Plan gospodarki odpadami Gminy Orzysz na lata 2004-2007

Transkrypt

PLAN GOSPODARKI ODPADAMI
GMINY ORZYSZ
NA LATA 2004-2007 Z UWZGL DNIENIEM
PERSPEKTYWY NA LATA 2008-2011
PROJEKT
Olsztyn, marzec-maj 2004 r.
z uwzgl dnieniem perspektywy na lata 2008-2011
SPIS TRE CI
I. WST P.......................................................................................................................................4
1. Przedmiot, cel i zakres opracowania..........................................................................................4
2. Podstawa opracowania i materiały wyj ciowe............................................................................4
3. Obowi zuj ce przepisy............................................................................................................. 5
4. Dane ogólne o jednostce obj tej planem ................................................................................. 5
II. ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE........................................................5
1. Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w gminie......................................................5
1.1. Informacje ogólne................................................................................................................5-6
2. ródła powstawania, rodzaje i ilo ci odpadów komunalnych......................................................6
2.1. ródła powstawania odpadów komunalnych...........................................................................6
2.2. Rodzaje odpadów komunalnych..........................................................................................6-7
2.3. Ilo ci powstaj cych odpadów komunalnych.........................................................................7-9
3. Istniej cy system zbierania odpadów komunalnych...................................................................9
3.1. Gromadzenie wytwarzanych odpadów komunalnych zmieszanych.........................................9
3.2. Zbiórka i transport odpadów komunalnych zmieszanych...................................................9-10
3.3. Zbiórka i transport odpadów komunalnych zbieranych w sposób selektywny...................10-11
3.4. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych...............................................................11
3.4.1. Odzysk odpadów komunalnych..........................................................................................11
3.4.2. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych..........................................................................12
3.5.Post powanie z wytypowanymi odpadami komunalnymi w gminie.........................................12
3.5.1. Odpady z turystyki..............................................................................................................12
3.5.2. Odpady opakowaniowe.................................................................................................12-13
3.5.3. Odpady wielkogabarytowe.................................................................................................13
3.5.4. Odpady budowlane............................................................................................................13
3.5.5. Inne specyficzne odpady....................................................................................................13
3.5.6. Komunalne odpady niebezpieczne................................................................................13-14
3.5.7. Komunalne odpady oboj tne..............................................................................................14
3.5.8. Odpady biodegradowalne ( organiczne)........................................................................14-15
3.5.9. Zu yte opony.....................................................................................................................15
3.5.10. Odpady nieopakowaniowe...............................................................................................15
3.6. Odpady z oczyszczalni cieków.......................................................................................15-16
4. Sposób post powania z odpadami niekomunalnymi ( przemysłowymi)
- analiza stanu aktualnego...................................................................................................16
4.1. ródła powstawania odpadów niekomunalnych ( przemysłowych)........................................16
4.1.1. ródła powstawania odpadów niekomunalnych ( przemysłowych).....................................16
4.1.2. Rodzaje powstaj cych odpadów niekomunalnych ( przemysłowych)............................16-17
4.1.3. Ilo ci powstaj cych odpadów niekomunalnych (przemysłowych)..................................17-18
4.2. Sposób post powania z odpadami niekomunalnymi ( przemysłowymi) na terenie
gminy ( istniej ce systemy zbierania odpadów)...................................................................18
4.2.1. Gromadzenie wytwarzanych odpadów niekomunalnych.....................................................18
4.2.2. Zbiórka i transport odpadów niekomunalnych...............................................................18-19
4.2.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niekomunalnych.......................................................19
4.2.4. Post powanie z wytworzonymi odpadami niekomunalnymi w gminie............................19-20
4.2.5. Post powanie z wytypowanymi odpadami niebezpiecznymi niekomunalnymi
w gminie.......................................................................................................................20-21
5. Przywóz odpadów na teren gminy i wywóz odpadów z terenu gminy.......................................21
6. Lokalizacja składowisk odpadów i ich aktualny stan.................................................................21
7. Działania gminy w zakresie poprawy sytuacji w gospodarce odpadami...................................22
EKO PRIMA
2
III. PROGNOZA ZMIAN...............................................................................................................22
1. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym wynikaj ce ze
zmian demograficznych i gospodarczych...........................................................................22-23
2. Działania zmierzaj ce do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami.................23
2.1. Działania zmierzaj ce do zapobiegania powstawaniu odpadów............................................23
2.2. Działania zmierzaj ce do ograniczania ilo ci powstaj cych odpadów i ich
negatywnego oddziaływania na rodowisko.........................................................................23
2.3. Działania wspomagaj ce prawidłowe post powanie z odpadami w zakresie
zbiórki, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania, w szczególno ci
odpadów komunalnych....................................................................................................23-24
2.4. Działania zmierzaj ce do redukcji ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych
biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów.....................................................24-25
IV. ZAŁO ONE CELE I PRZYJ TY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI.................................25
1. Zało one cele.....................................................................................................................25-26
2. Projektowany system gospodarki odpadami, w szczególno ci komunalnymi
i opakowaniowymi, uwzgl dniaj cy ich zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwiania
ze wskazaniem miejsca unieszkodliwiania odpadów...............................................................26
2.1.Sposób zbierania i gromadzenia ( magazynowania) odpadów komunalnych
niesegregowanych ...........................................................................................................26-28
2.2. Sposób zbierania i gromadzenia ( magazynowania) odpadów komunalnych
zbieranych selektywnie ( w szczególno ci opakowaniowych)...........................................28-29
2.3. Koncepcja wprowadzania systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie gminy...............30
2.3.1. Ogólne zało enia wprowadzania systemu selektywnej zbiórki odpadów.......................30-31
2.3.2. Elementy składowe systemu selektywnej zbiórki odpadów...........................................31-33
2.2.3. System zbiórki ( w szczególno ci selektywnej) odpadów..............................................33-37
2.2.4. Sposób transportu odpadów komunalnych niesegregowanych do miejsc
unieszkodliwienia..........................................................................................................37-38
2.2.5. Odzysk i unieszkodliwanie odpadów komunalnych............................................................38
V. ZADANIA STRATEGICZNE OBEJMUJ CE OKRES CO NAJMNIEJ 8 LAT............................38
VI. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSI WZI
OBEJMUJ CY OKRES 4 LAT...............38
1. Rodzaj i harmonogram realizacji przedsi wzi oraz instytucje odpowiedzialne z ich
realizacj ............................................................................................................................39-40
2. ródła finansowania rozwoju gospodarki odpadami w gminie.............................................40-41
VII. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA RODOWISKO.............41
VIII. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW
POZWALAJ CYCH NA OKRE LENIE SPOSOBU ORAZ STOPNIA REALIZACJI
CELÓW I ZADA ZDEFINIOWANYCH W PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI
Z UWZGL DNIENIEM ICH JAKO CI I ILO CI...............................................................41-43
IX. PROWADZENIE DZIAŁA EDUKACYJNYCH.......................................................................44
X. STRESZCZENIE W J ZYKU NIESPECJALISTYCZNYM..................................................44-45
XI.PODSUMOWANIE..................................................................................................................45
XII. DODATEK - proponowane etapy wdra ania systemu selektywnej zbiórki odpadów.........46-48
XIII.ZAŁ CZNIK GRAFICZNY - MAPA LOKALIZACJI INSTALACJI DO
UNIIESZKODLIWIANIA I ODZYSKU ODPADÓW.................................................................48
EKO PRIMA
3
I. WST P
1. Przedmiot, cel i zakres opracowania.
Dla osi gni cia celów zało onych w polityce ekologicznej pa stwa oraz realizacji zasad,
zgodnego z wymogami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 ze
zmianami) gospodarowania odpadami na ka dym etapie podejmowania działa powoduj cych
lub mog cych powodowa powstawanie odpadów, a tak e stworzenia w kraju zintegrowanej sieci
instalacji i urz dze do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniaj cych wymagania
okre lone w przepisach o ochronie rodowiska opracowywane s plany gospodarki odpadami.
Najni szym szczeblem podziału terytorialnego, na którym takie plany s opracowywane jest
gmina. Niniejsze opracowanie stanowi wła nie gminny plan gospodarki odpadami.
Plan gospodarki odpadami na ka dym szczeblu jest cz ci programu ochrony
rodowiska danej jednostki terytorialnej chocia jest osobnym opracowaniem.
Plany okre laj : aktualny stan gospodarki odpadami, prognozowane zmiany w zakresie
gospodarki odpadami, działania zmierzaj ce do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania
odpadami, instrumenty finansowe słu ce realizacji zamierzonych celów oraz system monitoringu
i oceny realizacji zamierzonych celów.
Obowi zek opracowania gminnego planu gospodarki odpadami wynika z art. 14 i 15 ww.
ustawy o odpadach. Projekt gminnego planu gospodarki odpadami opracowuje burmistrz lub
wójt. Projekty planów podlegaj zaopiniowaniu przez zarz d województwa oraz zarz d powiatu.
Plany gospodarki odpadami podlegaj aktualizacji nie rzadziej ni co 4 lata. Burmistrz co
2 lata składa radzie gminy sprawozdanie z realizacji planu gospodarki odpadami.
Niniejszy plan gospodarki odpadami obejmuje teren gminy Orzysz.
U ywane w dalszej cz ci opracowania okre lenie „gmina” obejmuje wspólnie zarówno
teren miasta jak i cz ci wiejskiej gminy Orzysz.
2. Podstawa opracowania i materiały wyj ciowe.
Podstaw do opracowania niniejszego planu jest zawarta umowa.
-
Materiały wyj ciowe do niniejszego opracowania stanowiły w szczególno ci:
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami, zwany w dalszej cz ci jako plan wojewódzki
Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami, zwany w dalszej cz ci plan powiatowy,
Informacje uzyskane z Urz du Miejskiego w Orzyszu,
Informacje uzyskane z innych ródeł,
Literatura fachowa oraz ogl dziny i wizje w terenie.
Niniejszy plan gospodarki odpadami został sporz dzony zgodnie z Rozporz dzeniem
Ministra rodowiska z 9.04.2003 r. w sprawie sporz dzania planów gospodarki odpadami (Dz. U.
Nr 66, poz. 620) okre laj cym szczegółowy zakres, sposób i form sporz dzenia planu
gminnego.
3. Obowi zuj ce przepisy.
Przy sporz dzaniu planu skorzystano w szczególno ci z nast puj cych aktów prawnych:
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach [Dz. U. Nr 62 poz. 628 z pó . zmianami].
- Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska [Dz. U. Nr 62 poz. 627 z pó .
zmianami].
EKO PRIMA
4
- Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony rodowiska,
ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw [Dz. U. Nr 100 poz. 1085 z pó . zmianami].
- Ustawa z dnia 13 wrze nia 1996 r. o utrzymaniu porz dku i czysto ci w gminach [Dz. U. Nr 132
poz. 622 z pó . zmianami].
- Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych [Dz. U. Nr 63 poz.
638 z pó . zmianami].
- Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowi zkach przedsi biorców w zakresie gospodarowania
niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej [Dz. U. Nr 63 poz. 639 z
pó . zmianami].
- Rozporz dzenie Ministra rodowiska z dnia 27 wrze nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów
[Dz. U. 112, poz. 1206].
- Rozporz dzenia do ww. ustaw i inne ustawy z zakresu dotycz cego odpadów.
4. Dane ogólne o jednostce obj tej planem.
Gmina Orzysz poło ona jest w południowo-wschodniej cz ci województwa warmi skomazurskiego, w północnej cz ci powiatu piskiego. Gmina graniczy z 2 gminami z powiatu
piskiego – gm. Pisz i Biała Piska, a ponadto z gminami: Mikołajki (pow. Mr gowo), Miłki i
Wydminy ( pow. Gi ycko), Stare Juchy i Ełk ( pow. Ełk). Powierzchnia gminy liczy – 363,5 km2 i
obszar ten zamieszkuje 9782 mieszka ców, z tego ludno miejska liczy 5932 mieszka ców, za
wiejska 3850 mieszka ców, liczba gospodarstw domowych - 3248 ( dane za 2002 r. ze spisu
powszechnego, Urz d Statystyczny w Olsztynie 2003 r.).
Gmina Orzysz oddalona jest zarówno od administracyjnego centrum kraju – odległo do
Warszawy wynosi w przybli eniu 250 km (poł czenie drogowe przez Łom ), jak te od stolicy
regionu – odległo mi dzy Orzyszem a Olsztynem wynosi około 120 km. Stosunkowo blisko
(około 30 km) jest z Orzysza do Ełku, b d cego jednym z wi kszych o rodków miejskich regionu.
W skład gminy wchodzi 40 wsi, skupionych w 26 sołectwach. Głównym o rodkiem jest
miasto Orzysz. Pozostałe miejscowo ci zamieszkuje od kilkunastu do 339 mieszka ców (poza
Orzyszem najwi ksz miejscowo ci jest Okartowo).
Gmina Orzysz posiadaja podstawow infrastruktur techniczn , wymagaj c jednak w
wielu punktach uzupełnienia, rozbudowy lub modernizacji.
Przez gmin Orzysz przebiega droga krajowa 16, stanowi ca drog wschód-zachód dla
całego regionu Warmii i Mazur. Druga wa na droga krajowa nr 63, o kierunku północ-południe
przebiega przez miasta Pisz-Orzysz-Gi ycko-W gorzewo.
Istniej ca sie dróg (krajowych, powiatowych i gminnych) jest wystarczaj ca. Nie jest
natomiast wystarczaj cy stan techniczny nawierzchni dróg, wi kszo
wymaga modernizacji.
Orzysz posiada poł czenia kolejowe – miasto stanowi przystanek na trasie Mr gowo-Ełk.
Obecnie cz stotliwo kursowania poci gów jest mała z powodu niskiej rentowno ci trasy.
II. ANALIZA STANU GOSPODARKI ODPADAMI W GMINIE
1. Aktualny stan gospodarki odpadami komunalnymi w gminie.
1.1. Informacje ogólne.
Sprawa post powania z odpadami komunalnymi na terenie gminy została uj ta w uchwale
Nr X/64/99 Rady Miejskiej w Orzyszu z dnia 22 wrze nia 1999 roku w sprawie okre lenia
szczegółowych zasad utrzymania czysto ci i porz dku w mie cie i gminie Orzysz.
Uchwała ustala zasady utrzymania czysto ci i porz dku na terenie nieruchomo ci
znajduj cych si w gminie Orzysz. Ustalone zostały tam wymagania w zakresie utrzymania
porz dku i czysto ci na nieruchomo ciach oraz terenach u ytku publicznego, zasady usuwania
odpadów komunalnych z nieruchomo ci, urz dzenia przeznaczone do gromadzenia odpadów
EKO PRIMA
5
oraz kwestie dokumentowania i egzekwowania potwierdzenia usług w zakresie gospodarowania
odpadami.
W uchwale nie przedstawiono zasad prowadzenia segregacji odpadów. Dokument
ten
wymaga aktualizacji w zwi zku ze zmian przepisów ( ustawy o utrzymaniu czysto ci porz dku w
gminach).
Obecnie na terenie gminy czynne jest jedno składowisko do przyjmowania odpadów
komunalnych, które znajduje si w m. Góra. Obiekt gminny eksploatowany jest od 1997 roku.
Stan nagromadzenia odpadów ( szacunkowy z racji kłopotów z funkcjonowaniem wagi na terenie
obiektu) na składowisku wynosi – 12260 Mg ( 31.12.2003 r. ). W 2003 r. na ww. składowisko
trafiło 2696 Mg odpadów. Według danych zawartych w planie wojewódzkim składowisko
obsługuje ok. 7100 stałych mieszka ców gminy, stan nagromadzenia odpadów - 22 tys. m3,
pojemno do wykorzystania to 151,2 tys. m3, przewidywany okres eksploatacji cało ci obiektu –
2020 r. Zako czenie eksploatacji obecnej kwatery ok. 2009 roku.
Gmina nie uczestniczy w celowym zwi zku gmin, ogólnie rzecz ujmuj c spraw
gospodarowania odpadami zamierza w najbli szym czasie rozwi zywa we własnym zakresie z
racji posiadania własnego składowiska.
Na terenie powiatu piskiego nie został uwzgl dniony w planie wojewódzkim rejon
gospodarki odpadami komunalnymi, co nie jest zało eniem korzystnym dla powiatu i w przypadku
zamiaru lokalizacji takiego regionu nale ałoby wprowadzi taki rejon do przyszłego planu
wojewódzkiego.
2. ródła powstawania, rodzaje i ilo ci odpadów komunalnych.
2.1. ródła powstawania odpadów komunalnych
ródła powstawania odpadów komunalnych na terenie gminy Orzysz s podobne do
ródeł powstawania w innych gminach. ródłami powstawania odpadów komunalnych s :
- gospodarstwa domowe,
- obiekty u yteczno ci publicznej, urz dy, szkoły, placówki kulturalne,
- podmioty prowadz ce działalno gospodarcz wytwórcz i usługow ,
- turystyka,
- czyszczenie ulic i placów,
- porz dkowanie cmentarzy,
- kosze uliczne.
Trudno jest przedstawi ilo
odpadów komunalnych z poszczególnych ródeł
odbieranych w ci gu roku przede wszystkim z racji braku prowadzenia dodatkowej ewidencji. Na
pewno zasadniczym ródłem s gospodarstwa domowe, dalej obiekty u yteczno ci publicznej i
podmioty gospodarcze.
2.2. Rodzaje odpadów komunalnych
Rodzaje odpadów komunalnych zostały przedstawione w grupie 20 katalogu odpadów
zawartym w rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 27 wrze nia 2001 r. (Dz. U. Nr 112, poz.
1206). Odpady komunalne zostały przedstawione w 3 podgrupach; ł cznie 41 rodzajów odpadów.
Najpowszechniej spotykanym odpadem komunalnym jest odpad o kodzie 20 03 01 –
niesegregowane ( zmieszane) odpady komunalne.
Ogólnie mo na powiedzie , e w ród odpadów komunalnych wyst puj :
- odpady inne ni niebezpieczne ( jako przewa aj ca ilo ),
- komunalne odpady niebezpieczne ( małe ilo ci ale niebezpieczne dla rodowiska),
- komunalne odpady oboj tne ( małe zagro enie dla rodowiska).
EKO PRIMA
6
W praktyce odpady komunalne, o których my limy i które trafiaj na składowiska s
najcz ciej mieszanin ró nego rodzaju odpadów zaliczanych do komunalnych innych ni
niebezpieczne, nierzadko z domieszk odpadów oboj tnych i co gorzej z komunalnymi
odpadami niebezpiecznymi.
Rozpatrywanie gospodarki odpadami komunalnymi w planie gminnym musi by w miar
mo liwo ci powi zane z planami wy szych rz dów ( wojewódzki, powiatowy) przez co w
niniejszym opracowaniu uwzgl dniono kategorie odpadów komunalnych wymienione w ww.
planach. St d przedstawiono sposób post powania z ni ej wymienionymi kategoriami odpadów
komunalnych:
- odpady organiczne ( domowe organiczne pochodzenia ro linnego, m. in. z piel gnacji
ogródków i terenów przydomowych
i pochodzenia zwierz cego) oraz inne ulegaj ce
biodegradacji,
- odpady zielone ( odpady z ogrodów i parków, targowisk, w piel gnacji ziele ców publicznych, z
piel gnacji cmentarzy) – te odpady wymieniono za planami wy szych rz dów chocia w ustawie o
odpadach nie ma definicji „odpady zielone”, które s nota bene odpadem organicznym, wi c te
odpady powinny by rozpatrywane ł cznie,
- odpady z papieru i tektury ( nieopakowaniowe i opakowaniowe, w tym opakowania
wielomateriałowe na bazie papieru),
- tworzywa sztuczne ( opakowaniowe i nieopakowaniowe),
- szkło ( opakowaniowe i nieopakowaniowe),
- złomy metali ( opakowaniowe i nieopakowaniowe),
- tekstylia,
- odpady mineralne ( odpady z czyszczenia ulic i placów: ziemia, piasek, kamienie),
- drobna frakcja popiołowa ( drobne odpady ze spalania paliw stałych w piecach),
- odpady wielkogabarytowe,
- odpady budowlane ( odpady z budowy, remontów i rozbiórki obiektów budowlanych
ze strumienia odpadów komunalnych),
- inne specyficzne,
- odpady niebezpieczne wytwarzane w ród odpadów komunalnych.
Nale y zwróci uwag , e niektóre odpady ( np. drobna frakcja popiołowa) nie s
reprezentowane w katalogu odpadów komunalnych (grupa 20) i st d b dzie kłopot z okre laniem
faktycznych ilo ci wytwarzania tych odpadów. Ewidencja odpadów jest prowadzona według
klasyfikacji przedstawionej, w zacytowanym na wst pie tego punktu planu, katalogu odpadów.
