RAPORT Z EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ

Szkoła Podstawowa nr 16 im. prof. Rudolfa Ranoszka
w Jastrzębiu-Zdroju
RAPORT Z EWALUACJI
WEWNĘTRZNEJ
Raport sporządzili:
mgr Jacek Chrabąszcz i mgr Zofia Prządka
8 kwietnia 2014 r.
Wstęp
PLAN EWALUACJI WEWNĘTRZNEJ W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 16
W JASTRZĘBIU-ZDROJU
1.
2.
Art. 33 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572
ze zmianami).
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 7.10.2009 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego
(Dz. U. Nr 168, poz. 1324 oraz z 2013 r. poz. 560).
Ewaluacja w zakresie wymagania: Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się.
Termin ewaluacji: marzec 2014 r.
Charakterystyka wymagania ̶ Poziom D:
1. Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów.
2. Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania.
3. Informowanie ucznia o jego postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować
ich indywidualny rozwój.
4. Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się.
5. Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się.
6. Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach.
7. Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy
i oddziału.
Charakterystyka wymagania ̶ Poziom B:
1. Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej
wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz lepiej
funkcjonować w społeczności lokalnej.
2. Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się
odpowiedzialni za własny rozwój.
3. Uczniowie uczą się od siebie nawzajem.
4. W szkole lub placówce stosuje się nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów.
Cel ewaluacji
i sposoby
wykorzystania
wyników
Odbiorcy ewaluacji
Identyfikacja
zasobów
Wskazanie
wykonawców
ewaluacji
Określenie
przedmiotu
ewaluacji
Doskonalenie procesów edukacyjnych.
Doskonalenie współpracy pomiędzy nauczycielami.
Ustalenie, które kompetencje pedagogiczne nauczycieli wymagają doskonalenia.
Dyrekcja, nauczyciele, rodzice.
Wykorzystanie tabletów do przeprowadzenia badań ankietowych. Formularze
Google i Adobe FormsCentral, które gromadzą wyniki i generują wykresy. OneDrive
Microsoftu do pracy zespołowej przy redagowaniu raportu.
Dyrektor jako koordynator ewaluacji,
Wicedyrektor,
mgr Jacek Chrabąszcz odpowiedzialny za zebranie danych z ankiet,
mgr Jacek Chrabąszcz, mgr Zofia Prządka ̶ zredagowanie raportu.
Procesy edukacyjne zorganizowane są w sposób sprzyjający uczeniu się.
2
Sformułowanie
pytań kluczowych
Określenie
kryteriów ewaluacji
Dobór metod
badawczych
Określenie ram
czasowych
Określenie formatu
raportu i sposób
upowszechnienia
wyników
1. Czy uczniowie w naszej szkole są systematycznie przysposabiani
do uczenia siebie i w tym wysiłku uzyskują wsparcie od nauczycieli?
2. Czy wsparcie to obejmuje wiedzę o tym, jak się uczyć, pomoc
w planowaniu i organizacji procesu uczenia się, pomoc w sytuacjach trudnych,
udzielanie informacji zwrotnych oraz budowanie motywacji?
3. Czy lekcje organizowane są w taki sposób, aby uczniowie, pracując
w grupach, korzystali nawzajem ze swoich talentów i wiedzy, brali
odpowiedzialność za pomoc kolegom, a także rozwijali społeczną umiejętność
zgodnej i twórczej kooperacji?
4. Czy nauczyciele przedmiotowi realizują uzgodnione strategie pracy
z klasą i poszczególnymi uczniami, nie konkurują ze sobą o czas ucznia, wspólnie
podejmują odpowiedzialność za kształtowanie podstawowych umiejętności,
wykorzystują podczas swoich zajęć wiedzę zdobytą przez uczniów na lekcjach
kolegów, dbają o kształtowanie holistycznego obrazu świata bez kawałkowania
wedle akademickich podziałów?
Priorytetem pracy szkoły jest uczenie się i nauczanie, dlatego
1. Wszystkie procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu
się, są temu podporządkowane wszystkie składniki tego wymagania – metody
pracy, indywidualne podejście, atmosfera.
2. Proces nauczania jest prowadzony zgodnie z dorobkiem wiedzy na temat
uczenia się.
3. Środowisko uczenia jest atrakcyjne, wprowadza porządek i zachęca uczniów do
samokontroli.
4. Nauczanie jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane,
przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie, ilość czasu spędzanego na
uczeniu się jest zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania naprawdę
angażują uczniów, także w doskonalenie zajęć prowadzonych w szkole.
Obserwacja lekcji:
mgr Bogusz-Wiśniewska Janina
poniedziałek 17.03
6
4a
Bartek Sebastian
poniedziałek 17.03
7
6b
mgr Koczor Małgorzata
wtorek
18.03
6
świetlica
mgr Krzystała Olga
wtorek
18.03
7
2a
mgr Wydra-Piotrkowska Monika
czwartek
20.03
1
6b
mgr Królica Barbara
czwartek
20.03
2
1b
mgr Klyszcz Jolanta
czwartek
20.03
4
3a
mgr Brzoza Magdalena
czwartek
20.03
5
4b
mgr Bury Zuzanna
poniedziałek 24.03
6
3a
mgr Biskupek Katarzyna
środa
26.03
4
4b
mgr Strzelecka Janina
środa
26.03
6
1a
mgr Myśliwiec Joanna
środa
26.03
7
2b
Ankiety dla nauczycieli – wykorzystana zostanie ankieta ze strony SEO, 13.03
Ankieta dla rodziców – 13.03
Ankieta dla uczniów „Moja szkoła”: 6a wtorek 25.03. gzw, 6b środa 26.03 przyr.
Ankieta dla uczniów „Mój dzień”: 5a środa 26.03 gzw., 5b piątek 28.03 gzw.
Wywiad z uczniami klas 1-3
Badania prowadzone będą od 13 do 26 marca.
Opracowanie wyników do 7 kwietnia.
Przedstawienie raportu 8 kwietnia.
Raport w wersji końcowej przedstawiony zostanie radzie pedagogicznej, radzie
rodziców oraz zamieszczony na stronie internetowej szkoły.
3
Poziom spełniania wymagania:
Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się.
