prognoza oddziaływania na środowisko
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko
1 Warszawa, lipiec 2012 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO PROJEKTU MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO p.n. „ZAKRĘT POŁUDNIOWY” W GMINIE WIĄZOWNA Opracował dr Michał J. Dąbrowski 2 Spis treści 1. 2. 3. 4. Podstawa, cel i przedmiot opracowania ..................................................................... 3 Materiały wejściowe...................................................................................................... 4 Metodyka opracowania ................................................................................................ 5 Ocena stanu i funkcjonowania środowiska ............................................................... 6 4.1. Istniejący stan środowiska ..............................................................................................6 4.1.1. Zagospodarowanie terenu.................................................................................. 6 4.1.2. Stan środowiska ................................................................................................. 7 4.2. Odporność środowiska na degradację i zdolność do regeneracji ....................................8 4.2.1. Odporność środowiska na degradację ............................................................... 8 4.2.2. Ocena zdolności środowiska do regeneracji ...................................................... 9 4.3. Wskazania ekofizjograficzne......................................................................................... 10 4.3.1. O decydującym znaczeniu dla funkcjonowania środowiska i zachowania różnorodności biologicznej .......................................................................................... 10 4.3.2. Dla rozwoju funkcji użytkowych ........................................................................ 10 4.3.3. Ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów środowiska........... 10 5. Potencjalne zmiany aktualnego stanu środowiska w przypadku braku realizacji planu ................................................................................................................................. 11 6. Analiza ustaleń planu ................................................................................................. 12 6.1. Prognoza (określenie i ocena) w zakresie skutków dla środowiska, które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu ................................................................................. 12 6.1.1. Wprowadzenie gazów lub pyłów do środowiska ............................................... 12 6.1.2. Wytwarzanie odpadów ..................................................................................... 12 6.1.3. Wprowadzaniem ścieków lub wód do ziemi...................................................... 13 6.1.4. Wykorzystanie zasobów środowiska ................................................................ 13 6.1.5. Zanieczyszczeniem gleby lub ziemi ................................................................. 13 6.1.6. Niekorzystnym przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu............... 14 6.1.7. Emitowaniem hałasu ........................................................................................ 14 6.1.8. Emitowaniem pól elektromagnetycznych .......................................................... 14 6.2. Określenie i ocena skutków realizacji ustaleń planu na poszczególne elementy środowiska15 6.2.1. Powietrze ......................................................................................................... 15 6.2.2. Powierzchnię ziemi .......................................................................................... 15 6.2.3. Glebę ............................................................................................................... 15 6.2.4. Kopaliny ........................................................................................................... 15 6.2.5. Wody powierzchniowe i podziemne ................................................................. 16 6.2.6. Klimat akustyczny ............................................................................................ 17 6.2.7. Zwierzęta i rośliny ............................................................................................ 17 6.2.8. Ekosystemy...................................................................................................... 18 6.2.9. Krajobraz ......................................................................................................... 20 6.3. Ryzyko wystąpienia nadzwyczajnych zagrożeń środowiska ......................................... 20 7. Ocena rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych i innych ustaleń planu. ............... 20 7.1. Z punktu widzenia zgodności projektowanego użytkowania i zagospodarowania terenów z uwarunkowaniami określonymi w opracowaniu ekofizjograficznym ...................................... 20 3 7.2. Z punktu widzenia zgodności z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska, a w szczególności zawartymi w aktach o utworzeniu obszarów i obiektów chronionych oraz w planach ochrony ................................................................................................................... 21 7.3. Z punktu widzenia skuteczności ochrony różnorodności biologicznej ........................... 22 7.4. Ocena proporcji pomiędzy terenami o różnych formach użytkowania. .......................... 23 8. Ocena w zakresie skutków zagrożeń dla środowiska, z uwzględnieniem na zdrowie ludzi oraz zmian w krajobrazie, które mogą powstawać na terenie objętym planem i na terenach pozostających w zasięgu oddziaływania................................... 24 8.1.1. Wprowadzenie gazów lub pyłów do środowiska ............................................... 24 8.1.2. Wytwarzanie odpadów ..................................................................................... 24 8.1.3. Wprowadzaniem ścieków lub wód do ziemi...................................................... 24 8.1.4. Wykorzystanie zasobów środowiska ................................................................ 24 8.1.5. Zanieczyszczeniem gleby lub ziemi ................................................................. 24 8.1.6. Niekorzystnym przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu............... 25 8.1.7. Emitowanie hałasu ........................................................................................... 25 8.1.8. Emitowaniem pól elektromagnetycznych .......................................................... 25 8.1.9. Zwierzęta i rośliny - ekosystemy....................................................................... 25 8.1.10. Krajobraz ....................................................................................................... 25 9. Ocena w zakresie skutków dla istniejących form ochrony przyrody oraz innych obszarów chronionych .................................................................................................... 