Jak odchudzają się Polacy 2014
Transkrypt
Jak odchudzają się Polacy 2014
Jak odchudzają się Polacy Raport 2014 Opracowany dnia: 20.10.2014 www.vitalia.pl/badania 20 października 2014 Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie czy wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zwartych w raporcie jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: „Źródło: Vitalia.pl” (www.vitalia.pl/badania) Spis treści 1. Wprowadzenie ................................................................................................ 2 2. Metodologia badań ......................................................................................... 2 3. Wyniki .............................................................................................................. 3 4. Podsumowanie ............................................................................................... 17 1 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl 1. Wprowadzenie Otyłość jest przewlekłą chorobą metaboliczną, będącą następstwem zaburzenia stosunku ilości energii spożytej do wydatkowanej. Uznaje się ją za podstawowy czynnik ryzyka wielu chorób przewlekłych oraz przedwczesnej śmierci. Nadwagę i otyłość można uznać za epidemię XXI wieku. W 2008 roku ponad 1,4 miliarda osób na świecie, czyli 35% populacji charakteryzowało się nadmierną masą ciała. Spośród nich ponad 200 milionów mężczyzn i prawie 300 milionów kobiet było otyłych, co łącznie stanowiło 11% wszystkich ludzi na świecie. Ilość osób z nadmierną wagą zwiększa się systematycznie. Dane GUS pokazują, że BMI wyższe niż 25 ma co druga osoba w Polsce. Wprowadzenie realnych zmian żywienia wymaga rzetelnej i aktualnej wiedzy na temat nadwagi i otyłości oraz czynników na nie wpływających. Mamy nadzieję, że poniższy raport będzie przydatny dla wszystkich osób zainteresowanych popularyzacją wiedzy na temat odchudzania Polaków. 2. Metodologia badań Badaniami objęta została statystyczna grupa 979 osób, użytkowników serwisu Vitalia.pl, które odchudzały się na przestrzeni ostatniego roku. Zdecydowaną większość badanych stanowiły kobiety. Do zrealizowania celu badań wykorzystana została technika badań ankietowych. Wywiady online zostały przeprowadzone w terminie od 12.06.2014 do 12.10.2014 a składały się z 43 pytań. 2 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl 3. Wyniki Zapytaliśmy respondentów o znane im sposoby odchudzania się. Zaskoczył nas fakt, że najbardziej popularnym sposobem odchudzania nie była dieta (co wskazało prawie 22% osób), a zwiększenie aktywności fizycznej (26,2%). Tylko 2,5% respondentów wiąże redukcję masy ciała z rezygnacją z alkoholu. Można uznać to za poprawne zachowanie, gdyż niewielkie ilości czerwonego, wytrawnego wina nawet w czasie tracenia kilogramów nie przyniosą szkody. Problemem jest dopiero nadużywanie alkoholu, gdyż na przykład "50-ka” wódki to aż 110 kcal. 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Zwi ęks zeni e a ktywnoś ci fi zycznej Di eta Rezygna cja Zmni ejs zeni e Uni ka ni e Rezygna cja z ze s łodyczy objętoś ci ka l orycznego a l kohol u pos i łków jedzeni a Wykres 1. Odpowiedzi na pytanie: Zaznacz znane Tobie sposoby odchudzania. W kolejnym pytaniu chcieliśmy poznać stosowane przez ankietowanych diety. Najbardziej popularną dietą (35,2%) była indywidualnie dopasowania dieta, np. przygotowana przez dietetyka indywidualny plan żywieniowy. Zaskoczył nas jednak fakt, że aż 22,5% odchudzających się respondentów nie stosowało żadnej diety. Dziwić może również to, iż zaledwie 1,2% respondentów w swojej diecie kierowało się zasadami racjonalnego żywienia. 