rynku .................................................................................................................................................. 75 Kanały dystrybucji rynku .................................................................................................................................................. 83 ________________________________________________________________________________ 2 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Struktura i siły konkurencji .................................................................................................................................................. 87 Podsumowanie .................................................................................................................................................. 93 ANALIZA ILOŚCIOWA .................................................................................................................................................. 95 Wstęp .................................................................................................................................................. 95 Określenie ilościowe (globalne) wielkości rynku .................................................................................................................................................. 96 Koszyk wybranych produktów wyjściowych .................................................................................................................................................. 100 Koszyk wybranych produktów a potencjalny rynek ________________________________________________________________________________ 3 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ .................................................................................................................................................. 116 Rentowność .................................................................................................................................................. 118 Dynamika rynku .................................................................................................................................................. 121 Koszt promocji produktów oraz promocji marki i produktów .................................................................................................................................................. 127 PODSUMOWANIE .................................................................................................................................................. 131 ________________________________________________________________________________ 4 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Wstęp Analiza oparta jest na danych z rozlicznych źródeł. Złożoność problematyki, jej unikalność ze względu na trudny charakter przedmiotu badań (geograficznie niewielki obszar produkcji, lokalna marka oparta na procesie certyfikacji, brak wcześniejszych doświadczeń twórców projektu z tego typu rynkiem przyszłości, brak analogicznych produktów na lokalnych rynkach, rynek oparty o produkty, które dopiero się pojawią, itp.) sprawiają, iż podczas prac analitycznych często trzeba było stosować niekonwencjonalne techniki badawcze i środki. Do głównych źródeł danych należy zaliczyć: źródła zastane (desk research) wyniki badań przeprowadzonych na potrzeby analizy. W przypadku desk research analitycy korzystali z bardzo wielu zweryfikowanych i pewnych źródeł, m.in. banku danych regionalnych, innych danych statystycznych GUS, własnych wcześniejszych badań dotyczących gmin i powiatów Lubelszczyzny, danych z prac naukowych, danych z badań dotyczących swą zawartością problematyki, istniejących analiz rynku poszczególnych produktów, itp. W przypadku badań przeprowadzonych na potrzeby analizy, z racji krótkiego okresu na przygotowanie analizy, skupiono się głównie na najważniejszych grupach – przedsiębiorcach, konsumentach, osobach aktywnych, liderach rynku, twórcach i opiekunach projektu z terenu sześciu gmin, uzyskując informacje w wyniku: spotkań moderowanych, ankiet, wywiadów z liderami rynku, spotkań fokusowych. ________________________________________________________________________________ 5 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Spotkanie w Mełgwi z mieszkańcami terenu 6 gmin Spotkanie w Mełgwi z mieszkańcami terenu 6 gmin - wypełnianie ankiet ________________________________________________________________________________ 6 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Stryjno Sad, hala chłodni Należy przy tym zauważyć, iż lokalna społeczność – władze, przedsiębiorcy, mieszkańcy, osoby odpowiedzialne za realizację projektu – bardzo aktywnie i chętnie włączyła się w prace analityczne. Dodatkowo lokalni przedsiębiorcy wyrażali chęć jak najdalej idącej pomocy, np. Pan Prezes Stryjno Sad zadeklarował nieodpłatne udostępnianie sali konferencyjnej na potrzeby projektu. ________________________________________________________________________________ 7 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Stryjno Sad, sala konferencyjna ________________________________________________________________________________ 8 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ POTENCJAŁ TERENU 6 GMIN Umiejscowienie gmin Polska znajduje się w środkowo-wschodniej części Europy, jej wschodnia granica jest granicą Unii Europejskiej. Europa, Polska i lokalizacja 6 gmin Gminy Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków leżą w województwie lubelskim znajdującym się we wschodniej części Polski. ________________________________________________________________________________ 9 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Polska Polska i lokalizacja 6 gmin Województwo lubelskie Województwo lubelskie i lokalizacja 6 gmin ________________________________________________________________________________ 10 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Układ sześciu gmin Pozostała część ogólnej charakterystyki gmin, w której korzystano m.in. z materiałów dostępnych na stronach: www.gorzkow.eu, www.melgiew.pl, www.piaski.pl, www.rybczewice.pl, www.spiczyn.powiatleczynski.pl, www.wolka.lubelskie.pl, www.lubelskie.pl, a także zacytowano fragmenty strategii rozwoju gmin, znajduje się w załączniku do niniejszej analizy. ________________________________________________________________________________ 11 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Przedsiębiorcy Rozwój przedsiębiorczości Na przestrzeni lat 2005-2008 na terenie gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków dość dynamicznie powstawały nowe podmioty gospodarcze. Sytuację tę obrazuje poniższy wykres. Podmioty ogółem 2005 - 2008 2 150 2 100 2 050 2 000 1 950 1 900 1 850 1 800 1 750 1 700 2005 2006 2007 2008 6 gmin, podmioty gospodarcze ogółem W związku z tym, zakładając podobny trend w latach kolejnych, dodatkowo wzmocniony realizacją projektu lokalnej marki i pobudzenia przedsiębiorczości, należy zakładać, iż do roku 2015 na terenie 6 gmin będzie funkcjonowało łącznie ponad 3000 podmiotów gospodarczych. Ten trend wyraża poniższy wykres. ________________________________________________________________________________ 12 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 6 gmin, podmioty gospodarcze ogółem, prognoza ________________________________________________________________________________ 13 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Badanie potencjału W styczniu 2010 roku przeprowadzono badanie ankietowe przedsiębiorców z terenu sześciu gmin. Badanie miało na celu określenie sytuacji przedsiębiorców, ich doświadczeń, stosunku do poszczególnych elementów projektu, planów na przyszłość, stosunku do lokalnej marki, gotowości współuczestniczenia w projekcie, itp. Ankiety wypełniło blisko 150 osób. Ogólne dane zostaną przedstawione w niniejszej części analizy. Dane dotyczące poszczególnych gmin są załącznikiem do analizy, Wyniki Zdecydowana większość ankietowanych zadeklarowała, iż prowadzi mikroprzedsiębiorstwa, zatrudniające do 9 osób. Jest to zjawisko charakterystyczne dla obszarów wiejskich, oznacza także, iż w przyszłości tacy właśnie przedsiębiorcy dominować będą na lokalnym rynku, a zatem planując dla nich formy pomocy, należy brać pod uwagę specyfikę tego rodzaju podmiotów. Sektor działania rozłożony jest zasadniczo równomiernie. Najczęściej wymieniano „usługi” oraz „handel” jako element dominujący. ________________________________________________________________________________ 14 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 74 % respondentów (łącznie) wymieniło przetwórstwo spożywcze oraz turystykę jako obszary działania. Jest to ważne, gdyż rozwój właśnie tych obszarów jest podstawą realizacji projektu w najbliższych latach. Aż 77 % ankietowanych ma dłuższe niż trzyletnie doświadczenie w biznesie. Oznacza to, iż są to przedsiębiorcy, którzy dobrze sobie radzą na lokalnym rynku. Ponadto, osoby te dysponują wiedzą i doświadczeniem, pomocnym przy wnioskowaniu analitycznym. Blisko połowa respondentów oferuje produkty/usługi na lokalnym rynku, dodatkowo 31 % na rynku Lubelszczyzny. Oznacza to, iż osoby te dobrze znają realia lokalnego rynku, popyt, kanały dystrybucji, ale także bariery utrudniające rozwój. ________________________________________________________________________________ 15 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Barierami w rozwoju firm są następujące czynniki: wysokość podatków, koszt zatrudnienia pracowników. Czynnikami wspomagającymi działalność są według respondentów: popyt oraz dostęp do dotacji. Oznacza to, iż na co dzień lokalni przedsiębiorcy nie mają żadnych problemów ze sprzedażą swoich produktów/usług, największą barierą są zatem różnego rodzaju obciążenia podatkowe i ubezpieczeniowe. 63 % ankietowanych przedstawiło swoją gminę jako miejsce przyjazne przedsiębiorcom, 21 % jako niemające wpływu na prowadzenie działalności. Należy zatem uznać teren ________________________________________________________________________________ 16 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ sześciu gmin za dobrą lokalizację projektu pobudzającego i rozwijającego przedsiębiorczość. Zaledwie 27 procent badanych korzystało w przeszłości z jakiejkolwiek dotacji. To niewiele zważywszy, iż po pierwsze w większości są to osoby funkcjonujące na rynku już od wielu lat, po drugie – na terenach wiejskich w ostatnich latach realizowano szereg projektów, w których można było otrzymać wsparcie – zarówno na działania „twarde” jak i „miękkie”. Spośród osób korzystających w przeszłości z dotacji tylko ok 1/5 nie napotkała żadnych barier. Największą trudność respondenci napotykali podczas przygotowywania dokumentacji (np. biznesplanów). Barierą były także dodatkowe koszty związane z procesem aplikowania. Te informacje są ważne dla osób odpowiedzialnych za realizację i wdrażanie projektu, którego jednym z założeń jest wszechstronna pomoc przedsiębiorcom. ________________________________________________________________________________ 17 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Podobne bariery, jak w przypadku osób korzystających z dotacji, spowodowały u niekorzystających z dotacji rezygnację z ubiegania się o środki pomocowe. Aż 1/3 osób zrezygnowała z powodu konieczności przygotowania obszernej dokumentacji, 1/5 – z powodu dodatkowych kosztów oraz trudności z napisaniem wniosku. Optymistycznym jest fakt, iż mimo barier zdecydowana większość respondentów zamierza w przyszłości sięgnąć po dotacje na rozwój firmy. Blisko 80 % ankietowanych osób deklaruje, iż kwota dotacji, o którą będą wnioskować, zamknie się w przedziale do 200 tys. zł. Oznacza to, iż na terenie 6 gmin dominować będą projekty inwestycyjne niewielkie, adekwatne do potrzeb mikroprzedsiębiorstw. ________________________________________________________________________________ 18 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Udział własny nie jest barierą w pozyskiwaniu dotacji. Aż 66 % respondentów wskazało, iż skłonne byłoby skorzystać z dotacji przy poziomie udziału własnego 20-40 %. Znaczna większość przedsiębiorców deklaruje, iż ich produkty/usługi są wysokiej jakości. To ważne z punktu widzenia budowania lokalnej marki silnej właśnie jakością. Wysoka jakość oferowanych produktów/usług bierze się m.in. ze świadomości znaczenia tej cechy podczas podejmowania przez konsumentów decyzji zakupowej. 98 % respondentów deklaruje, iż według ich wiedzy i doświadczenia konsumenci zwracają lub raczej zwracają uwagę na jakość nabywanych produktów/usług. ________________________________________________________________________________ 19 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 78 % ankietowanych stwierdziła, iż lokalna marka pozwoliłaby przedsiębiorcom posługującym się nią na zwiększenie obrotów firmy. Jednocześnie 66 % osób biorących udział w badaniu wskazało, iż byłyby skłonne certyfikować własne produkty/usługi lokalną marką. Jest to taki sam odsetek, jak w przypadku osób deklarujących jakość swoich produktów/usług. Badanie wpływu poszczególnych obszarów objętych projektem na rozwój firmy wskazuje, iż właściwie wszystkie czynniki mają podobne znaczenie. Największe „dostęp do dotacji” 22 %, najmniejsze - „szkolenia” - 12 %. Przedsiębiorcy szacują, iż po otrzymaniu wsparcia przewidzianego projektem o ok 40 % wzrośnie obrót ich firm. To bardzo wysoki wskaźnik, tym bardziej, iż mikroprzedsiębiorcy ________________________________________________________________________________ 20 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ raczej ostrożnie podchodzą do tego typu szacunków. Większość (74 %) respondentów widzi możliwość geograficznego rozszerzenia obszaru działalności po otrzymaniu pomocy przewidzianej projektem, Należy zakładać, iż byłaby to początkowo ekspansja przede wszystkim na rynek Lubelszczyzny, gdyż większość respondentów deklaruje jednocześnie działanie na lokalnym rynku. Podobna jak w przypadku możliwości geograficznego rozszerzenia obszaru działalności po otrzymaniu pomocy przewidzianej projektem liczna grupa respondentów twierdzi, iż mogłaby wprowadzić w takiej sytuacji nowe produkty/usługi. To ważne, bo do osiągnięcia celów projektu niezbędne jest pojawienie się wachlarza nowych produktów/usług. Większość ankietowanych byłaby skłonna do udziału w szkoleniach zagranicznych mających na celu wymianę doświadczeń. ________________________________________________________________________________ 21 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 1/3 ankietowanych to kobiety, 2/3 – mężczyźni. To duży odsetek kobiet (mimo iż niższy niż w populacji), świadczący o dużej aktywności kobiet na terenie 6 gmin. Aż 83 % ankietowanych to osoby w wieku 30 – 59 lat. Jest to ważne, bo oznacza, iż są to przedsiębiorcy z dużym doświadczeniem życiowym, wiedzą o rynku, jego mechanizmach i obiektywnie patrzący na własne możliwości biznesowe. ________________________________________________________________________________ 22 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Osoby planujące rozpoczęcie działalności W styczniu 2010 roku przeprowadzono badanie ankietowe osób aktywnych, planujących rozpoczęcie działalności z terenu sześciu gmin. Badanie miało na celu określenie ich postrzegania rynku, stosunku do poszczególnych elementów projektu, planów na przyszłość, stosunku do lokalnej marki, gotowości współuczestniczenia w projekcie, itp. Ankiety wypełniło blisko 130 osób. Ogólne dane zostaną przedstawione w niniejszej części analizy. Dane dotyczące poszczególnych gmin są załącznikiem do analizy. Jako sektor potencjalnego działania blisko połowa respondentów wpisała usługi. Wynika z tego, iż ten właśnie sektor traktowany jest jako najbardziej rentowny i pewny. 38 % respondentów deklaruje chęć rozpoczęcia działalności w obszarze przetwórstwa spożywczego, zaś 44 % - turystyki. To dobra proporcja, jeśli weźmie się pod uwagę założenia projektu. ________________________________________________________________________________ 23 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 76 % ankietowanych planuje jako rynek zbytu teren sześciu gmin i Lubelszczyznę. A więc już w początkowej fazie wdrażania marki należy szukać jak najszerszych kanałów dystrybucji poza teren gmin Rybczewice, Mełgiew, Wólka, Piaski, Gorzków, Spiczyn. Osoby zamierzające rozpocząć własną działalność gospodarczą uważają, iż barierami w jej prowadzeniu jest koszt zatrudnienia pracowników oraz regulacje prawne, zaś czynnikami jej sprzyjającymi – jest duży popyt na produkty/usługi oraz dostęp do dotacji. ________________________________________________________________________________ 24 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Podobnie jak przedsiębiorcy, osoby planujące rozpocząć działalność gospodarczą wskazują, iż ich gmina jest dobrym lub raczej dobrym miejscem do jej prowadzenia (łącznie – 64 %). A zatem jest prawdopodobne, iż uzyskując sukces rynkowy, nadal będą działać na obszarze 6 gmin. 92 % ankietowanych uznało, iż przy rozpoczynaniu działalności gospodarczej bardzo istotne jest współfinansowanie w formie dotacji. Respondenci wskazali, iż największą trudność mogą napotkać podczas przygotowywania dokumentacji (np. biznesplanów). Barierą mogą być także dodatkowe koszty związane z procesem aplikowania. Podobnie jak w przypadku przedsiębiorców te informacje są ważne ________________________________________________________________________________ 25 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ dla osób odpowiedzialnych za realizację i wdrażanie projektu, którego jednym z założeń jest wszechstronna pomoc przedsiębiorcom. 92 % ankietowanych uważa, iż w przyszłości będzie korzystać z dotacji na rozwój firmy. Zdecydowana większość (81 %) zakłada, iż wnioskowana w przyszłości kwota dotacji nie będzie przekraczać 300 tys. zł. Podobnie jak przedsiębiorcy, ankietowani zadeklarowali, iż są w stanie w znacznym stopniu współfinansować dotowane działania. Aż 30 % zadeklarowało chęć nawet 30-40 procentowego udziału własnego. ________________________________________________________________________________ 26 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Aż 76 % ankietowanych osób deklaruje, iż w przyszłości ich produkty/usługi będą wysokiej jakości. A zatem będzie to zbiór potencjalnych produktów/usług lokalnej marki jakości. 96 % respondentów deklaruje, iż według ich wiedzy i doświadczenia konsumenci zwracają lub raczej zwracają uwagę na jakość nabywanych produktów/usług. Jest to tym bardziej istotne, iż osoby te w pewnym stopniu dokonują projekcji własnych zachowań zakupowych, gdyż same także są konsumentami. Posługiwanie się lokalną marką jest według blisko 90 % osób sposobem na zwiększenie obrotów firmy. To dowodzi świadomości, także na terenach wiejskich, iż jest ona istotną korzyścią odróżniającą dla konsumentów. ________________________________________________________________________________ 27 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Większy odsetek (77 %), niż w przypadku przedsiębiorców (66 %), osób zadeklarowało chęć certyfikowania w przyszłości swoich produktów/usług lokalną marką gwarantującą konsumentom jakość. Badanie wpływu poszczególnych obszarów objętych projektem na potencjalny rozwój firmy wskazuje, iż właściwie wszystkie czynniki mają znaczenie. Największe „pomoc w przygotowaniu wniosku” oraz „dostęp do dotacji” - 24 %, najmniejsze - „promocja marki” oraz „szkolenia” - 12 %. Brak spójności pomiędzy deklarowaną istotnością marki a jednocześnie niewielkim wpływem jej promocji na rozwój firmy wynika najprawdopodobniej z braku doświadczenia respondentów w obszarze sposobów komunikacji z konsumentami i metod wprowadzenia produktu (tutaj – marki) na rynek. Działaniami, które mogą zdecydować o podjęciu działalności są wg respondentów: pomoc w napisaniu wniosku o dotację – 32 %, szkolenia – 22 %. ________________________________________________________________________________ 28 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 85 % respondentów zadeklarowało chęć udziału w szkoleniach zagranicznych w celu rozwoju własnego i własnej firmy. 38 % ankietowanych to kobiety, 62 % – mężczyźni. To duży odsetek kobiet (mimo iż niższy niż w populacji), większy niż w przypadku ankietowanych przedsiębiorców, świadczący o dużej aktywności kobiet na terenie 6 gmin. Wśród ankietowanych dominowali ludzie młodzi lub bardzo młodzi (69 % to osoby w wieku 20-39 lat). To oznacza, iż młodzi ludzie z terenu 6 gmin są aktywni, szukają dróg samozatrudnienia i biorą sprawy „w swoje ręce”. ________________________________________________________________________________ 29 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ KONSUMENCI Badanie preferencji konsumentów Badanie preferencji konsumentów poprzedzone zostało analizą danych zastanych, wcześniejszych badań własnych, istniejących na rynku dostępnych badań konsumenckimi (np. instytutów SMG/KRC, GFK). Badania preferencji konsumentów przeprowadzono w styczniu 2010 r. Na badanie składały się dwa spotkania moderowane (fokusy) w Lublinie oraz w Warszawie oraz wywiad (ankieta) przeprowadzony z przedstawicielami określonej w Analizie TG. Cechami, które musieli spełniać respondenci były: • Fokus w Lublinie – mieszkańcy Lublina, w wieku 20 – 69, kobiety i mężczyźni, małżeństwa z dziećmi lub bez dzieci • Fokus w Warszawie - mieszkańcy Warszawy, w wieku 20 – 69, kobiety i mężczyźni, małżeństwa z dziećmi lub bez dzieci • Ankiety – mieszkańcy miast Lubelszczyzny, w wieku 20-69, kobiety i mężczyźni, małżeństwa z dziećmi lub bez dzieci W badaniu preferencji konsumentów skupiono się na mieszkańcach Lubelszczyzny, dodatkowo – Lublina, gdyż właśnie te osoby będą w pierwszych latach trwania projektu najważniejszymi i głównymi odbiorcami produktów/usług oferowanych na terenie 6 gmin. Ponadto przeprowadzono badanie fokusowe w Warszawie, by zweryfikować dane dotyczące preferencji mieszkańców znacznie bardziej rozwiniętej części Polski. ________________________________________________________________________________ 30 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Badania ankietowe Badaniu poddano 80 respondentów spełniających cechy TG. Badania dotyczyły obszarów najistotniejszych z punktu widzenia możliwości realizacji i trwałości projektu: • znaczenia jakości podczas podejmowania decyzji zakupowych (czy ważna ?) w korelacji z ceną (na ile ważna ?) • istotności marki (czy istotna ?) • znaczenia poszczególnych powodów wyboru produktu/usługi (dlaczego wybierają ?) • preferencji i sposobu spędzania wakacji/długich weekendów (czy przyjadą ?) • koszyka produktów lokalnych nabywanych rutynowo (co kupią ?) Przeważająca większość respondentów wskazała, iż jakość produktów/usług ma bardzo istotne znaczenie podczas podejmowania decyzji zakupowych. Oznacza to, iż u osób ankietowanych widać wysoki stopień świadomości konsumenckiej, polegającej na przeświadczeniu, że jakość jest ważnym powodem nabywania produktu/usługi. Tylko 10 % respondentów wskazało brak znaczenia tego elementu podczas podejmowania decyzji zakupowej. A zatem ankietowane osoby są także grupą aktywną, gdyż poszukiwanie jakości wymaga znajomości rynku, poszukiwań, analizy porównawczej produktów/usług, itp. Jest to także grupa kierującą się, oprócz podstawowej motywacji – potrzebami fizjologicznymi, także potrzebami wyższego rzędu – potrzebami bezpieczeństwa, społecznymi. ________________________________________________________________________________ 31 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Tylko 6 % ankietowanych osób byłaby w stanie kupić produkt/usługę wysokiej jakości za wysoką cenę. Spowodowane jest to zapewne, niższą niż w innych rejonach Polski, możliwością nabywczą mieszkańców Lubelszczyzny. Stosunkowo dużo (29 %) respondentów wskazało, iż najchętniej nabyłoby produkt/usługę wysokiej jakości za niską cenę. Blisko dwie trzecie (64 %) osób wskazało, iż byłoby skłonne przeznaczyć średnią ilość pieniędzy za możliwość zakupu produktów/usług wysokiej jakości. Ten element ankiety wskazuje, iż założenia projektu są zgodne z oczekiwaniem i preferencjami potencjalnych konsumentów. Powyższe oznacza także, że zdecydowana większość ankietowanych osób posiada wystarczające środki na zakup lepszych jakościowo produktów/usług, a zatem ich sytuację finansową można określić jako dobrą, gdyż osoby w złej sytuacji finansowej muszą, z przyczyn obiektywnych, kupować produkty/usługi za możliwie najniższą cenę. Potwierdza to także, iż jako świadomi konsumenci, mają świadomość jakości jako podstawy zdrowia, zadowolenia oraz w związku z tym - własnej przynależności do określonej grupy społecznej. 