26 9.1. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego ........................................................................... 26 10. Rozwiązania eliminujące, ograniczające, kompensujące negatywne oddziaływania na środowisko w tym propozycje rozwiązań alternatywnych ............ 26 10.1. Rozwiązania minimalizujące negatywne oddziaływanie .............................................. 26 10.2. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań przedstawionych w planie ........................... 26 11. Streszczenie .............................................................................................................. 28 12. Załącznik graficzny ................................................................................................... 28 2. Podstawa, cel i przedmiot opracowania Podstawa prawna niniejszego opracowania: Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Z 2003 r. nr 199 poz. 1227); Ustawy z dnia 27 marca 2003 r o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Z 2003 r. nr 80 poz. 717 z późn. zm.); Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (jedn. tekst Dz.U. z 2009 r. nr 151 poz. 1220 z późn.zm.); Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (jedn. tekst. Dz. U. z 2008 r. nr 25 poz. 150 z późn. zm.); Uchwała Nr 413/XLVI/10 Rady Gminy Wiązowna z dnia 23 lutego 2010 r w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części p.n. „Zakręt Południowy”, zwanego dalej „planem”. 4 Cel opracowania: Celem niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko, dalej zwanej w treści niniejszego dokumentu „prognozą” jest ocena skutków dla środowiska, wynikających z realizacji, lub zaniechania realizacji ustaleń planu. Skutki zostaną odniesione do poszczególnych komponentów środowiska. W zakres prognozy wchodzi również wskazanie ewentualnych uciążliwych lub korzystnych dla środowiska ustaleń. Zaproponowane zostaną rozwiązania alternatywne eliminujące lub ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko, ewentualnych zapisów planu. Przedmiot opracowania: Przedmiotem oceny zawartej w niniejszej prognozie są ustalenia planu części p.n. „Zakręt Południowy” obejmujący obszar pomiędzy ul. Szkolną, rowem melioracyjnym na wysokości ul. Słonecznej, drogą bez nazwy, północną granicą działek nr 152 i 147, drogą bez nazwy oraz ul. Długą, w obrębie geodezyjnym Zakręt, w gminie Wiązowna. 3. Materiały wejściowe Projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego p.n. „Zakręt Południowy” w gminie Wiązowna (część tekstowa wraz z załącznikiem graficznym). Mędrzycki Marcin 2010. Opracowanie ekofizjograficzne dla obszaru miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego obszaru Zakręt – Północ, Zakręt – Wschód, Zakręt – Południe, Zakręt – Zachód w gminie Wiązowna. Warszawa. Studium uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego obszarów chronionych w województwie Mazowieckim: Mazowiecki Park Krajobrazowy. Wrzesień 2005. Załącznik Nr. 1 do Uchwały Nr. 85.XVI.2011 r. Rady Gminy Wiązowna z dnia 26.10.2011 r. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wiązowna. Część II A kierunki zagospodarowania przestrzennego ustalenia ogólne. Wiązowna 2010. Załącznik Nr. 1 do Uchwały Nr. 85.XVI.2011 r. Rady Gminy Wiązowna z dnia 26.10.2011 r. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wiązowna. Część II B kierunki zagospodarowania przestrzennego katalog obrębów. Wiązowna 2010. Gmina Wiązowna – Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, rysunki numer: 1 lokalizacja obrębów; 2 dotychczasowe zagospodarowanie; 3a planowanie przestrzenne w gminie – plany obowiązujące i w trakcie sporządzania; 3b planowanie przestrzenne w gminie – decyzje o warunkach zabudowy wydane w latach 2002-2008; 4 układ komunikacji drogowej; 5 system wodociągów gminnych; 6 system kanalizacji; 7 przebieg linii elektroenergetycznych; 8 przebieg linii gazociągów; 9 warunki gruntowe; 10 rolnicza i leśna przestrzeń produkcyjna; 11 warunki wodne; 12 rzeźba terenu; 13 tereny zalewowe; 14 stan prawny gruntów; 15 ochrona zabytków; 16 ochrona przyrody; 3 polityka komunikacyjna; 5 system kanalizacji projektowanej; wszystkie w skali 1:50 000. Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 85.XVI.2011 Rady Gminy Wiązowna z dnia 26.10.2011 r. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Wiązowna. Część I Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. Wiązowna 2011. 5 4. Metodyka opracowania Prognoza była sporządzana równolegle z projektem planu. Zapisy mające na celu ograniczenie i minimalizację negatywnego oddziaływania na środowisko były na bieżąco omawiane i konsultowane z osobami odpowiedzialnymi za opracowanie projektu planu. Pozwoliło to na bieżącą optymalizację zapisów umieszczanych w projekcie planu. Prognoza określa i ocenia w zakresie skutków dla środowiska, które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu oraz realizacji ustaleń planu. Oceny dokonano na podstawie analizy materiałów wejściowych w oparciu o wiedzę ekspercką, posługując się następującymi kryteriami: charakter zmian (bardzo korzystne, korzystne, niekorzystne, niepożądane, bez znaczenia), intensywność przekształceń (nieistotna, nieznaczna, średnia, duża, całkowita), bezpośredniość oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane), czasu trwania oddziaływania (długoterminowe, średnioterminowe, krótkoterminowe), częstotliwości oddziaływania (stałe, okresowe, incydentalne), zasięgu oddziaływania (miejscowy, lokalny, ponadlokalny, regionalny, ponadregionalny), trwałości przekształceń (nieodwracalne, częściowo odwracalne, odwracalne, możliwe do rekultywacji). Przy sporządzaniu prognozy posłużono się głównie metodami analitycznymi, waloryzacyjnymi oraz badaniami wybranych elementów środowiska. W zakresie prognozowania poziomu oddziaływania na środowisko wykorzystano metody analogii, prognozowania eksperckiego, modelowania matematycznego (modele GLM), arkuszy kalkulacyjnych i programów graficznych. 5. Ocena stanu i funkcjonowania środowiska 5.1. Istniejący stan środowiska 5.1.1. Zagospodarowanie terenu 6 Obszar opracowania znajduje się w odległości kilkudziesięciu kilometrów od centrum Warszawy. Ma on płaski charakter zdominowany występowaniem glin pylastych z domieszką pisaków i żwirów. W części południowej zlokalizowany jest pagórek wydmowy, wznoszący się na wysokość około 10 m ponad poziom otaczającego do terenu. Znajdują się tu również piaski pylaste, a w niektórych częściach płytko zalegające warstwy nieprzepuszczalne. Obszar charakteryzuje się małą gęstością zabudowy, nierównomiernie rozmieszczoną w obrębie zagospodarowania. W części południowo – wschodniej, niewielkim fragmentem obszar opracowania graniczy z Szosą Lubelską. Dalej w kierunku wschodnim znajduje się niewielki obszar leśny a potem zabudowa mieszkaniowa, która oddziela wspomniany obszar leśny od dalej na wschód położonych obszarów leśnych. W części wschodniej i północnej dominują obszary otwarte z zabudową głównie jednorodzinną. W obrębie opracowania, w części północno – zachodniej zlokalizowany jest