3 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl In ną n od so wa zie ną ln i eu Ra cjo ło żo na ną ln eż yw ie ni e Zb ila Sa m to so w es Ni In dy w id ua l ni e op ra co w ał an am ąd Bi /e ał m .. ko ża wą d ne ,n j .. p. . Du ka Og n ra ,P ni Ni al cz eo sk en o ka ie lo ob ry ję cz t oś ną Ni ci sk po ow si . ęg .. lo w od an ow ą 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Wykres 2. Odpowiedzi na pytanie: Jaką dietę stosowałaś/eś w ostatnim roku? Chcieliśmy zbadać, czy ankietowani przy wyborze diety kierowali się jej popularnością. Tylko 8,9% badanych kierowało się panującymi trendami. 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Ni e Ta k Wykres 3. Odpowiedzi na pytanie: Czy w ostatnim roku wybierając dietę kierowałaś/eś się jej popularnością/panującą modą? Zapytaliśmy respondentów, kiedy zaczęli stosować dietę. Zgodnie z naszymi oczekiwaniami najwięcej badanych (42,8%) rozpoczęło stosowanie diety wiosną. Najmniej pożądaną porą roku do rozpoczęcia procesu redukcji masy ciała było dla ankietowanych lato. Tylko niecałe 14% respondentów zaczęło się w tym czasie odchudzać. 4 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Wi os ną Zi mą Jes i eni ą La tem Wykres 4. Odpowiedzi na pytanie: Kiedy ostatnio zaczęłaś/ąłeś stosować dietę? W kolejnym pytaniu poprosiliśmy o odpowiedź, czy przejście na dietę było związane z jakimś ważnym wydarzeniem. Zdecydowana większość badanych (84,3%) zadeklarowała, że na rozpoczęcie stosowania diety nie miało wpływu żadne ważne wydarzenie. 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Ni e Ta k Wykres 5. Odpowiedzi udzielone na pytanie: Czy rozpoczęcie przez Ciebie odchudzania było związane z jakimś ważnym wydarzeniem? Wśród badanych, którzy rozpoczęli stosowanie diety pod wpływem ważnego wydarzenia najbardziej popularną przyczyną, 31,2% wszystkich odpowiedzi, był zaplanowany ślub lub 5 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl wesele. Tylko niecałe 4% ankietowanych przeszło na dietę kierując się zaleceniami lekarskimi, na przykład nadchodzącą operacją. 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% Śł ub ,w es Ur el e oc W zy St ak st ud oś ac ni ć je ów ro dz ka in ,b In na al ne ,ś m at wi ur ęt al ny a Dl ,i Ro a tp zs p .. Za ta ar ni tn le em ce er a/ się n ia rk l i z p ek a ar rs tn kie er Ro em zp /r oc zę k ą cie Ch ęć Zm nau sc Po k sta h ud iana i ni no pr ęc ac wi i a y en p o ie c no iąż w y o ro Po cz wr ne ót do Po ls k i 0,0% Wykres 6. Przyczyny rozpoczęcia stosowania diety przez badanych. Zapytaliśmy respondentów, czy wcześniej stosowali już jakąś dietę odchudzającą. Potwierdziła to znacząca większość ankietowanych (79,2%), co może sugerować, że dieta uznawana jest za najskuteczniejszą formę zrzucania zbędnych kilogramów. 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Ta k Nie Wykres 7. Odpowiedzi na pytanie: Czy wcześniej stosowałaś/eś już dietę/y odchudzającą/e? 6 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl W ankiecie zapytaliśmy, czy u badanych kiedykolwiek wystąpił efekt jo-jo. Zaskoczyło nas, że aż u 74,2% respondentów wystąpił ten efekt. 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Ta k Ni e Wykres 8. Odpowiedzi na pytanie: Czy kiedykolwiek wystąpił u Ciebie efekt jo-jo? Za główną przyczynę wystąpienia efektu jo-jo (49,2% odpowiedzi) badani wskazali powrót do starych nawyków. Tylko u 2,8% ankietowanych za efekt jo-jo odpowiedzialna była dieta niskowęglowodanowa (np. tzw. „dieta Kwaśniewskiego”). ęg lo w od ... In ne sk ow Ni id ua l ni e d. .. D. .. In dy w Bi ał ko we j, n p. or yc zn ej ,.. . sk ok al Ni Po wr ót do sta ry ch ... j 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Wykres 9. Odpowiedzi na pytanie: Diety, po których wystąpił u badanych efekt jo-jo. Zapytaliśmy się badanych, czym kierowali przy odchudzaniu. Zaskoczył nas fakt, że główny czynnik (83,2% wszystkich odpowiedzi), stanowiła chęć poprawy wyglądu swojego ciała. Tylko 12,4% ankietowanych rozpoczęło proces redukcji masy ciała kierując się troską o swoje zdrowie. 