2. *Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się
Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi uczniów, a nauczyciele
stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i oddziału. (D)
Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania. (D)
Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom uczyć się i planować
ich indywidualny rozwój. (D)
Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się. (D)
Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się. (D)
Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w trudnych sytuacjach. (D)
Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy, i oddziału. (D)
Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych dziedzin wiedzy i jej
wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom zrozumieć świat oraz
lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej. (B)
Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się. Czują się
odpowiedzialni za własny rozwój. (B)
Uczniowie uczą się od siebie nawzajem. (B)
W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące rozwojowi uczniów. (B)
*Jest to 2. spośród 12 wymagań stawianych szkołom przez państwo.
WNIOSKI
1. Uczniowie w naszej szkole są przysposabiani do uczenia siebie i uzyskują wsparcie od nauczycieli.
2. Wsparcie nauczycieli obejmuje przede wszystkim przekazywanie wiedzy, jak planować i organizować
proces uczenia się, oraz motywowanie do nauki – przede wszystkim przez pozytywną informację
zwrotną. Nauczyciele starają się pomagać uczniom w trudnych sytuacjach.
3. Zazwyczaj lekcje zorganizowane są w sposób umożliwiający rozwijanie społecznej umiejętności zgodnej
i twórczej współpracy, dający możliwość wzajemnego korzystania z wiedzy i talentu uczniów. Jeśli
chodzi o branie odpowiedzialności za pomoc kolegom, nie można wykorzystywać nakazów, ale raczej
promować pozytywne wzorce kooperacji.
4. U nauczycieli widoczna jest odpowiedzialność za kształtowanie podstawowych umiejętności, które
muszą nabyć uczniowie w trakcie nauki w szkole. Większość nauczycieli realizuje uzgodnione z
uczniami strategie pracy i nie konkurują ze sobą o czas ucznia. W zależności od realizowanych treści
nauczyciele wykorzystują w czasie swoich zajęć wiedzę przekazywaną na lekcjach koleżanek i kolegów.
4
Rekomendacje:
1. Należy w podsumowaniu lekcji pomóc uczniom w zastanowieniu się, czego się nauczyli podczas
lekcji i uzyskać od nich informację zwrotną, że to przyniosło skutek.
2. Wskazane jest zwiększenie liczby ćwiczeń, które wymagają kooperacji uczniów.
3. Warto pobudzać kreatywność uczniów do tworzenia zadań, które można wykorzystać w czasie
lekcji.
4. W większym stopniu powinno się wykorzystać na zajęciach sprzęt audiowizualny, a zwłaszcza
tablice interaktywne.
WYNIKI EWALUACJI
Wymaganie:
Procesy edukacyjne są zorganizowane w sposób sprzyjający uczeniu się. Nauczanie
w efektywnych szkołach jest celowe, ma jasno określone zadania, jest dobrze zorganizowane,
przygotowane i odbywa się w odpowiednim tempie. Ilość czasu spędzanego na uczeniu się jest
zaplanowana i kontrolowana, a stawiane pytania angażują uczniów. Środowisko uczenia się
powinno być atrakcyjne, metody pracy nauczycieli oparte na najnowszej wiedzy pedagogicznej.
Ważne jest, by zachęcać uczniów do samooceny i brania odpowiedzialności za proces uczenia się.
Duży wpływ na ten proces ma informowanie uczniów o postępie, jaki się dokonuje w ich rozwoju
intelektualnym, społecznym i osobistym.
Nauczyciele, organizując proces edukacyjny mający na celu realizację treści wynikających z podstawy
programowej, dostosowują go do potrzeb uczniów, grup i oddziałów, stawiają przed uczniami cele uczenia
się i formułują wobec nich jasno określone oczekiwania. Informacja zwrotna, jakiej nauczyciele udzielają
uczniom podczas zajęć wpływa pozytywnie na uczenie się uczniów podczas lekcji. Uczniowie zgodnie
stwierdzają, że nauczyciele uczą ich, jak się uczyć – czyli kluczowej umiejętności. Nauczyciele i uczniowie
tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się poprzez: motywowanie, dostrzeganie mocnych stron uczniów,
aktywizowanie do działania, zachęcanie do współpracy w grupie, działanie na rzecz innych, okazywanie
akceptacji i tolerancji, dostosowanie wymagań do indywidualnych potrzeb uczniów. Nauczyciele doceniają
zaangażowanie uczniów i przydzielają im zadania zgodnie z prezentowanymi możliwościami, eksponują
plusy, a przez to wpływają na większą aktywność uczniów. Zauważalna jest międzyprzedmiotowa korelacja
zagadnień omawianych na lekcjach z różnych przedmiotów. Daty sprawdzianów i testów są konsultowane z
uczniami i wybierany jest najdogodniejszy dla nich termin. Rodzaje zajęć pozalekcyjnych związane są z
zainteresowaniami uczniów. Zazwyczaj dobór metod i form pracy umożliwia uczniom korzystanie z siebie
nawzajem jako z „zasobów edukacyjnych”, ze swoich talentów i wiedzy − najczęściej podczas pracy w
parach lub grupach. Nowatorskie rozwiązania stosowane w szkole obejmują: metody, programy, środki i
treści.
Obszar badania: Planowanie procesów edukacyjnych w szkole lub placówce służy rozwojowi
uczniów, a nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i
oddziału.
Ponad połowa uczniów potwierdziła, że współpracowała z innymi na wszystkich lekcjach lub większości
zajęć, ewentualnie − połowie. Wprawdzie około jedna czwarta uczniów stwierdziła, że współpracuje na
mniej niż połowie zajęć, ale należy wziąć tu pod uwagę porę dnia, kiedy przeprowadzono ankietę −
pierwszą lekcję w danym dniu. Zdecydowana większość uczniów uważa, że nauczyciele zrozumiale i
interesująco tłumaczą zagadnienia, trafiając do większości ankietowanych. Czworo uczniów stwierdziło, że
5
połowa treści przekazywanych na lekcjach jest dla nich zrozumiała. Nauczyciele potrafią zainteresować
ucznia tematem lekcji według połowy ankietowanych, prawie jedna czwarta uczniów twierdzi, że mniej niż
połowa zajęć jest dla nich interesująca. Prawie połowa ankietowanych uczniów przyznaje, że sposób w jaki
nauczyciele uczą, ma wpływ na to, że chcą się uczyć.
