Cechy baśni na podstawie utworu Janiny Porazińskiej O

Renata Ziajka
Scenariusz zajęć dla III klasy szkoły podstawowej
Ośrodek tematyczny: Z Nowym Rokiem
Temat: Cechy baśni na podstawie
pt. „O dwunastu miesiącach”
utworu
Janiny
Porazińskiej
Wyróżnianie postaci realistycznych i fantastycznych. Wydarzenia prawdopodobne
i nieprawdopodobne. Znaki rzymskie. Nazwy miesięcy. Cechy charakterystyczne
poszczególnych miesięcy. Projektowanie stroju dla braci – miesięcy.
Cele:
Uczeń:
• zna treść baśni,
• potrafi wskazać cechy charakterystyczne baśni,
• wyróżnia główne postaci w utworze,
• wskazuje wydarzenia prawdopodobne i fantastyczne w baśni,
• wie, co to jest rzeczownik,
• porządkuje wyrazy w kolejności alfabetycznej,
• korzysta ze słownika i potrafi odszukać w nim potrzebne hasło,
• zna cyfry rzymskie,
• umie wymienić nazwy miesięcy we właściwej kolejności,
• potrafi zaplanować i wykonać zadanie plastyczne.
Metody:
• słowne (rozmowa kierowana,
z tekstem),
• działalności praktycznej,
• zajęcia ruchowe.
samorzutne
wypowiedzi
uczniów,
praca
Formy pracy:
• indywidualna jednolita,
• zróżnicowana,
• zbiorowa jednolita.
Środki dydaktyczne:
karta pracy dla każdego dziecka, egzemplarz lektury, teksty wierszy, słowniki,
sylwety do zajęć plastycznych.
Przebieg zajęć:
1. Wprowadzenie – ułożenie hasła:
Ja-ni-na Po-ra-ziń-ska „O dwu-nas-tu mie-sią-cach”
Uczniowie mają na ławkach „śniegowe chmurki”, na których napisane są różne
rzeczowniki: córka, fiołki, czerwiec, grudzień, śnieg, zaspy, zima, rok, mróz,
sierotka, macocha, luty, kwiecień, las; wybrane dzieci odczytują swoje wyrazy –
ustalenie, że są to rzeczowniki, przypomnienie, co to są rzeczowniki i na jakie
pytania odpowiadają, uczniowie przyczepiają na tablicy wyrazy w kolejności
alfabetycznej, po odwróceniu „chmurek” powstaje hasło, ustalenie, że jest to
tytuł baśni.
2. Opracowanie metryczki baśni – ćw. 1
(wielka litera w pisowni nazwisk, tytułów)
• autor - .........................
• tytuł - .........................
• ilustrator - .............................
• wydawnictwo - ............................
3. Sprawdzenia stopnia znajomości treści przeczytanej lektury.
- Kiedy rozgrywa się akcja baśni?
(zimą – uczniowie ustalają, że nie można dokładnie określić kiedy)
- W jakich miejscach rozgrywa się akcja opowieści „O dwunastu miesiącach”?
(na wsi – znów uczniowie dochodzą do wniosku, że nie wiemy, w jakiej wsi
i nie można dokładnie ustalić miejsca akcji)
- Kto jest głównym bohaterem baśni?
- Jakie jeszcze postaci występują?
- Jakie trzy zadania kazała wykonać sierotce macocha?
- Kto pomógł sierotce spełnić żądania macochy?
4. Ustalenie, jaki utwór nazywamy baśnią.
• szukanie definicji w słowniku,
• podkreślenie właściwej odpowiedzi w karcie pracy – ćw. 2
(uczniowie podkreślają jedną z trzech odpowiedzi)
Baśń to:
a) opowieść o bohaterach nie mająca potwierdzenia w materiałach
historycznych,
b) utwór napisany wierszem,
c) utwór, w którym obok postaci i wydarzeń prawdopodobnych występują
postacie i wydarzenia fantastyczne, nigdy w prawdziwym życiu nie
spotykane.
