lektury na Rok Wiary

Proponowane lektury dla duszpasterstwa Absolwentów
na Rok Wiary (i nie tylko)1
Dokumenty Kościoła:
Benedykt XVI, List apostolski Porta fidei
Ojciec święty Franciszek, Encyklika Lumen fidei o wierze
Dwa teksty oficjalne ostatnich papieży na temat wiary.
Katechizm Kościoła Katolickiego
Oficjalny wykład wiary Kościoła Katolickiego. Lektura na pewno nie do czytania
od razu "od deski do deski". Księga do "oswajania się" i zaglądania do niej w
wątpliwych kwestiach.
Sobór Watykanski II. Konstutucje, dekrety, deklaracje (zwłaszcza: Konstytucja
duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym)
Wciąż wszyscy słabo znamy teksty Soboru Watykańskiego II, który był
najważniejszym wydarzeniem Kościoła w XX wieku. Mimo, że język tekstów nie
jest może zbyt łatwy, ale treść z pewnością warta tego, aby spróbować się
"wgryźć" w niektóre teksty. Na początek można przeczytać właśnie tę
konstytucję wyrażającą stanowisko Kościoła wobec współczesnego świata i
zachodzących w nim przemian.
O wierze:
T. Dajczer, Rozważania o wierze
Klasyczne już dzieło dotyczące wiary, wciąż wznawiane, które miało także wiele
wydań zagranicznych. Książka wypływająca z doświadczenia, ale jednocześnie
porządkująca podstawowe kwestie życia duchowego.
W. Giertych, Rozruch wiary
Książka dominikanina i teologa Domu Papieskiego, w którego refleksji istotne
miejsce zajmuje myśl św. Tomasza z Akwinu. Nieco trudniejsza od książki
Dajczera, ale z pewnością także warta lektury. Wiara, jak mówi ojciec Giertych
za Tomaszem, to "impuls życia nadprzyrodzonego" w duszy ludzkiej, który –
gdy zostaje podjęty przez człowieka – dokonuje jej "rozruchu". I tak zaczyna
się życie...
W. Stinissen, Noc jest mi światłem
Książka o "nocy ciemnej" Jana od Krzyża, będąca tak naprawdę przeglądem
całej doktryny świętego Karmelu. Mówi ona o trudnościach w wierze, czyli o
tym, od czego żaden wierzący człowiek nigdy nie ucieknie.
Ogólnie o chrześcijaństwie:
C. S. Lewis, Chrześcijaństwo po prostu
Angielski profesor literatury średniowiecznej i renesansowej, a także pisarz
książek dla dzieci (słynne Opowieści z Narnii). Przyjaciel Tolkiena, który – nie
bez jego wpływu – odkrywa chrześcijaństwo i Boga (choć zostaje
1 Oczywiście, wszystkiego nie można przeczytać. Ten wybór jest dlatego tak szeroki i obszerny, aby każdy mógł
wybrać coś dla siebie. Są to książki z różnych dziedzin teologicznych i różnego stopnia trudności. Owocnego
czytania!
anglikaninem). Dzieląc się swoją fascynacją chrześcijaństwem, pisze wiele
inteligentnych i mądrych książek teologicznych (choć teologiem nie był).
Oprócz powyższej, bardziej systematycznej, na uwagę zasługują także: Listy
starego diabła do młodego – dowcipny i inteligentny poradnik diabelskich
sposóbów kuszenia oraz Podział ostateczny – krótka opowieść o niezwykłej
wyprawie do nieba, okraszona pięknymi obrazami karmiącymi naszą religijną
wyobraźnię, i połączona z niesamowitymi intuicjami na temat spraw
ostatecznych.
J. Ratzinger, Wprowadzenie w chrześcijaństwo
Trudno o lepsze wprowadzenie do religii chrześcijańskiej w tej jej postaci, jaką
jest katolicyzm. Mimo upływu czasu, ta pozycja nic nie straciła na swojej
aktualności i głębi. To jedna z tych książek do których warto wracać wiele razy.