Ponadto w odpadach komunalnych mo na mie do czynienia z innymi odpadami tzw.
problematycznymi. Dotyczy to m.in. przeterminowanych leków, zu ytych opon od osób fizycznych
czy te padłych zwierz t np. domowych, które nominalnie nie s odpadami niebezpiecznymi.
Odpady komunalne poza typowymi miejscami powstawania na terenie gminy powstaj
jeszcze z racji funkcjonowania jednostek wojskowych.
Z takimi wy ej wymienionymi odpadami mamy lub mo emy mie do czynienia na terenie
gminy Orzysz.
2.3 Ilo ci powstaj cych odpadów komunalnych
Ustalenie faktycznej ilo ci odpadów komunalnych powstaj cych na terenie gminy stwarza
pewne trudno ci. Odpady nie s wa one u ródeł ich wytworzenia a w miejscu ich deponowania
czyli na składowisku w m. Góra sprawna waga funkcjonuje od II kwartału 2002 r. Okre lanie ilo ci
wytwarzanych odpadów najcz ciej opiera si na szacunkach, które zawsze s obarczone
pewnym bł dem.
EKO PRIMA
7
Tabela nr 1. Ilo odpadów komunalnych ( z rozdziałem na strumienie) wytwarzanych na
terenie gminy Orzysz według danych za 2001 r. ( z powiatowego planu gospodarki odpadami) (
Mg/rok)
Lp. Strumienie odpadów komunalnych
Miasto
1. Odpady
kuchenne
ulegaj ce
biodegradacji
2. Odpady „zielone”
3. Papier i tektura nieopakowaniowa
4. Opakowania z papieru i tektury
5. Opakowania wielomateriałowe
6. Tworzywa sztuczne nieopakowaniowe
7. Opakowania z tworzyw sztucznych
8. Tekstylia i odzie
9. Szkło nieopakowaniowe
10. Opakowania ze szkła
11. Metale, złom metalowy
12. Opakowania z blachy stalowej
13. Opakowania z aluminium
14. Odpady mineralne
15. Drobna frakcja popiołowa
16. Odpady wielkogabarytowe
17. Odpady budowlane
18. Odpady niebezpieczne
Razem
553,1
60,8
176,3
255,3
30,4
291,7
97,2
72,9
12,2
170,2
79,0
30,4
6,1
85,1
285,7
121,6
243,1
18,2
2589,2
Wie
89,1
16,2
44,6
60,8
8,1
85,1
28,4
20,2
4,1
76,9
20,3
8,1
0
52,7
162,1
60,8
162,1
8,1
907,7
Razem
642,2
77,0
220,9
316,1
38,5
376,8
125,6
93,1
16,3
247,1
99,3
38,5
6,1
137,8
447,8
182,4
405,2
26,3
3496,9
Z porównania ilo ci odpadów wytwarzanych na terenie gminy Orzysz zawartymi w ww.
tabeli (przy zało eniu stabilizacji ilo ci wytwarzanych odpadów w poszczególnych latach 2001 =>
2003) z ilo ci odpadów przyj tych w 2003 r. na składowisko gminne w m. Góra wynika, e do
zebrania jest około 800 Mg komunalnych lub powy sze szacunki dotycz ce ilo ci odpadów
wytwarzanych s zawy one. Gdyby 800 Mg odpadów nie trafiłoby na składowisko pojawiłyby si
na nielegalnych wysypiskach ( „dzikich”), a na terenie gminy nie jest taka tragiczna sytuacja z
takim procederem. Jednak e przy szacunkowym okre laniu ilo ci odpadów wytwarzanych na
danym terenie mo na stwierdzi , e ró nica rz du 800 Mg nie jest du rozbie no ci . Konkluzja
jest jedna: nale y si liczy z ewentualno ci zapewnienia odbioru takiej wła nie ilo ci odpadów
poza obecnie funkcjonuj cym sposobem zbiórki i wywozu odpadów. By mo e cz
odpadów
u ytkowych np. złom wytwarzany przez mieszka ców gminy trafia do punktów skupu złomu i nie
jest wykazywany w ogólnym bilansie. Nie jest to bardzo istotne poniewa zarówno składowisko
jak i system odbioru odpadów b dzie w stanie przyj ewentualn ilo odpadów ( ok. 800 Mg w
skali roku).
Skład morfologiczny odpadów komunalnych ( tendencje).
Skład morfologiczny wytwarzanych odpadów komunalnych zmienia si w miar wzrostu
gospodarczego kraju, a tak e poziomu ycia mieszka ców.
Zwi ksza si udział makulatury, tekstyliów, złomu metali, tworzyw sztucznych i opakowa
szklanych. Zmiany te znajduj potwierdzenie w wynikach bada składu odpadów wywo onych na
składowiska w kraju i za granic . Skład odpadów jest zło ony, zmienny w czasie, uzale niony od
wielu czynników takich jak pora roku, sposób ogrzewania budynków, rodzaj zabudowy
EKO PRIMA
8
mieszkaniowej ilo ci obiektów u yteczno ci publicznej, biur i wielu innych. Z powy szych
wzgl dów dokładne okre lenie składu morfologicznego odpadów mo na dokona na podstawie
skomplikowanych bada w cyklu rocznym. W danym przypadku ograniczono si do
przedstawienia przykładowego składu morfologicznego na podstawie danych zawartych w
literaturze.
W oparciu o wyniki dotychczas przeprowadzanych bada oraz przewidywane zmiany w
składzie odpadów ( wzrost ilo ci opakowa papierowych i z tworzyw sztucznych, zmniejszenie
udziału odpadów spo ywczych i paleniskowych) przewiduje si , e do 2010 r. wska nik
obj to ciowy wytwarzanych odpadów b dzie nieznacznie rósł przy maj cym tendencj do
3
stabilizacji wska niku wagowym 1 m odpadów komunalnych. Powy sze tendencje przy
przewidywanym zerowym lub wr cz ujemnym przyro cie liczby mieszka ców gminy pozwalaj na
wykazanie, e wagowo ilo odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy b dzie na
poziomie zbli onym do przedstawionego za 2003 r. Wzrost mo e nast pi np. w przypadku
znacznego rozwoju turystyki i osadnictwa letniskowego w omawianym okresie ( do 2007 r.).
3. Istniej cy system zbierania odpadów komunalnych.
3.1. Gromadzenie wytwarzanych odpadów komunalnych zmieszanych.
Gromadzenie odpadów komunalnych na terenie gminy Orzysz odbywa si
z
zastosowaniem pojemników o poj. 110 l ( ok. 600 szt.), 1100 l ( 12 szt), w mie cie na posesjach
prywatnych i domków jednorodzinnych oraz kontenerów KP-7( 45 szt. ) o pojemno ci 7 m3, ( m.
in. osiedla mieszkaniowe i firmy) za na terenach wiejskich dominuj pojemniki o symbolu POK11 o poj. 2,2 m3 (27 szt.), ale wyst puj i mniejsze pojemniki. Podmioty gospodarcze posiadaj
pojemniki w zale no ci od ilo ci wytwarzanych odpadów komunalnych. Na terenach
turystycznych równie wielko pojemnika zale y od ilo ci turystów odwiedzaj cych dany teren i
od ilo ci powstaj cych odpadów.
3.2. Zbiórka i transport odpadów komunalnych zmieszanych.
Zorganizowany, w ró nym stopniu odbiór odpadów realizowany jest praktycznie na terenie
całej gminy. Ka dy z mieszka ców je eli tylko ma takie yczenie mo e korzysta z usług firmy
wywozowej. Szacuje si , e w takim systemie uczestniczy ok.70 % mieszka ców. Nadal istnieje
mo liwo samodzielnego wywozu odpadów własnym transportem przez wytwórc , na gminne
składowisko. Tak z odpadami post puje cz
miesza ców gminy (ok. 30 gospodarstw
domowych ), którzy wywo odpady komunalne na składowisko własnym transportem.
Odpady w sposób zorganizowany odbierane s z ró n cz stotliwo ci od 1-3 x tydzie
do 1-2 x miesi c ( w wi kszo ci przypadków odpady odbierane s raz na dwa tygodnie). System
zbierania odpadów oparty jest w szczególno ci na pojemnikach zgodnie z opisem w punkcie 3.1.
Ponadto odpady komunalne zbierane s w koszach ulicznych ustawionych przy cz ci ulic
i innych miejscach u yteczno ci publicznej poszczególnych miejscowo ci na terenie gminy.
Odpady komunalne powstaj równie w zwi zku z czyszczeniem ulic i placów na terenie gminy
oraz porz dkowaniem cmentarzy w Orzyszu i Okartowie. Wywozem odpadów z czyszczenia
placów i ulic zajmuje si firma, która wygrywa przetarg na wiadczenie tego typu usług.
Odpady z koszy ulicznych i odpady z czyszczenia cmentarzy wywozi podmiot wiadcz cy
usługi w zakresie wywozu odpadów komunalnych od mieszka ców gminy Orzysz.
Poniewa nie prowadzi si ewidencji ( któr trudno jest wprowadzi ) ilo ci gospodarstw
domowych obj tych zorganizowan zbiórk odpadów nie mo na przedstawi dokładnie %
gospodarstw obj tych zbiórk odpadów na terenie gminy.
EKO PRIMA
9
Pojemniki POK-11, słu ce do gromadzenia odpadów komuanlnych ustawione s w
nast puj cych miejscowo ciach: Orzysz, Mikosze, Nowe Guty, Rostki, Suchy Róg, Cierzpiety,
Ublik, Gaudynki, Grzegorze, Okartowo, Klusy, Ogródek, Strzelniki, Kamie skie, Odoje, Góra,
Tuchlin, Dziubiele i Wierzbiny. Odpady wywo one s za po rednictwem Fundacji Ochrony
Wielkich Jezior Mazurskich w miar potrzeb ( 1 raz w tygodniu do 1 raz w miesi cu).
Umowy podpisane z odbiorc odpadów działaj cym na terenie gminy Orzysz ( Edward
lesi ski) posiada w poszczególnych miejscowo ciach: Orzysz ( 163 gospodarstwa domowe i 14
podmiotów gospodarczych), Gr dy ( odpowiednio 6 i 1), Okartowo (59 i 3), Tuchlin (13 i 1),
D brówka ( 31 i 1), Wierzbiny ( 8 gospodarstw), Grzegorze ( 4), Mikosze (44), Gaudynki (21),
Dziubiele (5), Chmielewo (15), Nowe Guty (30), Drozdowo (1), W ewo ( 25), Góra ( 1), Pianki
(4), Szwejkówko (23), Klusy (6), Ogródek (6). Powy sze dane uzyskano w Urz dzie Miejskim w
Orzyszu.
Odpady zmieszane od wytwórców odpadów komunalnych odbierane s przez trzy firmy:
- Wywóz mieci i Odpadów, Edward lesi ski, 12-250 Orzysz, ul. Osiedle Robotnicze 5/8, na
podstawie posiadanego zezwolenia Burmistrza Orzysza z 2.06.2003 r., znak:RGP.7050-2/03,
wa ne do 2013 r. Firma posiada sprz t do wywozu odpadów zebranych w kontenery KP-7 (
samochód marki Star-200) oraz do wywozu odpadów z pojemników SM-110 i PA-1100 ( Star 742
SK-1), obsługiwany teren - w zasadzie wi ksza cz
gminy, odpady maj by wo one na
składowisko w m. Góra,
- Fundacja Ochrony Wielkich Jezior Mazurskich Gi ycko, ul. Moniuszki 17, 11-532 Wilkasy k/
Gi ycka, Firma posiada zezwolenie na odbiór odpadów, odbierane s odpady zbierane w
pojemnikach o pojemno ci 2,2 m3, ustawionych w 19 miejscowo ciach gminy ( 27 szt.), w
szczególno ci z terenów wiejskich oraz w miejscach wyst powania np. parkingów przydro nych.
- Jednostka Wojskowa nr 1460 w Orzyszu, na podstawie posiadanego zezwolenia Burmistrza
Orzysza z 25.04.2003 r., znak:RGP.7050-2/03, wa nego do 2013 r. Podmiot posiada sprz t do
wywozu odpadów zbieranych w kontenery KP-7 ( samochód marki Star-200), obsługiwany teren –
jednostka wojskowa, odpady maj by wo one na składowisko w m. Góra.
Mankamentem systemu zbiórki odpadów komunalnych w gminie Orzysz jest brak
uczestniczenia w zorganizowanej zbiórce wszystkich gospodarstw domowych i podmiotów
gospodarczych oraz fakt nierównego traktowania wszystkich mieszka ców gminy. Znaczna cz
mieszka ców płaci za usługi wywozu odpadów. Cz
mieszka ców zbiera odpady w
pojemnikach zbiorczych POK-11, a za wywóz odpadów płaci Urz d Gmina Orzysz.
3.3. Zbiórka i transport odpadów komunalnych zbieranych w sposób selektywny.
Na terenie gminy próbowano zbiera
selektywnie odpady opakowaniowe za
po rednictwem ustawionych pojemników do selektywnej zbiórki od mieszka ców ale system
zbiórki nie powstał, pojemniki ( szt. 3) stoj praktycznie nieu ywane na składowisku w m. Góra.
W 2003 r. udało si jednak zebra bez u ywania specjalnych pojemników 1 Mg odpadów
opakowaniowych: papierowych ze sklepów i placówek handlowych oraz 4 Mg tworzyw sztucznych
i 2 Mg szkła na składowisku w m. Góra. S to dane z Urz du Miejskiego w Orzyszu.
W kwietniu 2004 r. ustawiono pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów ( tworzywa
sztuczne - PET). Odpady b d odbierane przez firm z Orzysza prowadz c przetwarzanie tego
typu odpadów.
Odpady komunalne ( ale i niekomunalne – przemysłowe) selektywnie zbiera kilka
podmiotów prowadz cych działalno na terenie gminy:
EKO PRIMA
10
1. Zakład Usługowo-Handlowy El bieta Szczech, sklep przy ul. Ełckiej w Orzyszu – odpady
zu ytych akumulatorów,
2. PPHU „TRANS HANDEL” Mieczysław i Krystyna Smoła, ul. Gi ycka, Orzysz, zbieranie i
transport złomu metali, odpadów opakowaniowych i innych,
3. PHU ARTYSIEWICZ, Orzysz Wójtowo transport złomów metali,
4. PHU „WTÓRMAT”, ul. Gi ycka, Orzysz – zbieranie i transport złomów metali,
5. PPHU „EKPOL” , Przemysław Mastalerz, ul. Słoneczna, Orzysz – zbieranie odpadów z
tworzyw sztucznych ( podmiot w fazie organizacji),
6. P.P.H.U. „TOTAL-RECYCLING” Andrzej Łukowski prowadz ca w Orzyszu zbiórk odpadów
opakowaniowych z tworzyw sztucznych.
7. Obrót Surowcami Wtórnymi, Andrzej Mastalerz, Orzysz, zbieranie złomów metali, tworzyw
sztucznych, stłuczki szklanej, szkła opakowaniowego w cało ci i makulatury. Firma zbiera i
transportuje ( przywozi do własnej zbiornicy w Orzyszu) odpady u ytkowe z terenu gminy jak i
spoza niej.
Według informacji uzyskanych w ostatniej z wymienionych firm, w ci gu roku zbiera ona z
terenu gminy Orzysz odpowiednio: 50 Mg złomu metalowego, 30 Mg stłuczki szklanej, 15 Mg
makulatury, 6 Mg tworzyw sztucznych, „du e” ilo ci szklanych opakowa w cało ci (!) i kilka ton
odpadów aluminium.
Zebrane i wykazane bezpo rednio powy ej ilo ci odpadów s zarówno odpady komunalne
jak i pochodz ce z działalno ci gospodarczej (przemysłowe).
Na terenie gminy nie odbywała si
wielkogabarytowych.
dotychczas zorganizowana zbiórka odpadów
3.4. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych.
3.4.1. Odzysk odpadów komunalnych
W trakcie prowadzonych analiz ustalono, e odpadami poddawanymi procesowi odzysku
na terenie gminy Orzysz s :
Odpady tworzyw sztucznych
- na terenie gminy wyst puj dwa podmioty, które organizuj
komunalnych w szczególno ci z tworzyw sztucznych.
zakłady do odzysku odpadów
Jednym z nich jest P.P.H.U. „TOTAL-RECYCLING” Andrzej Łukowski prowadz ca w Orzyszu
od sierpnia 2003 r. przetwarzanie polietylenu na aglomerat ( półprodukt). Ilo przetwarzanych
odpadów z tworzyw polietylenowych w ci gu roku – ok. 30 Mg. Odpady odbierane s przede
wszystkim z marketów handlowych.
Przetwarzanie odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych zamierza prowadzi
Przedsi biorstwo Produkcyjno-Handlowo Usługowe „EKPOL” Przemysław Mastalerz z
Orzysza. Podmiot uzyskał decyzj Starosty Piskiego na przetwarzanie ( odzysk) odpadów o
kodzie 15 01 02 w ilo ci 100 Mg rocznie. Brak bli szych danych na temat prowadzenia procesu
odzysku odpadów.
Ponadto na terenie gminy w 2003 r. wyst pował ladowy odzysk odpadów w postaci osadów
ciekowych z oczyszczalni miejskiej Orzysza na terenie oczyszczalni.
EKO PRIMA
11
3.4.2. Unieszkodliwianie odpadów komunalnych
Rodzaj i ilo
odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania
Na terenie gminy jedynym odpadem komunalnym wykazywanym jako poddawany
procesowi unieszkodliwiania s zmieszane odpady komunalne. A je li w ród odpadów
komunalnych trafiaj si inne odpady komunalne to wynika tylko z niedoskonało ci całego
systemu zbierania i ewidencjonowania odpadów przez ich wytwórców.
Odpady komunalne na terenie gminy s poddawane unieszkodliwianiu poprzez
składowanie na składowisku odpadów innych ni niebezpieczne i oboj tne w m. Góra.
3. 5. Post powanie z wytypowanymi odpadami komunalnymi w gminie
3.5.1 Odpady z turystyki
Z racji zwrócenia uwagi na to ródło powstawania odpadów w planach wojewódzkim i
powiatowym, co zreszt wynika ze specyfiki regionu omówiono t kwesti . Trzeba jednak
stwierdzi , e ustalenie ilo ci odpadów generowanych przez turystyk jest znacznie trudniejsze
ni w przypadku odpadów pochodz cych od stałych mieszka ców gminy oraz z podmiotów o
okre lonej liczbie pracowników lub okre lonej działalno ci.
W powiatowym planie gospodarki odpadami przedstawiono ilo wytwarzanych odpadów
na terenie gminy Orzysz z racji turystyki w ilo ci 7874 Mg. Jest to wielko wi ksza od ocenianej
ilo ci wszystkich odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie. Przy zało eniu przyj tym w
planie wojewódzkim, mo na stwierdzi e na terenie gminy z turystyki mo e powsta odpadów w
ilo ci ok. 1 % ogólnej ilo ci odpadów w gminie czyli ok. 35 Mg. Ilo ta równie wydaje si by
mało wiarygodna. Faktyczne okre lenie ilo ci odpadów powstaj cych z turystyki na terenie gminy
wymagałoby mudnych całorocznych bada , a i tak efekt mógłby by inny od zamierzonego.
Trudno jest czasami oddzieli odpady stałych mieszka ców od odpadów turystów, gdy te odpady
na przykład wrzucane s do tego samego pojemnika. Wa niejsz od ilo ci jest kwestia
zapewnienia ka demu tury cie mo liwo ci zgodnego z prawem pozbywania si odpadów z
procesów bytowych w trakcie wypoczynku. Oczywi cie najtrudniej jest zapewni takie warunki dla
turystów na obiektach pływaj cych i na polach namiotowych.
3.5.2. Odpady opakowaniowe.
Nale y zwróci kolejn uwag w stosunku do ustale planów szczebli wy szych, e
odpady opakowaniowe powstaj zarówno w gospodarstwach domowych ( opakowania rodków i
produktów u ywanych w domach) jak i w zakładach produkcyjnych czy usługowych ( opakowania
po półproduktach lub podzespołach do dalszej produkcji lub przeróbki). Jednak e za planami
wojewódzkim i powiatowym odpady opakowaniowe w niniejszym planie rozpatrzono przy
odpadach komunalnych, pomimo, e mog to by odpady niekomunalne ( z produkcji, np.
rozpakowywanie towarów).
Je li chodzi o odpady opakowaniowe to na terenie gminy były próby organizacji
selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych, ale pierwsze podej cie do tematu sko czyło si
na próbie. Ustawiono jeden zestaw pojemników do selektywnej zbiórki odpadów, ale poniewa do
pojemników mieszka cy wrzucali wszelkie odpady komunalne zaprzestano zbiórki, a pojemniki
znalazły si na składowisku w m. Góra. Odpady opakowaniowe wybierane s selektywnie ze
składowiska, ale ilo ci tak wybranych odpadów s okre lane szacunkowo i nominalnie nie
rejestrowane. Odpady wybierane s przez pracowników Zakładu Usług Komunalnych jak i
indywidualnych zbieraczy. Według przedstawionych danych w 2003 r. selektywnie udało si
zebra 7 Mg odpadów opakowaniowych. Prawdopodobnie te dane nie obejmuj wszystkich
ródeł prowadz cych zbiórk selektywn odpadów ( np. firma p. Łukowskiego). Jak ju
EKO PRIMA
12
wspomniano w kwietniu 2004 r. ustawiono pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów tworzyw
sztucznych (PET).
