Liturgia Triduum Paschalnego

Transkrypt

Liturgia Triduum Paschalnego
SPIS TREŚCI:
WIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ............................. 4
Komentarz przed wejściem asysty ......................................................... 4
OBRZĘDY WSTĘPNE I LITURGIA SŁOWA ...................................................... 4
Komentarz przed „Gloria” ................................................................... 4
Komentarz przed pierwszym czytaniem................................................. 5
Komentarz przed drugim czytaniem ...................................................... 5
Komentarz przed Ewangelią ................................................................. 5
OBRZĘD UMYWANIA NÓG ........................................................................... 6
Komentarz przed umywaniem nóg ........................................................ 6
LITURGIA EUCHARYSTYCZNA ..................................................................... 6
Komentarz przed procesją z darami...................................................... 6
Komentarz do Modlitwy Eucharystycznej ............................................. 7
Komentarz do Modlitwy Pańskiej.......................................................... 7
PRZENIESIENIE NAJŚWIĘTSZEGO SAKRAMENTU ......................................... 7
Komentarz przed przeniesieniem Najśw. Sakramentu........................... 7
WIELKI PIĄTEK – LITURGIA MĘKI PAŃSKIEJ ......................................... 9
Przed rozpoczęciem liturgii................................................................... 9
LITURGIA SŁOWA ..................................................................................... 10
Komentarz przed pierwszym czytaniem............................................... 10
Komentarz przed drugim czytaniem .................................................... 10
Komentarz przed Ewangelią Męki Pańskiej........................................ 11
Komentarz przed modlitwą powszechną ............................................. 11
ADORACJA KRZYśA .................................................................................. 11
Komentarz przed adoracją KrzyŜa ...................................................... 11
KOMUNIA ŚWIĘTA ..................................................................................... 12
Komentarz przed Komunią świętą....................................................... 12
PROCESJA DO GROBU PAŃSKIEGO ............................................................ 13
Komentarz do procesji do Grobu Pańskiego....................................... 13
WIGILIA PASCHALNA..................................................................................... 14
2
Komentarz przed rozpoczęciem Liturgii.............................................. 14
LITURGIA ŚWIATŁA ................................................................................... 15
Komentarz do Orędzia Paschalnego ................................................... 15
LITURGIA SŁOWA ..................................................................................... 16
Komentarz ogólny do Liturgii Słowa................................................... 16
Komentarz przed pierwszym czytaniem............................................... 16
Komentarz przed drugim czytaniem .................................................... 17
Komentarz przed trzecim czytaniem.................................................... 17
Komentarz przed czwartym czytaniem ................................................ 18
Komentarz przed piątym czytaniem..................................................... 18
Komentarz przed szóstym czytaniem ................................................... 18
Komentarz przed siódmym czytaniem ................................................. 18
Komentarz przed „Gloria” ................................................................. 19
Komentarz przed ósmym czytaniem [Epistoła] ................................... 19
Komentarz do śpiewu „Alleluja” ........................................................ 19
LITURGIA CHRZCIELNA ............................................................................. 20
Komentarz do Liturgii chrzcielnej....................................................... 20
LITURGIA EUCHARYSTYCZNA ................................................................... 21
Komentarz do Liturgii Eucharystycznej .............................................. 21
Komentarz przed znakiem pokoju........................................................ 21
Komentarz przed procesją rezurekcyjną ............................................. 22
Komentarz przed rozesłaniem ............................................................. 22
PRZYGOTOWANIE LITURGII TRIDUUM PASCHALNEGO ................... 23
WIELKI CZWARTEK .................................................................................. 23
Przygotowanie liturgii......................................................................... 23
Skład zespołu liturgicznego ................................................................. 23
Ustawienie procesji ............................................................................. 24
WIELKI PIĄTEK ......................................................................................... 24
Przygotowanie liturgii......................................................................... 24
Skład zespołu liturgicznego ................................................................. 25
Ustawienie procesji ............................................................................. 26
WIELKA SOBOTA ...................................................................................... 26
Przygotowanie liturgii......................................................................... 26
Skład zespołu liturgicznego ................................................................. 27
Ustawienie procesji ............................................................................. 28
3
Notatki:
WIELKI CZWARTEK - MSZA WIECZERZY PAŃSKIEJ
Tabernakulum ma być puste. Do Komunii św. duchowieństwa i wiernych na dziś i na dzień
jutrzejszy naleŜy podczas tej Mszy św. konsekrować odpowiednią ilość chleba. Konsekruje
się równieŜ hostię przeznaczoną do wystawienia w Grobie Pańskim. NaleŜy przygotować
pulpit i mikrofon dla komentatora, nie moŜe on korzystać z ambony.
Komentarz przed wejściem asysty
Gromadzimy się w dzisiejszy wieczór wokół Chrystusa Pana
jak uczniowie na Ostatniej Wieczerzy. Uczestniczymy w tych
samych wydarzeniach. Ten sam Jezus zaprasza nas do wspólnego
stołu. Weźmie chleb i wino, i przemieni je w swoje Ciało i Krew, aby
nas nakarmić. Czyni to wszystko z miłości ku nam.
Zanim odejdzie do Ojca zostawi nam Testament miłości,
mimo nocy zdrady i niewierności, mimo bliskiej męki i śmierci
krzyŜowej. Tym testamentem jest On sam. Pozostał z nami pod
osłoną znaków sakramentalnych, zwłaszcza Eucharystii i kapłaństwa,
których ustanowienie dziś wspominamy. Sprawia to Duch Święty,
którego mocą Ŝyjemy i uświęcamy się. Odchodząc Chrystus
zobowiązał nas jednak do wzajemnej miłości. Zostawił nam
wymowny przykład; umywając nogi swoim uczniom, kazał nam
kierować się w Ŝyciu tą samą zasadą miłości „To jest moje
przykazanie, abyście się wzajemnie miłowali, tak jak ja was
umiłowałem” (J 15,12).
OBRZĘDY WSTĘPNE I LITURGIA SŁOWA
Procesja wejścia
Okadzenie ołtarza
Komentarz przed „Gloria”
Zabrzmią teraz dzwony i zamilkną na czas Męki Pana,
podobnie zamilkną organy, ale niech nie milknie nasza modlitwa i
nasza pieśń. Głośmy chwałę Boga, który dał nam swego Syna, jako
jedyną Paschę zbawienia.
4
29
23.
24.
25.
26.
Ministrant wody 4
Turyferariusz
Nawikulariusz
Choraliści
Ustawienie procesji
Dojście do miejsca Procesja z paschałem
poświęcenia ognia
do ołtarza
↑
↑
CH
CH
N
T
MŚ
MŚ
Cs (dk)
N
T
Konc
Konc
MW
MW
C
MPs
OŁ
OŁ
PC
MK
P
P
L
L
L
L
P
P
MK
PC
OŁ
OŁ
C
MPs
MW
MW
Konc
Konc
MŚ
MŚ
Cs
CH
CH
MW 4
T
N
CH
Gloria
- w czasie śpiewu hymnu uderza się w dzwony; po zakończeniu milkną aŜ do
„Gloria” Wigilii Paschalnej. Podobnie organy.
