program rozwoju sportu i rekreacji
Transkrypt
program rozwoju sportu i rekreacji
Załącznik do Uchwały Nr XXXIII/337/2004. Rady Miejskiej Rumi z dnia 20 grudnia 2004 r. „Kiedy boisko jest martwe, diabeł jest żywy, a kiedy boisko jest żywe, diabeł jest martwy” (ks. Jan Bosko) PROGRAM ROZWOJU SPORTU I REKREACJI W RUMI W LATACH 2005 – 2012 Rumia 2004 Spis treści: str. I. Wprowadzenie 3 II. Rola i zadanie samorządu w rozwoju sportu 3 III. Aktualny stan sportu w Rumi oraz jego uwarunkowania 1. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji 2. Organizacje Pozarządowe 3. Sport szkolny oraz szkolenie dzieci uzdolnionych sportowo 4. Sport dla wszystkich i osób niepełnosprawnych 5. Rumski sport wyczynowy (wg dyscyplin sportu) 4 4 6 10 11 12 IV. Strategiczne cele rozwoju sportu w Rumi w latach 2005 – 2012 1. Cele główne i jego składowe 2. Priorytety w strategii rumskiego sportu 13 13 14 V. Warunki i sposób realizacji celów strategicznych 1. Wychowanie fizyczne i sport szkolny w rumskich szkołach 2. Szkolenie dzieci uzdolnionych sportowo 3. Sport dla wszystkich i osób niepełnosprawnych 14 14 15 16 VI. Doskonalenie kadr nauczycielsko – trenerskich 16 VII. Rozwój bazy i obiektów sportowych w naszym mieście 16 VIII. Współpraca z powiatem oraz sąsiednimi miastami w ramach Małego Trójmiasta Kaszubskiego i z innymi samorządami 17 IX. Zasady finansowe i nakłady na realizację celów strategicznych 17 X. Rozwój sportu wyczynowego 17 XI. Rada Programowa ds. Sportu przy Burmistrzu Miasta 18 XII. Realizacja programu rozwoju sportu i rekreacji 18 XIII. Zakończenie 19 XIV. Spis wykresów 20 2 I. Wprowadzenie Projekt niniejszego dokumentu powstał w oparciu o analizę tendencji i ocenę aktualnego stanu sportu w Polsce w dostosowaniu do warunków, jakie posiadamy w naszym mieście. Biorąc pod uwagę wartości społeczne, biologiczne i ekonomiczne sportu, w projekcie podjęto próbę sformułowania celów w ramach programu rozwoju sportu, na realizację, których należałoby skupić nasze siły i środki w nadchodzących latach. Sport jest stałym elementem współczesnej cywilizacji, stanowi specyficzną dziedzinę ludzkiej aktywności wyrastającą z naturalnych potrzeb człowieka – aktywności ruchowej, rozwoju sprawności fizycznej, nabywanie umiejętności ruchowych i ich prezentacji w trakcie rywalizacji. Sportowa aktywność dziecka w wieku szkolnym sprzyja prawidłowemu rozwojowi biologicznemu a systematyczny trening oraz uczestnictwo w zawodach sportowych kształtują psychofizyczny model młodego człowieka – ambicję, wytrwałość, odporność, systematyczność. Sport pomaga w zapobieganiu patologiom społecznym, zwłaszcza wśród młodego pokolenia i stanowi niejako antidotum na plagę narkomanii czy alkoholizmu. Sport szkolny jest czynnikiem stymulującym rozwój młodych ludzi w wymiarze psychofizycznym, stanowić też może wstępny etap do dalszej kariery sportowej uzdolnionej młodzieży. Sport traktowany jako aktywność ruchowa służy podtrzymaniu zdrowia, sprawności fizycznej, wydolności i dobrego samopoczucia. Olbrzymia rola sportu także dla osób niepełnosprawnych jest coraz bardziej obecna w całym świecie. Sport można uprawiać w różnym wieku i w różnych formach odpowiadającym potrzebom jednostki, jej zainteresowaniom i możliwościom. Obecnie obserwujemy zdecydowane przekształcenie się sportu. Z zamkniętego systemu, który stwarza selektywną ofertę realizowany tylko poprzez kluby sportowe, sport przekształca się w otwarty system – autonomiczny element życia społecznego. Sport, bowiem przy dalszym skracaniu czasu pracy i rozszerzaniu okresu urlopowego, będzie jednym ze sposobów spędzania wolnego czasu. Sport coraz bardziej wiąże się z interesami ekonomicznymi i politycznymi tworzy rynki pracy i produkcji. W następstwie rosnącego znaczenia nowych źródeł przekazu, sport będzie ważną częścią programu rozrywek człowieka XXI wieku. II. Rola i zadania samorządu w rozwoju sportu Podstawowym ośrodkiem decyzyjnym regulującym funkcjonowanie systemu sportu jest państwo. Rolą jego jest tworzenie prawa regulującego zasady uczestnictwa w sporcie i sportowej działalności, kształcenie nauczycieli i trenerów, promocja sportu za pośrednictwem mediów. Istotną rolę również odgrywają władze samorządowe, autonomiczne stowarzyszenia i organizacje sportowe, spółki prawa handlowego, lokalne środowiska zawodowe, szkoły, kościoły, wojsko i inne podmioty. To właśnie samorządowcy będący „na dole” są autentycznymi gospodarzami i najlepiej są zorientowani w aktualnym stanie i potrzebach organizacji sportowych działających na ich terenie. W przyjęciu programu sportu decydujący głos winni mieć reprezentujący daną społeczność wybrani w demokratycznych wyborach radni. Radni z powodzeniem mogą się posiłkować rzetelną analizą aktualnego stanu organizacyjno – szkoleniowego rumskiego sportu opracowanego przez grono wytypowanych trenerów i działaczy o największych dokonaniach sportowych. Bardzo istotną sprawą jest opracowanie takiego programu rozwoju sportu, który byłby niezależny od wyników kolejnych wyborów samorządowych. Szczegółowy program rozwoju poszczególnych dyscyplin sportu winny przygotować wiodące kluby sportowe w mieście. Proponuje się powołać Radę Programową ds. Sportu składającą się z trenerów i działaczy sportowych, których rolą będzie okresowa analiza i ocena realizacji założonych w programach celów i zadań. 