I-L

IEEE 1394 – Standard umożliwia połączenie do 63 urządzeń peryferyjnych w strukturę drzewiastą (w
odróżnieniu od liniowej struktury SCSI). Pozwala urządzeniom na bezpośrednią komunikację, na
przykład skanerowi i drukarce, bez używania pamięci lub CPU komputera. Obsługuje plug-and-play i
hot-swap. Sześciożyłowy kabel (w wersji z zasilaniem) jest nie tylko wygodniejszy niż kabel SCSI, ale
dopuszcza użycie mocy do 60 W, co umożliwia rezygnację z zewnętrznych źródeł zasilania w
przypadku urządzeń o niewielkim zapotrzebowaniu na energię elektryczną. W wersji bez zasilania
wykorzystywane są kable 4-żyłowe i mniejsze wtyki.
IrDA - Infrared Data Association (IrDA) – powstała w 1993 r. grupa, skupiająca kilkudziesięciu
producentów sprzętu komputerowego. Celem powstania było stworzenie i kontrolowanie
międzynarodowych standardów transmisji danych w zakresie podczerwieni. Grupa ta opracowała
firmowy system bezprzewodowej transmisji danych cyfrowych z wykorzystaniem promieniowania
podczerwonego. Jego elementy przeznaczone są przede wszystkim do tworzenia sieci tymczasowych,
w których znajdują się komputery przenośne (laptopy, palmtopy).
Standard ten charakteryzuje się:
• prostą i tanią implementacją,
• małym poborem mocy,
• połączeniami bezpośrednimi typu punkt-punkt,
• wolnym i niepewnym transferem danych.
Podstawowe usługi, wymienione w opisie systemu obejmują:
• przesył plików między komputerami,
• drukowanie,
• dostęp do zasobów sieci przewodowej,
• transmisja danych i mowy między komputerem a telefonem komórkowym,
• sterowanie urządzeniami telekomunikacyjnymi.
Technologia IrDA wykorzystuje skupioną wiązkę światła w paśmie podczerwonym. Warunkiem
zastosowania IrDA jest posiadanie co najmniej dwóch urządzeń, pomiędzy którymi nie ma przeszkód,
które by utrudniały ich wzajemną widoczność.
ISA - stary, 16-bitowy rodzaj magistrali danych w komputerach PC umożliwiający montowanie kart
rozszerzeń ISA. Jest on nadal stosowany w płytach głównych ze względu na to, że na świecie ciągle
produkowane są karty rozszerzeń pasujące do tego rodzaju złącz. Ang. Industry Standard Architecture
- architektura standardu przemysłowego. Por. PCI, AGP, Vesa Local Bus, EISA, MCA.
ICQ - program izraelskiej firmy Mirabilis, adware, dostępny w internecie. Umożliwia on podłączonym
do internetu użytkownikom stwierdzenie, czy korzystający z tego programu znajomi są aktualnie
podłączeni do internetu. Pozwala na wysyłanie im krótkich wiadomości, prowadzenie konwersacji
(chat) i przesyłanie plików. Każdy użytkownik ICQ otrzymuje własny numer identyfikacyjny UIN (od
User Identification Number - numer identyfikujący użytkownika). Popularność ICQ jest olbrzymia,
obecnie korzysta z niego kilkanaście milionów ludzi na całym świecie. Trzy litery tworzące tę nazwę to
homofon angielskiego zdania I Seek You (szukam ciebie).
iMac - sprzedawana od końca 1998 r. odmiana komputera Macintosh. W najnowszej wersji iMac jest
wyposażony w procesor G5, system operacyjny Mac OS X, kolorowy, 17 lub 20-calowy monitor LCD,
dysk twardy, nagrywarkę DVD-RW, mysz, klawiaturę oraz głośniki. Nie ma natomiast stacji dyskietek
FDD. iMac nie ma też typowej obudowy - wszystkie komponenty są zintegrowane z monitorem.