59 % respondentów kieruje się marką produktu/usługi podczas podejmowania decyzji zakupowej. A zatem uznana marka jest dla nich wystarczającym gwarantem odpowiednich cech oczekiwanych. Dla 25 % osób marka nie ma znaczenia, blisko 20 % twierdzi, iż nie ________________________________________________________________________________ 32 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ wie, czy ma znaczenie. Dane te potwierdzają też, iż większość badanych osób ma rozwiniętą chęć poznawczą (znajomość, porównywanie, poszukiwanie marek), a zatem są to osoby aktywne, wiedzą też, że marka jest korzyścią odróżniającą. Ponadto widać, iż osoby te kierują się podczas procesu zakupowego zaspokajaniem potrzeb co najmniej średniego poziomu (społecznych). Najważniejszymi powodami zakupu są według respondentów (w kolejności znaczenia): cena, jakość, marka. A zatem oznacza to, iż mimo deklarowania bardzo wysokiego znaczenia jakości i marki przez respondentów, w konfrontacji z elementami procesu zakupu, znaczenie ceny rośnie. Jednakże aż 34 % osób wskazało, iż jakość jest najważniejszym powodem zakupu produktu/usługi i 29 % - że tym powodem jest marka. Potwierdza to opisane wcześniej: motywację, świadomość konsumencką, aktywność, poziom dochodów (a co za tym idzie aktywność zawodową), poszukiwane korzyści (jakość). Jako miejsce najczęstszego spędzania wakacji/długich weekendów respondenci wskazali Lubelszczyznę (48 %), następnie – wyjazd krajowy (34 %) oraz wyjazd zagraniczny (10 %). Podobna ilość (9 %) zadeklarowała, iż nie wyjeżdża w ogóle. Świadczy to o tym, iż ________________________________________________________________________________ 33 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ mieszkańcy województwa lubelskiego bardzo często wybierają lokalne wojaże. Może to być spowodowane, oprócz wspomnianej wyżej mniejszej zawartości portfela, także tym, iż województwo lubelskie oferuje wiele atrakcyjnych i różnorodnych miejsc do odwiedzenia (jeziora, lasy, tereny o charakterze leczniczym, stoki narciarskie, itp.). Z powyższych danych wynika, iż respondenci są osobami aktywnymi i o co najmniej średnich dochodach (nie wyjeżdża w ogóle tylko 9 %), ponadto traktują Lubelszczyznę jako dobre miejsce na letni/weekendowy wypoczynek (z jakichkolwiek powodów), chcą też zapewnić sobie i swoim bliskim – nawet krótki, ale urlop i odpoczynek. Spośród osób ankietowanych, deklarujących spędzanie wolnych chwil na Lubelszczyźnie, najwięcej (ponad połowa) jako miejsce noclegu wskazuje gospodarstwa agroturystyczne, pensjonaty oraz kempingi. Związane to jest z pewnością także z dostępnością i szeroką ofertą tego typu miejsc noclegowych oraz z ich cenową przystępnością. 21 % ankietowanych deklaruje, iż czas urlopów spędza u rodziny lub znajomych, blisko 1/5 – na działce. Te deklaracje oznaczają, że większość ankietowanych preferuje tereny niezurbanizowane jako miejsce wypoczynku, pośrednio pokazuje także ich postawę proekologiczną. Dane pokazują także, iż ankietowane osoby nie posiadają raczej wysokich dochodów (wyjazd, do rodziny/znajomych, „na łono natury” /agroturystyka, pensjonat, kemping/, czy też wyjazd na działkę są tańszym spędzaniem wolnego czasu), ale ponieważ respondenci posiadają środki na wyjazdy wymagające wkładu finansowego (wyjazd „na łono natury” /agroturystyka, pensjonat, kemping/) oznacza to, iż ich dochód nie jest też bardzo niski, gdyż nie mogliby sobie wówczas pozwolić na żaden wyjazd. ________________________________________________________________________________ 34 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Czynnikami o prawie równym znaczeniu podczas podejmowania decyzji o wyborze miejsca na odpoczynek na Lubelszczyźnie są: miejsce pobytu (34 %), atrakcje dla turystów (32 %), cena noclegu (29 %). Wskazanie przez blisko 1/3 respondentów atrakcji lokalnych, w tym przygotowanych przez właścicieli obiektu noclegowego, jako istotnych podczas wyboru miejsca na urlop pokazuje także, że przyczynami podróżowania tej grupy osób nie jest li tylko bierny wypoczynek. Osoby te są turystami aktywnymi, o silnie rozwiniętej chęci poznawczej, podczas urlopów zwiedzającymi różne miejsca, zabytki, szukającymi dodatkowych korzyści (oprócz samej lokalizacji). Oznacza to, iż preferencje konsumentów usług turystycznych pokrywają się z zamierzeniami autorów projektu – stwarzając atrakcyjne miejsce z wieloma animowanymi przedsięwzięciami, można będzie w przyszłości zachęcić znaczną część osób wybierających taką formę odpoczynku do odwiedzenia terenu 6 gmin, zaś średnia cena usług nie powinna być barierą. Blisko 2/3 respondentów wybiera lokalne produkty podczas rutynowych zakupów. Jest to zapewne spowodowane tym, iż Lubelszczyzna postrzegana jest jako region czysty ekologicznie, o dużych tradycjach rolniczych, a zatem – produkty lokalne, posiadając gwarancję pochodzenia, są dla konsumentów pewniejsze niż z innych regionów Polski czy ________________________________________________________________________________ 35 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ świata. Dane wskazują także na co najmniej średni dochód respondentów (lokalne produkty są zazwyczaj droższe, może za wyjątkiem pieczywa, od produktów masowych), a także motywację średniego poziomu (zaspokojenie potrzeb bezpieczeństwa i społecznych). Spośród koszyka podstawowych produktów lokalnych ankietowane osoby najczęściej wybierają pieczywo (23 %), mięso i wędliny (22 %), nabiał (20 %), owoce i piwo (17 %). A zatem można zauważyć, iż prawie każdy z tych lokalnych produktów w równych stopniu jest nabywany podczas rutynowych, codziennych zakupów. Większość ankietowanych to kobiety (61 %). Jest to o tyle ważne, iż to kobiety najczęściej podejmują codzienne decyzje zakupowe, a zatem one wybierają określone produkty. ________________________________________________________________________________ 36 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Zdecydowana większość respondentów mieściła się w przedziale wiekowym 30 - 49 lat, czyli w wieku najaktywniejszego dokonywania zakupów i największych możliwości finansowych. Jednocześnie jest to grupa osób potencjalnie posiadająca dzieci w wieku poniżej 18 lat. Ankiecie poddano tylko osoby mieszkające w miastach Lubelszczyzny. Ponad 80 % ankietowanych deklarowało, iż ich gospodarstwa domowe składają się z 2 – 5 osób. Biorąc pod uwagę wcześniejsze dane należy założyć, iż osoby te są aktywne zawodowo i posiadają co najmniej średni poziom dochodów, gdyż np. 3 – 4 osobowej rodziny, przy niskim poziomie dochodów, czy też braku pracy, nie byłoby stać na wakacyjne wyjazdy, czy też kierowanie się innymi niż cena kryteriami zakupu. ________________________________________________________________________________ 37 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Badania fokusowe (Lublin) Badanie fokusowe mieszkańców Lublina o pożądanych cechach miało na celu próbę scharakteryzowania tej grupy, określenie preferencji, oczekiwań, poszukiwanych korzyści, postaw, stosunku do jakości, marki, lokalnych produktów itp. W wyniku przeprowadzonego badania respondenci wskazali, iż dla nich jakość i marka są elementami często decydującymi o zakupie. W sieciach delikatesów typu Stokrotka, Delima szukają produktów wysokiej jakości, gdyż produkty niskiej jakości są niezdrowe, „często się psują”. Podkreślono, iż w dobie kryzysu nie można sobie pozwolić na zakup towarów niskiej jakości, gdyż jest to finansowo nieopłacalne, mimo niższej ceny. Według respondentów produkty o niskich cenach często nie spełniają oczekiwań konsumentów i zostają wyrzucone. Produkty regionalne, lokalne są zazwyczaj wyższej jakości. To potwierdza takie cechy wybranej grupy jak: co najmniej średni poziom dochodów, dość wysoka świadomość konsumencką, zaspokajanie potrzeb średniego rzędu, aktywność, postawę proekologiczną, poszukiwanie jakości, a nawet – postawę proekologiczną Respondenci wskazali, iż często sięgają do tego typu produktów, najczęściej – pieczywa, wędlin, miodu, nabiału, piwa. Często, nie mogąc dostać na rynku produktów o odpowiednich parametrach, sami je przygotowują (np. przetwory, soki). Grupę zatem charakteryzuje poszukiwanie jakości, chęć zaspokojenia potrzeb średniego rzędu, dbałość o bliskich. Ankietowane osoby stwierdziły, iż w sklepach wielkopowierzchniowych kupują produkty „masowe” - środki czystości, cukier, mąkę, olej, wodę, napoje, mleko, zaś w sklepach osiedlowych i delikatesach, a także na targu – produkty lokalne, dobre jakościowo, takie jak owoce, warzywa, mięso i jego przetwory, nabiał, pieczywo. Dla osób ankietowanych bardzo ważne było pochodzenie surowców. Uznają Lubelszczyznę za region czysty ekologicznie, czystszy niż inne regiony Polski. To potwierdza, że osoby z tej grupy charakteryzują się postawą proekologiczną, ale także, iż ________________________________________________________________________________ 38 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ doceniają walory Lubelszczyzny. Respondenci wskazali, iż często, szczególnie wiosną, latem i wczesną jesienią, zdarza im się podróżować po Lubelszczyźnie. Jako powód wskazywali piękno przyrody i krajobrazu, czystość ekologiczną, wiele nieznanych miejsc. Zdarza im się korzystać z noclegów i wtedy najczęściej wybierają gospodarstwa agroturystyczne (także nieformalne), rzadziej – nocleg u znajomych, rodziny. Podróżując bardzo rzadko wybierają hotele i pensjonaty, ze względu na złe warunki i znacznie wyższą cenę. Respondenci zadeklarowali, iż wybierając miejsce noclegu kierują się lokalizacją, ceną i jakością. Dla jakości zaakceptowaliby wyższą cenę, zaś nieznana, ale atrakcyjna, lokalizacja nie stanowiłaby przeszkody w wyborze miejsca. Z racji niewielkich odległości wybierają się na Lubelszczyznę najczęściej na weekendy, szczególnie tzw. „długie”, w okresie wakacyjnym najczęściej na okres do jednego tygodnia. W dużej mierze związane to jest z ceną pobytu, ale także ze znudzeniem jednym miejscem. Istnienie lokalnych atrakcji dla turystów nie wpłynęłoby znacząco na długość pobytu, jednakże sprawiłoby, iż rozważyliby ponowny przyjazd. Do atrakcji sprzyjających wyborowi zaliczyli: różnorodność przyrodniczą (lasy, woda, wąwozy, itp.), ale także możliwość różnorodnego spędzania wolnego czasu (rowery, kajaki, konie, wędkowanie, zbieranie grzybów, udział w festynach, dostępność muzeów (np. „ginące” zawody). Istotną rolę odgrywa także możliwość zwiedzania zabytków, miejsc o charakterze sentymentalnym, historycznym, itp. Oznacza to, iż respondenci nie są osobami biernymi, posiadają rozbudowaną chęć poznawczą, chętnie uczestniczyliby w rozmaitych formach aktywnego spędzania czasu (zwiedzanie, sport, lokalna kultura, itp.), można założyć, iż respondenci muszą otrzymać dodatkową korzyść w postaci tego typu wydarzeń, a dla sporej liczby osób jest to także jedna z podstawowych przyczyn podróżowania. Respondenci nie wiedzieli o związkach Jana III Sobieskiego z Lubelszczyzną. Swoją sytuację ekonomiczną ankietowani określali jako dobrą i zadowalającą. Wszyscy byli aktywni zawodowo. Część osób wyjazdy wakacyjne finansuje kredytami, jednak większość wydaje na nie zaoszczędzone pieniądze (np. tzw. „trzynaste pensje”, ________________________________________________________________________________ 39 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ nagrody, itp.). Podczas wyjazdów respondenci nie odmawiają sobie w zasadzie niczego. Chętnie degustują produkty kuchni regionalnej. Respondenci chętnie wysyłają dzieci na wycieczki i do „zielonych szkół” w różne części Lubelszczyzny, przede wszystkim z powodu ceny oraz bliskości pobytu. ________________________________________________________________________________ 40 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Badania fokusowe (Warszawa) Badanie fokusowe mieszkańców Warszawy o pożądanych cechach miało na celu próbę scharakteryzowania tej grupy, określenie preferencji, oczekiwań, poszukiwanych korzyści, postaw, stosunku do jakości, marki, lokalnych produktów, itp. i porównanie tej grupy z mieszkańcami Lublina. Respondenci wskazali, iż jakość jest bardzo ważnym czynnikiem podczas decyzji zakupowej, zaś marka o tyle, o ile idzie w parze z rzeczywistą jakością produktów. Wskazywali na uznane marki, których unikają z powodu np. „afer produkcyjnych” (np. Konstar). Produkty wysokiej jakości, ekologiczne są w Warszawie ogólnie dostępne, w sieciach handlowych, delikatesach, sklepach osiedlowych. Respondenci zauważyli, że nie kierują się wyłącznie lokalizacją, pochodzeniem, ale sami muszą utwierdzić się w przekonaniu, że dany produkt jest właściwej jakości. Osoby ankietowane kupują dość często produkty regionalne z innych krajów (np. sery, wina, piwo, egzotyczne owoce). Powodem nabywania produktów regionalnych, lokalnych jest ich oryginalność, jakość, moda. Często szukają nowości. Na co dzień kupują regionalne pieczywo, wędliny, nabiał. Jako bardzo istotny czynnik wpływający na decyzję zakupową respondenci wskazali ekologiczne pochodzenie produktów, szczególnie starannie dobierają menu swoich dzieci, szukając pewnych co do jakości i sposobu uprawy nawet ziemniaków. Respondenci wskazali, iż nie mają problemu z nabyciem produktów ekologicznych, gdyż wielki popyt na tego typu towar spowodował, iż nawet w centrach handlowych działa wiele punktów oferujących tego typu żywność. Dla respondentów istnieje kilka równorzędnych ekologicznie do Lubelszczyzny regionów Polski – Podlaskie, Podkarpackie, Mazury, ale mają świadomość rolniczego charakteru województwa lubelskiego. Samo pochodzenie produktów, surowców z terenu województwa lubelskiego nie byłoby istotnym elementem podczas podejmowania decyzji zakupowej. Respondenci nie podróżują po Lubelszczyźnie poza Kazimierzem Dolnym, ________________________________________________________________________________ 41 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Nałęczowem. W większości nie znają tego regionu, chociaż mają świadomość, że osoby spośród ich znajomych przyjeżdżają także na Roztocze, do Zamościa, nad Jezioro Białe. Respondentom zdarzało się wyjeżdżać na weekendy na tereny wiejskie i nocować w pensjonatach i gospodarstwach agroturystycznych, często także służbowo – szkolenia i wyjazdy integracyjne. Najczęściej jednak wyjazdy te miały miejsce w regionach znanych z tradycji turystycznych. Respondenci zadeklarowali, iż chętnie przyjechaliby w zupełnie nowe, nieznane miejsce, gdyby charakteryzowało się ono dużą ilością atrakcji, tak jak np. w znanych kurortach (np. Zakopane, Krynica). Wśród atrakcji ankietowani wymienili np. występy, możliwość aktywnego wypoczynku, survival, zwiedzanie zabytków. Ankietowani stwierdzili, iż mają mało czasu na urlop, ale i jego planowanie, więc często szybko podejmują decyzję na podstawie informacji o nowości, oryginalności, niepowtarzalności konkretnego miejsca. Raczej nie wracają do niego powtórnie, ale często przekazują informacje o nim swoim znajomym. Wybierając się na urlop na terenie Polski, respondenci najczęściej decydują się na wypoczynek tygodniowy lub dłuższy, by jak najlepiej odpocząć i najdłużej pobyć z rodziną. Jakość usług turystycznych (czyste wyremontowane pokoje, łazienka, miła obsługa, dobre jedzenie, itp.) są dla nich zdecydowanie ważniejsze niż cena. Respondenci uważają, iż na Lubelszczyźnie, według ich wiedzy, jest niewiele zabytków. Nie wiedzieli o związkach Jana III Sobieskiego z tą częścią Polski. Swoją sytuację ekonomiczną określili jako dobrą i bardzo dobrą. Wszyscy byli aktywni zawodowo, narzekali natomiast na brak czasu. Podczas wojaży po Polsce nie muszą sobie niczego odmawiać z powodów finansowych. Wyjazdy finansują środkami własnymi. Swoje dzieci do np. „zielonej szkoły” chętnie wysłaliby w każde miejsce, gdzie mogłyby pobyć na czystym ekologicznie terenie, pod warunkiem jednak, że da im to okazję do rozwoju, możliwości zwiedzania, poznawania czegoś nowego, innego niż w mieście. ________________________________________________________________________________ 42 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ ANALIZA JAKOŚCIOWA Wstęp Analiza jakościowa produktu tak złożonego, jakim jest wiele (często potencjalnych) produktów/usług lokalnej certyfikowanej marki nie może opierać się na prostej dedukcji analitycznej. W związku z tym konieczne jest ustalenie, co, w jakim czasie będzie produktem/usługą zapewniającą lokalny rozwój i, w związku z tym, kto i kiedy będzie nabywał owe produkty/usługi. W związku z niemożliwością zbudowania w krótkim czasie lokalnego rynku tego rodzaju, założono, iż proces jego budowy będzie przebiegał stopniowo, zaś grupa głównych konsumentów będzie się rozszerzała wraz z osiąganiem kolejnych celów. By uniknąć efektu „ssania”, kanały rynku i kanały promocyjne winny także być rozwijane stopniowo. Realne rozłożenie w czasie prezentuje poniższe zestawienie, Pokazuje ono także poziom ryzyka związanego ze złożonością projektu. ________________________________________________________________________________ 43 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Jak widać z zestawienia budowa marki trwać będzie wiele lat, szacunkowo ok. 1215. Związane to będzie przede wszystkim z koniecznością powstania kilku odrębnych obszarów: lokalnej marki, lokalnych produktów i usług, infrastruktury turystycznej, itp. Takie rozłożenie elementów w czasie implikuje także skupienie się na kilku grupach ________________________________________________________________________________ 44 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ konsumentów; segmentacja zatem przebiegać będzie chronologicznie w obszarze geograficznym, zaś docelowi konsumenci pojawią się masowo w ostatniej fazie budowy marki. Brak jednolitej (od początku do końca) Target Group sprawi, iż wszelkie działania w trakcie realizacji przedsięwzięcia będą musiały podlegać ciągłej weryfikacji. Może okazać się w praktyce, iż oszacowane początkowo ramy czasowe ulegną przesunięciu. Niewątpliwie jedno jest pewne – zmianie podlegać będą kanały i zakres promocji związane bezpośrednio z grupą konsumentów, dla których w poszczególnych okresach przygotowana zostanie oferta. Ważne zatem jest, by przechodzenie przez kolejne etapy procesu odbywało się sprawnie i równo. Lokalni liderzy rynku będą mieć bowiem trudność ze sprzedażą swoich produktów/usług skierowanych do turystów (np. wypożyczalnie rowerów, kajaków, itp.) przed powstaniem zaplecza noclegowego, gastronomicznego, infrastruktury, itp. Podobnie rzecz będzie wyglądała w przypadku tzw. „maruderów”. Należy pamiętać, iż w obrębie lokalnego rynku sześciu gmin bardzo szybko pojawi się wewnętrzna konkurencja. A zatem osoby, które z różnych powodów opóźnią swój start w biznesie, będą miały trudniejsze zadanie niż te, które rozpoczną wcześniej. ________________________________________________________________________________ 45 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Promocja marki czy produktów/usług ? Z punktu widzenia realizacji podstawowego celu realizacji projektu (pobudzenie i wsparcie przedsiębiorczości) możliwe są dwa warianty: Skierowanie wszystkich środków na rozwój lokalnych produktów/usług Skierowanie środków na rozwój lokalnej marki oraz lokalnych produktów/usług Obydwa sposoby realizacji mają swoje wady i zalety. Do zalet pierwszego należy lepsza (efektywniejsza) dystrybucja środków, mniejsze koszty dodatkowe, skuteczniejsza (węższa TG) reklama oraz potencjalnie większa ilość beneficjentów. Takie rozwiązanie ma jednak także swoje wady. Do najistotniejszych należą – większy koszt reklamy, ograniczona ilość beneficjentów (po wyczerpaniu środków – brak możliwości promocji nowych produktów). Zaletami stworzenia lokalnej marki są przede wszystkim zbudowanie mocnej i wspólnej dla wszystkich korzyści odróżniającej (jakość) oraz w przyszłości brak konieczności angażowania dużych środków w promocję nowych produktów/usług (marka produktu/usługi będzie wystarczającą rekomendacją dla handlowców oraz konsumentów). Największą wadą drugiego rozwiązania będzie, oprócz dodatkowych kosztów promocji, konieczność przeprowadzania procesu certyfikacji. Jest to niezbędne z powodu konieczności zachowania właściwych standardów przez wszystkie produkty/usługi lokalnej ________________________________________________________________________________ 46 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ marki, a jednocześnie wymagać będzie znacznych nakładów, dużej wiedzy zespołu certyfikującego (koszyk produktów/usług będzie bardzo zróżnicowany). Trudnością może także stać się zachowanie bezstronności i wysokiego poziomu wymagań zespołu certyfikującego, a także niepodleganie osób z tej grupy żadnym naciskom – ze strony przedsiębiorców, samorządowców, osób realizujących projekt, itp. Z punktu widzenia zrealizowania celów, ale, co bardziej istotne - trwałości projektu, należy jednak podjąć trud realizacji drugiego wariantu. Produkty regionalne PDO/PGI istnieją już na polskim rynku i właśnie zaczyna się ich ekspansja na skalę porównywalną z połową lat dziewięćdziesiątych XX w. w Hiszpanii czy Portugalii. Na Lubelszczyźnie zarejestrowano już ok 70 takich produktów. Zatem konkurencja rośnie. Ale – spośród produktów regionalnych konsument musi wybrać konkretny produkt. Potrzebna jest korzyść odróżniająca. Tą korzyścią będzie z pewnością marka jakości. Teren sześciu gmin, jak już wykazano, jest atrakcyjny, czysty ekologicznie, zróżnicowany krajobrazowo. Ale niestety nie posiada marki lokalizacji. Przeciętnemu mieszkańcowi Lubelszczyzny nie kojarzy się w żaden sposób, tak jak np. okolice Nałęczowa, Roztocze, Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie, itp. A zatem konsument może nie sięgnąć po produkt tylko dlatego, iż został wytworzony na terenie 6 gmin. Jeśli natomiast nastąpi synergia: obszar 6 gmin – wysoka jakość produktów, ułatwi to znacznie wejście i utrzymanie się produktów/usług na rynku. Ponadto wymierną korzyścią jest niższy koszt reklamy produktów/usług marki (obliczenia w części analizy ilościowej) oraz możliwość szerszego stosowania działań BTL niż tylko ATL w przypadku promocji marki. ________________________________________________________________________________ 47 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Typologia konsumentów, ustalenie ich potrzeb i preferencji Specyfika lokalnej marki obejmującej różne produkty i usługi, w momencie prowadzenia analizy często nawet nie do przewidzenia, sprawia, iż trudne jest określenie jednorodne rodzaju konsumentów. Tak jak w przypadku innych elementów analizy, do potrzeb badawczych zostanie przedstawione kilka grup konsumentów w powiązaniu z produktami/usługami, które będą najmocniejszymi elementami lokalnej marki i na tej podstawie zostanie ustalona grupa ostateczna (na podstawie wypadkowej: liczebność – cechy wspólne). Należy zwrócić uwagę, iż w niniejszej analizie konsument to osoba podejmująca decyzję zakupową. Katalog produktów/usług ustalono na podstawie konsultacji z lokalnymi przedsiębiorcami, autorami projektu oraz po analizie wyników badań konsumentów. ________________________________________________________________________________ 48 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Wybrane produkty a konsumenci Wybór produktów do niniejszej części analizy został dokonany w oparciu o konsultacje z autorami projektu, lokalnymi przedsiębiorcami, dane zastane, itp. Produkty te są, lub mają szansę być, pierwszymi, głównymi i pewnymi elementami rozwoju terenu sześciu gmin z racji możliwości ich wytwarzania, tradycji oraz dostępności surowca. W koszyku poddanych analizie produktów znajdują się także obiekty noclegowe i gastronomiczne. Nie są to oczywiście „produkty” równorzędne z sokami czy piwem, jednakże z racji specyfiki projektu, ich koniecznej wspólnej cechy (jakości), itp. zostały poddane analizie na równi z innymi produktami. Miód pitny Po 1989 r. rynek alkoholi niskoprocentowych (piwo) i średnioprocentowych (wino) w Polsce systematycznie się rozwijał. Miody pitne, produkt cieszący się dużą popularnością w latach siedemdziesiątych XX w., przez kolejne lata stopniowo ulegał zapomnieniu. W ostatnim czasie, m.in. za sprawą wpisania miodów: półtoraka, dwójniaka, trójniaka i czwórniaka do rejestru Gwarantowanych Tradycyjnych Specjalności UE w sierpniu 2008 r., ten segment rynku dynamicznie się rozwija. Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region gminy Szlaku Jana III Sobieskiego województwo lubelskie Polska Wielkość miejscowości wszystkie Wiek 18-65 Płeć kobiety ________________________________________________________________________________ 49 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny wszystkie Wskaźnik użytkowania (intensywność) okazjonalny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące wysoką jakość produktów, dbające o zdrowie, przywiązane do tradycji, unikające produktów masowych, zwracające uwagę na surowce, z jakich produkt jest wytwarzany, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 50 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Soki Rynek soków i napojów owocowych w Polsce zdominowany jest przez dużych wytwórców, produkujących na bazie np. przemysłowego KSJ (koncentratu soku jabłkowego). Wraz z coraz większą podażą masowo produkowanych soków o niskiej i średniej jakości, wzrasta zapotrzebowanie na produkty pewne co do składu (bez dodatku np. chińskiego KSJ), zdrowe (wyselekcjonowane owoce, brak zawartości cukru i słodzików) i ekologiczne (pochodzące z obszarów rolniczych, nieskażonych przemysłem i skutkami urbanizacji). Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region gminy Szlaku Jana III Sobieskiego województwo lubelskie Polska Wielkość miejscowości wszystkie Wiek 20-69 i powyżej Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny wszystkie Wskaźnik użytkowania (intensywność) średni Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące zdrowy tryb życia, wysoką jakość i oryginalny smak produktów, zwracające uwagę na surowce, z jakich produkt jest wytwarzany i miejsce ich pochodzenia, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 51 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Piwo Rynek napoi niskoalkoholowych jest w Polsce olbrzymi. Obrót piwem to 30% obrotu wśród 20 największych kategorii spożywczych (wg AC Nielsen). Jednocześnie w ostatnich latach znacznie wzrasta trend do kupowania piw niszowych – lokalnych marek, często napoju niepasteryzowanego, ale posiadającego swoisty, tradycyjny i niepowtarzalny smak. Stąd sukcesy, mimo gorszej passy browarnictwa masowego w 2009 r., browarów takich jak Ciechan, Jagiełło, Van Pur. Stąd też powstające coraz liczniej minibrowary (np. Grodzka 15 w Lublinie). Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region gminy Szlaku Jana III Sobieskiego województwo lubelskie Wielkość miejscowości wszystkie Wiek 20-69 Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny wszystkie Wskaźnik użytkowania (intensywność) średni Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące wysoką jakość i oryginalny smak produktów, unikające produktów masowych, zwracające uwagę na surowce, z jakich produkt jest wytwarzany, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 52 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Pieczywo Na rynku piekarniczym w Polsce produkuje kilkanaście tysięcy firm. Duża konkurencja sprawia, iż rentowność piekarń oscyluje w granicach 1-5 %. Jednakże bezpośrednia sprzedaż detaliczna jest już znacznie bardziej opłacalna (10-20 %). Stąd też często lokalne piekarnie otwierają własne punkty handlowe. Rośnie także popyt na pieczywo droższe, ale za to wykonywane metodami tradycyjnymi (np. bez tzw. „polepszaczy”). Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region gminy Szlaku Jana III Sobieskiego Wielkość miejscowości wieś, miasta poniżej 5000 Wiek 20-69 i powyżej Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny każda Wskaźnik użytkowania (intensywność) intensywny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące wysoką jakość i oryginalny smak produktów, przywiązane do tradycyjnego smaku i sposobu produkcji, zwracające uwagę na surowce, z jakich produkt jest wytwarzany, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 53 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Wyroby z mięsa Przemysł mięsny w Polsce bazuje w 90% na lokalnych surowcach. Zmiany cen surowca, rozdrobniona podaż (ok. 60% surowca pochodzi z gospodarstw hodujących poniżej 50 szt.) niekorzystnie wpływają na rentowność tego typu produkcji. Podobnie jednak, jak w przypadku przemysłu piekarniczego, coraz częściej konsumenci poszukują wyrobów tradycyjnych, z niewielkich masarni, droższych, ale wysokiej jakości. Tym bardziej, iż zakłady tej branży bardzo często fałszują skład produktów (kontrola Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych przeprowadzona w okresie styczeń wrzesień 2009 r. wykazała, iż 21 % skontrolowanych zakładów przetwórstwa mięsnego w Polsce fałszuje parametry fizykochemiczne wędlin). Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region gminy Szlaku Jana III Sobieskiego województwo lubelskie Wielkość miejscowości wieś, miasta poniżej 5000 Wiek 20-69 i powyżej Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny każda Wskaźnik użytkowania (intensywność) intensywny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące wysoką jakość i oryginalny smak produktów, przywiązane do tradycyjnego smaku i sposobu produkcji, zwracające uwagę na surowce, z jakich produkt jest wytwarzany, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 54 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Wyroby mleczarskie Wg Biura Analiz Sejmowych w sektorze mleczarskim występuje tendencja uprzemysłowienia przerobu mleka. Przemysłowy przerób mleka w stosunku do produkcji zwiększył się z 67,7% w 2004 r do 72% w 2009 r. Jednocześnie powstaje zapotrzebowanie na lokalne tradycyjne przetwory mleczne (masło, sery, itp.) różniące się oryginalnością smaku i jakością od produktów masowych (np. bundz, bryndza, oscypek). Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region gminy Szlaku Jana III Sobieskiego województwo lubelskie Wielkość miejscowości wieś, miasta poniżej 5000 Wiek 20-69 i powyżej Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny każda Wskaźnik użytkowania (intensywność) intensywny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące wysoką jakość i oryginalny smak produktów, przywiązane do tradycyjnego smaku i sposobu produkcji, zwracające uwagę na surowce, z jakich produkt jest wytwarzany, osoby często skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 55 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Obiekty noclegowe Wraz ze wzrostem popytu z roku na rok zwiększa się w Polsce ilość miejsc noclegowych w pensjonatach i gospodarstwach agroturystycznych. Związane to jest z coraz większym docenianiem przez turystów walorów odpoczynku na terenach czystych ekologicznie i niezurbanizowanych, a także z powodu przystępności cen. Jednakże agroturyści coraz częściej wymagają lepszego standardu miejsc noclegowych. Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region województwo lubelskie Polska Wielkość miejscowości miasta wszystkie Wiek 20-69 Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny młode małżeństwo bez dzieci młode małżeństwo z dziećmi starsze małżeństwo bez dzieci Wskaźnik użytkowania (intensywność) okazjonalny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące aktywny rodzinny wypoczynek na świeżym powietrzu, o postawie proekologicznej, szukający jakości za przystępną cenę, „uciekający” w wolnym czasie z miasta na łono natury, osoby często skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 56 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Obiekty gastronomiczne Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w Polsce na przestrzeni lat 2005-2008 ilość punktów gastronomicznych wzrosła o 6%, zaś barów – o 33%. Dodatkowo w ostatniej dekadzie wzrósł popyt na tzw. „swojskie jadło” - produkt regionalny, lokalny, o tradycyjnym smaku, oferowany w obiektach o charakterze wiejskim, szlacheckim, itp. Konsumenci (segmentacja demograficzna) Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region województwo lubelskie Polska Wielkość miejscowości miasta wszystkie Wiek 20-69 Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny młode małżeństwo bez dzieci młode małżeństwo z dziećmi starsze małżeństwo bez dzieci Wskaźnik użytkowania (intensywność) okazjonalny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące aktywny rodzinny wypoczynek na świeżym powietrzu, o postawie proekologicznej, ceniący tradycję, preferujący oryginalny smak kuchni regionalnej i staropolskiej, unikający fast food'ów, szukający jakości za przystępną cenę, „uciekający” w wolnym czasie z miasta na łono natury, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki. ________________________________________________________________________________ 57 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Konsumenci produktów marki (segmentacja rynku konsumentów) W świetle powyższego widać wyraźnie, iż geograficznie konsumenci dzielić się będą na trzy zasadnicze grupy docelowe: Pierwsza grupa docelowa to mieszkańcy terenu sześciu gmin Druga grupa docelowa to mieszkańcy Lubelszczyzny Trzecia grupa docelowa to mieszkańcy całej Polski ________________________________________________________________________________ 58 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Mieszkańcy terenu sześciu gmin Chociaż siła nabywcza mieszkańców gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka i Gorzków nie jest wielka, to od ich przekonania do kupowania pierwszych lokalnych nowych produktów zależeć będzie w dużej mierze powodzenie przedsięwzięcia. W początkowej fazie projektu nie będzie dużych możliwości finansowych, logistycznych, ale przede wszystkim merytorycznych, by lokalne pieczywo, nabiał, piwo, itp., produkowane w niewielkich ilościach, dystrybuować na wielkie odległości. A zatem wprowadzanie produktów na rynek rozpocznie się od rynku lokalnego. Oczywiście bliskość Lublina, Świdnika, migracja mieszkańców miast na wieś, wizyty u rodzin zamieszkujących teren sześciu gmin oraz inne czynniki spowodują, iż geograficznie obszar zamieszkania konsumentów szybko się będzie rozszerzał, jednakże to mieszkańcy gmin Szlaku Jana III Sobieskiego będą pierwszymi nabywcami produktów i usług. A zatem będą oni także ambasadorami marki w początkowej fazie jest powstania. W związku z powyższym tę grupę konsumentów można opisać następująco: Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region gminy Szlaku Jana III Sobieskiego Wielkość miejscowości wieś, miasta poniżej 5000 Wiek 20-69 i powyżej Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny każda Wskaźnik użytkowania (intensywność) intensywny Preferencje konsumentów ________________________________________________________________________________ 59 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące wysoką jakość i oryginalny smak produktów, przywiązane do tradycyjnego smaku i sposobu produkcji, zwracające uwagę na surowce, z jakich produkt jest wytwarzany, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki, jednocześnie będą to osoby zwracające uwagę na cenę. ________________________________________________________________________________ 60 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Mieszkańcy Lubelszczyzny Grupa konsumentów z terenu województwa lubelskiego jest kolejną Target Group poszczególnych produktów i usług oraz marki. Konsumenci ci pojawią się w momencie, gdy – z jednej strony – na lokalnym rynku będzie już wystarczający wachlarz lokalnych wyrobów, usług, z drugiej – uruchomione zostaną kanały promocyjne. Jak wspomniano wyżej, już we wcześniejszej fazie rozwoju produktów grupa ta będzie podejmowała świadome decyzje zakupowe, lecz będą to konsumenccy prekursorzy rynku. Najważniejsza, z punktu widzenia realizacji całego projektu, najliczniejsza grupa mieszkańców województwa lubelskiego (szczególnie miast) pojawi się na terenie sześciu gmin w momencie, gdy obok funkcjonowania lokalnych imprez, istnienia produktów, pojawi się szeroko rozumiana infrastruktura turystyczna, umożliwiająca dłuższy, niż kilkugodzinny, pobyt. Mieszkańcy miast województwa lubelskiego, którzy zainteresują się Szlakiem Jana III Sobieskiego, będą musieli posiadać kilka ważnych dodatkowych cech – chęć spędzania wolnego czasu poza obszarami zurbanizowanymi, chęć aktywnego trybu życia, itp. Takie cechy posiadają głównie młode małżeństwa (bezdzietne lub z dziećmi), ewentualnie starsze małżeństwa spędzające aktywnie wolny czas samotnie lub np. z wnukami. Ta grupa osób będzie posiadała także zasobniejsze portfele i dzięki temu będzie skłonna wydać więcej na lokalne atrakcje. Będzie to zatem TG korzystająca zarówno z usług agroturystycznych, jak również z lokalnych produktów i innych usług. Początkową okazjonalność zakupu (przyjazdy niedzielne, weekendowe, z ciekawości) może zastąpić w jej wypadku lojalność wobec marki, gdy spełnione zostaną dwa warunki: − wysoka jakość produktów, usług, − różnorodność i dostępność produktów, usług. Mieszkańcy miast województwa lubelskiego będą skłonni do kupienia produktów wysokiej jakości za średnią cenę. ________________________________________________________________________________ 61 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ W związku z powyższym tę grupę konsumentów można opisać następująco: Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region województwo lubelskie Wielkość miejscowości miasta wszystkie Wiek 20-69 Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny młode małżeństwo bez dzieci młode małżeństwo z dziećmi starsze małżeństwo bez dzieci Wskaźnik użytkowania (intensywność) okazjonalny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące aktywny rodzinny wypoczynek na świeżym powietrzu, o postawie proekologicznej, ceniący tradycję, preferujący oryginalny smak kuchni regionalnej i staropolskiej, unikający fast food'ów, szukający jakości za przystępną cenę, „uciekający” w wolnym czasie z miasta na łono natury, osoby skłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec sprawdzonej marki, osoby, dla których cena nie będzie jedynym elementem podczas podejmowania decyzji o zakupie. ________________________________________________________________________________ 62 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Mieszkańcy całej Polski Ta najatrakcyjniejsza i najbardziej istotna z punktu widzenia trwałości projektu, grupa konsumentów pojawi się na terenie sześciu gmin najpóźniej. Powodów jest kilka. Od oczywistych (brak wiedzy na pierwszym etapie budowania lokalnej marki), poprzez wyższe wymagania, co do obsługi, konieczność pokonania nierzadko długiego dystansu, dotychczasowych przyzwyczajeń, itp. Motywacją do przyjazdu na szlak Jana III Sobieskiego dla mieszkańców odleglejszych regionów Polski musi być coś więcej niż sama tylko promocja i reklama. Chęć spróbowania czegoś nowego, nieznanego, innego pojawi się w tej grupie konsumentów w momencie umocnienia się lokalnej marki. Co do oczekiwań, postawy, poszukiwanych korzyści grupa ta będzie zbliżona do mieszkańców Lubelszczyzny. Jednakże jej wymagania będą jeszcze większe, a wzbudzenie potrzeby zakupu (i ponawiania go w przyszłości) będzie wymagało, oprócz oferowania już pełnego wachlarza wysokiej jakości lokalnych produktów i usług (w tym agroturystycznych), także sprawnie działającej całej infrastruktury turystycznej oraz szerokiej gamy cyklicznych i pojedynczych imprez o charakterze kulturalnym, rekreacyjnym, edukacyjnym, itp. Ta grupa jest istotna z powodu „grubości portfela”. To konsumenci, którzy będą mogli wydać najwięcej pieniędzy podczas swoich przyjazdów na teren sześciu gmin, a jednocześnie nabywać będą najbardziej kompleksowo – usługi noclegowe, gastronomiczne, lokalne produkty (piwo, miód pitny, chleb, nabiał, itp.), usługi turystyczne (kuligi, spływy kajakami, wypożyczanie rowerów, itp.) Niewątpliwie zatem wpłyną na wielkość lokalnego rynku i rozwój przedsiębiorczości. Początkową okazjonalność zakupu (przyjazdy niedzielne, weekendowe, przy okazji pobytu np. w Lublinie, Nałęczowie, Kazimierzu, w drodze na Roztocze, do Zamościa, itp., z ciekawości) może zastąpić w tej grupie lojalność wobec marki w przypadku, gdy spełnione zostaną trzy warunki: − wysoka jakość produktów, usług, − różnorodność i dostępność produktów, usług, − co roku nowy wachlarz „produktów dodanych” - koncertów, imprez, atrakcji. ________________________________________________________________________________ 63 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ W związku z powyższym tę grupę konsumentów można opisać następująco: Zmienna Potencjalni konsumenci (grupa główna) Region Polska Wielkość miejscowości miasta wszystkie Wiek 20-69 Płeć kobiety mężczyźni Faza cyklu rozwoju rodziny młode małżeństwo bez dzieci młode małżeństwo z dziećmi starsze małżeństwo bez dzieci Wskaźnik użytkowania (intensywność) okazjonalny Preferencje konsumentów Podstawową grupą konsumentów będą osoby ceniące aktywny rodzinny wypoczynek na świeżym powietrzu, zmęczone miastem, o postawie proekologicznej, ceniący tradycję, preferujący oryginalny smak kuchni regionalnej i staropolskiej, unikający fast food'ów, szukający jakości, „uciekający” w wolnym czasie z miasta na łono natury, osoby nieskłonne do wysokiego poziomu lojalności wobec marki, osoby, dla których, oprócz ceny, równie ważne będą także inne elementy podczas podejmowania decyzji o zakupie – jakość, cechy odróżniające, możliwość wyboru. ________________________________________________________________________________ 64 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Doprecyzowanie profili segmentów konsumentów W celu ułatwienia planowania i podniesienia efektywności działań marketingowych twórców projektu zamieszczono poniżej zawężony profil poszczególnych segmentów w odniesieniu do rynku produkcji i przetwórstwa rolno-spożywczego i turystyki oraz szczegółową analizę profilu zasadniczego dla projektu rynku – turystyki. Oprócz badań własnych podczas analizy korzystano także ze źródeł zastanych, np. danych PART S.A. Produkty rolne i przetwórstwa rolno-spożywczego Kryterium Mieszkańcy 6 gmin Mieszkańcy Lubelszczyzny Mieszkańcy całej Polski Sytuacja ekonomiczna Zła lub średnia Średnia Dobra Styl życia Bierni Aktywni Aktywni Motywacja Zaspokojenie potrzeb Zaspokojenie potrzeb Zaspokojenie potrzeb niższego rzędu średniego rzędu wyższego rzędu Częstotliwość konsumpcji Często Często Często Pożądane cechy produktów/usług Smaczne, tanie, Smaczne, zdrowe, ekologiczne Oryginalne, smaczne, zdrowe, ekologiczne Dostępność produktów/usług Ogólnie dostępne Dostępne w lokalnych sieciach Dostępne w wybranych sieciach Postawy Późna większość naśladowców Wczesna większość naśladowców Innowatorzy, wcześni naśladowcy ________________________________________________________________________________ 65 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Turystyka Kryterium Mieszkańcy 6 gmin Mieszkańcy Lubelszczyzny Mieszkańcy całej Polski Sytuacja ekonomiczna Zła lub średnia Średnia Dobra Styl życia Bierni Aktywni Aktywni Motywacja Zaspokojenie potrzeb Zaspokojenie potrzeb Zaspokojenie potrzeb niższego rzędu średniego rzędu wyższego rzędu Częstotliwość konsumpcji Bardzo rzadko Często Bardzo często Długość pobytu n.d. Kilka dni, weekend Kilkanaście dni Pożądane cechy produktów/usług n.d. Jakość, cena, ekologiczność Oryginalność, różnorodność, jakość, ekologiczność Postawy Późna większość naśladowców Wczesna większość naśladowców Innowatorzy, wcześni naśladowcy ________________________________________________________________________________ 66 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Rynek zasadniczy – turystyka Podstawowe cechy potencjalnego turysty obszaru 6 gmin. Skąd przyjeżdża > miasta Lubelszczyzny Sytuacja finansowa > przeciętna i dobra Czy podróżuje sam > nie, z rodziną (dziećmi) Charakterystyka Cel podróży > wyjazdy wakacyjne, weekendowe Potrzeby > czynny wypoczynek Powody podróżowania > odpoczynek na łonie przyrody poza terenami zurbanizowanymi, zwiedzanie zabytków, ciekawych miejsc, poznawanie lokalnej tradycji, kultury Poszukiwane korzyści > jakość pobytu, różnorodność atrakcji, miejsc do zwiedzania, wiele atrakcyjnych miejsc dających możliwość aktywnego wypoczynku Częstotliwość wyjazdów > wakacyjny 1 tygodniowy, wyjazdy weekendowe – cały rok, lecz głównie wiosna, lato, wczesna jesień Wysokość wydatków > średni poziom Poziom dochodów > średni Aktywność zawodowa > aktywni ________________________________________________________________________________ 67 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Styl życia > aktywni, o rozwiniętej chęci poznawczej, chęć aktywnego uczestnictwa w rozmaitych atrakcjach Motywacja > średni poziom – potrzeby społeczne, np. potrzeba przynależności, ale też wyższy poziom – potrzeby szacunku i uznania, np. poczucie własnej wartości Potrzeby potencjalnych turystów i przykładowe sposoby ich zaspokojenia Potrzeba Sposób zaspokojenia Odpoczynek np. piesze wycieczki, lokalne imprezy, festyny rodzinne, pokazy Aktywność np. wędrówki szlakami turystycznymi, jazda konna, jazda rowerowa, spływ kajakiem, tratwą Kultura i edukacja np. wycieczki poznawcze (np. Szlakiem Jana III Sobieskiego), warsztaty (np. garncarstwo), ścieżki edukacyjne, prezentacja ginących zawodów, izby regionalne, zwiedzanie wiosek tematycznych, skansenów, pokazy folklorystyczne ________________________________________________________________________________ 68 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Segment wyodrębniony na podstawie profilu klienta – RODZINY Z DZIEĆMI Rynek > agroturystyka Potrzeba > aktywny (w każdym wymiarze) wypoczynek na terenie niezurbanizowanym Produkt > wczasy (pobyt tygodniowy lub krótszy) w gospodarstwie agroturystycznym na terenie wiejskim bogatym w zasoby (własne i kreowane przez lokalną społeczność) Status użytkowników > zaawansowani, świadomi użytkownicy Faza gotowości zakupu > dokonanie zakupu Częstość zakupu > raz, dwa razy rocznie Wrażliwość cenowa > średnio wrażliwi Preferowane środki promocji > regionalna prasa, radio, internet Wiek > 20-69 Faza cyklu życia > rozciągnięta – małżeństwa z dziećmi lub wnukami Wielkość rodziny > 3 – 5 Wymagania konsumentów • otoczenie ciekawe, z wieloma miejscami do zwiedzania ________________________________________________________________________________ 69 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ • tereny typowo wiejskie • dobra jakość warunków zakwaterowania • dobra jakość usług gastronomicznych (w tym – dla dzieci) • kuchnia regionalna • średni poziom cen • możliwość aktywnego spędzania czasu • imprezy kulturalne, rekreacyjne, krajoznawcze ________________________________________________________________________________ 70 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Określenie zachowań rynkowych trzech zasadniczych grup docelowych Henry Assael wyróżnia cztery zasadnicze typy zachowań konsumentów na rynku w zależności od stopnia zaangażowania przy zakupie i stopnia zróżnicowania poszczególnych marek. To następujące typy: Typ zachowania przy zakupie Stopień zaangażowania konsumenta przy zakupie Stopień świadomości zróżnicowania marek Kompleksowe silne wysoki Redukujące dysonans silne niski Rutynowe słabe niski Poszukiwanie różnorodności słabe wysoki W oparciu o ten podział, charakter projektu, jego złożoność, można określić konsumentów podstawowych trzech grup docelowych i w związku z tym przyjąć w przyszłości odpowiednie strategie marketingowe. Mieszkańcy terenu sześciu gmin Zachowanie pierwszej grupy docelowej będzie zachowaniem rutynowym. Nabywanie, we wczesnej fazie życia produktów, dóbr takich jak chleb, nabiał, piwo, itp. pozbawione będzie emocji. Dotychczas sięganie po określony produkt było wynikiem rutyny, przyzwyczajenia, nie