cmentarz. Lasy są zlokalizowane głównie wzdłuż południowej granicy obszaru i rozpościerające się w różnym stopniu w kierunku północnym, pełnią istotne funkcje przyrodnicze w skali lokalnej i regionalnej. Wody powierzchniowe ograniczają się do rowów melioracyjnych. Roślinność potencjalna terenu opracowania to grąd typowy oraz niski lub ols – ten ostatni zwłaszcza w obniżeniach terenu. Roślinność rzeczywista nawiązuje do siedlisk przyrodniczych udokumentowanych w otoczeniu, w tym w Mazowieckim Parku Krajobrazowym, z pominięciem siedlisk specyficznych dla doliny Wisły. Lasy wchodzące w skład Warszawskiego obszaru Chronionego Krajobrazu składają się głównie z sosny zwyczajnej, brzozy brodawkowatej, dębu szypułkowego, dębu bezszypułkowego. Stopień zabudowy jest zróżnicowany. Najwięcej zabudowań występuje w części wschodniej oraz wschodnio-południowej, północno - wschodniej oraz północno-zachodniej. Negatywne oddziaływanie na środowisko ma przerwanie ciągłości obszarów leśnych w części południowej przez istniejącą tam zabudowę. Występują duże połacie otwartej przestrzeni o charakterze zieleni terenów rolnych, odłogów, muraw, łąk i roślinności ruderalnej. Cały obszar znajduje się w granicach głównego zbiornika wód podziemnych w osadach trzeciorzędowych GZWP Subniecka Warszawska (GZWP 215). Pierwszy poziom wodonośny zlokalizowany jest na głębokości 0-1,5 m ppt w części centralnej. Głębsze poziomy wodonośne znajdują się na głębokości około 15 - 50 m. Komunikacja drogowa ma układ głównie północ – południe, drogi zorientowane w kierunku wschód – zachód są rzadsze. System wodociągów gminnych istnieje w części północno-wschodniej i jest planowana budowa wodociągów w części północo-wschodniej. Obecny system kanalizacji jest szczątkowy. Występują linie elektroenergetyczne. Występują sieci gazowe wysokiego i średniego ciśnienia. Brak terenów zalewowych. 5.1.2. Stan środowiska Z uwagi na nieregularną zabudowę oraz duże przestrzenie otwarte i płaty leśne, teren ten stanowi istotny obszar dla wszystkich gatunków zwierząt, które napłyną tu z przylegających terenów. Obszar ten spełnia szereg funkcji przyrodniczych dla różnych grup zwierząt i roślin. Najistotniejsze funkcje pełnią lasy zlokalizowane w części południowej, które niestety w kilku miejscach uległy silnemu zawężeniu lub przerwaniu. Z uwagi na niski poziom wód gruntowych, bardzo istotne są obszary 7 zwłaszcza w części centralnej. Obserwowana jest na nich wtórna sukcesja, stanowią one istotną bazę pokarmową dla wielu gatunków zwierząt. Ekstensywna gospodarka rolna, płaty pozostawione odłogiem pozwalają na wtórną sukcesję roślin na terenach porolnych. Równocześnie stanowią bazę pokarmową oraz miejsca schronień, a w przypadku małych zwierząt również rozrodu. Omawiany obszar ma pośrednie istotne znaczenia dla migracji organizmów przez Dolinę Środkowej Wisły a bezpośredni wpływ na migrujące organizmy przez Mazowiecki Park Krajobrazowy. Z uwagi na istniejące bariery: Szosa Lubelska z którą obszar opracowania graniczy i Trakt Brzeski (położony około 1000 m na północ) generujące wysoką śmiertelność wśród zwierząt, ważne jest aby umożliwić zwierzętom zdolność do migracji pomiędzy kompleksami leśnymi i obszarami otwartymi w obrębie opracowania. Stan gleb można uznać za poprawny. Główne źródło zanieczyszczeń to Szosa Lubelska. Potencjalnie mogą być zlokalizowane otwarte lub półotwarte szamba. Oddziałują one negatywnie na gleby jak również wody podziemne. Dodatkowo niektóre usługi mogą być potencjalnymi źródłami substancji, które wraz z wodą opadową mogą być przenikać do gruntu i wód podziemnych. Ponad to potencjalnym źródłem zanieczyszczeń chemicznych mogą być środki używane do zwalczania chwastów na posesjach prywatnych lub rolnych. Stan powietrza jest najgorszy na obszarze bezpośrednio przylegającego do Szosy Lubelskiej. Z uwagi na dominujące wiatry zachodnie, powietrze dociera tu znad Warszawy, gdzie ulega skażeniu. Korzystnie na jakość powietrza wpływa obecność Mazowieckiego Parku Krajobrazowego. Na mikroklimat lokalny pozytywny wpływ mają duże niezabudowane przestrzenie. Wpływają one dodatnio na wilgotność powietrza i zmniejszenie jego zanieczyszczenia. Dodatkowo w naturalny sposób obniżają temperaturę powietrza. Ważny jest również wpływ obszarów leśnych, które zapobiegają nadmiernemu spływowi powierzchniowemu wody, kumulują wilgoć przez co w okresach suchych zwiększają wilgotność powietrza i lokalnie obniżają odczuwalną temperaturę. Okresowo, podczas chłodnych miesięcy, dodatkowy negatywny wpływ na powietrze mają systemy grzewcze w budynkach – zwłaszcza stare węglowe piece stosowane jeszcze niejednokrotnie w starych typach zabudowy. Z uwagi na przebieg linii wysokiego napięcia (110kV), zwłaszcza w pasie technicznym należy się spodziewać promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego. Jego oddziaływanie może być szkodliwe dla zdrowia. Linie 110 kV są źródłami pola elektromagnetycznego mogącego powodować przekroczenie wartości dopuszczalnych na terenach zamieszkałych. Największa wartość natężenia pola elektrycznego, jaka może wystąpić pod linią lub w jej pobliżu nie powinna przekraczać 3 kV/m. Szacuje się, że granica strefy, w obrębie, której nie dopuszcza się do stałego przebywania ludzi wynosi 14 m od osi linii. W odniesieniu do klimatu akustycznego należy zwrócić uwagę, że Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku określa standardy akustyczne w środowisku dla terenów o różnych funkcjach. Z uwagi na zagospodarowanie terenu objętego prognozą należy się spodziewać możliwości przekroczenia dopuszczalnych norm ze względu na wysokie natężenie ruchu. Skala subiektywnej uciążliwości hałasu komunikacyjnego wskazuje na cztery poziomy uciążliwości: małą <52 Laeq [dB]; średnią od 52 do 62 Laeq [dB]; dużą od 63 do 70 Laeq [dB]; bardzo dużą >70; Obszar opracowania przed hałasem może być chroniony dzięki ekranom oraz nasadzeniom roślinności. Z uwagi na to, że jedynie na niewielkim odcinku Szosa Lubelska przylega do obszaru opracowania, natężenie hałasu będzie zwiększone lokalnie. 8 5.2. Odporność środowiska na degradację i zdolność do regeneracji 5.2.1. Odporność środowiska na degradację Za najistotniejsze źródła degradacji środowiska na obszarze objętym planem należy uznać: rozwój zabudowy mieszkaniowej, wzrost gęstości zaludnienia, intensywne zagospodarowanie zieleni wokół zabudowy mieszkaniowej, wprowadzanie obcych i inwazyjnych gatunków, rozwój usług związanych z motoryzacją, fragmentacja obszarów leśnych, oraz pośrednio: budowa trasy S17, budowa autostrady A2, wzrost natężenia ruchu samochodowego. W efekcie tych źródeł do degradacji może dojść w następujących obszarach: zmiany funkcji przyrodniczych obszarów zielonych na funkcje rekreacyjne bez właściwego zachowania tych pierwszych, zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej, zwiększenie spływu powierzchniowego wody, zmniejszenie retencji, zwiększenie śmiertelności zwierząt, ograniczenie zdolności migracji zwierząt, zmniejszenie różnorodności rodzimych gatunków, zwiększenie potencjalnego zagrożenia wyciekiem szkodliwych substancji np. ropopochodnych do gruntu, zwiększenie poziomu hałasu, zwiększenie zanieczyszczenia gleby w pasie wzdłuż dróg, zmniejszenie zdolności organizmów do migracji i wzrost ich śmiertelności. Za elementy mało odporne na degradację uznano: wody podziemne, funkcje przyrodnicze płatów krajobrazu (baza pokarmowa, kryjówki, miejsca do rozrodu), zdolność organizmów do migracji, Za elementy odporne na degradację uznano: grunty antropogeniczne, klimat akustyczny, 9 roślinne zbiorowiska ruderalne, faunę i florę synantropijną. 