Kolekta - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Komentarz przed pierwszym czytaniem
Usłyszymy opis uczty Paschalnej Starego Przymierza. Tę ucztę
spoŜywali synowie Izraela w nocy ich wyzwolenia - i zawsze potem na
pamiątkę tej nocy. Naszym wyzwoleniem jest Pascha Chrystusa prawdziwego Baranka, który wyzwala nas z grzechu. My więc
podobnie świętujemy tę ucztę nowego przymierza, którą zostawił nam
Pan na swoją pamiątkę, przez nią dostępujemy łaski zbawienia.
Pierwsze czytanie - Przepisy o Wieczerzy Paschalnej (Wj 12, 1-8.11-14)
Psalm: 116B
Komentarz przed drugim czytaniem
Słowa, które przekazuje św. Paweł, słyszymy podczas
sprawowania kaŜdej Eucharystii. Ich mocą i mocą działania Ducha
Świętego staje się obecna wśród nas śmierć Zbawiciela i jej zbawienny
skutek - nasze odkupienie. To, co celebrujemy pod osłoną świętych
znaków liturgii, dopełni się w paruzji - ostatecznym przyjściu
Chrystusa.
Drugie czytanie - Ustanowienie Eucharystii (1Kor 11, 23-26)
Komentarz przed Ewangelią
Chrystus umył nogi uczniom Przed Ostatnią Wieczerzą, w
której ustanowił sakrament swej ofiary i zbawiającej obecności.
Obmycie nóg symbol pokory i miłości. Do takiej miłości umiejącej
słuŜyć zobowiązał nas wszystkich Pan. Ona jest największym
przykazaniem i warunkiem owocnego udziału w Eucharystii. Od
najdawniejszych czasów chrześcijanie nazywali Eucharystię ucztą
miłości. W niej Jezus zostawił nam siebie, bo do końca nas umiłował.
o. Marek Nowacki OSPPE, Wrocław 2006
Opracowanie na podstawie:
Mszał Rzymski
S. SZCZEPANIEC, Ceremoniał posług liturgicznych
28
Śpiew przed Ewangelią
Okadzenie ewangeliarza
Ewangelia - Do końca ich umiłował (J13, 1-15)
5
Homilia
OBRZĘD UMYWANIA NÓG
Komentarz przed umywaniem nóg
Obrzęd obmycia nóg to szczególny znak dany nam w Wielki
Czwartek. Kapłani słuŜą nam tak, jak słuŜy Chrystus. Kościół nie
przychodzi panować, ale wypełniać pokorną misję Chrystusa. Obecnie
kapłan dokona obmycia nóg na znak miłości. PrzeŜywajmy te święte
znaki w duchu wiary, bo „najwaŜniejsza jest miłość” (por. 1 Kor 13).
Chrystus umiłował nas do końca i zawsze potwierdza swoją miłość
przez pokorną słuŜbę Kościoła.
Umywanie nóg - ministranci prowadzą wybranych męŜczyzn do ław przygotowanych w
odpowiednim miejscu. Kapłan zdejmuje ornat, przepasuje się białym płótnem i podchodzi
do kaŜdego z męŜczyzn, polewa wodą jego stopy i wyciera je, z pomocą ministrantów. W tym
czasie śpiewa się odpowiednie antyfony.
Modlitwa Powszechna
LITURGIA EUCHARYSTYCZNA
Komentarz przed procesją z darami
W pierwszych wiekach chrześcijaństwa wierni we wspólnocie
przynosili dary, które były potrzebne do sprawowania Eucharystii
(dziś określamy te dary jako materia sakramentów, czyli chleb, wino
i woda), ale przynosili teŜ to wszystko, co było potrzebne innym
braciom i siostrom ze wspólnoty. Przynosili pokarmy, napój,
odzienie, a później takŜe pieniądze. Dary te wykorzystywano takŜe
na agapach - ucztach miłości, które były kontynuacją radosnego
spotkania na Ofierze Pana.
Nasza dzisiejsza procesja z darami jest znakiem troski o siebie
wzajemnie, o innych, tak jak Bóg troszczy się o nas wszystkich.
Dawać moŜe ten, kto kocha, ten, kto się nie gniewa, lecz będąc
obdarowany Ŝyciem troszczy się o Ŝycie innych.
Procesja z darami - w tym czasie trwa śpiew: „Gdzie miłość wzajemna i dobroć”.
Okadzenie darów
Modlitwa nad darami
6
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
Paschał.
Rylec.
Grana.
Świecznik pod paschał.
Nagłośnienie do obrzędów poświęcenia ognia.
Kadzidło.
Szczypce lub łopatka do nałoŜenia węgielków.
Latarnia.
Świece dla kapłanów i ministrantów.
Figura Zmartwychwstałego do Grobu.
Mikrofon i pulpit dla komentatora.
JeŜeli jest procesja rezurekcyjna bezpośrednio po liturgii Wigilii
Paschalnej: krzyŜ procesyjny z czerwoną stułą, baldachim
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
Skład zespołu liturgicznego
Ceremoniarz
Pomocnik ceremoniarza (precentor)
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 1
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 2
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 3
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 4
Psałterzysta 1
Psałterzysta 2
Psałterzysta 3
Ministrant paschału
Ministrant ołtarza 1
Ministrant ołtarza 2
Ministrant księgi
Ministrant światła – ognisko 1
Ministrant światła – ognisko 2
Ministrant światła – rylec 3
Ministrant światła – grana 4
Ministrant światła – stoczek 5
Ministrant światła – latarnia 6
Ministrant wody 1
Ministrant wody 2
Ministrant wody 3
C
PC
L1
L2
L3
L4
P1
P2
P3
MPs
OŁ 1
OŁ 2
MK
MŚ 1
MŚ 2
MŚ 3
MŚ 4
MŚ 5
MŚ 6
MW 1
MW 2
MW 3
27
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Ministrant światła 2
Ministrant światła 3
Ministrant światła 4
Turyferariusz
Nawikulariusz
Choraliści
MŚ 2
MŚ 3
MŚ 4
T
N
CH
Ustawienie procesji
Procesja wejścia Procesja do adoracji KrzyŜa
odbywa się w kolejności
↑
CH
CH
odwrotnej do procesji wyjścia.
MŚ
MŚ
Ustawienie w procesji
K
K
do Grobu Pańskiego
OŁ
OŁ
jak w procesji
T
N
do Kaplicy adoracji
P
L
w Wielki Czwartek.
L
L
Procesja z Grobu do zakrystii
L
PC
jak w Wielki Czwartek.
C
MK
Cs
Komentarz do Modlitwy Eucharystycznej
W ten wieczór, w którym Pan nasz ustanowił nowe Przymierze
we krwi swojej i zostawił nam siebie pod postacią chleba i wina,
przystąpmy z wiarą do sprawowania najświętszego misterium.
Dziękujemy Jezusowi za Jego ofiarę i Jego obecność, otwórzmy serca
na przyjęcie największego daru, jaki daje nam Bóg - Jego samego.
1 Prefacja o Najświętszej Eucharystii, nr 46.
Kanon Rzymski - odmawia się w nim modlitwy własne:
Obrzęd Komunii św.
Komentarz do Modlitwy Pańskiej
Chrystus, który w swojej śmierci pojednał nas z Bogiem, On
sam nazwał Go naszym Ojcem. Dlatego tak, jak nas uczył Pan,
będziemy modlić się z ufnością prosząc Boga o chleb powszedni i o
Chleb wiecznego Ŝycia, błagając o odpuszczenie win.