zaś przemyślanym aktem zakupu. Stąd też niska świadomość zróżnicowania marek, ograniczająca się zazwyczaj do sklepowej półki. Najważniejszym działaniem w tej grupie konsumentów, mającym wpływ na decyzję zakupową, jest informowanie o istnieniu marki. Ponieważ terytorialnie obszar zakupu będzie niewielki, informowanie takie nie będzie musiało się wiązać z wielkimi nakładami finansowymi. Najpewniej wystarczy marketing szeptany wsparty kampanią informacyjną o wspólnej ________________________________________________________________________________ 71 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ lokalnej marce. W tej grupie ryzyko utraty konsumentów jest najniższe. Mieszkańcy Lubelszczyzny Mieszkańcy miast Lubelszczyzny w początkowej fazie budowania marki będą działać redukując dysonans. Silne zaangażowanie podczas aktu zakupu wynikać będzie przede wszystkim z powodów finansowych (np. zakup wyjazdu wakacyjnego dla mieszkańców wschodniej Polski, szczególnie rodziny z dziećmi, jest nierzadko sporym obciążeniem budżetu). Z drugiej strony w przypadku lokalnych marek wiedza mieszkańców Lubelszczyzny nie jest zbyt rozległa (stereotypowe myślenie podsuwa pomysły na lokalny wyjazd do Kazimierza, Nałęczowa, na Pojezierze ŁęczyńskoWłodawskie, na Roztocze). Z drugiej zaś – są to miejsca droższe, często (jak w przypadku Kazimierza) „zadeptane” przez turystów. „Marki” turystyczne mniej znanych obszarów województwa są właściwie nierozpoznawalne. Dlatego też często pierwszy zakup robiony będzie na próbę. Jeśli oczekiwania się nie sprawdzą, konsumenci nie przyjadą więcej w to miejsce. Wykreowana silna lokalna marka z pewnością wspomoże decyzję zakupu, tym bardziej jeśli - po pierwsze: pobyt na terenie tych sześciu gmin będzie tańszy niż w miejscach znanych, po drugie: jakość produktów i usług przekona konsumentów, iż dokonali dobrego wyboru. Proces zakupu wspomagany powinien być zatem kampanią informacyjną pokazującą różnorodne produkty przez pryzmat marki silnej jakością. W tej grupie ryzyko utraty konsumentów jest średnie. Mieszkańcy całej Polski Podstawowym typem zachowań mieszkańców Polski będzie poszukiwanie różnorodności. Konsumenci tej grupy są dość słabo zaangażowani przy zakupie, jednakże dość dobrze znają marki. Poszukiwanie nowych marek jest raczej w przypadku tej TG rodzajem poszukiwań różnorodności, nowych atrakcji, niż wynikiem niezadowolenia z ________________________________________________________________________________ 72 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ wcześniejszych wyborów. Mając dużą wiedzę o rynku, o markach na nim funkcjonujących, szukają okazji, nowości, nowych korzyści. Odpowiedzią na taką postawę powinna być taka strategia marketingowa, która wskaże tę nowość, odmienność, jakość w ofercie produktów oferowanych pod wspólna marką Szlaku Jana III Sobieskiego (ważnym kanałem promocji będzie internet, gdyż osoby z tej grupy właśnie w internecie wyszukują nowości). Jednocześnie istotne jest, by przez cały czas dbać o nowe atrakcje, animować wydarzenia oraz nie popadać w rutynę. Konsumenci z tej grupy są bardzo trudni do utrzymania na rynku nabywców, ale posiadają bardzo ważną cechę – posiadają najgrubszy portfel, a zatem są skłonni zapłacić za korzyść poznania czegoś nowego znacznie wyższą cenę. W tej grupie ryzyko utraty konsumentów jest dość wysokie. Reasumując - te trzy grupy w takiej kolejności chronologicznie powiększać będą krąg konsumentów lokalnego rynku, wymuszając jednocześnie na producentach, usługodawcach oraz osobach realizujących projekt coraz większe zaangażowanie i coraz większą troskę o klienta. Charakterystyka trzech grup poniżej. ________________________________________________________________________________ 73 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Mieszkańcy terenu sześciu gmin to Małe ryzyko utraty Niewielkie korzyści finansowe Typ zachowań rutynowy Mieszkańcy Lubelszczyzny to Średnie ryzyko utraty Średnie korzyści finansowe Typ zachowań redukujących dysonans zakupowy Mieszkańcy całej Polski to Duże ryzyko utraty Duże korzyści finansowe Typ zachowań poszukujących różnorodności ________________________________________________________________________________ 74 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Wyodrębnienie segmentów rynku Segmentacja rynku dotyczy w przypadku niniejszej analizy dwóch rynków: - rynku turystycznego, - rynku przetwórstwa artykułów spożywczych. Na podstawie wcześniejszej analizy można dokonać wstępnej segmentacji rynku. Należy przy tym zauważyć, iż ta segmentacja ma na celu ujęcie dość szerokie a nie niszowe. Po pierwsze z powodu nietypowego produktu (silnej certyfikowanej marki lokalnej), jak też różnorodności produktów/usług tą marką opisanych. W tym ujęciu grupa odbiorców zostaje jednak dodatkowo zawężona do turystów z zewnątrz, gdyż segmentacja ta dotyczy okresu ok. 3 - 5 lat od momentu rozpoczęcia projektu, a zatem: • lokalni konsumenci nie będą przejściowo użytkownikami produktu, gdyż podnoszenie jakości życia i dochodu na jednego mieszkańca będzie następowało wolniej niż rozwój marki na zewnątrz • lokalni konsumenci będą nadal użytkownikami produktów usług z powodu utrzymującego się niskiego poziomu cen na produkty sygnowane marką jakości (wariant najbardziej pesymistyczny) • lokalni konsumenci będą nadal użytkownikami produktów usług z powodu podniesienia się jakości życia i dochodu na jednego mieszkańca w związku z pomyślnym realizowaniem celów projektu (wariant najbardziej optymistyczny) ________________________________________________________________________________ 75 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Rynek turystyczny (najważniejsze elementy) Segmentacja według kryterium geograficznego ↓ Mieszkańcy miast Lubelszczyzny Segmentacja według kryterium demograficznego ↓ Małżeństwa w różnym wieku, często z małymi dziećmi lub wnukami Segmentacja wg kryterium celu wyjazdu ↓ Aktywny wypoczynek poznawczy ________________________________________________________________________________ 76 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Segmentacja według kryterium stosunku jakości do ceny ↓ Wysoka jakość za średnią cenę Segmentacja według kryterium stosunku do ekologii ↓ Postawa proekologiczna Segmentacja według kryterium aktywności zawodowej ↓ Aktywni zawodowo Segmentacja według kryterium poziomu dochodów ↓ Poziom średni ________________________________________________________________________________ 77 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Segmentacja według kryterium celu podróży ↓ Wyjazdy wakacyjne, weekendowe Segmentacja według kryterium przyczyn podróżowania ↓ Podróże poznawcze i aktywne Segmentacja według stylu życia ↓ Aktywni, o rozwiniętej chęci poznawczej Segmentacja według poszukiwanych korzyści ↓ Szukający różnorodności i jakości ________________________________________________________________________________ 78 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Rynek produkcji i przetwórstwa artykułów rolno-spożywczych Segmentacja według kryterium geograficznego ↓ Mieszkańcy miast Segmentacja według kryterium demograficznego ↓ Małżeństwa w wieku 20-69, często z małymi dziećmi lub wnukami Segmentacja według kryterium stosunku jakości do ceny ↓ Wysoka jakość za średnią cenę ________________________________________________________________________________ 79 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Segmentacja według kryterium stosunku do ekologii ↓ Postawa proekologiczna Segmentacja według kryterium aktywności zawodowej ↓ Aktywni zawodowo Segmentacja według kryterium poziomu dochodów ↓ Poziom średni Segmentacja według stylu życia ↓ Aktywni ________________________________________________________________________________ 80 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Segmentacja według poszukiwanych korzyści ↓ Szukający różnorodności, jakości, oryginalności ________________________________________________________________________________ 81 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Zdefiniowanie produktu Rzeczywistym produktem Szlaku Jana III Sobieskiego nie będą poszczególne produkty/usługi oferowane na terenie sześciu gmin wchodzących w skład porozumienia. Będą nim produkty/usługi sygnowane lokalną marką. W analizie ilościowej, z oczywistych powodów, obliczenia dotyczące rynku, liczbowe prognozowanie dotyczyć będzie poszczególnych wybranych produktów/usług, ale wszystkie one, by osiągnąć zamierzone cele projektu, muszą mieć wspólne cechy, odróżniające poszczególne produkty/usługi (a także wszystkie łącznie) od produktów/usług konkurencyjnych. Podstawową cechą wspólną wszystkich produktów/usług oferowanych pod marką „Szlaku Jana III Sobieskiego” będzie jakość. Produkty/usługi niepoddane certyfikacji nie będą mogły uczestniczyć w budowie marki, gdyż jakikolwiek element ze zbioru o niższych parametrach osłabi, a może nawet zniszczyć, wizerunek marki. W interesie zarówno producentów, usługodawców, jak też wszystkich innych osób biorących udział w projekcie jest wzajemne nadzorowanie poziomu jakości. Nie będzie to możliwe na podstawie umowy, wspólnych deklaracji, itp. Jedynie proces certyfikacji pozwoli na zmniejszenie tego ryzyka rynkowego. Kolejną cechą wspólną produktów/usług będzie ich „regionalizm”. Marka będzie poświadczeniem, iż produkty/usługi powstają na określonym obszarze geograficznym. Jest to konieczne, by kolejna cecha wspólna produktów/usług miała rację bytu. Tą cechą będzie ich naturalność, ekologiczność, pewność, co do surowców, miejsca ich pozyskania, spójności miejsca wykonywania usług, itp. Dzięki temu turysta przybywający na teren gmin wchodzących w skład porozumienia otrzyma w każdym wymiarze produkty o tożsamych cechach, zaś potwierdzeniem ich jakości będzie także korzystanie z większości z nich (pieczywo, wędliny, piwo, gastronomia, miody pitne, itp.) przez lokalną społeczność. Wartością dodaną poszczególnych produktów (a w konsekwencji – całej marki) będzie zatem jak największa ich różnorodność, zapewniająca zaspokojenie, niejako „pod jednym szyldem”, jak największej ilości potrzeb. ________________________________________________________________________________ 82 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Kanały dystrybucji rynku Cechy sprawnych kanałów dystrybucji • Kanał powinien być szeroki - produkt musi być dostępny dla największej z możliwej ilości konsumentów z TG • Kanał powinien być drożny – musi umożliwiać fizyczne przemieszczenie odpowiedniej ilości produktu w czasie i przestrzeni • Kanał powinien być właściwie obsługiwany - osoby dystrybuujące muszą mieć kompetencje i wiedzę do realizacji założonych celów • Kanał powinien być tani - zaplanowane cele dystrybucji trzeba osiągać przy optymalnych kosztach Tak jak złożona będzie budowa systemu różnorodnych produktów pod wspólną lokalną marką, przy jednoczesnym budowaniu za ich pomocą nadrzędnego produktu – marki, tak samo trudne będzie jednoznaczne zdefiniowanie kanałów dystrybucji w ramach marketing-mix. Z pewnością w różnych okresach realizacji projektu winny być one różne, gdyż różne będą możliwości produkcyjne, znajomość marki, popyt na produkty, itp. Zatem określenie kanałów dystrybucji dla różnych okresów trwania projektu, będą się zmieniać. W związku z tym można wyodrębnić trzy zasadnicze okresy (w oparciu o proces wprowadzania marki na rynek) i w oparciu o to założenie – zbudować trzy modele kanałów dystrybucji rynku. ________________________________________________________________________________ 83 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Faza pierwsza – pojawienie się marki na lokalnym rynku – oddziaływanie produktu lokalnie i regionalnie W pierwszej fazie kanał dystrybucji powinien być jak najkrótszy. Ponieważ konsumenci pochodzić będą głównie z lokalnego rynku, dotarcie do jak największej ilości odbiorców finalnych nie powinno nastręczać kłopotów. Z pewnością rozwijające się czy nowo powstałe piekarnie, ciastkarnie, masarnie, minibrowary, itp będą mogły w ogóle wyeliminować pośredników. Tym bardziej to będzie korzystne, iż przywołana w analizie średnia marża samej piekarni w stosunku do marży piekarni ze sklepem wzrasta z poziomu kilku do kilkunastu procent. Jednak takie budowanie kanałów dystrybucji rynku ma swoje ograniczenia. Aby powstała wspólna marka sześciu gmin, towary nią oznaczone winny znajdować się na terenie sześciu a nie jednej gminy. Osoby nadzorujące i realizujące projekt powinny zatem zapewnić taki kanał dystrybucji, który umożliwi umieszczenie produktów w jak największej ilości punktów handlowych na Szlaku Jana III Sobieskiego. Nie powinno to być trudne, gdyż lokalni handlowcy także będą beneficjentami realizacji celów projektu, a zatem będą mieli własną wymierną korzyść z takiego rozwiązania. Taka budowa kanału ma jednak jeden minus – pojawienie się handlowego pośrednika podniesie jednostkowy koszt produktu lub obniży (przy zachowaniu ceny) zysk producenta. Ponieważ kanał powinien być drożny, rolą osób realizujących projekt będzie ponadto logistyka – w uzgodnieniu z producentem i handlowcem będzie należało wyznaczać odpowiednie ilości (i sposób transportu) produktów. Poza tym osoby realizujące projekt będą musiały cały czas szczególnie uważnie kontrolować i nadzorować zarówno koszty dystrybucji jak i wszystkie związane z dystrybucja procesy (zmiany popytu, podaży, itp.), by podejmować natychmiastowe działania antykryzysowe. Proponowane kanały dystrybucji to sprawdzone sieci średniocenowych delikatesów – Aldik, Stokrotka, Delima ________________________________________________________________________________ 84 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Faza druga – budowa pozycji marki – oddziaływanie produktu głównie regionalne W fazie drugiej siłą rzeczy kanały dystrybucji wydłużą się. Z jednej strony wymusi to rynek (rozciągnięcie geograficzne związane z rosnącą popularnością marki), z drugiej sami producenci (lokalny rynek osiągnie szczyt chłonności). Wtedy niewątpliwie, by zapewnić szerokość i drożność (przy optymalnych kosztach) kanału, olbrzymią rolę zacznie odgrywać centrum dystrybucji, które zdejmie z producentów ciężar logistyki. Dodatkowym utrudnieniem będzie uruchomienie kanałów rynku dotyczących drugiego (obok przetwórstwa) najważniejszego obszaru – turystyki. Tutaj także kanały rynku nie mogą być za wąskie (za duża podaż), ani za szerokie (za duży popyt). Bardzo duży wpływ na adekwatność kanałów rynku będzie miała w tym momencie odpowiednia kampania promocyjna. Zarówno do dystrybucji produktów jak i usług (w tym także agroturystyki) będzie należało użyć regionalnych hurtowników, portali internetowych, biur podróży, itp. Ale wszystko powinno być pod kontrola osób odpowiedzialnych za projekt, gdyż jakiekolwiek odstępstwa od jakości, także w procesie dystrybucji, bardzo negatywnie wpłyną na rodzącą się markę. Proponowane kanały dystrybucji to sprawdzone sieci średniocenowych delikatesów – Aldik, Stokrotka, Delima oraz – dla produktów turystycznych - lokalne biura podróży, czy też portale dedykowane, np. www.agroturystyka.pl. ________________________________________________________________________________ 85 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Faza trzecia – umocnienie się silnej marki – oddziaływanie produktu głównie ponadregionalne Faza trzecia będzie momentem, w którym kanały dystrybucji zostaną wydzielone na zewnątrz. Sytuacja ta będzie wymagała odniesienia parametrów jakości marki także do procesu dystrybucji. Nie będzie możliwe nieprestiżowe sprzedawanie produktów/usług na ponadregionalnym rynku. Zadaniem osób odpowiedzialnych za projekt będzie nadzorowanie, konsultowanie procesów logistycznych, a także stały monitoring jakości i optymalności kanałów dystrybucji. Wskazane wówczas będzie pewne zawężenie dystrybutorów w celu utrzymania jakości oraz prestiżu produktów/usług. Niewątpliwie olbrzymią rolę na tym etapie odgrywać będzie promocja (kampanie przypominające, podtrzymujące fazę dużej znajomości marki). Realnie rzecz ujmując, będzie to okres promocji wyłącznie marki, gdyż produkty marki będą posiadać wystarczającą dla konsumentów korzyść odróżniającą (logo marki). Rosnąca marża na produkty/usługi powinna na tym etapie móc współfinansować promocję. Proponowane kanały dystrybucji to sprawdzone sieci średniocenowych delikatesów – Aldik, Stokrotka, Delima, Alma, Piotr i Paweł, Bomi oraz – dla produktów turystycznych biura podróży specjalizujące się w turystyce rodzinnej, czy też portale dedykowane, np. www.agroturystyka.pl, wakacjezdzieckiem.pl, itp ________________________________________________________________________________ 86 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Struktura i siły konkurencji W niniejszej części analizy jakościowej badanie struktury i sił konkurencji obejmować będzie teren województwa lubelskiego. Po pierwsze dlatego, iż w początkowych 3-5 latach budowy marki, geograficzny rynek będzie w większości tożsamy z Lubelszczyzną. Po drugie dlatego, że opracowywanie długofalowej strategii i podejmowanie istotnych z punktu widzenia projektu decyzji za np. 3 lata musi być poprzedzone powtórzoną analizą rynku, obejmującą już wówczas rynek kraju i odzwierciedlającą ówczesną sytuację. Opisanie struktury i siły konkurencji na terenie województwa lubelskiego dokonać należy na przykładzie dwóch zasadniczych rynków: przetwórstwa rolno-spożywczego oraz usług turystycznych. Od razu należy jednak zauważyć, iż ani na terenie województwa lubelskiego, ani na terenie Polski nie ma analogicznej lokalnej marki, która z jednej strony skupiałaby wiele różnorodnych produktów/usług z tak niewielkiego geograficznie terenu, z drugiej – narzucała rygorystycznie wysoki poziom jakości poprzez proces certyfikacji. Zazwyczaj marki obejmują albo większe tereny (marka Lubelskie, Teraz Polska) lub są jednoproduktowe (Black Red White, Nałęczowianka). Oczywiście na rynku lokalnym pojawiają się lokalne marki, lecz proces certyfikacji jest raczej uznaniowy niż opisany rzeczywistymi parametrami. Często też samo pochodzenie towaru/usługi z danego geograficznie terenu jest wystarczającym powodem do udzielenia zgody na posługiwanie się logo marki. Dlatego też konsumenci, dokonując wyboru, szukają często produktów nie tyle „z regionu”, co „o określonych parametrach jakościowych”. A zatem podczas budowy marki Szlaku Jana III Sobieskiego elementem najwyższej wagi będzie certyfikacja i jakość produktów/usług. To absolutnie konieczny warunek sukcesu całego projektu. ________________________________________________________________________________ 87 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Rynek przetwórstwa rolno-spożywczego Lubelszczyzna to obszar typowo rolniczy. Z tego też powodu przetwórstwo rolnospożywcze stanowi jedną z podstawowych gałęzi lokalnego przemysłu. Jest to o tyle korzystne, iż region ten (w tym teren sześciu gmin Porozumienia) posiada bardzo duże zaplecze surowcowe. Rozwinięte przetwórstwo rolno-spożywcze jest z drugiej strony barierą rozwoju nowych firm – na rynku istnieje wiele podmiotów konkurencyjnych. Realnie rzecz ujmując rynek przetwórstwa rolno-spożywczego, z niewielkimi wyjątkami, charakteryzują dwie zasadnicze cechy: Rozdrobnienie bazy surowcowej Rozdrobnienie przetwórstwa Dla przykładu: na rynku mleczarni dominują na Lubelszczyźnie niewielkie zakłady. W 2007 r. było to: 15 spółdzielni mleczarskich, 2 spółki oraz jeden zakład mleczarski. Przy czym jedynym dużym graczem na rynku była OSM Krasnystaw (połączona z OSM Lublin i Zamość). Jeszcze bardziej to rozdrobnienie widać w przypadku bazy surowcowej. W tym samym 2007 r. 50.340 dostawców hurtowych dostarczyło 579 mln. litrów mleka (dr G. Rybicki UMCS „Rynek mleka w woj. lubelskim /.../”). Bardzo podobna sytuacja jest w przypadku przemysłu piekarniczego, przetwórstwa wędlin, itp. Na Lubelszczyźnie dominują zatem firmy małe lub bardzo małe, zazwyczaj z lokalną grupą konsumentów. Zazwyczaj także produkty tych firm nie posiadają certyfikatów gwarantujących wysoką jakość. ________________________________________________________________________________ 88 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Rozdrobnienie konkurencji w obrębie rynku przetwórstwa rolno-spożywczego, z punktu widzenia powstawania nowych i wzmacniania istniejących podmiotów na terenie sześciu gmin, implikuje następujące szanse i zagrożenia płynące ze strony istniejących obecnie podmiotów: Szanse do rozwoju firm Szlaku JIIIS Zagrożenia do rozwoju firm Szlaku JIIIS Niewielki kapitałowe możliwości walki konkurencyjnej Małe ale wierne grupy konsumentów Często brak możliwości dywersyfikacji Niskie ceny produktów/usług Często nie za wysoka jakość produktów/usług Niewątpliwie w najlepszej sytuacji będą podmioty oferujące usługi/produkty w obszarach, gdzie konkurencja jest znikoma lub na rynku dominuje jeden duży podmiot, którego produkcja nie posiada cech indywidualizmu lokalnego w takim stopniu, jak będą go posiadać produkty ze Szlaku Jana III Sobieskiego. Do obszarów o znikomej konkurencji należy rynek piwa lokalnego – mini- i mikro- browarów. Na Lubelszczyźnie dominuje jeden producent piwa – Browary Lubelskie S.A., którego produkt nie będzie konkurencją dla mikrobrowarów ze względu na swój masowy charakter. W województwie lubelskim lokalne piwo produkowane jest w okolicach Chełma (Browar Jagiełło) oraz Janowa Lubelskiego (Browar Janów Lubelski). Dlatego też osoby, które zdecydują się np. na produkcje piw niszowych, nie powinny mieć właściwie żadnych barier związanych z istnieniem konkurencji na rynku. ________________________________________________________________________________ 89 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Potentatem na rynku miodów pitnych w całej Polsce jest firma APIS z Lublina. Jednak miody te są produktem masowym, o ustalonym stałym smaku. Ponadto w Polsce produkuje się zaledwie ok. 700 tys. litrów miodów pitnych rocznie, a popyt na nie stale wzrasta (www.portalspozywczy.pl). Dlatego też na lokalnym rynku bez trudu znajdzie się miejsce dla oryginalnością produktów smaku, niszowych, aromatu odróżniających oraz się od udokumentowanym produktu masowego certyfikatem lokalnego pochodzenia surowców. ________________________________________________________________________________ 90 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Rynek turystyczny Przez rynek turystyczny należy rozumieć, jak wynika z badań, przede wszystkim węższy rynek agroturystyczny, wpisujący się w założenia projektu Szlaku Jana III Sobieskiego. Niewątpliwie Lubelszczyzna to trudny rynek. Funkcjonuje tutaj kilkaset gospodarstw oferujących (formalnie i nieformalnie) usługi noclegowe. Z badania 810 gospodarstw agroturystycznych z całej Polski, które poddały się kategoryzacji, przeprowadzonym przez Lubelski Związek Stowarzyszeń Agroturystycznych przy współpracy z Polską Federacją Turystyki Wiejskiej „Gospodarstwa Gościnne” (www.agroturystyka.pl) wynika, iż w tej grupie istnieją na terenie województwa lubelskiego 124 kwatery. Powodem takiego stanu rzeczy jest niewielka baza hotelowa, pensjonatowa, przy jednoczesnej dużej atrakcyjności turystycznej np. Roztocza, Podlasia, Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, itp. Siłą konkurencji na rynku jest więc liczebność obiektów. Gospodarstwa agroturystyczne są na Lubelszczyźnie ogólnie dostępne dla turystów. Ta sytuacja sprawia, iż nowo powstałe obiekty napotkają barierę w postaci lokalnej konkurencji. Jednakże na terenie sześciu gmin i obszarów przyległych nie ma silnie rozwiniętej konkurencji. Powodem jest fakt niewielkich, bądź zgoła żadnych tradycji turystycznych na tym, typowo rolniczym, obszarze. Zatem, w przypadku rozwinięcia na szeroką skalę kalendarza lokalnych imprez o rozmaitym charakterze oraz wraz z budowaniem świadomości marki, lokalni przedsiębiorcy, którzy zainteresują się tym obszarem rynku nie będą napotykać barier charakterystycznych dla relatywnie nasyconych terenów (Roztocze, Nałęczów, Kazimierz, itp.). Siłą konkurencji jest lokalizacja. Wysoki wzrost atrakcyjności lokalizacji Szlaku Jana III Sobieskiego spowoduje natychmiastowy popyt na tego typu usługi. Podobnie rzecz się będzie miała w