Ilo
odpadów powstaj cych hipotetycznie w gminie w ci gu roku na podstawie
zestawienia z tabeli nr 1 – 771,9 Mg.
3.5.3. Odpady wielkogabarytowe
Odpady wielkogabarytowe stanowi wa ny i kłopotliwy element w strumieniu odpadów
komunalnych. St d oddzielne rozpatrywanie sposobu post powania z nimi. Odpady
wielkogabarytowe wyst puj
w dwóch umownych kategoriach: jako odpady inne ni
niebezpieczne ( np. meble, w tym tapicerowane ) oraz odpady niebezpieczne ( np. znaczna cz
zu ytego sprz tu RTV i AGD czy te wraki pojazdów mechanicznych).
Aktualny sposób post powania z tymi odpadami na terenie gminy jest typowy dla
krajowych realiów. Cz
odpadów zawieraj cych u ytkowe elementy np. złomy metali jest w
sposób niezorganizowany demontowana stwarzaj c przy tym problem dla rodowiska ( np.
opró nianie do rodowiska freonów z lodówek co przyczynia si do niszczenia warstwy
ozonowej). Cz
odpadów w cało ci bez segregacji i demonta u trafia bezpo rednio na
składowisko ( np. meble tapicerowane). Ilo ci powstaj cych odpadów wielkogabarytowych nie
były dotychczas w praktyce okre lane.
Ilo ci hipotetyczne odpadów mog ce powstawa w skali roku z tabeli nr 1 - 182,4 Mg.
3.5.4. Odpady budowlane
Odpady budowlane ze strumienia odpadów komunalnych te mog by zarówno
odpadami innymi ni niebezpieczne czy te wr cz oboj tnymi ( gruz budowlany), ale mog to by
odpady niebezpieczne np. odpady płyt azbestowych z prywatnych demonta ów budowli.
Dotychczas odpady budowlane na terenie gminy zagospodarowane były w sposób tzw.
zwyczajowy. Cz
odpadów wykorzystywana była do utwardzania powierzchni terenu, w tym
dróg, cz
trafiała na składowisko, gdzie stosowana była jako warstwa izolacyjna dla zło onych
odpadów. Oczywi cie spotykane s przypadki wyrzucania odpadów budowlanych w dowolne
miejsca. Powy szy sposób post powania dotyczył dotychczas odpadów innych ni
niebezpieczne, ale płyty azbestowo-cementowe zaczynaj pojawia si w ród odpadów coraz
powszechniej.
Ilo ci hipotetyczne z tabeli 1 - 405,2 Mg.
3.5.5. Inne specyficzne odpady.
Do tych odpadów wskazane jest zaliczy odpady w postaci padłych sztuk zwierz t. Zdarza
si na przykład, e na drogach wyst puj
miertelnie potr cone zwierz ta czy te zwierz
domowe padło w domu mieszka ca gminy. Z do wiadcze praktycznych wiadomo, e takie
zwierz ta s zakopywane w ró nych miejscach lub wywo one na składowisko odpadów.
3.5.6. Komunalne odpady niebezpieczne.
W strumieniu odpadów komunalnych zawsze mo emy mie do czynienia z pewn ilo ci
odpadów zaliczonych do grupy odpadów niebezpiecznych. Zgodnie z katalogiem, do
komunalnych odpadów niebezpiecznych okre lonych w Rozporz dzeniu Ministra rodowiska z
dnia 27.09.2001 r. w sprawie katalogu odpadów, powstaj cych na terenie gminy mo na zaliczy
w szczególno ci:
EKO PRIMA
13
- zu yte akumulatory i baterie,
- zu yte oleje smarowe,
- lampy zawieraj ce rt ( wietlówki, lampy kompaktowe)
- odpady zawieraj ce azbest,
- rodki ochrony ro lin i opakowania po nich,
- urz dzenia chłodnicze zawieraj ce freony i urz dzenia elektroniczne (monitory),
- wycofane z eksploatacji pojazdy.
- inne nie wymienione.
Cz
odpadów jak np. zu yte akumulatory s przekazywane w punktach sprzeda y
nowych baterii w ramach opłaty produktowej. Ale jest cała gama komunalnych odpadów
niebezpiecznych, które nie s selektywnie zbierane i trafiaj na składowisko ł cznie z
wymieszanymi odpadami komunalnymi. Z cz ci odpadów nie wiadomo co si dzieje ( np.
zu yte wietlówki czy te zu yte oleje z pojazdów), mo na si tylko domy la .
Dotychczas gmina nie podejmowała znacznych działa w zakresie uruchomienia systemu
wła ciwego post powania z odpadami niebezpiecznymi.
Jednak e problem zwi zany z
powy szymi odpadami nie pojawiał si w skali nakazuj cej podejmowanie zdecydowanych
działa w tym kierunku.
Ilo ci powstaj cych na terenie gminy Orzysz poszczególnych rodzajów odpadów
niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych dotychczas nie były przedmiotem analiz
ilo ciowych. Według zapisów w powiatowym planie gospodarki wykazano, e na terenie gminy
odpady niebezpieczne w 2001 r. powstały w ilo ci 26,3 Mg ( 18,2 Mg na obszarach miejskich i 8,1
na terenach wiejskich). Jak wida powy sze ilo ci s dosy du e, przecie mamy do czynienia z
odpadami niebezpiecznymi.
3.5.7. Komunalne odpady oboj tne.
Te odpady nie znalazły si w planach wy szych rz dów, ale autor planu uwa a, e sposób
post powania z odpadami typu ziemia z wykopów pod budow , kamienie czy „oboj tny” gruz
budowlany powinien by okre lony. Tu nale y zwróci uwag , e np. ziemia z wykopów ( przy
realizacji inwestycji) jest traktowana w my l ustawy o odpadach jako odpad o ile sposób
post powania z t pozostało ci nie został okre lony w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego lub w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu lub o
pozwoleniu na budow . Na ogół nie zdajemy sobie cz sto sprawy, e s to odpady, poniewa
brakuje stosownych zapisów o których była mowa powy ej. Zazwyczaj tego typu odpady nie
stwarzaj problemu ekologicznego ani problemu z ich zagospodarowaniem. Nie jest te
prowadzona ewidencja ilo ci wytwarzanych takich odpadów. Z racji powy szego kwestia tych
odpadów została przedstawiona bardzo ogólnie. Sposób post powania z tymi odpadami na
terenie gminy jest równie tzw. zwyczajowy. Zagospodarowanie tego typu odpadów jest według
uznania wytwórcy odpadów, ale egzekwowanie prawa w tym wzgl dzie jest na razie ograniczone.
3.5.8. Odpady biodegradowalne ( organiczne)
Sprawa ustalania ilo ci i sposobu post powania z odpadami biodegradowalnymi jest
zupełnie nowym tematem, z którym poszczególne jednostki gminne zajmuj ce si odpadami
b d musiały si upora w najbli szym czasie z racji wymogów stawianych wobec przyst pienia
naszego kraju do Unii Europejskiej. Odpady biodegradowalne, a dokładniej odpady ulegaj ce
biodegradacji w my l ustawy o odpadach s to odpady, które ulegaj rozkładowi tlenowemu lub
beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. Biodegradacji ulegaj odpady organiczne. Takimi
odpadami s w szczególno ci odpady organiczne z parków, ziele ców i ogrodów, odpady
kuchenne, drewno, papier i tektura oraz osady ciekowe i itp.
EKO PRIMA
14
Dotychczas na terenie gminy Orzysz, podobnie jak w znacznej wi kszo ci innych gmin
województwa, ale te i kraju odpady te nie podlegały specjalnym rygorom, trafiały one w
szczególno ci na gminne składowisko odpadów.
Hipotetyczne ilo ci odpadów 719,2 Mg.
3.5.9. Zu yte opony
Wyspecyfikowano te odpady z racji znacznego rozwoju motoryzacji i uj cia tych odpadów
w planie wojewódzkim z jednej strony oraz z racji wprowadzanych sukcesywnie zakazów
składowania tych odpadów na składowiskach co było pospolitym sposobem post powania jako
działanie z drugiej strony. Dotychczas nie funkcjonuje system zbierania tych odpadów na terenie
gminy. Nie s okre lone ilo ci powstaj cych tych odpadów. Co prawda coraz cz ciej opony
wymieniane s w punktach serwisowych ale istnieje równie praktyka wymiany opon we własnym
zakresie.
3.5.10.Odpady nieopakowaniowe
W tym punkcie nale y zwróci uwag na fakt, e oprócz typowych odpadów
opakowaniowych np. z papieru, tworzyw sztucznych, szkła czy metalu wyst puj odpady
nieopakowaniowe o składzie chemicznym identycznych cz sto jak opakowania. Na przykład
papier gazetowy nie jest opakowaniem, odpadowe metalowe elementy konstrukcji ( kształtowniki)
te na ogół nie s opakowaniami czy tez szkło budowlane (okienne). Odpady opakowaniowe i
nieopakowaniowe posiadaj ró ne oznaczenia kodowe podczas gdy zbieraj cy nie rozdzielaj
odpadów na opakowaniowe i nieopakowniowe. Stawarza to kłopot w kwestii przeprowadzania
bilansu tych odpadów w kontek cie osi gania okre lonych poziomów np. selektywnej zbiórki
odpadu opakowaniowego. Ka dy kto gospodaruje odpadem powinien go odpowiednio
zaszeregowa do opakowaniowego lub nieopakowaniwego.
3.6. Odpady z oczyszczalni cieków.
Poniewa w przypadku tych odpadów wyst puje kolejna rozbie no w prawodawstwie,
st d autor opracowania umie cił te odpady na styku odpadów komunalnych i przemysłowych. W
definicji zawartej w ustawie o odpadach wyst puje okre lenie komunalne osady ciekowe jako
osady z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji słu cych do oczyszczania cieków
komunalnych oraz innych cieków o składzie zbli onym do składu cieków komunalnych. A
definicja odpadu komunalnego w skrócie jest taka, e s to odpady powstaj ce w
gospodarstwach domowych lub odpady pochodz ce od innych wytwórców, które s podobne do
odpadów powstaj cych w gospodarstwach domowych. Trudno si zgodzi , e w gospodarstwach
domowych powstaj odpady w postaci osadów ciekowych lub do nich podobne. Ponadto w
grupie odpadów komunalnych ( grupa 20) katalogu odpadów nie wyst puj osady ciekowe.
A eby nie burzy schematu planów wy szych rz dów w tym wzgl dzie te odpady omówiono na
styku odpadów komunalnych i przemysłowych co wydaje si by racjonalne.
Według dost pnych danych na terenie gminy Orzysz funkcjonuje jedna oczyszczalnia
cieków obsługuj ca m. in. Orzysz i kilka innych miejscowo ci. Powstaj ce w procesie
oczyszczania cieków odpady s to głównie: osady ciekowe ( zazwyczaj jest to tzw. osad
nadmierny, zb dny w procesie oczyszczania), piasek wychwytywany ze cieków w piaskownikach
oraz skratki wychwytywane na kratach ( pływaj ce elementy w ciekach). Ww. odpady
charakteryzuj si ró n zawarto ci wody ( uwodnieniem) oraz ró n , a w przypadku osadów
ciekowych z du zawarto ci substancji organicznych.
Wymienione powy ej odpady z oczyszczalni dotychczas w prawie 100 % trafiaj na
składowisko w m. Góra.
Ilo
EKO PRIMA
odpadów jakie powstały w 2003 r. wynosz odpowiednio:
15
-
osad – 576 Mg o uwodnieniu 87 % czyli 75 Mg s. m. (s. m. - suchej masy, bez
uwzgl dnienia wody),
piasek z piaskownika – 20 Mg,
skratki – 11 Mg.
Powy ej wymienione odpady s to odpady z oczyszczania cieków poddawane s
unieszkodliwiania na składowisku.
4.
Sposób
post powania
z
odpadami
( przemysłowymi) - analiza stanu aktualnego.
4.1.
ródła powstawania,
( przemysłowych).
rodzaje
i
ilo ci
procesowi
niekomunalnymi
odpadów
niekomunalnych
4.1.1. ródła powstawania odpadów niekomunalnych ( przemysłowych).
Na potrzeby niniejszego opracowania zastosowano nazwy „odpady niekomunalne” lub
„odpady przemysłowe”. W przepisach prawa nie zastosowano takich okre le , a szkoda. Brakuje
nazwy dla odpadów powstaj cych w toku prowadzonej działalno ci gospodarczej, nie b d cych
odpadami komunalnymi.
ródłami powstawania tych odpadów s procesy zwi zane z prowadzeniem działalno ci
produkcyjnej jak i usługowej.
Na terenie gminy jest niewiele zakładów wytwarzaj cych odpady produkcyjne. W
szczególno ci wyst puje kilka zakładów drzewnych ( 5 szt.), zakład galanterii metalowej
(Meprozet Bis), ubojnia zwierz t z masarni oraz zakłady usługowe i jednostki wojskowe. Nie
stwarza raczej to problemu gospodarki odpadami przemysłowymi. Ka dy podmiot sam
gospodaruje wytworzonymi odpadami poprzez przekazanie kolejnym posiadaczom (odbiorcom)
do wykorzystania (odzysku) lub do unieszkodliwiania.
Podmioty prowadz ce działalno gospodarcz wytwarzaj cy odpady powinni posiada
uregulowania formalnoprawne w zakresie wytwarzania odpadów ( decyzje wydane przez
Starostwo lub Urz d Wojewódzki lub zło enie stosownych informacji o gospodarowaniu
wytworzonymi odpadami). Powy sze obowi zki nie dotycz jedynie podmiotów wytwarzaj cych
rocznie do 5 Mg odpadów innych ni niebezpieczne ( bez uwzgl dnienia odpadów komunalnych).
Podmioty wytwarzaj ce odpady s obowi zane do prowadzenia jako ciowej i ilo ciowej ewidencji
wytwarzanych odpadów i przekazywania corocznych sprawozda o ilo ci wytwarzanych odpadów
Marszałkowi Województwa. Z informacji uzyskanych z danych Starostwa Powiatowego w Piszu i
Urz du Marszałkowskiego wynika, e tylko 12 podmiotów posiada uregulowany stan
formalnoprawny gospodarki odpadami, a sprawozdanie roczne za 2002 r. ( składane Marszałkowi
Województwa) o ilo ci wytworzonych odpadów zło yły 3 podmioty.
4.1.2. Rodzaje powstaj cych odpadów niekomunalnych ( przemysłowych).
W ród odpadów nazywanych zwyczajowo „przemysłowymi” podobnie jak przy odpadach
komunalnych wyst puj odpady:
- inne ni niebezpieczne,
- niebezpieczne,
- oboj tne.
EKO PRIMA
16
W toku działalno ci ogólnie wykazanych wy ej podmiotów gospodarczych powstaj
odpady „przemysłowe” inne ni niebezpieczne ale i odpady niebezpieczne, rzadziej s to odpady
oboj tne.
Do odpadów innych ni niebezpieczne wytwarzanych na terenie gminy Orzysz w
relatywnie wi kszych ilo ciach mo na zaliczy :
- odpady drzewne ( cinki drewna, wióry i trociny, kora),
- odpady popaleniskowe,
- odpady z przetwórstwa elementów metalowych,
- odpady opakowaniowe ( omówione przy odpadach komunalnych),
- odpady z u ytkowania pojazdów,
- odpady padłych sztuk zwierz t z fermy trzody,
- odpady z oczyszczania cieków ( omówione na „pograniczu odpadów komunalnych i
przemysłowych)
- odpady zawieraj ce azbest.
Do odpadów niebezpiecznych wytwarzanych na terenie gminy Orzysz nale y zaliczy przede
wszystkim:
- zu yte wietlówki i lampy zawieraj ce rt ,
- przepracowane oleje smarowe,
- akumulatory i baterie,
- odpady medyczne i weterynaryjne,
- odpady z eksploatacji pojazdów,
- pojazdy wycofane z eksploatacji,
Dane o rodzajach odpadów przemysłowych powstaj cych na terenie gminy pochodz z
decyzji wydanych przez Starostwo Powiatowe w Piszu oraz na podstawie własnego rozeznania.
Oczywi cie poza wymienionymi powstaj zapewne inne rodzaje odpadów ale aktualny stan
wiedzy dotyczył odpadów wy ej wymienionych.
Odpady oboj tne nie s w specjalny sposób oznaczane, a ich istnienie powinno by bli ej
specyfikowane w przypadku deponowania tego typu odpadów na składowiskach odpadów
oboj tnych obj tych znacznie łagodniejszymi wymogami ni składowiska pozostałych odpadów (
innych ni niebezpieczne i niebezpiecznych).
4.1.3. Ilo ci powstaj cych odpadów niekomunalnych ( przemysłowych).
Informacje dotycz ce ilo ci odpadów przemysłowych powstaj cych na terenie gminy
uzyskano w Urz dzie Marszałkowskim. Dane o odpadach wytworzonych przedstawiły jedynie 3
podmioty. Ilo ci wytwarzanych odpadów pochodz ce z ww. urz du s szcz tkowe w skali gminy,
dotycz ni ej wymienionych odpadów ( w tabeli uwzgl dniono dodatkowe informacje o odpadach
medycznych od podmiotu odbieraj cego te odpady):
Lp. Kod
odpadu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
03 01 05
13 02 08*
15 02 02*
16 02 13*
16 01 15
17 01 02
17 01 04**
8.
18 01 03*
EKO PRIMA
Rodzaj odpadu
Ilo
Odzysk na terenie
wytworzona
gminy w Mg
w Mg
Trociny, wióry, cinki
21,000
10,700***
Zu yte oleje smarowe
0,300
Zu yte czy ciwo
0,620
Zu yte wietlówki
0,160
Płyny zapobiegaj ce zamarzaniu
4,400
Gruz ceglany
14,400
Odpady budowlane bazuj ce na
20,260
gipsie
Odpady medyczne
0,117
17
* - odpady niebezpieczne
** - stare nieobowi zuj ce oznaczenie kodowe
*** - raczej mamy tu do czynienia ze spalaniem paliwa jakim jest drewno.
4.2. Sposób post powania z odpadami niekomunalnymi (przemysłowymi) na
terenie gminy Orzysz ( istniej ce systemy zbierania odpadów).
4.2.1. Gromadzenie wytwarzanych odpadów niekomunalnych.
Podmioty gospodarcze wytwarzaj ce odpady maj obowi zek posiadania uzgodnie ze
Starostwem Powiatowym, a w szczególnych przypadkach z Wojewod sposobów i miejsc
magazynowania odpadów. Sposób i miejsca magazynowania odpadów uzale nione s od
rodzaju odpadów. Odpady niebezpieczne musz by magazynowane z zachowaniem wi kszych
rygorów ni odpady inne ni niebezpieczne. Spełnianie wymogów przez podmioty gospodarcze
sprawdzane jest przez słu by wojewódzkiego inspektoratu ochrony rodowiska w miar
posiadanych mo liwo ci kadrowych i w miar potrzeb.
Wytwarzane odpady produkcyjne s wywo one poza teren gminy ( w szczególno ci
odpady niebezpieczne), cz
jest składowana na gminnym składowisku odpadów ( odpady inne
ni niebezpieczne), cz
odpadów poddawana jest procesowi odzysku ( np. w celach
energetycznych odpady drzewne). Zakłady drzewne wytwarzaj w szczególno ci odpady
drzewne, które s wykorzystywane gospodarczo poprzez przekazywanie odbiorcom.
Pozostałe odpady, w tym niebezpieczne oraz odpady od innych podmiotów
gospodarczych odbierane s przez odbiorców odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania.
Podmioty gospodarcze nie maj raczej problemów ze znalezieniem odbiorców swoich odpadów.
4.2.2. Zbiórka i transport odpadów niekomunalnych.
Na terenie gminy Orzysz odpady miekomunalne transportowane s własnym sprz tem
wytwórców odpadów ( odpady inne ni niebezpieczne) lub sprz tem odbiorcy odpadów, za
odpady niebezpieczne transportowane s najcz ciej transportem odbiorców odpadów.
Zbieraniem odpadów ( nie wytworzonych przez siebie) na terenie gminy zajmuj si m. in. firmy:
1. Zakład Usługowo-Handlowy El bieta Szczech, sklep przy ul. Ełckiej w Orzyszu – odpady
zu ytych akumulatorów,
2. PPHU „TRANS HANDEL” Mieczysław i Krystyna Smoła, ul. Gi ycka, Orzysz, zbieranie i
transport złomu metali, odpadów opakowaniowych i innych.
