This copy is for personal use only

Transkrypt

Instytut Wychowania Fizycznego, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Leszno
Faculty of Physical Education, J.A. Komensky College of Higher Education in Leszno
tio
np
roh
ibit
OCENA SIŁY CHWYTU RĘKI KOBIET
PO MASTEKTOMII UCZESTNICZĄCYCH
W REHABILITACJI RUCHOWEJ
ed
.
Małgorzata Bąk(A,B,C,D,E)
ASSESSMENTOFHANDGRIPSTRENGTHFOLLOWING
MASTECTOMYINWOMENTAKINGPARTINMOTOR
REHABILITATION
dis
tr
Streszczenie
ibu
Słowakluczowe:siłachwyturęki,mastektomia,rehabilitacjaruchowa
Keywords: handgripstrength,mastectomy,motorrehabilitation
Summary
rso
na
lu
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
se
-
on
ly -
Wstęp. Celempracybyłaocena zmiansiłychwyturękikobietpo mastektomii,ichanaliza w trakcieprowadzonejrehabilitacjiorazokreśleniezwiązkumiędzyleczeniemuzupełniającyma badanązmienną.
Materiałi metody. Zbadano 94kobietypo zabieguusunięciarakapiersi.Z grupytejwyłoniono 23kobietypo mastektomii,któreprzezokres 2latregularnieuczestniczyływ zajęciachrehabilitacjiruchowej.Siłęchwyturękimierzonoza pomocądynamometruręcznego.
Badaniawykonanopięciokrotnie,w odstępachpółrocznych.
Wyniki. Wynikibadańwskazująna statystycznieistotnąróżnicęsiłychwyturękipomiędzystronąoperowanąa stronązdrową.U kobiet,u którychzastosowanoleczenieuzupełniające, stwierdzono osłabienie siły chwytu ręki operowanej. Różnica wartości siły
chwyturękioperowanejw okresiedwuletnichbadańokazałasięstatystycznienieistotna.
Wnioski. Przeprowadzona mastektomiai leczenieuzupełniającewpłynęłyniekorzystniena siłęchwyturękioperowanej.Udziałkobietw rehabilitacjiniezwiększyłistotniesiły
chwyturękioperowanejw porównaniuz badaniemwstępnym.Związanejesttoz oszczędzaniemrękipo stronieoperowanej,cozostałouwzględnionew metodycećwiczeń.
3740
3
3
21
is c
Word count:
Tables:
Figures:
References:
y is
-
for
pe
Background. Theaimofthisstudywastoassessthechangesinofhandgripstrength
among post mastectomy women, analyse them during rehabilitation and specify the
relationbetweenadjuvanttherapyandtheexaminedvariable.
Materialandmethods. Thesampleincluded 94womenwhounderwentbreastsurgeryduetobreastcancer.Amongthem,weselected 23womenaftermastectomywho
regularlyparticipatedinmotorrehabilitationactivitiesduringthe 2years’period.Handgrip
strength hand grip was measured using a hand dynamometer. The examinations were
carriedoutfivetimesinsix-monthintervals.
Results. The results of the examinations show statistically significant differences
between the hand grip strength in the involved and uninvolved upper limb.Among the
womenwhounderwentadjuvanttherapy,animpairmentofhandgripstrengthwasnoted
in the involved extremity. The differences in hand grip strength values, obtained for the
involvedlimbduringa two-yearexaminationturnedouttobestatisticallyinsignificant.