przypadku gastronomii. Z przywołanych wyżej badań wynika jeszcze jedna słabość funkcjonującej na rynku konkurencji. Jakość. Ze 124 przebadanych gospodarstw agroturystycznych aż 117 nie ________________________________________________________________________________ 91 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ posiadało żadnej specjalizacji, były swoistymi „noclegowniami”. Taka sytuacja ma dwie poważne konsekwencje. Turyści nie dostają „korzyści odróżniającej”, a zatem – bez większego problemu zrezygnują z usług, które pozbawione są wartości dodanej, jeśli tylko znajdą odpowiedni zamiennik. Turyści pozostawiają także mniej pieniędzy, gdyż wszelkich atrakcji poszukują „na zewnątrz”, a co za tym idzie – często niska cena jest najważniejszym kryterium podejmowania decyzji o wyborze takiej kwatery. Gdyby konsumenci, nawet za trochę wyższą cenę, otrzymali dodatkowe atrakcje (gospodarstwo ekologiczne, medycyna naturalna, specjalizacja w obsłudze wędkarzy, myśliwych, możliwość przyjazdu ze zwierzętami, oferta turystyki konnej itp.), z pewnością poważnie rozważyliby taką ofertę. Tym bardziej, gdyby obiekt posiadał certyfikowane świadectwo jakości, a w okolicy odbywało się mnóstwo interesujących wydarzeń i imprez. ________________________________________________________________________________ 92 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Podsumowanie Z analizy jakościowej dotyczącej rynku Szlaku Jana III Sobieskiego wynikają najważniejsze konkluzje ukazane poniżej. W czasie budowy marki zmieniać się będą kategorie konsumentów Preferencjami najważniejszej TG będą jakość i różnorodność oferty produktowo/usługowej Konsumenci z głównej TG będą kapryśni, ale hojni Budowa silnej marki będzie gwarantem powodzenia projektu Na Lubelszczyźnie jest miejsce dla silnej lokalnej marki Kanały dystrybucji będą dynamicznie się wydłużać Konkurencja w obszarze przetwórstwa rolno-spożywczego jest rozdrobniona ________________________________________________________________________________ 93 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Konkurencja w obszarze turystyki jest silna Siły konkurencji w obszarze przetwórstwa rolno-spożywczego są osłabione rozdrobnieniem Siły konkurencji w obszarze turystyki są pozorne Jakość jest podstawą realizacji celów projektu ________________________________________________________________________________ 94 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ ANALIZA ILOŚCIOWA Wstęp Trudność w ilościowym przeanalizowaniu rynku projektu związana jest z kilkoma podstawowymi obszarami: • na Lubelszczyźnie i na terenie 6 gmin nie ma, albo prawie nie ma, produktów regionalnych o zakładanych parametrach, a zatem nie można w każdym obszarze odnieść się do danych np. dotyczących sprzedaży, • ponieważ koszyk produktów/usług pod marką Szlaku Jana III Sobieskiego odnosi się do przyszłości, nie można opisać zamkniętego zbioru elementów; w trakcie realizacji projektu będzie należało na bieżąco monitorować dynamikę rynku sporządzając np. analizy okresowe, • ponieważ rynek regionalnych produktów/usług certyfikowanych wspólną lokalną marką jakości jest wizją przyszłości, a w Polsce brakuje podobnych przedsięwzięć, analizując aspekty takie jak np. wielkość, pojemność, chłonność rynku, posiłkowano się danymi odnoszącymi się do istniejących produktów/usług podobnych lub produktów/usług istniejących i jednocześnie mogących w przyszłości stać się produktami lokalnej marki (produkty mleczarskie, w tym ser smakowy SM Piaski, miód, owoce deserowe, itp.) • dane dotyczące rozdrobnionych obszarów rynku (produkcja pieczywa, produkcja wędlin w małych masarniach, itp.) ze względu na swoją specyfikę i mnogość podmiotów na rynku, są całkowicie niedostępne, a ich szacowanie nie zobrazuje rzeczywistego podziału rynku. W związku z powyższym analizie ilościowej poddano te produkty/usługi, które dają ________________________________________________________________________________ 95 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ największą pewność, co do danych liczbowych, a jednocześnie najbardziej przystające do zamierzeń twórców projektu. Jednocześnie koszyk ów jest oparty o kryterium największego prawdopodobieństwa rozwoju w pierwszych latach wdrażania projektu, także z powodu wskazywania na tego typu produkty/usługi przez badanych potencjalnych konsumentów.. W niektórych przypadkach (np. dynamika rynku PDO/PGI) zastosowano technikę per analogiam do innych rynków, by móc prześledzić w czasie wzrost sprzedaży i na tej podstawie wyciągnąć wnioski co do przyszłości rynku 6 gmin. Określenie ilościowe (globalne) wielkości rynku Lubelszczyzna Wg prognoz GUS ilość mieszkańców Lubelszczyzny w wieku produkcyjnym w najbliższych latach będzie kształtowała się następująco: 1500000 1400000 1300000 1200000 1100000 1000000 900000 800000 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Mieszkańcy Lubelszczyzny w wieku produkcyjnym, prognoza GUS ________________________________________________________________________________ 96 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ a zatem z pewną tendencją spadkową osiągnie w 2015 r. wartość ok 1.295.000 Główną grupę potencjalnych konsumentów z terenu województwa lubelskiego określono następującymi parametrami: mieszkańcy miast, kobiety i mężczyźni, w przedziale wiekowym 20-69. Dla potrzeb analizy, z powodu braku danych dotyczących przedziału wiekowego 20-69, zastosowano GUS-owską kategorię „w wieku produkcyjnym”, tzn. Kobiety – 18-59, Mężczyźni – 18-64. Pozostałe parametry bez zmian. Wg prognoz GUS ilość mieszkańców miast Lubelszczyzny w wieku produkcyjnym w najbliższych latach będzie kształtowała się następująco Ludność w miastach 700000 600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Mieszkańcy miast Lubelszczyzny w wieku produkcyjnym, prognoza GUS Biorąc pod uwagę iż grupa ta jest węższa niż TG, do wyliczeń zastosowano liczbę 700.000 osób. ________________________________________________________________________________ 97 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Gminy Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków Do celów analitycznych posłużono się ilością mieszkańców terenu sześciu gmin. Wg GUS w latach 2005 – 2008 łączna ilość ludności przedstawiała się następująco Ludność ogółem 2005 - 2008 42 800 42 600 42 400 42 200 42 000 41 800 41 600 41 400 41 200 41 000 40 800 2005 2006 2007 2008 Mieszkańcy terenu 6 gmin, lata 2005 - 2008, dane GUS Zgodnie z linią trendu prognozowana ilość ludności terenu sześciu gmin przedstawia się następująco ________________________________________________________________________________ 98 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Prognoza stanu ludności ogółem 45500 45000 44500 44000 43500 43000 42500 42000 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Mieszkańcy terenu 6 gmin, prognoza na lata 2010-2015 Do wyliczeń zastosowano ilość 42.000 osób. ________________________________________________________________________________ 99 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Koszyk wybranych produktów wyjściowych Piwo Pojemność rynku s - Średnie roczne spożycie piwa na 1 mieszkańca – 95 l. N - Mieszkańcy miast Lubelszczyzny w wieku 20 – 69 – ok 700 tys. osób Q= 95 l x 700.000 Q = 66.500.000 l rocznie Chłonność rynku Ok 10 % rynku w Polsce należy do lokalnych browarów ok 8 % - wzrost sprzedaży lokalnego Browaru Jagiełło z Lubelszczyzny w 2009 r. Maksymalna docelowa chłonność rynku to rocznie: 66.500.000 l x 0,1 x 0,08 = 532.000 l. A zatem w ciągu pięciu lat to maksymalnie ok 2.660.000 l Stopień natężenia potrzeb rynkowych w konfrontacji ze stopniem zaspokojenia (linearnie) 1. Wprowadzenie nowych lub zmodernizowanych produktów ________________________________________________________________________________ 100 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Zakładając poziom wyjściowy popytu jako obszar sześciu gmin (42 000 osób), można określić potencjalną początkową wielkość rynku minibrowarów jako 42 000 osób x 95 l piwa rocznie x 0.1 (udział lokalnych browarów w produkcji), co daje ok 400.000 l rocznie Oznacza to możliwość uruchomienia do ok 4 minibrowarów (najmniejsze minibrowary produkują ok 50.000 l rocznie – www.minibrowary.pl) 2. Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców nie wpłynie znacząco na potencjalną wielkość sprzedaży, wzrost ok 5 %. Jest oczywiste, iż produkt na wstępie musi być dostosowany do preferencji nabywców. 420.000 l (maksymalnie 4 minibrowary) 3. Poprawa dystrybucji Poprawa dystrybucji pozwoli na sprzedaż lokalnego piwa na terenie całej Lubelszczyzny. Ze względu na lokalną konkurencję – wzrost ok 100 %, pod warunkiem uruchomienia linii do rozlewu piwa. 840.000 l (maksymalnie 8 minibrowarów rozmieszczonych w różnych częściach Szlaku Jana III Sobieskiego) 4. Dostosowanie cen do możliwości nabywców Niski poziom cen nie jest wskazany ze względu na jakość marki. Zachowanie średniego poziomu cen nie wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. 840.000 l (maksymalnie 8 minibrowarów rozmieszczonych w różnych częściach Szlaku Jana III Sobieskiego) ________________________________________________________________________________ 101 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 5. Wzrost skuteczności promocji, reklamy, informacji rynkowej W zależności od stopnia natężenia kampanii reklamowej, kanałów promocji, itp. możliwe jest uzyskanie wzrostu wielkości sprzedaży o ok 50 %. (Oczywiście należy pamiętać, iż reklama napojów alkoholowych jest w Polsce właściwie całkowicie zakazana, a zatem pod pojęciem kampanii reklamowej rozumiemy kampanię marki, regionu, lokalnych atrakcji, itp.) 1.260.000 l (maksymalnie 12 minibrowarów rozmieszczonych w różnych częściach Szlaku Jana III Sobieskiego) 6. Sprzedaż pod lokalną marką jakości Brak na rynku produktów charakteryzujących się lokalną, pewną co do jakości, marką, przy jednoczesnym olbrzymim zainteresowaniem tego typu produktów, sprawi, iż w perspektywie kilku lat ten właśnie element będzie miał największy wpływ na podejmowanie decyzji zakupowych. Dynamicznie rozwijający się w państwach tzw.„Starej UE”, ale także w dużych miastach Polski (Warszawa, Wrocław, Kraków) rynek produktów regionalnych, czystych ekologicznie, o oryginalnym smaku i recepturze, slow foodów, sprawi, iż stopień natężenia potrzeb rynkowych będzie wielokrotnie przewyższał możliwości ich zaspokojenia. Obserwując trendy, można z pewnością oszacować wzrost popytu na 150200%. (Minibrowar funkcjonujący na rynku we Wrocławiu rozwija się w ogromnym tempie od 1992 r. - www.spiz.pl) 2.520.000 l (maksymalnie 20 minibrowarów rozmieszczonych w różnych częściach Szlaku Jana III Sobieskiego) ________________________________________________________________________________ 102 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Produkcja owoców deserowych Pojemność rynku s - Średnie roczne spożycie owoców na 1 mieszkańca – 50 kg. N - Mieszkańcy miast Lubelszczyzny w wieku 20 – 69 – ok 700 tys. osób Q= 50 kg x 700.000 Q = 35.000.000 kg rocznie Chłonność rynku W krajach tzw. „Starej UE” spożywa się ok 40% więcej owoców (jabłek, gruszek) niż w Polsce (Spożycie owoców i warzyw w Polsce oraz w UE, mgr inż. Irena Strojewska, Hasło Ogrodnicze” ). Należy zatem przyjąć szacunkowo, iż na przestrzeni najbliższych 5 lat potencjalny wzrost spożycia może wynieść ok 10 % rocznie. Maksymalna docelowa chłonność rynku to rocznie: 35.000.000 kg x 0,1 = 3.500.000 kg rocznie A zatem w ciągu pięciu lat to maksymalnie ok 17.500.000 kg Stopień natężenia potrzeb rynkowych w konfrontacji ze stopniem zaspokojenia (linearnie) 1. Wprowadzenie nowych lub zmodernizowanych produktów ________________________________________________________________________________ 103 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Zakładając poziom wyjściowy popytu jako obszar sześciu gmin (42 000 osób), można określić potencjalną wielkość rynku konsumentów jako 42 000 osób x 50 kg owoców rocznie, co daje ok 2.100.000 kg rocznie. Ponieważ teren 6 gmin to obszary typowo wiejskie, gdzie wielu mieszkańców produkuje owoce na własne potrzeby, należy do tej wartości przypisać wagę 0,4. Daje to ostateczną wielkość wyjściową 840.000 kg Oznacza to możliwość uruchomienia do ok 3 gospodarstw produkujących owoce (według danych własnych 13.000.000 kg owoców produkuje na tym terenie ok 40 producentów) 2. Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców nie wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. 840.000 kg (maksymalnie 3 producentów) 3. Poprawa dystrybucji Poprawa dystrybucji pozwoli na sprzedaż owoców na terenie całej Lubelszczyzny. Ze względu na lokalną konkurencję i trwałość produktów– wzrost ok 100 % 1.680.000 kg (maksymalnie 5 producentów) 4. Dostosowanie cen do możliwości nabywców Niski poziom cen nie jest wskazany ze względu na jakość marki. Zachowanie średniego poziomu cen nie wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. 1.680.000 kg (maksymalnie 5 producentów) 5. Wzrost skuteczności promocji, reklamy, informacji rynkowej ________________________________________________________________________________ 104 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ W zależności od stopnia natężenia kampanii reklamowej, kanałów promocji, itp. możliwe jest uzyskanie wzrostu wielkości sprzedaży o ok 30 % 2.184.000 kg (maksymalnie 6-7 producentów) 6. Sprzedaż pod lokalną marką jakości Niewielka ilość na rynku produktów charakteryzujących się lokalną, pewną co do jakości, marką, przy jednoczesnym olbrzymim zainteresowaniem tego typu produktami, sprawi, iż w perspektywie kilku lat ten właśnie element będzie miał największy wpływ na podejmowanie decyzji zakupowych. Dynamicznie rozwijający się w państwach tzw.„Starej UE”, ale także w dużych miastach Polski (Warszawa, Wrocław, Kraków, Gdańsk, Łódź) rynek produktów regionalnych, czystych ekologicznie, o oryginalnym smaku, sprawi, iż stopień natężenia potrzeb rynkowych będzie wielokrotnie przewyższał możliwości ich zaspokojenia. Obserwując trendy, można z pewnością oszacować wzrost popytu na 100150%. Już obecnie największy producent owoców na terenie 6 gmin – Zrzeszenie Producentów Owoców „Stryjno Sad”, specjalizujący się w dostarczaniu na rynek owoców deserowych, nie jest w stanie zapewnić dostaw, pokrywając zapotrzebowanie w 70 %. Przy rocznej produkcji ok 13.000.000 kg oznacza to, iż niezaspokojony popyt na dobre jakościowo owoce to już obecnie ok 3.900.000 kg rocznie. 4.368.000 kg (maksymalnie 14 producentów) ________________________________________________________________________________ 105 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Produkcja przetworów mlecznych Pojemność rynku s - Średnie roczne spożycie przetworów mlecznych na 1 mieszkańca w przeliczeniu na litry mleka – 185 l. N - Mieszkańcy miast Lubelszczyzny w wieku 20 – 69 – ok 700 tys. osób Q= 185 l x 700.000 Q = 129.500.000 l rocznie Chłonność rynku W roku 2009 spożyto w Polsce o ok 1,6 % więcej przetworów mlecznych niż w roku 2008. Jednakże prognozy mówią o zatrzymaniu tej niewysokiej koniunktury. Należy założyć, iż w kolejnych latach spożycie nie będzie wzrastać. Jednakże, mimo braku szczegółowych danych, rynek wyrobów o wysokiej jakości, towarów delikatesowych, o pewnym pochodzeniu surowców, posiada olbrzymi potencjał. SM Piaski na przełomie 2009 i 2010 r. wprowadziła pilotażowo produkt – twaróg smakowy w plastrach. Popyt był tak duży, iż produkt, mimo wyższej ceny, natychmiast został wykupiony i SM Piaski musiała zaprzestać produkcji do momentu uruchomienia nowej linii technologicznej. A zatem chłonność rynku oszacować można bardzo zachowawczo na 20 % rynku przetworów mlecznych Lubelszczyzny. 129.500.000 l x 0.2 = 25.900.000 l A zatem w ciągu pięciu lat to maksymalnie ok 647.500.000 l. ________________________________________________________________________________ 106 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Stopień natężenia potrzeb rynkowych w konfrontacji ze stopniem zaspokojenia (linearnie) 1. Wprowadzenie nowych lub zmodernizowanych produktów Zakładając poziom wyjściowy popytu jako obszar sześciu gmin (42 000 osób), można określić potencjalną wielkość rynku konsumentów jako 42 000 osób x 185 l przeliczeniowych przetworów mlecznych rocznie, co daje ok 7.770.000 l rocznie. Ponieważ teren 6 gmin to obszary typowo wiejskie, gdzie wielu mieszkańców produkuje na własne potrzeby, należy do tej wartości przypisać wagę 0,4. Daje to ostateczną wielkość wyjściową 3.108.000 l Oznacza to możliwość znacznego rozwinięcia produkcji SM Piaski (roczna produkcja w chwili obecnej to ok. 1.200.000 kg serów, 900.000 kg śmietany, 100.000 kg napojów mlecznych, 720.000 l mleka, z czego na rynek Lubelszczyzny trafia ok 40 %), a także uruchomienia kilku niewielkich lokalnych wytwórni np. serów smakowych. 2. Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. Jak pokazał przykład sera konfekcjonowanego w SM Piaski, popyt na produkty o oryginalnym smaku, wysokiej jakości jest duży. Ten czynnik to ok 20 %. 3.791.760 l rocznie (Możliwość znacznego rozwinięcia produkcji SM Piaski a także uruchomienia kilku niewielkich lokalnych wytwórni). 3. Poprawa dystrybucji Poprawa dystrybucji pozwoli na sprzedaż produktów na terenie całej Lubelszczyzny. Ze względu na lokalną konkurencję i trwałość produktów– wzrost ok 100 % 7.583.520 l (Możliwość znacznego rozwinięcia produkcji SM Piaski a także uruchomienia ________________________________________________________________________________ 107 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ kilku niewielkich lokalnych wytwórni). 4. Dostosowanie cen do możliwości nabywców Niski poziom cen nie jest wskazany ze względu na jakość marki. Zachowanie średniego poziomu cen nie wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. 7.583.520 l (Możliwość znacznego rozwinięcia produkcji SM Piaski a także uruchomienia kilku niewielkich lokalnych wytwórni). 5. Wzrost skuteczności promocji, reklamy, informacji rynkowej W zależności od stopnia natężenia kampanii reklamowej, kanałów promocji, itp. możliwe jest uzyskanie wzrostu wielkości sprzedaży o ok 30 % 10.000.000 l (Możliwość znacznego rozwinięcia produkcji SM Piaski a także uruchomienia kilku niewielkich lokalnych wytwórni) 6. Sprzedaż pod lokalną marką jakości Niewielka ilość na rynku produktów charakteryzujących się lokalną, pewną co do jakości, marką, przy jednoczesnym olbrzymim zainteresowaniem tego typu produktami, sprawi, iż w perspektywie kilku lat ten właśnie element będzie miał największy wpływ na podejmowanie decyzji zakupowych. Dynamicznie rozwijający się w państwach tzw.„Starej UE”, ale także w dużych miastach Polski (Warszawa, Wrocław, Kraków, Gdańsk, Łódź) rynek produktów regionalnych, czystych ekologicznie, o oryginalnym smaku, sprawi, iż stopień natężenia potrzeb rynkowych będzie wielokrotnie przewyższał możliwości ich zaspokojenia. Obserwując trendy, można z pewnością oszacować wzrost popytu na 100150 %. Już obecnie lokalna SM Piaski sprzedaje 40 % swojej produkcji na rynek warszawski i przygotowuje się do produkcji nowych konfekcjonowanych serów wysokiej ________________________________________________________________________________ 108 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ jakości. 20.000.000 l (Możliwość znacznego rozwinięcia produkcji SM Piaski a także uruchomienia kilkunastu niewielkich lokalnych wytwórni) ________________________________________________________________________________ 109 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Produkcja miodu Pojemność rynku s - Średnie roczne spożycie miodu na 1 mieszkańca – 0,6 kg. N - Mieszkańcy miast Lubelszczyzny w wieku 20 – 69 – ok 700 tys. osób Q= 0,6 kg x 700.000 Q = 420.000 kg rocznie Chłonność rynku W roku 2009 spożyto w Polsce ok 14.000.000 kg miodu. Ponieważ rodzimi producenci nie zaspokajają w całości potrzeb rynku, sprowadzono do Polski ok 4.500.000 kg miodu. Należy zatem przypuszczać, iż rynek Lubelszczyzny byłby w stanie przyjąć jeszcze ok 25 % produktu. 420.000 x 0.25 = 105.000 kg A zatem w ciągu pięciu lat to maksymalnie ok 525.000 kg Stopień natężenia potrzeb rynkowych w konfrontacji ze stopniem zaspokojenia (linearnie) 1. Wprowadzenie nowych lub zmodernizowanych produktów Zakładając poziom wyjściowy popytu jako obszar sześciu gmin (42 000 osób), można określić potencjalną wielkość rynku konsumentów jako 42 000 osób x 0,6 kg, co daje ok 25.200 kg rocznie. Ponieważ teren 6 gmin to obszary typowo wiejskie, gdzie wielu ________________________________________________________________________________ 110 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ mieszkańców produkuje na własne potrzeby, należy do tej wartości przypisać wagę 0,4. Daje to ostateczną wielkość wyjściową 10.000 kg Wg danych Stowarzyszenia Pszczelarzy Lubelskich średnio każdy z producentów wytwarza średnio ok 700 kg miodu rocznie. Oznacza to możliwość uruchomienia kolejnych pasiek (ok 11), które mogłyby sprzedawać miód na lokalnym rynku. 2. Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców Ponieważ Polacy konsumują przede wszystkim miód wielokwiatowy (z różnych pożytków), dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców nie wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. 10.000 kg (możliwość powstania ok 12 pasiek) 3. Poprawa dystrybucji Poprawa dystrybucji pozwoli na sprzedaż produktów na terenie całej Lubelszczyzny. Ze względu na lokalną konkurencję i dużą chłonność rynku – wzrost ok 100 % 20.000 kg (możliwość powstania ok 25 pasiek) 4. Dostosowanie cen do możliwości nabywców Niski poziom cen nie jest wskazany ze względu na jakość marki. Zachowanie średniego poziomu cen nie wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. 20.000 kg (możliwość powstania ok 25 pasiek) 5. Wzrost skuteczności promocji, reklamy, informacji rynkowej ________________________________________________________________________________ 111 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ W zależności od stopnia natężenia kampanii reklamowej, kanałów promocji, itp. możliwe jest uzyskanie wzrostu wielkości sprzedaży o ok 30 % 26.000 kg (możliwość powstania ok 35 pasiek) 6. Sprzedaż pod lokalną marką jakości Niewielka ilość na rynku produktów charakteryzujących się lokalną, pewną co do jakości, marką, przy jednoczesnym olbrzymim zainteresowaniem tego typu produktami, sprawi, iż w perspektywie kilku lat ten właśnie element będzie miał największy wpływ na podejmowanie decyzji zakupowych. Dynamicznie rozwijający się w państwach tzw.„Starej UE”, ale także w dużych miastach Polski (Warszawa, Wrocław, Kraków, Gdańsk, Łódź, Szczecin, Katowice) rynek produktów regionalnych, czystych ekologicznie, o pewnym pochodzeniu, sprawi, iż stopień natężenia potrzeb rynkowych będzie wielokrotnie przewyższał możliwości ich zaspokojenia, tym bardziej, że w przypadku miodu już widać wyraźnie tę tendencję. Obserwując trendy, można z pewnością oszacować wzrost popytu na 100%. 50.000 kg (możliwość powstania ponad 50 pasiek) Należy przy tym zwrócić uwagę, iż zbyt duża ilość pasiek na obszarze 6 gmin będzie wiązała się z koniecznością poszukiwania pożytków poza ich terenem, gdyż ilość surowca podczas kwitnienia jest ograniczona. A zatem inne, niż tylko pochodzenie surowca, czynniki będą musiały kategoryzować jakość produktu. ________________________________________________________________________________ 112 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Turystyka Pojemność rynku Ilość udzielonych noclegów na Lubelszczyźnie w roku – 1.500.000 Chłonność rynku W ostatnich 4 latach co roku na Lubelszczyźnie udzielanych jest ok 100.000 noclegów rocznie więcej niż w roku poprzednim. A zatem w ciągu pięciu lat to maksymalnie ok 500.000 noclegów. Stopień natężenia potrzeb rynkowych w konfrontacji ze stopniem zaspokojenia (linearnie) 1. Wprowadzenie nowych lub zmodernizowanych produktów Nie jest możliwe dokładne wyliczenie wpływu wprowadzenia nowych usług (agroturystyka) na stopień oczekiwań konsumenckich. Należy założyć, iż w pierwszych latach realizacji projektu i pod warunkiem organizacji wielu atrakcji turystycznych (festyny, pikniki, widowiska historyczne, itp.) i przy zachowaniu zasady specjalizacji gospodarstw agroturystycznych jest duża szansa, by turyści pojawili się w ilości proporcjonalnej jak w całym województwie, początkowo pomniejszonej o ok. 80 % z racji braku wcześniejszych tradycji agroturystycznych na tym terenie. A zatem maksymalna liczbę noclegów udzielonych na terenie 6 gmin oszacować można wg wzoru: L6=[(LLxN6)/NL]x0,2 ________________________________________________________________________________ 113 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ gdzie: NL – liczna mieszkańców Lubelszczyzny N6 – liczba mieszkańców 6 gmin LL – ilość noclegów rocznie na Lubelszczyźnie L6 – ilość noclegów rocznie na terenie 6 gmin a zatem prawdopodobna maksymalna ilość noclegów to ok 6.000 noclegów rocznie. Umożliwi to powstanie ok 2-4 całorocznych gospodarstw agroturystycznych na terenie 6 gmin. 2. Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców Dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców (specjalizacja np. w turystyce konnej, pobytach z małymi dziećmi, itp.) znacząco wpłynie na ilość udzielonych noclegów, nawet o 100 % 12.000 noclegów (możliwość powstania ok 4-8 gospodarstw agroturystycznych) 3. Dostosowanie cen do możliwości nabywców Niski poziom cen nie jest wskazany ze względu na jakość marki. Zachowanie średniego poziomu cen nie wpłynie na potencjalną wielkość sprzedaży. 12.000 noclegów (możliwość powstania ok 4-8 gospodarstw agroturystycznych) 4. Wzrost skuteczności promocji, reklamy, informacji rynkowej W zależności od stopnia natężenia kampanii reklamowej, kanałów promocji, itp. w przypadku gospodarstw agroturystycznych nie wpłynie na wielkość sprzedaży. 12.000 noclegów (możliwość powstania ok 4-8 gospodarstw agroturystycznych) ________________________________________________________________________________ 114 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 5. Sprzedaż pod lokalną marką jakości Sprzedaż usług agroturystycznych pod lokalną marką jakości przy jednoczesnej promocji regionu oraz animacji dużego pakietu lokalnych atrakcji dla turystów z pewnością umożliwi znaczne powiększenie ilości sprzedanych noclegów rocznie turystom spoza Lubelszczyzny (Warszawa, Wrocław, Kraków, Gdańsk, Łódź, Szczecin, Katowice).Tym bardziej, iż agroturystyka, turystyka rodzinna, ekoturystyka są w chwili obecnej bardzo modne, zarówno w Europie, jak i w Polsce. Obserwując trendy, można z pewnością oszacować minimalny wzrost popytu na 100%. 24.000 noclegów (możliwość powstania ok 8-16 gospodarstw agroturystycznych) ________________________________________________________________________________ 115 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Koszyk wybranych produktów a potencjalny rynek Pojemność rynku Z dokonanej wyżej analizy widać, iż podstawowy rynek (Lubelszczyzna) jest dość pojemny. Bez żadnych problemów znajdzie się na nim miejsce zarówno dla produktów (regionalne piwo, owoce, miód, sery) jak i usług (gospodarstwa agroturystyczne). Jeszcze bardziej pojemny jest rynek zewnętrzny, ale jego znaczenie jest w pierwszej fazie wdrażania projektu znikome. Chłonność rynku Rynek województwa lubelskiego jest dość chłonny. Tendencje wzrostowe (turystyka, regionalne piwo, owoce) okazują, iż rynek ten bez problemu przyjmie produkty/ usługi oferowane na terenie sześciu gmin. W każdym wypadku ostateczna możliwa wielkość produkcji była znacząco lub bardzo znacząco niższa niż chłonność rynku. Natężenie potrzeb rynkowych w konfrontacji ze stopniem zaspokojenia Analizując natężenie potrzeb rynkowych w konfrontacji ze stopniem zaspokojenia użyto metodologii linearnej, by określić punkt wyjścia i efekt końcowy. Stosując odniesienie znaczenia poszczególnych elementów do poziomu wyjściowego można zauważyć, iż w przypadku analizowanego koszyka produktów/usług: • wprowadzenie nowych produktów skutkować będzie powstaniem ok 24 podmiotów (punkt wyjścia) • dostosowanie asortymentu do preferencji nabywców – ok 27 podmiotów • poprawienie dystrybucji – ok 41 podmiotów ________________________________________________________________________________ 116 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ • dostosowanie cen – ok 24 podmiotów • wzrost skuteczności promocji – ok 27 podmiotów • sprzedaż pod lokalną marką – ok 50 podmiotów A zatem powstanie lokalnej marki i właściwa dystrybucja towarów/usług są podstawą sukcesu i mają największy wpływ na rozwój rynku. Struktura cenowa rynku Ze swej istoty produkty/usługi marki jakości nie mogą być produktami/usługi rynku dolnego, gdyż rynek ten obejmuje produkty/usługi niemarkowe. Niewłaściwe byłoby także plasowanie cen w obszarze rynku górnego, gdyż to znacznie zawęziłoby Target Group ze względu na możliwości nabywcze. Właściwym rozwiązaniem jest zatem takie określanie struktury cenowej, która lokowałaby produkty/usługi w rynku średnim. Sugerowana wielkość detalicznych cen wybranych produktów/usług: chleb – 5 zł/kg szynka wieprzowa – 25 zł/kg miód – 25-30 zł/kg jabłka – 2 zł/kg piwo regionalne – 7-9 zł/litr twaróg – 15-20 zł/kg nocleg w gospodarstwie agroturystycznym – 20-25 zł/osobę ________________________________________________________________________________ 117 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Rentowność Rentowność produkcji na rynków produktów rolnych i przetwórstwa rolnospożywczego jest bardzo zróżnicowana i trudna do do ustalenia. Na ciągłe zmiany rentowności wpływ ma bardzo wiele czynników: 1. wielkość zbiorów 2. cena skupu surowców 3. wysokość dopłat do produkcji 4. sezonowość 5. wielkość produkcji 6. dywersyfikacja produkcji itp. Np. producent miodu jest w stanie osiągnąć zupełnie inny wynik finansowy w zależności od czynników nie zewnętrznych, ale zależnych od niego. Do najważniejszych czynników mających wpływ na rentowność produkcji miodu należą: 1. wielkość produkcji z ula (może wynosić od 15 kg – w pasiekach stacjonarnych na ubogich pożytkach do 40 kg w pasiekach przemieszczanych w trakcie okresu kwitnienia na różne pożytki) 2. sposobu sprzedaży (cena hurtowa miodu wielokwiatowego w skupie to ok 10 zł za kg, cena detaliczna – ok 25 zł) 3. wielkości pasieki (ilość rodzin pszczelich) Doświadczenia pszczelarzy z obszaru 6 gmin wskazują, iż zdecydowaną większość swojej produkcji sprzedają detalicznie, bezpośrednimi kanałami producent – konsument. Pozwala to na zachowanie wyższej (ok 25 zł/kg) ceny miodu, przy koszcie produkcji ok 5 – 7 zł/kg ________________________________________________________________________________ 118 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ A zatem przy pasiece składającej się z 50 rodzin pszczelich, zysk, w zależności od sposobu produkcji może być diametralnie różny. 1. Pasieka stacjonarna, sprzedaż produktu w skupie 50 uli x 15 kg x (10 zł - 5 zł) = 3.750 zł zysku rocznie 2. Pasieka przemieszczana na różne pożytki, sprzedaż produktu detaliczna 50 uli x 30 kg x (25 zł -7 zł) = 27.000 zł zysku rocznie Ta sytuacja obrazuje dobitnie, jak wielkie znaczenie dla rozwoju przedsiębiorczości terenu 6 gmin będzie miała lokalna uznana marka jakości. I nie jest to prosta zależność „Im mocniejsza marka tym wyższa rentowność”. Bez lokalnej marki w wielu wypadkach trudno będzie mówić o rentowności w ogóle. W przypadku produktów/usług takich jak np. produkcja owoców deserowych, miodu, nalewek, wynajmowania turystom pokoi we własnym domu, rękodzieła artystycznego, miodów pitnych itp. lokalni przedsiębiorcy bardzo szybko osiągać będą zyski z powodu niewielkich nakładów na uruchomienie lub rozszerzenie działalności. W przypadku produktów/usług takich jak np. produkcja piwa, chleba barierami wejścia będzie niewątpliwie wysoki koszt zakupu linii technologicznych. W przypadku piekarni, koszt linii do produkcji pieczywa to ok 200.000 zł, koszt pełnego wyposażenia – ok 500.000 zł Przy realnej produkcji i sprzedaży na poziomie obrotu 50.000 zł miesięcznie i zysku ok 15 %, inwestycja zwróciłaby się po ok 5,5 roku. W przypadku produkcji piwa, koszt kompletnej linii technologicznej to ok 1.200.000 zł. Przy zakładanej wielkości produkcji 50.000 l rocznie, cenie detalicznej 1 l piwa na sugerowanym poziomie 8 zł za litr, roczny przychód minibrowaru to 400.000 zł. Koszt wytworzenia 100 l piwa (akcyza, surowiec, woda, energia, pochodne – za: www.minibrowary.pl) to 125 zł, a zatem koszt wytworzenia 50.000 l piwa to ok 60.000________________________________________________________________________________ 119 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ 70.000 zł. A zatem inwestycja zwróciłaby się po ok 3,5 roku. W obu tych wypadkach koszt inwestycji może być barierą dla potencjalnych przedsiębiorców. Tę barierę znieść może pomoc w formie dotacji na rozpoczęcie działalności i na pewno – funkcjonowanie lokalnej silnej marki, która gwarantowałaby sprzedaż na wysokim poziomie. Siłami oddziałującymi na poziom rentowności w przypadku produktów/usług z analizowanych obszarów będą zatem: 1. istnienie lokalnej marki jakości 2. pomoc finansowa przedsiębiorcom 3. animacja jak największej ilości atrakcji dla turystów Czynnik 3 będzie producentów/usługodawców, oczywiście ale w ważny przypadku z punktu usług widzenia noclegowych wszystkich będzie miał fundamentalne znaczenie. Zakłada się, iż rentowność wystarczającą do prowadzenia gospodarstwa agroturystycznego osiąga się w momencie pełnego obłożenia miejsc noclegowych przez 60-80 dni w roku. W przypadku gospodarstwa dysponującego np. 15 miejscami i poziomie cen 25 zł za osobę dziennie, dało by to przychód w wysokości: 60 dni x 15 miejsc x 25 zł = 22.500 zł. W przypadku dużej ilości atrakcji dla turystów animowanych na terenie 6 gmin sezon mógłby się wydłużyć o kolejne miesiące – maj, czerwiec, wrzesień, styczeń, luty. I nawet przy średnim obłożeniu 70 % rocznie i założeniu niższych posezonowych cen (20 zł za osobę dziennie), korzyści dla prowadzących takie gospodarstwa byłyby wymierne. [(60 dni x 15 miejsc x 25 zł) + (90 dni x 15 miejsc x 20 zł)] x 0,7 = 34.650 zł ________________________________________________________________________________ 120 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Dynamika rynku Rynek przetwórstwa rolno-spożywczego - produkty regionalne Ponieważ rynek produktów regionalnych w Polsce znajduje się w początkowej fazie dynamicznego rozwoju, prognozowanie dynamiki rynku opierać się będzie na analogicznych rynkach Hiszpanii i Portugalii (dr Agnieszka Borowska, Konkurencyjność na rynku produktów tradycyjnych i regionalnych w UE, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie), które w latach dziewięćdziesiątych XX w. znajdowały się w podobnym punkcie, jak Polska w chwili obecnej. Badanie rynku produktów regionalnych odnosić się będzie do rynku PDO/PGI/TSG. Definicje (za Polsko-Amerykańskim Projektem Rozwoju Produktów Lokalnych „AgroSmak”) PDO „Chroniona nazwa pochodzenia” (ang. protected designation of origin – PDO) jest znakiem, który określa jakość produktu poprzez geograficzną nazwę jego miejsca pochodzenia i który ściśle wiąże charakterystyczne cechy produktu z uwarunkowaniami glebowymi, mikroklimatycznymi oraz historyczno - społecznymi miejsca, z którego dany produkt pochodzi. Począwszy od surowców, a skończywszy na sposobie wytwarzania produktu. Produkt posiadający PDO(Ch.n.p) powinien spełniać trzy następujące warunki: • pochodzić z terenu, z którym związana jest jego nazwa (region, określone miejsce), • jakość lub właściwości charakterystyczne produktu winny zależeć głównie bądź wyłącznie od środowiska geograficznego przy określonych warunkach środowiska naturalnego i oddziaływania człowieka, ________________________________________________________________________________ 121 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ • produkcja, przetwarzanie oraz przygotowanie winny odbywać się na terenie objętym delimitacją. PGI „Chronione oznaczenie geograficzne” (ang. protected geographical indication – PGI (Ch.o.g.) jest znakiem, który określa jakość produktu poprzez zastosowanie geograficznej nazwy miejsca pochodzenia tego produktu, którego związek z miejscem wytwarzania jest wyraźnie utrwalony. Wymagane jest spełnienie trzech warunków: • produkt powinien pochodzić z terenu, którego nosi nazwę (region, określone miejsce), • produkt powinien charakteryzować się szczególnymi cechami mającymi związek z miejscem jego geograficznego pochodzenia: jakością, renomą, • produkcja i/lub przetwarzanie i/lub przygotowanie powinny odbywać się na wyodrębnionym obszarze geograficznym. TSG „Świadectwo szczególnego charakteru” (ang. traditional speciality guaranteed – TSG) jest znakiem, który określa produkty wyróżniające się swoim składem, sposobem produkcji lub też tradycyjną metodą przetwarzania od podobnych im produktom należącym do tej samej kategorii. Cechy charakteryzujące produkty: • Winny one opierać się na elemencie tradycyjnym, który stanowi o ich specyfice (aspekt tradycyjny może przybierać różne formy: dany artykuł może być wytwarzany na bazie tradycyjnych surowców, bądź charakteryzować się tradycyjnym składem, lub też opierać się na sposobie tradycyjnego wytwarzania, • Nazwa produktu powinna być specyficzna sama w sobie, bądź wyrażać specyfikę produktu ________________________________________________________________________________ 122 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ W latach 1993 – 2002 Hiszpania zanotowała średnioroczny wzrost sprzedaży regionalnych produktów PDO/PGI o 19,8 %. W latach 1997 – 2003 Portugalia zanotowała średnioroczny wzrost sprzedaży regionalnych produktów PDO/PGI o 19,29 %. Z zatem średnioroczna dynamika tych produktów na obu rynkach wyniosła ok 19,54 %. Należy zakładać, biorąc pod uwagę trendy w konsumpcji, bogacenie się społeczeństwa, modę na slow foody, itp., iż dynamika sprzedaży PDO/PGI w Polsce w najbliższych latach wynosić będzie ok 19-20 %. Przewidywana dynamika 300,00% 250,00% 200,00% 150,00% 100,00% 50,00% 0,00% 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Przewidywana dynamika rynku PDO/PGI w Polsce, lata 2010-2015 ________________________________________________________________________________ 123 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Turystyka W przypadku turystyki, w tym – agroturystyki, dostępne są dane dotyczące dotychczasowych zmian ogólnych wielkości rynku w przypadku Lubelszczyzny. Twardymi danymi jest liczba turystów odwiedzających co roku województwo lubelskie. Należy przy tym zwrócić uwagę, iż w dużej mierze, z racji ubogiej oferty hoteli, pensjonatów o wysokim standardzie na Lubelszczyźnie, turyści ci w przeważającej większości mogą być potencjalnymi konsumentami usług noclegowych i gastronomicznych powstałych na terenie sześciu gmin odróżniających się jakością od innych gospodarstw agroturystycznych Poniższy wykres obrazuje ilość turystów korzystających z noclegów na Lubelszczyźnie w latach 2005 – 2008. 800 000 700 000 600 000 500 000 400 000 300 000 200 000 100 000 0 2005 2006 2007 2008 Turyści korzystający z noclegów na Lubelszczyźnie, lata 2005-2008, dane GUS ________________________________________________________________________________ 124 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Poniższy wykres obrazuje ilość noclegów ogółem udzielonych na Lubelszczyźnie w latach 2005 – 2008 1 800 000 1 600 000 1 400 000 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 2005 2006 2007 2008 Ilo ść noclegów turystycznych ogółem na Lubelszczyźnie, lata 2005-2008, dane GUS Dane te można odnieść do prognozowania rynku turystycznego na lata 2010-2015. Korzystający z noclegów ogółem I-XII 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 T uryści na Lubelszczyźnie, prognoza na lata 2010-2015 ________________________________________________________________________________ 125 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Udzielone noclegi ogółem I-XII 3 000 000 2 500 000 2 000 000 1 500 000 1 000 000 500 000 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Udzielone noclegi na Lubelszczyźnie, prognoza na lata 2010-2015 ________________________________________________________________________________ 126 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Koszt promocji produktów oraz promocji marki i produktów Produkt/usługa Lokalne media nie promują non profit lokalnych produktów/usług, wychodząc ze słusznego założenia, iż taka promocja jest kosztem działania przedsiębiorcy. Co więcej, w mediach publicznych tego typu promocja mogłaby być poczytana za kryptoreklamę i Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji wyciągnęłaby w stosunku do takiego nadawcy konsekwencje przewidziane przepisami prawa. A zatem wszelkie działania promocyjne generowałyby koszty. Każdy kolejny produkt/usługa musiałby być w równym stopniu finansowany w obszarze promocji, gdyż każdy byłby nowością wchodzącą na rynek. Kampania promocyjna wprowadzająca produkt/usługę na rynek lubelski Założenia: Kanał główny promocji – Dziennik Wschodni Kanał dodatkowy promocji – Polskie Radio Lublin SA Długość kampanii – 4 tygodnie Ilość emisji Dziennik Wschodni – 2 Ilość emisji Radio Lublin – 60 Kategoria emisji Dziennik Wschodni - ½ strony kolor Kategoria emisji Radio Lublin – spot 30 sek Lokalizacja emisji Dziennik Wschodni – strony redakcyjne Lokalizacja emisji Radio Lublin – prime time i day time Wartość emisji Dziennik Wschodni po rabatach – 2.800,00 zł netto Wartość emisji Radio Lublin po rabatach – 4.112, 50 zł netto ________________________________________________________________________________ 127 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Łączna wartość netto – 6.912,50 zł Łączna wartość brutto – 8.433,25 zł Kampania przypominająca – zakres i cena ok ½ kampanii wprowadzającej Łącznie wprowadzenie 1 produktu/usługi -12.649,88 zł brutto Łącznie za 10 produktów – 126.498,80 zł brutto Marka plus produkt/usługa Media regionalne chętnie patronują przedsięwzięciom propagującym region, szczególnie nowatorskim. Pojawienie się lokalnej marki jakości byłoby doskonałym pretekstem do zainteresowania tym faktem regionalnych mediów. Przyjęcie patronatu medialnego nad lokalną marką, oprócz korzyści wynikającej z bezpłatnej informacji o niej, dodatkowo pozwoliłoby na bezpłatne informowanie o wszystkich działaniach na terenie 6 gmin (festyny, koncerty, inscenizacje, inne atrakcje dla turystów). Ponadto koszt wchodzenia kolejnych produktów/usług na rynek Lubelszczyzny byłby znacznie mniejszy, gdyż wypromowana marka pozwoliłaby na mniejsze natężenie kampanii reklamowych przy zachowaniu podobnej skuteczności. Kampania promocyjna wprowadzająca markę na rynek lubelski Założenia Główne działania – BTL Rodzaje działań – np. konferencje prasowe, happeningi w miastach regionu, wizyty dziennikarzy na terenie 6 gmin i związane z tym artykuły prasowe, redagowanie newsów do redakcji rolnych mediów publicznych, mailing, udział w konkursach produktów ________________________________________________________________________________ 128 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ regionalnych, itp. koszt – ok 20.000 zł brutto Patronat medialny prasowy przedsięwzięcia – Dziennik Wschodni koszt – 0 zł Patronat medialny radiowy przedsięwzięcia – Radio Lublin koszt – 0 zł Kampania promocyjna wprowadzająca produkt/usługę marki na rynek lubelski Założenia: Artykuł w Dzienniku Wschodnim – patronie medialnym przedsięwzięcia koszt – 0 zł News w serwisach informacyjnych Radia Lublin – patronie medialnym przedsięwzięcia koszt – 0 zł Kanał główny promocji – Dziennik Wschodni Kanał dodatkowy promocji – Polskie Radio Lublin SA Długość kampanii – 4 tygodnie Ilość emisji Dziennik Wschodni – 1 Ilość emisji Radio Lublin – 30 Kategoria emisji Dziennik Wschodni - ½ strony kolor Kategoria emisji Radio Lublin – spot 30 sek Lokalizacja emisji Dziennik Wschodni – strony redakcyjne Lokalizacja emisji Radio Lublin – prime time i day time Wartość emisji Dziennik Wschodni po rabatach – 1.400,00 zł netto Wartość emisji Radio Lublin po rabatach – 2.506, 25 zł netto Łączna wartość netto – 3906,25 zł ________________________________________________________________________________ 129 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Łączna wartość brutto – 4.765,63 zł Kampania przypominająca – zakres i cena ok ½ kampanii wprowadzającej Łącznie wprowadzenie 1 produktu/usługi – 7148,44 zł brutto Łącznie za 10 produktów plus promocja marki– 91.484,38 zł brutto ________________________________________________________________________________ 130 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ PODSUMOWANIE Przeprowadzona analiza rynku terenu sześciu gmin: Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków pozwala na wyciągnięcie następujących wniosków. Potencjał gmin jest bardzo duży i wystarczy do przeprowadzenia projektu Lokalizacja gmin będzie sprzyjać realizacji projektu Lubelski rynek jest wystarczająco chłonny i pojemny, by przyjąć nowe produkty/usługi przy założeniu ich wysokiej jakości Rentowność obszarów wsparcia jest wystarczająco wysoka Powodzenie projektu zależy od wprowadzenia silnej lokalnej marki jakości i systemu certyfikacji Powodzenie projektu zależy od aktywności wszystkich mieszkańców, władz samorządowych oraz osób odpowiedzialnych za projekt w obszarze przygotowania jak największej ilości nowatorskich atrakcji dla turystów ________________________________________________________________________________ 131 Analiza rynku obszaru gmin Rybczewice, Piaski, Mełgiew, Spiczyn, Wólka, Gorzków ________________________________________________________________________ Źródła danych i bibliografia (poza zaznaczonymi w tekście) 1. Wyniki badań własnych 2. Dane Głównego Urzędu Statystycznego 3. Bank Danych Regionalnych GUS 4. Dane udostępniane przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi 5. Dane udostępniane przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego 6. Dane udostępniane przez Agencję Rozwoju Rolnictwa 7. Dane ze stron internetowych gmin, powiatów województwa lubelskiego i Polski 8. Dane ze stron Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubelskiego 9. Dane ze stron innych urzędów marszałkowskich w Polsce 10. Philip Kotler, Marketing 11. Jacek Kall, Silna Marka 12. Jerzy Altkorn, Strategia marki 13. Tadeusz Sztucki, Promocja , reklama, aktywizacja sprzedaży 14. Joanna Łodziana-Grabowska, Efektywność reklamy 15. Henryk Mruk, Analiza rynku 16. Wydawnictwa, portale branżowe ________________________________________________________________________________ 132 Gorzków • Pilaszkowice (Gmina Rybczewice) – w XVII wieku stanowiły własność króla Jana III Sobieskiego, to stąd pisał listy do Marysieńki i to tutaj znajdował się letni dwór wybudowany przez niderlandzkiego architekta Tylmena z Gamern, w którym mieszkała królowa Marysieńka. • Stryjno (Gmina Rybczewice) - było własnością hetmana Stefana Czarneckiego – przyjaciela rodu Sobieskich, później należało do rodziny Stryjeńskich. • Częstoborowice (Gmina Rybczewice) – jedna z najstarszych parafii w diecezji lubelskiej, pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1326 r. • Pilaszkowice, Rybczewice (Gmina Rybczewice) – wąwozy Krzczonowskiego Parku Krajobrazowego osiągające długość do 1 km, a głębokość do 15 m. • Gmina Rybczewice – na jej terenie występuje 15 gatunków roślin rzadkich i chronionych siedlisk leśnych i zaroślowych, 3 gatunki roślin rzadkich siedlisk kserotermicznych, 4 gatunki roślin rzadkich siedlisk łąkowych i 3 gatunki roślin rzadkich i chronionych siedlisk wodnych • Borsuk (Gmina Gorzków) - dwa kopce ziemne z okresu wczesnośredniowiecznego • Gorzków Osada (Gmina Gorzków) - kościół rzymskokatolicki p.w. św. Stanisława BM, z wyposażeniem wnętrza, dzwonnica-brama, mur z kapliczkami, drzewostan w granicach cmentarza przykościelnego • Gorzków Osada (Gmina Gorzków) - cmentarz grzebalny rzymskokatolicki, kaplica grobowa rodziny Skawińskich, mur ogrodzeniowy, drzewostan i nagrobki w granicach działki • Wielkopole (Gmina Gorzków) - zespół dworski: dwór, park, ogrody użytkowe, część gospodarcza z czterema budynkami, młyn • Krzesimów (Gmina Mełgiew) - zespół pałacowo – parkowy z XIX w., pałac, oficyna, park krajobrazowy, zabytkowe obiekty gospodarcze. • Krzesimów (Gmina Mełgiew) – mogiła zbiorowa i obelisk