„Zatrudnienie i kształcenie młodzieży w Europie Środkowo

„Zatrudnienie i kształcenie młodzieży w Europie
Środkowo-Wschodniej”
Sytuacja polskich młodych pracowników
na rynku pracy
Od 2004 roku Polska jest członkiem Unii
Europejskiej, w wyniku możliwości podjęcia
zatrudnienia na zachodnich rynkach pracy, z
Polski wyjechało do 2,2 miliona obywateli w
ramach emigracji zarobkowej (GUS, wnioski po
spisie powszechnym).
Od 2008 roku sukcesywnie wzrasta poziom
bezrobocia osób młodych.
Zasadnicze cechy:
● Wzrost bezrobocia
● Wzrost zatrudnienia „niepewnego” (umowy
zlecenia, o dzieło, o zastępstwo, praca na czarno,
umowy o pracę na czas okresowy)
● Wzrost poziomu biedy osób pracujących („biedni
pracujący”)
W 2000 roku poziom bezrobocia osób młodych
wynosił 38% (dwukrotnie więcej niż średnia UE).
W latach 2002-2003 wskaźnik ten wzrósł do 44%.
„Dzięki” emigracji, w latach 2004-2008 wskaźnik
ten spadł do 17%. Następnie zaczął wzrastać.
W czwartym półroczu 2011 roku wzrósł do 26,4%.
Bezrobocie najbardziej dotyka osób o najniższych
kwalifikacjach wykształcenia (wykształcenie
podstawowe, zasadnicze zawodowe), jednakże w
2011 roku odsetek osób z wyższym
wykształceniem uniwersyteckim pozostających na
bezrobociu wyniósł aż 22% (okres bezrobocia
powyżej 12 miesięcy), a w I kwartale 2012 – już
30,9%.
Pod koniec 2011 r. tylko 16,5% ogółu
bezrobotnych było uprawnionych do pobierania
zasiłku dla bezrobotnych (podstawowa wysokość:
761,40 zł brutto – 183 € = 660 zł netto – 159 €).
Młodzi ludzie de facto wykluczeni są z grona
uprawnionych do zasiłku dla bezrobotnych
(warunek przepracowania na umowę o pracę min.
12 miesięcy w ciągu 18 miesięcy, w których
zarejestrowano się jako bezrobotny).
Co drugi bezrobotny (50,2%) zarejestrowany w
urzędzie pracy nie ma ukończonych 34 lat.
80 proc. ofert składanych przez pracodawców do
urzędów pośrednictwa pracy gwarantuje jedynie
płacę minimalną, czyli 1500 zł brutto.
W 2008 roku na jedno miejsce pracy (wakat)
przypadało średnio 7 bezrobotnych.
W I połowie 2011 roku – 38 bezrobotnych.
W grudniu 2011 roku – 90.
80% młodych Polaków wybiera model edukacji
ogólnej (umożliwiającej podjęcie i uzyskanie
edukacji uniwersyteckiej).
Pomimo „niedopasowania do rynku” w dziedzinie
kompetencji zawodowych i edukacyjnych, w 2010
roku tylko 23% pracodawców zdecydowało się na
współpracę ze szkołami i/lub ośrodkami
szkoleniowymi.
W skutek dążenia do ograniczania deficytu
finansów publicznych rząd w 2011 roku o połowę
zredukował ilość pieniędzy przeznaczonych na
prowadzenie tzw. aktywnej polityki rynku pracy.
Tym samym zredukowano z 300 tys. (w 2010 r.)
do 109 tys. (2011 r.) ilość osób zmieniających
kwalifikacje zawodowe.
Pracodawcy wolą dawać dowolną ilość umów
zamiast podnosić kwalifikacje („dobrodziejstwo”
„Pakietu antykryzysowego”).
66% (2011 r.) i 70% (koniec trzeciego kwartału)
polskich młodych pracowników – najwyższy
odsetek w całej Unii Europejskiej – pracuje na
warunkach „umów niepewnych”.
Liczba ta podwoiła się w przeciągu ostatnich
10 lat.
Realokacja pracy – tworzenie miejsc pracy
„elastycznych”, likwidacja stałych.
W latach 2009-2011 tylko 40,3% pracowników
pracujących na umowy na czas określony
otrzymało umowę na czas stały. Wskaźnik ten jest
dużo niższy jeśli chodzi o pozostałe formy najmu
pracownika (umowy o dzieło, umowy zlecenia).
26,6% wszystkich zatrudnionych w Polsce
pracowało na podstawie umowy o pracę na czas
określony (I kwartał 2012 r.).
88 proc. wszystkich nowych pracowników
zatrudnionych w II kwartale 2012 r. otrzymało
umowy na czas określony.
Na samozatrudnieniu pracuje 1,3 mln Polaków, na
umowach o dzieło i zlecenie – prawie 800 tys.
(dane na koniec drugiego kwartału 2011 r.).
Łączna ilość osób pracujących:
8,5 mln.
Łączna ilość bezrobotnych zarejestrowanych:
1,86 mln osób.
Minimalne wynagrodzenie za pracę:
1500 zł brutto (360 €) = 1064 zł netto (256 €)
~ 5%
Średnie wynagrodzenie za pracę:
3700 zł brutto (890 €) = 2603 zł netto (627 €)
< ~ 70%
Najczęściej zarabiane wynagrodzenie:
2100 zł brutto (506 €) = 1488 zł netto (358 €)
~ 34%
Skutki społeczne bezrobocia osób
młodych
Wzrost przestępczości
● Wzrost problemów alkoholowych
● Wzrost apatii i agresji
● Wzrost wskaźnika samobójstw
● Problemy natury psychologicznej
●
Tytuły prasowe z ostatnich 2 tygodni
●
●
●
„Sondaż CBOS: Warunki życia w Polsce są szkodliwe dla życia
psychicznego” (70% respondentów tak uważa; „Za czynniki
najbardziej zagrażające zdrowiu psychicznemu badani wskazali
bezrobocie (65 procent), nadużywanie alkoholu i narkotyków (48
procent), kryzys rodzinny (46 procent) i biedę (30 procent).”)
„Ponad sto tysięcy osób straci pracę do końca roku. Nadchodzą
naprawdę trudne miesiące”.
„Nie mam pracy. Myślę o samobójstwie [list czytelniczki]” (konkluzja:
„Dziś mam 28 lat, nie mam pracy, jestem na utrzymaniu rodziców,
nie mam perspektyw, dawno straciłam nadzieję. Coraz częściej
myślę o samobójstwie.”)
Tytuły prasowe z ostatnich 2 tygodni
●
●
●
„Polski pracownik coraz bardziej zestresowany”
(„Prawie połowa pracujących Polaków (40
proc.) twierdzi, że poziom doświadczanego
przez nich stresu jest wyższy niż rok temu.”)
„Młodzi, bezrobotni, tymczasowi”
„Dramatyczna sytuacja Polaków, żyją w nędzy”
(„Pół miliona Polaków więcej niż w roku
ubiegłym żyje w nędzy”)
Dziękuję za uwagę.