Pobierz pdf - Prószyński i S-ka

Autorka
Autorka
Maria Ulatowska
Jacek Skowroński
Copyright © Maria Ulatowska, Jacek Skowroński, 2014
Projekt okładki
Zbigniew Larwa
Zdjęcie na okładce
© Pink Clouds, 2014
Redaktor prowadzący
Anna Derengowska
Redakcja
Ewa Witan
Korekta
Małgorzata Denys
Łamanie
Ewa Wójcik
ISBN 978-83-7961-006-8
Warszawa 2014
Wydawca
Prószyński Media Sp. z o.o.
02-697 Warszawa, ul. Rzymowskiego 28
www.proszynski.pl
Druk i oprawa
Drukarnia POZKAL Spółka z o.o.
88-100 Inowrocław, ul. Cegielna 10-12
Wielbicielkom JANUSZA
Opisałam tę historię tak, jak ją zapamiętałam, a to,
czego nie wiedziałam lub nie mogłam się dowiedzieć
od policjantów, po prostu dopowiedziałam, zdając się
na wyobraźnię i życiowe doświadczenia. Bez zwracania
uwagi na ścisłe trzymanie się faktów. Wolno mi, w końcu piszę powieść. Dotyczy to zwłaszcza prowadzącego śledztwo nadkomisarza i jego przyjaciółki, gdyż nie
o wszystko zdążyłam ich zapytać; w niektóre sprawy dotyczące ich życia osobistego nawet nie chciałam wnikać.
Moi znajomi, bliżsi i dalsi, są ważnymi postaciami,
ale co dokładnie robili w tej historii, tego do końca sama
nie wiem. Myślę jednak, że zbliżyłam się do prawdy tak,
jak to tylko było możliwe.
A raczej ­­­– jak tylko autorka potrafi.
Piszę więc, lecz końca jeszcze nie znam. Dopisze go
samo życie lub… sprawca.
Rozdział 1
Imię
Nazwisko
Twój e-mail
Hasło
Powtórz hasło
Płeć
Data urodzenia
Zarejestruj
KLIK
Stoliki w kawiarence internetowej były tak wąskie,
że przy poruszeniach myszą należało uważać, by nie
potrącić kubka z kawą. Nie szkodzi, brak komfortu to
niewielka cena za anonimowość, której nie mógł zapewnić domowy komputer. Ustawione pod ścianą automaty
do gry wypełniały pomieszczenie wibrującymi w powietrzu melodyjkami, znacznie rzadziej rozlegał się dźwięk
wypadających z nich żetonów.
Jedna z osób nie odrywała wzroku od ekranu z założonym właśnie profilem na Facebooku. Podobno jeśli kogoś nie ma na FB, to nie istnieje. Znak czasów,
9
z którym nie warto walczyć, lepiej go wykorzystać. Jeśli
się potrafi. Po rejestracji ukazało się mnóstwo rubryk
z danymi osobistymi, do wypełnienia według uznania,
było nawet pole na numer telefonu. Wielu użytkowników wpisuje go automatycznie, nawet nie zwracając
uwagi na opcję zatajenia pewnych informacji o sobie.
Ale gość kawiarenki zwracał uwagę na wszystko.
Płeć? Może być męska. Imię i nazwisko? Hmm…
Maks Baron. Zdjęcie do profilu? Internauta wyszukał
w sieci fotografię przedstawiającą okno z niewyraźną
postacią za szybą, która zamieniła się w ikonkę obok
profilu Maksa Barona. Od tej pory tak będzie o sobie
myśleć i ukazywać się innym użytkownikom.
Zaczął buszować po Facebooku, z początku czytając
wszystko jak leci. Jezu, jakież głupoty ludzie tu wpisują:
„Moje dziecko już nie nosi pieluchy, jestem dumna”,
„U mnie dzisiaj pierogi na kolację – proszę, popatrzcie,
tak wyglądają”, „To zdjęcie mojej Perełki, prawda, że
śliczna?”, „Odpowiedz na pytanie…”, „Szukamy domu
dla tego pięknego kota”, „Posłuchajcie tej piosenki”,
ble, ble, ble. Czy oni nie mają normalnych znajomych,
z którymi mogliby usiąść przy kawie, muszą trąbić
wszem wobec o bzdetach?! Korciło go, żeby im odpowiedzieć tak, jak na to zasługiwali, ale się powstrzymał.
