MAJ 2010 IJAR / SIWAN 5770 „Gdy więc Pan, Bóg twój, wprowadzi

Maj 2010
Niedziela, 08 Listopad 2009 21:05
MAJ 2010 IJAR / SIWAN 5770
„Gdy więc Pan, Bóg twój, wprowadzi cię do ziemi, do której wchodzisz, aby ją wziąć w
posiadanie, udzielisz błogosławieństwa na górze Garizim, a przekleństwo wypowiesz na górze
Ebal”
(5 Moj.11:29)
EBAL I GARIZIM
Dolina Sychem, w środkowej Samarii, na pogórzu Efraima, rozdziela dwie góry: Ebal po
stronie północnej i Garizim po południowej. Góra Ebal, wyższa z nich (938 m n.p.m.), jest
zwartym masywem, zbudowanym głównie ze skał wapiennych, praktycznie całkowicie
pozbawionym roślinności z powodu braku źródeł wody. Na jej zboczach znajduje się kilka
dużych pieczar, prawdopodobnie dawnych kamieniołomów. Z tego najwyższego w okolicy
szczytu rozciąga się wspaniała panorama, obejmująca znaczną część Samarii (dziś część tzw.
Zachodniego Brzegu) aż po Dolinę Jordanu na wschodzie i wybrzeże Morza Śródziemnego na
zachodzie. Jerozolima leży w odległości około 60 km w kierunku południowym.
Podobny widok rozciąga się z nieco niższej (881 m n.p.m.) góry położonej naprzeciwko.
Garizim (arab. Jabal et-Tur) jest bardziej stroma i surowa po swojej stronie północnej i
wschodniej, natomiast jej łagodniejsze stoki zachodnie, oraz ziemie w dolinie, są pokryte
kwitnącymi uprawami, które umożliwia obecność źródeł u jej podnóża.
Obie góry zwykle wymienia się razem, nie tylko ze względu na bliskość położenia. Bóg,
wprowadzając naród izraelski do Ziemi Obiecanej, wydaje polecenie: „Gdy więc Pan, Bóg twój,
wprowadzi cię do ziemi, do której wchodzisz, aby ją wziąć w posiadanie, udzielisz
błogosławieństwa na górze Garizim, a przekleństwo wypowiesz na górze Ebal” (5 Moj.11:29).
Góry te, Bożym zarządzeniem, stały się świadkami przypomnienia i odnowienia przymierza z
Izraelem po wkroczeniu do Ziemi Obiecanej. Topografia doliny, uformowanej zboczami obu
wzgórz, stwarza naturalny amfiteatr o wyśmienitych walorach akustycznych. Tutaj Jozue, po
przekroczeniu Jordanu, zgromadził lud: plemiona Symeona, Lewiego, Judy, Issachara, Józefa i
Beniamina po stronie góry Garizim – aby błogosławić, natomiast po stronie góry Ebal –
plemiona Rubena, Gada, Asera, Zebulona, Dana i Naftalego, aby wypowiadać przekleństwa (5
Moj.27:11-26). Pośrodku stała Arka Przymierza, otoczona przez kapłanów i Lewitów. Widok z
jednej strony góry Garizim - pokrytej bujną roślinnością, zaopatrywaną obfitością wód z jej
źródeł, a z drugiej góry Ebal - nagiej, jałowej, wyschniętej, stanowił sugestywną lekcję
poglądową na temat błogosławieństwa i przekleństwa oraz posłuszeństwa i odpowiedzialności.
Ponadto, właśnie blisko tego miejsca, w miejscowości Sychem, Bóg kilkaset lat wcześniej
ukazał się ich ojcu Abrahamowi, mówiąc: „…Ziemię tę dam potomstwu twemu” (1 Moj.12:7).
Teraz oni byli świadkami tej Bożej wierności. Na polecenie Pana, Jozue zbudował na górze
Ebal ołtarz z nieciosanych kamieni, na którym złożono ofiary pojednania.
1/2
Maj 2010
Niedziela, 08 Listopad 2009 21:05
Przyjmuje się, że gdzieś w pobliżu tych gór rozegrała się scena spotkania Pana Jezusa i
Samarytanki przy studni Jakubowej (Jn. 4:4-42). Być może, Samarytanka mówiąc o „tej górze”,
na której ich „ojcowie oddawali Bogu cześć”, wskazała na górę Garizim (w.20). Region ten od
czasów uprowadzenia plemion północnych do niewoli asyryjskiej (ok. 722 r. p.n.e.), został
zaludniony przez przybyszów z różnych narodów, którzy dali początek ludowi Samarytan. Góra
Garizim stawała się dla nich widzialnym centrum wiary, a w miarę pogłębiania się konfliktu z
Żydami, jako miejsce święte była przeciwstawiana miejscom, którym Żydzi przypisywali priorytet
świętości. Dopełnieniem rozłamu było wzniesienie na Garizim świątyni pomyślanej jako
przeciwwaga Świątyni w Jerozolimie. Hasmonejski król Jan Hyrkan zniszczył Samarytanom tę
świątynię około 128 r p.n.e. Odpowiadając Samarytance, Jezus podkreślił, że zbawienie
pochodzi od Żydów, ale Ojciec szuka tych wszystkich, którzy oddają Mu cześć najpierw w
świątyniach swych serc – w Duchu i w prawdzie.
Do dziś można oglądać na tej górze religijne ceremonie Samarytan, takie jak Pascha
odprawiana przez Wielkiego Kapłana. Prowadzone są tam, oraz na górze Ebal, szeroko
zakrojone prace archeologiczne. W pobliżu starożytnego Sychem i samarytańskiego Sychar
obecnie leży miejscowość Nablus, gdzie zwiedzać można Studnię Jakuba, nad którą
nadbudowano kościół.
Tekst: Emanuel Machnicki
2/2