III KO panel tematyczny jak stworzyć regiony z krwi i kości 17.05.2008

17 maja 2008, Warszawa
Rozwój regionów podstawą stabilnego państwa
III Kongres Obywatelski.. Panel tematyczny: Jak tworzyć regiony z krwi i kości
Jaka jest rola regionów we współczesnym państwie? Czy polskie obszary mają szansę na
rozwój i rywalizację ze swoimi odpowiednikami z państw lepiej rozwiniętych? Czy
reforma samorządowa podjęta w 1999 roku była słusznym krokiem? - na te pytania
próbowali odpowiedzieć uczestnicy panelu „Jak stworzyć regiony z krwi i kości?”
Kwestie kształtowania i funkcjonowania regionów dotyczą wielu aspektów społecznych i
ekonomicznych. Polskie społeczeństwo od lat charakteryzuje się bardzo niskim poziomem
zaufania i współpracy w układach szerszych niŜ rodzinne i koleŜeńskie. Umiejętne
wykorzystane poczucia toŜsamości regionalnej moŜe być pozytywnym czynnikiem w
kreowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Region jest doskonałym sposobem na aktywizację
ludzi, wspieranie inicjatyw oddolnych oraz rozwój społeczny i ekonomiczny całego kraju.
Paneliści zebrani w Politechnice Warszawskiej reprezentowali zarówno teoretyków
zagadnienia, jak równieŜ samorządowców zawodowo zajmujących się kształtowaniem i
rozwojem regionów. JednakŜe porównanie teoretycznych moŜliwości z rzeczywistymi
działaniami podejmowanym w Polsce wypada słabo. Reforma samorządowa rozpoczęta w
1999 roku nie ustrzegła się potknięć i błędnych rozwiązań. Największym problemem jest
chaos legislacyjny i niejasny podział kompetencji pomiędzy poszczególnymi organami.
Same obowiązki wojewody określają 332 ustawy, a mimo to wiele kwestii pozostaje
nierozwiązanych.
Obecny na spotkaniu przedstawiciel rządu, Tomasz Siemoniak, sekretarz stanu w MSWiA,
przedstawił plany dotyczące zmian ustroju samorządowego. „Obecnie system prawny jest
pełen sprzeczności i paradoksów. Obywatele nie mają jasnej informacji, do kogo zwracać w
poszczególnych kwestiach, często nie wiedzą tego nawet urzędnicy" – mówił Siemoniak.
Podstawową kwestią będzie przesunięcie wielu kompetencji na niŜsze szczeble administracji
samorządowej. Dotychczasowe rozwiązania nakładały zbyt wiele obowiązków na organy
centralne co utrudniało i spowalniało ich prawidłowe funkcjonowanie. Największe polskie
województwa zajmują obszary równe terytorium Danii, a skuteczne zarządzanie nimi jest
ogromnym wyzwaniem. Zmiany zakładają rozwiązywanie problemów na poziomie lokalnym
bez przeciąŜania nieistotnymi sprawami najwyŜszych organów w województwie.
Przedstawiciele samorządów dyskutowali o współpracy pomiędzy regionami oraz efektach
reformy samorządowej z 1999 roku. „Pierwsze lata istnienia samorządów były trudne i pod
wieloma względami złe. Dopiero pieniądze z programów Unii Europejskiej przyniosły
gwałtowny skok jakościowy w działaniach polskiej administracji samorządowej, Od
momentu uzyskania dostępu do unijnych funduszy, samorządy zaistniały w świadomości
społecznej jako organy mające rzeczywisty wpływ na Ŝucie przeciętnego obywatela” - mówił
Marek Woźniak, mówił marszałek województwa wielkopolskiego.
Mimo to w porównaniu do swoich odpowiedników w Unii Europejskiej największe polskie
regiony mają jeszcze duŜe zaległości. Wzorcowym przykładem zarządzania regionami są
niemieckie landy. JednakŜe dogonienie najlepszych wymaga zwiększenia środków
finansowych jakim dysponują polskie regiony. BudŜet Bawarii, największego niemieckiego
landu stanowi 13% budŜetu całego państwa. Dla porównania, województwo mazowieckie
będące najbogatszym w Polsce ma dyspozycji pieniądze będące odpowiednikiem zaledwie
1% budŜetu kraju.
Polska posiada około 7-8 duŜych regionów będących w stanie rywalizować z największymi
regionami europejskimi. Województwa samodzielnie nie mają takiego potencjału, dlatego teŜ
dla osiągnięcia sukcesu niezbędna jest współpraca ponadregionalna. Dotyczy to zwłaszcza
wschodnich województw naszego, które w wyniku historycznych uwarunkowań są najsłabiej
rozwinięte i w pojedynkę nie mają szans na szybki i skuteczny rozwój.
Uczestnicy panelu:
Tomasz Siemoniak - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji
Marek Woźniak – Marszałek Województwa Wielkopolskiego
Dr Grzegorz Kostrzewa - Zorbas - Sejmik Województwa Mazowieckiego