Conclusions. Themastectomyandadjuvanttherapyhadanadverseeffectonhand
gripstrengthintheinvolvedlimb.Thesubjects’participationinrehabilitationactivitiesdid
notsignificantlyincreasehandgripstrengthintheinvolvedlimbsascomparedwiththe
initial study results. It results from sparing the involved limb which was included in the
exercisemethodology.
op
Author’s Contribution
A – Study Design
B – Data Collection
C – Statistical Analysis
D – Data Interpretation
E – Manuscript Preparation
F – Literature Search
G – Funds Collection
-
Zaangażowanie Autorów
A – Przygotowanie projektu
badawczego
B – Zbieranie danych
C – Analiza statystyczna
D – Interpretacja danych
E – Przygotowanie manuskryptu
F – Opracowanie piśmiennictwa
G – Pozyskanie funduszy
Th
Adres do korespondencji / Address for correspondence
Małgorzata Bąk
Instytut Wychowania Fizycznego, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa
64-100 Leszno, ul. Mickiewicza 5, tel.: (65) 528-78-74, fax: (65) 529-60-82 lub 98, e-mail: [email protected]
Otrzymano / Received
Zaakceptowano / Accepted
06.12.2007 r.
14.08.2008 r.
-
Medycyna Sportowa
© MEDSPORTPRESS, 2010; 1(6); Vol. 26, 25-32
ARTYKUŁORYGINALNY/ORIGINALARTICLE
25
ed
.
Background
Breast cancer surgery leads to functional disorders of the motor system, manifested by functional
limitation of the involved upper limb [1-5]. Muscle
strength loss and lymphoedema are important
factors, contributing to the impairment of the involved
upper limb strength [2,3,6,7].
There are numerous papers in scientific literature
on the need and purposefulness of motor rehabilitation in women after mastectomy [8-12]. Fewer studies have addressed changeability range of hand
grip strength in post mastectomy women, which was
evaluated in the aspect of the undertaken physiotherapeutic procedures. It was assumed that radical
mastectomy resulted in function impairment in the
involved upper limb – weakening of handgrip
strength and motor rehabilitation was an integral part
of breast cancer management.
The aim of the paper was to evaluate the changes
in handgrip strength in post mastectomy women and
to determine the relationship between adjuvant
therapy and the studied variable.
dis
tr
ibu
tio
np
roh
ibit
Leczenie operacyjne raka piersi prowadzi do zaburzeń czynnościowych układu ruchu, przejawiających się funkcjonalnym ograniczeniem kończyny górnej strony operowanej [1-5]. Istotnym czynnikiem
upośledzającym sprawność kończyny górnej strony
operowanej jest osłabienie siły mięśni oraz powstanie obrzęku limfatycznego [2,3,6,7].
W piśmiennictwie naukowym wiele miejsca poświęca się potrzebie i celowości prowadzenia rehabilitacji ruchowej u kobiet po mastektomii [8-12]. Mniej
wnikliwie zbadano zakres zmienności siły chwytu ręki
u kobiet po mastektomii i oceniono w aspekcie podjętych działań fizjoterapeutycznych. Przyjęto, że po radykalnej mastektomii dochodzi do zaburzeń funkcji
kończyny górnej (k.g.) strony operowanej – osłabienia
siły chwytu ręki, a rehabilitacja ruchowa stanowi integralną część postępowania w leczeniu raka piersi.
Celem pracy była ocena zmian siły chwytu ręki
kobiet po mastektomii, ich analiza w trakcie prowadzonej rehabilitacji oraz określenie związku między
leczeniem uzupełniającym a badaną zmienną.
Materiał i metody
Material and methods
se
on
ly -
The sample comprised 94 after breast cancer
surgery [Post Mastectomy Women (PMW)]. From
this group, 23 women after mastectomy were selected, who regularly participated in motor rehabilitation for 2 years. The studied groups were similar in
terms of age, body height and body weight (Tab. 1).
Handgrip strength was measured using a hand
dynamometer. The measurement was taken in the
seated position; upper extremities were in null position. Handgrip strength was measured both at the
operated and non-operated side. Each measurement
was taken twice. The best result was recorded [13,
14]. All the post mastectomy women (PMW) were
right handed. The measurement was performed five
times in 6-month intervals.
The PMW subjects were informed about the aim
of the study and the method of data processing; they
signed their informed consent form to participate in
the study. The study was approved by the Bioethics
pe
rso
na
lu
Badaniami objęto grupę 94 kobiet po zabiegu
usunięcia raka piersi (KpM). Z grupy tej wyłoniono 23
kobiety po mastektomii, które przez okres 2 lat regularnie uczestniczyły w zajęciach rehabilitacji ruchowej. Grupy te były zbliżone pod względem wieku, wysokości i masy ciała (Tab. 1).