3 III. Aktualny stan sportu w Rumi oraz jego uwarunkowania 1. Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji Realizacja zadań ustawowych z zakresu kultury fizycznej należy przede wszystkim do budżetowej jednostki organizacyjnej Gminy Rumia, którą jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, mający siedzibę przy ul. Mickiewicza 49, tel. 771-17-37, 36 Na bazę Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji składa się: - Hala Widowiskowo-Sportowa z siłownią, sauną, salą aerobiku oraz zapleczem noclegowym - Stadion MOSiR – boisko główne i treningowe, - Boisko przy ul. 1 Maja – boisko wielofunkcyjne: piłka koszykowa, piłka siatkowa, piłka nożna, - Boisko przy ul. Gdyńskiej- piłka nożna Hala MOSiR Rumia, ul. Mickiewicza 43 Do zakresu działalności MOSiR należy - organizacja imprez sportowych - organizacja imprez rekreacyjnych, - organizacja imprez kulturalnych, - promocja sportu, - udostępnianie obiektów MOSiR, - współpraca z organizacjami sportowymi, - współpraca ze szkołami. 4 Najważniejszymi imprezami sportowymi organizowanymi przez MOSiR lub przy jego współudziale są: - Tour de Pologne i Kryterium Kolarskie, - Międzynarodowy Turniej w Gimnastyce Artystycznej w Układach Indywidualnych i Zbiorowych (z udziałem najlepszych drużyn światowych), - Mecze I Ligi Piłki Siatkowej Kobiet TPS Rumia, - NBA Rumi (piłka koszykowa), - Grand Prix Rumi w Piłce Siatkowej, - Grand Prix Rumi w Tenisie Stołowym, - Grand Prix w Tenisie Ziemnym, - Piknik z Korzeniem, - Bieg Pokoju, - Sztafety Olimpijskie o Puchar Dyrektora MOSiR, - Mistrzostwa Lekkoatletyczne Szkół Podstawowych i Gimnazjalnych, - „Akcja Lato” i „Akcja Zima”, - Imprezy Szkolnego Związku Sportowego. Najważniejszymi imprezami rekreacyjnymi organizowanymi przez MOSiR lub przy jego współudziale są: - Sylwester na stadionie, - Festyny: „3 Maja”, „Jarmark Kaszubski”, Letnie Koncerty Gwiazd. Łącznie MOSiR jest organizatorem lub współorganizatorem ponad 220 imprez rocznie. Wykres nr 1 - Koszty utrzymania MOSiR w latach 2002 i 2003 (w zł.) 1 400 000 600 000 820 900 800 000 927 020 1 105 870 1 000 000 1 286 310 1 200 000 dotacja z gminy środki specjalne razem 0 359 290 200 000 284 970 400 000 2002 2003 5 2. Organizacje Pozarządowe Oprócz MOSiR w mieście działa szereg organizacji pozarządowych o charakterze sportowo-rekreacyjnym: Kluby sportowe - Miejski Klub Sportowy ORKAN – piłka nożna - Osiedlowy Klub Sportowy JANOWO – piłka nożna, unihokej - Rumski Klub Sportowy - lekkoatletyka - Towarzystwo Przyjaciół Siatkówki RUMIA – siatkówka żeńska Uczniowskie Kluby Sportowe - Szkolny Związek Sportowy - UKS „Zagórzanka - Korzeniowski.pl” – chód sportowy, unihokej - UKS Szkółka Kolarska "STEF-AN" - kolarstwo - UKS SIÓDEMKA – bieg na orientację - UKS „I LO VIKING” Rumia – piłka koszykowa, piłka siatkowa - UKS przy Ekologicznej Szkole Społecznej EKOLOG - unihokej - UKS Zespołu Szkół Ogólnokształcących - siatkówka - UKS przy Salezjańskim Liceum Ogólnokształcącym – taniec, wspinaczka sportowa, siatkówka - UKS INTEGRUS przy SP Nr 6 – zajęcia integracyjne (basen, jazda konna) - UKS „Szmelta” – piłka nożna Działalność sportowo-rekreacyjna jest jednym z zadań między innymi takich organizacji jak: - Stowarzyszenie Lokalne Salezjańskiej Organizacji Sportowej przy Parafii p.w. Św. Krzyża w Rumi SALOS – tenis stołowy, piłka nożna, organizator „Akcji Lato i Akcji Zima”, festyny rekreacyjne, - Oratorium Ośrodek Młodzieżowy im. Św. Dominika Savio przy Parafii NMP Wspomożenia Wiernych – organizator turniejów sportowych w piłce nożnej, koszykowej, tenisie stołowym, festynów rekreacyjnych oraz „Akcji Lato i Akcji Zima”, - Związek Harcerstwa Polskiego – organizator „Akcji Lato i Akcji Zima”, szkółka żeglarska, ściana wspinaczkowa, - Międzynarodowe Stowarzyszenie Miłośników Kultury Japonii BUDUKAN SAKURA – karate - Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej Ognisko ORZEŁ – tenis ziemny - Polskie Stowarzyszenie Klasy Puck Oddział Rumia – regaty Klasy Puck - Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej Ognisko SENIOR – zajęcia rekreacyjne dla seniorów - Stowarzyszenie Rumian - Polski Związek Hodowców Gołębi Pocztowych Zarząd Oddziału PL-072 – wystawy i pokazy gołębi, udział w lotach - Polski Związek Łowiecki Koło Łowieckie BAŻANT - Polski Związek Wędkarski Koło Rumia - Klub Jeździecki Jackiewiczów 6 Wykres nr 2 - Organizacje sportowe z podziałem na formy prowadzonej działalności 30 26 25 20 15 10 10 12 kluby UKS inne stow. razem 4 5 0 ilość Stowarzyszenia te prowadzą różnego rodzaju zajęcia sportowo-rekreacyjne wśród dzieci, młodzieży i dorosłych. Uczniowskie kluby sportowe angażują uczniów do różnorodnych form aktywności ruchowej. Każdy z UKS popularyzuje inną dyscyplinę sportu (unihokej, biegi na orientację, koszykówka, siatkówka, kolarstwo, chód sportowy, taniec i aerobik, wspinaczka sportowa i inne). Niektóre odnoszą znaczne sukcesy sportowe. Inne są świetnymi organizatorami imprez sportowych i rekreacyjnych, często współpracując z MOSiR. W szkołach działa Międzyszkolny Związek Sportowy organizujący zawody sportowe we wszystkich dyscyplinach sportu wśród dzieci Szkół Podstawowych i młodzieży Szkół Gimnazjalnych. Ważniejszymi imprezami sportowo-rekreacyjnymi organizowanymi przez stowarzyszenia są: - Mecze I Ligi Piłki Siatkowej Kobiet (TPS Rumia) - Rumska Liga Halowa (MKS Orkan) - Grand