Nauczyciele stosują metody oparte na działalności uczniów, które pozwalają na pełne zaangażowanie w
pracę oraz sprzyjają dokumentowaniu i prezentowaniu efektów pracy zespołowej, np. metodę twórczego
rozwiązywania problemów − uczącą krytycznego i twórczego myślenia i łączenia wiedzy z doświadczeniem.
Współpracowałam/em z innymi uczniami (U „Mój dzień”, p. 11.)
na wszystkich zajęciach
4 12%
na większości zajęć
11 33%
na połowie zajęć
4 12%
na mniej niż połowie zajęć 8 24%
na żadnych zajęciach
6 18%
Nauczyciele zrozumiale tłumaczą zagadnienia. (U „Moja szkoła”, p. 50.)
do wszystkich
10 26%
do większości
18 47%
do połowy
6 16%
do mniej niż połowy 3 8%
do żadnego
1 3%
Nauczyciele potrafią zainteresować mnie tematem lekcji. (U „Moja szkoła”, p. 51.)
do wszystkich
5 13%
do większości
14 37%
do połowy
8 21%
do mniej niż połowy 9 24%
do żadnego
2 5%
Sposób, w jaki nauczyciele uczą, powoduje, że chcę się uczyć. (U „Moja szkoła”, p. 52.)
do wszystkich
4 11%
do większości
12 32%
do połowy
12 32%
do mniej niż połowy 7 18%
do żadnego
3 8%
6
Obszar badania: Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec
nich oczekiwania.
Uczniowie znają stawiane przed nimi cele uczenia się i formułowane wobec nich oczekiwania.
Zdecydowana większość uczniów stwierdza, że na początku lekcji nauczyciele podają jasno określone cele
lekcji i że zna powody uczenia się określonych treści. Zdaniem przeważającej większości uczniów
nauczyciele wyjaśniają im, jakich działań oczekują od nich na lekcji.
Wszyscy nauczyciele, których lekcje obserwowano zapoznali uczniów z celami lekcji. Stosowali w tym celu
rozwiązywanie zagadek, krzyżówek, losowanie karteczek z wyrazami, pogadanki, zabawę, swobodną
rozmowę z uczniami. Na lekcji religii każdy uczeń otrzymał kartkę z wypisanymi celami zajęć aby mógł
zweryfikować w każdej chwili czy jego działania są zgodne z celami lekcji.
Wiem, co było dzisiaj celem lekcji. (U „Mój dzień”, p. 3.)
na wszystkich zajęciach 14 42%
na większości zajęć
15 45%
na połowie zajęć
2 6%
na mniej niż połowie zajęć 2 6%
na żadnych zajęciach
0 0%
Wiem, dlaczego czegoś się uczę na tej lekcji. (U „Moja szkoła”, p. 31.)
do wszystkich zajęć
10 26%
do większości zajęć
19 50%
do połowy zajęć
4 11%
do mniej niż połowy zajęć 3 8%
do żadnych zajęć
2 5%
Nauczyciele wyjaśniają nam, jakich działań oczekują od nas na lekcjach. (U „Moja szkoła”, p. 56.)
do wszystkich
9 24%
do większości
17 45%
do połowy
9 24%
do mniej niż połowy 3 8%
do żadnych
0 0%
Obszar badania: Informowanie ucznia o postępach w nauce oraz ocenianie pomagają uczniom
uczyć się i planować ich indywidualny rozwój.
Prawie wszyscy rodzice uważają, że stosowany przez nauczycieli sposób oceniania uczniów zachęca
dziecko do uczenia się i pozwala planować ich indywidualny rozwój. Około trzy czwarte uczniów klas piątych
przyznaje, że nauczyciele przestrzegają ustalonych zasad oceniania; 7 osób twierdzi, że nauczyciele
przestrzegają zasad oceniania na mniej niż połowie zajęć. Niemal wszyscy uczniowie uważają, że są
oceniani według ustalonych i jasnych zasad. Trzy czwarte uczniów uważa, że nauczyciele uzasadniają
7
większość ocen, co jest dla uczniów ważne, gdyż otrzymują w ten sposób informację zwrotną o efektach
swojej pracy i wiedzą, co mają poprawić. Nauczyciele rozmawiają o ich sukcesach i trudnościach w nauce.
Zdecydowana większość uczniów uważa, że nauczyciele pomagają im przezwyciężyć trudności w nauce.
Niemal wszyscy uczniowie przyznają, że nauczyciele pomagają im, gdy z czymś mają trudności.
Ponad połowa uczniów twierdzi, że nauczyciele rozmawiają z nimi o tym, co wpłynęło na ich sukcesy w
nauce.
Uczniowie i rodzice informowani są o postępach uczniów poprzez informacje w zeszytach, wpisach i
uwagach w zeszytach przedmiotowych, kartach przewidywanych ocen końcoworocznych.
Rodzice informowani są o postępach uczniów na zebraniach i w czasie rozmów indywidualnych, natomiast
uczniowie – w czasie analizy prac pisemnych, odpowiedzi ustnych, wniosków wynikających z pracy uczniów
na lekcji.
W czasie rozmów indywidualnych z uczniami omawiane są ich problemy w nauce i zachowaniu,
wskazywane są środki i sposoby ich rozwiązania. Problemy uczniów porusza się też w czasie dyskusji na
lekcjach.
W czasie obserwowanych zajęć nauczyciele zamiast poprawiać błędy naprowadzali uczniów na prawidłowe
rozwiązania. Nauczyciele najczęściej udzielali rad i wskazówek, informowali, co uczeń zrobił dobrze, co
należy poprawić. Dzięki teku uczniowie nabierali chęci do dalszej aktywności. Pracowali z większym
zaangażowaniem i poprawnie wywiązywali się z zadań. Informacja zwrotna od nauczyciela szczególnie
pochwała podnosi wiarę ucznia we własne możliwości, podnosi jego samoocenę i daje poczucie osiągnięcia
sukcesu.
Czy to, jak nauczyciele oceniają Pani/Pana dziecko, zachęca je do uczenia się? (R p. 9.)
zdecydowanie tak 11 46%
raczej tak
10 42%
raczej nie
2 8%
zdecydowanie nie 1 4%
Moi nauczyciele przestrzegali dzisiaj ustalonych zasad oceniania. (U „Mój dzień”, p. 18.)
na wszystkich zajęciach 16 48%
na większości zajęć
9 27%
na połowie zajęć
1 3%
na mniej niż połowie zajęć 2 6%
na żadnych zajęciach
5 15%
Nauczyciele uzasadniają oceny (U wywiad).