Siłę chwytu ręki mierzono za pomocą dynamometru ręcznego. Pomiaru dokonano w pozycji siedzącej;
kończyny górne ustawione były w pozycji zerowej.
Badano siłę chwytu ręki po stronie operowanej i po
stronie zdrowej. Każdy pomiar wykonywany był dwukrotnie. Zapisywano wynik najlepszy [13,14]. Wszystkie badane kobiety po mastektomii (KpM) były praworęczne. Badania wykonano pięciokrotnie, w odstępach
półrocznych.
KpM zostały poinformowane o celu badań oraz
sposobie przetwarzania uzyskanych danych i wyraziły
pisemną zgodę na udział w tych badaniach. Na przeprowadzenie badań uzyskano zgodę Komisji Bio-
Tab. 1. Charakterystyka statystyczna materiału badawczego (KpM n=94, KpM=23)
Tab.1.Statisticalcharacteristicsofthestudiedsample(PMWn=94,PMWn=23)
for
-
Wstęp
-
Th
is c
op
y is
-
BąkM.,Siłachwyturękikobietpomastektomii
26
tio
np
roh
ibit
Wyniki
Results
se
on
ly -
dis
tr
ibu
Comparative analysis of the obtained results showed a statistically significant difference (Z=4.051***)
between the operated (I) and the uninvolved (U) upper
extremity (Fig. 1).
The lower values of position measurement (Me, Q1,
Q3) and the higher extreme values obtained in the
involved limb indicate that the mastectomy adversely
affected the studied variables. The result of Spearman’s
rank correlation test confirmed this finding (R=0,297***).
The analysis of handgrip strength for the involved
limb after the applied adjuvant therapy brought about
interesting results. Adverse and more pronounced
changes were noted for hand grip strength in the
involved limb in the PMW group following adjuvant
therapy Z=2.318* (Fig. 2).
An inversely proportional correlation (R=-0.222*)
was found between hand grip strength in the involved
limb and adjuvant therapy.
Conversely, no relationship was observed between
the remaining features, namely: body height, body
mass and the subject’s age with the analysed variable.
for
pe
rso
na
lu
Przeprowadzona analiza porównawcza uzyskanych wyników wykazała statystycznie istotną różnicę
(Z=4,051***) pomiędzy stroną operowaną (O) i zdrową (Z) (Ryc. 1).
Mniejsze wartości miar położenia (Me, Q1, Q3) oraz
większe wartości skrajne po stronie operowanej wskazują, że przeprowadzona mastektomia wpłynęła niekorzystnie na badane zmienne. Wynik korelacji rang
Spearmana potwierdził ten związek (R=0,297***).
Interesująca okazała się analiza wyników siły chwytu ręki operowanej, z uwzględnieniem zastosowanego leczenia uzupełniającego. Niekorzystne i bardziej
nasilone zmiany w sile chwytu ręki strony operowanej zanotowano w grupie KpM, u których zastosowano leczenie uzupełniające Z=2,318* (Ryc. 2).
Stwierdzono zależność odwrotnie proporcjonalną
(R=-0,222*) pomiędzy siłą chwytu ręki strony operowanej a leczeniem uzupełniającym.
Nie zaobserwowano natomiast związku pozostałych cech, tj. masy ciała, wysokości ciała oraz wieku
badanej, z analizowaną zmienną.
y is
op
is c
Th
Ryc. 1. Wykres zmiennej siły chwytu ręki zdrowej i operowanej u KpM (n=94)
Fig.1.Graphofthehandgripstrengthvariableoftheuninvolvedandtheinvolvedupperlimb(n=94)
-
Committee of the Karol Marcinkowski Medical
University in Poznań.