3. PHU ARTYSIEWICZ, Orzysz Wójtowo transport złomów metali,
4. PHU „WTÓRMAT”, ul. Gi ycka, Orzysz – zbieranie i transport złomów metali,
5. PPHU „EKPOL” , Przemysław Mastalerz, ul. Słoneczna, Orzysz – zbieranie odpadów z
tworzyw sztucznych.
6. P.P.H.U. „TOTAL-RECYCLING” Andrzej Łukowski prowadz ca w Orzyszu zbiórk odpadów
opakowaniowych z tworzyw sztucznych.
7. Obrót Surowcami Wtórnymi, Andrzej Mastalerz, Orzysz, zbieranie złomów metali, tworzyw
sztucznych, stłuczki szklanej, szkła opakowaniowego w cało ci i makulatury.
Działania ww. firm zostały przedstawione w punkcie 3.3. opracowania.
Powy sze dane przedstawiono na podstawie informacji Starostwa Powiatowego w Piszu
zawartych w Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami dotycz cych wydanych zezwole na
prowadzenie działalno ci zgodnie z ustaw o odpadach oraz ustale własnych.
Zbierane odpady w znacznej wi kszo ci wywo one s poza teren gminy, cz
jest poddawana
procesowi odzysku na terenie gminy ( np. folia polietylenowa).
EKO PRIMA
18
Ponadto kilka firm uzyskało zezwolenia ze Starostwa Powiatowego w Piszu na wytwarzanie
odpadów azbestowych. Dotyczy to firm posiadaj cych siedzib
poza gmin
Orzysz,
zamierzaj cych wiadczy usługi w zakresie zdejmowania wyrobów zawieraj cych azbest (
wytwarzania odpadów). Brak jest danych na temat czy firmy zewn trzne posiadaj ce zezwolenia
faktycznie wykonały usług i wytworzyły przedmiotowe odpady. Wskazane byłoby zobowi zanie
tych firm do składania Staro cie lub władzom gminnym sprawozda rocznych o ilo ciach
wytworzonych odpadów.
4.2.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów niekomunalnych.
Odzysk odpadów
Odzysk odpadów na terenie gminy dotyczy w szczególno ci wykorzystania odpadów
drzewnych w postaci zrzynów, kawałków drewna, trocin i kory drzewnej do celów grzewczych
poza miejscem ich wytworzenia. Według wykonuj cych niniejsze popracowanie spalanie
pozostało ci drzewnych z procesu obróbki drewna w urz dzeniach grzewczych zlokalizowanych
na terenie podmiotu wytwarzaj cego te pozostało ci nie jest tak naprawd odzyskiem odpadów,
a zwyczajnym spalaniem opału. Natomiast odpady pozostało ci drzewnych, których wytwórca si
pozbywa ( na zewn trz zakładu) powinno si traktowa jako odpad. Wynika to z definicji odpadu
zawartej w ustawie o odpadach, która ogólnie rzecz ujmuj c mówi, ze odpadem jest to czego
wytwórca pozbywa si . W tym przypadku odpady drzewne przekazywane s w szczególno ci do
spalania u ich odbiorców ( zrzyny, kawałki drewna i trociny) lub do wykorzystania w celach
ogrodniczych ( kora ). Odpady te przekazywane s najcz ciej osobom prywatnym. Czyli je li
chodzi o odzysk na terenie gminy temu procesowi poddawane s wła nie odpady drzewne
oddawane ( pozbywanie si ) innym podmiotom lub osobom.
Ponadto procesowi odzysku poddawane s odpady opakowaniowe z tworzywa PE (
polietylen). Firma p. Łukowskiego z Orzysza prowadzi przetwarzanie ww. tworzyw sztucznych na
półwyrób do produkcji wyrobów z polietylenu. Ale t kwesti przedstawiono przy odpadach
komunalnych.
Unieszkodliwianie odpadów
Na terenie gminy proces unieszkodliwiania odpadów niekomunalnych innych ni
niebezpieczne prowadzony jest poprzez składowanie na składowisku w m. Góra. Odpady s
składowane wspólnie z odpadami komunalnymi.
4.2.4. Post powanie z wytypowanymi odpadami niekomunalnymi w gminie
- odpady ulegaj ce biodegradacji
Te odpady, z racji podobnych wła ciwo ci do komunalnych odpadów ulegaj cych
biodegradacji nie s w praktyce oddzielnie traktowane. St d spraw odpadów biodegradowalnych
szerzej potraktowano w cz ci dotycz cej odpadów komunalnych.
- odpady opakowaniowe
Sposób post powania z odpadami opakowaniowymi jest aktualnie słabo rozwini ty.
Zbierane s odpady opakowaniowe z tworzyw sztucznych z marketów handlowych przez firm
zajmuj c si przetwarzaniem tego rodzaju odpadów.
EKO PRIMA
19
- odpady budowlane
Odpady takie s zagospodarowywane „zwyczajowo” poprzez wykorzystanie do utwardzenia dróg
lub zasypywania zagł bie . Drobny gruz budowlany mo e by i jest wykorzystywany na
składowisku odpadów w m. Góra na warstwy izolacyjne odpadów.
- odpadowe opony
Podmioty gospodarcze same musz radzi
okresowo przekazywa odbiorcom tego odpadu.
sobie z tym problemem, zbiera
odpady i
4.2.5. Post powanie z wytypowanymi odpadami niebezpiecznymi niekomunalnymi w
gminie
- zu yte wietlówki i lampy zawieraj ce rt
Odpady te s zbierane na terenie cz ci podmiotów prowadz cych działalno
gospodarcz , a nast pnie odbierane przez firmy posiadaj ce zezwolenia na odbiór odpadów lub
wywo one do uprawnionych odbiorców. Prawdopodobnie wyst puje jednak równie zjawisko
wyrzucania tych odpadów do odpadów komunalnych trafiaj cych na składowisko.
- przepracowane oleje smarowe
S
zbierane w pojemnikach na terenie podmiotów prowadz cych działalno
gospodarcz , a nast pnie odbierane przez firmy posiadaj ce zezwolenia na odbiór odpadów lub
wywo one do uprawnionych odbiorców. Prawdopodobnie wyst puje zjawisko wykorzystywania
tych odpadów m. in. do malowania ogrodze .
- akumulatory i baterie, akumulatory
Zu yte urz dzenia s najcz ciej przekazywane w punktach sprzeda y nowych urz dze
w ramach tzw. opłaty depozytowej, w wyj tkowych sytuacjach odpad jest sprzedawany w
uprawnionych punktach skupu złomu. Baterie do urz dze elektronicznych powstaj w
podmiotach gospodarczych raczej w ograniczonym zakresie.
- odpady medyczne i weterynaryjne
Powstaj ce odpady medyczne w dwóch przychodniach zdrowia odbierane s przez firm
Zakład Usług Komunalnych, Lubowidzki z Mr gowa i wywo one do spalarni do Bartoszyc.
- odpady z eksploatacji pojazdów
Odpady s zbierane u wytwórców i przekazywane uprawnionym podmiotom.
- pojazdy wycofane z eksploatacji
Pojazdy podlegaj ce procesowi wyrejestrowania po uprzednim przekazaniu pojazdu do
uprawnionej przez Wojewod zbiornicy. Na terenie powiatu piskiego istniej dwie takie zbiornice:
- Firma Usługowo-Handlowa „Futih”, Bogusław Herman, Pisz,
- Firma Usługowo-Handlowa „Maks” Stanisław Makowski, Pisz.
EKO PRIMA
20
- odpady zawieraj ce PCB
Odpady zawieraj ce PCB (ogólnie poj te polichlorowane bifenyle) czyli syciwo w olejach
energetycznych transformatorowych i kondensatorowych. Według danych wojewódzkiego planu
gospodarki odpadami na terenie gminy nie s eksploatowane urz dzenia zawieraj ce ww.
substancje mog ce by
ródłem powstania odpadu zawieraj cego PCB, w podmiotach
prowadz cych działalno
gospodarcz ( dane przekazywane przez podmioty do wojewody).
Natomiast z danych Urz du Miejskiego w Orzyszu wynika, e nie zostały takie urz dzenia
zgłoszone przez osoby indywidualne ( takie dane nale ało zgłosi w urz dzie na mocy przepisów
z zakresu post powania z urz dzeniami zawieraj cymi PCB).
5. Przywóz odpadów na teren gminy i wywóz odpadów z terenu gminy.
Na teren gminy nie s przywo one z zewn trz odpady do składowania. Brak jest danych
na temat przywozu odpadów spoza gminy do przeprowadzenia ich odzysku na tym terenie.
Cz
powstaj cych odpadów, w tym szczególnie odpady niebezpieczne s wywo one poza
teren gminy do unieszkodliwiania lub odzysku.
6. Lokalizacja składowisk odpadów i ich aktualny stan.
Czynne składowisko odpadów.
Na terenie gminy istnieje jedno czynne składowisko odpadów innych ni niebezpieczne
zlokalizowane w m. Góra, uruchomione w 1997 r. Obiekt poło ony jest w odległo ci ok. 5 km w
kierunku północno-zachodnim od Orzysza, w s siedztwie miejscowo ci Góra.
Składowisko posiada powierzchni 2,4 ha, a obecnie eksploatowana kwatera – 1,27 ha.
Obiekt wyposa ono w uszczelnion foli PEHD kwater składow z drena em odcieków
odprowadzanych do oczyszczalni cieków. Obiekt jest ogrodzony i posiada słabo rozwini t
ziele izolacyjn wymagaj c uzupełnie . Na składowisku wyst puje budynek socjalny dla
obsługi, waga, miejsce do mycia pojazdów oraz kontenerów. Do badania wpływu obiektu na
rodowisko zamontowano piezometry (szt. 7). Na składowisku nie ma brodzika do dezynfekcji kół
pojazdów. Starostwo Powiatowe w Piszu wydało zarz dzaj cemu składowiskiem – Zakładowi
Gospodarki Komunalnej Spółka Gminy sp. z o.o. w Orzyszu ( spółka gminna) decyzj nakazuj c
dostosowanie obiektu do wymogów stawianych w przepisach prawa. Dostosowanie dotyczy
uzupełnienia pasa zieleni izolacyjnej i wykonania rowu opaskowego. Według oceny
wykonuj cego opracowanie wskazane jest podwy szenie obwałowania ziemnego kwatery
składowej od strony przeciwległej od wjazdu na składowisko. Obecnie eksploatowana kwatera
składowiska jest w stanie przyjmowa odpady jeszcze przez kilka lat. Przewidywana mo liwo
przyjmowania odpadów to ok. 4000 Mg/rok.
Nielegalne składowiska odpadów.
Na terenie gminy wyst puj miejsca gdzie zdarzaj si przypadki nielegalnego wyrzucania
odpadów. S to dzikie wysypiska w rejonach le nych, w których wyrzucane s w szczególno ci
odpady materiałów rozbiórkowych po remontach. Wysypiska te s sukcesywnie likwidowane
poprzez wywiezienie odpadów na gminne składowisko odpadów.
Mogilniki.
Na terenie gminy Orzysz wyst puje mogilnik przeterminowanych rodków ochrony ro lin w
Nowych Gutach. Obiekt poło ony jest w odległo ci ok. 700 m od jeziora niardwy. Składa si z
15 studni z kr gów betonowych, dokładna ilo
odpadów nie jest ustalona. Według danych
zawartych w planie wojewódzkim odpadów w mogilniku mo e by ok. 35,5 Mg.
EKO PRIMA
21
7. Działania Gminy w zakresie poprawy sytuacji w gospodarce
odpadami.
Okresowo przedstawiciele Urz du Miejskiego w Orzyszu przeprowadzaj kontrole w
zakresie gospodarki odpadami komunalnymi
na terenie gminy. Ostatnia taka kontrola
przeprowadzona została w listopadzie 2002 r. Wskazane jest kontynuowanie takich kontroli oraz
ich rozszerzenie o sprawdzenie potwierdze poprawno ci pozbywania si odpadów komunalnych
przez mieszka ców gminy.
III. PROGNOZA ZMIAN.
1. Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym
wynikaj ce ze zmian demograficznych i gospodarczych.
Podstawow grup wytwarzanych odpadów komunalnych na terenie gminy stanowi
odpady z gospodarstw domowych. Dlatego okre lenie parametrów dla tego strumienia odpadów
b dzie stanowiło baz wyj ciow do dalszych analiz. Z racji stabilizacji w zakresie ilo ci
mieszka ców zamieszkuj cych teren gminy wszelkie analizy ilo ciowe odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie gminy przez stałych mieszka ców w najbli szych kilku latach
ukierunkowane s na w miar stał ilo powstaj cych odpadów. Potwierdza to plan gospodarki
odpadami województwa warmi sko-mazurskiego jak i powiatu piskiego. A jeszcze kilka lat temu
zakładano wzrost liczby mieszka ców i ilo ci wytwarzanych odpadów.
Trudno jest wiarygodnie obecnie przewidzie jaka b dzie tendencja w zakresie
powstawania odpadów komunalnych z innych ródeł jak na przykład z turystyki czy te w
podmiotach prowadz cych działalno gospodarcz wytwórcz i usługow . Nic nie wskazuje na
znacz cy wzrost liczby turystów odwiedzaj cych gmin w najbli szej przyszło ci.
Podobnie jest z innymi odpadami komunalnymi jak chocia by z czyszczenia publicznych
ulic lub placów. Ilo
tych odpadów jest jednak niedu a st d nawet gdyby nast pił wzrost
powierzchni podlegaj cej sprz taniu nie b dzie to stanowiło o znacznym wzro cie ilo ci
powstaj cych na terenie gminy odpadów komunalnych.
Mo e wzrasta ilo
odpadów powstaj cych w trakcie oczyszczania
przewidywanego wzrostu ilo ci oczyszczanych cieków.
cieków z racji
Tendencje w zakresie wytwarzania odpadów niekomunalnych ( przemysłowych) w dobie
rozchwianej gospodarki raczej nie wykazuj cej potencjalnego wzrostu na terenie gminy
powoduj , e potencjalna ilo powstaj cych odpadów w najbli szej przyszło ci b dzie zbli ona
do tej jaka powstaje obecnie.
St d wniosek ogólny i zało enie, e w najbli szych 8 latach ilo odpadów powstaj cych
na terenie gminy b dzie zbli ona do ilo ci powstaj cej obecnie i nie wynika to z uproszczenia
analizy, a z ogólnej tendencji w tym zakresie. Je eli b d powstawały nieco wi ksze ilo ci
odpadów to wprowadzaj c system gospodarowania nimi zawsze mo na go dostosowa do
bie cych potrzeb.
Zgodnie z prognozami zawartymi w powiatowym planie gospodarki opadami w
najbli szych 4 latach w miastach wzrasta b d głównie ilo ci odpadów budowlanych i
wielkogabarytowych, opakowaniowych z papieru i tektury oraz z tworzyw sztucznych, a tak e ze
szkła. Na stałym poziomie b dzie a nawet przewiduje si zmniejszenie ilo ci odpadów
organicznych zwierz cych i drobnej frakcji popiołowej. Na terenach wiejskich przewidywany jest
wzrost ilo ci odpadów budowlanych i wielkogabarytowych.
EKO PRIMA
22
Ogólnie prognozuje si zwi kszenie ilo ci odpadów zebranych selektywnie i zmniejszenie
ilo ci odpadów składowanych na składowisku.
2. Działania zmierzaj ce
gospodarowania odpadami.
do
poprawy
sytuacji
w
zakresie
2.1. Działania zmierzaj ce do zapobiegania powstawania odpadów.
Jest to zadanie wydaje si wykraczaj ce poza zakres mo liwo ci ingerencji gminy.
Znaczny udział w odpadach maj wszelkiego rodzaju opakowania towarów, które nie zaspokajaj
potrzeb mieszka ców, słu
jedynie ochronie towaru. Niektóre opakowania zamiast by
wielokrotnego u ytku, zwrotne wyst puj w formie jednorazowej, co powoduje niepotrzebne
powstawanie odpadów. Wprowadzenie odpowiednich mechanizmów wpływaj cych na
ograniczenie ilo ci odpadów powinno sta si celem gospodarki odpadami na szczeblu władz
centralnych. Jednak e ka dy wytwórca odpadów zarówno indywidualny jak i prowadz cy
działalno gospodarcz mo e podejmowa działania zmierzaj ce do zapobiegania powstawaniu
jak i ograniczaniu ilo ci powstaj cych odpadów o czym b dzie jeszcze poni ej.
2.2. Działania zmierzaj ce do ograniczenia ilo ci odpadów i ich negatywnego
oddziaływania na rodowisko.
Ograniczanie ilo ci powstaj cych odpadów jest kolejnym po zapobieganiu działaniem
po danym w gospodarce odpadami. Ograniczenie wytwarzania odpadów jest zadaniem
długofalowym i wymagaj cym rozległych działa . I tu kolejne zadanie w szczególno ci na
szczeblu centralnym. Poprzez wprowadzanie mechanizmów stymuluj cych prowadzenie
produkcji mało odpadowej, a jeszcze lepiej bezodpadowej mo na zmierza do ograniczania ilo ci
powstaj cych odpadów. Takimi mechanizmami mo e by wspieranie finansowe z Funduszy
Ochrony rodowiska technologii o małej ilo ci powstaj cych odpadów. To czy rozpakowuj c
produkt w domu wytworzymy mniej lub wi cej odpadów zale y od wytwórcy towaru, a nie od
kupuj cego. Poprzez stosowania opłat opakowaniowych nale ałoby doprowadzi do ograniczenia
powstawania odpadów przy przyst powaniu do u ytkowania produktu. Stosowanie opakowa
zwrotnych jest dobr metod zmierzaj c do ograniczania ilo ci powstaj cych odpadów, ale nie
na szczeblu gminnym mog by wprowadzane takie mechanizmy.
Z drugiej strony zmniejszanie ilo ci powstaj cych odpadów mo na uzyska poprzez
zwi kszanie wiadomo ci ekologicznej społecze stwa, ale gdy nie b dzie to poparte działaniami
ogólnokrajowymi to efekt mo e by mierny.
Podobnie ma si rzecz z negatywnym oddziaływaniem odpadów na rodowisko. W
pierwszej kolejno ci systemem centralnie ustalanych norm i przepisów nale y d y do tego celu.
Kolejno na ka dym etapie gospodarowania nale y ogranicza negatywne oddziaływanie
odpadów.
2.3. Działania wspomagaj ce prawidłowe post powanie z odpadami w zakresie
zbiórki, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania, w szczególno ci odpadów
komunalnych.
Za prawidłowe post powanie z odpadami odpowiada ka dorazowo posiadacz odpadu.
Działania zmierzaj ce do wspomagania prawidłowego post powania z odpadami ze strony gminy
mog polega na analizie stanu bie cego oraz w zale no ci od podległo ci podmiotu
realizuj cego dane zadanie w gospodarowaniu odpadami nakazywanie lub sugerowanie
wła ciwego post powania w przypadku odst pstwa od przyj tych zasad. W przypadku zbiórki
odpadów komunalnych realizowanej przez podmioty nie podlegaj ce gminie istnieje jedynie
EKO PRIMA
23
mo liwo współpracy w zakresie lokalizacji miejsc ustawiania pojemników do zbiórki odpadów,
rozszerzania ilo ci mieszka ców i podmiotów podlegaj cych zorganizowanej zbiórce odpadów
oraz sprawdzanie udokumentowania poprawno ci pozbywania si odpadów. To ostatnie zadanie
wydaje si by bardzo wa nym działaniem wspomagaj cym.
Działaniem wspomagaj cym ze strony Gminy Orzysz w zakresie transportu mo e by
dobre utrzymanie dróg gminnych na trasie transportu odpadów komunalnych od wytwórcy do
miejsc dalszego gospodarowania odpadami.
W zakresie odzysku odpadów komunalnych, ale nie tylko gmina mo e wspiera inicjatywy
zgodnego z prawem odzysku odpadów.
Podobnie ma si rzecz w przypadku unieszkodliwiania odpadów, z tym e ten proces
post powania z odpadami poza składowaniem nie bardzo wydaje si by mo liwy do wykonania
na terenie gminy. Natomiast w przypadku unieszkodliwiania odpadów poprzez ich składowanie na
składowisku w m. Góra Gmina poprzez zale nego od niej zarz dzaj cego mo e wpływa i
znacznie wspomaga prowadzenie tego procesu.
Działalno
władz gminnych w zakresie ochrony rodowiska przed odpadami polega
powinna w szczególno ci na uwzgl dnieniu tego rodzaju zada w programach gospodarczych
oraz w planach zagospodarowania przestrzennego, a nast pnie na zapewnieniu ich realizacji
poprzez sprawowanie nadzoru nad jednostkami organizacyjnymi znajduj cymi si na danym
terenie. Nadzór ten obejmuje sprawy gromadzenia i unieszkodliwiania odpadów, budowy
wysypisk, zasad działalno ci komunalnych i prywatnych przedsi biorstw oczyszczania, ustalania
cz stotliwo ci i sposobu wywozu odpadów.