Nie po to zdecydował się na stworzenie całkiem nowej
osobowości, którą będzie można skasować, wymazać,
unicestwić jednym kliknięciem.
Zarejestrował się w tym durnym miejscu wyłącznie
dla jednej osoby. Znalazł ją prędko. Po wpisaniu imienia i nazwiska ukazała się długa lista, ale ona była prawie na samej górze, podała nawet prawdziwe zdjęcie.
10
Niewiele mówisz o sobie, pomyślał gość kawiarenki,
nic dziwnego, jako święcąca triumfy pisarka musisz
ochraniać własną prywatność. Ale ja wiem o tobie
więcej niż te tłumy pochlebców raczące cię płaskimi
komplementami, łaszące się bezwstydnie, jakby naprawdę wierzyli, że zapamiętasz choć jednego z nich.
Ale jesteś grzeczna, każdemu starasz się zostawić choć
słówko, pokazać, że przeczytałaś jego żenujący wpis.
Niektórzy pewnie wcale nie czytali twoich książek,
po prostu pochlebia im, że mają znaną osobę wśród
znajomych.
Maks Baron zajrzał na profile paru osób szczególnie często komentujących wypowiedzi autorki. Były
to głównie kobiety, widać mężczyźni są oszczędniejsi
w wyrażaniu opinii. A może dyskutowanie o literaturze
uważają za nielicujące z ich samczą godnością? Jakkolwiek by było, kobiety okazywały się znacznie bardziej
wylewne, nie tylko w wypowiedziach, lecz także przy
umieszczaniu osobistych informacji o sobie. Telefony,
informacje o dzieciach i miejscach pracy, ulubione kafejki. Łatwo was znaleźć, gdyby komuś bardzo zależało.
Maks Baron wrócił do profilu autorki, najechał kursorem na przycisk prywatnej wiadomości, ale go nie
wcisnął. To by było przedwczesne, zamiast się zbliżyć,
tylko by ją spłoszył.
Zaczął czytać informacje o jej wieczorach autorskich,
planowanych wyjazdach i wrażeniach ze spotkań, klikając od czasu do czasu „lubię to”. Wreszcie zdecydował
się na własny wpis: „Dziękuję za to, co było. Za każdą
niezapomnianą chwilę. I za to, co jeszcze przed nami,
o czym wiemy tylko jedno. Że stać się musi”.
11
Jeszcze przez moment wpatrywał się w ekran. To było dziwne uczucie, nieznane dotąd – wcielić się w stworzoną na poczekaniu postać, nadając jej wybraną płeć
i osobowość, zagrać kogoś, kim się w istocie nie było,
kogo nikt nie rozpozna w realnym świecie. Fascynujące i wciągające. Zaraz się wyloguje, odejdzie od stolika
i wsiąknie w anonimowy tłumek na zewnątrz. Nawet
obsługa nie zapamięta jednego z wielu tego wieczoru
gości.
Już miał zgasić ekran, gdy raptem pod wpisem Maksa Barona wyskoczyła odpowiedź:
„Bardzo dziękuję. Ale czy my się znamy…?”.
KLIK
Rozdział 2
Przyniosłam sobie z kuchni kawę i usiadłam przed
komputerem. Kubek z kawą ostrożnie ustawiłam
na porcelanowej podkładce, umieszczonej na szafce
przytulonej do biurka. Tej klawiatury już nie zaleję,
obiecałam sobie, pamiętając, co się stało, gdy po raz
pierwszy naciśnięcie klawisza Enter spowodowało wysłanie w eter mojej debiutanckiej książki. W eter, czyli
do wszystkich wydawców, których adresy mejlowe udało mi się wtedy wyszukać.