Nauczyciele uzasadniają oceny
Liczebność: 33
50
45,5
większość stopni
Odpowiedzi (%)
40
30
20
połowę stopni
30,3
mniej niż połowę stopni
15,2
9,1
10
0
8
0
Sugestie
każdy stawiany stopień
żadnych stopni nie
uzasadniają
Jak się zazwyczaj czujesz, kiedy jesteś oceniana/y? (U „Moja szkoła”, p. 27.)
jestem zadowolona/y
15 21%
czuję się zniechęcona/y
8 11%
jest mi to obojętne
5 7%
mam ochotę się uczyć
6 9%
postanawiam, że się poprawię 16 23%
nie chce mi się uczyć dalej
3 4%
nie wiem, co dalej robić
2 3%
wiem, co mam poprawić
15 21%
Uczniowie są oceniani według ustalonych i jasnych dla nich zasad. (U „Moja szkoła”, p. 35.)
do wszystkich zajęć
16 42%
do większości zajęć
18 47%
do połowy zajęć
2 5%
do mniej niż połowy zajęć 2 5%
do żadnych zajęć
0 0%
Nauczyciele pomagają mi przezwyciężać trudności w nauce. (U „Moja szkoła”, p. 44.)
do wszystkich
7 18%
do większości
17 45%
do połowy
9 24%
do mniej niż połowy 4 11%
do żadnego
1 3%
Nauczyciele pomagają mi uczyć się, gdy z czymś mam trudność. (U „Moja szkoła”, p. 48.)
do wszystkich
9 24%
do większości
15 39%
do połowy
8 21%
do mniej niż połowy 6 16%
do żadnego
0 0%
9
Nauczyciele rozmawiają ze mną o tym, co wpłynęło na moje sukcesy w nauce. (U „Moja szkoła”, p. 45.)
do wszystkich
5 13%
do większości
13 34%
do połowy
8 21%
do mniej niż połowy 7 18%
do żadnego
5 13%
Obszar badania: Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się.
Zapytani o umiejętność samodzielnego uczenia się uczniów nauczyciele w większości stwierdzili, że posiadła
ją co najmniej połowa uczniów, w tym jedna trzecia nauczycieli uważa, że umiejętność tę opanowała
większość uczniów, co jest dobrym wynikiem. Ponadto warto zwrócić uwagę, że żaden z nauczycieli nie
odmówił tej umiejętności wszystkim uczniom.
Opinie nauczycieli są zbieżne z przekonaniami uczniów, z których prawie wszyscy stwierdzili, że potrafią się
uczyć. Tylko jeden uczeń uważa, że nie umie się uczyć.
Około jedna czwarta spośród ankietowanych uczniów uznała, że w dniu przeprowadzenia ankiety ktoś
pomógł im się zastanowić, czego się nauczyli na co najmniej połowie zajęć, jedna trzecia uczniów wskazała,
że miało to miejsce na mniej niż połowie zajęć (rozmowa z uczniem i obserwacja lekcji).
Niemal wszyscy uczniowie potwierdzają w ankiecie, że nauczyciele wyjaśniają im, jak się uczyć.
Umiejętność uczenia się u uczniów nauczyciele kształtują między innymi poprzez stwarzanie możliwości
podsumowania lekcji, sytuacji sprzyjających poszukiwaniu różnych rozwiązań, korzystania z doświadczeń
uczniów, wykorzystania korelacji międzyprzedmiotowej, różnicowania trudności zadań.
Nauczyciele kształtują u uczniów umiejętność uczenia się poprzez jasne sformułowanie celów lekcji i
zapoznanie z nimi uczniów, stosowanie różnorodnych środków dydaktycznych, metod pracy, pracę w
grupach, a więc uczenie się od siebie nawzajem, stosowanie właściwej motywacji, angażowanie uczniów w
zajęcia, sprawdzanie osiągnięć dydaktycznych uczniów. Nauczyciele podczas obserwowanych zajęć
utrzymują odpowiednie tempo lekcji, kontrolują zrozumienie treści lekcji, zadają pytania sprawdzające,
zachęcają do poszukiwania różnych rozwiązań i twórczości.
Uczniowie potrafią uczyć się samodzielnie (N p. 62.)
Czy ktoś pomógł Ci dzisiaj zastanowić się, czego się nauczyłaś/eś (U „Mój dzień”, p. 12.)
na wszystkich zajęciach
2 6%
na większości zajęć
1 3%
na połowie zajęć
5 15%
na mniej niż połowie zajęć 11 33%
na żadnych
14 42%
10
Nauczyciele wyjaśniają nam, jak się uczyć. (U „Moja szkoła”, p. 58.)
do wszystkich
7 18%
do większości
19 50%
do połowy
9 24%
do mniej niż połowy 2 5%
do żadnego
1 3%
Potrafię się uczyć. (U „Moja szkoła”, p. 62.)
zdecydowanie tak 7 18%
raczej tak
29 76%
raczej nie
1 3%
zdecydowanie nie 1 3%
Obszar badania: Nauczyciele i uczniowie tworzą atmosferę sprzyjającą uczeniu się.
Na wszystkich obserwowanych zajęciach relacje między nauczycielem a uczniami były przyjazne,
nauczyciele traktują uczniów podmiotowo, wykorzystują inicjatywy uczniów, pozwalają na poprawę
błędów, wspierają, wyzwalają aktywność dzieci; tworzą właściwą atmosferę pracy, motywując pozytywnie.
Nauczyciele traktują wszystkich uczniów równo, zachęcają do nauki, udzielają wskazówek i porad. Wszyscy
uczniowie odnoszą się do siebie przyjaźnie, pomagają sobie w uczeniu. Nauczyciele stwarzali uczniom
możliwość zweryfikowania swoich pomysłów, zwracali uwagę na wzajemne słuchanie się.
Większość rodziców odpowiedziała, że nauczyciele dbają o dobre relacje między ich dzieckiem, a innymi
uczniami. Na pytanie: „Czy moje dziecko chętnie chodzi do szkoły?” prawie wszyscy odpowiedzieli − tak.