Niekiedy dopiero ponowne "przegryzienie się" przez tekst daje głębokie
zrozumienie, ale takie zrozumienie, które już zostaje w człowieku głęboko.
P. P. Verbraken, Narodziny i wzrost Kościoła
Dzięki tej niewiekiej (to jedna z jej zalet!) książeczce możemy w skrócie
prześledzić wyjątkowy okres Kościoła, "czas Jego młodości", czyli od czasów
apostolskich aż do VII wieku. Możemy zobaczyć, jak formowała się nasza wiara
oraz jakie były jej trudności i problemy. Mówi się, że w ciągu sześciu czy
siedmiu pierwszych wieków ukształtowało się, w głównych zarysach, oblicze
Kościoła. Lektura obowiązkowa z historii Kościoła.
O mszy świętej i spowiedzi:
T. Kwiecień, Krótki przewodnik po Mszy świętej
Podstawą tej małej książeczki były komentarze wygłoszone w trakcie homilii
niedzielnych. To prosty, ale wnikliwy komentarz "krok po kroku" do obrzędów
mszy świętej.
tenże, Błogosławione marnowanie. O mszy świętej z o. Tomaszem Kwietniem
OP rozmawiają J. Borkowicz i I. Cieślik
Obszerniejsza od poprzedniej i szerzej traktująca temat. Wyraz fascynacji
liturgią Kościoła Rzymskiego. Lekko się czyta, gdyż jest to wywiad-rzeka, gdzie
naukowe dywagacje przeplatają się z duszpasteskimi uwagami.
P.J. Śliwiński, Grzechy w kratkę
Ksiażka ta jest wywiadem z o. Śliwińskim, założycielem i wykładowcą Szkoły
dla Spowiedników oraz cenionym spowiednikiem. Autor wprowadza czytelnika
w podstawową problematykę sakramentu pojednania. Nie uchyla się od
trudnych pytań i dzieli się swoim doświadczniem spowiednika. Ta książeczka to
swoiste vade-mecum sakramentu pokuty i pojednania.
O Biblii:
J. Kodell, Klucz do Pisma Świętego
Jest sporo introdukcji (wprowadzeń) do Biblii. Wybieramy ten jako najbardziej
kompetentny i kompletny, który można zdobyć i przeczytać. Jest to podręcznik,
jak autor podkreśla, dla tych, co nie mają zbyt wiele czasu.
T. M. Pouliquen, Słowo darem życia
To pozycja dla tych, którzy chcą zrobić krok dalej w swoim codziennym
kontakcie z Biblią. Podtytuł brzmi: lektura duchowa Pisma Świętego w szkole
lectio divina, czyli chodzi tak naprawdę o wprowadzenie do czytania Biblii na
sposób lectio divina, najbardziej popularnej i bardzo owocnej metody czytania
Słowa Bożego w Kościele.
A. Świderkówna, Rozmowy o Bibliii
tenże, Rozmów o Biblii ciąg dalszy
tenże, Rozmowy o Biblii. Nowy Testament
tenże, Rozmowy o Biblii. Opowieści i przypowieści
Każda z tych pozycji nieżyjącej już autorki (osoby świeckiej, filologa i historyka
kultury świata greckiego) to fascynujący przewodnik po literaturze biblijnej.
Autorka znakomicie prezentuje zwłaszcza tło ksiąg Pisma Świętego, które to
księgi, stają się przez to jeszcze bardziej fascynujące i zrozumiałe dla
czytelnika.
O modlitwie:
J. Badeni, Prosta modlitwa
O modlitwie, najprościej jak się da, a jednocześnie niebanalnie, z humorem i
głęboko.
G. Bunge, Gliniane naczynia. Praktyka osobistej modlitwy według tradycji
świętych Ojców
"Powiedz mi, jak się modlisz, a powiem ci, w co wierzysz". Ta książka to
zakorzeniona w Biblii, Tradycji, zwłaszcza Ojców zachęta do osobistej modlitwy.