5.2.2. Ocena zdolności środowiska do regeneracji System przyrodniczy, ma zdolność utrzymywania lub odtwarzania swej struktury i funkcji w warunkach zmian zewnętrznych. Z uwagi na siłę i skalę oddziaływania czynników zewnętrznych czas niezbędny do regeneracji ulega wydłużeniu lub skróceniu. Równowaga ekologiczna danego ekosystemu może zostać zaburzona przez czynniki sztuczne (budowa domu) lub czynniki naturalne (powódź, pożar). W efekcie ekspozycji na dany taki czynnik, regeneracja do stanu sprzed ekspozycji może być już niemożliwa. Nie ulega wątpliwości, że realizacja założeń społecznych i gospodarczych na obszarze objętym planem, spowoduje szereg zaburzeń. Regeneracja chociaż niektórych elementów przyrody stanie się możliwa przy zachowaniu równowagi pomiędzy funkcjami przyrodniczymi a społecznymi, które ten obszar będzie pełnił w przyszłości. Chodzi o to aby zastosować działania kompensacyjne – to znaczy kompensujące jakiś negatywnie wpływający czynnik (np. budowa ogrodzeń posesji prywatnych spowoduje wzrost stopnia izolacji i ograniczenie migracji zwierząt. Kompensacją takiego ograniczenia może być nakaz stosowania nieciągłej podmurówki tak aby zwierzęta w ograniczonym stopniu, ale nadal mogły się przemieszczać). W obrębie opracowania znajduje się Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu (WOChK). Zdolność środowiska do regeneracji w obrębie opracowania będzie najwyższa jeżeli ochrona funkcji przyrodniczych WOChK będzie priorytetem, przy planowaniu zagospodarowania przestrzennego tego obszaru. Za element, który najsilniej negatywnie będzie oddziaływał na zdolności środowiska do regeneracji, to przerwanie ciągłości lasów w południowej części obszaru opracowania (las w różnym stopniu rozpościera się w kierunku północnym), całkowite zabudowanie przestrzeni otwartej oraz eksploatacja wydmy piaskowej. 5.3. Wskazania ekofizjograficzne 5.3.1. O decydującym znaczeniu dla funkcjonowania środowiska i zachowania różnorodności biologicznej Przeciwdziałanie izolacji przestrzennej - nie można dopuścić aby tereny leśne oraz otaczające je łąki pola zostały odgrodzone od otaczających je kompleksów o podobnym charakterze, przez zabudowę lub ogrodzenia. Plan powinien nakazać wysoki stopień ażurowości ogrodzeń i brak podmurówki lub specjalne przepusty w ogrodzeniach dla małych ssaków, płazów i gadów. Prowadzenie nasadzeń rzadkich i chronionych gatunków roślin przy współpracy z Mazowieckim Parkiem Krajobrazowym. Zachowanie lasów i zadrzewień z uwagi na ich funkcje biologiczne, hydrologiczne i klimatyczne. 5.3.2. Dla rozwoju funkcji użytkowych Rozwój funkcji rolniczej jest niewskazany przez studium uwarunkowań przestrzennych. Ta funkcja użytkowa nie powinna znajdować się w pasie co najmniej 300 m od Szosy Lubelskiej. 10 Funkcje mieszkaniowe mogą podlegać silnemu ograniczeniu z uwagi na wysoki poziom wód podziemnych. Mała przepuszczalność gleby w rejonach występowania glin pylastych może utrudniać odprowadzanie wody opadowej, zwłaszcza po intensywnych opadach. Funkcje leśne niewielkich zbiorowisk drzew mają bardzo istotne znaczenie przyrodnicze, natomiast niewielkie walory gospodarcze. Funkcje wypoczynkowo – rekreacyjne mogą być realizowane w granicach obszarów leśnych WOChK i MPK. Należy dążyć do stworzenia przyjaznej sieci szlaków dla komunikacji pieszej i rowerowej. 5.3.3. Ograniczenia wynikające z konieczności ochrony zasobów środowiska Ułatwienie migracji zwierząt w poprzek liniowych barier, którymi bez wątpienia jest Szosa Lubelska. Ochrona wód podziemnych realizowana dzięki podczyszczaniu wody opadowej z jezdni oraz budowie systemu kanalizacji. Dodatkowo należy podjąć działania przeciwdziałające lokalnym podtopieniom po deszczach nawalnych (np. zielone dachy). W zakresie ochrony gleb w sposób rozważny wprowadzać nawierzchnie nieprzepuszczające wodę. Należy dążyć do pozostawienia możliwie dużej powierzchni biologicznie czynnej. Dążyć do zachowania funkcji przyrodniczej powierzchni leśnych – z uwagi na to że są to zbyt małe obszary aby mogły tworzyć samowystarczalne biotopy, wiele gatunków będzie musiało z nich migrować na tereny przyległe – musi to być uwzględnione przy budowie nowych dróg lub modernizacji starych. Ochrona krajobrazu powinna być skierowana na ochronę mozaikowości krajobrazu. Oprócz zadrzewień leśnych należy nie dopuścić do wtórnej sukcesji na obszarach łąk i pól. W tym celu obszary te powinny być regularnie koszone. W zakresie bezpieczeństwa sanitarnego mieszkańców należy rozbudowywać kanalizację ściekową oraz zwiększyć liczbę pojemników umożliwiających segregację śmieci. Aby ograniczyć tereny zagrożone hałasem, niezbędne jest umieszczenie ekranów dźwiękoszczelnych, aby ograniczyć uciążliwości wynikające z ruchu samochodowego. Obszar wzdłuż drogi krajowej należałoby uznać za tereny ograniczonego użytkowania z powodu przekroczonych norm hałasu. 6. Potencjalne zmiany aktualnego stanu środowiska w przypadku braku realizacji planu W odniesieniu do aspektów wymienionych w podrozdziale 4.2.1. potencjalne zmiany jakie zajdą w środowisku mogą być zarówno dużo lepsze jak i dużo gorsze od tych, które będą spowodowane realizacją ustaleń planu. Plan zakłada pewną koncepcję urbanistyczną ale jednocześnie stara się uporządkować najistotniejsze elementy przyrodnicze. Prognoza zawarta w opracowaniu ekofizjograficznym przedstawia mnogość wariantów jak również prawdopodobne scenariusze potencjalnych zmian (Mędrzycki 2010). Elementy, które będą podlegały zmianie to z pewnością sukcesja wtórna, która spowoduje wzrost obszarów zadrzewionych, spadek terenów otwartych. Wzrost drzew spowoduje polepszenie 11 warunków np. gniazdowania ale uniemożliwi rozprzestrzenianie się gatunków np. łąkowych. W innym wariancie może dojść do całkowitej zmiany funkcji terenu. Możliwa będzie np. intensywna zabudowa mieszkaniowa np. powstaną osiedla z blokami. Wprowadzenie planu gwarantuje zrównoważoną intensywność zabudowy. W pierwszym przypadku skutki wynikające ze wzrostu zaludnienia byłyby dużo mniej korzystne niż w wariancie planu. W przypadku braku wprowadzenia planu takie aspekty jak np. powierzchnia biologicznie czynna, zagrożenie hałasem, stopień izolacji spowodowany typem ogrodzeń posesji prywatnych, przebieg drug, funkcje terenów, poziom retencji, śmiertelność zwierząt, zdolność do migracji, poziom bioróżnorodności, obecność gatunków inwazyjnych, poziom zanieczyszczania wód gruntowych, zmiany ukształtowania terenu skutkujące zwiększeniem spływu powierzchniowego wody, pozostają pod dużo mniejszą kontrolą administracyjną i będą wypadkową jedynie świadomości ekologicznej osób decydujących o bieżącej formie zagospodarowania. W efekcie może powstać twór przestrzenny o dużo mniej korzystnych walorach zarówno przyrodniczych jak i społecznych. 