Niemal trzy czwarte rodziców uważa, że nauczyciele szanują ich dziecko. Tyle samo rodziców co uczniów
uważa, że nauczyciele traktują wszystkich uczniów równie dobrze. W ankiecie „Moja szkoła” połowa
uczniów odpowiedziała, że raczej nie są lekceważeni przez innych.
Nauczyciele dbają o dobre relacje między moim dzieckiem a innymi uczniami. (R p. 13.)
do wszystkich
9 38%
do większości
7 29%
do około połowy
3 13%
do mniej niż połowy 1 4%
do żadnego
0 0%
trudno powiedzieć 4 17%
11
Moje dziecko chętnie chodzi do szkoły. (R p. 14.)
zdecydowanie tak 10 42%
raczej tak
12 50%
raczej nie
1 4%
zdecydowanie nie
1 4%
trudno powiedzieć 0 0%
Nauczyciele szanują moje dziecko. (R p. 15.)
do wszystkich
7 30%
do większości
10 43%
do około połowy
2 9%
do mniej niż połowy 0 0%
do żadnego
1 4%
trudno powiedzieć
3 13%
Nauczyciele traktują wszystkich uczniów równie dobrze. (R p. 16.)
do wszystkich
5 21%
do większości
10 42%
do około połowy
4 17%
do mniej niż połowy 0 0%
do żadnego
0 0%
trudno powiedzieć
5 21%
Dostałam/em dzisiaj od nauczyciela wskazówkę, która pomogła mi się uczyć. (U „Mój dzień”, p. 22.)
do wszystkich
4 12%
do większości
13 39%
do połowy
4 12%
do mniej niż połowy 4 12%
do żadnego
8 24%
Nauczyciele dzisiaj wysłuchali mnie, gdy miałam/em potrzebę z nimi porozmawiać.
(U „Mój dzień”, p . 23)
do wszystkich
9 27%
do większości
7 21%
do połowy
7 21%
do mniej niż połowy
0 0%
do żadnego
3 9%
nie miałem takiej potrzeby 7 21%
12
My uczniowie odnosimy się do siebie przyjaźnie. (U „Moja szkoła”, p. 32.)
do wszystkich zajęć
13 34%
do większości zajęć
24 63%
do połowy zajęć
0 0%
do mniej niż połowy zajęć 1 3%
do żadnych zajęć
0 0%
My uczniowie pomagamy sobie w nauce. (U „Moja szkoła”, p. 33.)
do wszystkich zajęć
13 34%
do większości zajęć
14 37%
do połowy zajęć
6 16%
do mniej niż połowy zajęć 4 11%
do żadnych zajęć
1 3%
Większość czasu na lekcjach wykorzystujemy na uczenie się. (U „Moja szkoła”, p. 34.)
do wszystkich zajęć
10 26%
do większości zajęć
21 55%
do połowy zajęć
6 16%
do mniej niż połowy zajęć 1 3%
do żadnych zajęciach
0 0%
Nauczyciele traktują równie dobrze wszystkich uczniów. (U „Moja szkoła”, p. 49.)
do wszystkich
14 37%
do większości
10 26%
do połowy
11 29%
do mniej niż połowy 3 8%
do żadnego
0 0%
Niektórzy uczniowie w mojej szkole są lekceważeni przez innych. (U „Moja szkoła”, p. 66.)
zdecydowanie tak 5 13%
raczej tak
14 37%
raczej nie
19 50%
zdecydowanie nie 0 0%
13
Obszar badania: Nauczyciele motywują uczniów do aktywnego uczenia się i wspierają ich w
trudnych sytuacjach.
Zdecydowana większość nauczycieli stwierdza, że w większości lub we wszystkich sytuacjach motywują
uczniów do pracy. Zostało to potwierdzone przez większość rodziców, którzy są zdania, że nauczyciele
wierzą w możliwości ich dziecka. Ponad połowa rodziców uważa, że nauczyciele częściej chwalą ich dzieci
niż krytykują. Więcej niż dwie trzecie uczniów jest zdania, że nauczyciele pomagają im w czasie lekcji, jeśli
tego potrzebują, a połowa stwierdza, że lubi się uczyć na lekcjach.
Uczeń jest motywowany do nauki, jeśli nawet jego najmniejsze sukcesy i osiągnięcia są przez nauczyciela
dostrzegane. Częste indywidualne pochwały sprawiają, że uczeń czuje się dowartościowany i chętnie
podejmuje pracę. Pochwała nauczyciela buduje jego pozytywny wizerunek w oczach kolegów. Oprócz oceny
w formie stopnia ważna jest także pochwała słowna. Nauczyciele motywują uczniów poprzez wyraźne
określenie celów zajęć, stosowanie różnorodnych, ciekawych dla ucznia metod aktywizujących, takich jak:
praca w grupach, projekty indywidualne i grupowe, burza mózgów, wykorzystanie NTN, drama, udział w
uroczystościach szkolnych i akcjach charytatywnych. Ważne jest także tworzenie właściwej atmosfery w
klasie, wspieranie uczniów i docenianie ich wkładu pracy, pomaganie nie tylko najsłabszym, ale wszystkim,
którzy w danej chwili potrzebują wsparcia.
Nauczyciele pomagają uczniom w nauce i udzielają niezbędnego wsparcia. Informacja zwrotna motywuje
uczniów do nauki. Często powtarzają z uczniami trudniejsze zagadnienia. Na lekcji nauczyciele pomagają
uczniom się uczyć poprzez rozmowy, dyskusje, rozwiązywanie zadań, prezentacje multimedialne oraz
nawiązywanie do treści z innych przedmiotów.
[Uczniowie] dzięki informacji zwrotnej, jaką otrzymują ode mnie, są zmotywowani do pracy. (N p. 63.)
Nauczyciele chwalą moje dziecko częściej niż krytykują. (R p. 11.)
do wszystkich
3 13%
do większości
11 46%
do około połowy
3 13%
do mniej niż połowy 3 13%
do żadnego
0 0%
trudno powiedzieć 4 17%
14
Nauczyciele wierzą w możliwości mojego dziecka. (R p. 12.)
do wszystkich
6 25%
do większości
10 42%
do około połowy
3 13%
do mniej niż połowy 0 0%
do żadnego
1 4%
trudno powiedzieć 4 17%
Lubię się uczyć na lekcjach. (U „Moja szkoła”, p. 30.)
do wszystkich zajęć
6 16%
do większości zajęć
13 34%
do połowy zajęć
11 29%
do mniej niż połowy zajęć 8 21%
do żadnych zajęć
0 0%
Nauczyciele pomagają mi, jeśli potrzebuję wsparcia. (U „Moja szkoła”, p. 57.)
do wszystkich
7 18%
do większości
19 50%
do połowy
9 24%
do mniej niż połowy 2 5%
do żadnego
1 3%
Obszar badania: Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy i
oddziału.