2.4. Działania zmierzaj ce do redukcji ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych
biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów.
Wprowadzony został w planach wy szego rz du obowi zek osi gni cia odpowiednich
ogranicze w składowaniu odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji o czym b dzie
poni ej.
Odpady ulegaj ce biodegradacji czyli organiczne nie s generalnie w oddzielny sposób
zbierane na terenie gminy. Wynika to w szczególno ci z tego, e dotychczas nie było obowi zku
osobnego gospodarowania tymi odpadami. A eby móc prowadzi taki proces trzeba si do tego
bardzo przygotowa i poczyni wa ne inwestycje. Odpady trzeba przede wszystkim zebra z
terenu gminy a nast pnie przeprowadzi proces ich zagospodarowania z ewentualnym
uwzgl dnieniem procesu kompostowania. Kompostowanie mo e si odby w przygotowanych do
tego celu urz dzeniach lub placach. Technologie kompostowania odpadów w kraju nie s zbytnio
rozwini te. Kompost wytworzony musi odpowiada pewnym normom i potrzebny jest zbyt na ten
wyrób. Trzeba wieloletnich do wiadcze a eby poradzi sobie z tym zadaniem. Cz
odpadów
organicznych mo e by zagospodarowywana w sposób inny ni kompostowanie.
Temat ogranicze w deponowaniu na składowiskach ww. odpadów został zbyt mocno
zrzucony na barki gmin. W planach wy szych rz dów mówi si , e gmina ma osi gn taki to a
taki poziom redukcji odpadów ulegaj cych biodegradacji kierowanych na składowiska. Jednak e
zbyt wiele jest niejasno ci w tym temacie aby autorytatywnie rozwi za powy sz kwesti .
Docelowo okre lono w planie wojewódzkim, e do roku 2010 ilo
odpadów
biodegradowalnych, jakie nie mog trafia na składowiska mog wynosi 75 % odpadów
organicznych wytworzonych w 1995 r. Według wykonuj cego niniejsze opracowanie ilo
odpadów biodegradowalnych wytworzonych za rok 1995 mo e by w skali kraju i województwa
zawy ona, poniewa w roku 1995 nikt nie prowadził bilansu takich odpadów. Wyliczenia na
EKO PRIMA
24
podstawie ww. danych pozwalaj jednak ustali ilo odpadów biodegradowalnych wytworzonych
( teoretycznie) na terenie gminy Orzysz w 1995 r. jako ok. 1089 Mg. St d chc c osi gn 25 %
redukcj odpadów kierowanych na składowisko w m. Góra trzeba wył czy z deponowania do
2010 r. ok. 272 Mg odpadów biodegradowalnych. Stosowanie po rednich limitów ogranicze np.
do 2006 r. ( redukcja 12 % odpadów ) jest praktycznie niemo liwe i niecelowe. Po co nakłada
wi ksze obowi zki ni nakładaj dyrektywy unijne i plan wojewódzki. Do 2010 r. trzeba osi gn
redukcj rz du 25 %, co te wymaga nie lada nakładów i stara .
W celu spełnienia ww. obowi zku w pierwszej kolejno ci nale y przeprowadzi rozeznanie
ile odpadów biodegradowalnych jest zagospodarowanych przez osoby indywidualne w
prywatnych kompostownikach ? Równolegle wskazane jest przyst pi do selektywnej zbiórki
odpadów opakowaniowych zaliczanych jako biodegradowalnych.
Selektywna zbiórka i
przekazanie do odzysku papieru i tektury powoduje realizacj ograniczenia ilo ci odpadów
organicznych składowanych na składowisku.
W celu osi gania stawianych wymogów % -ych zasadne b dzie by mo e w pewnym
momencie przyst pienie do zagospodarowania poza składowiskiem osadów ciekowych.
Tak wi c uj cie w ramy ewidencyjne odpadów (zaliczanych do biodegradowalnych) ze
stołówek, odpadów kompostowanych w przydomowych kompostownikach, selektywnie
zbieranych odpadów makulatury i papieru czy np. opakowa z drewna ułatwi spełnienie wymogu
ograniczenia ilo ci komunalnych odpadów biodegradowalnych kierowanych na składowiska.
Ograniczanie ilo ci odpadów komunalnych biodegradowalnych kierowanych na
składowiska jest jedynym limitem przedstawionym w my l rozporz dzenia w sprawie
sporz dzania planów gospodarki odpadami.
IV. ZAŁO ONE CELE I PRZYJ TY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI.
1. Zało one cele.
Cel główny za wojewódzkim i powiatowym planem gospodarki odpadami to –
„Minimalizacja zagro e powodowanych przez odpady”
Cele gminne
- zapobie enie powstaniu odpadów
- ograniczenie wytworzonych odpadów
- ograniczenie negatywnego wpływu odpadów na rodowisko
- powtórne wykorzystanie odpadów
- dobry system gospodarowania odpadami
- ograniczenie ilo ci odpadów ulegaj cych biodegradacji składowanych na składowisku w m.
Góra
- dobre spełniaj ce wymogi przepisów prawa składowisko w m. Góra
- likwidacja zagro enia ze strony odpadów zło onych w mogilniku rodków ochrony ro lin
- brak nielegalnych składowisk odpadów,
- wysoka wiadomo społecze stwa w zakresie post powania z odpadami
Według klasycznej zasady najlepiej jest zapobiega powstawaniu odpadów ( co jest
zreszt bardzo trudne), je eli ju odpady musz powstawa to nale y ogranicza ich ilo
(co
jest trudne), a je eli ju odpady powstan i nie da si ograniczy ich ilo ci to trzeba ogranicza
ich ewentualny negatywny wpływ na rodowisko i stara si spowodowa powtórne
wykorzystanie odpadów (z tym jest ju lepiej).
EKO PRIMA
25
Dla powstałych odpadów wskazane jest stworzenie dobrego systemu gospodarowania
nimi (gromadzenia, zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania), wła nie w takiej
kolejno ci.
Ponadto cele wynikaj z lokalnych uwarunkowa ( posiadanie czynnego składowiska odpadów
innych ni niebezpieczne i nie u ytkowanego mogilnika rodków ochrony ro lin). Wymogi
stawiane w przepisach w zwi zku z akcesj do Unii Europejskiej musz znale
swoje
odzwierciedlenie w stawianych celach ( redukcja odpadów biodegradowalnych kierowanych na
składowisko). Podwy szanie wiadomo ci ekologicznej społecze stwa jest kapitałem na
przyszło i koniecznym elementem skuteczno ci systemu gospodarowania odpadami.
2. Projektowany system gospodarki odpadami, w szczególno ci
komunalnymi i opakowaniowymi, uwzgl dniaj cy ich zbieranie,
transport, odzysk i unieszkodliwianie, ze wskazaniem miejsca
unieszkodliwiania odpadów.
W działaniach w zakresie gospodarowania odpadami nale y przestrzega zasady, e
zmian nale y dokonywa metodami ewolucyjnymi. Wprowadzanie nowych, ale cz sto bardzo
drogich rozwi za , skutkuje tym, e wytwórcy odpadów i cz sto samorz dy s nadmiernie
obci ane finansowo w stopniu nie do przebrni cia. Skutkowa to mo e niewydolno ci
finansow lub odst powaniem od wprowadzonego systemu. Wprowadzanie nowoczesnych
rozwi za du o dro szych od ju stosowanych sprawia, e wytwarzaj cy odpady wyrzucaj je do
rowów, zagł bie terenowych.
2.1. Sposób zbierania i gromadzenia (magazynowania) odpadów komunalnych
niesegregowanych.
Zbieranie i magazynowanie odpadów w miejscu powstawania stanowi pierwszy etap
systemu ich usuwania i dalszego gospodarowania. Usuwanie odpadów z mieszka i innych
miejsc wytwarzania oraz sposób ich przechowywania na terenie nieruchomo ci maj znacz cy
wpływ na czysto i stan sanitarny w otoczeniu, a tym samym na poziom ycia mieszka ców. Z
uwagi na uci liwo tej operacji powinna ona stanowi etap krótkotrwały i przej ciowy.
Dla warunków Polski za optymaln cz stotliwo
wywozu proponuje si :
- dla centrów usługowo-handlowych – codziennie
- dla budownictwa zwartego i osiedlowego – 2 razy w tygodniu
- dla budownictwa jednorodzinnego – 1 raz w tygodniu
- dla budownictwa zagrodowego – 1 raz w miesi cu.
Sposób zbierania odpadów zwi zany jest ci le ze sposobem ich wywozu ( transportu) do miejsc
zagospodarowania (unieszkodliwiania). W ustawie o utrzymaniu czysto ci o porz dku w gminach
w art. 6 ust. 1 przedstawiono, e wła ciciele nieruchomo ci przy wykonywaniu obowi zku
pozbywania si odpadów komunalnych obowi zani s do udokumentowania korzystania z usług
wykonywanych przez zakład b d cy gminn jednostka organizacyjn lub przedsi biorc
posiadaj cego zezwolenie na prowadzenie działalno ci w zakresie odbierania odpadów
komunalnych od wła cicieli nieruchomo ci.
W przypadku gminy Orzysz mamy do czynienia z ró nymi formami wywozu odpadów
komunalnych. Wywóz realizowany jest przez wyspecjalizowan firm na koszt wła ciciela
odpadów, wywóz przez wyspecjalizowan firm na koszt gminy oraz wywóz przez wytwórc
odpadów (wła ciciela nieruchomo ci). Wyst puj równie jednostki nie posiadaj ce okre lonego
sposobu post powania z odpadami komunalnymi.
EKO PRIMA
26
St d pierwszym zadaniem w zakresie systemu gospodarki odpadami komunalnymi b dzie
ujednolicenie sposobu pozbywania si odpadów. W szczególno ci nale y d y do celu jakim
powinno by to aby ka dy wytwórca odpadów (wła ciciele nieruchomo ci, gospodarstwo
domowe) miało mo liwo
korzystania z usług wyspecjalizowanych firm, aby korzystało z ich
usług i ponosiło za to koszty z tym zwi zane. Wobec powy szego nale y przeprowadzi dokładny
bilans podmiotów i gospodarstw domowych na terenie gminy z wykazaniem czy korzystaj ze
zorganizowanego systemu zbiórki i odbioru odpadów. Po przeprowadzeniu bilansu nale y:
- rozpatrzy przypadki i przyczyny nie korzystania ze stosownych usług przez wytwórców
odpadów komunalnych nie potrafi cych udokumentowa legalnego sposobu pozbywania
si odpadów komunalnych,
- rozwa y mo liwo odst pienia od finansowania przez gmin wywozu odpadów
wytwórcom, którzy maj wywo one odpady na koszt gminy,
- d y do zobligowania wytwórców, którzy sami wo odpady na składowisko do
korzystania z usług wyspecjalizowanych firm wywozowych,
- rozwa y mo liwo dofinansowania odbioru odpadów od mieszka ców najgorzej
sytuowanych,
- równolegle z wprowadzaniem powy szych zasad nale y egzekwowa dokumentowanie
przez wytwórców odpadów komunalnych korzystania z usług wyspecjalizowanych firm,
- w przypadku terenów gminnych i ogólnie dost pnych miejsc rekreacji ( turystyka)
dostosowanie ilo ci pojemników do zbierania odpadów i cz stotliwo ci odbioru do potrzeb.
W przepisach ustawy o utrzymaniu czysto ci i porz dku w gminach jest zapis o mo liwo ci
podj cia przez rad gminy w drodze uchwały po uzyskaniu w drodze referendum akceptacji
mieszka ców, decyzji o przej ciu od wła cicieli nieruchomo ci wszystkich lub wskazanych
obowi zków w zakresie odbioru odpadów. Przejmuj c obowi zki rada gminy ustaliłaby opłat
ponoszon przez wła cicieli nieruchomo ci za wykonywanie za nich czynno ci w zakresie odbioru
odpadów. To rozwi zanie według autora niniejszego planu jest rzadko stosowane w Polsce i
dotyczy raczej społeczno ci o wysokiej stopie dochodów. Taki system odbioru odpadów dla
gminy Orzysz jest mo liwe ale nie proponowany w niniejszym opracowaniu.
Aktualnie centra handlowo-usługowe i zwarta zabudowa gminy Orzysz jest w znacznym
stopniu obj ta zorganizowan zbiórk odpadów. Gorzej jest z budownictwem jednorodzinnym,
zagrodowym i letniskowym.
W ruchome urz dzenia do gromadzenia odpadów ( pojemniki, kontenery) nale y wyposa y
wszystkie nieruchomo ci zarówno w mie cie jak i na wsi. Gromadzenie w pojemnikach stałych (
boksy betonowe) powinno by niedopuszczalne.
Uwzgl dniaj c stan istniej cy oraz zamierzenia proponuje si doposa y ;
Teren miasta Orzysz:
- w pojemniki KP-7 dla budownictwa wielorodzinnego,
- w pojemniki 110 l dla budownictwa jednorodzinnego,
Tereny wiejskie i letniskowe:
- w pojemniki 110 l
- w pojemniki 1100 l lub 2,2 m3 dla budownictwa wielorodzinnego.
Miejsca ustawienia pojemników do zbierania odpadów powinny by w miar urz dzone, ile to
mo liwe pojemniki powinna sta na utwardzonych powierzchniach.
Indywidualny wytwórca odpadów powinien podpisa umow z firm komunaln , która udost pnia
osobie fizycznej (lub innym podmiotom) odpowiedni pojemnik do zbiórki odpadów. Dla posesji
indywidualnych przewidziano pojemniki SM-110, dla kilku rodzin stosowane s bardziej
3
praktyczne pojemniki o wi kszej pojemno ci ( 1100 l i 2,2 m ). Osiedla mieszkaniowe
EKO PRIMA
27
obsługiwane s za pomoc kontenerów KP-7. Indywidualne pojemniki s najlepszym
rozwi zaniem dla rodowisk rozproszonych i indywidualnych. Ka dy u ywa własnego zbiornika, o
który musi dba aby długo słu ył swojemu celowi. Taki system gromadzenia odpadów powinien
by rozszerzany na gospodarstwa, które dotychczas nie maj zorganizowanej zbiórki odpadów
komunalnych. Najwi kszy kłopot jest ze zorganizowaniem zbiórki odpadów z zabudowa
rozproszonych tzw. kolonijnych. W tym przypadku nale y jednak d y do tego aby posesja
posiadała pojemniki opró niane z cz stotliwo ci pozwalaj c w miar ekonomicznie odbiera
odpady przez firmy wywozowe.
Sposób gromadzenia odpadów b dzie w przyszło ci zwi zany z systemem prowadzonej
selektywnej zbiórki odpadów jednak e sposób gromadzenia tzw. balastu czyli odpadów z których
nie da si wyselekcjonowa surowców do dalszego odzysku pozostanie w obecnej formie.
Cz stotliwo wywozu odpadów powinna by dostosowana do potrzeb wła ciciela posesji.
Odpady z w/w pojemników odbierane powinny by przez firmy upowa nione do odbioru odpadów
z terenu gminy.
2.2. Sposób zbierania i gromadzenia ( magazynowania) odpadów komunalnych
selektywnie zbieranych ( w szczególno ci opakowaniowych).
W przypadku miasta i gminy Orzysz zasadnym jest stopniowe wprowadzanie selektywnej zbiórki
odpadów komunalnych. Wprowadzanie takiej formy gospodarowania odpadami poza selekcj
odpadów u ytkowych musi uwzgl dnia wyselekcjonowanie ze strumienia odpadów komunalnych
trafiaj cych na składowisko odpadów niebezpiecznych i innych ni niebezpieczne, których
składowanie nie jest lub nie b dzie dozwolone lub deponowanie których stwarza problemy
eksploatacyjne.
Wprowadzanie systemu selektywnej zbiórki odpadów stwarza problemy natury finansowej,
organizacyjnej i społecznej, do których mo na zaliczy :
- posiadanie rodków finansowych na zorganizowanie systemu,
- zorganizowanie warunków techniczno-organizacyjnych obsługi systemu selektywnej zbiórki
odpadów,
- zapewnienie zbytu zebranych surowców i odpadów,
- uzyskanie aprobaty społecznej i pozytywnego nastawienia mieszka ców.
Rozwi zanie ww. problemów zale y od:
- pozyskania rodków finansowych,
- zaanga owania organizacyjnego osób zwi zanych z organizacj systemu,
- aktualnej mo liwo ci odbioru surowców wtórnych i odpadów pochodz cych z selektywnej
zbiórki,
- przeprowadzenia akcji edukacyjno-propagandowej zach caj cej do udziału w systemie.
Wprowadzanie i prowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów jest działaniem trudnym
i niestety nie przynosi oczekiwanych dochodów. Jednak e tereny obj te selektywn zbiórk
odpadów s postrzegane jako posiadaj ce atrakcyjny wizerunek. Prawdopodobnie w niedługim
czasie selektywna zbiórka odpadów stanie si standardem. Faktem jest, e z racji prowadzenia
selektywnej zbiórki mniej odpadów trafia na składowisko.
Pojawiaj si na rynku podmioty, które oferuj organizacj zbiórki okre lonych odpadów
u ytkowych ( m. in. opakowaniowych) gratis w zamian za nieodpłatny odbiór tych odpadów
EKO PRIMA
28
u ytkowych. Oczywi cie przy takim układzie pozostałyby do zbierania selektywnego pozostałe
odpady, którymi dana firma nie jest zainteresowana.
W pierwszej kolejno ci system selektywnej zbiórki odpadów miałby obejmowa teren miasta
Orzysz, a nast pnie teren wiejski gminy Orzysz. Z obszarem funkcjonowania systemu i
wyst puj c zabudow wi za si b dzie sposób prowadzenia selektywnej zbiórki odpadów. Na
terenie gminy mamy do czynienia z zabudow :
- wielorodzinn osiedlow z ogrzewaniem z sieci zewn trznych,
- mieszan wielorodzinn i jednorodzinn z mieszanym systemem ogrzewania,
- zagrodow wiejsk oraz jednorodzinn miejsk z własnymi systemami grzewczymi.
System zabudowy decyduje o sposobie zbierania odpadów w ramach selektywnej zbiórki.
Do selektywnej zbiórki docelowo przewiduje si nast puj ce odpady:
* odpady opakowaniowe:
- tworzywa sztuczne : PE ( folia, opakowania art. chemii gospodarstwa domowego), PET
( opakowania po napojach), inne tworzywa sztuczne ( pianka poliuretanowa, styropian),
- szkło,
- makulatura,
- pozostałe opakowania według zapotrzebowania, tj. ich wyst powania w ród odpadów
komunalnych ( aluminiowe, drewniane, wielomateriałowe ( opakowania po sokach ), metalowe),
* odpady niebezpieczne:
- zu yte baterie,
- zu yte akumulatory,
- zu yte oleje smarowe,
- zu yte urz dzenia zawieraj ce substancje niebezpieczne ( wietlówki i urz dzenia
elektroniczne np. monitory),
- urz dzenia elektroniczne zawieraj ce np. freony,
- pojazdy wycofane z eksploatacji,
- inne według potrzeb ( np. odpady farb i lakierów),
* inne
- oboj tne,
- zu yte opony,
- odpady wielkogabarytowe,
- odpady organiczne ( ulegaj ce biodegradacji),
- budowlane,
- zu yte opony,
- odpady nie b d ce opakowaniami ( np. szkło budowlane).
- inne specyficzne odpady
* odpady z oczyszczalni cieków – osady ciekowe.
EKO PRIMA
29
2.3. Koncepcja wprowadzania systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie
gminy Orzysz.
2.3.1. Ogólne zało enia wprowadzania systemu selektywnej zbiórki odpadów.
Wprowadzanie systemu selektywnej zbiórki odpadów na terenie mocno zurbanizowanym
(osiedla mieszkaniowe) ma zapewni pozytywne efekty selektywnej zbiórki odpadów. W miar
mo liwo ci w przypadku rozwoju systemu mo liwe b dzie ewentualne zastosowanie
nieznacznego obni enia kosztów wywozu odpadów komunalnych z domostw uczestnicz cych w
systemie. Ilo i ustawienie pojemników do selektywnej zbiórki b dzie uzale niona od lokalnych
potrzeb. W przypadku pierwszego etapu wprowadzania systemu pojemniki powinny si pojawi w
s siedztwie dotychczasowych pojemników do zbiórki odpadów wymieszanych. Poza tymi
miejscami zlokalizowanymi na osiedlach mieszkaniowych wskazane jest obj cie systemem
selektywnej zbiórki miejsc cz sto ucz szczane przez mieszka ców i centra handlowe, które
dotychczas nie obj te zostały selektywn zbiórk . Miejsca lokalizacji pojemników musz by
wybrane tak aby nakłady finansowe na dostosowanie tych miejsc nie poci gało za sob
znacznych nakładów finansowych.
