uzasadnienie - Sąd Okręgowy w Łodzi

Sygn. akt III Ca 665/14
UZASADNIENIE
Zaskarżonym wyrokiem z dnia 27 listopada 2013 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, II Wydział
Cywilny w sprawie o sygnaturze akt II C 640/13 z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im.
F. S. z siedzibą w G. przeciwko A. C. o zapłatę: 1. zasądził od A. C. na rzecz Spółdzielczej Kasy OszczędnościowoKredytowej im. F. S. z siedzibą w G. kwotę 17.077,31 złotych wraz z umownymi odsetkami w wysokości czterokrotności
stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego od dnia 5 lutego 2013 roku do dnia zapłaty; 2. zasądził
od A. C. na rzecz Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo-Kredytowej im. F. S. z siedzibą w G. kwotę 214 złotych tytułem
częściowego zwrotu kosztów procesu; 3. nie obciążył A. C. kosztami procesu w pozostałym zakresie.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy wskazał, że na zasądzoną kwotę składa się zadłużenie z tytułu pożyczki,
obejmujące kapitał w kwocie 15 900,96 zł oraz odsetki w kwocie 1 176,63 zł., których wysokości pozwana nie
kwestionowała.
Apelację od powyższego orzeczenia wywiodła pozwana, podnosząc, iż się z nim nie zgadza i uważa je za krzywdzące.
Skarżąca argumentowała, iż powódka doskonale znała jej sytuację materialną, przez co miała świadomość, iż nie
będzie w stanie spłacić zaciągniętego zobowiązania a mimo to udzieliła jej pożyczki. Ponadto apelująca wniosła o
rozłożenie na raty zasądzonej od niej na rzecz powódki kwoty, a także o nieobciążanie jej obowiązkiem zwrotu kosztów
postępowania poniesionych przez powódkę. /apelacja – 98-99/
W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie na jej rzecz od pozwanej kosztów
postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. /odpowiedz na
apelację – k. 126-127/
Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:
Apelacja pozwanej nie jest zasadna i jako taka podlega oddaleniu.
Zaskarżone orzeczenie zostało wydane w wyniku prawidłowo ustalonego stanu faktycznego, który nie był
kwestionowany przez skarżącą, co pozwoliło Sądowi Okręgowemu uznać je za własne. Wobec faktu, że nie jest rzeczą
Sądu Odwoławczego, powielanie wywodu, trafnie przytoczonego już przez Sąd I Instancji, w ramach niniejszego
uzasadnienia poprzestać należy jedynie na odniesieniu się do zarzutów podniesionych w apelacji.
Zamierzonego przez skarżącą skutku nie może odnieść podniesiona przez nią argumentacją, iż powódka wiedziała,
że pozwana nie będzie wstanie spłacić zaciągniętego zobowiązania, ze względu na jej sytuację majątkową, a mimo
to udzieliła pozwanej pożyczki. Powyższe rozumowania apelującej jest nie do przyjęcia, gdyż zmierza ono w istocie
do uchylenia się przez pozwaną od poniesienia kosztów związanych z zaciągnięciem zobowiązania i tym samym
oznacza obciążenie strony powodowej odpowiedzialnością za udzielenie pożyczki. Czyniąc rozważania w zakreślonym
kierunku wyjść należy od wskazania, iż w interesie każdego podmiotu zajmującego się zawodowo udzielaniem
pożyczek, jest sprawdzenie czy osoba, która chce zaciągnąć pożyczkę będzie wstanie ją spłacić. Powyższa teza znalazła
swoje normatywne odzwierciedlenie w treści art. 9 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie
konsumenckim (Dz.U. z 2011 r., nr 126, poz. 715 ze zm.), zgodnie z którym kredytodawca przed zawarciem umowy o
kredyt konsumencki jest zobowiązany do dokonania oceny zdolności kredytowej konsumenta na podstawie informacji
uzyskanych od konsumenta lub na podstawie informacji zawartych w bazie danych (zewnętrzna baza danych) lub w
zbiorze danych kredytodawcy (wewnętrzna baza danych). Bez wątpienia wskazana ustawa o kredycie konsumenckim
(dalej: ustawa) znajduje zastosowanie w niniejszej sprawie, co wynika wprost z jej art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1.
