SPRAWOZDANIE FINANSOWE

SPRAWOZDANIE
FINANSOWE
dr Marek Masztalerz
SPRAWOZDAWCZOŚĆ FINANSOWA
Sprawozdanie finansowe jest finalnym „produktem” rachunkowości finansowej.
RACHUNKOWOŚĆ
KSIĘGOWOŚĆ
RACHUNEK KOSZTÓW
SPRAWOZDAWCZOŚĆ
FINANSOWA
Zasadniczym celem sprawozdania finansowego wg ustawy o rachunkowości
jest rzetelna i jasna prezentacja (TRUE & FAIR VIEW) sytuacji majątkowej
i finansowej oraz wyniku finansowego jednostki.
© Marek Masztalerz
1
FUNKCJE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
FUNKCJA
INFORMACYJNA
FUNKCJA
DOKUMENTACYJNA
sprawozdanie pozwala określić stan
faktyczny, tworzy podstawy planowania,
ułatwia podejmowanie decyzji
sprawozdanie jest wiarygodnym
źródłem udokumentowanych
informacji historycznych
FUNKCJA
ANALITYCZNA
sprawozdanie zawiera zbiór informacji
niezbędnych do przeprowadzenia analizy
ekonomiczno-finansowej jednostki
FUNKCJA
KONTROLNA
sprawozdanie umoŜliwia ocenę realizacji
zamierzeń oraz ocenę działalności
jednostki
© Marek Masztalerz
CELE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH wg MSSF
Celem sprawozdań finansowych według Międzynarodowych Standardów
Sprawozdawczości Finansowej jest dostarczenie informacji o sytuacji
finansowej, o wynikach jednostki oraz o zachodzących zmianach w jej
sytuacji finansowej, które mogą być przydatne wielu uŜytkownikom
sprawozdań finansowych w podejmowaniu decyzji o charakterze
ekonomicznym.
Zgodnie z MSSF sprawozdawczość finansowa stanowi równieŜ podstawę
do oceny kierownictwa jednostki za zarządzanie powierzonym majątkiem,
czyli wskazuje na odpowiedzialność kierownictwa jednostki za naleŜyte
wykorzystanie majątku w okresie objętym sprawozdaniem finansowym.
Cele sprawozdań finansowych przyjęte w MSSF zostały oparte na
wielopoziomowych załoŜeniach koncepcyjnych (Conceptual Framework)
sporządzania i prezentacji sprawozdań finansowych Komitetu MSR.
© Marek Masztalerz
2
ZAŁOśENIA KONCEPCYJNE MSSF
Cele sprawozdań finansowych.
UŜytkownicy sprawozdań oraz ich potrzeby informacyjne.
Zasady podstawowe:
zasada memoriału i zasada kontynuacji działalności.
Cechy jakościowe sprawozdań finansowych
Składniki sprawozdania finansowego. Podstawowe definicje
Ujmowanie i wycena składników w sprawozdaniu
finansowym.
© Marek Masztalerz
UśYTKOWNICY SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH
I ICH POTRZEBY INFORMACYJNE
INWESTORZY
UśYTKOWNICY
ZEWNĘTRZNI
RZĄD
I JEGO
AGENDY
KREDYTODAWCY
ORGANY
PODATKOWE
KONTRAHENCI
SPOŁECZEŃSTWO
UśYTKOWNICY
WEWNĘTRZNI
ZWIĄZKI
ZAWODOWE
ZARZĄD
PRACOWNICY
© Marek Masztalerz
3
ZASADY PODSTAWOWE wg MSSF
wpływa na EWIDENCJĘ
ZASADA MEMORIAŁU
polega na ujmowaniu transakcji i innych zdarzeń z chwilą ich
wystąpienia, niezaleŜnie od momentu otrzymania lub wydatkowania
środków pienięŜnych. Operacje gospodarcze muszą być ujęte w księgach
rachunkowych i sprawozdaniu finansowym w okresie, którego dotyczą.
ZASADA KONTYNUACJI
wpływa na WYCENĘ
oznacza, Ŝe jednostka jest w stanie prowadzić swoja działalność i będzie
ją kontynuować w dającej się przewidzieć przyszłości w niezmniejszonym
istotnie zakresie. JeŜeli jednostka zamierza lub jest zmuszona zaprzestać
prowadzonej działalności albo powaŜnie ją ograniczyć, to fakt ten musi
ujawnić w dodatkowych informacjach i objaśnieniach, poniewaŜ ma to
wpływ na sposób wyceny aktywów i pasywów.