Westchnęłam, przypominając sobie uczucie, jakie
towarzyszyło mi przy wpisywaniu swojego nazwiska
– Justyna Sobolewska – nad tytułem książki: Wojenna miłość. Miałam trzydzieści dwa lata i pewność, że
przede mną świat. Pomimo tego, co się stało w moim
życiu ściśle prywatnym. Wtedy, pewnego majowego
dnia, dwa lata temu, usiadłam przy komputerze i rozpoczęłam nowe życie. Pisałam kilka miesięcy. Wydawało
mi się, że nigdy nie skończę, miałam więcej upadków
niż wzlotów. Nie podobało mi się to, co napisałam,
więc poprawiałam, a gdy poprawiłam, okazywało się,
że poprzednia wersja była lepsza, więc poprawiałam
13
znowu. Ale wreszcie skończyłam, ogólnie zadowolona.
Uznałam książkę – no cóż – za świetną. Historia miłosna
dziejąca się podczas drugiej wojny światowej.
Dobrze znałam te czasy – z opowieści rodzinnych,
lektur i filmów. Historia zawsze mnie pasjonowała,
a czasy drugiej wojny światowej chyba najbardziej. Ileż
tam było namiętności, tragizmu, okrucieństwa i okropności. Ale przecież i wesołe momenty się zdarzały, ludzie byli tylko ludźmi, chcieli się śmiać także w trudnych czasach. Taka więc była ta moja pierwsza powieść.
Tragiczna, gdzieniegdzie z lżejszymi elementami. Opowieść o ludziach żyjących w trudnych czasach.
Gdy wysłałam treść elektronicznie już do wszystkich,
w geście triumfu wyrzuciłam ręce do góry, potrącając kubek
z kawą. Zalałam całą klawiaturę, a że pisałam wtedy na laptopie, udało mi się unieruchomić cały sprzęt. Na szczęście
mój zaprzyjaźniony fachowiec dał sobie z tym radę, ale oddał mi komputer z pouczeniem, żebym raczej piła i jadła
w innym miejscu, najlepiej w ogóle w innym pokoju.
Od tamtej pory więc wszystkie kubki, szklanki i talerzyki, które MUSZĘ mieć przy sobie, gdy piszę, stoją
nie na biurku – lecz na stoliku obok.
Popijając kawę, tak głęboko zatopiłam się we wspomnieniach, że teraźniejszość na chwilę przestała istnieć.
–Tak tkwisz przed tym komputerem, że można by
cię ukraść wraz z całym mieszkaniem i w ogóle byś tego
nie zauważyła – usłyszałam raptem i aż podskoczyłam,
o mały włos nie upuszczając kubka z kawą. Rany boskie…
–Cholera jasna, zawału dostanę! – wrzasnęłam ze
złością, patrząc na byłego męża, który zmaterializował
14
się za moimi plecami. – Jak tu wlazłeś i czego chcesz?
– spytałam wściekła jak wszyscy diabli.
–No przecież to też moje mieszkanie i mam klucze,
zapomniałaś? – odparł słodko Janusz, uśmiechając się
zjadliwie.
Nie chciało mi się po raz kolejny wszczynać dyskusji
o prawach własności do mieszkania i tak dalej, wyciąg­
nęłam więc tylko rękę.
–Oddaj te klucze – zażądałam. – Mów, o co chodzi,
i wynoś się. Zajęta jestem, chyba widzisz.
Były mąż tymczasem podszedł do komputera i ze
zdziwieniem patrzył na komentarze o próbach związanych z wydawaniem książek. Komentarze te przed
chwilą sobie otworzyłam, wspominając całą historię
swojego debiutu i planując napisanie powieści, której
bohaterką będzie młoda pisarka.
–Co ty czytasz w tym komputerze? Wszystko jak
leci, z nudów, tak? Lepiej posprzątałabyś mieszkanie,
spójrz, ile tu kurzu. – Przetarł palcem regał z książkami.
Istotnie, kurz był.
–Mój kurz, nie twoja sprawa… – zaczęłam, zaraz
jednak się zmitygowałam. Nie dam się sprowokować.
Nie dam się wciągnąć w żadne dyskusje. Muszę tylko
odzyskać klucze albo jutro zmienię zamki. Tak, to lepszy pomysł, bo jak znam Janusza, mogę podejrzewać, że
dorobił sobie jeszcze jedną parę kluczy – te odda, a jutro
przyjdzie znowu. – Czego chcesz? – spytałam raz jeszcze.
–Wiesz, czego chcę. Chcę odzyskać swój obraz.