Prix Rumi w Tenisie Ziemnym (TKKF Orzeł) - Puchar Bałtyku w Biegu na Orientację (UKS Siódemka) - Turniej Streetball “Rumia Cup”(UKS I – LO Viking Rumia) - Pomorska Liga Karate (Budokan Sakura) - Bieg Wielkanocny (Klub Młodzieżowy Zagórzak) - Turniej Unihokeja (OKS Janowo, UKS Zagórzanka-Korzeniowski.pl) - Biegi Przełajowe (Szkolny Związek Sportowy) - Regaty Żeglarskie w Klasie Puck (Stowarzyszenie Klasy Puck Oddział Rumia) Również w ramach realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych finansowane są działania w zakresie sportu i rekreacji. - godziny pozalekcyjne w szkołach dla dzieci i młodzieży - zajęcia sportowe i rekreacyjne (profilaktyka czasu wolnego), - wyposażenie placów zabaw (ul.: Reja, Sabata, Płk. Dąbka, Broniewskiego, Dąbrowskiego, Mickiewicza oraz Park Żelewskiego, Salos, os. Janowo – Gdańska) - budowa i modernizacja boisk (ul.:1 Maja, Sabata oraz os. Janowo – Wrocławska) 7 Wykres nr 3 -- Podział środków GPPiRPA na poszczególne działania w roku 2002 i 2003 (w zł.) 200 314 200 000 150 000 89 925 109 380 100 000 50 000 0 2002 163 024 250 000 272 404 290 239 300 000 godziny pozalekcyjne boiska i place zabaw razem 2003 1 600 000 1 400 000 1 200 000 400 000 200 000 0 50 000 5 415 600 000 94 825 800 000 290 239 1 000 000 1 105 870 1 546 349 Wykres nr 4 - Wydatki budżetowe gminy na działalność sportowo-rekreacyjną w 2002r. (w zł.) dotacje dla organizacji (granty) środki dla organizacji z promocji inne (np. nagrody) środki GPPiRPA środki MOSiR razem 2002 8 dotacje dla organizacji (granty) 55 600 18 044 272 404 149 955 1 800 000 1 600 000 1 400 000 1 200 000 1 000 000 800 000 600 000 400 000 200 000 0 1 286 310 1 782 313 Wykres nr 5 - Wydatki budżetowe gminy na działalność sportowo-rekreacyjną w 2003r. (w zł.) środki dla organizacji z promocji inne (np. nagrody) środki GPPiRPA środki MOSiR razem 2003 Wykres nr 6 - Plan wydatków budżetu gminy na działalność sportowo-rekreacyjną zaplanowane na 2004r. (w zł.) Od 2002 r. systematycznie wzrastają środki finansowe na działalność sportową organizacji 1 212 730 1 785 829 1 800 000 1 600 000 1 400 000 1 200 000 600 000 400 000 200 000 0 183 200 800 000 dotacje dla organizacji (granty) 104 500 25 073 260 326 1 000 000 środki dla organizacji z promocji inne (np. nagrody, imprezy, sprzęt sportowy) środki GPPiRPA środki MOSiR 2004 pozarządowych. Taką tendencję należy utrzymać. 9 Wykres nr 7 - Porównanie wydatków z budżetu gminy na sport i rekreację (w zł.) 1 200 000 1 000 000 1 782 313 1 400 000 1 546 349 1 600 000 1 785 829 1 800 000 Sport i rekreacja 800 000 600 000 400 000 200 000 0 2002 2003 2004 3. Sport szkolny oraz szkolenie dzieci uzdolnionych sportowo Na dzień dzisiejszy w zajęciach sportowych prowadzonych w ramach SKS w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych oraz zajęć prowadzonych w ramach Uczniowskich Klubów Sportowych bierze udział ponad 1500 dzieci i młodzieży w następujących dyscyplinach sportu: - lekkoatletyka, - piłka nożna, - siatkówka dziewcząt i chłopców , - koszykówka dziewcząt i chłopców , - unihokej, - bieg na orientację, - sport wspinaczkowy, - taniec. Dla prowadzenia zajęć wykorzystywana jest baza sportowa szkół oraz baza Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji (stadion oraz Hala Widowiskowo-Sportowa). Niestety tylko trzy spośród siedmiu szkół gminnych dysponują salami gimnastycznymi o wymiarach powyżej 24x12m. Jedna ze szkół nie posiada sali gimnastycznej (Szkoła Podstawowa Nr 10). Aby umożliwić szkolenie na pełnowymiarowych boiskach, udostępniana jest szkołom do prowadzenia zajęć wychowania fizycznego w godzinach od 7.30 do 16.00, Hala Widowiskowo Sportowa MOSiR. Wszystkie szkoły dysponują salkami korekcyjnymi wykorzystywanymi do zajęć korekcyjnych, tańca, aerobiku itp. Szkoły posiadają również przyszkolne boiska do gier małych. Są to najczęściej boiska łączące możliwość szkolenia w dwóch grach zespołowych. Wspomniana powyżej Szkoła Podstawowa Nr 10 posiada tylko nieutwardzone boiska do gry w piłkę koszykową podwórkową. 10 4. Sport dla wszystkich w tym osób niepełnosprawnych Program sportu dla wszystkich przeznaczony jest dla osób z różnych środowisk bez względu na wiek, płeć i poziom sprawności fizycznej. Jego celem jest upowszechnienie takich form aktywności fizycznej, które będą sprzyjać poprawie samopoczucia podnosić aktywność zawodową i w konsekwencji prowadzić do polepszenia stanu zdrowia dorosłej części społeczeństwa. Idea sportu dla wszystkich jest podejmowana i prowadzona w naszym mieście przez wymienione wcześniej organizacje pozarządowe oraz nieformalne grupy Rumian w różnym wieku, płci i statusie społecznym. Jednakże największym osiągnięciem amatorskiego ruchu sportowego w ostatnich latach są profesjonalnie zorganizowane przez MOSiR i cieszące się olbrzymim zainteresowaniem rumskiej społeczności Amatorskie Ligi Koszykówki, Siatkówki oraz Tenisa Stołowego. Nie mniejszą popularnością cieszy się Amatorska Liga Piłki Nożnej organizowana przez Stowarzyszenie Lokalne Salezjańskiej Organizacji Sportowej SALOS oraz Tenisa Ziemnego organizowane przez TKKF Orzeł. W amatorskich ligach grają nieformalne grupy Rumian w różnym wieku, którzy za własne pieniądze wynajmują sale i spotykają się systematycznie 1 lub 2 razy w tygodniu. Bardzo pozytywnym objawem jest ogromne zainteresowanie kibiców w większości