7 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Chęci ą popra wy wygl ądu s wojego ci a ła Tros ką o zdrowi e Pres ją ś rodowi s ka Inne Wykres 10. Odpowiedzi na pytanie: Czym się kierowałaś/eś chcąc schudnąć w 2013 roku? W kolejnym pytaniu zapytaliśmy się, czy rodzina i znajomi badanych wiedzieli, że ci się odchudzają. Zdecydowana większość respondentów (78,5%) odpowiedziała na powyższe pytanie twierdząco. 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Ta k Ni e Wykres 11. Odpowiedzi na pytanie: Czy rodzina i znajomi wiedzieli, że się odchudzałaś/eś? Zapytaliśmy się respondentów, czy odchudzali się sami, czy też z kimś w grupie. Zdecydowana większość, bo aż 90,4% badanych, odchudzała się samemu. 8 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl 100,0% 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Odchudza ła m/em s i ę s a m/a Odchudza ła m/em s i ę w grupi e Wykres 12. Odpowiedzi na pytanie: Czy w ostatnim roku odchudzałaś/eś się sam/a, czy z kimś, w grupie? Największy odsetek badanych odchudzających się z kimś w grupie robił to z koleżanką lub kolegą – 34% wszystkich odpowiedzi. Tylko 8,5% ankietowanych odchudzało się wraz z siostrą. Ku zy nk ą tą Ta m Br at e str ą Sio In ne In ne M er am em ą /p ar tn ... /ż em M ęż W sp ar cie za on ą, pa rtn Ko leż an po ką /k śr ed ol eg ni cw ą te m I.. . 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Wykres 13. Osoby, z którymi najczęściej odchudzali się badani. 9 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl Za pośrednictwem kolejnego pytania chcieliśmy zweryfikować, czy badani odchudzając się mogli liczyć na czyjeś wsparcie. Z uzyskanych odpowiedzi wynika, iż tylko 37,8% badanych odchudzając się takową pomoc otrzymało. 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Ni e Ta k Wykres 14. Odpowiedzi na pytanie: Czy ktoś wspierał Cię w odchudzaniu? Zapytaliśmy się badanych o to, kto lub co najbardziej przeszkadzał/o im odchudzaniu. Najwięcej wskazań (40% wszystkich odpowiedzi) uzyskała odpowiedź – spotkania/imprezy. Tylko 18,4% ankietowanych nic nie przeszkadzało w procesie redukcji masy ciała. 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% In ne zk ad za pr ze s ie in Ni cm jw Ro dz a ło pr ac y yk on yw an ej im pr e an ia/ Sp ot k Ro dz in ai zn aj om i zy 0,0% Wykres 15. Odpowiedzi na pytanie: Co lub kto najbardziej przeszkadzało Tobie w odchudzaniu? 10 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl W kolejnym pytaniu zapytaliśmy się, czy ankietowani do walki z nadmierną masą ciała wykorzystywali w 2013 roku również aktywność fizyczną. Z uzyskanych odpowiedzi wynika, iż 79,2% wszystkich badanych uwzględniło w procesie redukcji masy ciała również aktywność fizyczną. 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Tak Nie Wykres 16. Odpowiedzi na pytanie: Czy wykorzystywałaś/eś aktywność fizyczną w celu zgubienia zbędnych kilogramów? Najwięcej badanych (45,8% wszystkich ankietowanych) uwzględniających w procesie redukcji masy ciała systematyczną aktywność fizyczną wykonywało treningi 2-3 razy w tygodniu. Raz w tygodniu lub rzadziej ćwiczyło zaledwie 6,2% wszystkich respondentów. 50,0% 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 2-3 ra zy w tygodni u 4-6 ra zy w tygodni u ćwi czyła m/em codzi enni e 1 ra z w tygodni u l ub rza dzi ej Wykres 17. Odpowiedzi na pytanie: Jeśli wykorzystywałaś/eś aktywność fizyczną, to jak często? 