The results were next subjected to statistic analysis using Statistica software, by means of nonparametric tests (U Mann-Whitney test, Spearman’s rank
correlation coefficient, Friedman’s c2ANOVA test).
The normality of the studied features distribution was
verified using the Kolmogorov-Smirnov (K-S) test.
All the PMW were included in the rehabilitation
programme, according to the guidelines developed at
the Centre of Oncology in Warsaw [2,3]. The subjects
exercised twice a week.
ed
.
etycznej przy Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Wyniki badań opracowano w programie Statistica, za pomocą testów nieparametrycznych (test
U Manna-Whitney´a, współczynnik korelacji rang
Spearmana, test c2ANOVA Friedmana). Normalność
rozkładu badanych cech sprawdzono testem Kołmogorowa-Smirnowa.
Wszystkie KpM zostały objęte programem rehabilitacji zgodnie z wytycznymi opracowanymi w Centrum Onkologii w Warszawie [2,3]. Zajęcia odbywały
się dwa razy w tygodniu.
-
-
-
-
BąkM.,Handgripstrengthinpostmastectomywomen
27
-
ibu
dis
tr
ly -
on
Ryc. 2. Wykres zmiennej chwytu ręki strony operowanej kobiet, u których zastosowano, bądź nie, leczenie uzupełniające (n=94)
Fig.2.Graphofhandgripstrengthintheinvolvedlimbamongwomenwithandwithoutadjuvanttherapy(n=94)
se
Despite the fact that the observed dynamics of changes in hand grip strength in the involved limb indicates
a statistically significant difference between the terms of
the study: I and III, I and IV and I and V (Wilcoxon’s
paired sample test), the differences in the values obtained during the two years’ study are statistically insignificant (Friedman c2ANOVA = 8.341) (Fig. 3).
Interestingly, the bias of Q1 and Q3 values decrease during consecutive tests was associated with
the wider range of hand grip strength variability in the
involved limb. An opposite phenomenon was observed for the uninvolved limb. With time, the Me, Q1
and Q3 values increase and the range of individual
values decreases. The differences in hand grip strength
obtained for all the five study terms are statistically
significant (Friedman’s c2ANOVA = 26.096***). The
comparative analysis of the values obtained for hand
grip strength, both in the involved and uninvolved
limb, confirmed this hypothesis during consecutive
studies (Tab. 2).
Further analysis of hand grip strength was conducted considering involved upper body side (Tab. 3).
The results of comparative analysis, presented in
Tab. 3 indicate statistically significant differences,
obtained from four among five examination terms
between hand grip strength in the involved left limb,
as compared to the uninvolved right limb. A slight
decrease in the mediana, upper and lower quartile
and significantly greater scattering of individual hand
grip strength results of the involved left limb were
observed during consecutive follow up examinations.
The differences turned out statistically insignificant
(Friedman’s c2ANOVA = 5.293).
Th
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
Pomimo że obserwowana dynamika zmian siły
chwytu ręki operowanej wskazuje statystycznie istotną różnicę między I a III, I a IV, I a V terminem badań
(test kolejności par Wilcoxona), zaistniałe różnice
wartości w okresie dwuletnich badań są statystycznie
nieistotne (c2ANOVA Friedmana = 8,341 (Ryc. 3).
Interesujące wydaje się spostrzeżenie, że tendencjom obniżania się wartości Q1 i Q3 w kolejnych
badaniach towarzyszy większy zakres zmienności
siły chwytu ręki operowanej. Odwrotne zjawisko zaobserwowano po stronie zdrowej. W miarę upływu
czasu zwiększa się wartość Me, Q1 i Q3, a zmniejsza
rozpiętość indywidualnych wyników. Różnice wartości siły chwytu ręki zdrowej w pięciu terminach badań są statystycznie istotne (c2ANOVA Friedmana
= 26,096***). Analiza porównawcza uzyskanych danych siły chwytu ręki operowanej i zdrowej w kolejnych
badaniach potwierdziła to stwierdzenie (Tab. 2).