rodzin, znajomych, którzy licznie zgromadzeni na widowni obserwują pojedynki stojące niejednokrotnie na wysokim poziomie sportowym. Można z całym przekonaniem stwierdzić, że amatorskie nieformalne grupy koszykarzy, siatkarzy czy piłkarzy skupiają w swoich szeregach setki systematycznie grających rumian. Dużym zainteresowaniem mieszkańców miasta cieszą się również sporty: żeglarstwo, karate, sporty siłowe itp. Ponadto trzeba szczególnie docenić ścieżki rowerowe na terenie miasta, które umożliwiają masowo rekreacyjne uprawianie sportów rowerowych. Coraz poważniejszą rolę w dalszym usportowieniu rumskiej społeczności odgrywają parafialne ośrodki sportowe. Ta forma działalności coraz bardziej popularna wnosi ogromny wkład w wychowanie naszej młodzieży odciągając ją skutecznie od alkoholizmu, narkomanii i innych patologii społecznych. Kolejnym udanym przedsięwzięciem miasta również wpływającym na usportowienie naszego społeczeństwa są prowadzone w okresie letnim „Akcja Lato” , a zimowym „Akcja Zima” skupiające dzieci i młodzież na grach, zabawach i rozgrywkach sportowych. Organizatorami są przede wszystkim: MDK, DK Janowo, MOSiR, ZHP, SALOS, Oratorium, Parafie, Szkoły. Na terenie miasta funkcjonują place zabaw dla dzieci: - ul. Reja, - ul. Sabata, - ul.Płk. Dąbka, - ul. Broniewskiego, - ul. Dąbrowskiego, - Park Starowiejski, - Park Żelewskiego, - boisko Salos, - boiska osiedla „Janowo” oraz boiska: - ul. Mickiewicza - MOSiR (utwardzone) do gry w siatkówkę i tenisa ziemnego, pełnowymiarowe boisko trawiaste oraz nieutwardzone boisko do piłki nożnej, - ul. Gdyńska (nieutwardzone) pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej, - ul. Mickiewicza - TKKF Orzeł – korty tenisowe, - ul. 1 Maja (utwardzone) do gry w koszykówkę oraz siatkówkę, (nieutwardzone) do gry w piłkę nożną , stół do tenisa stołowego, - ul. Sabata (utwardzone) do gry w koszykówkę oraz siatkówkę, (nieutwardzone) do gry w piłkę nożną, - ul. Broniewskiego (utwardzone) do gry w koszykówkę oraz siatkówkę (nieutwardzone) do gry w piłkę nożną , stół do tenisa stołowego, - ul. Pomorska (utwardzone) do gry w koszykówkę (2 boiska) oraz siatkówkę, 11 - ul. Swiętopełka - boisko SALOS (utwardzone) do gry w koszykówkę oraz siatkówkę plażową, (2 nieutwardzone) do gry w piłkę nożną, ul. Gdańska (utwardzone wielofunkcyjne) do gry w koszykówkę, siatkówkę oraz tenisa ziemnego, (nieutwardzone) do gry w piłkę nożną, ul. Poznańska (utwardzone) do gry w koszykówkę, ul. Dąbrowskiego - osiedle (nieutwardzone) do gry w piłkę nożną oraz w koszykówkę podwórkową, ul. Dąbrowskiego 26 – boisko przyparafialne (utwardzone) do gry w koszykówkę, ul. Reja (nieutwardzone) do gry w koszykówkę podwórkową, ul. Rajska (nieutwardzone) do gry w koszykówkę podwórkową oraz siatkówkę, ul. Na Stoku (nieutwardzone) do gry w koszykówkę podwórkową, ul. Płk. Dąbka (utwardzone) do gry w koszykówkę podwórkową, (nieutwardzone) do gry w siatkówkę, ul. Sędzickiego (nieutwardzone) do gry w koszykówkę podwórkową, boiska szkolne. Osoby niepełnosprawne także uczestniczą aktywnie w życiu sportowym miasta organizując imprezy i rozgrywki w ramach stowarzyszeń (Klub Niepełnosprawnych „Tęcza”, UKS Integrus, Rumskie Centrum Wolontariatu, Dom Dziennego Pobytu Caritas Archidiecezji Gdańskiej). Organizowane są festyny integracyjne oraz turnieje seniora propagujące aktywny sposób spędzania wolnego czasu przez osoby niepełnosprawne i starsze. W trakcie ich przebiegu zostaje nawiązany dialog międzypokoleniowy między uczestnikami a sprawującymi opiekę wolontariuszami. Zajęcia w siłowni w hali MOSiR 5. Rumski sport wyczynowy (wg dyscyplin sportu) Aktualny stan organizacyjno – szkoleniowy wyczynowych dyscyplin sportu uprawianych w naszym mieście: piłka nożna - jest najliczniej uprawianą dyscypliną sportu w naszym mieście. Szkoleniem zajmują się dwa kluby sportowe tj. Miejski Klub Sportowy ORKAN oraz Osiedlowy Klub Sportowy „Janowo”. 12 MKS ORKAN – drużyna seniorów z powodzeniem zakończył sezon 2003/2004, po awansie utrzymując się w górze tabeli IV ligi. Szkolenie prowadzone jest w sześciu grupach wiekowych z czego cztery to grupy juniorskie (dwie występują w Pomorskiej Lidze Juniorów). Bazę szkoleniową stanowią boiska na płycie głównej i bocznej Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. OKS Janowo – (piłka nożna) drużyna seniorów zakończyła rozgrywki sezonu 2003/2004 utrzymując się w A klasie. Szkolenie zawodników odbywa się w czterech grupach wiekowych (dwie grupy juniorskie występują w Pomorskiej Lidze Juniorów) Bazę szkoleniową stanowi boisko przy ul. Wrocławskiej. lekkoatletyka Rumski Klub Sportowy prowadzi szkolenie lekkoatletów z dużym powodzeniem. Około 20 osób uczestniczy w zajęciach treningowych. Czołowi zawodnicy klubu zdobywają medale Mistrzostw Polski Juniorów. Szkoleniem jest objęty również niepełnosprawny lekkoatleta Robert Plichta, który był kandydatem na Paraolimpiadę w Atenach. Szkolenie w RKS-ie prowadzone jest na obiektach MOSiR. UKS Zagórzanka-Korzeniowski.pl prowadzi szkolenie dzieci i młodzieży w chodzie sportowym na bazie obiektów sportowych Gimnazjum nr 2 oraz MOSiR. siatkówka żeńska W roku bieżącym zostało założone Towarzystwo Przyjaciół Siatkówki Rumia, utworzone na bazie sekcji siatkówki żeńskiej ALPAT Rumia, która w sezonie 2003/2004 jako beniaminek utrzymała się w I Lidze serii B. Oprócz