11 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl Przeciętny czas trwania treningu wśród osób wykorzystujących w procesie redukcji masy ciała aktywność fizyczną wynosił 46-60 minut. Taką odpowiedź wskazało 35,2% respondentów. Treningi trwające do 15 minut wykonywało tylko 2,8% badanych. 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% 46-60 mi nut 31-45 mi nut 16-30 mi nut pona d 60 mi nut Wykres 18. Przeciętny czas trwania treningu badanych. do 15 mi nut Za pośrednictwem badania chcieliśmy zweryfikować cele i efekty uzyskane przez badanych w procesie redukcji masy ciała. Polacy najczęściej chcą schudnąć o masę niższą niż 10kg. Najwięcej respondentów (41,4%) zadeklarowało spadek masy ciała wynoszący maksymalnie 5 kilogramów. Redukcję masy ciała o ponad 35 kilogramów osiągnęło jedynie 0,2% ankietowanych. 45,0% 40,0% 35,0% 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% s pa dek do 5 kg s pa dek do 10 kg bra k s pa dek do s pa dek do s pa dek do s pa dku 15 kg 20 kg 25 kg ma s y ci a ła jej Wykres 19. Efekty uzyskane przezl ub badanych w odchudzaniu na przestrzeni roku. wzros t 12 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl Zapytaliśmy się badanych, czy korzystali z usług dietetyka. Zaskoczyło nas to, że z tego typu porad nie korzystało aż 77,9% respondentów. 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Ni e Ta k Wykres 22. Odpowiedzi udzielone na pytanie: Czy w 2013 roku korzystałaś/eś z usług dietetyka? Za pośrednictwem kolejnego pytania chcieliśmy sprawdzić, ilu odchudzających się respondentów korzystało z pomocy psychologa. Zgodnie z naszymi przypuszczeniami tylko 5,8% spośród ankietowanych korzystało w procesie redukcji masy ciała z pomocy wykwalifikowanego specjalisty. 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Nie Tak Wykres 23. Odpowiedzi udzielone na pytanie: Czy w 2013 roku korzystałaś/eś w odchudzaniu z pomocy psychologa? Zapytaliśmy ankietowanych także o to, czy korzystali z diet oferowanych za pośrednictwem Internetu. Z tego rodzaju diety korzystało tylko 17,9% respondentów. 13 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Ni e Ta k Wykres 24. Odpowiedzi na pytanie: Czy wykupiłaś/eś plan dietetyczny na jakimś portalu dietetycznym? Zapytaliśmy się badanych o to, co zniechęcało ich do odchudzania. Najwięcej wskazań – 37,8% - uzyskał brak silnej woli. Tylko niecałe 8% ankietowanych do kontynuowania procesu redukcji masy ciała zniechęcał brak wiary w końcowy sukces. 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Brak s ilnej woli Brak s padków Koniecznoś ć Nic mnie nie mas y ciała lub przes trzeganie zniechęcało wzros t mas y diety ciała Brak wiary w końcowy s ukces Wykres 25. Odpowiedzi na pytanie: Co najbardziej zniechęcało Cię do odchudzania? Zapytaliśmy się ankietowanych, czym kierowali się wybierając posiłek do spożycia. Głównym parametrem, na który zwracali uwagę była jego wartość odżywcza. Taką odpowiedź wskazało 24,2% respondentów. Brak wpływu na rodzaj spożywanych posiłków zadeklarowało zaledwie 2,5% respondentów. 14 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl In ne ... m ro d ąd e na wp ły wu Br ak Je go Pr ef zg er en W od no śc ią yg l zp ... Ce n m Sm ak ie cja m iż yw i .. . od ży wc zą ar to śc ią W ą 30,0% 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% Wykres 26. Czynniki, którymi kierowali się badani wybierając posiłek do spożycia. Zapytaliśmy badanych także o to, czy zwracali uwagę na skład spożywanych przez siebie produktów spożywczych. Zdecydowana większość badanych (takiej odpowiedzi udzieliło 76,2% osób) zwracała uwagę na zawartość tłuszczu w spożywanych posiłkach. Zaskoczyło nas jednak to, iż tylko 20,4% respondentów przy wyborze swoich posiłków kierowało się ilością znajdującego się w nich cholesterolu. ste Ch ol e ra ... in e m ów ro lu in m ita dn ik Sk ła on ni k Ta k W no śc ap i ok ar m o. .. ży w do Bł Do da t kó w on se rw u. .. ka Bi ał Su bs t an cji k od an ów ęg lo w W Tł us z cz ów 90,0% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Ni e Wykres 27. Składniki posiłków, na które zwracali uwagę badani. 