7. Analiza ustaleń planu 7.1. Prognoza (określenie i ocena) w zakresie skutków dla środowiska, które mogą wynikać z projektowanego przeznaczenia terenu 7.1.1. Wprowadzenie gazów lub pyłów do środowiska Tabela 1. Określenie i ocena źródeł, z których mogą pochodzić gazy lub pyły z uwagi na przeznaczenie terenu. Źródło Charakter zmian Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Realizacja Niepożądane Nieznaczna inwestycji budowlanych Bezpośrednie Krótkotermin Incydentalne Miejscowy owe Odwracalne Ruch drogowy Niekorzystny Nieznaczna Skumulowan Długotermin Stałe e owe Możliwe do rekultywacji Usługi Niepożądany Nieznaczna Bezpośrednie Średniotermi Incydentalne Miejscowy nowe Lokalny Zaopatrzenie Niekorzystny Średnia w ciepło Skumulowan Długotermin Okresowe e owe Infrastruktur Niepożądane Nieznaczna a techniczna z zakresu gazownictwa Bezpośrednie Krótkotermin Incydentalne Miejscowy owe 7.1.2. Odwracalne Ponadlokalny Odwracalne Odwracalne Wytwarzanie odpadów Tabela 2. Określenie i ocena źródeł, z których mogą pochodzić odpady z uwagi na przeznaczenie terenu. 12 Źródło Charakter zmian Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Realizacja Niepożądany Nieznaczna inwestycji budowlanych Bezpośrednie Krótkotermin Incydentalne Miejscowy owe Odwracalne Użytkowanie Niepożądany Średnia zabudowy mieszkaniow ej Bezpośrednie Średniotermi Stałe nowe Lokalny Częściowo odwracalne Ruch drogowy Niekorzystny Nieznaczna Skumulowan Długotermin Stałe e owe Lokalny Możliwe do rekultywacji Usługi Niepożądany Nieznaczna Bezpośrednie Średniotermi Okresowe nowe Miejscowy Odwracalne Zaopatrzenie Niekorzystny Średnia w ciepło Skumulowan Długotermin Okresowe e owe Ponadlokalny Odwracalne Infrastruktur Niepożądane Nieznaczna a techniczna z zakresu gazownictwa Bezpośrednie Krótkotermin Incydentalne Miejscowy owe Odwracalne Cmentarz Bezpośrednie Długotermin Stałe owe Odwracalne 7.1.3. Niepożądane Nieznaczna Miejscowy Wprowadzaniem ścieków lub wód do ziemi Tabela 3. Określenie i ocena źródeł, z których mogą pochodzić ścieki lub woda, które będą odprowadzane do ziemi. Źródło Charakter zmian Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Realizacja Niekorzystne Nieznaczna inwestycji budowlanych Bezpośrednie Krótkotermin Incydentalne Miejscowy owe Odwracalne Użytkowanie Niepożądany Duża zabudowy mieszkaniow ej Skumulowan długotermin e owe Lokalny Częściowo odwracalne Nawierzchnia Niekorzystny Średnia dróg Skumulowan Długotermin Okresowe e owe Lokalny Częściowo odwracalne Usługi Skumulowan Krótkotermin Stałe e owe Lokalny Częściowo odwracalne 7.1.4. Niepożądany Nieznaczna Stałe Wykorzystanie zasobów środowiska Tabela 4. Określenie i ocena wykorzystania zasobów środowiska. 13 Źródło Charakter zmian Eksploatacja piasku Niekorzystne Średnia 7.1.5. Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Bezpośrednie Długotermin Incydentalne Miejscowy owe Odwracalne/ możliwe do rekultywacji Zanieczyszczeniem gleby lub ziemi Tabela 5. Określenie i ocena źródeł mogących powodować zanieczyszczenie gleby lub ziemi. Źródło Charakter zmian Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Użytkowanie Niekorzystny Nieznaczna zabudowy mieszkaniow ej Bezpośrednie Długotermin Stałe owe Lokalny Odnawialna Ruch drogowy Niekorzystny Nieznaczna Skumulowan Długotermin Stałe e owe Lokalny Możliwe do rekultywacji Usługi Niepożądany Nieznaczna Bezpośrednie Średniotermi Incydentalne Miejscowy nowe 7.1.6. Odwracalne/ możliwe do rekultywacji Niekorzystnym przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu. Tabela 6. Określenie i ocena źródeł mogących powodować niekorzystne przekształcenia naturalnego ukształtowania terenu. Źródło Charakter zmian Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Realizacja Niekorzystne Duża inwestycji budowlanych Bezpośrednie Długotermin Stałe /skumulowa owe ne Miejscowy Nieodwracal ne Budowa Niekorzystne Średnia infrastruktur y technicznej Bezpośrednie Długotermin Stałe /skumulowa owe ne Miejscowy Nieodwracal ne 7.1.7. Emitowaniem hałasu Tabela 7. Określenie i ocena źródeł mogących emitować hałas. 14 Źródło Charakter zmian Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Użytkowanie Niepożądany Nieistotna zabudowy mieszkaniow ej Bezpośrednie Krótkotermin incydentalne Miejscowy owe Odnawialna Ruch drogowy Niekorzystny Średnia Bezpośrednie Długotermin Stałe owe Nieodwracal ne Usługi Niepożądany Nieznaczna Bezpośrednie Krótkotermin Incydentalne Miejscowy owe 7.1.8. Lokalny Odwracalna Emitowaniem pól elektromagnetycznych Tabela 8. Określenie i ocena elementów mogących emitować pola elektromagnetyczne. Źródło Charakter zmian Intensywnoś Bezpośredni Czas Częstotliwość Zasięg Trwałość ć ość oddziaływani oddziaływani oddziaływani przekształceń przekształceń oddziaływani a a a a Linia Niekorzystny Średnia elektroenerg etyczna wysokiego napięcia Bezpośrednie Długotermin Stałe /skumulowa owe ne Miejscowy Nieodwracal ne 7.2. Określenie i ocena skutków realizacji ustaleń planu na poszczególne elementy środowiska 7.2.1. Powietrze Zapisy planu mające istotny wpływ na powietrze to: od 6.1. do 6.3. Zapisy bezpośrednio odnoszą się do ciągów przyrodniczych, jednak należy podkreślić, że takie ich kształtowanie (ciągów przyrodniczych) będzie ograniczało rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń z jezdni, zapobiegało nagrzewaniu się powietrza a tym samym wpływało na jego wilgotność. Będzie to wpływ niewątpliwie dodatni o znaczeniu lokalnym, trwałym. 7.1., 7.2. Zapisy o ochronie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu będą pośrednio dodatnio wpływały na ochronę jakości powietrza. 11.6. W zakresie zaopatrzenia w ciepło, wskazanie metod uzyskania ciepła powinno zapobiegać pogorszeniu się czystości powietrza ze względu na wzrost zabudowy mieszkaniowej. 7.2.2. Powierzchnię ziemi Zapisy planu mające istotny wpływ na powierzchnię ziemi to: 15 7.13. Wprowadzenie zakazu poziomu gruntu jest bardzo istotne i w efekcie będzie pozytywnie wpływało na zachowanie walorów przyrodniczych. Nie chodzi w tym wypadku jedynie o powierzchnię gruntu ale pośrednio ochronę roślin i banku nasion zgromadzonego w glebie, ochrony stosunków wodnych i fauny glebowej. Zakaz nasypywania na działce ziemi będzie przeciwdziałał anihilacji środowiska. 7.14. Zapewni ochronę czystości wód, ale pośrednio również na zachowanie jakości gleby i różnorodności biologicznej (ochronę ekosystemów w tym zróżnicowania fauny glebowej). 7.2.3. Glebę Zapisy planu mające istotny wpływ na glebę to: 7.15. Pozwoli na skuteczne zapobieganie skażeniu środowiska oraz pozwoli na ochronę struktury gleby a w efekcie zminimalizuje zaburzenia związane z krążeniem materii w przyrodzie oraz wody. Zapis niezwykle ważny również w kontekście ochrony przed nadmiernym spływem powierzchniowym wody. Zapewnienie naturalnej chłonności na terenach niezabudowanych będzie minimalizowało wystąpienie lokalnych podtopień. 