Po Komunii zostawia się na ołtarzu puszkę z komunikantami, które będzie się rozdzielać w
dniu jutrzejszym w czasie liturgii Męki Pańskiej.
Modlitwa po Komunii
WIELKA SOBOTA
Przygotowanie liturgii
Naczynia, szaty, księgi i inne potrzebne rzeczy
1. Puszka z komunikantami do konsekracji.
2. Kielich i patena z odpowiednia ilością hostii.
3. Szaty dla kapłanów, diakonów i asysty koloru białego.
4. Mszał (ew. osobny tekst Exultetu).
5. Lekcjonarz.
6. Rytuał chrztu (jeśli jest chrzest).
7. Ampułki z winem i wodą.
8. Naczynie z wodą do błogosławieństwa, kociołek, kropidło i
naczynie do nabrania wody i nalania do kociołka na pokropienie
wiernych.
9. Ognisko przed kościołem.
10. Stoczek do zapalenia paschału.
26
„Zjednoczeni...”, „BoŜe,
przyjmij...”, „On to w dzień przed męką...”.
PRZENIESIENIE NAJŚWIĘTSZEGO SAKRAMENTU
Po Modlitwie po Komunii kapłan, stojąc przed ołtarzem, nakłada kadzidło do kadzielnicy,
klęka i okadza Najświętszy Sakrament potrójnym rzutem. Następnie otrzymuje welon, bierze
puszkę i okrywa ją welonem.
Najświętszy Sakrament przenosi się w procesji na miejsce przechowania przygotowane w
odpowiednio ozdobionej kaplicy. Na czele procesji niesie się krzyŜ, a przy Najświętszym
Sakramencie świece i kadzielnicę. W tym czasie śpiewa się hymn „Sław języku tajemnicę”
(bez dwóch ostatnich zwrotek).
Komentarz przed przeniesieniem Najśw. Sakramentu
Chrystus - śywa Miłość daje siebie innym, daje swoje Ciało i
Krew nam wszystkim, oraz wybiera sobie tych, którzy będą Go
sprowadzali na Ołtarz - daje nam kapłanów.
Kapłan przeniesie Najświętszy Sakrament do kaplicy adoracji,
w której będziemy Chrystusa adorowali z wdzięcznością za dar
Eucharystii, oraz będziemy rozwaŜali ostatnie chwile z Ŝycia
Chrystusa przed Jego męką i śmiercią, zwłaszcza Jego modlitwę i
7
upomnienia dane uczniom w Ogrodzie Oliwnym. Teraz wszystkie
tabernakula - namioty, w których Pan mieszka pośród swego ludu,
będą puste, abyśmy uświadomili sobie, Ŝe zabrano nam Pana, a On
łagodnie poszedł tam, gdzie Go zaprowadzono.
Za kim tęsknimy?
Za Tym, którego nie widzimy!
Przeniesieniu Najświętszego Sakramentu do kaplicy adoracji
towarzyszyć będzie śpiew starej i czcigodnego hymnu „Sław, języku,
tajemnicę”, którego autorstwo przypisuje się św. Tomaszowi z
Akwinu. Za jego odśpiewanie moŜna dziś zyskać odpust zupełny.
Gdy procesja przyjdzie na miejsce przechowania, kapłan stawia puszkę, nakłada kadzidło i
klęcząc okadza Najświętszy Sakrament. Śpiewa się wtedy „Przed tak wielkim
Sakramentem”. Potem zamyka się tabernakulum.
Po chwili adoracji w ciszy, kapłan i posługujący przyklękają i powracają do zakrystii.
Następnie obnaŜa się ołtarz i, jeśli to moŜliwe wynosi się krzyŜe z kościoła. Tabernakulum
główne pozostaje otwarte na ościeŜ, gasi się przy nim lampkę wieczną, usuwa się kwiaty i
dekoracje z prezbiterium, podobnie z ołtarzy bocznych. Jeśli to moŜliwe usuwa się dywany.
5.
KrzyŜ okryty fioletową zasłoną. Umieszczamy go w zakrystii,
lub innym miejscu, skąd zostanie uroczyście przyniesiony do
ołtarza.
6. Czerwone stuły dla obecnych kapłanów.
7. Monstrancja
8. KrzyŜ procesyjny, który będzie niesiony w procesji do Grobu.
Inne przedmioty potrzebne w czasie liturgii
1. Dwie świece do niesienia obok krzyŜa, który będzie uroczyście
wniesiony i wystawiony do adoracji.
2. Obrus i świece na ołtarz do obrzędu Komunii.
3. Kadzidło.
4. Podstawka do ustawienia krzyŜa po adoracji.
5. Korporał do rozłoŜenia na ołtarzu przed przeniesieniem Najśw.
Sakramentu do Grobu.
6. Korporał w miejscu, gdzie będzie wystawiona monstrancja w
Grobie.
7. Welon do nakrycia monstrancji.
8. Welon dla kapłana.
9. Dywan na miejscu prostracji.
10. Wino i woda do puryfikacji puszek po Komunii św.
11. Mikrofony i pulpity dla czytających opis Męki Pańskiej.
12. Mikrofon i pulpit dla komentatora.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
8
Skład zespołu liturgicznego
Ceremoniarz
Pomocnik ceremoniarza (precentor)
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 1
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 2
Lektor 3 – Męka Pańska
Lektor 4 – Męka Pańska
Psałterzysta
Ministrant ołtarza 1
Ministrant ołtarza 2
Ministrant krzyŜa 1
Ministrant krzyŜa 2
Ministrant księgi
Ministrant światła 1
C
PC
L1
L2
L3
L4
P
OŁ 1
OŁ 2
K1
K2
MK
MŚ 1
25
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Ministrant światła 1
Ministrant światła 2
Ministrant światła 3
Ministrant światła 4
Turyferariusz
Nawikulariusz
Choraliści
MŚ 1
MŚ 2
MŚ 3
MŚ 4
T
N
CH
Ustawienie procesji
Przeniesienie
Najświętszego Sakramentu
do Kaplicy adoracji
↑
MŚ
K
MŚ
CH
CH
OŁ
OŁ
PC
P
L
L
C
MK
Konc
Konc
N
T
MŚ
MŚ
Cs
MŚ
MŚ
Procesja wejścia
↑
N
MŚ
CH
MŚ
OŁ
L2
K
L1
C
Cs
Powrót do zakrystii
MŚ
CH
T
MŚ
MŚ
OŁ
CH
PC
MŚ
OŁ
L
P
MK
N
MK Konc
↑
K
MŚ
CH
MŚ
OŁ
P
L
C
T
Konc
Cs
WIELKI PIĄTEK
Przygotowanie liturgii
Naczynia, szaty i księgi liturgiczne
1. Ołtarz powinien być zupełnie obnaŜony: bez krzyŜa, obrusów i
świeczników.
2. Szaty celebransa, diakonów i asysty koloru czerwonego.
3. Tabernakulum puste, otwarte i wyścielone korporałem, obok
kluczyk.
4. Trzy lub cztery teksty opisu Męki Pańskiej.
24
WIELKI PIĄTEK – LITURGIA MĘKI PAŃSKIEJ
Ołtarz ma być zupełnie obnaŜony: bez krzyŜa, świeczników i obrusów.