grupy seniorskiej TPS uczestniczy w rozgrywkach kadetek i juniorek oraz prowadzi szkolenie dziewcząt szkół podstawowych i gimnazjalnych wykorzystując bazę MOSiR. Szkolenie chłopców i dziewcząt w piłce siatkowej odbywa się również w UKS przy Zespole Szkół Ogólnokształcacych oraz UKS I-LO Viking Rumia. Zajęcia na poziomie szkoły podstawowej są prowadzone w Szkole Podstawowej Nr 9, na poziomie gimnazjum w Gimnazjum Nr 1, natomiast szkolenie na poziomie ponadgimnazjalnym w Zespole Szkół Ogólnokształcących oraz w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1. unihokej Osiedlowy Klub Sportowy Janowo prowadzi szkolenie drużyny seniorów startującej w rozgrywkach II ligi. Szkolenie młodzieży odbywa się w UKS Zagórzanka-Korzeniowski.pl (chłopcy) oraz UKS Ekolog (dziewczęta). Do zajęć treningowych wykorzystywana jest baza sportowa Gimnazjum Nr 2, bioska przy Ekologicznej Szkole Społecznej oraz obiekty MOSiR. bieg na orientację Uczniowski Klub Sportowy „Siódemka” działa na bazie SP 10 i G 4. Zawodnicy UKS startują w Indywidualnych i Sztafetowych Mistrzostwach Polski w Biegu na Orientację, Mistrzostwach Polski Dzieci, zajmując czołowe miejsca. UKS jest organizatorem cyklicznych zawodów pn. „Puchar Bałtyku”. koszykówka męska Uczniowski Klub Sportowy I-LO Viking prowadzi szkolenie młodzieży szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych w piłce koszykowej. Drużyna występuje w rozgrywkach POZKosz Liga Okręgowej Seniorów IV. Strategiczne cele rozwoju sportu w Rumi w latach 2005 – 2012 1. Cel główny i jego składowe Celem głównym strategii rozwoju sportu w naszym mieście jest wytyczenie i dokonanie niezbędnych zmian i usprawnień w dotychczasowym systemie funkcjonowania rumskiego sportu tak, aby mógł wejść na drogę szybkiego rozwoju. Podstawowymi składowymi, które gwarantują osiągnięcie powyższego celu są: 13 - w wychowaniu fizycznym – poprawa sprawności fizycznej naszych dzieci i młodzieży oraz rozbudzenie zainteresowań sportowych i wdrożenie do prowadzenia zdrowego trybu życia w okresie życia dorosłego, dalsza poprawa wyposażenia szkół w podstawowe obiekty i urządzenia sportowe, podniesienie na wyższy poziom organizacyjny i zwiększenie efektywności szkolenia dzieci uzdolnionych sportowo, prowadzenie akcji edukacyjno – promocyjnych mających na celu: zmianę świadomości społeczeństwa co do walorów aktywności fizycznej oraz uczestnictwa w sporcie, kształtowanie zdrowego trybu życia, umożliwienie lepszego dostępu do zajęć sportowo – rekreacyjnych ludziom dorosłym i osobom niepełnosprawnym, dalszy rozwój widowiskowych dyscyplin sportu, nadanie priorytetu dyscyplinom cieszącym się popularnością, mającym dobrą bazę i sprawdzoną kadrę trenerską, dalszy rozwój sportu osób niepełnosprawnych, modernizacja i rozbudowa miejskich obiektów sportowych, wprowadzenie systemu doskonalenia kadr nauczycielsko – trenerskich, upowszechnianie osiągnięć różnych dziedzin nauki oraz wiedzy o sporcie, współpraca szkoleniowa z sąsiednimi miastami, opracowanie długofalowego programu wspierania sportu wyczynowego. 2. Priorytety w strategii rumskiego sportu Realizacje każdego z celów strategicznych wymaga podjęcia szeregu zadań, które są wymienione wg hierarchii ważności. Nie wszystkie zadania muszą być wykonywane równocześnie, dlatego też strategiczny plan rozwoju sportu w Rumi winien być realizowany etapowo z jednoczesnym określeniem zadań priorytetowych. W tym zestawie zadań do priorytetowych celów należy zaliczyć: - podniesienie na wyższy poziom zajęć wychowania fizycznego i sportu szkolnego (SZS), - rozwój sportu dzieci i młodzieży z równoczesnym doskonaleniem systemu szkolenia dzieci uzdolnionych sportowo (klasy sportowe), - w dyscyplinach sportu uznanych za wiodące obligatoryjne wdrożenie systemu szkolenia sportowego, gwarantującego wychowanie zawodników na poziomie ligowym bądź reprezentacji Polski, - wykorzystanie bazy sportowej dla stworzenia najlepszych warunków do uprawiania sportu dla wszystkich (rekreacja) oraz osób niepełnosprawnych, - wypracowanie systemu wspierania sportu wyczynowego w dyscyplinach sportu uznanych za wiodące. V. Warunki i sposób realizacji celów strategicznych Realizacja strategii rozwoju sportu w Rumi będzie przebiegać w dwóch etapach. Podział ten wynika zarówno z możliwości organizacyjno – finansowych miasta jak i również konieczności skoncentrowania środków na tych dyscyplinach sportu, które mają obecnie największe perspektywy szybkiego rozwoju. Dyscypliny sportu uznane za wiodące w naszym mieście będą miały zagwarantowane środki na szkolenie dzieci i młodzieży. W miarę poprawy sytuacji ekonomicznej kraju i miasta w II etapie przewiduje się również poszerzenie ilości dyscyplin o kolejne, które cieszą się coraz większym zainteresowaniem ze strony dzieci i młodzieży. 