7.2.4. Kopaliny Zapisy planu mające istotny wpływ na kopaliny to: 7.16. Piasek jest jedynym zasobem na tym terenie, jego czerpanie degraduje środowisko. Zapis o ochronie wydm jest bardzo ważny, będzie miał pozytywny wpływ również na zachowanie sucholubnych i napisakowych zbiorowisk roślinnych, oraz krajobraz. 7.2.5. Wody powierzchniowe i podziemne Zapisy planu mające istotny wpływ na wody powierzchniowe i podziemne to: od 6.1. do 6.3. Zapisy bezpośrednio odnoszą się do ciągów przyrodniczych, jednak należy podkreślić że takie ich kształtowanie (ciągów przyrodniczych) będzie pozytywnie wpływało na ochronę wód gruntowych. Zieleń będzie wchłaniała wodę i w procesie transpiracji oddawała ją do powietrza. Zapobiegać to będzie lokalnym podtopieniom oraz będzie zmniejszało spływ powierzchniowy wody np. po ulewnych opadach. 6.4.2. Skutkuje odsunięciem zabudowy od rowów otwartych w efekcie czego nie powinno dochodzić do zaburzenia spływu wody. Punkt ten powinien również obejmować rowy zamknięte, które z uwagi na taki zapis będą podlegały lepszej ochronie i zmniejszy się prawdopodobieństwo ich zniszczenia. 6.7.7. Odsunięcie ogrodzeń od rowów otwartych zapewni efektywne odprowadzanie wody i zminimalizuje prawdopodobieństwo pojawienia się zatorów. 7.1., 7.2. Zapisy o ochronie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu będą pośrednio dodatnio wpływały na zachowanie stosunków wodnych na obszarze objętym planem. 7.3., 7.4. Zapisy zapewniają dobrą ochronę Głównego Zbiornika Wód Podziemnych. 7.10. Zapewni właściwe tempo spływu wody w przypadku gwałtownych opadów i będzie przeciwdziałało lokalnym podtopieniom. 16 7.12. Budowa zbiorników retencyjnych jest bardzo istotna z uwagi na płytko położone wody gruntowe oraz obszary o płytko położonych warstwach gleby nieprzepuszczalnej. W przypadku zapisu gwarantującego pozostawienie 50% powierzchni biologicznie czynnej (lub mniej) budowa obiektów o dużych dachach może powodować zwiększony spływ wody powierzchniowej. Obecnie istniejące rowy melioracyjne mogą jej nie pomieścić i w konsekwencji dojdzie do lokalnych podtopień. Gromadzenie wody opadowej w obrębie działki powinno być obowiązkiem, wówczas żaden czarny scenariusz związany z podtopieniami nie będzie miał miejsca. W obecnym brzmieniu, punkt ten tego nie gwarantuje. 11.3. Zapis będzie pozytywnie wpływał na ochronę i zachowanie zasobów wodnych. 11.4. Określenie zasad gospodarowania ściekami będzie istotnie wpływał na poziom czystości wód, a pośrednio gleb i ekosystemu – zatem roślin i zwierząt. 11.5. Zachowanie istniejącego systemu rowów melioracyjnych jest istotna dla zachowania stosunków wodnych, ale jednocześnie – pośrednio dla ekosystemów. Zapisy o oczyszczaniu wód opadowych powinny być wskazaniem aby zakres i stopień oczyszczania wód opadowych dostosować do stopnia ich zanieczyszczania – co jest związane z miejscem ich pochodzenia. Bardzo istotny jest zapis o nakazie zastosowania bilansu – w celu uniknięcia lokalnych podtopień. Od 12.7 do 12.11. Pozytywnie będzie wpływało na zachowanie lokalnych stosunków wodnych, będzie zapobiegało wystąpieniu lokalnych podtopień oraz skażeniu wody – a w konsekwencji zatruciom pokarmowym jakie mogły by wystąpić u mieszkańców. 7.2.6. Klimat akustyczny Zapisy planu mające istotny wpływ na klimat akustyczny to: od 6.1. do 6.3. Zapisy bezpośrednio odnoszą się do ciągów przyrodniczych, jednak należy podkreślić że takie ich kształtowanie (ciągów przyrodniczych) będzie ograniczało rozprzestrzenianie się hałasu pochodzącego z liniowych szlaków komunikacyjnych jakimi są jezdnie. 7.1., 7.2. Zapisy o ochronie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu będą pośrednio dodatnio wpływały na ochronę klimatu (wilgotności powietrza, zapobieganie występowaniu wysp cieplnych) jak również zapewniały przestrzeń dobrych warunków akustycznych. 7.17. Hałas może prowadzić do poważnych schorzeń u ludzi oraz wpływa negatywnie na środowisko naturalne i silnie zaburza funkcjonowanie niektórych ekosystemów. Dlatego bardzo ważne jest że plan wymusza przestrzeganie dopuszczalnych norm hałasu ze względu na różne zagospodarowanie – przeznaczenie poszczególnych terenów. 7.2.7. Zwierzęta i rośliny Zapisy planu mające istotny wpływ na zwierzęta i rośliny to: od 6.1. do 6.3. Zapisy bezpośrednio odnoszą się do ciągów przyrodniczych, powinny one zapewnić utrzymanie funkcji przyrodniczych tego obszaru. Wprowadzenie nakazu sadzenia wielopiętrowej roślinności istotnie wpłynie dodatnio na jej walory przyrodnicze. Wprowadzenie zapisów o konkretnych gatunkach skutkować będzie zachowaniem lokalnej, naturalnej bioróżnorodności flory. Dodatkowo zakaz wprowadzania gatunków inwazyjnych będzie dodatnio wpływał na utrzymanie się gatunków rodzimych w środowisku co będzie miało pozytywny wpływ na zachowanie bioróżnorodności. 17 6.4.2. Skutkuje odsunięciem zabudowy od rowów otwartych w efekcie czego będą one mogły pełnić funkcję lokalnych szlaków migracji dla małych zwierząt. 6.7. Ustalenia dotyczące lokalizacji ogrodzeń zapewnią duży prześwit – zdolność do rozsiewania się nasion i migracji małych zwierząt. Nakaz stosowania przy powierzchni ziemi przejść ekologicznych umożliwi małym naziemnym ssakom migrację na obszarach zurbanizowanych. Dodatkowo zwierzęta z obszaru ciągów komunikacyjnych np. jezdnie – po przejściu jezdni będą mogły się dostać na obszary gdzie prawdopodobieństwo ich śmierci będzie mniejsze (dotyczy np. jeży, płazów, gryzoni). Odsunięcie ogrodzeń od otwartych rowów nie bliżej niż 3 m pozwoli na zachowanie funkcji korytarza ekologicznego rowów do migracji dla zwierząt. 7.1., 7.2. Zapisy o ochronie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu będą pośrednio dodatnio wpływały na ochronę roślin i zwierząt, poprzez zachowanie siedlisk do zdobywania pokarmu, schronień, rozrodu oraz migracji. 7.7., 7.8., 7.9. Zapewnienie formy jak i jakości zieleni będzie miało wysoce dodatni wpływ na walory przyrodnicze roślin drzewiastych wprowadzanych na obszar objęty planem. 7.12. Budowa zbiorników retencyjnych w taki sposób aby minimalizować potencjalną śmiertelność zwierząt, które mogą się w nim utopić (np. na skutek pionowych brzegów) jest bardzo dobrym przykładem na wprowadzanie nowych elementów architektury krajobrazu w formie, która ma nie szkodzić. Z uwagi na zapisy szczegółowe (podpunkty a-c) istnieje bardzo wysokie prawdopodobieństwo, że zbiorniki te staną się miejscem rozrodu np. płazów. 20.2. Zapewni tworzenie nowych ciągów komunikacyjnych w równowadze do funkcji przyrodniczych jakie te ciągi mogą pełnić. Bardzo istotne jest aby Szosa Lubelska nie była barierą dla zwierząt – nakaz realizacji przejścia dla zwierząt będzie bardzo ważny dla funkcji przyrodniczych tego obszaru. 7.2.8. Ekosystemy Zapisy planu mające istotny wpływ na ekosystemy to: od 6.1. do 6.3. Zapisy bezpośrednio odnoszą się do ciągów przyrodniczych, w ich efekcie istniejące obecnie ekosystemy powinny zachować swój charakter i pomimo zmian urbanistycznych nie powinny zostać zdewastowane. 6.6.3. Wprowadzony zakaz będzie ograniczał skażenie przestrzeni światłem co mogłoby mieć negatywny wpływ przede wszystkim na niektóre gatunki bezkręgowców. 