Przed rozpoczęciem liturgii
Wielki Piątek to dzień, który przypomina nam cierpienie,
ukrzyŜowanie i śmierć Zbawiciela. Uczestniczymy w cierpieniu
Chrystusa przez post, który jest znakiem współumierania z
Chrystusem. Jest takŜe dniem smutku, „bo zabrano nam Pana”. Przez
udział w dzisiejszej liturgii dajemy znak naszej wiary i stajemy pod
krzyŜem, moŜemy prosić o miłosierdzie i przebaczenie dla siebie i
dla całego świata. Patrzymy na krzyŜ takŜe z miłością i
dziękczynieniem, bo w jego otwartych ramionach jaśnieje miłość
Boga.
Dzisiaj odkryty ołtarz przypomina nam, Ŝe Kościół nie sprawuje
Eucharystii. Ogołocony ołtarz przypomina nam równieŜ uniŜenie
Chrystusa i odarcie Go z szat dla naszego wywyŜszenia.
Liturgia Wielkiego Piątku składa się z czterech części:
1. Liturgia słowa - przypomina nam cierpienie Chrystusa
zapowiedziane przez proroka Izajasza. Wysłuchamy teŜ opisu Męki
Pańskiej w relacji bezpośredniego jej świadka, św. Jana, a słowa
Listu do Hebrajczyków pomogą nam zrozumieć sens śmierci
Chrystusa, „który stał się przyczyną zbawienia dla wszystkich”.
Liturgię słowa zakończy wielka modlitwa powszechna, w której
będziemy się modlić za wszystkich ludzi, bo za wszystkich umarł
Chrystus.
2. Szczególnie piękna jest druga część liturgii - adoracja
KrzyŜa. Wnosimy i odsłaniamy „drzewo krzyŜa, na którym zawisło
zbawienie świata”. Całujemy KrzyŜ i klękamy przed nim, by
podziękować za cierpienie i mękę Zbawiciela, a takŜe za
przebaczenie grzechów, które z KrzyŜa ofiarował nam Chrystus.
3. Komunia św. stanowi trzecią część liturgii Męki Pańskiej.
Przyjmując Ciało Pana łączymy się takŜe duchowo z ofiarą Jego
KrzyŜa i Jego zwycięstwa.
9
4. Na zakończenie liturgii zaniesiemy Najświętszy Sakrament
do „BoŜego Grobu”, aby tam rozwaŜać cierpienie Zbawiciela i
oczekiwać na radość zmartwychwstania
Dzisiejsza liturgia rozpoczyna się od procesji w całkowitej
ciszy, kapłan odziany w szaty liturgiczne koloru czerwonego, na znak
cierpienia i krwi, a takŜe królewskiej godności Chrystusa podejdzie do
ołtarza i upadnie na twarz. Ten gest oznacza nasze upokorzenie wobec
śmierci Chrystusa, której przyczyną były nasze grzechy, ale równieŜ
oznacza smutek i ból Kościoła. W czasie, gdy kapłan będzie modlić się
leŜąc krzyŜem, my wszyscy będziemy modlić się klęcząc i prosząc
Pana o miłosierdzie dla siebie i innych.
Procesja wejścia - Kapłan i diakon ubrani w szaty mszalne koloru czerwonego, udają
się do ołtarza i po oddaniu mu czci padają na twarz. Wszyscy zgromadzeni przez pewien
czas modlą się w ciszy. Następnie kapłan z posługującymi udaje się na miejsce
przewodniczenia. Zwrócony do wiernych odmawia modlitwę, opuszczając wezwanie:
Módlmy się.
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
LITURGIA SŁOWA
Komentarz przed pierwszym czytaniem
Rozpoczyna się pierwsza część Liturgii Wielkiego Piątku Liturgia Słowa.
Proroctwo Izajasza przepowiada owoce męki i cierpienia
Mesjasza, na którego Pan „zrzucił winy nas wszystkich”. Cierpienie
człowieka, zwłaszcza niewinnego, pozostanie zawsze tajemnicą.
Odpowiedź dał nam Chrystus. On z drogi krzyŜa czyni drogę chwały.
Pierwsze czytanie – Przebity za nasze grzechy (Iz 52, 13-53, 12)
Psalm 31
Komentarz przed drugim czytaniem
Drugie czytanie ukazuje nam Chrystusa, jedynego i najwyŜszego
Arcykapłana, który stał się sprawcą zbawienia dla wszystkich, którzy
Go słuchają. Chrystus jest naszym pośrednikiem u Ojca, dlatego z
ufnością zbliŜamy się do tronu łaski. Tym tronem łaski jest dziś dla
nas zwycięski KrzyŜ.
10
PRZYGOTOWANIE LITURGII TRIDUUM PASCHALNEGO
WIELKI CZWARTEK
Przygotowanie liturgii
Naczynia, szaty i księgi liturgiczne
1. W puszkach przygotować odpowiednią ilość chleba do
konsekracji na dziś i na dzień jutrzejszy.
2. Oprócz hostii dla celebransa i koncelebransów przygotować do
konsekracji jeszcze jedną hostię, która zostanie wystawiona w
dniu jutrzejszym do adoracji w Grobie Pańskim.
3. Szaty dla celebransa, koncelebransów i asysty koloru białego.
4. Welon.
5. Mszał.
Inne przedmioty potrzebne w czasie liturgii
1. Dzwonki i kołatki.
2. JeŜeli będzie obrzęd umycia nóg: miednicę, dzbanek z wodą, białe
płótno dla celebransa do obmycia nóg. Miska, dzbanek z wodą do
umycia rąk celebransa.
3. Kadzidło.
4. KrzyŜ.
5. Świece.
6. Mikrofon i pulpit dla komentatora.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Skład zespołu liturgicznego
Ceremoniarz
Pomocnik ceremoniarza (precentor)
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 1
Lektor (lub ministrant Słowa BoŜego) 2
Psałterzysta
Ministrant ołtarza 1
Ministrant ołtarza 2
Ministrant ołtarza 3
Ministrant ołtarza 4
Ministrant krzyŜa
Ministrant księgi
C
PC
L1
L2
P
OŁ 1
OŁ 2
OŁ 3
OŁ 4
K
MK
23
Komentarz przed procesją rezurekcyjną
Procesja rezurekcyjna jest uroczystym ogłoszeniem
zmartwychwstania Chrystusa i wezwaniem całego stworzenia do
udziału w triumfie Zmartwychwstałego.
Z radością chcemy pójść i ogłosić światu, Ŝe Chrystus nie jest
pogrzebany i zamknięty w grobie, jako niespełnione ideały. Chrystus
Ŝyje! On jest śyciem i chce abyśmy wszyscy Ŝyli! Radość, wesele,
zwycięstwo nad śmiercią, to dary, które otrzymaliśmy od Pana całego
stworzenia - od Boga Wszechmogącego, który zmienia nasze Ŝycie w
nowe Ŝycie.
(teraz zapalamy świece od Paschału)
Komentarz przed rozesłaniem
(jeŜeli procesja rezurekcyjna następuje rano)
Procesja rezurekcyjna jest uroczystym ogłoszeniem
zmartwychwstania Chrystusa i wezwaniem całego stworzenia do
udziału w triumfie Zmartwychwstałego.