Nauczyciele stosują różne metody pracy dostosowane do potrzeb ucznia, grupy, oddziału.
Uczniowie, wypełniając ankietę “Mój dzień”, stwierdzili, że ponad połowa z nich współpracuje z innymi
uczniami. Prawie trzy czwarte uczniów w ankiecie “Moja szkoła” odpowiedziało, że nauczyciele zrozumiale
tłumaczą zagadnienia. W tej samej ankiecie prawie trzy czwarte uczniów uważa, że nauczyciele potrafią ich
zainteresować tematem lekcji, i że sposób, w jaki nauczyciele ich uczą, powoduje, iż chcą się uczyć.
Na obserwowanych lekcjach można było dostrzec, że uczniowie chętnie pracowali metodami
aktywizującymi, a rozmowa kierowana wspierała cały proces uczenia się. Odpowiednio do celów lekcji
nauczyciele wybierali metodę „burzy mózgów”, która pobudza do aktywności i stwarza możliwość
korzystania z posiadanej wiedzy, a także daje poczucie bezpieczeństwa słabszym uczniom. Na zajęciach
wykorzystano również dramę, która umożliwia uczniom twórcze wypowiadanie się poprzez zabawę.
Zastosowano także metodę kuli śniegowej, która wymaga od uczniów samozdyscyplinowania, a od
nauczyciela konsekwencji w utrzymaniu ładu w klasie.
Stosowane przez nauczycieli „Słoneczko” i metoda problemowa wymagają od uczniów twórczego myślenia
oraz zmuszają do głębszej analizy i współpracy w grupie przy rozwiązywaniu problemów. Nauczyciele
stosowali metody oparte na działalności uczniów, które pozwalają na pełne zaangażowanie w pracę oraz
sprzyjają dokumentowaniu i prezentowaniu efektów pracy zespołowej. Metodę twórczego rozwiązywania
problemów uczącą krytycznego i twórczego myślenia i łączenia wiedzy z doświadczeniem. Metoda
definiowania pojęć pozwala analizować pojęcia i przyjmować różne stanowiska dotyczące danego
15
zagadnienia. Dzięki zastosowaniu metod aktywizujących uczniowie poszerzają swoją wiedzę, pogłębiają
swoje zainteresowania, rozwijają nowe pomysły i nowe idee. Komunikując się z innymi, uczą się dyskutować
na różne tematy.
Współpracowałam/em z innymi uczniami (U „Mój dzień”, p. 11.)
na wszystkich zajęciach
4 12%
na większości zajęć
11 33%
na połowie zajęć
4 12%
na mniej niż połowie zajęć 8 24%
na żadnych zajęciach
6 18%
Nauczyciele zrozumiale tłumaczą zagadnienia. (U „Moja szkoła”, p. 50.)
do wszystkich
10 26%
do większości
18 47%
do połowy
6 16%
do mniej niż połowy 3 8%
do żadnego
1 3%
Nauczyciele potrafią zainteresować mnie tematem lekcji. (U „Moja szkoła”, p. 51.)
do wszystkich
5 13%
do większości
14 37%
do połowy
8 21%
do mniej niż połowy 9 24%
do żadnego
2 5%
Sposób, w jaki nauczyciele uczą, powoduje, że chcę się uczyć. (U „Moja szkoła”, p. 52.)
do wszystkich
4 11%
do większości
12 32%
do połowy
12 32%
do mniej niż połowy 7 18%
do żadnego
3 8%
Obszar badania: Organizacja procesów edukacyjnych umożliwia uczniom powiązanie różnych
dziedzin wiedzy i jej wykorzystanie. Taka organizacja procesów edukacyjnych pomaga uczniom
zrozumieć świat oraz lepiej funkcjonować w społeczności lokalnej.
Większość uczniów uważa, że zagadnienia omawiane na zajęciach odnoszą się do treści z innych
przedmiotów, oraz że ma możliwość korzystania z wiedzy zdobytej na innych przedmiotach lub zdobytej w
inny sposób. Prawie wszyscy uczniowie stwierdzili, że wiedza zdobyta w szkole przydaje się w życiu.
16
Podczas zajęć lekcyjnych nauczyciele korzystają z różnych dziedzin wiedzy. Wykorzystują treści
polonistyczne, matematyczne, społeczne, zdrowotne, artystyczne i inne, również te, zdobyte poza szkołą.
Uczniowie mogą wykazać się wiadomościami, umiejętnościami i zdolnościami zarówno podczas zajęć
lekcyjnych, jak i pozalekcyjnych, np. na apelach i uroczystościach szkolnych. Uczniowie mają możliwość
uczestniczenia w zajęciach różnych kółek zainteresowań, gdzie mogą rozwijać swoje zainteresowania i
talenty.
Na obserwowanych lekcjach nauczyciele poruszali zagadnienia z innych przedmiotów. Często były to
wiadomości poszerzające wiedzę uczniów z przyrody (witaminy, warzywa, zdrowie, bicie serca) i języka
polskiego (czytanie i interpretacja wiersza na lekcji plastyki, zwracanie uwagi na zasady pisowni na lekcji
wdż, układanie rozsypanek wyrazowych oraz głośne czytanie podczas zajęć świetlicowych). Na lekcji religii
uczniowie korzystali z wiadomości uzyskanych na edukacji wczesnoszkolnej. Na godzinie z wychowawcą
uczniowie zaśpiewali piosenkę o zdrowiu oraz zaprezentowali ćwiczenia na dobre rozpoczęcie dnia.