1. Wychowanie fizyczne i sport szkolny w rumskich szkołach Olbrzymią szansą na poprawę jakości wychowania fizycznego w rumskich szkołach jest zdecydowana rozbudowa bazy szkoleniowej oraz wdrożenie założeń reformy systemu edukacji, który promuje podmiotowość ucznia i autonomię szkoły. Zgodnie z tymi założeniami następuje zmiana zasad oceny ucznia – ocena za postęp w sprawności fizycznej a nie za wynik. Również w programie wychowania fizycznego coraz więcej miejsca zajmują sporty całego życia (aerobik, jogging, gry a w przyszłości pływanie). Wymagać to będzie od nauczycieli wychowania fizycznego większego zaangażowania i inwencji na 14 lekcjach wychowania fizycznego. Chodzi generalnie o wyrabianie w młodych ludziach nawyku uprawiania rekreacji i nauczenie go podstawowych umiejętności z różnych dyscyplin sportu tj. zdrowego stylu życia. Proponuje się zwiększenie godzin pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży na zajęcia rekreacyjno-sportowe - profilaktyka czasu wolnego w ramach realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 2. Szkolenie dzieci i młodzieży uzdolnionych sportowo Zadaniem szkoły jest wyszukanie dzieci o uzdolnieniach sportowych i stwarzanie najlepszych warunków do rozwoju ich uzdolnień. Sprawa naboru dzieci uzdolnionych sportowo ma fundamentalne znaczenie dla każdego wyczynowego klubu, który opiera swój poziom na własnych wychowankach. Działanie rumskich klubów sportowych jest oparte o szkolenie i wychowanie swoich zawodników (piłka nożna, lekkoatletyka, bieg na orientację, unihokej). Bardzo istotną sprawą jest zagwarantowanie, uzdolnionym sportowo jednostkom możliwości systematycznego treningu w dobrych warunkach oraz umożliwienie pogodzenia obowiązków treningowych z nauką. W bieżącym roku została utworzona interdyscyplinarna klasa sportowa w Gimnazjum Nr 1 (grupująca kilka dyscyplin tj. dziewczęta: gry zespołowe, rekreacja oraz rytmika, taniec i wiodąca lekkoatletyka; chłopcy: - gry zespołowe, rekreacja i wiodąca piłka nożna). W perspektywie konieczne jest tworzenia podobnych klas na poziomie szkół podstawowych. Zadania, jakie stoją przed rumskim sportem szkolnym to: maksymalne wykorzystanie prowadzonych zajęć sportowo – rekreacyjnych w rumskich szkołach celem zwiększenia liczby ćwiczących systematycznie dzieci, promocja, rozwijanie i prowadzenie zajęć sportowych w szkołach w tych dyscyplinach, które w naszym mieście są uznane za wiodące i perspektywiczne, obligatoryjna organizacja „Szkolnych Lig” w grach zespołowych uznanych za wiodące, szkolenie animatorów sportu młodzieżowego organizujących zajęcia i imprezy sportowo – rekreacyjne dla dzieci i młodzieży, promowanie idei olimpijskiej i zasad fair-play, wspieranie rozwoju klas sportowych. Proponuje się na poziomie klas V-VI zgrupowanie w poszczególnych klasach uczniów o określonych zdolnościach ruchowych, aby umożliwić pełny udział populacji uczniów w zajęciach wychowania fizycznego w wymiarze 5 godzin tygodniowo na poziomie dostosowanym do ich fizycznych możliwości. Proponuje się zwiększenie godzin pozalekcyjnych na zajęcia sportowe - profilaktyka czasu wolnego w ramach realizacji Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Należy również zobowiązać kluby współpracujące ze szkołami i sprawujące patronat nad zajęciami sportowymi SKS do składania raz w roku sprawozdań z efektów współpracy na posiedzeniach Komisji Kultury, Sportu i Rekreacji Rady Miejskiej Rumi. Co najmniej dwa razy w roku winno odbyć się spotkanie nauczycieli wychowania fizycznego na poziomie szkół podstawowych i gimnazjalnych z koordynatorami (nauczycielami wiodącymi) współzawodnictwa sportowego wszystkich dyscyplin sportowych objętych programem nauczania, celem podsumowania efektów współpracy i wytyczenia planów na przyszłość. W spotkaniu winni uczestniczyć przedstawiciele Komisji Kultury, Sportu i Rekreacji Rady Miejskiej Rumi. Kalendarz wszystkich zawodów sportowych dla dzieci i młodzieży winien być dostosowany do potrzeb rumskiego sportu wyczynowego. Należy skoordynować ten kalendarz z kalendarzem rozgrywek Powiatowego Szkolnego Związku Sportowego w Wejherowie. Istnieje konieczność organizacji szkoleń z zakresu fizjologii sportu, treningu ogólnosprawnościowego dla wszystkich rumskich trenerów – nauczycieli bez względu na prowadzoną dyscyplinę. Trenerzy klubów winni nawiązać współpracę z nauczycielami wychowania fizycznego celem podnoszenia kwalifikacji (doskonalenia warsztatu pracy). Co najmniej raz w roku Komisja Kultury, Sportu i Rekreacji Rady Miejskiej Rumi może być organizatorem narady trenerów poszczególnych dyscyplin sportu, celem wymiany 15 doświadczeń i szczegółowej analizy systemu szkolenia dzieci wybitnych sportowo w naszym mieście. 3. Sport dla wszystkich w tym osób niepełnosprawnych. Upowszechnianie sportu to ważny czynnik profilaktyki i dbałości o stan zdrowia społeczeństwa poprzez umożliwienie dostępu do aktywności fizycznej jak najszerszym grupom społeczeństwa, w formach odpowiadających zainteresowaniom i indywidualnym możliwościom każdego uczestnika. Szczególnie ważne jest wspieranie nie tylko wszelkich inicjatyw środowiska osób niepełnosprawnych w zakresie rozwoju sportu i rekreacji, ale także umożliwienie tym osobom dostępu do różnego rodzaju rozgrywek organizowanych w mieście czy to w formie bierniej czy aktywnej. VI. Doskonalenie kadr nauczycielsko – trenerskich Prognozy MENiS-u na najbliższe lata przewidują, że największe powodzenie na rynku pracy i stabilizację zatrudnienia będą mieli specjaliści o szerokim profilu zawodowym – nauczyciel wychowania fizycznego – trener. W naszym mieście należy postawić problem dokształcania nauczycieli wychowania fizycznego współpracujących z różnymi dyscyplinami sportu prowadzonymi przez kluby. Dokształcanie to winno przebiegać w kierunku ogólnym i specjalistycznym poprzez organizowanie konferencji metodyczno – szkoleniowych dla trenerów i nauczycieli