Nie znamy dokładnie godziny zmartwychwstania Jezusa, ale
wiemy, iŜ rano juŜ Go nie było w grobie, dlatego jeszcze będziemy
adorować Chrystusa zwycięŜającego śmierć, by o świcie, z nastaniem
nowego dnia, ogłosić światu i samym sobie, Ŝe to szczęśliwy Dzień,
gdy Pan odnawia oblicze tej ziemi i czyni ją ziemią błogosławieństwa
przez swoje zwycięstwo nad śmiercią.
Drugie czytanie –
Chrystus stał się sprawcą wiecznego zbawienia dla wszystkich,
którzy Go słuchają (Hbr 4, 14-16; 5,7-9)
Komentarz przed Ewangelią Męki Pańskiej
Naoczny świadek, jedyny uczeń, który stał pod KrzyŜem,
święty Jan przedstawia ostatnią drogę Chrystusa, drogę krzyŜową.
Patrzy on na swojego Mistrza oczyma wiary. Dla niego i dla nas
UkrzyŜowany jest Królem, Kapłanem, Mesjaszem, Synem BoŜym i
Światłością, oświecającą wszystkich szukających prawdy. Ukazuje
nam przebite BoŜe Serce, które nie tyle chce nas osądzić, ile zbawić.
Śpiew przed Ewangelią
Ewangelia – Opis Męki Pańskiej (J 18, 1-19, 42)
Homilia
Komentarz przed modlitwą powszechną
Stajemy w duchu przed Chrystusem, wiszącym na ołtarzu
KrzyŜa, na którym złoŜył w ofierze swoje Ŝycie za wszystkich ludzi.
PodwyŜszony nad ziemią wszystkich pociągnął do Siebie. Dlatego
modlimy się za wszystkich ludzi i za cały świat. Czynimy to
posługując się modlitwą sięgającą staroŜytności chrześcijańskiej.
Diakon (kapłan) zapowiada intencję, następnie wszyscy modlą się w
ciszy, po której celebrans podsumowuje modlitwy zgromadzenia
specjalną prośbą. KaŜdorazowe Amen winno być świadomym
włączeniem się i osobistym potwierdzeniem.
Modlitwa powszechna – diakon, stojąc na ambonie, wypowiada wezwanie, w którym
podaje intencję modlitwy. Wszyscy przez pewien czas modlą się w ciszy, po czym kapłan, z
miejsca przewodniczenia lub stojąc przy ołtarzu, odmawia modlitwę z rękami rozłoŜonymi.
ADORACJA KRZYśA
22
Komentarz przed adoracją KrzyŜa
Rozpoczyna się druga część dzisiejszej Liturgii - adoracja
KrzyŜa. Odsłonięty KrzyŜ pragniemy z wdzięcznością uczcić.
KrzyŜ - narzędzie śmierci stał się znakiem zwycięstwa i
naszego zbawienia. Odsłonięcie KrzyŜa następuje w trzech etapach,
11
za kaŜdym razem klęka się i w odpowiedzi „Pójdźmy z pokłonem”
wyraŜa się wdzięczność Chrystusowi za trud naszego zbawienia.
Adorując dzisiaj z szacunkiem i poboŜnością KrzyŜ moŜemy
uzyskać odpust zupełny. Adoracja będzie miała następujący
porządek: w pierwszej kolejności podejdzie główny celebrans,
następnie koncelebransi, asysta, i wszyscy wierni.
Ofiary składane podczas adoracji są przeznaczone na
utrzymanie Grobu Pańskiego w Jerozolimie.
Ukazanie KrzyŜa –
FORMA I: Do ołtarza przynosi się zasłonięty KrzyŜ; dwaj
ministranci niosą przy nim zapalone świece. Kapłan, stojąc przed ołtarzem, bierze KrzyŜ,
odsłania jego górną część i podnosząc go śpiewa: Oto drzewo KrzyŜa..., w śpiewie pomaga
mu diakon, lub jeśli zachodzi potrzeba, schola. Wszyscy odpowiadają: Pójdźmy z pokłonem.
Po skończeniu śpiewu wszyscy klękają na oba kolana i przez chwilę oddają cześć KrzyŜowi.
W tym czasie kapłan trzyma wzniesiony KrzyŜ. Następnie kapłan odsłania prawe ramię
KrzyŜa i znowu podnosząc KrzyŜ śpiewa wezwanie: Oto drzewo KrzyŜa..., po czym odbywa
się wszystko jak poprzednio. Wreszcie odsłania KrzyŜ całkowicie, śpiewa po raz trzeci
wezwanie: Oto drzewo KrzyŜa... i wszystko odbywa się jak za pierwszym razem. Następie w
towarzystwie dwóch ministrantów, niosących zapalone świece, kapłan zanosi KrzyŜ na
miejsce między prezbiterium i nawą. KrzyŜ przekazuje ministrantom, którzy go podtrzymują;
świece stawia się po obu stronach KrzyŜa. Następuje adoracja jak niŜej.
FORMA II: Kapłan lub diakon udaje się z ministrantami do drzwi kościoła. Tu bierze nie
zasłonięty KrzyŜ, ministranci zaś biorą zapalone świece. Odbywa się teraz procesja z
KrzyŜem przez kościół do prezbiterium. W pobliŜu wejścia, pośrodku kościoła i przy wejściu
do prezbiterium, niosący KrzyŜ zatrzymuje się, podnosi go i śpiewa wezwanie: Oto drzewo
KrzyŜa... Wszyscy mu odpowiadają: Pójdźmy z pokłonem, po kaŜdej odpowiedzi klękają i
przez chwilę oddają cześć KrzyŜowi w milczeniu. Następnie KrzyŜ i świece umieszcza się tak,
jak wyŜej podano, i odbywa się adoracja.
Adoracja KrzyŜa – Kapłan, duchowieństwo i wierni przechodzą przed KrzyŜem
procesjonalnie i oddają mu cześć przez przyklęknięcie i ucałowanie. Adoruje się tylko jeden
KrzyŜ. Gdy z powodu wielkiej liczby wiernych nie jest moŜliwe, aby kaŜdy podszedł, moŜna
przeprowadzić adorację w następujący sposób: gdy część wiernych odda cześć KrzyŜowi,
kapłan bierze go, staje pośrodku przed ołtarzem i w krótkich słowach zachęca wiernych do
adoracji. Następnie podnosi KrzyŜ i trzyma go tak przez pewien czas, wierni oddają wtedy
cześć KrzyŜowi w milczeniu. Po zakończeniu adoracji zanosi się KrzyŜ na zwykłe miejsce i
stawia przy nim zapalone świece. Od czasu adoracji aŜ do rozpoczęcia Wigilii Paschalnej
przechodząc przed nim przyklęka się.
KOMUNIA ŚWIĘTA
Ołtarz nakrywa się obrusem i umieszcza na nim korporał i mszał.
12
Komentarz przed Komunią świętą
Następuje trzecia część Liturgii Wielkiego Piątku.
1) Przed rozpoczęciem obrzędów Wigilii naleŜy urządzić w odpowiednim miejscu i czasie
tzw. przyjęcie dzieci, zakończone modlitwą z egzorcyzmem (i namaszczeniem olejem
katechumenów). Liturgię słowa BoŜego moŜna opuścić.