Biorąc pod uwagę stronę, po której wykonano zabieg mastektomii, przeprowadzono dalszą analizę
danych siły chwytu ręki (Tab. 3).
Przedstawione w Tab. 3 wyniki analizy porównawczej wskazały, w czterech spośród pięciu terminów,
statystycznie istotne różnice pomiędzy siłą chwytu
ręki strony operowanej lewej a siłą chwytu ręki prawej zdrowej. Zaobserwowano niewielki spadek wartości mediany, górnego i dolnego kwartyla oraz dużo
większe rozproszenie indywidualnych wyników siły
chwytu ręki operowanej lewej w kolejnych kontrolnych badaniach. Różnice te okazały się statystycznie
nieistotne (c2ANOVA Friedmana = 5,293).
Odwrotną tendencję zmienności zanotowano
w przypadku siły chwytu ręki zdrowej strony prawej,
-
-
-
-
tio
np
roh
ibit
ed
.
28
ibu
dis
tr
ly -
Ryc. 3. Zakres zmienności siły chwytu ręki strony operowanej w pięciu terminach badań KpM (n=23)
Fig.3.VariabilityrangeofhandgripstrengthintheinvolvedlimbduringfiveexaminationsofPMW(n=23)
pe
Poziom istotności: *p≤0,05, **p≤0,01, ***p≤0,00
Significance level: *p≤0.05, **p≤0.01, ***p≤0.00
rso
na
lu
se
on
Tab. 2. Analiza porównawcza wyników pomiarów siły chwytu ręki operowanej i zdrowej u KpM w pięciu terminach
badań (n=23)
Tab.2.ComparativeanalysisofthehandgripstrengthresultsinPMWintheinvolvedanduninvolvedlimbatfivestudy
terms(n=23)
Th
is c
op
y is
for
a występujące różnice okazały się istotne statystycznie (c2ANOVA Friedmana = 26,554***).
Podobny przebieg zmienności siły chwytu ręki
stwierdzono w przypadku prawostronnej mastektomii,
gdzie widoczne było większe obniżenie wartości miar
położenia siły chwytu ręki operowanej prawej aniżeli
operowanej lewej. Również różnica wartości siły chwytu ręki strony operowanej prawej okazała się nieistotna
statystycznie (c2ANOVA Friedmana = 5,493). Interesujące okazały się wyniki analizy siły chwytu ręki zdrowej lewej – pomimo poprawy wyników w kolejnych
badaniach nie odnotowano różnicy statystycznie
istotnej (c2ANOVA Friedmana = 6,449).
An opposite bias was noted for hand grip strength
at the right, healthy side and the differences turned
out statistically significant (Friedman c2ANOVA
= 26.554***).
A similar course of handgrip strength variability was
noted for right mastectomy with a more pronounced
decrease in the values for position measurement of
hand grip strength in the involved right limb as
compared to the involved left side. Also the difference
in hand grip strength at the operated right side turned
out statistically insignificant (Friedman c2ANOVA =
5.493). The analysis of hand grip strength at the
healthy left side turned out statistically insignificant.
The analysis of hand grip strength at the uninvolved
left limb brought about interesting results – despite
some improvement in subsequent study results, no
statistically significant difference was noted in
subsequent studies (Friedman’s c2ANOVA = 6.449).
-
-
-
-
tio
np
roh
ibit
ed
.
-
29
tio
np
roh
ibit
ed
.
Tab. 3. Analiza porównawcza wyników pomiarów siły chwytu ręki strony operowanej i zdrowej u KpM w pięciu terminach badań (prawostronna i lewostronna mastektomia) (n=23)
Tab.3.ComparativeanalysisoftheresultsconcerningmeasuringhandgripstrengthinPMWintheinvolvedandthe
uninvolvedlimbatfivestudyterms(right-handandleft-handsidemastectomy)PMW(n=23)
ibu
Discussion
se
on
ly -
Mastectomy is usually associated with a noticeable decrease in hand grip strength in the involved
limb as compared to the uninvolved one [2,3]. More
interindividual differences were found in the subjects
after right breast amputation. Some authors believe
that prolonged muscle weakness may be related to
anthropometric characteristics [15,16]. Moreover, adjuvant therapy, as indicated by the author’s own
study results, is one of the factors contributing to
hand grip strength decrease in the involved limb.