Komputer iMac okazał się rynkowym hitem, szczególnie w Ameryce, gdzie komputery firmy Apple
zawsze cieszyły się dużym powodzeniem.
IMAP - protokół służący do odbierania poczty elektronicznej z serwera pocztowego. W programach
pocztowych serwer IMAP często określany jest jako Incoming Mail Server (serwer poczty
przychodzącej). IMAP jest protokołem nowszym od POP3, ale jak dotąd znacznie mniej popularnym.
Aktualnie używaną wersją jest IMAP4, stąd często spotykane jest właśnie to oznaczenie. Ang.
Internet Message Transfer Protocol - internetowy protokół przesyłania wiadomości. Por. SMTP.
IMEI - numer seryjny telefonu komórkowego. Wykorzystując ten numer, operator sieci komórkowej
może zablokować dany aparat, np. w wypadku jego kradzieży. W większości telefonów numer IMEI
można sprawdzić, wpisując na klawiaturze kombinację *#06# Ang. International Mobile Equipment
Identity - międzynarodowy numer identyfikacyjny telefonu komórkowego.
iLINK – (rodzaj FireWire) to standard łącza szeregowego umożliwiającego szybką komunikację i
synchroniczne usługi w czasie rzeczywistym. Magistrala ta w okrojonej wersji wykorzystywana jest
przez firmę Sony.
kernel - najważniejszy komponent każdego systemu operacyjnego, wykonuje podstawowe operacje,
takie jak uruchamianie programów, przyznawanie zasobów aplikacjom (odpowiada m.in. za
wielozadaniowość), obsługa urządzeń oraz daty i czasu. Kernel jest ładowany do pamięci komputera
jako jeden z pierwszych komponentów systemu i pozostaje w niej do samego końca - ważne jest
więc, aby był jak najmniejszy, a jednocześnie wydajny. Ang. kernel - jądro.
keylogger - program komputerowy lub urządzenie, którego zadaniem jest zapisywanie znaków
wpisywanych z klawiatury. Keyloggery są często używane przez hakerów/krakerów w celu poznania
loginów i haseł, z których korzystają użytkownicy zaatakowanych komputerów. Instalacja
sprzętowego keyloggera wymaga fizycznego dostępu do komputera - urządzenia te włącza się jako
przejściówkę między gniazdo klawiatury w pececie a wtyczkę klawiatury.
klawiatura - osadzony w plastikowej obudowie zestaw klawiszy przypominający nieco wyglądem
klasyczną maszynę do pisania. Klawiatura peceta wyposażona jest także standardowo w trzy diody
obrazujące stan działania trzech klawiszy specjalnych: Caps Lock, Num Lock i Scroll Lock. Klawiaturę
podłącza się zwykle do komputera za pomocą kabla i wtyczki PS/2 lub USB. Istnieją również
klawiatury bezprzewodowe, które komunikują się z jednostką centralną komputera dzięki
podczerwieni lub drogą radiową.
KVM – (Kernel-based Virtual Machine), czyli maszyna wirtualna bazująca na jądrze to środowisko
wirtualizacyjne dla systemów linuksowych. Wyróżnia się system gospodarza i gościa. Gospodarz to
system operacyjny (OS) kontrolujący sprzęt - "goły metal". Gość to OS wewnątrz gospodarza,
któremu gospodarz udostępnia sprzęt. Środowisko KVM (gospodarz lub gospodarze) umożliwia
tworzenie sieci maszyn wirtualnych (goście). Każda maszyna wirtualna posiada prywatny
zwirtualizowany sprzęt: bios, kartę sieciową, dysk twardy, kartę graficzną, dźwiękowa, porty I/O itd.