2) Samo udzielenie sakramentu (nry 56-58, 60-63) następuje po poświęceniu wody tak, jak to
przewiduje liturgia Wigilii Paschalnej.
3) Opuszcza się potwierdzenie wyznania wiary rodziców przez celebransa i wspólnotę (nr
59), wręczenie zapalonej świecy (nr 65) i obrzęd "Effata".
4) Opuszcza się zakończenie obrzędu (nry 67-71 ).
Jeśli nie błogosławi się wody, odbywa się błogosławieństwo wody do pokropienia.
Odnowienie przyrzeczeń chrztu – po odnowieniu następuje pokropienie
wiernych. Jeśli są nowo ochrzczeni, wprowadza się ich między lud.
Opuszcza się wyznanie wiary.
Modlitwa powszechna
LITURGIA EUCHARYSTYCZNA
Komentarz do Liturgii Eucharystycznej
(teraz gasimy świece)
Odnowiliśmy w sobie łaskę chrztu świętego, przez który
zostaliśmy w Chrystusie wskrzeszeni do nowego Ŝycia. Teraz
Zmartwychwstały Pan zaprasza na swoją Ucztę paschalną. W
sakramentalny sposób dokona się w Ofierze paschalnej przejście
Chrystusa przez śmierć do Ŝycia, którego i my stajemy się
uczestnikami. Pełni radości składajmy Bogu Ojcu dzięki za dar
zmartwychwstania Chrystusa i naszego w nim udziału przez chrzest i
Eucharystię.
Procesja z darami
Modlitwa nad darami
1 Prefacja wielkanocna, nr 20
Modlitwa eucharystyczna – w Modlitwach 1-3, wspomnienie tajemnicy dnia
Obrzęd Komunii św.
Komentarz przed znakiem pokoju
Chrystus Zmartwychwstały przynosi pokój. PrzekaŜmy sobie jego
znak. Niech radość świąteczna zjednoczy nas z Chrystusem i między
sobą.
Modlitwa po Komunii
21
LITURGIA CHRZCIELNA
Kapłan z posługującymi podchodzi do chrzcielnicy. Jeśli są katechumeni, przyprowadzają
ich chrzestni, jeśli dzieci do chrztu, przynoszą je rodzice i chrzestni.
Komentarz do Liturgii chrzcielnej
Woda jest istotnym elementem potrzebnym do Ŝycia, dlatego
jest ona symbolem takŜe Ŝycia nadprzyrodzonego. Jest znakiem
rozpoczynającym Ŝycie BoŜe w człowieku w sakramencie chrztu.
Teologię znaku wody najlepiej tłumaczy nam modlitwa w czasie
poświęcenia wody chrzcielnej: " Prosimy Cię, Panie, niech przez
Syna Twojego zstąpi na tę wodę moc Ducha Świętego, aby wszyscy
przez chrzest pogrzebani razem z Chrystusem w śmierci, z Nim teŜ
powstali do nowego Ŝycia" (Mszał Rzymski). Dlatego chrzest i
odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych ma tak poczesne miejsce w
liturgii Nocy paschalnej. To właśnie ten sakrament wszczepił nas
najbardziej w paschalne misterium Chrystusa.
W tej trzeciej części liturgii paschalnej, Liturgia chrzcielna
składa się z trzech części: z Litanii do Wszystkich Świętych, z
błogosławieństwa wody i odnowienia przyrzeczeń chrztu świętego.
Pamiętajmy dzień, chwilę, w której Bóg nas przyjął jako swoje
dzieci, gdy rozpoczęliśmy Ŝycie w imię Trójcy Przenajświętszej.
Teraz juŜ nie rodzice, lecz my jako dojrzali ludzie moŜemy wyrzec
się panowania Złego, wyznać naszą wiarę w Boga i odnowić z Nim
przymierze zawarte na chrzcie świętym.
Za odnowienie przyrzeczeń chrzcielnych moŜna dziś uzyskać
odpust zupełny.
(Teraz wszyscy zapalamy świece. Ministranci podadzą
światło od paschału.)
Wprowadzenie - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Litania do Wszystkich Świętych – wszyscy stoją. Jeśli jest długa
droga do
chrzcielnicy, litanię śpiewa się podczas procesji, na czele której niesie się paschał.
Błogosławieństwo wody chrzcielnej – w odpowiednim momencie kapłan
wstawia paschał do wody.
Aklamacja „Chwała Ojcu...”
Następnie, jeśli są kandydaci odbywa się teraz chrzest i ew. bierzmowanie.
Chrzest Ilekroć udziela się dzieciom chrztu w Wigilię Paschalną, obrzęd powinien mieć
następującą kolejność:
20
Od KrzyŜa prowadzi nas liturgia do Komunii Świętej. Pragnie
nam przez to powiedzieć, Ŝe między Ofiarą na KrzyŜu a Eucharystią
istnieje ścisły związek. Uczestniczymy zawsze w eucharystycznej
Uczcie Baranka dzięki Jego ukrzyŜowaniu. Komunia Święta jest
pokarmem, jest owocem zerwanym z Drzewa KrzyŜa, z Drzewa
nowego i nieśmiertelnego śycia.
Za chwilę kapłan ukaŜe nam juŜ nie drzewo i symbol do
uwielbienia, ale samego Chrystusa, w Jego eucharystycznym i
uwielbionym Ciele. Przyjmując Go upodabniamy się do Niego, takŜe
w oddaniu i codziennym posłuszeństwie Bogu Ojcu aŜ do śmierci.
(teraz wszyscy wstańmy)
Diakon, lub kapłan przynosi Najświętszy Sakrament krótszą drogą z miejsca przechowania
do ołtarza. W tym czasie wszyscy stoją w milczeniu. Dwaj ministranci towarzyszą kapłanowi,
niosąc przy Najświętszym Sakramencie zapalone świece, które stawiają na ołtarzu lub obok
niego.
Obrzęd Komunii
Modlitwa po Komunii
PROCESJA DO GROBU PAŃSKIEGO
W kaplicy Grobu Pańskiego powinien być ołtarz, choćby przenośny, i tabernakulum do
przechowywania puszek z Najświętszym Sakramentem. Monstrancję, okrytą welonem, moŜna
wystawić na ołtarzu lub na tronie, który powinien być umieszczony blisko ołtarza.
Po modlitwie po Komunii Najświętszy Sakrament wystawia się na ołtarzu w monstrancji,
którą okrywa się białym przezroczystym welonem. Kapłan nakłada kadzidło do kadzielnicy,
klęka i okadza Najświętszy Sakrament, następnie w uroczystej procesji przenosi Go do
Grobu Pańskiego.
Komentarz do procesji do Grobu Pańskiego
Rozpoczyna się czwarta część Liturgii.
Zgodnie z wielowiekową tradycją na zakończenie liturgii
wielkopiątkowej przenosi się Najświętszy Sakrament do Grobu
Pańskiego. Naszą uwagę kierujemy przede wszystkim na wystawiony
w monstrancji Najświętszy Sakrament. Grób Pański jest wypełniony
prawdziwą obecnością Chrystusa.
Po wystawieniu Najświętszego Sakramentu w Grobie Pańskim następuje okadzenie i po
chwili milczenia kapłan odmawia modlitwę.