The previously discovered tendency to hand grip
strength decrease in the involved limb was confirmed
by the analysis of the values obtained during the two
years’ study with the group of females participating in
motor rehabilitation. This difference increased with
time. The greatest impairment of hand grip strength
in the involved limb is associated with a short postsurgery period. The following regularity has been
noted: hand grip strength increases in the uninvolved
limb and decreases in the involved limb with time.
The results of data analysis for hand grip strength,
depending on whether the right or the left limb was
involved, were interesting. In the subjects who underwent left mastectomy, the differences in hand grip
strength in the involved left and uninvolved dominant
limb were significant through the whole study period.
However, the differences in hand grip strength for
both limbs, resulting from lateralization, are acceptable [14,17]. When mastectomy was performed at
the side of the dominant limb, a significant weakening
of hand grip strength was noted and the difference
was statistically significant. The greatest weakening
of the dominant limb variable was noted for the
second study. The result indicates that the subjects
spared the dominant limb while performing routine
and occupational activities. The observed bias of
changes in hand grip strength for the uninvolved left
limb shows that it was more difficult for the righthanded individuals to perform both all routine activities and motor exercises (the difference was statistically insignificant).
The bias of changes increasing despite motor rehabilitation is connected with sparing the involved
limb and overloading the uninvolved one. Excessive
Th
is c
op
y is
for
pe
rso
na
lu
Po przebytej mastektomii zauważalne jest znaczne osłabienie siły chwytu ręki strony operowanej w porównaniu z ręką strony zdrowej [2,3]. Większe zróżnicowanie międzyosobnicze stwierdzono u kobiet z prawostronną amputacją. Niektórzy autorzy uważają, że
przedłużające się osłabienie mięśniowe może być
związane z cechami antropometrycznymi [15,16]. Dodatkowo leczenie uzupełniające, jak wskazują wyniki
badań własnych, należy do czynników powodujących
osłabienie siły chwytu ręki operowanej.
Stwierdzona wcześniej tendencja osłabienia siły
chwytu ręki strony operowanej, w porównaniu ze stroną zdrową, potwierdzona została analizą danych
w okresie dwuletnich badań grupy kobiet uczestniczących w rehabilitacji ruchowej. W miarę upływu
czasu różnica ta stawała się coraz większa. Największe osłabienie siły chwytu ręki strony operowanej
związane jest z krótkim czasem po zabiegu. Stwierdzono następującą prawidłowość: wraz z upływem
czasu zwiększa się siła chwytu ręki zdrowej, a zmniejsza się siła chwytu ręki operowanej.
Interesujące okazały się analizy danych siły chwytu ręki w zależności od strony, po której wykonano zabieg mastektomii. U kobiet z lewostronną mastektomią różnice siły chwytu ręki operowanej lewej i zdrowej dominującej przez cały okres badań kontrolnych
były znaczące. Dopuszczalne są jednak różnice w sile chwytu obydwu rąk, wynikające z lateralizacji [14,
17]. Gdy mastektomia dotyczyła strony dominującej,
zauważalne było znaczne osłabienie siły chwytu ręki,
co stanowiło statystycznie istotną różnicę. Największe osłabienie zmiennej strony dominującej zanotowano w drugim badaniu. Wynik taki świadczy
o oszczędzaniu ręki strony operowanej w wykonywanych czynnościach codziennych i zawodowych. Obserwowana tendencja zmian wartości siły chwytu ręki zdrowej lewej dowodzi, że osobom praworęcznym
trudniej było wykonywać lewą ręką zarówno wszelkie
czynności dnia codziennego, jak i ćwiczenia ruchowe
(różnica statystycznie nieistotna).