– Mój mąż się skrzywił. Mój były mąż. – Widzę, że
gdzieś go schowałaś, bo na ścianie nie wisi. A może już
sprzedałaś? – spytał z obawą.
15
–Obraz nie jest twój. Doskonale wiesz, że Marek
podarował go mnie, na moje imieniny. A schowałam
go, bo przypuszczałam, że tu przyleziesz i po prostu go
ukradniesz. Nie wpadło ci do głowy, żeby tak zrobić?
Żeby tu przyjść pod moją nieobecność?
Spłoszone spojrzenie Janusza uzmysłowiło mi, że
właśnie tak zrobił. Był w mieszkaniu pod moją nieobecność, ale obraz schowałam wcześniej. Na szczęście
w porę wpadłam na ten pomysł. Nie schowałam go
oczywiście w mieszkaniu, bo nawet nie byłoby go tu
gdzie schować. Dałam go do przechowania Małgośce,
na co Janusz może i wpadnie, lecz nic mu po tym.
Obraz, stanowiący przedmiot sporu, rzeczywiście był
moją własnością, ale jego twórcą był przyjaciel Janusza
i pewnie dlatego Janusz uważał, że obraz po prostu musi
być jego. Autorem obrazu był Marek Cygler, przyjaciel
męża z lat studenckich, świadek na naszym ślubie, deklarujący się następnie jako przyjaciel obojga. Justyny
i Janusza Zamorskich. Rzecz w tym, że już nie jestem
Zamorska. Po rozwodzie wróciłam do panieńskiego nazwiska. A na odwrocie obrazu jest dedykacja: „Moim
kochanym Zamorskim”, choć zgodnie z intencją Marka,
który to właśnie mnie podarował ten obraz na imieniny, powinno być: „Mojej kochanej Zamorskiej”. Lub po
prostu, i tak byłoby najlepiej: „Justynie” („kochanej”
mógłby sobie darować).
To właśnie mu wytknęłam. „Nie daje się jednej osobie prezentu zadedykowanego dla dwóch osób” – skomentowałam żartobliwie, oglądając obraz zaraz po jego
otrzymaniu. „Wy dwoje to jak jedna osoba, więc Zamorskim czy Zamorskiej – to wszystko jedno – roześmiał się
16
autor dzieła. – A pomyślałem sobie, wpisując dedykację, że jeśli napiszę «Zamorskim», obejmie ona jeszcze
wasze dziecko lub dzieci. I te dzieci będą miały po was
w spadku arcydzieło bardzo sławnego twórcy, a spadek
będzie ogromny, jako że dzieła sławnych twórców stają
się bardzo cenne”.
Przepowiednia co do dzieci, czy nawet jednego dziecka, się nie spełniła. Natomiast autor dzieła istotnie stał się
– może jeszcze nie sławny, jednakże już dość znany. Znany coraz bardziej, popularny coraz bardziej i jego obrazy
rosły w cenę. Wystawiał, sprzedawał i robił się modny.
Nic więc dziwnego, że Janusz chciał mieć ten obraz.
–To z naszego wspólnego dobytku małżeńskiego
rzecz najcenniejsza – argumentował. – Zostawiłem ci
mieszkanie z całym wyposażeniem, ale chcę tylko tę jedną rzecz – obraz Marka – upierał się.
Nie chciał słyszeć, że mieszkanie stanowiło moją
własność przedmałżeńską, a jego wyposażenie, z całym
szacunkiem, było warte dwukrotnie mniej niż samochód (nabyty w czasie trwania małżeństwa), który bez
żadnej dyskusji zabrał mój eks.
Może nawet i oddałabym Januszowi ten obraz, specjalnie mi na tym arcydziele nie zależało, może nawet
wolałabym się go pozbyć, bo budził pewne wspomnienia, o których chętnie bym zapomniała, ale – widząc
determinację męża (byłego męża) – po prostu się zaparłam. Chciałam chociaż w ten sposób zrobić mu na złość,
i już. Moja najserdeczniejsza przyjaciółka, Małgorzata
Słodka, trochę wydziwiała i kręciła nosem.
–To jest obraz? – kpiła. – To jakiś bohomaz, po co ci
takie coś? Kicz, i tyle – marudziła.