Dla wirtualnej maszyny (VM) sprzęt może być emulowany, parawirtualizowany, lub dostępny (pass
through) przelotowo. Może przypadać do 32 urządzeń PCI na gościa. Im mniejszy stopień
programowej emulacji, tym obciążenie procesora jest mniejsze, wydajność VM jest większa,
jednocześnie może maleć kontrola przez OS gospodarza, co może zmniejszać bezpieczeństwo
systemu. KVM wykorzystuje sprzętowe technologie wirtualizacyjne. Dla AMD-V lub Intel VT-x
warunek sprzętowej wirtualizacji jest spełniony wtedy gdy /proc/cpuinfo zawiera odpowiednio
znacznik svm lub vmx.
kartridż - ogólna nazwa zasobnika z substancją drukującą używanego w drukarkach atramentowych i
laserowych. Kartridże do drukarek laserowych zawierają toner, do drukarek atramentowych zaś specjalny atrament. W wypadku tych ostatnich istnieją wersje zintegrowane z głowicą drukującą, czyli
mechanizmem sterującym wytwarzaniem miniaturowych kropli tworzących wydruk. W czarno-
białych drukarkach atramentowych stosowany jest jeden nabój z czarnym tuszem. W tańszych
kolorowych drukarkach atramentowych nabój zawiera trzy kolory CMY - aby uzyskać pośrednie
barwy, mikroskopijne krople tuszu są umieszczane
umieszczane bardzo blisko siebie na wydruku. Lepsze drukarki
atramentowe mieszczą dwa naboje: jeden czarny, a drugi kolorowy - w ten sposób można osiągnąć
idealną czerń (por. CMYK).
KDE - dostępne
ostępne za darmo GUI dla systemów Linux i UNIX. W zamierzeniach autorów projektu KDE ten
graficzny interfejs użytkownika
ika ma cechować prosta i intuicyjna obsługa. Pierwsze wersje KDE ujrzały
światło dzienne pod koniec 1997 r. Podobnie jak GNOME, KDE oferuje szereg wygodnych narzędzi do
tworzenia aplikacji w tym środowisku, dostępna jest także polska lokalizacja KDE. Por. X Window
System. Ang. K Desktop Environment - środowisko pulpitu.
etoda sprawdzania
kontrola parzystości - Metoda
błędów powstających podczas transmisji i
zapisu danych. Dla każdej grupy bitów (zwykle
jest to jeden bajt) komputer sprawdza liczbę
bitów o wartości 1. Efektem tego jest
informacja, że w danej porcji bitów znajduje się
parzysta lub nieparzysta
rzysta liczba jedynek. W
zależności od tego dodawany jest dodatkowy bit parzystości (sprawdzający) o wartości 0 lub 1 - tak
aby liczba jedynek zawsze była nieparzysta. Gdy teraz jeden z wysyłanych bitów zostanie zmieniony (z
0 na 1 albo odwrotnie), zostanie
zostanie to wykryte. Natomiast w wypadku gdy zmieni się parzysta liczba
bitów (dwa lub cztery), nie zostanie to wykryte, lecz przekłamanie dwóch bitów w ośmiobitowej
porcji informacji jest bardzo mało prawdopodobne.
prawdopodobne
kodowanie - zamiana
amiana formy informacji na inną, zwykle łatwiejszą dla danego urządzenia do
przetworzenia i zapamiętania. Przykładem kodowania jest przypisanie literze alfabetu numeru z
tablicy znaków. Kodowaniem jest także np. kompresja dźwięku do formatu MP3 czy zapis liczb
dziesiętnych w systemie binarnym. Por. dekodowanie.
LCD - Wyświetlacz ciekłokrystaliczny, (ang. Liquid Crystal Display) – urządzenie wyświetlające obraz,
którego zasada działania oparta jest na zmianie polaryzacji światła na skutek zmian orientacji
cząsteczek ciekłego kryształu pod wpływem przyłożonego pola elektrycznego. Wszystkie rodzaje
wyświetlaczy ciekłokrystalicznych
talicznych składają się z czterech podstawowych elementów:
• komórek, w których zatopiona jest niewielka ilość ciekłego kryształu
• elektrod, które są źródłem pola elektrycznego działającego bezpośrednio na ciekły kryształ
• dwóch cienkich folii, z których jedna
jedna pełni rolę polaryzatora a druga analizatora.