Tendencje pogłębiających się zmian, pomimo rehabilitacji ruchowej, związane są z oszczędzaniem
ręki po stronie operowanej oraz przeciążaniem strony przeciwnej. Zbyt duże przeciążenie mogłoby do-
dis
tr
Dyskusja
-
-
-
-
30
overload might result in post-exercise lymphoedema,
which was taken into consideration in the methodology of the applied rehabilitation program. Besides,
the authors agree that therapeutic exercise favourably affects blood and lymph vessels improving
(maintaining), at the same time, muscle strength [1720]. An improvement in fitness of the involved upper
limb and thus, muscle strength, usually results from
systematic and correctly performed physiotherapeutic procedures [21]. Both the author’s and other
authors’ own studies [14,15] indicate that, despite
correctly performed rehabilitation, the prolonged muscle weakening entails functional impairment of the
involved upper limb.
Sparse papers on this topic do not allow the comparison of this study results with the results obtained
by other authors.
ibu
tio
np
roh
ibit
ed
.
prowadzić do powstania obrzęku limfatycznego powysiłkowego, co zostało uwzględnione w metodyce
prowadzonych zajęć rehabilitacyjnych. Jednocześnie
autorzy są zgodni, że ćwiczenia lecznicze stwarzają
korzystne warunki oddziaływania na naczynia krwionośne i chłonne, przy równoczesnej poprawie (utrzymaniu) siły mięśniowej [17-20]. Uzyskanie lepszej
sprawności k.g. po stronie operowanej, a tym samym
siły mięśniowej, jest związane z systematycznie
i prawidłowo prowadzonym postępowaniem fizjoterapeutycznym [21]. Z badań własnych [17], jak również
innych autorów [14,15] wynika jednak, że pomimo
prowadzonej prawidłowo rehabilitacji, utrzymujące
się osłabienie mięśni pociąga za sobą ograniczenia
funkcjonalne k.g. strony operowanej.
Skąpa literatura przedmiotu, brak opracowań dotyczących podjętej tematyki nie pozwalają na odniesienie własnych wyników badań do wyników innych
autorów.
Wnioski
Conclusions
se
on
ly -
dis
tr
1. After mastectomy, a significant weakening of
hand grip strength is noticed in the involved limb
as compared to the uninvolved one.
2. Additionally adjuvant therapy is one of the factors
contributing to hand grip strength weakening in
the involved limb.
3. The greatest hand grip strength weakening in the
involved limb is associated with a short postoperative period (greater weakening of the dominant
limb).
4. The subjects’ participation in the rehabilitation
program did not significantly increase hand grip
strength in the involved limb as compared to the
results obtained from the initial study. This is
associated with sparing the involved limb, taken
into consideration in exercise methodology.
lu
1. Po przebytej mastektomii zauważalne jest znaczne osłabienie siły chwytu ręki strony operowanej
w porównaniu z ręką strony zdrowej.
2. Dodatkowe leczenie uzupełniające należy do czynników powodujących osłabienie siły chwytu ręki
strony operowanej.
3. Największe osłabienie siły chwytu ręki strony operowanej związane jest z krótkim czasem po zabiegu (większe osłabienie strony dominującej).
4. Udział kobiet w rehabilitacji nie zwiększył istotnie
siły chwytu ręki strony operowanej w porównaniu
z badaniem wstępnym. Związane jest to z oszczędzaniem ręki po stronie operowanej, co zostało
uwzględnione w metodyce ćwiczeń.
rso
na
Piśmiennictwo / References
Horton J. Follow-up of the breast cancer patients. Cancer 2000; 56: 1190-1195.
Mika K. Po odjęciu piersi. Warszawa 1999.
Mika K. Rehabilitacja po leczeniu. [W:] Jansen J (red.) Rak sutka. Warszawa 1998; 274-289.
Nyka W, Skokowski J. W sprawie przyczyn ograniczenia ruchomości w stawie barkowym po mastektomii. Fizjoterapia
1999; 7 (suppl. 1): 45-48.
