Eutanazja - konspekt.

Chrześcijanin wobec życia – bioetyka dla II klas SLO (Eutanazja)
6
Eutanazja
Definicja i wyjaśnienie problemu
Eutanazja to działanie lub zaniechanie działania, które ze swej natury lub w intencji działającego zadaje
śmierć osobom znajdującym się w stanie skrajnego cierpienia, umierającym czy głęboko upośledzonym.
Może być ona:
• czynna – jest to bezpośrednie zabójstwo najczęściej spowodowane przedawkowaniem leków lub
przez zastrzyki powodujące śmierć.
• bierna – polega na zaniechaniu podawania pokarmów i płynów lub zaniechanie podawania
niezbędnych leków.
Eutanazja może mieć charakter zabójstwa lub samobójstwa. Samobójstwo z kolei może być samodzielne
lub wspomagane przez innych.
Eutanazja jest dopuszczalna lub zalegalizowana w: Holandii, Belgi, Luksemburgu, Szwajcarii, Albanii,
Japonii, w amerykańskich stanach Teksas i Oregon.
Główne problemy etyczne
•
•
Główny dylemat etyczny związany jest z tzw. „prawem do śmierci”, tzn. czy człowiek ma prawo
decydować o momencie swojej śmierci (dotyczy to eutanazji osób świadomych) oraz czy ma
prawo decydować o momencie śmierci innych osób (w przypadku eutanazji osób
nieświadomych, w śpiączce). W tym drugim przypadku decydentami byliby lekarze bądź
rodzina. Czy zatem można przyznać komukolwiek, poza Bogiem, prawo do odbierania życia
(uśmiercania)?
Drugi problem etyczny eutanazji jest związany z prawem do „godnej śmierci”. Przy czym
określenie to - „godna śmierć” jest rozumiane bardzo specyficznie. Chodziłoby mianowicie
o śmierć jak najmniej uciążliwą (ból, cierpienie psychiczne, niewygoda, niepokój, bycie
ciężarem dla bliskich …). Z takiego rozumienia „godnej śmierci” wynikałoby, że śmierć
w cierpieniach nie jest śmiercią godną (spontanicznie przychodzi na myśl Chrystus, który umiera
w cierpieniach). A zatem, czy człowiek ma takie prawo, by nie doświadczać jakichkolwiek
cierpień, zwłaszcza związanych ze starością, chorobą, umieraniem?
Stanowisko Kościoła na podstawie KKK i innych dokumentów
KKK 2276-2279
EV 64-67, 73
Argumenty ZA
•
•
•
•
•
Względy „humanitarne”, których celem jest skrócenie uciążliwych cierpień osób ciężko
i terminalnie chorych.
Wolność człowieka przejawia się również w tym, że może on wybrać moment swojej śmierci.
Jest to rozwiązanie dla ludzi, którzy ze względu na starość, niedołężność nie chcą być
obciążeniem dla rodziny.
Dzięki legalizacji eutanazji nie byliby narażeni na negatywne kary ci, którzy zabijają z litości.
Eutanazja widziana jest tutaj jako czyn miłosierdzia względem cierpiących i terminalnie chorych.
Miłosierdzia, które może wyświadczyć im rodzina przyjaciele lub bliscy.
Względy finansowe, związane z utrzymaniem i leczeniem osób, które i tak umrą w niedługim
czasie. Byłoby to więc rozwiązanie dla problemu starzejących się społeczeństw.
Argumenty PRZECIW
•
•
Eutanazja wprost godzi w przykazanie "Nie zabijaj".
Ci, którzy twierdzą, że mają prawo do śmierci angażują innych, aby pozbawili ich życia lub
Chrześcijanin wobec życia – bioetyka dla II klas SLO (Eutanazja)
•
•
•
•
•
•
•
7
w jakiś sposób uczestniczyli w tym (np. lekarze wydający opinię i kwalifikujący do eutanazji).
Legalizacja eutanazji otwiera szerokie pole do nadużyć, np. wykonywanie eutanazji
niedobrowolnych na osobach nieświadomych, wywieranie presji na osobach chorych, aby
zgodziły się na eutanazję, by nie obciążać rodziny i społeczeństwa.
Zmienia spojrzenie na lekarza, którego zadaniem jest ratowanie życia, a nie jego odbieranie. To
może rodzić nieufność i lęk w relacji lekarz – pacjent.
Rodzi utylitarystyczne podejście do ludzkiego życia: wartościowy jest tylko człowiek zdrowy
i produktywny, natomiast stary i chory jest już niepotrzebny.
Poważne wątpliwości budzi także kwestia pewności co do nieuleczalności danej choroby; postęp
medycyny pokazuje, że zawsze istnieje prawdopodobieństwo odkrycia nowym metod
leczniczych.
Legalizacja eutanazji może sprawić, że nie będzie się szukać nowych metod leczenia niektórych
chorób, gdyż taniej będzie uśmiercać pacjentów.
Legalizacja eutanazji otwiera drzwi, których już się nie da zamknąć; przeciwnie – trzeba je
będzie otwierać coraz szerzej, tzn. udostępniać eutanazję coraz szerszej grupie osób (np. już nie
tylko terminalnie i nieuleczalnie chorym i cierpiącym fizycznie, ale również – chorym
psychicznie, już nie tylko dorosłym, ale również dzieciom). Raz wprowadzone prawo trudno jest
wycofać, natomiast łatwo poszerzyć. Jest to zasada tzw. „równi pochyłej”. Dobrym przykładem
byłaby Belgia, która zalegalizował eutanazję w 2002 r. wyłącznie dla osób dorosłych; natomiast
w 2014 r. rozszerzyła ją również na dzieci.
Odrzuca sens cierpienia, przez które człowiek uczestniczy krzyżu Chrystusa.
Propozycje rozwiązań alternatywnych, które nie budzą wątpliwości moralnych
•
•
•
Dobrze rozwinięty system hospicjów.
Domy dziennego pobytu, gdzie rodziny mogłyby zostawiać swoje osoby starsze i chore na
pewien czas, np. gdy są w pracy.
Opieka paliatywna, czyli leczenie bólu.
Dodatkowe informacje
Od eutanazji należy odróżnić rezygnację z uporczywej terapii oraz działań, których pierwszorzędnym
celem jest złagodzenie cierpień przez terapie paliatywne.