17
–Słodziaczku, nie wydziwiaj, nie oddam obrazu Zamorskiemu, i już.
Gośka spojrzała na mnie spode łba. Wiedziałam, że
się rozzłości o tego „słodziaczka”. To nazwisko było jej
zmorą, od dziecka musiała znosić różne przezwiska.
–Naprawdę, żebym chociaż miała słodkie życie – jęczała. – Ale przecież dostaję same kopniaki. Zmienię to
głupie nazwisko – odgrażała się, jednak do tej pory tego
nie zrobiła.
–Wyjdziesz za mąż, to będzie po problemie – tłumaczyłam jej. – I daj już spokój, naprawdę są gorsze
nazwiska.
–Jasne, łatwo tak mówić komuś, kto się nazywa
Sobolewska – odpowiadała przygnębionym głosem
i na tym zazwyczaj kończyły się takie dyskusje. – Za tego „słodziaczka” powinnam wyrzucić cię z domu, razem
z tym malarskim arcydziełem!
Uff, myślałam, że bardziej mi się oberwie. Ale cóż,
przyjaźń zobowiązuje, więc w obliczu argumentu, że
to Januszowi na złość, Gośka ustąpiła i powiesiła malowidło w swoim mieszkaniu. W przedpokoju, dość
ciemnym. Obraz jednak było widać. Artysta namalował
nadmorski pejzaż, fale, kawałek pustej plaży i niewyraźną kobiecą postać na wydmach. Po niebie przemykały
pierzaste obłoki, a między nimi przebłyskiwało słońce.
Nad postacią kobiecą fruwał jakiś ptak, najprawdopodobniej mewa.
Tylko ja i Marek wiedzieliśmy, kim jest owa tajemnicza kobieta na obrazie. Do tej pory jednak pozostawało
to naszą tajemnicą.
18
Bohomazem obraz nie był, z pewnością. Jednak jakimś wielkim dziełem sztuki chyba też nie. Przedmiotem sporu – owszem.
–No cóż – powiedziałam – widzisz, że obrazu tu nie
ma. Może go sprzedałam, może komuś podarowałam,
może zaniosłam do sejfu w banku. Jest mój i mogłam
z nim zrobić, co chcę. A ty oddawaj klucze i wynoś się.
Więcej mi tu nie przyłaź, bo cię nie wpuszczę. I daj mi
wreszcie święty spokój. Czy ta twoja dziumdzia już ci się
znudziła, że nie masz nic lepszego do roboty jak nękanie
byłej żony?
„Dziumdzia”, powód rozwodu, była, jak mi się
wówczas wydawało, koleżanką z pracy Janusza i jego
najnowszą miłością. Dość prędko dowiedziałam się
o zdradzie męża, Janusz kilka razy późno wrócił z pracy, jakoś dziwnie pachniał, był roztargniony, nieobecny,
nie miał ochoty na seks. A gdy przypadkiem, korzystając
z komputera małżonka, odkryłam korespondencję między nim a „Kochaniem”, jak do tej „dziumdzi” pisał,
wszystko stało się jasne. Komputer pozostawiłam włączony na stronie mężowskiej poczty, a przy nim położyłam kartkę: „Nie słyszałeś o haśle zabezpieczającym
pocztę?”. Obok postawiłam dwie walizki z ubraniami
małżonka; na kartce widniało także: „Nawet się nie waż
wejść do sypialni, a rano ma już tu cię nie być”.
Nie miałam pojęcia, że „Kochanie” i „dziumdzia” to
dwie osoby.
Co nie zmieniało istoty rzeczy…
19
Janusz ze złością rzucił klucze na szafkę w przedpokoju, z zapowiedzią, że jeszcze się zobaczymy, a jeśli nie
oddam obrazu, spotkamy się w sądzie.
Pomyślałam, że oszalał, i gdy tylko za tym moim
byłym mężem zamknęły się drzwi, szybko wyszukałam
w gazecie pana z ogłoszenia i umówiłam się na następny dzień. Wkrótce przestałam się martwić, bo zamki
zostały zmienione, a wszystkie komplety kluczy były
w rękach właścicielki mieszkania. Jedynej właścicielki.