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Po krótkiej adoracji w ciszy kapłan i posługujący odchodzą do zakrystii. Po zakończeniu
liturgii obnaŜa się ołtarz w prezbiterium.
13
Siódme czytanie
– Pokropię was czystą wodą i dam wam serce nowe (Ez 36,16 -
17a.18 - 28))
WIGILIA PASCHALNA
Przed rozpoczęciem Wigilii Paschalnej na nowo dekoruje się ołtarz i prezbiterium. Przed
rozpoczęciem liturgii naleŜy zakończyć adorację przy Grobie Pańskim. Na figurę Chrystusa
leŜącego w grobie kładzie się białą zasłonę, a w Grobie Pańskim ustawia się figurę
Chrystusa Zmartwychwstałego. Po schowaniu Najświętszego Sakramentu i po komentarzu
wygasza się światła. Pod koniec Wigilii Paschalnej znowu zapala się światła w Grobie
Pańskim, jeŜeli wznawia się adorację.
Kapłan i diakon ubierają się w szaty mszalne koloru białego. NaleŜy przygotować świece dla
uczestników Wigilii.
W odpowiednim miejscu poza kościołem rozpala się ognisko. Gdy lud się zgromadzi,
przychodzi kapłan z posługującymi, z których jeden niesie paschał.
Komentarz przed rozpoczęciem Liturgii
Ta noc, która zapada nad światem jest wielka i święta. Za
chwilę rozpoczniemy Wigilię Wielkiej Nocy, Wigilię Paschalną,
Liturgię Zmartwychwstania, największe święto Kościoła. Ta
wigilijna liturgia jest czuwaniem na cześć Pana, by razem z Nim
powstać do nowego Ŝycia.
WaŜnymi znakami tej liturgii są ciemność i światło. W
ciemności człowiek czuje się źle, nie widzi drugiego człowieka, nie
widzi drogi wyjścia, czuje się opuszczony i osamotniony. W liturgii
w taką ciemność wkracza światło, zapalony Paschał - świeca, która
rozjaśni mroki. Takim światłem dla świata pozostaje nadal
zmartwychwstanie Chrystusa. On rozproszył wszelkie ciemności, On
wskazał drogę wyjścia. Wchodząc w Jego światłość wychodzimy ze
swojej samotności, strachu, egoizmu, by widzieć naszych bliźnich.
Od świecy paschalnej zapalimy nasze świece, bo tak Chrystus
rozjaśnił świat, a Jego lud niesie to światło wszystkim narodom.
Chrześcijanie to „Lumen Gentium” - Światłość Świata. Po zapaleniu
wszystkich świec, przy ich blasku zostanie odśpiewany hymn
pochwalny na cześć Chrystusa Zmartwychwstałego, którego
symbolizuje świeca paschalna.
W Liturgii słowa będziemy dzisiaj słuchać najwaŜniejszych
fragmentów Starego Testamentu, by przypomnieć sobie wielkie
dzieła, których dokonał Bóg dla swego ludu wybranego i dla nas. Po
ogłoszeniu radosnego „Alleluja” wysłuchamy słów Ewangelii
wieszczącej nam cud zmartwychwstania. Liturgia chrzcielna stanowi
14
Psalm 42; 43 lub 51
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Po ostatnim czytaniu ze Starego Testamentu oraz po psalmie responsoryjnym i modlitwie,
zapala się świece ołtarzowe.
Komentarz przed „Gloria”
Niech rozdzwonią się teraz wielkanocne dzwony, i na nowo
niech zabrzmi podniosły dźwięk organów, a w tej świątyni zabrzmi
radosny hymny pochwalny, bo Bóg spełnił swoje obietnice i napełnia
weselem swój Kościół na całej ziemi.
Gloria - w czasie śpiewu hymnu uderza się w dzwony, na nowo moŜna uŜywać organów.
Kolekta - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Komentarz przed ósmym czytaniem [Epistoła]
Odśpiewane uroczyście Gloria było przejściem ze Starego do
Nowego Testamentu. Zapowiedź staje się rzeczywistością. Święty
Paweł przypomina nam, Ŝe paschalne misterium Chrystusa realizuje
się przez chrzest w kaŜdym z nas.
W Chrystusie rozpoczęliśmy nowe Ŝycie, rozpoczęło się juŜ
nasze zmartwychwstanie; jako wyraz wdzięczności i radości znów
zaśpiewamy wielkanocne Alleluja - jest to okrzyk radości i powitania
Zmartwychwstałego Pana, który Ŝyje i jest obecny wśród nas.
Epistoła – Nowe Ŝycie (Rz 6,3 - 11)
Komentarz do śpiewu „Alleluja”
Śpiewem „Alleluja” ogłaszać będziemy radosną wieść:
„Chrystus prawdziwie zmartwychwstał”, „śmierć nad Nim nie ma juŜ
władzy”, nasza wiara nie jest daremna.
Psalm 118 (allelujatyczny)
– Kapłan uroczyście intonuje Alleluja, które wszyscy
powtarzają. Następnie psalmista śpiewa psalm, a lud powtarza refren Alleluja.
Ewangelia – nie przynosi się świeczników, moŜna natomiast uŜywać kadzidła.
Homilia
19
Komentarz przed czwartym czytaniem
Z misterium śmierci i zmartwychwstania Chrystusa zrodził się
Kościół, nowy lud BoŜy, umiłowana Oblubienica. Zapowiada to
proroctwo Izajasza, opisując wspaniałość przyszłego nowego miasta
Jeruzalem, miasta - Oblubienicy tj. Kościoła, do którego naleŜymy
przez chrzest, nowe przymierze.
Czwarte czytanie – Trwałość przymierza (Iz 54,4a.5 - 14)
Psalm 30
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Komentarz przed piątym czytaniem
Proroctwo Izajasza zapowiada nowe Przymierze, które zrodzi
się z wody chrztu i słowa BoŜego, gdyŜ jest ono skuteczne i ma
sakramentalną moc przeobraŜającą wierzącego.
Piąte czytanie – Nowe i wieczne przymierze (Iz 55,1 - 11)
Kantyk Iz 12, 2-5
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Komentarz przed szóstym czytaniem
Odrodzeni przez chrzest z wody i Ducha Świętego,
zawierzamy mądrości BoŜej, ukrytej w przykazaniach BoŜych. śyć
według mądrości BoŜej - to naśladować Chrystusa i kroczyć w
blasku Jego paschalnego światła.
Szóste czytanie – Mądrością jest księga przykazań Boga (Ba 3,9 - 15.32 - 4,4)
Psalm 19
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Komentarz przed siódmym czytaniem
Prorok Ezechiel na sześć wieków przed Chrystusem
zapowiada jedyne i definitywne oczyszczenie, jakie nastąpi w
sakramencie chrztu przez „pokropienie czystą wodą”. Bóg udzielił
nam swojego Ducha Świętego i odnowił nasze serca.
18
trzecią część Wigilii Paschalnej. Zostanie poświęcona woda (i
udzielony chrzest), a następnie z zapalonymi świecami odnowimy
przyrzeczenia chrzcielne, bo przez chrzest na zawsze zostaliśmy
złączeni ze Zmartwychwstałym Panem.