Ocena ryzyka kredytowego została zdefiniowana przez ustawodawcę jako dokonywana przez kredytodawcę ocena
zdolności konsumenta do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie o
kredyt konsumencki (art. 5 pkt 16 ustawy). Konsument jest zobowiązany do przedstawienia, na żądanie kredytodawcy,
dokumentów i informacji niezbędnych do dokonania oceny ryzyka kredytowego (art. 9 ust. 2 i ust. 3 ustawy),
gdyż z oczywistych względów osobą, która posiada najpełniejszą wiedzę o możliwości spłaty pożyczki, czy kredytu
jest sam kredytobiorca, ma on bowiem świadomość wysokości uzyskiwanych dochodów, posiadanego majątku oraz
zaciągniętych przez siebie zobowiązań. Jeżeli kredytodawcą jest bank, albo inna instytucja ustawowo upoważniona
do udzielania kredytów, ocena ryzyka kredytowego dokonywana jest zgodnie z art. 9 ust. 1, 2 i 3 ustawy, przy
uwzględnieniu art. 70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 1376 ze
zm. - art. 9 ust. 4 ustawy). Należy zatem zgodzić się z apelującą wyłącznie co do tego, że powódka jest zobowiązana do
badania zdolności kredytowej. Nieprawidłowa ocena zdolności kredytowej nie może jednak prowadzić do zwolnienia
pozwanej z obowiązku spłaty zaciągniętego długu, gdyż takie stanowisko nie znajduje oparcia w obowiązujących
przepisach prawnych. Pozwana jest osobą dorosłą, która powinna mieć świadomość konsekwencji związanych z
zawarciem umowy pożyczki. Pozwana podjęła decyzję o zawarciu umowy pożyczki wiedząc, jaki jest stan jej majątku,
a zwłaszcza, jakie uzyskuje dochody i jakie ryzyko wiąże się z zaciągnięciem pożyczki. Pozwana uzyskała od powódki
kwotę pożyczki, a zatem niewątpliwie powinna ją spłacić.
Odnosząc się do wniosku apelującej o rozłożenie na raty zasądzonego od niej na rzecz powódki świadczenia
Sąd Odwoławczy zważył, iż wniosek ten nie zasługuje na uwzględnienie. Wskazać należy, iż możliwość rozłożenia
zasadzonego świadczenia na raty na podstawie art. 320 k.p.c. jest wyjątkiem od zasady zasądzenia w całości
dochodzonego roszczenia w przypadku, gdy jest ono uzasadnione. Wykładnia omawianego przepisu musi być zatem
restryktywna, a w żadnym wypadku rozszerzająca. Uprawnienie przyznane sądowi na podstawie art. 320 k.p.c. nie
może być nadużywane. Każdorazowo możliwość zastosowania rozłożenia na raty pozostawiona została do oceny
sądu orzekającego w danej sprawie z uwzględnieniem jej okoliczności. W tym zakresie zaakcentować należy, że
brak jest podstaw do stwierdzenia, że w przypadku rozłożenia należności na raty, raty te skarżąca by uiszczała.
Nadto uwzględnieniu podlega też uzasadniony interes powódki wyrażający się w miarę sprawnym i niezwłocznym
otrzymaniu należnego jej świadczenia.
Mając powyższe na uwadze, wobec bezzasadności zarzutów sformułowanych w apelacji oraz nieujawnienia
okoliczności, które winny być uwzględnione w toku postępowania drugoinstancyjnego z urzędu, Sąd Okręgowy oddalił
apelację w oparciu o art. 385 k.p.c., jako bezzasadną.
Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy uznał, iż
z uwagi na trudną sytuację materialną i życiową pozwanej zasadne jest zastosowanie w stosunku do niej
dobrodziejstwa wynikającego z art. 102 in fine k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i odstąpienie od obciążania obowiązkiem
zwrotu przeciwnikowi kosztów postępowania apelacyjnego. Sąd Odwoławczy wziął pod uwagę, iż skarżąca prowadzi
wspólne gospodarstwo domowe wraz ze swoim mężem oraz niepełnosprawną córką, osiąga miesięcznie dochód w
wysokości 1.738 złotych netto. Córce pozwanej przysługuje renta socjalna w wymiarze 550 złotych netto. Mąż skarżącej
uległ wypadkowi, jest bezrobotny bez prawa do zasiłku. W dniu 28 lutego 2014 roku pozwana zgromadziła na koncie
bankowym zaledwie kwotę 298,45 złotych.