© Marek Masztalerz
HIERARCHIA CECH JAKOŚCIOWYCH
SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO
TRUE & FAIR VIEW
ZROZUMIAŁOŚĆ
PRZYDATNOŚĆ
WIARYGODNOŚĆ
PORÓWNYWALNOŚĆ
PRAWDZIWOŚĆ
ISTOTNOŚĆ
RZETELNOŚĆ
JEDNOLITOŚĆ
SPRAWDZALNOŚĆ
CIĄGŁOŚĆ
PRZEWAGA TREŚCI
NAD FORMĄ
TERMINOWOŚĆ
PRZEJRZYSTOŚĆ
I JASNOŚĆ
NEUTRALNOŚĆ
OSTROśNOŚĆ
KOMPLETNOŚĆ
© Marek Masztalerz
4
CECHY JAKOŚCIOWE
SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH (1)
ZROZUMIAŁOŚĆ
Informacje są zrozumiałe dla uŜytkowników, co umoŜliwia
poprawne odczytanie treści sprawozdania i analizę danych.
PRAWDZIWOŚĆ
Informacje są zgodne z prawdą, tj. z faktycznymi zdarzeniami
gospodarczymi.
PRZEJRZYSTOŚĆ
PRZYDATNOŚĆ
ISTOTNOŚĆ
Informacje są przedstawione w sposób uporządkowany,
chronologiczny i systematyczny oraz oparty na poprawnej
metodologii; nie mogą „zaciemniać’ obrazu jednostki.
Informacja jest przydatna wtedy, gdy jej ujawnienie wpływa
znacząco na decyzje podejmowane przez uŜytkowników.
Informacja nie jest nadmiernie rozbudowana, koncentruje się
na kluczowych zagadnieniach, umoŜliwiających trafną ocenę
przeszłych zdarzeń i i wyrobienie poglądu o przyszłości.
© Marek Masztalerz
CECHY JAKOŚCIOWE
SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH (2)
WIARYGODNOŚĆ
RZETELNOŚĆ
Informacje wiernie (wiarygodnie) odzwierciedlają
rzeczywistość gospodarczą: są wolne od błędów
rachunkowych, bezstronne, obiektywne.
Sprawozdanie jest sporządzone na podstawie rzetelnie
prowadzonych ksiąg rachunkowych oraz dokumentacji
źródłowej, zweryfikowanej w ramach inwentaryzacji.
SPRAWDZALNOŚĆ
MoŜliwość szybkiego skonfrontowania danych liczbowych
sprawozdania finansowego ze źródłami księgowymi.
PRZEWAGA TREŚCI
NAD FORMĄ
Informacje wiernie oddają zdarzenia zgodnie z ich treścią
ekonomiczną a nie tylko poprawnie pod względem
formalnym (prawnym).
NEUTRALNOŚĆ
Informacje są obiektywne i nietendencyjne oraz nie wpływają
na podejmowanie ukierunkowanych decyzji.
© Marek Masztalerz
5
CECHY JAKOŚCIOWE
SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH (3)
OSTROśNOŚĆ
Uwzględnianie określonego stopnia przezorności w wycenie,
tak aby aktywa nie były zawyŜone a długi zaniŜone.
Uznawanie przychodów, gdy są pewne i kosztów – gdy są
tylko prawdopodobne.
KOMPLETNOŚĆ
W sprawozdaniu uwzględnione są skutki wszystkich zdarzeń
gospodarczych oraz wszystkie składniki (bez kompensat).
PORÓWNYWALNOŚĆ
JEDNOLITOŚĆ
Informacje są porównywalne w wymiarze wewnętrznym
(róŜne okresy) i zewnętrznym (inne podmioty).
Stosowanie w kolejnych okresach tych samych ustaleń
merytorycznych i metodycznych w zakresie wyceny i
ujmowania informacji liczbowych.
CIĄGŁOŚĆ
Informacje z końca okresu poprzedniego pokrywają się z
informacjami z początku kolejnego okresu.
TERMINOWOŚĆ
Sprawozdanie jest sporządzone, zatwierdzone i złoŜone w
terminach przewidzianych w przepisach.