Zasadniczym sposobem selektywnej zbiórki odpadów jest w omawianym przypadku
selektywna zbiórka „u ródła” czyli w miejscu wytworzenia odpadów. Przy takiej zbiórce mamy do
czynienia z nieco lepszym surowcem wtórnym ni w przypadku wybierania odpadów z masy
zmieszanych odpadów komunalnych ( sortownia odpadów zmieszanych lub wybieranie odpadów
na składowisku). W realiach terenu Orzysza poza stopniowym wprowadzaniem selektywnej
zbiórki odpadów „u ródła” zasadne jest te w miar mo liwo ci cz ciowe wybieranie odpadów
u ytkowych ze składowiska w m. Góra.
Na terenie gminy Orzysz na najbli sze lata proponuje si w uzgodnieniu z władzami
gminnymi, e selektywna zbiórka odpadów obejmie w pierwszym rz dzie odpady w postaci
tworzyw sztucznych, szkła i papieru. Selektywn zbiórk odpadów b d prowadziły podmioty
zajmuj ce si gospodarowaniem odpadami ( zbieranie lub odzysk) zlokalizowane na terenie
gminy ( dokładniej na terenie m. Orzysz). Tymi firmami s : P.P.H.U. „TOTAL-RECYCLING”
Andrzej Łukowski (zbiórka i odzysk odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych) i Obrót
Surowcami Wtórnymi, Andrzej Mastalerz (zbieranie złomów metali, tworzyw sztucznych, stłuczki
szklanej, szkła opakowaniowego w cało ci i makulatury). W tej kwestii wskazana jest bliska
współpraca mi dzy Urz dem Miejskim a ww. podmiotami w zakresie udziału w selektywnej
zbiórce odpadów oraz zakresu odpadów zbieranych w sposób selektywny. Oczywi cie wpływ
Gminy na sposób prowadzenia zbiórki b dzie w pewnym sensie ograniczony w stosunku do
układu gdyby tak zbiórk prowadziła jednostka gminna. Jednostce gminnej mo na wyda
polecenie prowadzenia pewnej działalno ci co b dzie trudne w przypadku podmiotu „obcego” dla
Gminy. W tym miejscu trzeba wskaza , e selektywna zbiórka w nieodległym czasie powinna
obj nie tylko odpady „u ytkowe” tworzywa sztuczne, papier i szkło ale i odpady „kłopotliwe” w
zbieraniu czy zagospodarowaniu jak np. odpady wielkogabarytowe i odpady ulegaj ce
biodegradacji. Jednak e wieloletnich zaniedba w zakresie prowadzenia gospodarki odpadami (
selektywna zbiórka) nie da si usun w ekspresowym tempie. Dlatego w pierwszej kolejno ci, w
okresie obowi zywania niniejszego planu zbieraniu nale y podda odpady „u ytkowe” a
pozostałe odpady b d obejmowane selektywn zbiórk w miar rozwoju tego systemu
gospodarki odpadami. Czas poka e jak b dzie si rozwijał model systemu gospodarki odpadami
( selektywna zbiórka) oparta na podmiotach prywatnych.
By mo e w takim układzie do rozwi zania dla Gminy pozostanie w szczególno ci kwestia
eliminowania odpadów biodegradowalnych kierowanych na składowisko w m. Góra. Skala
potrzeb w tym zakresie b dzie w znacznym stopniu zale ała od skuteczno ci i zasi gu
selektywnej zbiórki odpadów.
EKO PRIMA
30
Jak ju wcze niej wspomniano powodzenie wprowadzenia systemu selektywnej zbiórki
odpadów ( w szczególno ci zakup pojemników przy ewentualnym udziale firm prowadz cych
zbieranie odpadów) jest uzale nione w znacznym stopniu od posiadanych rodków finansowych i
w tym wzgl dzie szczególnie na wst pie nale y poł czy mo liwe ródła finansowania
przedsi wzi cia. W pierwszym etapie wprowadzania systemu realne wydaje si pozyskanie
rodków z funduszy: gminnego i powiatowego. W dalszej cz ci prowadzenia systemu zasadne
b dzie poszukiwanie dodatkowych ródeł finansowania przedsi wzi cia. Prowadzenie systemu
selektywnej zbiórki nie b dzie mo liwe bez stałego wsparcia finansowego. Takie działanie nie
przynosi dochodów, a zwi kszanie zakresu selektywnej zbiórki ( terytorialnego lub rzeczowego)
powoduje wzrost nakładów.
2.3.2. Elementy składowe systemu selektywnej zbiórki odpadów.
System selektywnej zbiórki odpadów składa si z nast puj cych kolejnych elementów:
- pojemników do zbierania odpadów w miejscu wytworzenia lub jego otoczeniu,
- rodków transportu odpadów,
- miejsca magazynowania i przygotowania odpadów do wywozu do odbiorców,
- odbiorców zebranych odpadów,
- prowadzeniu akcji edukacyjno-informacyjnej oraz monitoringowej systemu.
Poszczególne elementy opisano w nieco innej kolejno ci ni
pierwsze stwa wyboru jaki nale y wykona aby uruchomi system.
podano powy ej z racji
Miejsce magazynowania i przygotowania odpadów do wywozu do odbiorców.
Opis elementów systemu rozpocz nale y od miejsca magazynowania i przygotowania
odpadów do wywozu do odbiorców poniewa jest to „centralne” miejsce systemu. Miejsce to
stanowi popularnie zwana zbiornica-sortownia ( baza-sortownia) odpadów z wyposa eniem
zale nym od ilo ci i rodzajów odpadów, które podawane b d selektywnej zbiórce. W przypadku
selektywnej zbiórki odpadów na terenie gminy zasadnym jest aby takie miejsce wygospodarowa
na terenie ZUK Orzysz. W tym celu wskazane byłoby przystosowanie jednego z pomieszcze
Zakładu do prowadzenia magazynu odpadów z selektywnej zbiórki i ewentualnego przygotowania
do wywozu.
W miejscu sortowni ( w zasadzie minisortowni) mo na korzysta z posiadanej prasy do
zgniatania odpadów w celu zmniejszenia ich obj to ci. Prasa jest wa nym wyposa eniem
miejsca sortowania odpadów lu nych (obj to ciowych). Odbiorcy odpadów obj to ciowych ycz
sobie aby zajmowały one jak najmniejsz obj to
transportow . Na terenie bazy-sortowni
powinno by te miejsce do magazynowania odpadów posortowanych, sprasowanych i
zwi zanych przygotowanych do wywozu do odbiorców. Dodatkowym wyposa eniem miejsca
sortowania odpadów mog by pojemniki do gromadzenia odpadów wyselekcjonowanych i
wyst puj cych w mniejszej ilo ci oraz takich, które mog by magazynowane luzem w tych e
pojemnikach. Musi te by kontener lub pojemnik do gromadzenia nieu ytkowego balastu, który
trafi na składowisko.
Miejsce bazy ZUK jest predysponowane do urz dzenia takiej sortowni m. in. z racji
blisko ci zasadniczej cz ci siedziby firmy, braku dodatkowych wydatków zwi zanych z dozorem
obiektu oraz niedu ych kosztów adaptacji. Miejsce posiadania gminnej zbiornicy odpadów b dzie
musiało by urz dzone np. do czasowego gromadzenia odpadów komunalnych zbieranych
selektywnie.
Jednak e w pierwszym etapie prowadzenia selektywnej zbiórki władze gminne zamierzaj
współpracowa z lokalnymi podmiotami zbieraj cymi odpady ( w tym prowadz cymi odzysk tych
odpadów, np. tworzywa sztuczne). Podmioty maj odbiera odpady własnym
EKO PRIMA
31
transportem i przewozi je do własnych zbiornic. Tam odpady zostan przetworzone ( np.
tworzywa sztuczne) lub przygotowane do przekazania innym odbiorcom odpadów (np. szkło lub
makulatura).
rodki transportu odpadów.
rodki transportu stosowane w ramach selektywnej zbiórki odpadów s ci le zwi zane
ze sposobem zbierania, a bli ej z pojemnikami stosowanymi do tego celu. Czasami ju posiadany
rodek transportu wymusza sposób zbierania odpadów (rodzaj pojemników). Zakład Usług
Komunalnych nie posiada transportu do wywozu odpadów, ale sprz t taki posiada firma
wywozowa p. lesi skiego: samochód z zabudow do rozładunku pojemników SM-110 i PA-1100
stosowany do odbioru odpadów komunalnych wymieszanych. Ten pojazd mo na zastosowa do
transportu odpadów ze zbiórki selektywnej oczywi cie po wykonaniu stosownych zabiegów
higienizacyjnych. Ju posiadany rodek transportu to oszcz dno
znacznych rodków
finansowych. W miar rozwoju selektywnej zbiórki odpadów mog by stosowane inne rodki
transportu. W pierwszym etapie selektywnej zbiórki transport odpadów ma realizowa firma
odbieraj ca odpady z pojemników do selektywnej zbiórki i odzyskuj ca te odpady.
Pojemniki do zbierania odpadów w miejscu wytworzenia lub jego otoczeniu,
Tak jak wcze niej przedstawiono pojemniki stosowane do selektywnej zbiórki odpadów s
ci le zwi zane ze rodkiem transportu, a ci lej z mo liwo ci rozładunku pojemników. W
kwietniu br. na terenie Orzysza ustawiono 10 pojemników P 04 o pojemno ci 1,1 m3 do
selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych ( w szczególno ci PET).
Odpady z pojemników ma opró nia i transportowa firma p. Łukowskiego z Orzysza zajmuj ca
si odzyskiem tworzyw sztucznych. Pojemno pojemnika jest wła ciwa i wskazana równie ze
wzgl du na cz stotliwo ich opró niania.
Taki sposób gromadzenia odpadów przewidywany jest w pierwszym okresie do
zastosowania na osiedlach mieszkaniowych z racji znacznej koncentracji w tych miejscach
wytwarzanych odpadów.
W dalszej cz ci rozwijania systemu selektywnej zbiórki b d potrzebne albo takie same
pojemniki PA-1100 lub trzeba b dzie wprowadzi system workowy zbiórki odpadów. Ta uwaga
dotyczy wprowadzania systemu na terenach wiejskich i posesjach jednorodzinnych.
Odbiorcy zebranych odpadów.
Do funkcjonowania systemu selektywnej zbiórki odpadów niezb dni s odbiorcy
zebranych odpadów. A z tym jest bardzo ró nie w zale no ci od koniunktury w zapotrzebowaniu
na surowce wtórne i mo liwo ci przetworzenia odpadów z selektywnej zbiórki. S okresy gdy zbyt
na dany odpad jest du y po czym nagle mo liwo ci przekazania danego odpadu spadaj . Ogólna
zasada jest taka, e za przekazane odbiorcy odpady u ytkowe ( np. niektóre tworzywa, szkło
opakowaniowe czy makulatur ) otrzymuje si pewn gratyfikacj pieni n . Za unieszkodliwienie
niektórych odpadów trzeba zapłaci ( np. zu yte wietlówki). Zdarzaj si te sytuacje gdy odpad
jest oddawany za darmo co w niektórych sytuacjach jest rozwi zaniem wydaje si by
korzystnym
( np. zu yte baterie), a w innych niezb dnym ( nieposegregowane szkło
opakowaniowe nie spełniaj ce okre lonych wymogów).
Wa ne jest aby pozyska dla systemu stałych odbiorców odpadów na w miar
korzystnych warunkach. Dla ka dego rodzaju odpadu zbieranego selektywnie nale y posiada
odbiorc . Z odbiorc trzeba uzgodni warunki jakie musz by spełnione aby odpad był przyj ty.
Zasadne jest aby odbiorca posiadał stosowne zezwolenia na gospodarowanie odpadami
wynikaj ce z ustawy o odpadach. W przypadku odpadów opakowaniowych i u ytkowych
podlegaj cych opłacie produktowej odbiorca powinien dokumentowa przekazanie odpadów do
odzysku lub recyklingu.
EKO PRIMA
32
Warunki odbioru odpadów i warunki współpracy z odbiorcami s na tyle indywidualne, e
trudno uogólnia te procesy. Ka dy odbiorca i ka dy odpad wymaga osobnego wnikliwego
analizowania sposobu współpracy i sposobu post powania.
Jako uczestnicy systemu gospodarowania odpadami w przypadku odpadów z selektywnej
zbiórki odpadów opakowaniowych i u ytkowych coraz cz ciej pojawiaj si organizacje odzysku.
Ewentualna współpraca z takimi podmiotami wydaje si w niektórych przypadkach zasadna lecz
z daleko id c ostro no ci co do tre ci podpisywanych umów.
Nale y podkre li , e sytuacja w zakresie odbioru wi kszo ci odpadów jest taka, e przy
zebraniu odpowiedniej ilo ci odbiorca własnym transportem odbiera odpady w idealnych
sytuacjach na własny koszt.
Wybór odbiorcy odpadów jest bardzo trudnym procesem poniewa np. korzystne warunki
cenowe mog si wi za np. z obowi zkiem zakupu odpowiednich pojemników czy te
odpowiednio dokładniejszego posegregowania odpadów.
W przypadku pierwszego etapu selektywnej zbiórki odpadów odbiorcami odpadów b d
podmioty z terenu gminy, które nast pnie zebrane odpady poddadz procesowi odzysku lub
przeka kolejnemu odbiorcy.
Prowadzenie akcji edukacyjno-informacyjnej oraz monitoringowej systemu.
Bez prowadzenia akcji edukacyjno-informacyjnej nie b dzie dobrze funkcjonował system
selektywnej zbiórki odpadów. Informowanie społecze stwa o funkcjonowaniu systemu i zasadach
selektywnej zbiórki ma na celu podnoszenie wiadomo ci w celu osi gania lepszych efektów
zbiórki odpadów. Cała akcja informacyjna powinna zaplanowana i uruchomiona ł cznie z
ustawieniem pierwszych pojemników do selektywnej zbiórki odpadów i trwa przez cały czas
funkcjonowania systemu oczywi cie z ró nym nasileniem. W tym aspekcie nale y przewidzie
ogłoszenia i informacje w rodkach masowego przekazu ( lokalna prasa, radio i telewizja) w
formie plakatów, ulotek i szyldów. Mo liwe jest zastosowanie promocyjnej sprzeda y niektórych
wyrobów (np. baterie ) przy zwrocie baterii zu ytej. Wa n rol odgrywa w tym wzgl dzie
współpraca ze szkołami i edukacja dzieci i młodzie y. Nale y te mie na wzgl dzie
organizowanie imprez masowych, konkursów i festynów promuj cych selektywn zbiórk
odpadów.
Wprowadzanie i prowadzenie systemu selektywnej zbiórki odpadów wymaga stałego
monitorowania czyli kontrolowania jego funkcjonowania. Polega to np. na analizie czy pojemniki
s ustawione we wła ciwym miejscu, czy s odpowiedniej pojemno ci czy s z wła ciw
cz stotliwo ci opró niane, ile i jakich odpadów zbierane jest w ramach selektywnej zbiórki. Bez
takiego rozeznania nie da si rozwija i udoskonala systemu.
Mo na te zastosowa system ankiet jak społecze stwo odbiera selektywn zbiórk
odpadów i jakie widzi potrzeby i mo liwo ci jego usprawnienia.
2.3.3. System zbiórki ( w szczególno ci selektywnej ) odpadów.
- tworzywa sztuczne
Przy stopniowym wprowadzaniu selektywnej zbiórki odpadów w realiach małej lub redniej gminy
zasadnym jest rozpocz cie zbiórki selektywnej odpadów od tworzyw sztucznych, które zajmuj
znaczn obj to
przy ewentualnym składowaniu, a i zbyt na te surowce jest w miar
zapewniony. Trzeba zwróci uwag , e w przypadku odpadów tworzyw sztucznych mamy do
czynienia zarówno z odpadami opakowaniowymi jak i nieopakowaniowymi, a ponadto tworzywa
sztuczne dziel si na wiele rodzajów ( m. in. PET- politereftalan etylenu, PE – polietylen, PPpolipropylen itd.).
EKO PRIMA
33
Zbieranie tego odpadu poprzez ustawienie odpowiednich pojemników nale y rozpocz
od
placówek handlowych i du ych skupisk ludno ci. Zebrane odpady nale y przetransportowa do
miejsc ich odzysku lub przygotowania do przekazania kolejnemu odbiorcy.
- makulatura
Zbieranie tego odpadu mo e by zasadne w szczególno ci w przypadku osiedli i domostw
z zewn trznymi ródłami ciepła i w przypadku placówek handlowych. System zbiórki tego odpadu
równie powinien by oparty na pojemnikach lub na gromadzeniu odpadu w wydzielonych
miejscach placówek handlowych. Makulatura podlega nominalnie segregacji jak i ka dy inny
odpad m. in. na karton, papier opakowaniowy i gazetowy. Jak si okazuje znaczna cz
makulatury w szczególno ci z cz ci du ych placówek handlowych jest zbierana co nieco
upraszcza spraw . Wspólnie z makulatur zbierane mog by odpady opakowaniowe
wielomateriałowe na bazie papieru ( np. opakowania po sokach).
- szkło
Zbieranie tego odpadu mo e by wprowadzone po uzyskaniu pewnych do wiadcze w
zakresie zbierania odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych. System zbiórki tego odpadu
równie powinien by oparty na pojemnikach, które nie mog by a urowe co jest oczywiste.
System zbierania szkła jest dwutorowy: albo zbiera si szkło ró nokolorowe, totalnie wymieszane
( za takie odpad uzyskuje si ni sz cen lub trzeba posortowa szkło na odpowiednie kolory) lub
nale y zbiera szkło z rozdziałem na szkło białe i kolorowe ( trzeba posiada podwójn ilo
pojemników do zbiórki odpadów). Segregacja szkła w sortowni sprawia znaczne problemy nawet
w przypadku du ych obiektów.
UWAGA: Komentarz do zapisów w planach wy szych rz dów.
Nie ma prawnego obowi zku nakazywanie gminie prowadzenia odzysku i recyklingu
odpadów opakowaniowych. Taki obowi zek posiadaj „przedsi biorcy” wykazani w ustawie
„opakowaniowej”. Obowi zki dla przedsi biorcy dotycz
recyklingu, jako szczególnemu
sposobowi odzysku. Przedsi biorca mo e sam przekazywa odpady opakowaniowe do
recyklingu, mog si rozlicza za po rednictwem podmiotów trzecich czy te organizacji odzysku.
Mog równie wnie
opłat opakowaniow i nie zajmowa si zbieraniem odpadów do
recyklingu. Gmina co najwy ej mo e prowadzi
selektywn
zbiórk
odpadów np.
opakowaniowych i b dzie to czyniła o ile b dzie to przynosiło pewne wymierne efekty.
Odpady niebezpieczne
- zu yte akumulatory
System selektywnej zbiórki powinien polega na mo liwo ci przekazania zu ytego
akumulatora przez mieszka ca gminy do zbiornicy-sortowni lub przekazania firmie odbieraj cej
odpady komunalne. W zbiornicy nale y zabezpieczy wła ciwy sposób magazynowania odpadu,
w pomieszczeniu na utwardzonej posadzce lub w pojemniku. Odpad nast pnie powinien by
przekazywany uprawnionej firmie.
- zu yte oleje smarowe
System selektywnej zbiórki powinien polega na mo liwo ci przekazania odpadu przez
mieszka ca gminy do zbiornicy-sortowni lub okresowy odbiór po zgłoszeniu takiego
zapotrzebowania. Magazynowanie odpadu w pojemniku metalowym lub z tworzywa sztucznego
( beczka). Odpad nast pnie powinien by przekazywany uprawnionej firmie.
EKO PRIMA
34
- zu yte urz dzenia zawieraj ce substancje niebezpieczne ( wietlówki i urz dzenia
elektroniczne np. monitory)
Odpady mog by przyjmowane do zbiornicy-sortowni, gromadzone i przekazywane do
odbiorców tego rodzaju odpadów. Dla wietlówek wymagany jest pojemnik do ich gromadzenia (
mo e by opakowanie kartonowe). Odpad po zgromadzeniu odpowiedniej ilo ci mo e by
odebrany przez firm zewn trzn lub do takiej zawieziony.
- odpady zawieraj ce azbest
S to odpady, które b d si pojawiały w coraz wi kszej ilo ci z racji wymiany np. pokry
dachowych. Na terenie powiatu wyst puj firmy zewn trzne posiadaj ce zezwolenia na odbiór
tego rodzaju odpadów. Zasadne jest zabezpieczenie miejsca magazynowania odpadu do czasu
zgromadzenia odpowiedniej ilo ci lub przygotowanie na składowisku w m. Góra kwatery do
składowania tego odpadu pochodz cego z gminy Orzysz ( na etapie rozbudowy składowiska o
kolejn kwater ).
- urz dzenia elektroniczne zawieraj ce np. freony z lodówek
Aktualnie te urz dzenia w sposób samorzutny i niekontrolowany s rozmontowywane
przez osoby pozyskuj ce metale. Z systemem zbiórki tego typu odpadów trudno sobie poradzi
du ym miastom m. in. Olsztyn dlatego na danym etapie proponuje si pozostawienie tego
problemu lub zorganizowanie w zbiornicy-sortowni miejsca do przyjmowania tego rodzaju
odpadów.
