Nieśmiałe dziewczynki palą inaczej

Niemiae dziewczynki pal inaczej
Anita Piotrowska
„Film” 2000, nr 8
Na warszawskiej Pradze dzie jak co dzie. Kobiety objuczone siatkami wychodz ze sklepu spoywczego.
Mczyni scz piwo. Pod nogami plcz si dzieci Przechodnie nie wiedz, e obserwuje ich kamera
filmowa. Nagle do wychodzcego ze sklepu mczyzny podbiega dwóch wyrostków, przewraca go i zaczyna
kopa. Ekipa filmowa wstrzymuje oddech - jak na t inscenizowan scenk zareaguj przechodnie? Dzieci
odsuwaj si i z bezpiecznej odlegoci przygldaj si caemu zajciu. Kobiety przypieszaj kroku,
mczyni ze stoickim spokojem dalej pij piwo. Dzie jak co dzie w warszawskim blokowisku...
W ten wanie sposób powstaje paradokumentalny film Roberta Gliskiego „Cze, Tereska”. Ma to by
opowie o dojrzewaniu. 15-letnia Tereska (Ola Gietner) nie potrafi znale nikogo, kto zaspokoiby jej gód
uczucia. Zaprzyjania si z inwalid (Zbigniew Zamachowski) pracujcym jako portier w zakadzie jej matki.
Szybko okazuje si, e portier ywi wobec dziewczynki uczucia bynajmniej nie ojcowskie. Tereska czuje si
zdradzona, postanawia si zemci. Dochodzi do tragedii.
- Batalia o ten film trwaa trzy lata - mówi reyser. - Zanim przekonaem do produkcji TVP rozmawiaem
z picioma producentami i dwiema innymi stacjami telewizyjnymi. Wszyscy byli zachwyceni scenariuszem,
uwaali jednak, e film o tak drastycznej tematyce nie zainteresuje widza. W kocu, w akcie desperacji,
wybraem odtwórczyni gównej roli, chwyciem kamer wideo i sam zaczem rejestrowa wydarzenia z jej
ycia: komuni, akademie szkolne. Moe cz tych materiaów wejdzie do filmu.
Film bdzie zrealizowany nietypowymi rodkami. - Chcemy, by widz mia kopoty z odrónieniem scen
dokumentalnych i fabularnych -mówi operator Petro Aleksowski. - Bdzie czarno-biay. Zdjcia krcimy
„z rki”, cz scen bdzie nieostra, niedowietlona. Nie bdzie adnych postsynchronów, dwik
nagrywamy jednoczenie ze zdjciami. Kilka kluczowych postaci odgrywana jest przez naturszczyków.
Spora cz scen jest improwizowana.
Dugo trwao poszukiwanie odtwórców gównych ról dziecicych. W kocu reyser wybra kilkoro dzieci
z orodków socjoterapeutycznych. - Znalezienie odtwórców pierwszoplanowych postaci nie byo atwe. Bd
co bd to na nich spocznie gówny ciar filmu. Chodzio mi o specyficzny sposób ekspresji, którego nie
mogy zapewni dzieci z tzw. dobrych domów.
Nastpnego dnia krcona jest jedna z najtrudniejszych scen filmu. Tereska ma zaatakowa portiera. Zdjcia
rozpoczy si o 9 rano, skocz si przed pónoc. Robota posuwa si bardzo powoli. Wszyscy s
podenerwowani. Reyser jest niezadowolony, krzyczy do Oli Gietner: - le palisz papierosa. Zacigasz si
jak dorosa, mae niemiae dziewczynki pal inaczej. Wyjmuje jej papierosa z ust i pokazuje, jak powinna si
zaciga. Ola si nie zgadza: - Kto, kto nie umie pali, zaciga si inaczej.
Do dyskusji wcza si caa ekipa. Kady ma swoj teori dotyczc tego, jak pal mae dziewczynki, i gotów
jest broni swego zdania do upadego. Najwysza pora rozadowa napicie. Reyser zarzdza przerw na
obiad. Wykorzystuj przerw, by porozmawia ze Zbigniewem Zamachowskim. - Nie bd w tym filmie
miym, przyjemnym facetem, fajnym kumplem, równym gociem - mieje si. - „Cze, Tereska” jest
zupenie inna od moich poprzednich ról. Mój bohater to alkoholik, inwalida, czowiek nieumiejcy poradzi
sobie z samotnoci. Najtrudniej bdzie sprawi, by widzowie cho troch polubili gran przeze mnie posta.
Rozmow przerywa nam dziwny haas. Jakie 100 metrów od nas siedzi staruszek, pracowicie gniecie
puszki po piwie i wrzuca je do worka. Ma ich niewyobraaln ilo. Wszyscy zachodzimy w gow, po co on
to robi. Zgniecione atwiej zanie do punktu skupu - rzuca kto. - Fenomenalne, musz mie tak scen
w filmie - stwierdza reyser i rusza w stron staruszka. - No to ju wiemy, od czego rozpoczynamy jutrzejsze
zdjcia - miej si czonkowie ekipy.
www.filmotekaszkolna.pl