© Marek Masztalerz
KLASYFIKACJA SPRAWOZDAŃ
FINANSOWYCH
ZłoŜoność podmiotu
Powtarzalność
Okres sprawozdawczy
Stopień szczegółowości
Metoda sporządzenia
sprawozdanie jednostkowe
sprawozdanie łączne
sprawozdanie skonsolidowane
sprawozdanie systematyczne
sprawozdanie sporadyczne
sprawozdanie roczne
sprawozdanie półroczne
sprawozdanie kwartalne
sprawozdanie szczegółowe
sprawozdanie uproszczone
metoda brutto
metoda netto
metoda mieszana
© Marek Masztalerz
6
ELEMENTY SPRAWOZDANIA
FINANSOWEGO
majątek jednostki oraz źródła jego finansowania
BILANS
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW
PIENIĘśNYCH
przychody i koszty działalności oraz wynik finansowy
wpływy i wydatki gotówkowe
wprowadzenie do sprawozdania, opis polityki rachunkowości,
proponowany sposób podziału zysku lub pokrycia straty, dane
o zatrudnieniu i organach jednostki, dodatkowe objaśnienia
INFORMACJA
DODATKOWA
ZESTAWIENIE ZMIAN
W KAPITALE WŁASNYM
zmiany składników kapitału własnego
opis zdarzeń istotnie wpływających na jednostkę,
przewidywany rozwój, waŜne osiągnięcia w
dziedzinie badań i rozwoju, sytuacja finansowa
SPRAWOZDANIE
Z DZIAŁALNOŚCI
© Marek Masztalerz
PODMIOTY SPRAWOZDANIA
FINANSOWEGO
BILANS
RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT
wszystkie podmioty
ustawy o rachunkowości
INFORMACJA DODATKOWA
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW PIENIĘśNYCH
ZESTAWIENIE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
jednostki, których sprawozdanie
podlega corocznemu badaniu
przez biegłego rewidenta
spółki akcyjne, spółki z o.o.,
towarzystwa ubezpieczeń
wzajemnych, spółdzielnie,
przedsiębiorstwa państwowe
i inne jednostki wymienione
w odrębnych przepisach
© Marek Masztalerz
7
JEDNOSTKI PODLEGAJĄCE BADANIU
PRZEZ BIEGŁEGO REWIDENTA
• banki
• zakłady ubezpieczeń
• fundusze inwestycyjne i emerytalne
• spółki akcyjne
• grupy kapitałowe
• jednostki, które spełniły co najmniej dwa
z poniŜszych warunków:
-
średnioroczne zatrudnienie co najmniej
50 osób (etatów),
-
suma aktywów bilansu na koniec roku
co najmniej 2 500 000 euro
-
przychody netto ze sprzedaŜy produktów
i towarów oraz z operacji finansowych
co najmniej 5 000 000 euro
© Marek Masztalerz
SPRAWOZDANIE FINANSOWE
– WAśNE TERMINY
Sprawozdanie finansowe sporządza się obowiązkowo na koniec roku obrotowego
(najczęściej na dzień 31 grudnia). Spółki giełdowe mają obowiązek publikacji
sprawozdań co pół roku. Poza tym sprawozdanie naleŜy sporządzić na dzień
przed ogłoszeniem upadłości lub postawieniem w stan likwidacji.
Sprawozdanie finansowe powinno zostać sporządzone nie później niŜ
w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego a zatwierdzone nie później
niŜ w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego.
Sprawozdanie finansowe wraz z opinią biegłego rewidenta (jeśli firma podlega badaniu)
oraz dokumentem zatwierdzenia i dokumentem dotyczącym podziału zysku lub straty
jest składane w rejestrze sądowym w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania.
Sprawozdanie finansowe jednostek podlegających badaniu jest ogłaszane
w Dzienniku Urzędowym – „Monitor Polski B”, a w przypadku spółdzielni
– w „Monitorze Spółdzielczym”.
© Marek Masztalerz
8
Jak szukać sprawozdań finansowych?
Krajowy Rejestr Sądowy (KRS) – moŜliwe wyszukiwanie podmiotów
poprzez Internet jak równieŜ w oddziałach KRS. Sprawozdania – jak
i inne dokumenty dotyczące firmy – są dostępne w oddziałach.
Monitor Polski B – zawiera sprawozdania podmiotów objętych
obligatoryjnym badaniem przez biegłego rewidenta. Wstępne
wyszukiwanie: www.monitorb.pl
Strony internetowe firm. Spółki notowane na giełdzie publikują swoje
sprawozdania finansowe (raporty roczne, półroczne i kwartalne) na
swoich stronach internetowych w działach nazywanych: „Dane
finansowe” lub „Relacje inwestorskie” lub „Dla inwestorów”.
Niektóre podmioty zagraniczne publikują swoje sprawozdania
finansowe (financial reports) na swoich stronach internetowych
w dziale „Investor Relations”.
© Marek Masztalerz
RACHUNEK PRZEPŁYWÓW
PIENIĘśNYCH
Rachunek przepływów pienięŜnych (CASH FLOW)
jest zestawieniem wpływów i wydatków gotówkowych.