6.7. Zapisy będą pozytywnie wpływały na spójność pomiędzy płatami roślinności, rozsiewanie się nasion i zachowanie zdolności małych zwierząt do migracji. Wątpliwości budzą wysokość podmurówek i ogrodzeń. 7.1., 7.2. Zapisy o ochronie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu będą pośrednio dodatnio wpływały na ochronę ekosystemów poprzez zachowanie przestrzeni w której możliwa będzie migracja roślin i zachowanie banku nasion, jak również poprzez zachowanie siedlisk do zdobywania pokarmu, schronień, rozrodu oraz migracji. 7.5. Punkt zapewniający ochronę wszystkich najistotniejszych elementów przyrodniczych. Mógłby być wpisany w każdy inny podpunkt tego podrozdziału, ponieważ konsoliduje on wiele aspektów. Jego treść i znaczenie powinny być sumiennie przestrzegane przy podejmowaniu wszelkich działań nie ujętych – nie przewidzianych w opracowaniu planu. 18 7.6. Ochrona powierzchni biologicznie czynnej jest bardzo istotna. Ma ona wpływ zarówno na powietrze (zdolność do gromadzenia zanieczyszczeń w zielonych częściach roślin), wody gruntowe (wchłanialność gleby), zwierzęta (miejsce np. kryjówek czy żerowania zwierząt), rośliny (przestrzeń do rozsiewania nasion). Niestety często powierzchnię biologicznie czynną niszczy się w trakcie budowy a potem odtwarza jednak bez zachowania funkcji przyrodniczych. Dlatego należy dążyć do minimalnego zniszczenia powierzchni biologicznie czynnej na etapie budowy inwestycji. Zapewnia to treść planu (patrz punkt 7.15.). 7.11. Ekstensywne koszenie zieleni wzdłuż rowów dodatnio wpłynie na zachowanie ich funkcji przyrodniczych. Dodatkowo wysokie koszenie będzie powodowało niewielką śmiertelność wśród zwierząt, które będą mogły przeżyć schowane przy ziemi np. jeże czy płazy. Dodatkowo gatunki roślin będą mogły rozsiewać nasion dzięki czemu będzie ten obszar naturalnym bankiem nasion. 10.3.b. Wskazanie, że nowe drogi powinny mieć dwa włączenia do układu drug jest istotna z punktu widzenia przyszłych mieszkańców – ułatwia komunikację, oraz jest bardzo istotna dla funkcji przyrodniczych. Zapobiega zagryzaniu przez dzikie psy zwierząt (np. saren, zajęcy) zapędzanych w ślepą uliczkę. Problem ten jest ostatnio coraz częściej zgłaszany na obszarach wiejskich. 10.4.e. Istotny zapis zwracający uwagę na wagę zieleni w ciągach komunikacyjnych. Zieleń odpowiednio zaprojektowana zmniejsza zanieczyszczenie powietrza, zmniejsza nagrzewanie się powietrza, tłumi hałas i jednocześnie jest przestrzenią o istotnych funkcjach przyrodniczych. Ważne jest że zapisy od razu podkreślają ważne elementy aby zaprojektowana zieleń przetrwała – wielkość misy korzeniowej, nasadzenia roślinności wielopiętrowej (trawniki, krzewy i drzewa). Wprowadzenie do środowiska trzech pięter zieleni będzie dużo korzystniejsze niż wybiórcze nasadzenia jednego z trzech pięter. Podkreślenie prostego zabiegu – nasadzenie krzewów w dwóch rzędach pozwoli na migrację małych ssaków oraz przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczeń powietrza w najbliższym otoczeniu jezdni. Zapis ten będzie pośredni dodatnio wpływał na powietrze, wody powierzchniowe i podziemne, klimat akustyczny, zwierzęta i rośliny oraz krajobraz. Nie można również zapomnieć o funkcjach społecznych. 11.10. Usystematyzowana gospodarka odpadami będzie miała istotny wpływ na zachowanie stabilności ekosystemów naturalnych. Będzie to zapobiegało skażeniom gleby, wód a przez to pozytywnie oddziaływało na zwierzęta, rośliny oraz krajobraz. 14. Podział obszarów na zabudowę jednorodzinną oraz dopuszczenie na niektórych obszarach zabudowy bliźniaczej będzie miało pozytywny wpływ na stopień zurbanizowania – jako że zabudowa bliźniacza – bardziej intensywna, dopuszczana jest na mniejszej liczbie obszarów. Dobrze, że wyznacza się obszar z dużym udziałem zieleni istniejącej o charakterze leśnym, gdzie minimalna powierzchnia działki jest większa niż na pozostałych obszarach. Niepokój budzi jednak minimalna powierzchnia działek na pozostałych obszarach. Dotyczy to zarówno zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolno stojącej jak i bliźniaczej. Będzie to generowało nadmierną fragmentację terenu a w efekcie silniej zaburzy funkcje przyrodnicze a w dalszej perspektywie obniży komfort mieszkańców a w konsekwencji wartość działek. Jest to proces już dzisiaj obserwowany wokół dużych aglomeracji miejskich. Przy takich zapisach rekomenduje się przynajmniej zwiększenie minimalnej powierzchni działek na obszarach bezpośrednio przylegających do Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Bardzo dobrze że przynajmniej na obszarach 9.MN1 powierzchnia biologicznie czynna została zwiększona względem innych obszarów o tej samej funkcji. Strefa buforowa o zwiększonej powierzchni biologicznie czynnej powinna w mniejszym negatywnym stopniu wpływać na WOChK. 19 7.2.9. Krajobraz Zapisy planu mające istotny wpływ na krajobraz to: 4.1.2. Gwarantujący dokładną parametryzację małego obiektu handlowego. W efekcie, czego ograniczy się dowolność zabudowy. od 6.1. do 6.3. Zapisy bezpośrednio odnoszą się do ciągów przyrodniczych, jednak należy podkreślić że takie ich kształtowanie (ciągów przyrodniczych) będzie miało pozytywny wpływ na zachowanie charakteru obecnie istniejącego krajobrazu na terenie objętym planem. 6.5, 6.6. Zapisy porządkują wygląd zewnętrzny zabudowań oraz nośników reklamowych co w efekcie powinno minimalizować prawdopodobieństwo zaburzania krajobrazu przez te elementy budowlane. 6.7. Uporządkowanie aspektów związanych z ogrodzeniami będzie miało pozytywny wpływ na ład przestrzenny. Zapewnienie dostępu do otwartych rowów, duży prześwit ogrodzeń, ścięcia narożnych ogrodzeń powinny w efekcie powodować wrażenie otwartej przestrzeni. 10.1.h. Wyznaczanie ciągów pieszo – rowerowych jest bardzo cenne i powinno służyć spajaniu obszarów o różnych walorach krajobrazowych i przyczyniać się do ich lepszej ekspozycji dla mieszkańców. Bardzo dobrze, taki system komunikacji został przewidziany, szkoda że nie przewidziano takich ciągów komunikacyjnych dla pozostałych obszarów np. 15 MN, 8 MN, 26 ZL, 2 MN1, 3MN1. Ciągi pieszo – rowerowe – ich sieć mogłaby pełnić bardzo ważne funkcje zarówno społeczne jak i przyrodnicze. 11.8.g. Zakaz będzie dodatnio wpływał na zachowanie walorów estetycznych krajobrazu oraz również na zachowanie stabilności istniejących ekosystemów. 14.2.j,k. Wpłynie pozytywnie na krajobraz i będzie zapobiegało powstawaniu budynków psujących estetykę krajobrazu. 7.3. Ryzyko wystąpienia nadzwyczajnych zagrożeń środowiska Źródła tego typu zagrożeń to: linia elektroenergetyczna, gazociąg wysokiego ciśnienia. Zapisy zawarte w punktach 11.7. oraz 11.8. minimalizują prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu awarii będących konsekwencją nieprawidłowego zagospodarowania przestrzennego. 8. Ocena rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych i innych ustaleń planu. 