ZIChŚ

ZIChŚ
REMEDIACJA GRUNTÓW
Ćwiczenie nr 3
Określanie potrzeb wapnowania gleby.
Wyznaczanie dawek wapna na podstawie kwasowości wymiennej.
Wapnowanie korzystnie oddziałuje na wiele właściwości chemicznych i fizycznych
gleb kwaśnych. Podstawowym celem tego zabiegu jest neutralizacja kwasowości – czyli
poprawa odczynu gleby. Do wapnowania gleb stosuje się m.in. :
- wapno tlenkowe – CaO – zwane wapnem palonym – nadaje się do gleb cięższych, o dużej
pojemności sorpcyjnej (reakcja egzotermiczna),
- wapno węglanowe - CaCO3 – zwane wapniakiem mielonym – nadaje się do wszystkich
gleb, szczególnie do gleb lekkich.
Dawki nawozów wapniowych na 1 ha gleby najczęściej ustala się na podstawie
kwasowości hydrolitycznej oznaczonej metodą Kappena wykorzystując odpowiednie wzory.
ZASADA METODY KAPPENA
Do oznaczania kwasowości hydrolitycznej Hh stosuje się 1n roztwór octanu wapnia o pH 8,2,
który w wodzie hydrolizuje na słaby kwas octowy i silna zasadę wapniową. Obecne w
roztworze kationy wapnia wypierają kationy wodoru i glinu z kompleksu sorpcyjnego gleby.
W wyniku reakcji powstaje w roztworze kwas octowy, którego ilość określona przez
miareczkowanie jest miernikiem kwasowości hydrolitycznej.
WYKONANIE ĆWICZENIA
1. Do butelki o pojemności 500 cm3 odważyć 20 g powietrznie suchej, roztartej
i przesianej gleby.
2. Zawartość butelki zalać 100 cm3 1n roztworu octanu wapnia.
3. Butelkę zakorkować i wytrząsać intensywnie przez 1,0 h.
4. Po upływie tego czasu zawartość butelki przesączyć do kolbki.
5. Do kolby stożkowej o pojemności 200 cm3 odmierzyć 50 cm3 przesączu, dodać kilka
kropel fenoloftaleiny i miareczkować 0,1 N roztworem NaOH do lekko różowego
zabarwienia.
OBLICZANIE WYNIKÓW
Kwasowość hydrolityczną wylicza się z wzoru:
H h  V  5  1,5  0,1
gdzie:
Hh – kwasowość hydrolityczna, (cmol(+)/kg gleby),
V – objętość 0,1n NaOH zużytego na miareczkowanie próbki, cm3,
5 – współczynnik przeliczeniowy na 100 g gleby,
1,5 – poprawka na niepełne wyparcie jonów wodorowych przy jednorazowym traktowaniu
gleby octanem wapnia (współczynnik empiryczny),
0,1 – normalność (molowość) roztworu NaOH zużyta do miareczkowania.
OBLICZANIE DAWEK WAPNA:
Gdzie:
Hh – kwasowość hydrolityczna, (cmol(+)/kg gleby),
0,28 – liczba gramów CaO odpowiadająca 1 cmol(+),
0,50 - liczba gramów CaCO3 odpowiadająca 1 cmol(+),
3000 – masa (t) 20-cm warstwy gleby na powierzchni 1 ha ,
1000 – przelicznik gramów na kilogramy.
Uwaga: Obliczone dawki (t/ha) odnoszą się do czystych (100%) związków CaO lub CaCO3.
Obliczyć dawki nawozów wapniowych zawierających:
a/ 75% CaO
b/ 67% CaCO3