Kościół Pokoju w Świdnicy
Transkrypt
Kościół Pokoju w Świdnicy
www.ciekawe-miejsca.net UNESCO: Świdnica Kościół Pokoju w Świdnicy Ewangelicki Kościół Pokoju w Świdnicy, budowany kilka lat po świątyni w Jaworze, sprawia wrażenie o wiele bogatszego. Na obecne wyposażenie protestanci składali się jednak ponad 100 lat. Czy dorównali pobliskiej katedrze? Kościół Pokoju w Świdnicy Tuż po zakończeniu wojny trzydziestoletniej, cesarz Ferdynand III udzielił pokonanym śląskim protestantom zgody na budowę trzech kościołów. Kilka lat wcześniej cesarscy urzędnicy zabrali ewangelikom około 1100 świątyń na terenie Dolnego Śląska. Nowe świątynie powstały w Głogowie, Jaworze i w Świdnicy i z czasem, ze względu na okoliczności powstania, zostały określone jako tzw. Friedenskirche – Kościoły Pokoju. Budowa tych świątyń była obwarowana wieloma zakazami. Kościoły musiały być zbudowanego poza murami miasta i z nietrwałego materiału. Budowla bez użycia cegieł oraz kamieni Brak możliwości użycia cegieł spowodował, że do budowy użyto drewnianej konstrukcji szkieletowej, której pola wypełniono gliną i słomą. Dodatkowo Kościoły Pokoju nie mogły posiadać wieży (obecna pochodzi dopiero z 1708 1 nr 11 (20), Listopad 2008 www.ciekawe-miejsca.net UNESCO: Świdnica na wyposażenie wnętrza. Dlatego też w kościele przez kilkadziesiąt kolejnych lat funkcjonowały stare sprzęty przeniesione z innych świątyń. Dopiero pod koniec XVII wieku zaczęto dodawać do skromnych wówczas empor chóry oraz loże, a w połowie XVIII wieku dodano nowy ołtarz. roku) i musiały być postawione w czasie jednego roku. Na szczęście fundatorów zakazy nie wspominały nic o rozmiarach świątyni. Ciemne wnętrze świątyni Ewangelicki Kościół Pokoju w Świdnicy ma plan krzyża greckiego. We wnętrzu znajdują się dwie kondygnacje empor (balkonów) z lat 1656–57, wzbogacone o malowidła pod koniec XVII wieku. Zawierają one przedstawienia symboliczne (emblematy), które objaśniają wersety z Pisma Świętego umieszczone w polach obok. W ten sposób wiernym zaprezentowano w inny sposób treści biblijne, np. związane z grzechem, śmiercią i zbawieniem (za ołtarzem). Spośród empor wyróżniają się chóry cechowe (stolarzy, szklarzy, kuśnierzy, tkaczy) dobudowywane sukcesywnie przez XVII i XVIII wiek oraz przeszklona loża książęca Hochbergów (1695 rok) w południowym ramieniu transeptu, w tzw. Hali Ślubów. Do prostej bryły kościoła z czasem dobudowano rozmaite przybudówki W ten sposób w latach 1656–57, w trakcie jednego sezonu budowlanego, powstał ewangelicki kościół Trójcy Św. w Świdnicy. Potężny budynek zaprojektował, podobnie jak bliźniacze realizacje, Albrecht von Säbisch, a wykonał Andreas Gamper z Jawora. Świdnicki kościół powstał jako ostatni (pierwszy był w Głogowie, spalony w 1758 r.) z trzech Kościołów Pokoju. Fundacja potężnej świątyni (44 m długości, 20 m szerokości, 1090 m2 powierzchni) skutecznie wydrenowała finanse społeczności protestanckiej w Świdnicy. Nie było już środków 2 nr 11 (20), Listopad 2008 www.ciekawe-miejsca.net UNESCO: Świdnica Szczególnie ciekawy jest dwukondygnacyjny ażurowy późnobarokowy ołtarz o ciekawym programie treściowym z figurami Mojżesza, Aarona, przedstawieniem Chrztu Chrystusa i Triumfującym Barankiem w zwieńczeniu. Na ambonie zawarto m.in. figury Cnót Kardynalnych oraz wyobrażenia Golgoty i Raju. Niezwykły, ażurowy ołtarz Tematy malowideł stropu (1695–96) odpowiadają podziałowi świątyni na Halę Ołtarzową (wschodnią), Halę Zmarłych (zachodnią), Halę Polną (północną) i Halę Ślubów (południową). W centrum, nad amboną, wyobrażono Trójcę Świętą, natomiast nad Halami kolejno: Niebiańskie Jeruzalem, Boga Ojca z 24 starcami, Sąd Ostateczny, Upadek miasta Babilon. Wszystkie przedstawienia pochodzą z Apokalipsy św. Jana, a ich autorami są Christian Süssenbach i Christian Kaliski. Aaron „patrzy” na chrzest Chrystusa Warte uwagi są również potężne organy z lat 1666–69, dzieło Christiana Klose z Brzegu, przekształcane w późniejszych stuleciach. O bogactwie wnętrza świdnickiego kościoła (w porównaniu choćby z bliźniaczym kościołem w Jaworze) świadczą także liczne epitafia i kartusze herbowe umieszczane często na narożnikach empor. Ołtarz z 1752 roku i ambona z 1729 roku są dziełami drezdeńskiego rzeźbiarza Gottfrieda Augusta Hoffmanna. Swym bogactwem miały w zamierzeniu dorównywać wyposażeniu kościoła jezuitów, obecnie katedry w Świdnicy. 3 nr 11 (20), Listopad 2008 www.ciekawe-miejsca.net UNESCO: Świdnica „Artystyczne lato w Kościele Pokoju”. W 2001 roku Kościół Pokoju w Świdnicy został wpisany na listę dziedzictwa kulturalnego UNESCO. Tekst i zdjęcia: Jakub Jagiełło Z tych organów rozbrzmiewa muzyka podczas spotkań kulturalnych w sezonie Późnobarokowa ambona, dzieło G. Hoffmanna z Drezna Informacje praktyczne: Świdnica leży 60 km na pd.-zach. od Wrocławia, przy drodze nr 35 Wrocław–Wałbrzych. Kościół Pokoju położony jest na północ od rynku. Godziny otwarcia w sezonie (kwiecień–październik): od pon. do sb. w godz. 9–13 i 15–17, w nd. i święta od 15 do 17. Poza sezonem zwiedzanie wymaga wcześniejszej rezerwacji pod tel. (074) 852 28 14. Bilety w cenach 3 i 6 zł. Więcej informacji na www.kosciolpokoju.pl W Kościele Pokoju w Świdnicy w sezonie odbywają się koncerty organowe oraz tzw. kwadransy muzyczne. Miejscowa parafia ewangelicko-augsburska organizuje również wiele imprez kulturalnych dla młodzieży, np. pod hasłem Internetowy Przewodnik Turystyczny www.ciekawe-miejsca.net 4 nr 11 (20), Listopad 2008