treść - Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk

POZNAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ NAUK
POZNAŃ SOCIETY FOR THE ADVANCEMENT OF THE ARTS AND SCIENCES
POLSKIE TOWARZYSTWO HISTORII MEDYCYNY I FARMACJI
POLISH SOCIETY OF THE HISTORY OF MEDICINE AND PHARMACY
ARCHIWUM
HISTORII I FILOZOFII
MEDYCYNY
TOM 75, ZESZYT I
ARCHIVES OF THE HISTORY
AND PHILOSOPHY OF MEDICINE
VOL. 75, ISSUE I
POZNAŃ 2012
SPIS TREŚCI / CONTENTS
OD REDAKTORA NACZELNEGO / FROM EDITOR IN CHIEF
ANDRZEJ GRZYBOWSKI
„Archiwum Historii i Filozofii Medycyny” w 2012 roku .......................................................................................................... 9
ANDRZEJ GRZYBOWSKI
Archives of the History and Philosophy of Medicine in 2012 .................................................................................................. 10
PRACE ORYGINALNE / ORIGINAL PAPERS
ROBERT FERNAND HEITZ
The Earliest Visualizations of the Living Eye’s Fundus by Immersion in Water
Pierwsza przyżyciowa prezentacja dna oka w wodnej immersji .............................................................................................. 11
SIBYLLE K. SCHOLTZ, GERD U. AUFFARTH
From Simple Liquids to Surgical Instruments: On the History of Ophthalmo-Viscosurgical Devices (OVD)
Od prostych płynów do narzędzi chirurgicznych: historia preparatów wiskoelastycznych (OVD) .................................... 16
MICHAŁ POCZĄTEK
Rola i czynności fizyków powiatowych w Wielkim Księstwie Poznańskim
The Role and Activities of District Physicians in the Grand Duchy of Poznań ...................................................................... 26
JAN WNĘK
Polskie zainteresowania organizacją kształcenia medycznego i funkcjonowania służby zdrowia
w Austrii w II połowie XIX wieku
Polish Interest in the Organization of Medical Education and Functioning of Medical Care in Austria
in the Second Half of the 19th Century ........................................................................................................................................ 44
MARIA TUROS
Urządzenie Szpitalów dla Woysk Xsięstwa Warszawskiego wydane w Warszawie 6 marca 1809 roku.
Dokument sprzed dwóch stuleci współcześnie odczytany
The Organization of Hospitals for the Army of the Duchy of Warsaw, Issued in Warsaw, March 6, 1809.
The Document Published Two Centuries Ago and Interpreted Contemporarily .................................................................. 54
DONATELLA LIPPI
Witchcraft, Medicine and Society in Early Modern Europe
Czarownice, medycyna i społeczeństwo we wczesnośredniowiecznej Europie ...................................................................... 68
ERIKA SCHULTE, ANDRZEJ GRZYBOWSKI
Erich Wernicke — a Close Collaborator of Emil von Behring. His Life and Work in Posen (Poznan)
Erich Wernicke — bliski współpracownik Emila von Behringa. Życie i praca w Poznaniu.................................................. 74
6
SPIS TREŚCI
TŁUMACZENIA / TRANSLATIONS
PHAEDON KAKLAMANIS, ANDRZEJ GRZYBOWSKI, GERASIMOS D. PALIMERIS, VIRGINIA KAKLAMANI, CHRISTOS C. ZOUBOULIS
The First Published Case of Adamantiades-Behçet’s Disease in the Modern Times — Revisited
Pierwszy opublikowany przypadek choroby Adamantiadesa-Behçeta w czasach nowożytnych — ponowna analiza ..... 84
JANUSZ H. SKALSKI, BOLESŁAW TURCZYŃSKI
Rozprawa doktorska Jana Błażeja Bobrzyńskiego z 1837 roku „De asphyxia in genere”
— pierwsza polska praca naukowa o śmierci z powodu uduszenia. Przekład pracy i komentarz
The First Polish Research Paper on Death by Asphyxia. A Doctoral Dissertation by Jan Błażej Bobrzyński
“De asphyxia in genere”, 1837 ...................................................................................................................................................... 90
BIOGRAFIE / BIOGRAPHIES
EUGENIUSZ JÓZEF KUCHARZ, IWONA BARBARA OLSZOK
Professor Stanislaus Szpilczyński: Life and Achievements of the Polish Historian of Medicine
Profesor Stanisław Szpilczyński — życie i osiągnięcia polskiego historyka medycyny ....................................................... 108
JANUSZ OSTROWSKI, BOLESŁAW RUTKOWSKI
Wkład Marcelego Landsberga w rozwój polskiej i światowej nefrologii
Marceli Landsberg’s Contribution to the Development of the Polish and World Nephrology ........................................... 117
SIBYLLE K. SCHOLTZ, GERD U. AUFFARTH
50 years of Soft Contact Lenses: Life and Impact of Prof. Otto Wichterle
50 lat miękkich soczewek kontaktowych. Życie i dorobek profesora Ottona Wichterlego ................................................. 127
JERZY SUPADY
Zasługi polskiego lekarza i antropologa Juliana Talko-Hryncewicza dla nauki rosyjskiej
Julian Talko-Hryncewicz’s Contribution to the Russian Science ........................................................................................... 131
VARIA
STANISŁAW GĄDECKI
Refleksje o kulturze i nauce (Poznań, PTPN, 26.04.2011)
Reflections on Culture and Science ........................................................................................................................................... 135
ZDZISŁAW GAJDA
Rerum humanarum curiosus ..................................................................................................................................................... 138
OCENY / ASSESSMENTS
HENRYK GAERTNER
Acta Medica Premisliensia 2010 ................................................................................................................................................ 142
HENRYK GAERTNER
Okruchy wspomnień lekarza z burzliwych lat 1939–1951 ...................................................................................................... 142
HENRYK GAERTNER
Cień Hipokratesa. Tajemnice Domu Medycyny....................................................................................................................... 143
SPIS TREŚCI
7
HENRYK GAERTNER
Etyczne aspekty transplantacji.................................................................................................................................................... 144
HENRYK GAERTNER
W pogoni za przeznaczeniem. Od Krakowa do Bytomia. Wspomnienia lekarza ................................................................ 144
HENRYK GAERTNER
Tajemnice ciała. Dziurawe żołądki, bolące serca i płuca Chopina ......................................................................................... 145
HENRYK GAERTNER
Rodzinne rodowody i wspomnienia .......................................................................................................................................... 146
HENRYK GAERTNER
Historia dentystyki w zarysie...................................................................................................................................................... 147
HENRYK GAERTNER
Którędy do medycyny.................................................................................................................................................................. 147
HENRYK GAERTNER
Z dziejów krakowskiego pogotowia ratunkowego ................................................................................................................... 148
HENRYK GAERTNER
Szkice z historii medycyny .......................................................................................................................................................... 149
HENRYK GAERTNER
Do historii medycyny wprowadzenie ........................................................................................................................................ 150
HENRYK GAERTNER
Zeszyty Naukowe Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego ......................................................................................................... 151
HENRYK GAERTNER
Lekarzy losy wojenne. Szkice ...................................................................................................................................................... 152