DZIAŁALNOŚĆ
OPERACYJNA
DZIAŁALNOŚĆ
INWESTYCYJNA
DZIAŁALNOŚĆ
FINANSOWA
wpływy ze sprzedaŜy oraz wydatki operacyjne
(np. wypłata wynagrodzeń, zakup usług,
materiałów i towarów)
wpływy i wydatki związane z zakupem
i sprzedaŜą środków trwałych, wartości
niematerialnych i aktywów finansowych
wpływy i wydatki związane z finansowaniem
działalności (kredyty, emisja akcji i obligacji,
leasing finansowy)
© Marek Masztalerz
9
METODY SPORZĄDZANIA RACHUNKU
PRZEPŁYWÓW PIENIĘśNYCH
METODA BEZPOŚREDNIA
DZIAŁALNOŚĆ
OPERACYJNA
DZIAŁALNOŚĆ
INWESTYCYJNA
DZIAŁALNOŚĆ
FINANSOWA
+ wpływy ze sprzedaŜy
– wydatki operacyjne
METODA POŚREDNIA
+ zysk netto
+/– korekty zysku netto
+ wpływy ze zbycia środków trwałych, wartości niematerialnych oraz
inwestycji
+ wpływy z aktywów finansowych (dywidendy, odsetki, spłata poŜyczki)
– wydatki na zakup środków trwałych, wartości niematerialnych oraz
inwestycji
– udzielone poŜyczki
+ wpływy z emisji akcji oraz dopłat do kapitału
+ zaciągnięte kredyty i poŜyczki oraz wpływy z emisji obligacji
– wypłacone dywidendy
– spłata kredytów i poŜyczek (takŜe odsetek) oraz wykup obligacji
– płatności z tytułu leasingu finansowego
© Marek Masztalerz
PODSTAWOWE KOREKTY
W METODZIE POŚREDNIEJ
ZYSK NETTO
+ amortyzacja
+ straty / - zyski z tytułu róŜnic kursowych
+ zapłacone / - otrzymane odsetki
+ strata / - zysk z działalności inwestycyjnej
+ wzrost / - spadek stanu rezerw
+ spadek / - wzrost stanu zapasów
+ spadek / - wzrost stanu naleŜności
+ wzrost / - spadek stanu zobowiązań krótkoterminowych
= PRZEPŁYWY PIENIĘśNE Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ
© Marek Masztalerz
10
CASH FLOW – treść przykładu (1)
Sklep internetowy OMEGA zajmuje się handlem drobnym
sprzętem elektronicznym. Bilans firmy na dzień 1.03.2009
przedstawiono w tabeli. W marcu zaksięgowano 12 operacji
gospodarczych. Dokonaj księgowań, ustal wynik finansowy,
sporządź bilans zamknięcia i rachunek przepływów pienięŜnych.
AKTYWA
zł
PASYWA
zł
Środki trwałe
12 000 Kapitał podstawowy
50 000
Zapasy
77 000 Zysk netto
45 000
NaleŜności
16 000
Papiery wartościowe
Gotówka
SUMA
8 000 Kredyt długoterminowy
22 000
30 000 Zobowiązania handlowe
26 000
143 000
143 000
SUMA
© Marek Masztalerz
CASH FLOW – treść przykładu (2)
1.
Zakupiono i przyjęto do magazynu towary o wartości 28 000 zł. Gotówką opłacono
75% a pozostała część płatności zostanie dokonana w kwietniu.
2.
Wystawiono faktury sprzedaŜy na łączną kwotę 100 000 zł. Wartość sprzedanych
towarów według ich cen zakupu wyniosła 74 000 zł. Nie wszyscy odbiorcy zapłacili
za dostarczone towary w marcu – 20% płatności ma zostać dokonana w kwietniu.
3.
Zakupiono za gotówkę i przekazano do zuŜycia materiały biurowe o wartości 300 zł.
4.
Otrzymano faktury za usługi obce na kwotę 6 000 zł. Opłacono gotówką 80% faktur.
5.
Koszty amortyzacji wyniosły 700 zł.
6.
Zakupiono za gotówkę nowy serwer o wartości 4 000 zł.
7.
Naliczono i wypłacono wynagrodzenia w kwocie 8 000 zł.
8.
Spłacono ratę kapitałową kredytu 800 zł oraz odsetki 200 zł.
9.
Wpłynęła część zaległych naleŜności z lutego w kwocie 7 000 zł.
10. Spłacono część zaległych zobowiązań z lutego w kwocie 15 000 zł.
11. Zakupiono za gotówkę obligacje Skarbu Państwa za kwotę 5 000 zł.
12. Naliczono i odprowadzono zaliczkę na podatek dochodowy 1 200 zł.
© Marek Masztalerz
11
12