5. Jankowska A, Woźniewski M, Malicka I, Dobosz J. Występowanie wtórnego obrzęku limfatycznego oraz zaburzeń
ruchomości w stawach obręczy barkowej i kończyny górnej u kobiet po mastektomii. Fizjoterapia 1999; 7 (suppl. 1):
42-44.
6. Földi M, Földi E. Das Lymphödem. Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, New Jork 1989.
7. Brennan MJ, De Pompolo RW, Garden FH. Obrzęk limfatyczny po mastektomii. Postępy Rehabilitacji 1997; 1(3): 41-47.
8. Ziółkowska-Łajp E. Aspekty zdrowotne aktywności ruchowej w prewencji pierwotnej i wtórnej nowotworu gruczołu
piersiowego kobiet. [W:] Kiełbasiewicz-Drozdowska J, Marcinkowski M, Siwiński W (red.) Interdyscyplinarne zagadnienia aktywności rekreacyjnej, sportowej i turystycznej końca XX wieku. Poznań 2000; 478-484.
9. Földi E. Effect of complex decongestive physiotherapy on gene expression fort he inflammatory response in periheral
lymphedema. Lymphology 2000; 33 (1): 19-23.
10. Woods M. Causes and treatment of early lymphoedema. Cancer Nursing Practice 2004; 3 (5): 25-30.
11. Rostkowska E, Bąk M. Aktywność ruchowa a zakres ruchu w stawie barkowym strony operowanej u kobiet po
mastektomii. Materiały z Konferencji: Aktywność ruchowa ludzi w różnym wieku. Szczecin 2001; 6: 141-148.
12. Hawro R. Wczesna pooperacyjna fizjoterapia po doszczętnym leczeniu raka gruczołu piersiowego. Fizjoterapia 1999;
7 (suppl. 1): 12-176.
13. Rosławski A, Skolimowski T. Badania czynnościowe w kinezyterapii. AWF Wrocław 1985; 58-61.
14. Woźniewski M. Usprawnianie kończyny górnej w przebiegu leczenia raka sutka u kobiet. Rozprawy naukowe. AWF
Wrocław 1986; XX: 49-118.
Th
is c
op
y is
for
pe
1.
2.
3.
4.
-
-
-
-
-
31
15. Kopański Z, Zyznawska J, Suszko R, Pięta R, Michalin M. Wpływ wybranych cech antropometrycznych na wyniki
rehabilitacji ruchowej kobiet poddanych radykalnej mastektomii – ocena zmian siły mięśniowej. Fizjoterapia Polska
2007; 1 (4), Vol. 7: 29-37.
16. Hanson H. Physiology in Heath and Disease. Philadelphia 1999.
17. Bąk M. Efektywność ćwiczeń ruchowych w rehabilitacji kobiet po mastektomii. Dysertacja doktorska. AWF Poznań
2003.
18. Bąk M. Fizjoterapia w przypadkach wtórnych obrzęków limfatycznych u kobiet po mastektomii. Materiały z II Krajowej
Konferencji – Biospołeczne skutki mastektomii. AWF Poznań 2001; 69-76.
19. Majewski M. Fizjoterapia kobiet z obrzękiem chłonnym kończyny górnej po leczeniu raka sutka. Fizjoterapia 2006;
4 (4 ): 60-62.
20. Woźniewski M. Fizjologiczne podstawy fizjoterapii chorych z obrzękami chłonnymi kończyn. Fizjoterapia 1998; 6 (4):
28-31.
21. Carter D, Wong M, Orr T. Musculoskeletal ontogeny, phylogeny and functional adaptation. J Biomech 1999; 24 (1): 3-16.
-
Th
is c
op
y is
-
for
pe
rso
na
lu
se
-
on
ly -
dis
tr
ibu
-
tio
np
roh
ibit
ed
.
-
32

This copy is for personal use only

Transkrypt

Podobne dokumenty

podnośnik przedni grip pm 300 p 3020 - motoatv

Lista rzeczy na obóz HAND to HAND