Następnie celebrować będziemy Liturgię eucharystyczną ze
Zmartwychwstałym Panem. On wyprowadza nas ze śmierci do Ŝycia,
z ciemności do światła, z niewoli do wolności, ze smutku do
prawdziwej paschalnej radości, która jaśnieje przez KrzyŜ.
Teraz zgasną wszystkie światła, a my pozostaniemy w
ciemności. Procesja uda się do ogniska, gdzie od poświęconego ognia
zostanie zapalony Paschał. Potem zostanie on wniesiony do kościoła.
Po trzecim wezwaniu: „Światło Chrystusa!” zapalimy nasze świece.
Nie zapalimy ich sami, lecz poświęcone światło zostanie przekazane
nam od Paschału, a my przekaŜemy je dalej stojącym obok nas.
(Wszyscy wychodzimy przed kościół.)
LITURGIA ŚWIATŁA
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Poświęcenie ognia
Nakreślenie symbolów na paschale – ministrant trzyma
paschał przed
celebransem. Kapłan na paschale Ŝłobi rylcem krzyŜ, nad nim grecką literę „Alfa”, pod
krzyŜem literę „Omega”, a na czterech polach pomiędzy ramionami krzyŜa cyfry bieŜącego
roku. Następnie kapłan zapala paschał od nowego ognia. Po zapaleniu paschału ministrant
nakłada do kadzielnicy węgle z ogniska i podaje kadzielnicę kapłanowi do nałoŜenia
kadzidła, po zasypaniu ministrant z kadzielnicą idzie na początek formującej się procesji.
Procesja – Diakon (lub kapłan) bierze paschał i wyrusza procesja. Na czele idzie
ministrant z dymiącą kadzielnicą, za nim niosący paschał, potem celebrans, duchowieństwo,
ministranci i lud. Wszyscy niosą świece nie zapalone. Przy drzwiach kościoła diakon
zatrzymuje się, podnosi paschał i śpiewa: Światło Chrystusa, wszyscy odpowiadają: Bogu
niech będą dzięki. Celebrans zapala swoją świecę od płomienia paschału. Diakon
przechodzi do środka kościoła, zatrzymuje się, podnosi paschał i śpiewa po raz drugi:
Światło Chrystusa. Wszyscy zapalają świece od płomienia paschału podając sobie światło.
Gdy diakon przyjdzie do ołtarza, stojąc zwrócony do ludu śpiewa: Światło Chrystusa, po raz
trzeci. Teraz zapala się wszystkie światła w kościele. Kapłan udaje się na miejsce
przewodniczenia. Diakon umieszcza paschał na świeczniku stojącym pośrodku prezbiterium
lub przy ambonie.
Komentarz do Orędzia Paschalnego
Stojąc z zapalonymi świecami będziemy słuchać orędzia
wielkanocnego i razem z diakonem (kapłanem) dziękować Bogu za
Chrystusowy dar zmartwychwstania, za zmazanie niewinną Krwią
15
dłuŜnego zapisu starodawnej winy. Podziwiając jasność płomienia
świecy paschalnej cieszymy się, Ŝe Chrystus zmartwychwstały
opromienia swoim blaskiem całą ziemię i kaŜdego z nas. Dzięki
Niemu wolni jesteśmy od mroku i strachu śmierci.
Za chwilę nastąpi okadzenie świecy paschalnej, co będzie
wyrazem uszanowania dla Światłości świata - Jezusa Chrystusa,
który wszystkich nas wydobył z ciemności śmierci grzechu.
nowego stworzenia. Przez Chrystusa,
otrzymujemy Jego nowe Ŝycie.
przez
Jego
chrzest,
Pierwsze czytanie – Stworzenie świata (Rdz 1,1 - 2,2 lub Rdz 1,1.26 -31a)
Psalm 104 lub 33
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Orędzie Wielkanocne – Nakłada
się kadzidło, jak przed Ewangelią, podczas Mszy
św., po czym diakon prosi celebransa o błogosławieństwo. Następnie diakon okadza księgę,
potem paschał i śpiewa Orędzie Wielkanocne. W razie konieczności Orędzie moŜe śpiewać
kantor. Opuszcza się wtedy błogosławieństwo i część tekstu od słów: A zatem proszę was,
bracia..., aŜ do końca wstępu, włącznie z pozdrowieniem: Pan z wami. Po zakończeniu
Orędzia wszyscy gaszą świece.
LITURGIA SŁOWA
Komentarz ogólny do Liturgii Słowa
(Teraz gasimy świece)
Po obrzędzie światła Kościół rozwaŜa wielkie dzieła, jakie
Pan Bóg dokonał od początku dla swego ludu, oraz odpowiada
ufnością na słowo i obietnice BoŜe. Bardzo obficie zastawiony stół
Słowa BoŜego w czasie naszego radosnego oczekiwania na
zwycięstwo Chrystusa, przedstawia nam całą Historię Zbawienia od
stworzenia świata, przez wyzwolenie z niewoli egipskiej, aŜ do
zanurzenia w śmierci i zmartwychwstaniu Chrystusa.
Zgromadzenie moŜe odpowiadać na słowo BoŜe śpiewem lub
medytacyjnym milczeniem. W liturgii słowa tej nocy szczególnie
waŜne i uroczyście wykonane będą dwa śpiewy: Gloria i Alleluja
przed Ewangelią.
Wprowadzenie - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Komentarz przed pierwszym czytaniem
Opis stworzenia świata jest hymnem wiary na cześć Stwórcy.
Koroną stworzenia jest człowiek, obraz i podobieństwo Boga.
Zmartwychwstały Chrystus jest nowym Adamem, jest pierworodnym
16
Komentarz przed drugim czytaniem
Ofiara Abrahama z jedynego swego syna Izaaka jest
zapowiedzią ofiary Chrystusa, jedynego Syna Ojca Przedwiecznego.
Uratowanie Izaaka od śmierci jest nagrodą za wiarę Abrahama.
Nasze zmartwychwstanie w Chrystusie przez chrzest uwarunkowane
jest równieŜ silną wiarą w to, co mówi Bóg.
Drugie czytanie – Ofiara Abrahama (Rdz 22,1 - 18 lub Rdz 22,1 - 2. 9 - 13.15 - 18)
Psalm 16
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
Komentarz przed trzecim czytaniem
Cudowne przejście przez wody Morza Czerwonego nie tylko
wyzwoliło z niewoli Naród wybrany, ale wyzwala i nas przez wodę
chrztu, który kontynuuje to co wtedy się zaczęło. Chrzest wprowadza
nas do prawdziwej Ziemi Obiecanej. Dlatego obchodzimy dziś
radośnie doroczne święto naszego wyzwolenia i prawdziwej
wolności.
Po tym czytaniu nie mówi się „Oto Słowo BoŜe”, ani „Bogu
niech będą dzięki”, gdyŜ wyrazi to śpiew, który jest dalszym ciągiem
czytania. Razem z MojŜeszem i synami Izraela pragniemy
podziękować Panu za wyzwolenie z niewoli grzechu i śmierci. Cuda
te powtarzają się i dziś w sakramentach wielkanocnych.
Trzecie czytanie – Przejście Izraela przez Morze czerwone (Wj 14,15 - 15,1)
Kantyk Wj 15
Modlitwa - ministranci przynoszą mszał i mikrofon do celebransa.
17