15 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl Kolejne pytanie miało zweryfikować, czy badani po osiągnięciu celu powrócili do poprzedniego stylu żywienia. Prawie połowa respondentów (46,5%) nie osiągnęła celu. 29,2% badanych powróciło do poprzedniego stylu żywienia, a 24,3% ankietowanych trwale zmieniło swoje nawyki żywieniowe. 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Ni e - ni e os i ągnęła m/ąłem cel u Ta k Ni e Wykres 28. Odpowiedzi udzielone na pytanie: Czy po osiągnięciu celu powróciłaś/eś do poprzedniego stylu żywienia? 16 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl 4. Podsumowanie Po analizie wyników badań ankietowych możemy z całą pewnością stwierdzić, iż otyłość i nadwaga są dużym problemem, a myślenie Polaków o odchudzaniu wymaga znaczącej korekty. Respondenci odchudzają się głównie dla poprawy własnego wyglądu, najczęściej przed nadchodzącymi miesiącami wakacyjnymi. Nie do końca jednak wiedzą, jak za tę sprawę się zabrać. Zdecydowana większość osób nie radzi sobie z dobraniem odpowiedniej metody, co potwierdza aż 74% kuracji odchudzających zakończonych efektem „jo-jo”. Widoczna jest nieświadomość związana z ryzykiem zbyt drakońskiej diety oraz brak udziału dietetyków i psychologów w procesie odchudzania. Co ważne, większość badanych nie może liczyć w tym czasie na wsparcie najbliższych. Nie jest zaskoczeniem dla autorów raportu, że wszystkie te czynniki skutkują szybkim zniechęceniem, które prędzej czy później prowadzi do powrotu do dawnych nawyków żywieniowych, a w ostateczności do odzyskania – często z nawiązką, straconych wcześniej kilogramów. Takie postępowanie może mieć daleko idące konsekwencje. Należy mieć świadomość, że każda kolejna, nieudana próba odchudzania i wahania masy ciała wiążą się z obniżeniem przemiany materii. To z kolei jeszcze bardziej utrudnia kolejne próby osiągnięcia. Pocieszający jest fakt, że badani w większości zwracają baczną uwagę na wartości odżywcze produktów, a w składzie umieszczonym na opakowaniu wypatrują głównie tłuszczu. Może być to wynikiem mnożących się w prasie i na stronach internetowych artykułów omawiających skład produktów spożywczych oraz opisujących działanie dodatków do żywności. Trend ten jest niezwykle ważny, zwłaszcza w dobie postępu technologicznego, który często wiąże się z pogorszeniem jakości dostępnych na rynku produktów spożywczych. Czujność konsumentów wpływa więc nie tylko na sukcesy w odchudzaniu, ale też na polepszenie jakości codziennych zakupów. „Uzyskane wyniki wskazują, że osoby, u których wystąpił efekt jo-jo, aż w 92% powracały do starych nawyków, stosowały diety niezbilansowane, m. in. dietę Dukana, dietę 17 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl „1000 kcal”, czy realizowały własne plany żywieniowe niedostosowane do wymagań organizmu. W przypadku stosowania diet indywidualnych ułożonych pod konkretną osobę tylko 8% miało z tym problem.” – mówi Karolina Łąkowska, dietetyk, szef dietetyków i trenerów w serwisie www.vitalia.pl. – „Diety cud nie działają. Nie warto tracić na nie czasu. Potwierdza to nasz raport. Do dietetyka trafiają najczęściej osoby, które wypróbowały już wszystkich metod. Dietetyk jest ostatecznością. Gdyby jednak to od niego zacząć swoją walkę z kilogramami osoby otyłe skuteczniej i na całe życie zwalczyłyby problemy z nadmierną masą ciała.” 18 Jak odchudzają się Polacy. Raport 2014 © Vitalia październik 2014, www.vitalia.pl