wychowania fizycznego. Wykonywanie zawodu nauczyciela wychowania fizycznego i trenera zgodnie ze „Strategią rozwoju sportu w Polsce do roku 2012 – cele i zadania” będzie związane z ustawowymi wymogami podnoszenia kwalifikacji – a w przypadku trenerów – także z posiadaniem odnawialnej licencji. VII. Rozwój bazy i obiektów sportowych w naszym mieście Rumia mimo wybudowania w ostatnim pięcioleciu Hali Widowiskowo-Sportowej MOSiR posiada poważne braki w infrastrukturze sportowej. Do najważniejszych zadań należeć będą: 1. Modernizacja obiektów MOSiR: a) budowa zadaszonych trybun: środkowej, trybun bocznych i stanowisk sędziowskich, b) uzbrojenie terenu i rozbudowa pawilonu sportowego, c) przebudowa bieżni żużlowej na syntetyczną (tartan, mondo itp.), d) modernizacja skoczni w dal, e) wymiana nawierzchni na boisku asfaltowym, g) remont trybun od strony rzeki, h) modernizacja trwałego ogrodzenia boiska od widowni oraz ogrodzenia od ul. Mickiewicza, i) ogrodzenie stadionu od strony hali przy rzece, j) modernizacja oświetlenia i nagłośnienia, k) modernizacja Hali Widowiskowo-Sportowej MOSiR (zakup sceny na występy artystyczne) l) wykupienie terenów przyległych do obiektów MOSiR przy ul. Starowiejskiej pod budowę boiska treningowego o nawierzchni trawiastej (trawa syntetyczna) oraz boisk małych do koszykówki i siatkówki, ł) modernizacja boiska przy ul. 1 Maja – wykonanie dodatkowych łapaczy piłek za bramkami, obsadzenie boiska żywopłotem, m) uzupełnienie wyposażenia szatni w pawilonie sportowym na boisku przy ul. Gdyńskiej oraz poprawienie nawierzchni boiska. 2. Wybudowanie pełno wymiarowej sali sportowej dla Szkoły Podstawowej Nr 10 (ul. Górnicza) – do tej pory szkoła nie posiadała sali sportowej. 3. Budowa basenu krytego przy Gimnazjum Nr 2 (ul. Rodziewiczówny). 16 4. Wybudowanie w mieście „Scateparku dla deskorolkarzy”. 5. Modernizacja istniejących boisk szkolnych. 6. Modernizacja boiska przy ul. Sabata. 7. Adaptacja terenów przy ul. Polnej na cele rekreacyjno – sportowe. 8. Budowa pełnowymiarowego boiska przy ul. Sędzickiego. 9. Dalsza rozbudowa sieci dróg rowerowych. 10. Wybudowanie w latach 2008 – 2012 sztucznego lodowiska. W celu realizacji zadań inwestycyjno – remontowych obiektów sportowych koniecznym jest opracowanie kosztorysów. VIII. Współpraca z powiatem oraz sąsiednimi miastami w ramach Małego Trójmiasta Kaszubskiego i z innymi samorządami. W ramach MTK koniecznym jest zharmonizowanie miejskich kalendarzy imprez sportowych pod kątem organizowania cyklicznych wspólnych wydarzeń (np. turniej bowlingowy, turniej trzech miast itp.) Należy także promować różnego rodzaju imprezy sportowe wśród samorządowców, poprzez umożliwienie udziału w różnego rodzaju rozgrywkach organizowanych przez inne samorządy. Ze względu na popularność i widowiskowość dotychczas organizowanych imprez Piknik z Korzeniem, Puchar Bałtyku w Gimnastyce Artystycznej itp., zasadnym jest ich kontynuowanie i promowanie nie tylko w mieście, ale również poza nim. IX. Zasady finansowania i nakłady na realizację celów strategicznych Realizacja zakładanych strategicznych celów w rozwoju rumskiego sportu oprócz doskonałej organizacji będzie wymagała określonych nakładów finansowych. Pozyskiwanie środków na działalność sportową może mieć następujące źródła: - środki lokalne samorządu, - środki samorządu powiatowego, - środki samorządu województwa, - środki specjalne z Totalizatora Sportowego, - środki z budżetu centralnego (MENiS, Polska Federacja Sportu), - środki pozyskiwane w ramach realizacji programów Wspólnoty Europejskiej, - środki od sponsorów ruchu sportowego, - środki od osób prywatnych i prawnych, - odpłatność uczestników ruchu sportowego. Należy zakładać, że w pierwszym etapie realizacji programu rozwoju sportu w Rumi środki na realizację celów będą mocno ograniczone ze względu na niesprzyjającą sytuację w kraju i mocno obciążony wydatkami budżet miasta. Wymagać to będzie od całej rumskiej sportowej społeczności bardzo racjonalnego i oszczędnego działania. Najtrudniejszym zadaniem zarówno dla władz miasta jak i klubowych działaczy będzie wypracowanie regulaminowych zasad wspierania wyczynowego sportu seniorów. X. Rozwój sportu wyczynowego Zgodnie ze strategią polskiego sportu opracowaną przez MENiS podstawową jednostkę organizacyjną w polskim sporcie kwalifikowanym jest klub sportowy ze swymi sekcjami. Proponuje się, aby tworzyć kluby jedno – sekcyjne, które są tańsze w utrzymaniu i są skierowane na szkolenie w konkretnej dyscyplinie sportu. Podstawą dofinansowania klubów ze środków samorządowych winien być między innymi rankingowy system oceny ich działalności. System taki jest obecnie prowadzony przez Polską Konfederację Sportu w odniesieniu do szkolenia młodzieży. Jest on jednak w miarę obiektywny jedynie w odniesieniu do poszczególnych dyscyplin sportu. Nie uwzględnia on jednak najistotniejszego elementu, jakim jest ocena skuteczności szkolenia młodzieży w klubach. 