poświęcony pamięci więźniów politycznych, żołnierzy, członków organizacji niepodległościowych, walczących o wolną Polskę, więzionych i zamordowanych w obozie NKWD i UB w Krzesimowie w latach 1944-45. • Krzesimów (Gmina Mełgiew) - cmentarz wojenny żołnierzy Austro-Węgier i Rosji poległych w 1915 r. • Podzamcze (Gmina Mełgiew) - zespół pałacowo – parkowy, pałac z 1730 r. , oficyna kuchenna, zabytkowy mur z bramami wjazdowymi, barokowa kapliczka św. Jana Nepomucena, park z okazami egzotycznych drzew, staw i czworaki. • Podzamcze (Gmina Mełgiew) - mogiła żołnierza polskiego z 1939 r. • Krępiec (Gmina Mełgiew) - zespół dworsko – parkowy, młyn wodny, dom młynarza, spichlerz drewniano – murowany, pozostałości parku. • Mełgiew (Gmina Mełgiew) - stary kościół wzniesiony w latach 1726 – 1730, nowy neogotycki kościół wybudowany w latach 1906 – 1910, dzwonnica z XVIII w., brama z kaplicą św. Jana Nepomucena, kaplica z 1872 r. na cmentarzu parafialnym • Gmina Mełgiew - istnieją podania o przemarszach wojsk Jana III Sobieskiego tymi terenami i rezydowaniu króla na ziemiach Gminy, w tym o wizycie króla w nieistniejącym już drewnianym pałacu w Krzesimowie z czasów, gdy jego właścicielami byli zaprzyjaźnieni z Sobieskimi Suchodolscy oraz o wizycie hetmana Sobieskiego w także nieistniejącym już dworze w Podzamczu, który to dwór został zburzony w XVIII wieku, a w pobliżu Jacek Stoiński około 1730 r. postawił nowy. Prawdopodobnie fakt ten można wiązać z przygotowaniami do wyprawy na czambuły tatarskie, jaką hetman Sobieski przedsięwziął w 1672 roku, wyruszając z Krasnegostawu. • Jacków (Gmina Mełgiew) - mogiła nieznanego żołnierza polskiego z 1939 r. • Minkowice (Gmina Mełgiew) - mogiła żołnierza polskiego z 1944 r,w Minkowicach • Mełgiew (Gmina Mełgiew) - pomnik na kopcu usypanym ok. 1863 r. z okazji przejazdu przez Mełgiew Tadeusza Kościuszki • Mełgiew (Gmina Mełgiew) - pomnik poświęcony bohaterom poległym w walce z okupantem hitlerowskim w latach 1939-45. • Krępiec (Gmina Mełgiew) - pomnik z krzyżem ku czci pomordowanych przez Niemców w 1941 r. • Krępiec (Gmina Mełgiew) - pomnik ku czci wymordowanych przez hitlerowców w latach 1941-44 ok. 30 tys. Polaków, Żydów, Rosjan i obywateli innych narodowości, przywiezionych z obozu zagłady na Majdanku • Minkowice (Gmina Mełgiew) - pomnik Wojownikom Niepodległości w roku 1863 • Kijany (Gmina Spiczyn) – kościół p.w. św. Anny wybudowany na przełomie XVII i XVIII wieku w stylu barokowym. W ołtarzu kościoła znajduje się słynący łaskami obraz Matki Bożej Kijańskiej. • Kijany (Gmina Spiczyn) – cmentarz parafilany z grobowcem rodziny Skłodowskich. Jest tu pochowany m.in. Józef Skłodowski, dziadek Marii Skłodowskiej-Curie. • Kijany (Gmina Spiczyn) - pomnik z 1990 roku ku czci przywódcy podziemia antykomunistycznego, pseud. „Uskok”, poległego 21 maja 1949 roku. • Kijany (Gmina Spiczyn) - pałac neorenesansowy wraz z salą balową wybudowany ok. 1850 r. W arkadowo-filarowym portyku widnieją posągi dwóch bogiń: Ateny i Demeter. • Charlęż (Gmina Spiczyn) - cmentarz wojenny austriacko-niemiecko-rosyjski z lat 1915-1918. • Zawieprzyce (Gmina Spiczyn) - zespół parkowo-pałacowy obejmujący: kopiec z figurą zwieńczoną żelaznym krzyżem (mógł być formą dziękczynną Atanazego Miączyńskiego za jego szczęśliwy powrót z odsieczy wiedeńskiej w 1683 roku); oficynę barokową z XVIII wieku; barokową bramę wjazdową; ruiny zamku z XVII wieku; barokową kaplicę zamkową z końca XVII wieku; lamus z pierwszej połowy XVII wieku; ruiny klasycystycznej oranżerii z pierwszej połowy XVII wieku. Z zamkiem związana jest romantyczna legenda o brance greckiej, która została zamurowana w zamkowych lochach razem z ukochanym za odrzucenie zalotów kasztelana lubelskiego – J. Gronowskiego. W rezydencji bywał często na przyjacielskich spotkaniach, okraszonych miodem pitnym, król Jan III Sobieski. W trakcie jednego z nich posadził w parku zamkowym lipę. Lipa została powalona piorunem w 1977 roku, ale w jej miejscu dziś rośnie córka lipy Jana III Sobieskiego, wyhodowana z bocznego konara historycznego drzewa. Pracami budowlanymi rezydencji kierował słynny na owe czasy architekt epoki baroku Tylman z Gameren, pracujący często dla Jana III Sobieskiego. • Jakubowice Murowane (Gmina Wólka) – zamek w XVII w. należący do rodziny Sobieskich. • Sobianowice Kolonia (Gmina Wólka) – kamienna figura św. Jana Nepomucena, najprawdopodobniej ufundowana jako votum dziękczynne za wygraną bitwę Króla Jana III Sobieskiego z Turkami, stoczoną nad rzeką Bystrzycą . • Bystrzyca (Gmina Wólka) - późnobarokowy zespół kościoła parafialnego pochodzący z XVIII wieku, zachowany w dobrym stanie, z zaniedbanym XIXwiecznym przykościelnym cmentarzem • Bystrzyca (Gmina Wólka) - zespół pałacowo-parkowy pochodzący z końca XVIII wieku • Łuszczów (Gmina Wólka) - barokowy zespół kościelny pochodzący z końca I połowy XVIII wieku • Pliszczyn (Gmina Wólka) - zespół pałacowo-dworski pochodzący z XIX wieku, mieszczący aktualnie klasztor o.o. Sercanów, • Sobianowice (Gmina Wólka) - zespół dworsko-parkowy pochodzący z XIX wieku • Turka (Gmina Wólka) - zespół dworsko-parkowy, którego większość zabudowań pochodzi z XIX wieku • Jakubowice Murowane (Gmina Wólka) - renesansowy dwór obronny zbudowany w XVI wieku przez rodzinę Tęczyńskich, pozostający później w rękach m.in. rodziny Sobieskich. • Brzezice (Gmina Piaski) - Zespół dworsko-parkowy, dwór murowany z I poł. XIX w. , • Gardzienice I (Gmina Piaski) – zespół pałacowo – parkowy, pałac powstał ok. 1627 r. • Gardzienice I I (Gmina Piaski) – zespół dworsko – pałacowy, ruiny dworu z XIX w. oraz pozostałości parku krajobrazowego również z XIX w. i alei dojazdowej. • Kawęczyn (Gmina Piaski) - kościół parafialny rzymsko-katol. P.w. Św. Józefa Robotnika i Św. Antoniego, drewniany, powst. 1922-23, przeniesiony z Siedliszcza w 1936 r. • Kozice Dolne (Gmina Piaski) – zespół dworsko-parkowy, Dwór, oficyna, spichlerz z XIX w. • Kozice Górne (Gmina Piaski) - pozostałości parku krajobrazowego ze stawami z XIX w. • Siedliszczki Kolonia (Gmina Piaski) - cmentarz z I i II wojny światowej. • Wierzchowiska (Gmina Piaski) - zespół dworsko-parkowy z I poł. XIX w. , Dwór, oficyna i park ze stawem. Rybczewice Spiczyn Wólka Piaski Mełgiew ANALIZA RYNKU OBSZARU GMIN: RYBCZEWICE PIASKI MEŁGIEW SPICZYN WÓLKA GORZKÓW Centrum Wspierania Przedsiębiorczości STYCZEŃ 2010 Gorzków Rybczewice Spiczyn Wólka Piaski Mełgiew WÓLKA Gmina Wólka Gmina Wólka leży w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim. Zajmuje obszar 72,75 km2. Wójtem Gminy jest pan Włodzimierz Hofa. W skład Gminy wchodzą następujące sołectwa: • Biskupie-Kolonia, • Bystrzyca, • Długie, • Jakubowice Murowane, • Kolonia Pliszczyn, • Kolonia Świdnik Mały, • Łuszczów Drugi, • Łuszczów Pierwszy, • Łysaków, • Pliszczyn, • Rudnik, • Sobianowice, • Świdniczek, • Świdnik Duży (sołectwa: Świdnik Duży Pierwszy i Świdnik Duży Drugi), • Świdnik Mały, • Turka, • Wólka. Gleby "Z uwagi na położenie większości obszaru gminy Wólka w granicach Wyżyny Lubelskiej, występują tutaj na ogół dobre i bardzo dobre gleby. Większość użytków rolnych zaliczana jest bowiem do III klasy bonitacyjnej. Wysoka jakość gleb jest z kolei powodem znacznego wylesienia gminy, w efekcie wielowiekowego wyrębu lasów na potrzeby rolnictwa. Obecnie grunty leśne zajmują tylko niespełna 14% powierzchni gminy. Lasy występują głównie w południowo-wschodniej części gminy, gdzie znajduje się też największy zwarty kompleks leśny w gminie, zwany Lasem Poszpitalnym. Skład gatunkowy lasów jest dość typowy dla wschodniej Polski, dominuje zatem sosna, chociaż występują też drzewostany sosnowodębowe. Struktura wiekowa i stan zdrowotny lasów w gminie są na ogół zadowalające. Nieco gorzej sytuacja prezentuje się jedynie w lasach prywatnych (stanowiących ok. 40% wszystkich lasów), gdzie drzewostan jest wyraźnie młodszy i bardziej niż w lasach państwowych zdominowany przez sosnę ." Potencjał edukacyjny W roku szkolnym 2009/2010 na terenie gminy Wólka znajdują się: 2 przedszkola: − Przedszkole Samorządowe w Turce przy Zespole Publicznych Jednostek Oświatowych − Prywatne Przedszkole „Krasnal” w Turce 5 szkół podstawowych w: Łuszczowie Drugim, Pliszczynie, Sobianowicach, Świdniku Małym, Turce 1 gimnazjum w Pliszczynie; do gimnazjum młodzież z całej gminy doważona jest gimbusami 1 Specjalny Ośrodek Szkolno – Wychowawczy w Bystrzycy. Najbliższe szkoły ponadgimnazjalne znajdują się w Świdniku, Łęcznej i Lublinie, wyższe w Lublinie. Dzieci i młodzież mogą korzystać z Gminnej Biblioteki Publicznej w Wólce. Szkolnictwo wyższe oferuje: • Lublin: 12 wyższych uczelni (Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Wyższa Szkoła Społeczno – Przyrodnicza, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Lubelska, Lubelska Szkoła Wyższa im Króla Władysława Jagiełły, Wyższa szkoła Nauk Społecznych, Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, Akademia Medyczna, Uniwersytet Przyrodniczy, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Dziennikarska Wydział Zamiejscowy) • Chełm: 4 wyższe uczelnie (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie, Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych) • Zamość: 3 wyższe uczelnie (Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wyższa Szkoła Humanistyczno – Ekonomiczna) Sieć wodociągowa i kanalizacyjna "W roku 2005 w granicach gminy funkcjonowało 143,8 km rozdzielczej sieci wodociągowej. Z sieci wodociągowej korzystało 7.486 osób, co stanowi 83,1% mieszkańców gminy. Znacznie słabiej jest jak dotąd rozwinięta sieć kanalizacyjna. Jej długość wynosi (także według stanu na koniec 2006 roku) 48,5 km, a korzysta z niej 3 500 osób, czyli ok. 39,1% ludności gminy. Taka dysproporcja jest bardzo niekorzystna dla środowiska przyrodniczego. Należy jednakże podkreślić, że obszar gminy Wólka ma bardzo korzystne warunki dla rozwoju sieci kanalizacyjnej. Leży bowiem z sąsiedztwie oczyszczalni ścieków „Hajdów”, zlokalizowanej na skraju obszaru miasta Lublina, tuż przy granicy gminy. Oczyszczalnia ta obsługuje, oprócz miast Lublin i Świdnik, także część gminy Wólka." Gospodarka odpadami "Istotnym problemem rozwoju lokalnego gminy Wólka jest fakt, że gmina nie dysponuje obecnie własnym wysypiskiem odpadów komunalnych. Podobnie jak kilka innych podlubelskich gmin, także Wólka korzysta (odpłatnie) z wysypiska położonego w Rokitnie (w gminie Lubartów), a należącego do samorządu miasta Lublina. Samorząd gminny stworzył jednak system selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, oparty na lokalnych punktach zbiórki odpadów." Sieć gazowa "Sieć gazowa w granicach gminy osiągnęła (według danych na 31.12.2006) długość 62,9km i obejmuje około 86,5% powierzchni gminy. Dostęp do sieci gazowej ma 6007 osób na koniec 2005 r., stopień zgazyfikowania Gminy wynosi 71,44% ogółu mieszkańców gminy. Bez dostępu do gazu pozostają jeszcze: Łuszczów Pierwszy i Drugi, Łysaków, Sobianowice i Bystrzyca." Sieć drogowa "Osią sieci drogowej gminy Wólka jest droga krajowa nr 82, biegnąca z Lublina do Łęcznej i Włodawy. Jest ona głównym szlakiem obsługującym ruch ze stolicy województwa w kierunku jednego z najważniejszych obszarów wypoczynkowych w województwie, czyli Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Ponadto przez obszar gminy przebiega 31,0 km dróg powiatowych, w ok. 90% posiadających utwardzoną powierzchnię bitumiczną. Drogi powiatowe, obok drogi krajowej, stanowią główne korytarze komunikacyjne łączące gminę ze światem, a także poszczególne fragmenty gminy ze sobą. Natomiast w skali lokalnej, także dla obsługi produkcji rolnej, najważniejszą funkcję pełnią drogi gminne. Samorząd gminy Wólka posiada łącznie 92,81 km dróg gminnych, spośród których 36,27 km stanowią drogi o nawierzchni utwardzonej (ok 40 % spośród nich to drogi twarde o nawierzchni ulepszonej - asfaltowej). Pozostałe 56,5 km dróg gminnych wciąż posiada nawierzchnię gruntową. Przez obszar gminy Wólka planowane jest przeprowadzenie obwodnicy miasta Lublina, mającej stanowić część przyszłej drogi ekspresowej S-17, która na tym odcinku ma posiadać wspólny przebieg z drogą S-12. Obwodnica ma zatem obsługiwać ruch samochodowy z centralnej, środkowej i zachodniej Polski w kierunku Chełma i Zamościa, a także Kijowa i Lwowa." SPICZYN Gmina Spiczyn Gmina Spiczyn leży w województwie lubelskim, w powiecie łęczyńskim. Zajmuje obszar 83,1 km2. Wójtem Gminy jest pan Mirosław Czesław Krzysiak. W skład Gminy wchodzą następujące sołectwa: • Charlęż, • Januszówka, • Jawidz, • Kijany, • Ludwików, • Nowa Wólka, • Nowy Radzic, • Spiczyn, • Stawek, • Stoczek, • Zawieprzyce, • Zawieprzyce-Kolonia, • Ziółków. Gleby "Główny trzon budowy geologicznej stanowią skały wapienne pochodzenia organicznego z okresu kredowego, na których zalegają młodsze utwory trzeciorzędowe i czwartorzędowe. Na powierzchni występują utwory czwartorzędowe pochodzenia wodno-lodowcowego wykształcone głównie w postaci pyłów zwykłych, piasków gliniastych lekkich pylastych, piasków słabo gliniastych na piaskach luźnych, rzadziej glin pylastych. Do najmłodszych utworów holoceńskich należą aluwia współczesnych tarasów rzecznych, oraz utwory akumulacji organicznej w postaci torfów niskich. Występują one w dolinach rzecznych i zagłębieniach terenowych stanowiąc obszar trwałych użytków zielonych. Zachodnią i południową część gminy pokrywają częściowo utwory lessowe zajmując ok. 20% ogólnej powierzchni gminy. Środkową i i wschodnią część gminy (ok. 50% powierzchni) pokrywają utwory pyłowe zwykłe o różnej miąższości, najczęściej podścielone piaskami słabogliniastymi, rzadziej glinami lekkimi pylastymi. Pozostałą północną część gminy (ok. 30% powierzchni zajmują utwory akumulacji wodnej, w których przeważają utwory piaszczyste w postaci piasków słabogliniastych i luźnych, piasków gliniastych lekkich często pylastych i pyłów zwykłych płytko podścielonych piaskami luźnymi. W gminie Spiczyn przeważają gleby bielicowe i brunatne wytworzone z piasków słabogliniastych, niecałkowicie naglinowanych i nawapiennionych. Stanowią one niemal 60% gleb. W zachodniej i południowej części gminy występują lessy, natomiast w środkowej i wschodniej przeważają pyły o różnej miąższości, przeważnie na piaskach słabogliniastych warstwowanych. Północno-wschodni obszar gminy charakteryzuje się występowaniem piasków gliniastych, czasami pylastych, rzadziej glin lekkopylastych. Doliny rzeczne i obniżenia terenowe są wypełnione materiałem akumulacji wodnej i organicznej, w którym przeważają mady pyłowe i ilaste oraz gleby hydrogeniczne wytworzone z torfów niskich." Potencjał edukacyjny W roku szkolnym 2009/2010 na terenie gminy Spiczyn funkcjonuje: 1 Gminne Przedszkole w Spiczynie 5 Szkół Podstawowych w: Spiczynie, Januszówce, Jawidzu, Zawieprzycach, Charlężu; 1 Gimnazjum w Spiczynie 2 Szkoły Ponadgimnazjalne: Gminny Zespół Ekonomiczno Administracyjny Szkół w Spiczynie, Zespół Szkół Rolniczych w Kijanach Młodzież ma możliwość kontynuowania nauki w szkołach ponadgimnazjalnych w Lubartowie, Łęcznej, Świdniku, Lublinie. Szkolnictwo wyższe oferuje: • Lublin: 12 wyższych uczelni (Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Wyższa Szkoła Społeczno – Przyrodnicza, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Lubelska, Lubelska Szkoła Wyższa im Króla Władysława Jagiełły, Wyższa szkoła Nauk Społecznych, Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, Akademia Medyczna, Uniwersytet Przyrodniczy, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Dziennikarska Wydział Zamiejscowy) • Chełm: 4 wyższe uczelnie (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie, Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych) • Zamość: 3 wyższe uczelnie (Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wyższa Szkoła Humanistyczno – Ekonomiczna) Spiczyn oferuje swoim mieszkańcom, zwłaszcza tym młodym, rozwijanie zainteresowań w Wiejskim Domu Kultury w Zawieprzycach. Spiczyn posiada własną Gminną Bibliotekę Publiczną. Działalność artystyczną prowadzą Zespół Pieśni i Tańca „Jaworek” oraz Młodzieżowy Zespół Ludowy „Halka” przy Zespole Szkół Rolniczych w Kijanach. Sieć drogowa "Gmina Spiczyn posiada dostateczną ilość dróg gminnych, powiatowych i wojewódzkich o łącznej długości 104,9 km tj. 1,26 km/km2, w tym: 13,8 km dróg wojewódzkich, 34,8 km dróg powiatowych oraz 58,3 km dróg gminnych. W ostatnim okresie nastąpiła wyraźna poprawa stanu infrastruktury towarzyszącej. W ścisłej współpracy z ZE Lubartów wykonano oświetlenie na drogach gminnych i powiatowych, a przy udziale budżetu powiatu chodnik przy drodze powiatowej w Kijanach. Ponadto istnieje szereg dróg gruntowych mających spełniających rolę dróg dojazdowych do pól, łąki i lasów bądź to przeznaczonych do ruchu lokalnego." Sieć wodociągowa i kanalizacyjna "Gmina posiada sieć wodociągową obejmującą cały obszar gminy, co oznacza zwodociągowanie terenu gminy niemal w 100%. Ujęcia wody znajdują się w 5 miejscowościach. Pozostałym mieszkańcom gmina zapewniła dostawę bieżącej wody zawierając umowy z sąsiednimi gminami Główna sieć wodociągowa ma długość 90,8 km. Ilość przyłączy do gospodarstw domowych - 1319 o łącznej długości 61,8 km. Ujęcia wody znajdują się w Kijanach, Jawidzu, Charlężu, Januszówce, Zawieprzycach. Ich wydajność dobowa wynosi odpowiednio: 29 tys. m3, 30 tys. m, 14 tys. m3, 11 tys. m3, 14 tys. m3. W tym zakresie planowana jest budowa studni zapasowych. Mieszkańcy Nowego Radzica, Ziółkowa, Stawku, Ludwikowa oraz częściowo Spiczyna i Kijan korzystają z ujęć wody spoza terenu gminy. Takie rozwiązanie jest podyktowane wysokimi kosztami budowy nowych ujęć i sieci wodociągowej Gmina posiada „Program małej retencji”, który przewiduje budowę 6 zbiorników wodnych, ale tylko dwa mogą mieć znaczenie praktyczne w zwiększeniu zasobów wodnych gminy. Są to: zbiornik Spiczyn w dolinie rzeki Bystrzycy o pow. ok. 10 ha i Zbiornik Radzic I o pow. ok. 100 ha. Gmina nie posiada kanalizacji ściekowej ani gminnej oczyszczalni ścieków. Opracowana „Koncepcja kanalizacji ściekowej dla obszaru gminy Spiczyn” zakłada kompleksowe rozwiązanie gospodarki ściekowej w gminie. Ostatni okres to czas intensywnych prac zmierzających do urzeczywistnienia planów dotyczących budowy oczyszczalni i sieci kanalizacyjnej w obszarze najbardziej zaludnionym tj. w części miejscowości Kijany i Spiczyn. Obecny system gromadzenia i usuwania ścieków oparty jest na zbiornikach bezodpływowych /asenizacja indywidualna/. Właściciele gospodarstw domowych mają możliwość korzystania z usług wyspecjalizowanych firm w zakresie usuwania nieczystości stałych. Tylko 8 gospodarstw domowych korzysta z oczyszczalni przydomowych z wykorzystaniem wierzby lub instalacji rozsączajacej. Osiedle mieszkaniowe w ZSRCKU Kijany posiada oczyszczalnię typu „Bioblok”. W ostatnim okresie władze gminy podjęły szereg działań zmierzających do rozpoczęcia procesu inwestycyjnego z zakresu gospodarki ściekowej. Przemawiają za tym następujące przesłanki: zwiększona ilość ścieków, nieszczelność zbiorników bezodpływowych /szamb/, ryzyko przedostania się ścieków do wód podziemnych." Gospodarka odpadami "Zgodnie z obowiązującym „Regulaminem utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Spiczyn” obowiązkiem mieszkańców jest prowadzenie właściwej gospodarki odpadami stałymi. Aby zapewnić prawidłową organizację zbiórki odpadów, Rada Gminy wyasygnowała środki finansowe na zakup odpowiedniej ilości kontenerów o pojemności 120 l i 240 l, które to na podstawie umów dzierżawy udostępniono mieszkańcom. Gospodarstwa domowe mają możliwość nieodpłatnego przekazywania odpadów w postaci tzw. suchej frakcji. W 2008 roku gmina przystąpiła do realizacji „Programu Usuwania Azbestu” . Przy udziale środków WFOŚiGW i PFOŚiGW zdemontowano i zutylizowano ponad 2700 m2 płyt azbestowych pochodzących z budynków mieszkalnych. Program będzie kontynuowany w latach następnych." Sieć gazowa "Główna sieć gazowa na terenie gminy ma długość 46,96 km i obejmuje 10 miejscowości. Ogółem wykonano 401 przyłączy, co oznacza, że niemal w 70% gmina jest zgazyfikowana, natomiast szacuje się, że tylko 10% gospodarstw domowych korzysta z gazu przewodowego. Dalsza gazyfikacja jest możliwa w przypadku wzrostu ilości osób zainteresowanych w danym sołectwie. W południowej części gminy Spiczyn przebiegają dwie linie energetyczne wysokiego napięcia WN 110kV zasilane z urządzeń zewnętrznych." Energia elektryczna "Podstawę zaopatrzenia gminy w energię elektryczną stanowi napowietrzny system średniego o napięciu 15 kV. Realizacja nowych przyłączy zasilających zabudowę mieszkaniową oraz usługową następuje siecią kablową. W związku z rozwojem mieszkalnictwa, rolnictwa oraz usług i zwiększającym się zapotrzebowaniem na energię sieć energetyczna jest modernizowana, rozbudowywana bądź przebudowywana." Sieć telekomunikacyjna "Łączna liczba abonentów Telekomunikacji Polskiej w gminie wynosi 1273, co oznacza, że ponad 90% mieszkańców ma możliwość korzystania z telefonu stacjonarnego lub w przypadku braku podłączenia ma możliwość wykonania przyłącza. Wskaźnik wyposażenia w telefony należy do najwyższych w powiecie i wynosi 236 łączy standartowych na 1000 mieszkańców. Upowszechnienie telefonii komórkowej zahamowało przyrost abonentów sieci stacjonarnej, a nawet obserwuje się spadek ich liczby." Sieć internetowa "Na przestrzeni kilku ostatnich lat nastąpił silny rozwój informatyzacji, co znalazło odzwierciedlenie na terenie gminy Spiczyn. Szacuje się, że ok. 10% gospodarstw domowych jest wyposażone w sprzęt komputerowy z dostępem do Internetu, Zwiększyła się możliwość powszechnego dostępu do Internetu. Stało się to dzięki powstaniu punktów dostępowych m.in. w Bibliotece Publicznej w Spiczynie, punkcie bibliotecznym i Wiejskim Domu Kultury w Zawieprzycach, a ostatnio w pracowni komputerowej w SP Jawidz powstałej w ramach projektu „Wioska internetowa – kształcenie na odległość. Gmina Spiczyn w okresie programowania 2004-2006 realizowała, wraz z innymi gminami Powiatu Łęczyńskiego, I i II etap projektu „Wirtualny Powiat”, którego efektem jest wymiana sprzętu komputerowego oraz połączenie siecią informatyczną urzędów gmin i starostwa powiatowego. " PIASKI Gmina Piaski Gmina Piaski leży w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim. Zajmuje obszar 169,73 km2. Burmistrzem jest pan Ryszard Siczek. W skład Gminy wchodzą następujące sołectwa: • Borkowszczyzna, • Brzezice, • Brzezice Pierwsze, • Brzeziczki, • Bystrzejowice Pierwsze, • Bystrzejowice Drugie, • Bystrzejowice Trzecie, • Emilianów, • Gardzienice Pierwsze, • Gardzienice Drugie, • Giełczew, • Jadwisin, • Janówek, • Józefów, • Kawęczyn, • Kębłów, • Klimusin, • Kolonia Siedliszczki, • Kolonia Kębłów, • Kolonia Wola Piasecka, • Kozice Dolne, • Kozice Dolne-Kolonia, • Kozice Górne, • Majdan Brzezicki, • Majdan Kawęczyński, • Majdan Kozic Dolnych, • Majdan Kozic Górnych, • Majdanek Kozicki, • Marysin, • Młodziejów, • Nowiny, • Piaski Górne, • Piaski Wielkie, • Siedliszczki, • Stefanówka, • Wierzchowiska Pierwsze, • Wierzchowiska Drugie, • Wola Gardzienicka, • Wola Piasecka, • Żegotów. Gleby "Gleby w obrębie gminy Piaski wykształciły się głównie na utworach pyłowatych, składem mineralogiczym i frakcją przypominających lessy właściwe. W wyniku tego na terenie gminy dominują gleby płowe, z towarzyszącymi im dość rzadko glebami brunatnymi. Jeszcze mniejszy udział w powierzchni gminy mają rędziny. Na południe od Piask, w dolinie Giełczwi dominują kwaśne gleby torfowe, najczęściej zajmowane przez łąki." Potencjał edukacyjny Gmina posiada duży potencjał rozwojowy. Jest jedną z większych pod względem powierzchni w kraju, ponadto posiada dobrą bazę dla zatrudnienia mieszkańców (zakłady przemysłowo – usługowe, doskonałe tereny rekreacyjne, użytki ekologiczne – stąd rozwój szkolnictwa w tym kierunku - Technikum Agrobiznesu). Młodzież nie musi szukać dla siebie w odległych gminach szkół ponadgimnazjalnych, ponieważ znajduje je na miejscu (drożność edukacji), a po zakończeniu nauki może pozostać na tych terenach, znajdując zatrudnienie. W roku szkolnym 2009/2010 na terenie gminy znajduje się: 1 Miejsko – Gminne Przedszkole 4 szkoły podstawowe w: Piaskach, Gardzienicach, Bystrzejowicach Pierwszych, Woli Piaseckiej 2 gimnazja w: Piaskach, Bystrzejowicach Pierwszych Zespół Szkół w Piaskach, w ramach którego funkcjonuje 5 szkół ponadgimnazjalnych: • Technikum Agrobiznesu, gdzie zdobywa się tytuł technika agrobiznesu; dzienna i zaoczna dla dorosłych • Zasadnicza Szkoła Zawodowa z oddziałem wielozawodowym; • Szkoła Policealna, gdzie zdobywa się zawód technika informatyka; dzienna i zaoczna dla dorosłych • Liceum Ogólnokształcące z rozszerzonymi przedmiotami: informatyka i j. angielskim • Technikum Mechaniczne samochodowych Szkolnictwo wyższe oferuje: oferujące naukę obsługi i naprawy pojazdów • Lublin: 12 wyższych uczelni (Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Wyższa Szkoła Społeczno – Przyrodnicza, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Lubelska, Lubelska Szkoła Wyższa im Króla Władysława Jagiełły, Wyższa szkoła Nauk Społecznych, Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, Akademia Medyczna, Uniwersytet Przyrodniczy, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Dziennikarska Wydział Zamiejscowy) • Chełm: 4 wyższe uczelnie (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie, Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych) • Zamość: 3 wyższe uczelnie (Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wyższa Szkoła Humanistyczno – Ekonomiczna) Ponadto na terenie gminy Piaski funkcjonują instytucje wspomagające rozwój i kształcenie dzieci i młodzieży: • Miejskie Centrum Kultury • Miejska Biblioteka Publiczna • Sotto Voce – Chór • Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Dolina Giełczwi” promująca walory rekreacyjno – turystyczne regionu • Stowarzyszenie Vena -Źródło, które utworzyło Muzeum Regionalne w Zespole Szkół w Piaskach Sieć wodociągowa, kanalizacyjna i gazowa "Infrastruktura sanitarna w gminie jest rozwinięta w stopniu niewystarczającym. Sieć wodociągowa dociera do 62% mieszkańców, dlatego też planowany jest dalszy jej rozwój. Do priorytetowych zadań należy skanalizowanie gminy. Obecnie z sieci kanalizacyjnej korzysta tylko 2424 mieszkańców, co stanowi około 22,2 % ludności gminy. Podobna sytuacja dotyczy sieci gazowej, z której korzysta również niewielka liczba mieszkańców gminy." Sieć drogowa "Na terenie gminy znajdują się ważne szlaki komunikacyjne łączące Lublin z Zamościem i Lublin z Chełmem. Oprócz nich na jej terenie istnieje rozbudowana sieć dróg powiatowych i gminnych. Północna część gminy ma lepiej rozwiniętą sieć dróg niż południowa. Wiąże się to z bliskością Świdnika i Lublina. Ponadto gmina położona jest 25 km od Lublina, przy trasie międzynarodowej Nr 12 i 17 Warszawa-Kijów, Warszawa-Lwów, w odległości ok. 60 km od przejścia granicznego w Dorohusku oraz ok. 120 km od przejścia granicznego w Hrebennem." GORZKÓW Gmina Gorzków Gmina Gorzków leży w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim. Zajmuje obszar 96,16 km2. Wójtem Gminy jest pan Janusz Cichosz. W skład Gminy wchodzą następujące sołectwa: • Antoniówka, • Baranica, • Bobrowe, • Bogusław, • Borów, • Borów-Kolonia, • Borsuk, • Chorupnik, • Czysta Dębina, • Czysta Dębina-Kolonia, • Felicjan, • Gorzków, • Gorzków-Wieś, • Góry, • Józefów, • Olesin, • Orchowiec, • Piaski Szlacheckie, • Widniówka, • Wielkopole, • Wielobycz, • Wiśniów, • Zamostek. Gleby "Na terenie Gminy Gorzków warstwę powierzchniową tworzą głównie utwory lessowe, bardzo podatną na erozje wodną i tworzenie się erodowanych wąwozów. Urozmaicona rzeźba terenu stanowi istotne walory krajobrazowe, stwarza natomiast średnio korzystne warunki dla produkcji rolniczej. Przeważają gleby II i III klasy bonitacyjnej, utworzone głównie z lessów i utworów lessowych. W dolinie rzeki Żółkiewki występują torfy niskie przykryte grubą warstwą namułów mineralnych oraz utwory pyłowe z domieszką piasku i gliny. tereny te wykorzystywane są jako trwałe użytki zielone. Wartość produkcyjna gleb w miejscowościach Gminy Gorzków jest bardzo wysoka." Potencjał edukacyjny W roku szkolnym 2009/2010 na terenie gminy Gorzków znajdują się: 3 szkoły podstawowe w: Gorzkowie Osadzie (138 uczniów), Orchowcu (36 uczniów), Borowie (29 uczniów); 1 gimnazjum w Gorzkowie Osadzie (121 uczniów). Dzieci i młodzież mają możliwość uczęszczania do szkół ponadgimnazjalnych w Świdniku, Krasnymstawie, Lublinie. Szkolnictwo wyższe oferuje: • Lublin: 12 wyższych uczelni (Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Wyższa Szkoła Społeczno – Przyrodnicza, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Lubelska, Lubelska Szkoła Wyższa im Króla Władysława Jagiełły, Wyższa szkoła Nauk Społecznych, Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, Akademia Medyczna, Uniwersytet Przyrodniczy, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Dziennikarska Wydział Zamiejscowy) • Chełm: 4 wyższe uczelnie (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie, Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych) • Zamość: 3 wyższe uczelnie (Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wyższa Szkoła Humanistyczno – Ekonomiczna) Sieć wodociągowa i kanalizacyjna "Gmina Gorzków w 86% jest zwodociągowana jednakże tylko 7% mieszkańców podłączonych jest do oczyszczali ścieków. Stwarza to duże zagrożenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego ściekami komunalnymi. Istniejące ujęcia wody w Olesinie, Czystej Dębinie, Widniówce, Gorzkowie Osadzie, Orchowcu dysponują znacznymi rezerwami wody, co oznacza, że nie istnieje w najbliższych kilkunastu latach potrzeba budowania nowych ujęć W wielu gospodarstwach wybudowane są szamba, z których ścieki wywożone są przez samochody asceniazcyjne i unieszkodliwiane w gminnej oczyszczalni ścieków zlokalizowanej w miejscowości Góry. Jednakże część gospodarstw odprowadza ścieki komunalne bezpośrednio do gleby. Dużym problemem jest także brak zbiorników na gnojownicę, która w dużym stężeniu jest zagrożeniem dla środowiska przyrodniczego a może być wykorzystywana w rolnictwie jako wysokiej jakości nawóz. Planowana jest budowa ostatniej części wodociągu w miejscowościach Piaski Szlacheckie i Chorupnik. Gospodarka ściekami uporządkowana zostanie przez rozbudowę kanalizacji w pierwszym etapie na miejscowości Zamostek i Wielkopole a następnie sukcesywnie Góry, Chorupnik, Borów, Wielobycz i Piaski Szlacheckie. W sołectwach, gdzie z przyczyn ekonomicznych nie będzie doprowadzona kanalizacji wprowadzane będą przydomowe oczyszczalnie ścieków." Gospodarka odpadami "Na obszarze gminy nie ma żadnego komunalnego wysypiska śmieci (wykorzystywane jest wysypisko śmieci w sąsiedniej gminie Krasnystaw - w miejscowości Wincentów) ani składowiska odpadów przemysłowych. W chwili obecnej rozstawione są we wszystkich miejscowościach gminy kontenery KP-7. Odpady składowane w nich nie są w żaden sposób segregowane co jest niezgodne z obowiązującym ustawodawstwem.Część mieszkańców wywozi odpady na dzikie wysypiska śmieci, których koszty likwidacji musi pokryć gmina. W tej sytuacji warto byłoby z jednej strony zorganizować gminne konkursy na najbardziej estetyczną posesję (z atrakcyjnymi nagrodami), a z drugiej rozważyć możliwość przez jakiś czas nieodpłatnego odbioru śmieci, po czym stosować surowe sankcje dla wywożących śmiecie na dzikie wysypiska. Opracowany został gminny plan gospodarki odpadami, który ma na celu zminimalizowanie ilości wytwarzanych odpadów i ich oddziaływania na środowisko oraz wdrożenie nowoczesnego systemu ich zbierania, segregacji, odzysku i unieszkodliwiania (w tym rekultywacji składowiska odpadów w m. Chorupnik). Realizacja tych celów w istotny sposób ma wpłynąć na zmniejszenie obciążenia środowiska wynikające z emisji jakościowej odpadów i zmniejszenie masy odpadów kierowanych na składowiska." Sieć energetyczna "Gospodarstwa domowe w 99% ogrzewane są węglem kamiennych oraz drzewem. Brak sieci gazu ziemnego na terenie gminy ma znaczący wpływ na brak dywersyfikacji źródeł ciepła. Jednakże istnieją duże możliwości produkcji energii odnawialnej przede wszystkim z biomasy. Rozwój tego sektora hamuje brak informacji i promocji a mógłby stać się on dodatkowym źródłem dochodów w gospodarstwach rolnych. W 2004r. na terenie podjęte zostały badania prędkości i kierunki wiatrów, które w przyszłości mają posłużyć jako podstawa do rozwoju energetyki związanej z wykorzystaniem siłowni wiatrowych. Ponadto w fazie uzyskiwania pozwoleń administracyjnych jest budowa małej elektrowni wodnej na rzece Żółkiewka." Sieć telekomunikacyjna "W gminie funkcjonuje placówka Poczty Polskiej (Gorzków Osada). Liczba abonentów telefonii przewodowej wynosi 205 na 1000 mieszkańców. Ponadto gmina Gorzków znajduje się w zasięgu operatorów wszystkich sieci telefonii komórkowej." MEŁGIEW Gmina Mełgiew Gmina Mełgiew leży w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim. Zajmuje obszar 95,64 km2. Wójtem Gminy jest pan Wacław Motyl. W skład Gminy wchodzą następujące sołectwa: • Dominów, • Franciszków, • Jacków, • Janowice, • Janówek, • Józefów, • Krępiec (sołectwa: Krępiec i Krępiec II), • Krzesimów (sołectwa: Krzesimów I i Krzesimów II), • Mełgiew (sołectwa: Mełgiew I i Mełgiew II), • Minkowice, • Minkowice-Kolonia, • Nowy Krępiec, • Piotrówek, • Podzamcze, • Trzeciaków, • Trzeszkowice, • Żurawniki. • Miejscowość bez statusu sołectwa: Lubieniec. Gleby "Wiodącą rolę w budowie geologicznej gminy wiodą utwory czwartorzędowe oraz utwory węglanowe kredy. Skały mastrychtu osiągają miąższość ok. 250 m. Reprezentują je margle opoki i kreda pisząca. Osady trzeciorzędowe nie tworzą ciągłej pokrywy. Do najbardziej rozpowszechnionych utworów należą gezy i siwaki. Ich maksymalna miąższość wynosi 20 m. Na skałach węglanowych zalegają osady czwartorzędowe o różnej miąższości maksymalnie do 50 m. Gleby w obrębie gminy Mełgiew wykształciły się głównie na utworach pyłowatych, przypominających lessy właściwe. Gleby wytworzone z utworów deluwialnych oraz aluwialnych w dolinie rzeki Stawek-Stoki na skutek procesów wymywania wykazują gorszą strukturę. Odznaczają się małą przepuszczalnością i słabą przewiewnością. W obrębie doliny rzecznej w miejscowości Kębłów spotyka się znaczne fragmenty zamulonych gleb torfowych. W przestrzennym obrazie rozmieszczenia gleb dominują gleby płowe, towarzyszą im gleby brunatne wyraźnie zajmujące mniejsze powierzchnie, najmniejszy udział jest gleb w postaci rędzin. Na terenie gminy Mełgiew od 40 do 60% gleb posiada pH poniżej 5,5. Są to gleby kwaśne lub bardzo kwaśne. Taką samą wartość procentową stanowią gleby użytków rolnych posiadające nisko i bardzo nisko przyswajalny potas. Udział gleb użytków rolnych o bardzo niskiej i niskiej zasobności w przyswajalny fosfor, jak również o bardzo niskiej i niskiej zasobności w przyswajalny magnez, posiada 40-60% gleb." Potencjał edukacyjny Gmina jest młoda demograficznie. Dominującą grupą ludności jest ludność w wieku produkcyjnym. Zauważa się stały przyrost mieszkańców. Między rokiem 2003 -2007 liczba ludności wzrosła o 546 osób. Dlatego też tak ważny dla gminy jest rozwój szkolnictwa i innych form dokształcania dzieci i młodzieży, która wraca po zakończeniu edukacji na te tereny osiedlając się na stałe. Na terenie gminy w roku szkolnym 2009/2010 znajduje się: 1 przedszkole, do którego uczęszcza obecnie 46 dzieci 6 szkół podstawowych: w Mełgwi, Dominowie, Jackowie, Krępcu, Krzesimowie, Podzamczu, do których obecnie uczęszcza 606 dzieci 1 gimnazjum publiczne w Mełgwi (171 dzieci) Szkolnictwo wyższe oferuje: • Lublin: 12 wyższych uczelni (Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Wyższa Szkoła Społeczno – Przyrodnicza, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Lubelska, Lubelska Szkoła Wyższa im Króla Władysława Jagiełły, Wyższa szkoła Nauk Społecznych, Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, Akademia Medyczna, Uniwersytet Przyrodniczy, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Dziennikarska Wydział Zamiejscowy) • Chełm: 4 wyższe uczelnie (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie, Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych) • Zamość: 3 wyższe uczelnie (Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wyższa Szkoła Humanistyczno – Ekonomiczna) Sieć drogowa "Drogi w gminie majaą łączną długość 182,4 km, to jest: drogi krajowe - 1,7 km, drogi powiatowe – 59,7 km (w tym 4,9 km nieutwardzonych) i gminne - 128 km (w tym 5,7 km wewnętrznych, 71,11 km nieutwardzonych, wzmocnionych żwirem, żużlem oraz gruntowych 4,0 km). Dróg gminnych bitumicznych jest 47,4 km. Pod względem wszelkich inwestycji, sieć drogowa w gminie Mełgiew jest rozwinięta dość dobrze. Inwestorzy mogą korzystać ze drogi krajowej nr 17, która ułatwia wymianę towarów miedzy gminami, województwami lub krajami." Sieć kolejowa "W południowej części gminy znajduje się drugorzędna linia kolejowa relacji WarszawaLublin-Chełm. W granicach gminy długość tej linii wynosi 9,7 km. Jest ona dwutorowa i zelektryfikowana. Mieszkańcy gminy posiadają jedną stację kolejową (która znajduje się w miejscowości Minkowice) i dwa przystanki kolejowe w Podzamczu i Dominowie." Sieć telekomunikacyjna "Gminę Mełgiew obsługują dwie firmy telekomunikacyjne, Telekomunikacja Polska S.A. i Netia Telekom. Centrale tych operatorów zlokalizowane są w miejscowości Mełgiew. W przypadku operatorów telefonii komórkowej na terenie gminy korzystać możemy ze wszystkich dostępnych w Polsce sieci telefonii komórkowej." Sieć wodociągowa "Zaopatrzenie mieszkańców gminy w wodę odbywa się za pomocą wodociągów wiejskich. Na dzień dzisiejszy 90% mieszkańców posiada dostęp do wodociągów wiejskich. Obecnie gmina korzysta z czterech wodociągów grupowych: „Krępiec II" - zasilany z ujęcia podziemnego „Wierzchowiska"; „Podzamcze" - zasilany z ujęcia podziemnego w miejscowości Podzamcze; „Trzeszkowice" - zasilany z ujęcia podziemnego w miejscowościTrzeszkowice; „Jacków" - zasilany z ujęcia podziemnego w miejscowości Jacków." Sieć cieplna i gazowa "Sieć cieplna opiera się wyłącznie na lokalnych kotłowniach lub indywidualnych urządzeniach grzewczych, które zasilane są paliwem stałym lub gazem ziemnym. Jeżeli chodzi o sieć gazową, to większość miejscowości jest już zgazyfikowana. Gaz dla potrzeb gminy Mełgiew pobierany jest z dwóch gazociągów: gazociągu relacji Świdnik - Łęczna i gazociągu relacji Świdnik - Krasnystaw. Główne ciągi sieci gazowej przebiegają wzdłuż dróg i tworzą zamknięty układ pierścieniowy. Miejscowościami, które jeszcze nie posiadają sieci gazowej, są Krzesimów I i Krzesimów II. Natomiast miejscowości Minkowice i Dominów są tylko częściowo zgazyfikowane. W Gminie Mełgiew funkcjonują jeszcze kotłownie i urządzenia grzewcze, które opalane są paliwem stałym." Sieć energetyczna "Przez teren gminy przebiegają sieci elektryczne wysokiego, średniego oraz niskiego napięcia. Na tym terenie znajduje się także 89 napowietrznych stacji transformatorowych i 6 wnętrzowych." RYBCZEWICE Gmina Rybczewice Gmina Rybczewice leży w województwie lubelskim, w powiecie świdnickim. Zajmuje obszar 99,09 km2. Wójtem Gminy jest pan Mirosław Kwiatosz. W skład Gminy wchodzą następujące sołectwa: • Bazar, • Choiny, • Częstoborowice, • Izdebno, • Izdebno-Kolonia, • Pilaszkowice Drugie, • Pilaszkowice Pierwsze, • Podizdebno, • Rybczewice (d. Rybczewice Drugie), • Rybczewice Pierwsze, • Stryjno Pierwsze, • Stryjno Drugie, • Stryjno-Kolonia, • Wygnanowice, • Zygmuntów. Gleby "Gmina Rybczewice położona jest w Makroregionie Wyżyny Lubelskiej, w obszarze mezoregionu Wyniosłości Giełczewskiej. Na Wyniosłości Giełczewskiej, po lewej stronie Wieprza, wyniosłości bezwzględne przekraczają nawet 300 m n.p.m. Wyniosłość Giełczewska jest najbardziej zwartą krajobrazowo i przyrodniczo częścią Wyżyny Lubelskiej i w sposób zasadniczy różni się od pozostałych mezoregionów. Uwarunkowania przyrodnicze Wyniosłości Giełczewskiej, a tym samym gminy Rybczewice wynikają z fizjonomii krajobrazu, tj. ukształtowania terenu, zasobów i walorów przyrodniczych. Na znacznej części Wyniosłości Giełczewskiej występują formy trzeciorzędowe. W strefie działu wodnego pomiędzy Wieprzem i Bystrzycą odnaleźć można resztki osadów mioceńskich. Sieć wodna ma tu układ promienisty, a doliny są przeważnie asymetryczne. Dominują mezozoiczne skały węglanowe wytworzone w wyniku sedymentacji morskiej w rozległych basenach, jakie były w górnej jurze i górnej kredzie, osady czwartorzędowe występujące wyłącznie w wąskiej dolinie rzeki Giełczew. W strefie przydolinnej od Pilaszkowic po Rybczewice występują lessy i utwory pylaste, lessopodobne. Głównym elementem rzeźby terenu są rozcięcia erozyjne, na które składają się doliny rzeczne, doliny denudacyjne i wąwozy. Teren gminy charakteryzuje się bardzo urozmaiconą, lessową rzeźbą, przeciętą głęboką doliną rzeki Giełczew, która zasila w wodę leżące przy niej stawy hodowlane rybne w Pilaszkowicach, Częstoborowicach oraz zalew w Rybczewicach. " Potencjał edukacyjny Gmina wykazuje drożność nauczania. Zaspokaja potrzeby mieszkańców poprzez umożliwienie dzieciom i młodzieży zaspokajanie potrzeb edukacyjnych na miejscu. Znajdują się tutaj zarówno szkoły podstawowe, gimnazjum oraz szkoła ponadgimnazjalna. W roku szkolnym 2009/2010 na terenie gminy funkcjonują: 3 szkoły podstawowe w: Rybczewicach, Stryjnie, Pilaszkowicach 1 gimnazjum w Rybczewicach 1 szkoła ponadgimnazjalna Liceum Ogólnokształcące w Zespole Szkół w Rybczewicach. Ponadto Gmina oferuje swoim mieszkańcom Centrum Kształcenia na Odległość na Wsi z siedzibą przy Urzędzie Gminy Rybczewice. Dostępnych jest tutaj 21 kursów e-learning: m.in. j. polski, matematyka, historia, chemia, geografia, biologia, fizyka, zarządzanie kadrami, ocena pracowników, planowanie potrzeb, rekrutacja ścieżki kariery, j. angielski, podstawy technik komputerowych. Uczestnictwo w powyższych kursach to rzeczywiste podniesienie kwalifikacji i umiejętności zawodowych młodzieży z tych terenów. Na terenie gminy Rybczewice, podobnie jak i na terenie gminy Piaski działa Stowarzyszenie LGD „Doliny Giełczwi” propagujące walory turystyczno – rekreacyjne, włączające dzieci i młodzież do współdziałania. Powstał edukacyjny Szlak Jana III Sobieskiego, skąd dzieci i młodzież mogą pogłębiać swą wiedzę historyczną. Na terenie gminy zainicjowano również Program Integracji Społecznej w Rybczewicach, którego zadaniem jest m. in.: • integracja dzieci i młodzieży poprzez utworzenie herbaciarni • upowszechnienie różnych zajęć takich, jak imprezy kulturalne i edukacyjne, wycieczki • promocja wolontariatu. Szkolnictwo wyższe oferuje: • Lublin: 12 wyższych uczelni (Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Administracji, Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji, Wyższa Szkoła Społeczno – Przyrodnicza, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Lubelska, Lubelska Szkoła Wyższa im Króla Władysława Jagiełły, Wyższa szkoła Nauk Społecznych, Uniwersytet Marii Curie – Skłodowskiej, Akademia Medyczna, Uniwersytet Przyrodniczy, Wyższa Szkoła Humanistyczna, Wyższa Szkoła Dziennikarska Wydział Zamiejscowy) • Chełm: 4 wyższe uczelnie (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Szkoła Wyższa im. Bogdana Jańskiego Wydział Zamiejscowy w Chełmie, Wyższa Szkoła Stosunków Międzynarodowych i Komunikacji Społecznej, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych) • Zamość: 3 wyższe uczelnie (Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Wyższa Szkoła Humanistyczno – Ekonomiczna) Sieć drogowa "Podstawową sieć komunikacyjną Gminy Rybczewice tworzy jedna droga wojewódzka, drogi powiatowe i gminne. Na terenie gminy nie występują drogi krajowe ani nie przechodzi linia kolejowa. Łączna długość dróg w gminie wynosi 128 km. Przez teren gminy przebiega droga wojewódzka nr 837 Piaski – Żółkiewka – Zamość, biegnąca od Zamościa w kierunku północno - zachodnim. Przebiega przez powiaty: zamojski, krasnostawski i świdnicki, a powiecie świdnickim przez gminę Rybczewice i gminę Piaski. Nawierzchnia drogi wojewódzkiej jest utwardzona a jej długość na terenie gminy wynosi 14 km. W gminie Rybczewice występuje 11 dróg powiatowych i 60 dróg gminnych. Łączna długość dróg powiatowych wynosi 37,8 km, w tym drogi powiatowe o nawierzchni twardej stanowią 83 % a drogi o nawierzchni gruntowej ulepszonej 17% długości dróg powiatowych na terenie gminy. Charakterystykę dróg powiatowych na terenie gminy przedstawia tabela. Natomiast długość dróg gminnych wynosi ogółem 75 km, w tym drogi twarde stanowią 43 % (ulepszone stanowią 44% dróg twardych) a 57% dróg gminnych stanowią drogi o nawierzchni gruntowej (wzmocnione stanowią 59% dróg gruntowych). Drogi dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych mają łączną długość 115 km, które w 100% są drogami gruntowymi. Szczegółową charakterystykę poszczególnych dróg gminnych przedstawia tabela." Sieć wodociągowa "W 2006 roku długość rozdzielczej sieci wodociągowej na terenie gminy wynosiła 76,1 km, z czego połączenia do budynków mieszkalnych stanowi 56,6 % (43,1 km). lość przyłączy prowadzących do budynków i gospodarstw wyniosła 1070, w tym do indywidualnych gospodarstw rolnych powyżej 1 ha 1010, co stanowi 94%. Sieć wodociągowa w gminie jest obsługiwana przez 3 ujęcia wody o charakterze komunalnym, do których należy: Ujęcie Rybczewice obsługuje największą liczbę, 587 przyłączy. Korzysta z niego 1760 mieszkańców. Długość sieci wodociągowej obsługiwanej przez to ujęcie wynosi 74,2 km, Ujęcie Pilaszkowice obsługuje 321 przyłączy, charakteryzujące się przekroczeniem zawartości żelaza. Korzysta z niego 1100 mieszkańców. Długość sieci wodociągowej obsługiwane przez to ujęcie wynosi 35,4 km, Ujęcie Izdebno obsługuje 162 przyłączy. Korzysta z niego 510 mieszkańców. Długość sieci wodociągowej obsługiwane przez to ujęcie wynosi 10,8 km. Łącznie z sieci wodociągowej na koniec 2006 r. korzystało 3370 mieszkańców gminy, co stanowiło 84 % ogółu mieszkańców." Brakuje natomiast sieci kanalizacyjnej w gminie we wszystkich miejscowościach za wyjątkiem lokalnej kanalizacji przy obiektach publicznych. Na terenie gminy nie ma żadnych oczyszczalni ścieków, ani komunalnych ani przemysłowych. Występuje jedna biologiczna oczyszczalnia ścieków przy Domu Pomocy Społecznej w Wygnanowicach. Gospodarka ściekowa na terenie gminy prowadzona jest za pomocą zbiorników bezodpływowych, których szczelność najprawdopodobniej jest niewystarczająca. Ścieki pochodzą z zabudowań mieszkalnych nieskanalizowanych oraz pól uprawnych. Ścieki odprowadzane są do zbiorników bezodpływowych, z których w części przenikają do wód powierzchniowych i podziemnych." Gospodarka odpadami "Ilość odpadów komunalnych wytworzonych i nagromadzonych w 2005 r. wyniosła 112,8 tys. ton, w tym z gospodarstw domowych 109,4 tys. ton, z czego 100% odpadów zostało zdeponowanych na składowiskach. Na terenie gminy brak jest składowisk i przetwórni odpadów. Zbiórka odpadów odbywa się za pomocą pojemników 1,1 m³, kontenerów 7,0 m³ (bez segregacji), oraz pojemników i kontenerów ogólnodostępnych do selektywnej segregacji 2,5 m³ odpadów (szkło, papier, tworzywa). W 2006 r. w ramach selektywnej zbiórki odpadów komunalnych zebrano 6,6 ton odpadów, z czego 0,8 stanowił papier i tektura, 5,4 szkło a 0,4 tworzywa sztuczne. W ramach selektywnej zbiórki odpadów nie zostały objęte budynki mieszkalne." Sieć gazowa i energetyczna, energia cieplna "Brak gazu przewodowego – nie przebiegają przez teren gminy i w jej okolicach żadne sieci gazu przewodowego. Natomiast sytuacja zaopatrzenia energetycznego jest typowa dla województwa lubelskiego. Nie ma potrzeby poważniejszych inwestycyjnych uzupełniających sieć elektroenergetyczną. potrzeba etapowej modernizacji sieci NN. przedsięwzięć Na terenach gminy istnieje Gmina Rybczewice nie ma źródeł zbiorczego zaopatrzenia w energię cieplną. Występują tylko lokalne kotłownie o większej mocy zaopatrujące w ciepło budynki oświatowe, administracyjne, handlowe. Istnieje potrzeba pełnej modernizacji wraz z przebudową sieci energetycznej NN wraz ze stacjami trafo (na niewielkim obszarze przeprowadzono modernizację sieci)."
Podobne dokumenty
Gdzie Bystrzyca z Wieprzem łączą wody swe
z lokacją Lublina w 1317 r. Wtedy właśnie wykrystalizowała się w ogólnym zarysie sieć drożna Lubelszczyzny, która z niewielkimi zmianami przetrwała do czasów współczesnych. Trakt ze względu na jeg...
Bardziej szczegółowo