Książka aż "kipi" od Pisma Świętego i tętni doświadczeniem Ojców.
M. B. Pennington, Zaproszenie do modlitwy głębi
Czasem potrzebujemy praktycznych wskazówek, jak się modlić. Książka
amerykańskiego trapisty to krótki i praktyczny opis metody kontemplacji
największych mistrzów duchowych, m. in. Thomasa Mertona, ze wstępem do
lectio divina. Prosto, praktycznie i treściwie.
W. Stinissen, Droga modlitwy wewnętrznej
Szwedzki karmelita do jeden z najlepszych współczesnych autorów z dziedziny
duchowości. Niniejsza książka jest dla tych, którzy chcą pogłębić swoje życie
modlitwy. Autor podejmuje zwłaszcza trzy ważne elementy: czytanie duchowe,
trwanie w obecności Bożej oraz wyrzeczenie się siebie. Książka nawiązuje do
mistyków duchowości karmelitańskiej – św. Teresy z Avila i św. Jana od Krzyża.
Inne (teologia i życie Kościoła):
R. Cantalemessa, Pieśń Ducha Świętego
Jedna z najlepszych książek o Duchu Świętym, pomyślana jako komentarz do
hymnu Veni Creator. Autor to wybitny teolog i znawca Ojców Kościoła, ale
jednocześnie zaangażowany duszpastersko kapłan, co sprawia, że jego tekst
nie jest suchym naukowym komentarzem.
bp G. Ryś, K. Frączek, Wiosna Kościoła
Wywiad z biskupem pomocniczym Archidiecezji Krakowskiej, przewodniczącym
Zespołu ds. Nowej Ewangelizacji. Wiele świeżych refleksji na temat wspólnot i
ruchów w Kościele, ale też nowej ewangelizacji, która wciąż stoi przed nami w
Kościele. Dużo radości i entuzjazmu, które się udzielają czytelnikowi.
J. Vanier, Wspólnota miejscem radości i przebaczenia
To książka wyrastająca z głębokiej wiary w Chrystusa oraz zakorzeniona w
doświadczeniu autora, który jest założycielem wspólnoty „Arki”. Piękny i
przenikliwy opis tego, czym jest wspólnota chrześcijanska. Obowiązkowa
lektura dla tych, którzy są w jakiejś wspólnocie.
S. Tugwell, Osiem błogosławieństw
Książka angielskiego dominikanina to znakomity komentarz do ewangelicznych
"Błogosławieństw", jeden z najlepszych, jakie można znaleźć.
T. Węcławski, Pascha Jezusa
To prawda, że ksiądz Tomasz Węcławski porzucił Kościół i kapłaństwo, ale
zanim to zrobił, napisał jeden z najlepszych komentarzy do tego, co jest
jądrem naszej wiary, czyli do Paschy Jezusa; Jego męki, śmierci i
zmartwychwstania. Książka to rozmowa z księdzem profesorem o kolejnych
dniach Triduum Paschalnego (Wieczerza, Męka, Grób, Pusty Grób), które
odsłaniają największe tajemnice naszej wiary ukazując to, co się stało z
Jezusem.
G. Górny, J. Rosikon, Świadkowie tajemnicy. Śledztwo w sprawie relikwii
Chrystusowych
Temat, sam w sobie, fascynujący. Podobno ludzie po lekturze tej książki,
zwłaszcza mężczyźni, chcą się modlić...
Kuszenie dotyczy każdego. Ks. Aleksander Posacki w rozmowie z Grzegorzem
Górnym
Temat "zagrożeń duchowych" ("zagrożeń wiary") jest obecnie modny, choć
wiele tekstów na ten temat to rażące uproszczenia. Warto sięgnąć po tę
pozycję, która jest swego rodzaju kompendium wiedzy i dobrze wprowadza w
temat. I choć Posacki niekiedy jest dość ostry w swoich stwierdzeniach, to
jednak jego ogromna wiedza dotycząca alternatywnych prądów religijnoduchowych, magii, okultyzmu i demonologii oraz przenikliwość w patrzeniu na
współczesną kulturę sprawiają, że jest to autor, obok którego nie można
przejść obojętnie.