• źródła światła
Zasadę działania wyświetlacza najłatwiej jest prześledzić
na przykładzie pasywnego wyświetlacza odbiciowego, z
fazą nematyczną, skręconą. W wyświetlaczu tym światło
wnikające do niego jest wstępnie
nie polaryzowane pionowo
przez filtr polaryzacyjny (1). Następnie światło przechodzi
przez szklaną elektrodę (2) i warstwę ciekłego kryształu
(3). Specjalne mikrorowki na elektrodach (2 i 4)
wymuszają takie uporządkowanie cząsteczek tworzących
warstwę ciekłokrystaliczną,
łokrystaliczną, aby przy wyłączonej
elektrodzie nastąpiło obrócenie polaryzacji światła o 90°.
Dzięki temu światło może przejść przez folię (5) pełniącą rolę analizatora światła, która przepuszcza
tylko światło spolaryzowane poziomo, odbić się od lustra (6),
(6), przejść ponownie przez analizator (5),
ulec ponownej zmianie polaryzacji o 90° na warstwie ciekłego kryształu i ostatecznie opuścić bez
przeszkód wyświetlacz, przez górną folię polaryzacyjną. Po przyłożeniu napięcia do elektrod,
generowane przez nie pole elektryczne wymusza taką zmianę uporządkowania cząsteczek w
warstwie ciekłego kryształu, że nie obraca ona polaryzacji światła. Powoduje to, że światło nie
przechodzi przez analizator, co daje efekt czerni.
LGA - Land Grid Array (LGA) – typ obudowy układów scalonych stosowany powszechnie w
procesorach. Obudowa LGA jest używana w procesorach z serii Intel Pentium 4, Intel Xeon, Intel Core
2, Intel Core i7 oraz AMD Opteron. W przeciwieństwie do PGA, używanego w większości procesorów
AMD oraz starszych produktach firmy Intel, nie ma pinów na procesorze, w ich miejsce zastosowane
zostały złocone, miedziane, płaskie styki, które dociskane są do pinów w gnieździe płyty głównej.
LILO - Boot manager Linuksa, zapisywany zazwyczaj w sektorach rozruchowych dyskietki lub dysku
twardego. Jego podstawowym zadaniem jest wczytanie do pamięci komputera kernela Linuksa i
przekazanie mu kontroli nad komputerem. Dodatkowo LILO może posłużyć także do wyboru z listy i
uruchamiania innych systemów operacyjnych. Ang. LInux LOader - program wczytujący Linuksa.
LIFO - sposób obsługi danych docierających do jakiegoś urządzenia polegający na tym, iż najpierw
realizowane są te żądania, które są najświeższe. W ten sposób żądania, które znalazły się już w
kolejce, w skrajnym wypadku mogą nigdy nie zostać zrealizowane, ponieważ w tym czasie będą
nadchodzić inne i to one właśnie będą miały priorytet. Ang. Last-In First-Out - ostatni przyjęty,
pierwszy wysłany. Por. FIFO.
LPT - nazwa portu drukarki. Ang. Line Printer Terminal - terminal drukarki wierszowej.
Linux - system operacyjny stworzony przez Fina Linusa Torvaldsa (od jego imienia wzięła się nazwa
systemu). Linux jest darmowy, działa na wielu platformach (pecet, Macintosh, Amiga), może
pracować zarówno w trybie tekstowym, jak i GUI. W zamyśle Linux miał być alternatywą dla
komercyjnego UNIX-a. Kod źródłowy Linuksa jest ogólnie dostępny i każdy może go modyfikować.
Dzięki temu bardzo szybko pojawiają się wszelkiego rodzaju poprawki, dodatki czy też sterowniki
urządzeń. Najpopularniejsze dystrybucje Linuksa to: Red Hat Linux, Debian, Mandriva Linux, SuSE i
Slackware. Por. Open Source.