- pojazdy wycofane z eksploatacji
Pojazdy prywatne mieszka ców gminy Orzysz w zwi zku z obowi zuj cymi przepisami w
zakresie wyrejestrowywania pojazdów musz by przekazywane do uprawnionej przez Wojewod
zbiornicy. Na terenie powiatu piskiego istniej dwie takie zbiornice:
- Firma Usługowo-Handlowa „Futih”, Bogusław Herman, Pisz,
- Firma Usługowo-Handlowa „Maks” Stanisław Makowski, Pisz.
- inne według potrzeb ( np. odpady farb i lakierów)
Takie nowe do selektywnej zbiórki odpady mog si pojawia i na bie co b dzie trzeba
rozwi zywa
te kwestie. Mechanizm jest jednakowy przyj cie do zbiornicy-sortowni,
magazynowanie i przekazanie uprawnionemu odbiorcy.
* inne
- oboj tne
Te odpady to ziemia z wykopów ( która w my l przepisów najcz ciej jest odpadem),
kamienie czy te odpady oboj tnego gruzu budowlanego. Takie odpady powinny albo by
przyjmowane na plac zbiornicy-sortowni ( odpady nadaj ce si np. do utwardzania dróg), na
składowisko do warstwy izolacyjnej (drobne frakcje) lub w wyznaczone ( w planie
zagospodarowania przestrzennego gminy) na terenie gminy miejsce do zagospodarowania
terenu ( np. du e zagł bienie terenu, w którym mog by zagospodarowane du e elementy z
demonta u obiektów budowlanych).
EKO PRIMA
35
- budowlane, opis jak wy ej.
- zu yte opony
Odpady mieszka cy gminy mog
przekazywa
do zbiornicy-sortowni własnym
transportem lub po uzgodnieniu za po rednictwem przewo nika wiadcz cego usługi w zakresie
transportu odpadów komunalnych na terenie gminy. System zbierania opon mo e by
organizowany na zasadzie wystawek w okre lone dni przy pojemnikach do zbiórki innych
odpadów. Odpady po zgromadzeniu odpowiedniej ilo ci przekazywane byłyby uprawnionemu
odbiorcy.
- odpady wielkogabarytowe
Takie odpady ( np. meble w szczególno ci tapicerowane) stwarzaj znaczny kłopot w ich
zagospodarowaniu ( rozmontowaniu), potrzebne s du e nakłady sił i rodków. W ostatnich
latach zauwa a si wyra ny wzrost ilo ci takich odpadów. Społecze stwo pozbywa si starych
mebli, zu ytego sprz tu gospodarstwa domowego (lodówki, pralki, kuchnie gazowe) oraz
zu ytego sprz tu elektronicznego (RTV, komputery). Przy okazji wymiany na nowy pojawiaj si
równie opakowania gabarytowe. Z odpadów gabarytowych najbardziej problemowymi s
urz dzenia chłodnicze, z których przed demonta em i przerobem powinny by odci gane rodki
chłodnicze (freon) i olej spr arkowy. Szacuje si , e w skali rocznej likwidowanych jest w Polsce
ok. 1,4 mln szt. urz dze chłodniczych (4 na 100 mieszka ców), które zawieraj ok. 1600 ton
freonu. Dla gminy udział ww. odpadów gabarytowych szacuje si na ok. 5 % masy odpadów
komunalnych.
System selektywnej zbiórki powinien polega na zbieraniu odpadów wielkogabarytowych
od mieszka ców gminy na zasadzie wystawek i transporcietowaniu do zbiornicy-sortowni lub na
składowisko ( do czasu uruchomienia zbiornicy). W zbiornicy lub na składowisku odpady powinny
zosta poddane demonta owi celem zmniejszenia obj to ci i odzysku cz ci u ytkowych
(drewno, metal). Odpady wielkogabarytowe stanowi w szczególno ci meble tapicerowane
poniewa odpady zawieraj ce metale ( np. kuchenki i lodówki) zabieraj zbieracze złomu.
- odpady organiczne (ulegaj ce biodegradacji)
Zaszeregowanie powstaj cych odpadów do tej kategorii jest i b dzie kwesti dyskusyjn .
Do tych odpadów zalicza si zarówno odpady organiczne ( ro linne i zwierz ce) nieprzetworzone
( np. odpady ro linne z kuchni czy tez skoszona trawa) ale tak e opakowania z papieru czy te
osady ciekowe. Jednak e w przypadku odpadów biodegradowalnych wyst puj dyspozycje
zawarte w planach wy szych rz dów wynikaj ce z przepisów prawa, do ograniczenia ilo ci tych
odpadów składowanych na składowiskach w stosunku do ilo ci odpadów wytwarzanych w roku
1995. Z zagospodarowaniem tych odpadów maj problemy du e aglomeracje dysponuj ce
wi kszym kapitałem ni
gmina Orzysz. Pierwszym terminem realizacji zobowi za
ograniczaj cych jest data 2010 r. (ograniczenie o 25 %), za plan powiatowy zakłada
ograniczenie do roku 2006 ( 12 %), ale dopełnienie tego zobowi zania mo e napotka pewne
problemy. Jak si okazuje ograniczenie ilo ci odpadów biodegradowalnych mo e nast powa w
ró ny sposób ( nie tylko poprzez kompostownie). Odpady drzewne mog by zagospodarowane
poprzez spalanie, odpady papieru i tektury mog by selektywnie zbierane i przekazywane do
recyklingu. Cz
odpadów jest kompostowana w przydomowych lub działkowych
kompostownikach. Ustalenie ilo ci odpadów poddawanych obecnie procesowi kompostowania w
kompostownikach mieszka ców gminy jest nieokre lony. Wskazane byłoby przeprowadzenie
bada ankietowych skali wykorzystania opadów organicznych bezpo rednio przez mieszka ców.
W okresie obowi zywania kolejnego planu gospodarki odpadami ( 2008-2011) zasadne b dzie
podj cie decyzji co do zagospodarowania odpadów biodegradowalnych w okre lonym stopniu.
Mo e to by poł czone z rozbudow składowiska o kolejn kwater z jednoczesnym
wybudowaniem kwatery kompostowej.
EKO PRIMA
36
- przeterminowane leki
Zbieranie leków przeterminowanych mogłoby si odbywa w aptekach w specjalnie
ustawionych pojemnikach ( np. kartonowych) lub w okre lonych terminach zorganizowa odbiór
tych odpadów od mieszka ców gminy ( np. 1-4 razy w roku). Poniewa odpadowe leki (za
wyj tkiem leków cytotoksycznych stosowanych w zasadzie w zamkni tych placówkach
medycznych) nie s odpadami niebezpiecznymi, proponuje si po zebraniu komisyjne niszczenie
leków i zdeponowanie pozostało ci, nie nadaj cej si do u ycia na składowisku w m. Góra.
- odpady nie b d ce opakowaniami ( np. szkło budowlane), jest to odpad do pó niejszego
rozstrzygni cia sposobu post powania z nim. Faktem jest, e szkło budowlane jest innym szkłem
ni szkło opakowaniowe i nie nadaje si do wspólnego zagospodarowania. Szkło budowlane nie
wyst puje w znacznej ilo ci, ale nale y przewidywa mo liwo zapewnienia odbioru tego typu
odpadów ( np. wymiana okien).
- inne specyficzne odpady - padłe sztuki zwierz t - celem wprowadzenia „cywilizowanego”
sposobu post powania z takim odpadem zasadne jest ustawienie pojemnika do zbierania tego
typu odpadów w wydzielonym miejscu i podpisanie umów na odbiór tych odpadów z uprawnionym
podmiotem. Pojemnik jest potrzebny do czasowego przetrzymania padłej sztuki do czasu
odbioru. Czasami stosowana jest metoda ryczałtowanej obsługi terenu danej gminy na wezwanie.
Jest to go wygodna metoda, ale zawodna np. gdy upadki zdarzaj si np. w dni wolne czy w
okresach sobota-niedziela.
* odpady z oczyszczalni cieków – osady ciekowe.
Z racji wykonywania obowi zków ograniczenia ilo ci odpadów ulegaj cych biodegradacji
kierowanych na składowiska zasadne b dzie wykorzystanie osadów do celów nawozowych w
rolnictwie zgodnie z przepisami ( ustawa o odpadach i stosowne rozporz dzenie). Takie działanie
jest mo liwe w przypadku gdy osady spełniaj stawiane im wymagania w ww. przepisach.
Sposób rozliczenia za przyj te od mieszka ców odpady mo e by uzale niony na
przykład od pozyskania dofinansowania do zbiórki odpadów. Zasadniczo wytwórca odpadów (
poza szczególnymi wyj tkami) powinien ponosi
koszty zagospodarowania odpadów
wytworzonych przez siebie.
2.3.4. Sposób transportu
unieszkodliwiania.
odpadów
komunalnych
niesegregowanych
do
miejsc
Transport odpadów do miejsca ich unieszkodliwiania nominalnie powinny realizowa firmy
specjalistyczne posiadaj ce sprz t transportowy. Oczywi cie koszty transportu odpadów zale
od długo ci trasy jaka musi pokona pojazd i od masy odpadów jakie mo e przewozi dany
pojazd. Wiadomo, e bardziej opłacalne jest wo enie odpadów sprasowanych ni odpadów
lu nych. Na przykład wywóz odpadów w kontenerach KP-7 jest mało ekonomiczny w stosunku do
wywozu odpadów zbieranych w tych kontenerach za po rednictwem samochodów mieciarek ze
zgniotem odpadów.
Poniewa transport odpadów komunalnych realizuj firmy nie zarz dzane przez gmin
modernizacja taboru zale y od kondycji i mo liwo ci tych firm. Jednak e z racji stosowania przez
EKO PRIMA
37
jedn z firm wywozowych do wywozu odpadów pojazdu bez zgniatania odpadów nale y
przewidzie w niniejszym planie mo liwo
zakupu przez t firm sprz tu wo cego odpady
zgniatane zbierane w pojemnikach KP-7.
2.3.5. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych
Podstawowym post powaniem z odpadami komunalnymi jest i przez wiele lat jeszcze
b dzie ich unieszkodliwianie poprzez składowanie na składowisku. Jak ju wcze niej
wspomniano gmina zamierza samodzielnie prowadzi gospodark odpadami komunalnymi w
oparciu o własne składowisko odpadów m. Góra. Teoretycznie mówi si , e koszty
unieszkodliwiania odpadów przy małej liczbie mieszka ców zamieszkuj cych obsługiwany teren
jest znacznie dro sze od unieszkodliwiania odpadów na składowisku obsługuj cym co najmniej
10-krotnie wi ksz liczb mieszka ców. Ale czas poka e jak b dzie naprawd .
Składowisko b dzie wymagało wykonania pewnych działa dostosowawczych oraz
nakładów stałych zwi zanych z konieczno ci wykonywania dodatkowych działa cyklicznych (
m. in. monitoring).
Zadaniem odzysku surowców wtórnych z odpadów jest oszcz dno
surowców
pierwotnych i zwi kszenie czasu eksploatacji składowisk. Odzysk cz ci odpadów komunalnych
na terenie gminy mo e si odbywa w lokalnych firmach. Aktualnie prowadzony jest odzysk
tworzyw sztucznych w jednej z firm. Kolejna przygotowuje si do realizacji takiego procesu.
V. ZADANIA STRATEGICZE OBEJMUJ CE OKRES CO NAJMNIEJ 8
LAT
Niektóre zadania strategiczne s kontynuacj działa ju prowadzonych , a niektóre s zadaniami
nowymi wynikaj cymi z potrzeby systemu organizacji gospodarki odpadami.
Cele gminne
- zapobie enie powstaniu odpadów
- ograniczenie wytworzonych odpadów
- wła ciwa izolacja odpadów od rodowiska
- powtórne wykorzystanie odpadów
- rozwijanie dobrego systemu gospodarowania odpadami
- ograniczenie ilo ci odpadów składowanych na składowisku w m. Góra
- brak nielegalnych składowisk
- wysoka wiadomo społecze stwa w zakresie post powania z odpadami
- zapewnienie dalszego zgodnego z wymogami ochrony rodowiska unieszkodliwiania
odpadów poprzez składowanie na składowisku w m. Góra.
Nowym zadaniem przewidywanym w okresie 8 najbli szych lat jest rozbudowa
składowiska odpadów w m. Góra o kolejn kwater .
EKO PRIMA
38
VI. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSI WZI
OKRES 4 LAT.
OBEJMUJ CY
1. Rodzaj i harmonogram realizacji przedsi wzi
odpowiedzialne za ich realizacj .
oraz instytucje
Harmonogram realizacji przedsi wzi
Lp. Cel/przedsi wzi cie
1.
2.
3.
4.
na lata 2004-2007.
Termin
realizacji
Jednostki realizuj ce
Zapobie enie
powstaniu
odpadów
Stosowanie najlepszej
2004-2007 podmioty
dost pnej technologii
gospodarcze
Ograniczenie wytwarzanych
odpadów
Stosowanie nowoczesnych
technologii mało
odpadowych
Ograniczenie negatywnego
wpływu odpadów na
rodowisko
Wła ciwa izolacja
( zabezpieczenia) odpadów
od rodowiska
Powtórne
odpadów
wykorzystanie
2004-2007 podmioty
gospodarcze
5.
Dobry system
gospodarowania odpadami
Stworzenie i modernizacja
dobrego systemu
gospodarowania odpadami
EKO PRIMA
fundusze podmiotów
gospod.
fundusze celowe i
unijne
fundusze podmiotów
gospod.
fundusze celowe i
unijne
2004-2007 wytwórcy i
fundusze wytwórców i
posiadacze
posiadaczy, fundusze
odpadów, samorz d gminne i celowe
gminy
Uruchomienie systemu
selektywnej zbiórki odpadów
posiadacze
przekazywanych do odzysku
odpadów, samorz d
gminy
Uruchomienie zbiornicy2004-2007 samorz d gminy lub
sortowni odpadów
zainteresowany
zbieranych selektywnie
podmiot
Rozwijanie działa w
zakresie odzysku odpadów
ródła finansowania
fundusze wytwórców i
posiadaczy, fundusze
gminne i celowe
fundusze gminne i
celowe, fundusze
zainteresowanego
podmiotu
2004-2007 samorz d gminy lub fundusze
zainteresowany
zainteresowanych
podmiot
podmiotów, fundusze
gminne i celowe,
2004-2007 samorz d gminy,
wytwórcy i
posiadacze
odpadów
39
fundusze gminne,
celowe, unijne,
fundusze wytwórców
i posiadaczy
6.
Ograniczenie ilo ci odpadów
komunalnych ulegaj cych
biodegradacji składowanych
na składowisku w m. Góra
Wprowadzenie systemu
2007
selektywnej zbiórki odpadów
ulegaj cych biodegradacji
Stosowanie odzysku
odpadów ulegaj cych
biodegradacji
7.
samorz d gminy,
fundusze gminne,
wytwórcy i
celowe, unijne,
posiadacze
odpadów
i posiadaczy
posiadacze
i posiadaczy,
odpadów, samorz d fundusze gminne,
gminny
celowe, unijne
Dobre spełniaj ce wymogi
przepisów prawa
składowisko w m. Góra
Dostosowanie składowiska 2004-2005 samorz d gminny ,
w m. Góra do wymogów
zarz dzaj cy
stawianych
przepisami
składowiskiem
prawa
Likwidacja zagro enia ze
strony odpadów zło onych w
mogilniku rodków ochrony
ro lin w m. Nowe Guty
Usuni cie odpadów i
2004-2006 wojewoda,
likwidacja mogilnika rodków
marszałek
ochrony ro lin w m. Nowe
województwa,
Guty
samorz d gminny
9. Brak nielegalnych
składowisk odpadów
Przeciwdziałanie
2004-2007 samorz d gminny,
powstawaniu nielegalnych
wła ciciele terenów
10. Wysoka wiadomo
społecze stwa w zakresie
post powania z odpadami
Podniesienie wiadomo ci
2004-2007 Samorz d gminny,
społecze stwa w zakresie
placówki edukacyjne
post powania z odpadami
fundusze gminne,
zakładowy
zarz dzaj cego,
celowe, unijne
8.
fundusze celowe i
fundusze
samorz dów
fundusze gminne i
wła cicieli terenu
Fundusze gminne,
celowe
2. ródła finansowania rozwoju gospodarki odpadami w gminie.
Podstawowym ródłem finansowania rozwoju gospodarki odpadami jest bud et gminy.
Bez tych rodków praktycznie nie ma mo liwo ci starania si o inne ródła finansowania.
Niezb dne jest wi c uj cie tego typu wydatków na rok nast pny w planie finansowym.
W zale no ci od dalszego zakresu rozwoju systemu zbiórki odpadów mo liwe b dzie
korzystanie z innych form finansowania m.in. z Funduszy Ochrony rodowiska ( wojewódzkiego,
powiatowego i gminnego). W miar mo liwo ci o fundusze mo na si stara z funduszy celowych
i unijnych (fundusze Strukturalne i Spójno ci). Z licznych programów
EKO PRIMA
40
pomocowych wspieraj cych działania w zakresie ochrony rodowiska w najbli szym czasie rusza
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego
Du e nakłady funduszy przewidywane s na lata 2004-2006, dlatego wskazane jest
przygotowanie si do ewentualnego podj cia si zło enia wniosków o wsparcie z bie cych
transzy.
Trzeba stwierdzi , e realizuj c gospodark odpadami jako samodzielna gmina nie b dzie
mo liwe pozyskanie rodków obj tych dolnym limitem przewidzianych na du e inwestycje i
działania mocno lansowane przez ró ne ródła finansuj ce. By mo e powstanie pewne
porozumienie w zakresie gospodarowania odpadami z innymi gminami w celu pozyskania
wi kszych rodków.
VII. WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA
RODOWISKO.
Projekt planu zakłada minimalizacj zagro e przez odpady poprzez popraw sytuacji w
zakresie post powania z odpadami. Oczywi cie ka de działanie niesie za sob mo liwo
negatywnego wpływu na rodowisko, ale tylko w przypadkach szczególnych. Je eli chcemy
zbiera selektywnie wi ksz ilo odpadów, w tym niebezpiecznych to z jednej strony eliminujemy
wyst powanie tych odpadów w systemie ich powstawania, ale z drugiej strony powodujemy ich
koncentracj w miejscach zbierania odpadów. Je eli jednak zachowane zostan zasady
wła ciwego post powania z odpadami w zakresie ich zbierania, odzysku czy te
unieszkodliwiania to nie powinno by problemu z negatywnym wpływem projektu planu na
rodowisko. Oczywi cie je eli we miemy pod uwag kwesti likwidacji mogilnika rodków,
ochrony ro lin to istnieje mo liwo wyst pienia nieprzewidywalnych sytuacji np. niekontrolowane
rozszczelnienie studni podczas jej likwidacji skutkuj ce przedostaniem si szkodliwych substancji
do rodowiska. Ryzyko takiej sytuacji zawsze jest mo liwe, trzeba je minimalizowa i ryzyko
trzeba podj , aby pozby si mogilnika raz na zawsze.
VIII. SYSTEM MONITORINGU I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH
CELÓW POZWAAJ CYCH NA OKRE LENIE SPOSOBU ORAZ STOPNIA
REALIZACJI CELÓW I ZADA
ZDEFIONIOWANYCH W PLANIE
GOSPODARKI ODPADAMI, Z UWAZGL DNIENIEM ICH JAKO CI I
ILO CI.
Głównym koordynatorem realizacji „Gminnego planu gospodarki odpadami Gminy
Orzysz” b dzie burmistrz miasta. Realizacja ustale programu b dzie wymagała współdziałania w
tym zakresie z wieloma instytucjami i podmiotami. Celem zapewnienia bie cych prac nad
wdra aniem planu wskazane jest wytypowanie jednej osoby z pracowników Urz du Miejskiego
zajmuj cej si bezpo rednio problematyk gospodarowania odpadami w kontek cie ustale
planu.
Władze samorz dowe s w wietle przepisów prawa odpowiedzialne za zakres i poziom
usług wiadczonych w gospodarce odpadami oraz ochron
rodowiska. Wobec powy szego
władze gminne powinny mie wpływ na poszczególne elementy systemu gospodarki odpadami.
Wpływ ten jest uzale niony od tego kto wiadczy usługi w zakresie odbioru odpadów oraz gdzie
odpady s składowane. Wi kszy wpływ samorz d zawsze mo e mie na prac własnych słu b
komunalnych.
EKO PRIMA
41
Nadzór nad gospodark odpadami w Gminie powinien obejmowa w zakresie nieinwestycyjnym:
1. Kontrol i sterowanie elementami dotycz cymi gromadzenia i obowi zku udokumentowanego
wywozu odpadów.