5. Wyróżnienie postaci realistycznych i fantastycznych - praca zbiorowa jednolita –
ćw. 3 (uczniowie wpisują do tabelki: macocha, pasierbica, córka; bracia
Miesiące)
2
6. Wyodrębnienie wydarzeń
indywidualna zróżnicowana
ćw. 4
prawdopodobnych
i
fantastycznych
-
praca
I poziom
- wysłanie sierotki po fiołki i poziomki,
- spotkanie z braćmi miesiącami,
- przemiana węgielków w srebrne talary,
- zamiana grudnia w czerwiec,
- wysłanie sierotki po talary,
- służba sierotki u Miesiączków.
II
-
poziom
wysłanie sierotki po fiołki,
spotkanie z Miesiącami,
przemiana węgielków w srebrne talary,
zamiana grudnia w czerwiec.
7. Przerwa śródlekcyjna „Śniegowa zabawa” (Klanza)
Przy muzyce dzieci ruchami rąk i całego ciała pokazują, jak pada śnieg, lepią
śnieżki i rzucają się nimi, jak lepią kule śniegowe i robią bałwana.
8. Znaki rzymskie, nazwy miesięcy – ćw. 5
a) Uczniowie łączą nazwę miesiąca z odpowiadającą mu cyfrą rzymską.
9. Zajęcia plastyczne - projektowanie stroju dla wybranego Miesiąca
- Uczniowie losują wierszyk o danym miesiącu.
- „Ubierają” sylwetę (kawałkami materiałów) zgodnie z treścią wiersza
i w oparciu o własną wiedzę.
- Zawieszenie sylwet pod nazwami poszczególnych miesięcy.
- Omówienie prac ze zwróceniem na cechy charakterystyczne danego miesiąca.
10. Przyporządkowanie miesięcy do danej pory roku
- zapisanie w karcie pracy miesięcy zimowych, wiosennych, letnich i jesiennych
- karta pracy 17 ćw. 2 – liczenie, ile trwa dana pora roku (Wesoła szkoła –
matematyka)
11. Miesiące – zabawa pozwalająca zapamiętać i utrwalić nazwy miesięcy.
Dzieci dostają wizytówki z nazwami miesięcy i przyklejają je tak, aby były
widoczne. Następnie wykonują polecenia nauczyciela, np.
• ustawcie się zgodnie z kolejnością miesięcy w roku,
• ustawcie się w grupach, zgodnie z porami roku,
• w rzędzie niech staną miesiące, które mają 31 dni,
• w szeregu niech staną miesiące zaczynające się na „l”.
12. Ocena pracy uczniów
13. Zadanie pracy domowej – karta pracy 34 ćw. 2, karta pracy 35 ćw. 1
3
KARTA PRACY
1. Autor
...........................................................
Tytuł
..........................................................
Ilustrator
...........................................................
Wydawnictwo
..........................................................
2. Podkreśl właściwą odpowiedź.
Baśń to:
a) opowieść o bohaterach nie mająca potwierdzenia w materiałach historycznych,
b) utwór napisany wierszem,
c) utwór, w którym obok postaci i wydarzeń prawdopodobnych występują
postacie i wydarzenia fantastyczne, nigdy w prawdziwym życiu nie spotykane.
3. Wymień postaci realistyczne i fantastyczne występujące w baśni.
Postacie realistyczne
Postacie fantastyczne
4. Podane wydarzenia wpisz do odpowiedniej kolumny tabelki:
- wysłanie pasierbicy po fiołki i poziomki,
- spotkanie z braćmi Miesiącami,
- zamiana grudnia w kwiecień,
- przemiana węgielków w srebrne talary,
- służba sierotki u Miesiączków.
Wydarzenia prawdopodobne
Wydarzenia fantastyczne
4
5. Połącz nazwę miesiąca z odpowiadającym mu znakiem rzymskim.
luty
kwiecień
czerwiec
styczeń
sierpień
grudzień
I
II
III
IV
V
marzec
VI
VII
VIII
IX
X
lipiec
XI
XII
listopad
maj
październik
wrzesień
Zadanie dodatkowe dla chętnych
a) Oblicz:
II + IV = .........
VI + III = ...........
VI + V = ..........
X – V = .........
IX – III = ...........
XI – IX = ..........
b) Wpisz sąsiednie cyfry rzymskie:
I, ........, III
IV, ........., ............., VII
VIII, ........., X
IV, ........., II
.........., X, ........., VIII
........, XI, .........., IX
5