Nauczyciel porusza na lekcji zagadnienia z innych przedmiotów. (U „Moja szkoła”, p. 8.)
na wszystkich lekcjach
1 3%
na większości lekcji
9 24%
na połowie lekcji
5 13%
na mniej niż połowie lekcji 17 45%
za żadnych
6 16%
Jak często na lekcji masz możliwość korzystania z tego, czego nauczyłaś/eś się na innych przedmiotach
lub poza szkołą? (U „Moja szkoła”, p. 12.)
na wszystkich lekcjach
5 13%
na większości lekcji
21 55%
na połowie lekcji
6 16%
na mniej niż połowie lekcji 5 13%
na żadnej lekcji
1 3%
Czy to, czego uczysz się w szkole przydaje Ci się w życiu? (U „Moja szkoła”, p. 14.)
zdecydowanie tak 19 50%
raczej tak
18 47%
raczej nie
1 3%
zdecydowanie nie 0 0%
Obszar badania: Uczniowie mają wpływ na sposób organizowania i przebieg procesu uczenia się.
Czują się odpowiedzialni za własny rozwój.
Wszyscy uczniowie mają − przynajmniej kilka razy do roku – wpływ na organizowanie i przebieg procesu
uczenia się, a prawie wszyscy z ankietowanych nauczycieli dają uczniom wybór metod pracy na lekcji. Jeśli
chodzi o wybór sposobu oceniania, to zdecydowana większość nauczycieli daje uczniom taką możliwość.
Uczniowie mają też wpływ na wybór terminu testów i sprawdzianów − jak zadeklarowała zdecydowana
większość nauczycieli. Przeważająca część ankietowanych uczniów potwierdza, że ma wpływ na wybór zajęć
17
pozalekcyjnych. Jedna czwarta ankietowanych uczniów miała wpływ na wybór omawianych tematów na
lekcji i sposób uczenia się, a jedna trzecia uczniów uważa, że atmosfera w klasie to ich zasługa. Uczniowie
wśród czynników mających znaczący wpływ na wyniki w nauce wymienili: własne zaangażowanie, czas
poświęcony na naukę, pracę nauczycieli, atmosferę w klasie oraz własne uzdolnienia. Trzy czwarte
ankietowanych uczniów przyznaje, że praca nauczycieli sprawia, że chce im się uczyć.
Z ankiet wynika, że uczniowie zgłaszają nauczycielom interesujące ich tematy zajęć, a nauczyciele wybierają
spośród nich te, którymi zainteresowana jest największa grupa uczniów. Uczniowie i nauczyciele wspólnie
wybierają metody pracy (praca w grupach, praca w parach, burza mózgów, drama, dyskusja) oraz wybierają
sposób oceniania swojej pracy, np. często uczniowie wybierają krzyżówki, prezentacje, prace plastyczne,
plakaty, albumy, za co są oceniani. Według wyników ankiety uczniowie mają duży wpływ na sposób
organizowanie i przebieg zajęć oraz czują się odpowiedzialni za własny rozwój. Według uczniów na naukę
największy wpływ mają zaangażowanie, własne uzdolnienia, atmosfera i praca nauczyciela.
Na obserwowanych zajęciach nauczyciel omówił, jak będzie przebiegać lekcja i dał możliwość zastanowienia
się uczniom czego się nauczyli. Umożliwił także uczniom wykazanie się już posiadaną wiedzą w dogodny dla
nich sposób i samodzielne wykonanie zadań. Dyskretnie czuwał i wspierał uczniów na każdym etapie
procesu uczenia się. Zastosował pracę w grupach, którą uczniowie bardzo lubią i efektywnie wówczas
pracują oraz metody aktywizujące wyzwalające w uczniach zapał i zaangażowanie.
[Czy daje Pan/i uczniom wybór dotyczący] tematyki lekcji. (N p. 14.)
[Czy daje Pan/i uczniom wybór dotyczący] metod pracy na lekcji. (N p. 15.)
[Czy daje Pan/i uczniom wybór dotyczący] sposobu oceniania. (N p. 16.)
18
[Czy daje Pan/i uczniom wybór dotyczący] terminów testów, sprawdzianów itp. (N p. 17.)
[Czy daje Pan/i uczniom wybór dotyczący] zajęć pozalekcyjnych. (N p. 18.)
Na co miałaś/eś dzisiaj wpływ podczas lekcji? (U „Mój dzień”, p. 13.)
na omawiane tematy i treści 14 25%
na atmosferę w klasie
18 33%
na sposób uczenia się
14 25%
9 16%
inne
Moje wyniki w nauce najbardziej zależą od (U „Moja szkoła, p. 13.)
mojego zaangażowania
26 21%
moich uzdolnień
13 10%
czasu, jaki poświęcam na naukę 22 18%
pomocy rodziców
7 6%
atmosfery w klasie
14 11%
pomocy kolegów/ koleżanek
7 6%
opinii nauczycieli na mój temat 10 8%
pracy nauczycieli
19
14 11%
korepetycji
4 3%
szczęścia
6 5%
innych czynników
1 1%
Sposób, w jaki nauczyciele uczą, powoduje, że chcę się uczyć. (U „Moja szkoła, p. 52.)
do wszystkich
4 11%
do większości
12 32%
do połowy
12 32%
do mniej niż połowy 7 18%
do żadnego
3 8%
Obszar badania: Uczniowie uczą się od siebie nawzajem.
Nauczyciele stwarzają uczniom możliwość uczenia się od siebie nawzajem, wykorzystując w tym celu różne
sposoby pracy. W ankiecie nauczyciele wskazywali, iż są to między innymi praca w grupach, dyskusja, praca
w parach, projekt, prezentacja przez ochotników materiałów przygotowanych na lekcje, np. referat,
miniwykład uczniowski, drama, eksperyment, inscenizacja, kula śniegowa, gry edukacyjne wymagające
współpracy, rozwiązywanie sytuacji problemowych oraz metody integracyjne – krasnoludek, pajęczyna;
metody ewaluacyjne − kosz i walizeczka, tarcza strzelecka. Potwierdzeniem wypowiedzi nauczycieli są
odpowiedzi ankietowanych uczniów. Przeważająca większość z nich zadeklarowała, że podczas zajęć
pracowali w grupach lub w parach. Warto zwrócić uwagę, że szóstoklasiści w większości wskazali obecność
pracy w grupach lub w parach na co najmniej połowie lekcji, natomiast piątoklasiści na mniej niż połowie
zajęć – co prawdopodobnie wynika z faktu, że ankieta została przeprowadzona na pierwszej lekcji. Połowa
uczniów potwierdza w ankiecie, że wykonują zadania wymyślone przez siebie lub innych uczniów.