-
obj cie usługami wywozu wszystkich mieszka ców i wła cicieli posesji;
kontrola udokumentowanego wywozu odpadów przez ww.;
organizowanie dodatkowych miejsc niezb dnych do gromadzenia odpadów;
kontrola stanu technicznego i sanitarnego miejsc i sprz tu słu cego do gromadzenia
odpadów na posesjach;
- kontrola cz stotliwo ci usuwania odpadów ( reagowanie w przypadku zbyt rzadkiego ich
wywozu )
2. Kontrola elementu wywozu odpadów powinna obejmowa :
- wydawanie zezwole na wiadczenie usług wywozowych;
- ustalanie z firm wywozow zakresu wiadczonych usług;
- sprawdzanie poziomu i zakresu wiadczonych usług;
Zgodnie z wymogiem art. 14 ust. 13 ustawy o odpadach Burmistrz powinien co 2 lata
składa radzie gminy sprawozdanie z realizacji planu. Pierwsza ocena realizacji niniejszego planu
powinna by dokonana w 2006 r., a druga w 2008 r. Ocena realizacji planu powinna zawiera
ocen realizacji celów i działa okre lonych w planie.
Zgodnie z wymogiem art. 14 ust. 14 ustawy o odpadach plan gminny b dzie wymagał
aktualizacji nie rzadziej ni co 4 lata. Tak wi c w roku 2007 powinny by podj te prace nad
nowelizacj niniejszego planu na lata 2008-2011.
Przy nowelizacji planu powinny by wykorzystane wyniki przeprowadzonych ocen
realizacji niniejszego planu oraz uwzgl dnione nowe uwarunkowania zarówno wewn trzne jak i
zewn trzne.
Ocena realizacji planu powinna by przeprowadzona w oparciu o podstawowe wska niki,
które zamieszczone zostały w tabeli poni ej.
Cel strategiczny : Minimalizacja zagro e
odpady
Wska niki oceny realizacji programu
Cel
Wska niki
Zapobie enie
powstawaniu
odpadów
rodowiska powodowanych przez
Jednostki
miary
produkcji* w
przeliczeniu
na jednostk
produkcji
Ograniczenie
odpadowo produkcji* w
wytwarzanych
przeliczeniu
odpadów
na jednostk
produkcji
Ograniczenie
potwierdzone
liczba
negatywnego
zgłoszenia dotycz ce
zgłosze
wpływu odpadów na negatywnego wpływu
rodowisko
EKO PRIMA
odpadowo
42
Stan wyj ciowy
Od 2004 r.
Od 2004 r.
Od 2004 r.
ródła
informacji o
wska nikach
Urz d
Statystyczny,
podmioty
gospodarcze
Urz d
Statystyczny,
podmioty
gospodarcze
Urz d gminy,
WIOS
Powtórne
wykorzystanie
odpadów
Ilo odpadów
Mg
poddanych odzyskowi,
w tym na terenie gminy
Dobry
system Ludno obj ta
gospodarowania
zorganizowan zbiórk
odpadami
odpadów
Ograniczenie ilo ci
odpadów
komunalnych
ulegaj cych
biodegradacji
składowanych na
składowisku w m.
Góra
Dobre spełniaj ce
wymogi przepisów
prawa składowisko
w m. Góra
Likwidacja
zagro enia ze
strony odpadów
zło onych w
mogilniku rodków
ochrony ro lin w m.
Nowe Guty
Brak nielegalnych
Wysoka
wiadomo
społecze stwa w
zakresie
post powania z
odpadami
%
Liczba miejsc
szt.
ustawienia pojemników
do selektywnej zbiórki
odpadów
Ilo odpadów
Mg
biodegradowalnych
zagospodarowywanych poza
składowiskiem
Od 2004 r.
70 %
Urz d
Marszałkowski,
podmioty
gospodarcze
Odbiorcy
odpadów
od 2004
Dane własne,
odbiorcy
odpadów
Od 2004
Dane własne,
Urz d
Marszałkowski
Nieprawidłowo ci na
składowisku odpadów
szt.
Od 2004 r.
WIO
Uzupełnienie obiektu
m.in. zgodnie z
wymogiem Starostwa
Powiatowego w Piszu
Liczba mogilników na
terenie gminy
szt.
3
Dane własne
szt.
1
Dane własne
Liczba nielegalnych
składowisk
Liczba akcji
edukacyjnych
szt.
Od 2004 r.
Dane własne
szt.
Od 2004 r.
Dane własne i
placówek
edukacyjnych
* te wska niki s trudne do sprawdzenia na szczeblu gminnym, natomiast kwestie eliminacji
wytwarzania i minimalizacji ilo ci wytwarzanych odpadów s mocno podkre lane na ka dym
kroku w gospodarce odpadami.
EKO PRIMA
43
IX. PROWADZENIE DZIAŁA EDUKACYJNYCH.
Wprowadzenie systemu gospodarowania opadami, w tym w szczególno ci selektywnej
zbiórki odpadów komunalnych nawet w formie cz ciowej jaka jest proponowana na wst pie w
gminie Orzysz powinno by poprzedzone kampani informacyjno-edukacyjn . Dobr form jest
zastosowanie plakatów i ulotek, które byłyby rozpropagowywane za po rednictwem sołtysów,
szkół, Urz du Miejskiego.
Edukacja ekologiczna sprzyja działaniom proekologicznym. Wysoka wiadomo potrzeby
takich działa jest podstawowym sposobem na popraw stanu rodowiska i powodzenie systemu
selektywnej zbiórki odpadów.
Kwestie ochrony
rodowiska przed odpadami powinny by
przedstawiane ka demu
mieszka cowi gminy: dzieciom w wieku przedszkolnym i szkolnym, ludziom dorosłym,
pracownikom gminy.
Jednym z drobnych i krótkotrwałych aczkolwiek wa nych przejawów wspólnego działania
mieszka ców gminy w zakresie ochrony rodowiska przed odpadami jest cykliczna akcja
„sprz tania wiata”. Sprawnie zorganizowana i poprowadzona przez osoby odpowiedzialne i
stosownie zaanga owane mo e przyczyni si do wi kszej przychylno ci mieszka ców dla
systemu zbiórki odpadów obejmuj cego selekcj i wyodr bnianie odpadów niebezpiecznych.
X. STRESZCZENIE W J ZYKU NIESPECJALISTYCZNYM.
Niniejszy plan gospodarki odpadami dotyczy gospodarowania odpadami na terenie Gminy
Orzysz, powiat piski, województwo warmi sko-mazurskie.
Obowi zek sporz dzenia dokumentu pod nazw „Plan gospodarki odpadami dla gminy
Orzysz na lata 2004-2007 z uwzgl dnieniem perspektywy na lata 2008-2011” wynika z mocy art.
14-16 ustawy z dnia 27 czerwca 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628). Opracowanie
przedstawia aktualn sytuacj w zakresie gospodarowania odpadami na terenie gminy oraz
propozycje działa na kolejne lata w celu poprawy sytuacji w tym zakresie. W planie opisano
gospodarowanie odpadami komunalnymi, gospodarczymi ( przemysłowymi) z uwzgl dnieniem
powstaj cych w ród ww. odpadów niebezpiecznych.
Gmin Orzysz zamieszkuje 9782 mieszka ców, a ilo
wytwarzanych odpadów
komunalnych jest okre lana jako ok. 3500 Mg rocznie.
Obecnie na terenie gminy czynne jest jedno składowisko do przyjmowania odpadów, które
znajduje si w m. Góra. Obiekt gminny eksploatowany jest od 1997 roku i ma szanse spełnia
wymogi stawiane tego typu obiektom przez przepisy prawa. Gmina w oparciu o ten obiekt
zamierza rozwi zywa kwesti zagospodarowania odpadów przeznaczonych do składowania.
Usługi wywozu odpadów komunalnych wiadcz 3 podmioty, w tym 2 usługi ogólnie dost pne.
Ka dy mieszkaniec i podmiot gospodarczy o ile tylko chce mo e korzysta z usług
zorganizowanego odbioru odpadów komunalnych. Selektywna zbiórka poszczególnych rodzajów
odpadów na terenie gminy nie została docelowo zorganizowana pomimo podejmowania takiej
próby. Na terenie gminy wyst puj podmioty, które zajmuj si zbieraniem odpadów o
charakterze u ytkowym ( złom, makulatura, tworzywa sztuczne czy te szkło). Jest te podmiot,
który zagospodarowuje zebrane odpady poprzez ich przetworzenie na półwyrób nadaj cy si do
dalszej obróbki. Jedyn form unieszkodliwiania odpadów prowadzon na terenie gminy jest
składowanie odpadów na gminnym składowisku odpadów.
Na terenie gminy w m. Nowe Guty wyst puje zamkni te składowisko nieu ytecznych
rodków ochrony ro lin zwane mogilnikiem. Wpływ tego obiektu na rodowisko nie jest znany, ale
zapewne stanowi on zagro enie dla rodowiska.
EKO PRIMA
44
Na terenie gminy nie wyst puj du e zakłady produkcyjne co skutkuje niezbyt du ilo ci
wytwarzanych odpadów pozakomunalnych z działalno ci gospodarczej. Jednak e z racji słabo
rozwini tego systemu zgłaszania odpowiednim organom faktu wytwarzania odpadów
pozakomunalnych oraz ilo ci wytwarzanych odpadów. Za gospodarowanie odpadami z
działalno ci gospodarczej odpowiadaj ich wytwórcy czyli przedsi biorcy. Brak zgłoszenia
ewidentnych nieprawidłowo ci w zakresie gospodarowania tego rodzaju odpadami.
W perspektywie ilo
odpadów komunalnych jakie b d powstawały na terenie gminy
powinny by na poziomie zbli onym do obecnego ( ok. 3500 Mg/rok). Wynika to w szczególno ci
z demografii nie wykazuj cej tendencji wzrostowej.
Wobec posiadania własnego składowiska odpadów w miar dobrze urz dzonego Gmina
zamierza w najbli szych 4 latach prowadzi gospodark odpadami samodzielnie. Tak wol
władz Gminy nale y uszanowa , czas poka e czy tylko du e konglomeraty gmin mog dobrze
prowadzi poprawnie gospodark odpadami. Taki stan nie musi trwa wiecznie i pewnym
momencie mo na przest pi do zwi zku gmin i wspólnie rozwi zywa problemy gospodarki
odpadami.
Celem poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami na terenie gminy nale y w
szczególno ci:
- obj zorganizowan zbiórk odpadów wszystkich mieszka ców gminy,
- wprowadzi system selektywnej zbiórki odpadów,
- wykona prace dostosowawcze na składowisku w m. Góra
- siłami i rodkami w szczególno ci zewn trznymi doprowadzi do likwidacji składowiska
rodków ochrony ro lin zlokalizowanego w m. Nowe Guty,
- prowadzi edukacj dzieci, młodzie y i dorosłych w zakresie wła ciwego post powania z
odpadami.
Działania w gospodarce odpadami wymagaj ce nakładów finansowych mog by wspierane
finansowo przez instytucje zewn trzne ( banki i fundusze) o ile zostan uj te w planie gminnym.
XI. PODSUMOWANIE.
1. Gmina Orzysz posiada składowisko mog ce po dostosowaniu spełnia obowi zuj ce
wymogi stawiane tego typu obiektom.
2. Aktualnie na terenie gminy odpady komunalne zbierane s nieselektywnie na posesjach i
odbierane przez wyspecjalizowane firmy.
3. Selektywna zbiórka odpadów jest aktualnie uruchamiana poprzez zbieranie tworzyw
sztucznych w pojemnikach.
4. Odpady z selektywnej zbiórki maj odbiera lokalne firmy prowadz ce te odzysk tych
odpadów.
5. Rozwi zywanie kompleksowej gospodarki odpadami na terenie gminy w okresie
obowi zywania niniejszego planu ma by realizowane we własnym zakresie.
6. Wła ciwe gospodarowanie odpadami wymaga nakładów pracy m. in. poprzez
sprawdzanie poprawno ci pozbywania si odpadów komunalnych ( mieszka cy i
podmioty) czy te zgodno ci gospodarowania odpadami z wymogami w tym zakresie (
podmioty gospodarcze).
7. Wszelkie systemy gospodarowania odpadami nie b d
sprawnie działały bez
systematycznie prowadzonej działalno ci edukacyjnej całego społecze stwa gminy.
EKO PRIMA
45
XII. DODATEK - Proponowane etapy wdra ania systemu selektywnej
zbiórki odpadów.
Etap I.
Selektywna zbiórka odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych.
W pierwszym etapie nale ałoby wykona prace zwi zane z przygotowaniem miejsca
sortowania odpadów. Poniewa zbierane w pierwszym etapie odpady tworzyw sztucznych b d
odbierane przez lokalne firmy nie ma potrzeby przystosowywania przez Gmin specjalnych
pomieszcze do tego celu. Odpady maj by wo one z miejsc zbiórki transportem firm
odbieraj cych odpady. Gmina ma za zadanie ustawienie pojemników do selektywnej zbiórki i
koordynowanie wprowadzania selektywnej zbiórki tego odpadu. W jednym pojemniku z odpadami
z tworzyw sztucznych mo na zbiera puszki aluminiowe.
Równolegle mo na rozpocz selektywn zbiórk baterii do urz dze elektronicznych. Tu
w pierwszym etapie zasadne b dzie ustawienie specjalnych pojemników do gromadzenia baterii
w szkołach gminy Orzysz. Te odpady b d odbierane okresowo dost pnym rodkiem transportu i
gromadzone do czasu odbioru przez firm zewn trzn . Wskazane jest posiadania pomieszczenia
lub pojemnika do gromadzenia tego typu odpadów. Te odpady nie wymagaj szczególnej
segregacji tylko nieco wi kszy problem jest ze zbyciem tego typu odpadów, a za odbiór odpadów
niekiedy nale y zapłaci . Pojawiaj si jednak nowe tendencje w tym zakresie. Organizacja
Odzysku S. A. REBA, ul. Podwale 3/9, 00-252 Warszawa ( tel. 022 5506108) wspomaga
uruchamianie i prowadzenie systemu zbiórki tych odpadów.
Wa nym elementem systemu selektywnej zbiórki odpadów jest informowanie
społecze stwa o wykonywanych w tym zakresie działaniach oraz ankietowe usprawnianie
istniej cego systemu.
W tym momencie nie opisano systemu zbiórki szkła, który jest wskazane wprowadzi w
kolejnym etapie poniewa stwarza on wi cej problemów ni zbieranie odpadów tworzyw
sztucznych. W przypadku decyzji o wprowadzaniu selektywnej zbiórki szkła na tym etapie mo na
skorzysta z opisu przedstawionego poni ej.
W pierwszym etapie nale y tak e zapewni mo liwo zbierania padłych sztuk zwierz t od
osób prywatnych lub padłych na terenach gminnych oraz zapewnienie zagospodarowania
odpadów w postaci ziemi z wykopów, kamieni czy te gruzu budowlanego poprzez wyrównywanie
wyznaczonych zagł bie terenu lub wykorzystania drobnych odpadów do utwardzania dróg lub
placów.
Czas trwania I etapu to ok. 1-2 lata, co pozwoli na zdobycie wiedzy w zakresie selektywnej
zbiórki odpadów, która mo e by wykorzystana w dalszym prowadzeniu zbiórki odpadów.
Etap II
Rozwini cie selektywnej zbiórki odpadów u ytkowych ( tworzyw sztucznych) na terenach
dotychczasowych i wprowadzanie systemu na terenach z zabudow :
- mieszan wielorodzinn i jednorodzinn z mieszanym systemem ogrzewania,
- zagrodow wiejsk oraz jednorodzinn miejsk z własnymi systemami grzewczymi i
terenach obsługi ruchu turystycznego.
W przypadku zabudowy mieszanej wskazanym jest zastosowanie systemu pojemnikowego
selektywnej zbiórki odpadów takiego jak w przypadku osiedli mieszkaniowych czy te sklepów
czy hurtowni. W przypadku oddalonych od siebie pojedynczych zabudowa nale y pilota owo
EKO PRIMA
46
zastosowa system workowy zbiórki selektywnej odpadów z tworzyw sztucznych i
ewentualnie szkła.
Po zdobyciu do wiadcze w zakresie zbiórki odpadów tworzyw sztucznych mo na
przyst pi do selektywnej zbiórki szkła, makulatury oraz innych odpadów. W przypadku
selektywnej zbiórki szkła wa n rol jest kwestia ustawienia jednego pojemnika na ró ne szkło
czy te dwóch pojemników na szkło tzw. białe i kolorowe. Wybór rozwi zania jest uzale niony od
wielu czynników m. in. od ceny poszczególnych rodzajów szkła oraz kosztów zwi zanych z
zakupem wi kszej ilo ci pojemników ( przy rozdzielnym zbieraniu) i wi ksz liczb kursów przy
odbiorze odpadów czy te z wi kszymi nakładami przy segregacji odpadów w sortowni.
Zbiórk makulatury nale y wprowadzi w pierwszej kolejno ci w s siedztwie hurtowni,
sklepów i osiedli mieszkaniowych. Zbiórk makulatury na pozostałych terenach nale y
wprowadzi w miar potrzeb mieszka ców gminy.
W tym etapie mo e si pojawi kwestia odbioru odpadów azbestowych. Gospodarowanie
tymi odpadami powinno by prowadzone poprzez wywóz odpadów poza teren gminy lub
urz dzenie kwatery na składowisku gminnym w m. Góra do składowania tego rodzaju odpadów.
Ponadto ten etap jest czasem na wprowadzanie selektywnej zbiórki zu ytych opon od
mieszka ców gminy.
W II lub III etapie zasadne wydaje si wprowadzenie selektywnej zbiórki takich odpadów
jak odpady organiczne, wielkogabarytowe, odpady farb i lakierów czy te
szkła
nieopakowaniowego ( budowlanego).
Etap III
Rozwijanie dotychczasowego systemu selektywnej zbiórki odpadów i uruchomienie
systemu zbiórki pozostałych odpadów:
- tworzywa sztuczne : inne tworzywa sztuczne ( pianka poliuretanowa, styropian),
- pozostałe opakowania według zapotrzebowania, tj. ich wyst powania w ród odpadów
komunalnych (aluminiowe, drewniane, wielomateriałowe - opakowania po sokach, metalowe),
* odpady niebezpieczne:
Ten odpad b dzie si coraz cz ciej pojawiał. Nale y przewidzie mo liwo jego odbioru,
magazynowania i przekazania do składowania na składowiska na terenie kraju ( obecnie) lub
województwa ( w niedalekiej przyszło ci). Ewentualnie nale y przewidzie
mo liwo budowy składowiska na terenie gminy lub powiatu dla tych odpadów. Odbiór odpadów
powinien by za opłat .
- inne według potrzeb ( np. odpady farb i lakierów),
Na zasadzie przyjmowania odpłatnego lub nieodpłatnego z pokryciem kosztów
unieszkodliwienia z okre lonych ródeł.
EKO PRIMA
47
* inne
- odpady organiczne ( ulegaj ce biodegradacji),
Te odpady w niedalekiej przyszło ci b d musiały podlega selektywnej zbiórce z racji
ogranicze w ich składowaniu na składowiskach okre lonych w przepisach w zwi zku z akcesj
do Unii Europejskiej. Jak to realizowa na danym etapie funkcjonowania systemu selektywnej
zbiórki nie bardzo jest zasadne przedstawia . Wydaje si , e system pojemnikowy te b dzie
odgrywał du rol tylko jak przekona do tego społecze stwo, aby w mieszkaniu przy niezbyt
du ej powierzchni selektywnie zbierało m. in. odpady organiczne. Mo liwe jest te przyj cie
rozwi zania, w którym odpady komunalne zmieszane ( nie obj te selektywn zbiórk ) s wo one
do sortowni odpadów zmieszanych. W sortowni wybierane s odpady u ytkowe, odpady
organiczne i balast kierowany na składowisko. W tym układzie nie ma potrzeby prowadzenia na
szrok skal selektywnej zbiórki odpadów biodegradowalnych.
- odpady nie b d ce opakowaniami ( np. szkło budowlane).
Szkło budowlane jest innym rodzajem szkła ni opakowaniowe. Do niedawne nie było w
ogóle odbiorców tego szkła. Ale w miar rozwoju odzysku tego odpadu b dzie mo na
zastosowa odpowiednie rozwi zania.
XIII.ZAŁ CZNIK GRAFICZNY - MAPA LOKALIZACJI INSTALACJI DO
UNIIESZKODLIWIANIA I ODZYSKU ODPADÓW.
Na mapie nie zaznaczono kotłowni wykorzystuj cych odpady drzewne traktowane jako
paliwo w przepisach z zakresu ochrony atmosfery.
EKO PRIMA
48

Plan gospodarki odpadami Gminy Orzysz na lata 2004-2007

Transkrypt

Podobne dokumenty

Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK)

ulotka - odpady wielkogabarytowe

Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku

Zbiórka odpadów wielkogabarytowych dla rejonu 1- 6 maja

pobierz - Kalety