Nauczanie przedsiębiorczości w szkołach w Europie
Transkrypt
Nauczanie przedsiębiorczości w szkołach w Europie
Nauczanie przedsiębiorczości w szkołach w Europie: strategie, programy i efekty kształcenia Rośnie powszechność kształcenia w zakresie przedsiębiorczości Bruksela, dnia 13 kwietnia 2012 r. Zgodnie z niedawno opublikowanym raportem Komisji Europejskiej kształcenie w zakresie przedsiębiorczości jest coraz powszechniej promowane w większości państw europejskich. Osiem państw (Dania, Estonia, Litwa, Niderlandy, Szwecja, Norwegia, Walia oraz flamandzka część Belgii) uruchomiło specjalne strategie promowania kształcenia w zakresie przedsiębiorczości, a 13 innych państw (Austria, Bułgaria, Republika Czeska, Finlandia, Grecja, Węgry, Islandia, Liechtenstein, Polska, Słowacja, Słowenia, Hiszpania i Turcja) włączyło je do swoich strategii uczenia się przez całe życie, strategii na rzecz młodzieży lub na rzecz wzrostu. W połowie państw europejskich przeprowadza się reformy edukacji, których częścią jest zwiększenie roli kształcenia w zakresie przedsiębiorczości. Na potrzeby raportu zatytułowanego „Nauczanie przedsiębiorczości w szkołach w Europie” zbadano 31 państw i 5 regionów europejskich. Androulla Vassiliou, komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży, powiedziała: „Kształcenie w zakresie przedsiębiorczości jest czynnikiem napędowym przyszłego wzrostu i pomoże nam zainspirować kolejne pokolenia przedsiębiorców. Jeżeli mamy utrzymać konkurencyjność Europy, musimy inwestować w ludzi, w ich umiejętności, zdolności przystosowawcze oraz innowacyjność. Oznacza to, że musimy zachęcać do prawdziwej zmiany sposobu myślenia w Europie w kierunku większej przedsiębiorczości, zaczynając od zaszczepiania ducha przedsiębiorczości od najwcześniejszych lat szkolnych.” Z raportu wynika, że kształcenie w zakresie przedsiębiorczości jest elementem programów nauczania szkół podstawowych w dwóch trzecich państw objętych badaniem. Chociaż na tym etapie kształcenia przedsiębiorczość nie jest nauczana jako osobny przedmiot, w połowie państw zdefiniowano efekty uczenia się, które dotyczą postaw i umiejętności związanych z przedsiębiorczością, takie jak wykazywanie inicjatywy i podejmowanie ryzyka oraz kreatywność. W gimnazjach i szkołach średnich w połowie państw przedsiębiorczość jest częścią takich przedmiotów obowiązkowych, jak ekonomia lub nauki społeczne. W dwóch państwach – na Litwie i w Rumunii – przedsiębiorczość jest osobnym, obowiązkowym przedmiotem na poziomie gimnazjum, a w Polsce na poziomie liceum. W raporcie wskazuje się również, że wiele państw wspiera inicjatywy związane z kształceniem w zakresie przedsiębiorczości, takie jak zacieśnianie współpracy między sektorem edukacji i biznesu oraz zakładanie przez studentów małych firm. Jednak ukierunkowane kształcenie nauczycieli w tej dziedzinie dostępne jest jedynie we Wspólnocie Flamandzkiej w Belgii, w Bułgarii i w Niderlandach. Tylko w jednej trzeciej państw europejskich istnieją centralne wytyczne i materiały dydaktyczne dla kształcenia w zakresie przedsiębiorczości. Kontekst Unia Europejska promuje przedsiębiorczość jako kluczowy czynnik konkurencyjności, a także wskazuje na znaczenie rozpowszechniania europejskiej kultury przedsiębiorczości przez wspieranie właściwego sposobu myślenia i umiejętności związanych z przedsiębiorczością. W zaleceniu Parlamentu Europejskiego i Rady z 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie przedsiębiorczość jest jedną z ośmiu kluczowych kompetencji. Potrzeba zwiększenia potencjału obywateli w zakresie przedsiębiorczości i innowacyjności podkreślona jest także w trzech inicjatywach przewodnich strategii „Europa 2020” na rzecz zrównoważonego wzrostu gospodarczego i zatrudnienia: „Unia innowacji”, „Mobilna młodzież” oraz „Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia”. Zwiększanie kreatywności i innowacyjności, w tym przedsiębiorczości, na wszystkich poziomach kształcenia i szkolenia jest także długoterminowym celem strategicznych ram współpracy europejskiej „Kształcenie i szkolenie 2020” . W tym celu w listopadzie 2011 r. Komisja powołała grupę roboczą ds. kształcenia w zakresie przedsiębiorczości. Grupa ta składa się z ekspertów z 24 państw oraz z przedstawicieli przedsiębiorstw i związków zawodowych. Jej celem jest wsparcie wysiłków państw członkowskich w realizacji kształcenia w zakresie przedsiębiorczości oraz kierowanie pracami Komisji na rzecz promowania kształcenia w tym zakresie. Do końca 2013 r. grupa opracuje poradnik strategiczny na temat kształcenia w zakresie przedsiębiorczości. Tekst opracowano na podstawie Komunikatu Prasowego Komisji Europejskiej IP/12/365 Pełna wersja raportu Entrepreneurship Education at School in Europe. National Strategies, Curricula and Learning Outcomes Jest dostępna w języku angielskim na stronie internetowej Polskiego Biura Eurydice: http://www.eurydice.org.pl/node/84 Rys. 1: Krajowe/regionalne strategie i inicjatywy dotyczące włączania przedsiębiorczości do kształcenia ogólnego (ISCED 1-3), 2011/12 Źródło: Eurydice. Rys. 2: Przedmioty obejmujące kształcenie w zakresie przedsiębiorczości w gimnazjach (ISCED 2), 2011/12 Przedsiębiorczość Ekonomia, biznes i planowanie kariery Nauki społeczne Matematyka, nauki ścisłe, technologia, informatyka Sztuka i muzyka Przedmioty nieobowiązkowe/do wyboru Źródło: Eurydice. Przedmioty obowiązkowe dla wszystkich Rys. 3: Przedmioty obejmujące kształcenie w zakresie przedsiębiorczości w szkołach ponadgimnazjalnych (ISCED 3), 2011/12 Przedsiębiorczość Ekonomia, biznes i planowanie kariery Nauki społeczne Matematyka, nauki ścisłe, technologia, informatyka Etyka i język ojczysty Przedmioty nieobowiązkowe/do wyboru Przedmioty obowiązkowe dla wszystkich Źródło: Eurydice. Rys. 4: Dostępność centralnych wytycznych i materiałów do nauczania przedsiębiorczości, 2011/12 Źródło: Eurydice.