Na wszystkich obserwowanych lekcjach uczniowie pracowali w parach i w grupach. W większości grupy
miały inne zadania. Uczniowie referujący przekazywali wiedzę pozostałym uczniom. Uczniowie uczą się od
siebie nawzajem, słuchając wypowiedzi kolegów. Praca w grupach uczy też współpracy, a także umożliwia
sprawdzane poprawności swoich pomysłów. Ponadto wpływa na to, aby uczniowie wspierali się wzajemnie.
Uczniowie słabsi czują się docenieni, znajdują dla siebie rolę, którą są w stanie wypełnić. Uczą się zgodnie
współpracować i osiągać kompromis. W czasie pracy w grupach uczniowie zadają pytania i odpowiadają
jeden drugiemu, rola nauczyciela ogranicza się do wspierania i umiejętnego naprowadzania na poprawne
rozwiązania.
Jakie sposoby, wykorzystujące wzajemne uczenie się uczniów, stosuje Pan/i na lekcji? (N p. 37.)
Na to pytanie 13 osób udzieliło odpowiedzi, natomiast 4 pozostawiły je bez odpowiedzi. Ankietowani
nauczyciele wyszczególnili następujące sposoby wzajemnego uczenia się uczniów, które stosują na swoich
lekcjach: praca w grupie i praca w parach; dyskusja; wzajemne sprawdzanie zadań; zadawanie pytań; burza
mózgów; prezentacja przez ochotników materiałów przygotowanych na lekcję, np. informacje o autorach
lektur; wyjaśnienie pojęć, terminów, zjawisk; gry edukacyjne wymagające współpracy; metoda rankingu;
rozwiązywanie tych samych zadań różnymi sposobami i porównywanie rozwiązań między grupami; pomoc
uczniom słabszym przez uczniów zdolniejszych; wspólne rozwiązywanie problemów; stosowanie metody
dramy; wzajemna pomoc uczniów w rozwiązywaniu zadań, metoda projektu.
20
Dzisiaj na zajęciach pracowałam/em w grupach lub parach. (U „Mój dzień”, p. 2.)
na wszystkich zajęciach
2 6%
na większości zajęć
3 9%
na połowie zajęć
4 12%
na mniej niż połowie zajęć 19 58%
na żadnych zajęciach
5 15%
Pracuję w grupach lub parach. (U „Moja szkoła”, p. 9.)
na wszystkich lekcjach
3 8%
na większości lekcji
14 37%
na połowie lekcji
15 39%
na mniej niż połowie lekcji 6 16%
na żadnej lekcji
0 0%
Wykonuję zadania wymyślone przez siebie lub innych uczniów. (U „Moja szkoła”, p. 10.)
na wszystkich lekcjach
2 5%
na większości lekcji
8 21%
na połowie lekcji
9 24%
na mniej niż połowie lekcji 11 29%
na żadnej lekcji
8 21%
Obszar badania: W szkole lub placówce stosowane są nowatorskie rozwiązania służące
rozwojowi uczniów.
Nauczyciele podali następujące metody, które uznali za nowatorskie: lekcje w muzeum szkolnym z
wykorzystaniem źródeł i eksponatów, gry planszowe, np. „Bogowie olimpijscy”, „Początki państwa
polskiego”, „Rzeczpospolita szlachecka”; elementy dyskusji na lekcjach historii, drama i inscenizacje,
realizacja projektów, np. „drzewka genealogicznego” z informacją o przodkach, plan wycieczki do
starożytnej Grecji lub Rzymu, aktywna przerwa (przerwy w sali gimnastycznej) oraz bezpieczna przerwa
(spacerowanie podczas przerwy).
Do nowatorskich rozwiązań zaliczono również wykorzystanie technologii informacyjnej nie tylko w czasie
lekcji, ale również poza zajęciami: wykorzystanie tabletów przy sprawdzaniu wiedzy uczniów oraz
wyszukiwaniu informacji na zajęciach pozalekcyjnych; rozwiązywanie dostępnych testów online i
przeprowadzenie niektórych szkolnych konkursów (Tajemnice drzew, Mistrz klawiatury, Konkurs
pożarniczy), wykorzystanie tablic interaktywnych i e-podręczników, korzystanie podczas zajęć dodatkowych
z materiałów edukacyjnych, które dostępne są na internetowej stronie szkoły w zakładce E-nauka, np.
interaktywne krzyżówki przyrodnicze, uczestnictwo w przedstawieniach Internetowego Teatru dla Dzieci;
wykorzystanie różnych stron internetowych w celu zilustrowania treści lekcji.
Ponadto jako nowatorskie rozwiązanie podano wyjazd uczniów klas drugich na przedstawienie pt. „Podróż z
EFES-iem” − zorganizowane przez fundację VIRIBUS UNITIS w Katowicach.
Za nowatorskie rozwiązania uznano wdrożenie następujących programów: „Moja mała ojczyzna” – program
dotyczący historii regionalnej w klasach IV-VI, ze szczególnym uwzględnieniem ścieżek edukacyjnych w kl.
21
VI, realizowany na lekcjach historii i społeczeństwa i na zajęciach pozalekcyjnych; „Przyroda wokół nas” −
program realizowany na zajęciach dodatkowych w klasach I-III.
Do nowatorskich rozwiązań zaliczono również rozszerzenie treści podstawy programowej dla klasy III o
wybrane treści z podstawy programowej dla klasy IV.
Czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy wprowadził/a Pan/i nowatorskie rozwiązania w swojej pracy?
(N p. 72.)
Jeśli tak, czego one dotyczyły? (N p. 73.)
22
ZAŁĄCZNIKI
Wzory ankiet:
http://www.seo2.npseo.pl/
• Narzędzia ewaluacji dostępne w części dyrektorskiej platformy SEO
• Kwestionariusz ankiety dla nauczycieli
• Kwestionariusz ankiety dla rodziców
• Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Mój dzień"
• Kwestionariusz ankiety dla uczniów "Moja szkoła"
• Scenariusz wywiadu z zespołem nauczycieli uczących w jednym oddziale
• Scenariusz wywiadu grupowego z nauczycielami
• Scenariusz wywiadu z uczniami klas I-III (szkoła podstawowa)
• Arkusz obserwacji zajęć
23