konspekt lekcji muzealnych dotyczący architektury
Transkrypt
konspekt lekcji muzealnych dotyczący architektury
Arkadiusz Muła KONSPEKT LEKCJI MUZEALNYCH DOTYCZĄCY ARCHITEKTURY POLSKO-CZESKIEGO POGRANICZA Muzealne spotkanie z zabytkami techniki będzie miało charakter podróży w czasie. Muzeum Regionalne w Jaworze mieści się w dawnym zespole klasztoru bernardynów wzniesionym pod koniec XV w stylu środkowoeuropejskiego gotyku. Wycieczkę rozpoczynamy w krużgankach klasztornych pośród zabytków archeologii. Zgromadzone tutaj narzędzia pradziejowe to najstarsze obiekty techniki znane ludzkości. Prezentujemy tu rozwiązania techniczne stosowane do dziś: siekierki, wiertarkę ręczną, paciorki starożytnych urządzeń tkackich i inne. Rozwój rzemiosła i techniki na obszarze Europy Środkowej przypada na czasy neolitu. Zdobycze cywilizacji greckiej i rzymskiej oraz powstawanie szlaków handlowych od Bałtyku przez Śląsk i Czechy do basenu Morza Śródziemnego sprzyjało upowszechnianiu się wynalazków. W dalszej kolejności prezentowane będą zabytki epoki średniowiecza. Ilustracją do tego zagadnienia jest architektura kościoła poklasztornego bernardynów. Młodzież zapozna się w jego wnętrzach z myślą konstruktorów i budowniczych sprzed 500 lat. Objaśnione będą zasady wznoszenia kostrukcji żebrowej. Będziemy mogli przyjrzeć się podporom konstrukcyjnym w postaci smukłych filarów i przypór. Z pomocą tych ostatnich ciężar budowli wyprowadzano płynnie ze sklepień na zewnątrz monumentalnych świątyń. Znajdujący się w Jaworze kościół poklasztorny został wzniesiony przez budowniczych przybyłych tu z Łużyc i Czech. Nieprzypadkowo fundatorem obiektu był przybyły z Czech biskup Jan Filipiec z Prostejova. Kolejnym etapem podróży w czasie będzie zwiedzanie wystawy "Przekraczanie niemożliwego. Kościół Pokoju w Jaworze w X rocznicę wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO". Ekspozycja opowiada o fenomenie drewnianego budownictwa: obiektach, których rozpiętość do dziś budzi podziw inżynierów. We wnętrzu klasztornego kapitularza zaaranżowaliśmy warsztat ciesielsko-stolarski z narzędziami stosowanymi w XVII wieku. Ciekawostką jest też model ściany szachulca – typowego wynalazku architektury drewnianej. Szachulec popularny był w czasach nowożytnych w Niemczech, Holandii, Szwajcarii, na Śląsku oraz w Czechach. Pokazowi towarzyszyć będzie multimedialny pokaz. Specjalnie na potrzeby wystawy powstał film demonstrujący etapy wznoszenia obiektu Kościoła Pokoju z pojedynczych fragmentów drewna. Kolejne sekwencje łączenia detali architektonicznych przypominają znane dziś rozwiązania stosowane w naszych domach, np. przy skręcaniu mebli typu Ikea. W sąsiednim pomieszczeniu gotyckiej zakrystii wprowadzimy uczestników w historyczny kontekst budowy Kościołów Pokoju. Wydarzenia owe poprzedził konflikt wojny trzydziestoletniej rozgrywającej się w Czechach i na Śląsku. Następnie przeniesiemy się do sali, w której specjalnie na potrzeby warsztatów uczestnicy zajęć będą mogli dotknąć wybranych urządzeń techniki, przekonać się jak działają i do czego służyły. Będą to obiekty konstruowane od czasów rewolucji przemysłowej, produkowane na obszarze Śląska i Czech od XIX wieku. Wiele z nich towarzyszy różnym dziedzinom życia codziennego do czasów nam współczesnych. Należą do nich m.in. maszyna do pisania, matryce drukarskie, czy wymyślnie skonstruowana broń palna. Na koniec przeniesiemy się do czasów obecnych, gdzie w scenerii kamieniołomu przyjrzymy się pracy górnika w wyrobiskach Sudetów. Po wizycie w muzeum zajęcia przeniosą się w plener. W położonym malowniczo parku miejskim zapoznamy się z najstarszym zabytkiem techniki w Jaworze. Jest nim kanał Młynówki, przy którym już w XIV wieku wznoszono konstrukcje młynów wodnych. Jawor jako stolica księstwa należał wtedy z dzielnicą Śląska do korony czeskiej będącej pod panowaniem dynastii Luksemburgów. Z koryta Młynówki korzystali miejscowi młynarze do XX wieku. Dzięki temu wynalazkowi sprzed wieków nasz region zasłynął z wyrobów piekarniczych. Podobne urządzenia wodne towarzyszą wielu miejscowościom pogranicza śląskoczeskiego.