17 W strategii miasta Rumi, dotyczącej rozwoju sportu wyczynowego należy się skoncentrować na postawieniu w najbliższych 3 – 5 latach na rozwój tych dyscyplin sportu, które: - cieszą się dużą popularnością w naszym mieście, są widowiskowe, - posiadają dobrą bazę, sprawdzoną kadrę szkoleniową i wypróbowanych działaczy, - mają bardzo dobre wyniki w szkoleniu dzieci i młodzieży, co zapewnia stabilizację organizacyjną i szkoleniową danej dyscypliny sportu. Na dzień dzisiejszy do takich dyscyplin zalicza się: a) piłka nożna – widowiskowa i popularna dyscyplina letnia, najliczniej uprawiana, kadra szkoleniowa, szkolenie dzieci i młodzieży, b) siatkówka żeńska - widowiskowa i popularna dyscyplina halowa, szkolenie dzieci i młodzieży. c) lekkoatletyka - bardzo dobre szkolenie i wyniki sportowe, Drugą grupę dyscyplin, które są uprawiane w naszym mieście, proponujemy zaliczyć do tzw. dyscyplin młodzieżowych – perspektywicznych. Dyscypliny te będą dalej wspierane przez miasto na dotychczasowym poziomie i w miarę poczynionych postępów i stabilnej sytuacji finansowej, mogą stać się również wiodącymi. Należy do nich: - koszykówka męska, - bieg na orientację, - unihokej, - siatkówka męska, - tenis stołowy. XI. Rada Programowa ds. Sportu przy Burmistrzu Miasta W celu pełnej analizy działalności i wyników oraz możliwości rozwoju dyscypli,n Burmistrz Miasta powołuje ciało doradcze - Radę Programową ds. Sportu. W skład Rady będą wchodzili przedstawiciele środowisk sportowych (trenerzy, nauczyciele, działacze), odpowiedzialni za przedstawianie programów, analiz i wyników poszczególnych dyscyplin, nauczyciele wiodący wychowania fizycznego, przedstawiciele Komisji Kultury, Sportu i Rekreacji Rady Miejskiej Rumi, przedstawiciele Młodzieżowej Rady Miasta oraz przedstawiciele Burmistrza. XII. Realizacja programu rozwoju sportu i rekreacji Ze względu na to, że niniejszy program obejmuje lata 2005-2012 nemożliwe jest na dzień dzisiejszy zagwarantowanie środków finansowych na pełną jego realizację. Dlatego też proponuje się opracowanie na każdy rok budżetowy zestawienia zadań strategicznych możliwych do realizacji. W tym celu należy podjąć następujące działania: 1. Na każdy rok budżetowy zostanie opracowany harmonogram rzeczowo-finansowy uwzględniający cele i zadania zawarte w programie rozwoju. Osoby odpowiedzialne: 1) Zastępca Burmistrza Miasta ds. Społecznych 2) Przewodniczący Komisji Kultury, Sportu i Rekreacji Rady Miejskiej Rumi 3) Kierownik Referatu Kultury i Sportu Urzędu Miasta 4) Naczelnik Wydziału Inżynierii Miejskiej Urzędu Miasta 2. Podjąć działania w celu pozyskania pozagminnych środków finansowych. Osoby odpowiedzialne: 1) Zastępca Burmistrza Miasta ds. Społecznych 2) Kierownik Referatu Kultury i Sportu Urzędu Miasta 3) Dyrektor Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji 18 3. Na koniec każdego roku kalendarzowego dokonać analizy realizacji programu zgodnie z przyjętym na dany rok harmonogramem i opracować sprawozdanie z jego realizacji. Osoba odpowiedzialna: Zastępca Burmistrza Miasta ds. Społecznych. XIII. Zakończenie Sport jest jedną z ważniejszych wartości kulturowych w nowoczesnym społeczeństwie, wpływającą na rozwój człowieka, jego zdrowie i jakość życia. Wpojony młodemu człowiekowi może stać się czynnikiem kształtowania zdrowia i osobowości, rozwijania nawyków i prozdrowotnych postaw - a także wartościowej formy spędzania wolnego czasu. Sport rozumiany jest pod pojęciem określającym aktywność fizyczną jednostek i grup oraz jej organizowanie w różnych formach i dla różnych celów. Powinien stać się dobrem powszechnym, dostępnym w różnych formach - stosownie do możliwości i zainteresowań świadomego tego dobrodziejstwa mieszkańców. Wynikają stąd ważne cele społeczne i zadania strategiczne. Ważną rolę w realizacji celów odgrywają władze samorządowe, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia sportowe, środowiska lokalne, a także szkoły i kościoły. Badania wskazują na pogarszający się stan wydolności i sprawności fizycznej dzieci i młodzieży. Jedna z przyczyn to niedostatek aktywności ruchowej, zaniedbania szkolnego wychowania fizycznego. Poważny odsetek dzieci i młodzieży jest kierowany na zajęcia korektywno-rehabilitacyjne. W społeczności dorosłych wciąż przeważa styl życia daleki od prozdrowotnego. Walory aktywności fizycznej i sportu, uprawianego w różnych, dostępnych dla każdego formach, wciąż pozostają nieznane lub niedoceniane. Sport winien być traktowany jako czynnik wychowania dla przyszłości. Będzie zajmował coraz mocniejszą pozycję w szeroko pojmowanym systemie wartości indywidualnych i społecznych, służąc wszechstronnemu rozwojowi człowieka, w tym zachowaniu zdrowia i sprawności oraz wartościowemu zagospodarowaniu czasu wolnego. Program określa zasadnicze, najważniejsze społecznie cele niezbędne dla osiągnięcia nakreślonych założeń. 19 XIV. Spis wykresów: Str. Wykres nr 1 – Koszty utrzymania MOSiR w latach 2002 i 2003 (w zł.) ... 5 Wykres nr 2 – Organizacje sportowe z podziałem na formy prowadzonej działalności ... 7 Wykres nr 3 – Podział środków GPPiRPA na poszczególne działania w roku 2002 i 2003 (w zł.) ... 8 Wykres nr 4 – Wydatki budżetowe gminy na działalność sportowo-rekreacyjną w 2002r. (w zł.) ... 8 Wykres nr 5 – Wydatki budżetowe gminy na działalność sportowo-rekreacyjną w 2003r. (w zł.) ... 9 Wykres nr 6 – Plan wydatków budżetu gminy na działalność sportowo-rekreacyjną zaplanowane na 2004r. (w zł.) ... 9 Wykres nr 7 – Porównanie wydatków z budżetu gminy na sport i rekreację (w zł.) ... 10 20 Festyn na Stadionie MOSiR Plac zabaw w Parku Starowiejskim 21 Mecz I ligi siatkówki w Hali Widowiskowo-Sportowej Piknik z Korzeniem – Mistrzostwa Wybrzeża i Polski w Chodzie Sportowym 22