Świadkowie wiary i święci:
św. Augustyn, Wyznania
Jedna z najpiękniejszych chrześcijańskich autobiografii duchowych, a na
dodatek historia kogoś, kto jest uznawany za jednego z najwybitniejszych
nauczycieli wiary. Wstyd nie znać bo to klasyka w najlepszym tego słowa
znaczeniu.
Ewagriusz z Pontu – różne
Nazywany "filozofem na pustyni" albo "pierwszym mnichem teologiem". To
między innymi dzięki niemu mamy w Kościele zestaw 7 grzechów głównych,
choć to oczywiście nie jedyna jego zasługa. Jest to próbka tego, jak myśleli
ojcowie pustyni, czyli mnisi pierwszych wieków Kościoła, w tym przypadku – z
Egiptu. Jeśli człowiek przebije się przez specyficzny język, odkryje zaskakującą
wizję człowieka i Boga; z jednej strony - przenikliwe rozumienie człowieka i
jego zmagania, genialne opisy walki i pokus, a – z drugiej strony – zachwyt
Bogiem.
Św. Teresa z Lisieux, Rękopisy autobiograficzne
Wielkie i autentyczne świadectwo doświadczenia żywego Boga i prostoty
mówienia o Nim. Opis „małej drogi” Teresy, postaci nietuzinkowej, patronki
misji, choć nigdy na żadnych misjach nie była, doktora Kościoła, choć żadnych
studiów teologicznych nie odbyła. A nade wszystko świadectwo świętości.
T. Merton, Siedmiopiętrowa Góra
To jeden z najbardziej znanych pisarzy chrześcijańskich XX wieku, a ta książka
to jego świadectwo szukania i odnalezienia Boga. Także świadectwo pójścia za
Nim, w tym przypadku za mury klasztoru trapistów. Godne polecenia są także
inne jego teksty, choćby słynny Posiew kontemplacji czy Nikt nie jest samotną
wyspą.
G.K. Chesterton - różne
To z pewnością jeden z najciekawszych świadków wiary XX wieku. Konwertyta,
który odbywając duchową i intelektualną wędrówkę, odnalazł Prawdę w
Kościele Katolickim. Jego teksty to wielki humor, ironia, elegancja, ale też
niezwykła przenikliwość w opisie zmagań o wiarę w dzisiejszym świecie. Od
czego zacząć? Może od Wiekuistego człowieka, książki, o której się mowi, że
"od pokoleń umacnia wątpiących i niepokoi ateistów"? A może od
najsłynniejszej chyba Ortodoksji? A może od Heretyków? Każdy wybór będzie
dobry...
Matka Teresa z Kalkuty, "Pójdź, bądź moim światłem"
Matka Teresa mówiła: "Jeśli kiedyś będę Świętą, na pewno będę Świętą od
<ciemności>. Będę ciągle nieobecna w Niebie – aby zapalać światło tym,
którzy są w ciemności na ziemi". Te słowa są najlepszym komentarzem i
wprowadzeniem do tego niezwykłego zapisu zmagania o wiarę tej świętej,
która zawsze była uśmiechnięta.
Jan Paweł II,
Z mnóstwa ważnych tekstów błogosławionego Jana Pawła wybiaramy trzy Pamięć i tożsamość oraz dwa listy Novo millennio ineunte – profetyczną wizję
na nowe tysiąclecie, zachętę do wdzięczności za to, co było i ufności wobec
tego, co nadchodzi. Drugi list to Rosarium Virginis Mariae, czyli list o różańcu
będący pięknym wyrazem papieskiej duchowości maryjnej.