8.1. Z punktu widzenia zgodności projektowanego użytkowania i zagospodarowania terenów z uwarunkowaniami określonymi w opracowaniu ekofizjograficznym W opracowaniu ekofizjograficznym (Mędrzycki 2010) w rozdziale 5 podano wskazania jakie powinny być spełnione. Zostały one streszczone w podrozdziale 4.3. niniejszej prognozy. W zestawieniu z danymi przedstawionymi w podrozdziale 6.2., który ocenia zapisy planu wynika co następuje: 20 plan w ogromnej większości jest zgodny ze wskazaniami ekofizjograficznymi. Wprowadza zapisy, które bezpośrednio realizują założenia opracowania ekofizjograficznego. Część tych zapisów dotyczy zarówno formy zagospodarowania jak i intensywności użytkowania obszaru. Na szczególną uwagę zasługują zapisy zapewniające zdolność do migracji małych zwierząt pomiędzy przyszłymi działkami prywatnymi (otwory w podmurówkach) oraz chroniące powierzchnię biologicznie czynną na etapie budowy (ochrona obszarów nie przeznaczonych pod zabudowę). Jedyną wątpliwość budzi zachowanie funkcji przyrodniczych kompleksu leśnego położonego w południowo – zachodniej części planu. Dopuszczając dalszą zabudowę na obszarze 12 MN powstaje ryzyko, że zdolność do migracji zwierząt zostanie przerwana a projektowany ciąg przyrodniczy (19KP, 8KD) z uwagi na swoje funkcje komunikacyjne nie będzie odpowiednim szlakiem migracji zwłaszcza dla dużych ssaków. Proponuje się wydzielenie w obrębie obszaru 12 MN w jego południowej części pasa, który nie będzie podlegał żadnej zabudowie, zostanie pozostawiony do wtórnej sukcesji i zapewni łączność pomiędzy kompleksami leśnymi. Proponuje się włączenie w ten pas również ścieżki pieszo – rowerowej aby łączyć funkcje przyrodnicze z funkcjami społecznymi (rekreacją). 8.2. Z punktu widzenia zgodności z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska, a w szczególności zawartymi w aktach o utworzeniu obszarów i obiektów chronionych oraz w planach ochrony Spośród obowiązujących przepisów w prognozie uwzględniono następujące: • Ustawa z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627, tekst jednolity Dz. U. Nr 25 poz. 150 z 2008 r.), • Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92, poz. 880 z późn. zm.), • Rozporządzenie Ministra Środowiska z 6 czerwca 2002 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów niektórych substancji w powietrzu, alarmowych poziomów niektórych substancji w powietrzu oraz marginesów tolerancji dla dopuszczalnych poziomów niektórych substancji (Dz. U. Nr 87, poz. 796), • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984), • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826), • Ustawa z 3 lutego 1995 r. O ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 j.t. Dz. U. Nr 121 z 2004 r., poz. 1266 z późn. zm.), Nie dopatrzono się nieścisłości pomiędzy powyższymi aktami prawnymi a treścią planu. Dlatego stwierdza się, że plan w całości respektuje prawo związane z ochroną środowiska. 21 8.3. Z punktu widzenia skuteczności ochrony różnorodności biologicznej Zagadnienie ochrony bioróżnorodności było i nadal jest bardzo szeroko dyskutowane. W minionych dziesięcioleciach stosowano różne strategie – od ochrony przestrzennej (rezerwaty), po czynną ochronę (np. wykaszanie łąk). W przypadku tych pierwszych, niejednokrotnie na skutek zaprzestania działalności człowieka na obszarze rezerwatu, dochodziło do zaniku gatunku w celu którego dany rezerwat został powołany. W przypadku czynnej ochrony wymaga ona wysokich nakładów finansowych. W efekcie w zależności od skali przestrzennej i typu bioróżnorodności jaka ma podlegać ochronie wybiera się różne metody. Aczkolwiek z całym przekonaniem można stwierdzić że w skali całego świata, skutecznej ochrony bioróżnorodności nadal się uczymy. W odniesieniu do ocenianego planu należy zwrócić uwagę, że nie wprowadza on zapisów i form użytkowania terenu, które skutkowałyby silnym, bezpośrednim obniżeniem bioróżnorodności. Oczywiście, zabudowa dziś otwartych terenów, będzie miała negatywny wpływ na bioróżnorodność, natomiast plan wprowadza szereg zapisów mających na celu ochronę i maksymalizację zachowania bioróżnorodności. Za najważniejsze z nich należy uznać: 6.1., 6.2., 6.3., 6.7., 7.1., 7.2., 7.5., 7.6., 7.7.-7.18., 10.4., 20.2. Z uwagi na to, że niektóre zapisy mają innowacyjny charakter i zasługują na powielanie na innych obszarach zostaną one poniżej pokrótce opisane: − projektowanie ciągów przyrodniczych równolegle z ciągami komunikacyjnymi poprzez odpowiednie zagospodarowanie zieleni. Nasadzenie równoczesne zieleni niskiej – gatunki płożące, trawniki; zieleni średniej – krzewy; zieleni wysokiej – drzewa. Z tym, że krzewy sadzone są w dwóch rzędach co pozwoli na migrację zwierząt wewnątrz żywopłotu. Natomiast stworzenie trzech pięter roślinności zwiększy walory przyrodnicze takiego obszaru. − Nakaz stosowania przy powierzchni gruntu otworów umożliwiających migrację małym zwierzętom – jeden otwór 15x15 cm na każde rozpoczęte 10 m ogrodzenia. Dzięki izolacja przestrzenna gatunków naziemnych zostanie zmniejszona. − Możliwość lokalizowania ogrodzeń nie bliżej niż 3 m od otwartych rowów – pozwoli to zachować funkcje przyrodnicze rowu jako szlaku migracji zwierząt. − Wskazanie jakie gatunki rodzime mają być sadzone na obszarze objętym planem a jakie gatunki inwazyjne nie mogą być sadzone. Dzięki takim zapisom tworzy się przestrzeń zieleni, która może być wykorzystywana przez zwierzęta. Wiele obcych gatunków nie pełni funkcji przyrodniczych. Dodatkowo takie zapisy będą chroniły istniejący krajobraz i rodzime gatunki roślin. − Nakaz ekstensywnego koszenia z podaniem częstotliwości i wysokości koszenia. Taki zapis pozwoli na funkcjonowanie obszarów zieleni zgodnie z rytmem przyrody a dodatkowo narzucenie minimalnej wysokości koszenia (20 cm) zmniejszy śmiertelność zwierząt, które w innym przypadku zginęłyby pocięte przez maszynę koszącą tuż nad powierzchnią ziemi. − W przypadku nowo tworzonych zbiorników retencyjnych wskazuje się ich parametry, które spowodują, że będą one dobrym siedliskiem dla wielu gatunków zwierząt i roślin dzięki zróżnicowaniu kształtu brzegu i jego nachyleniu. 22 − Nakaz ochrony naturalnej struktury gleby, obszarów które nie będą zabudowane – powierzchni biologicznie czynnej. Dzięki takim zapisom na etapie realizacji inwestycji struktura gleby nie zostanie zniszczona dzięki czemu zachowa ona swoją zdolność do wchłaniania wody opadowej co będzie zapobiegało nadmiernemu zwiększeniu spływu powierzchniowego wody, a w efekcie zapobiegało lokalnym podtopieniom. Dodatkowo w glebie zachowana zostanie fauna glebowa i bak nasion występujących gatunków roślin. − Zakaz pobierania piasku wydmowego uchroni wydmę przed zniszczeniem. − Zapewnienie przejścia dla zwierząt na odcinku modernizowanej w przyszłości drogi krajowej, która obecnie rozdziela dwa duże kompleksy leśne i jest poważną barierą w skali ponadlokalnej. Omawiając zagadnienia dotyczące ochrony bioróżnorodności należy pamiętać, że nie tylko zapisy o formie zagospodarowania terenu są istotne – ale często nawet ważniejsze są zapisy o formie użytkowania i intensywności pielęgnacji. Jako przykład może posłużyć grabienie liści. Nikt w planie nie zdefiniuje intensywności grabienia, ale już na poziomie pielęgnacji zieleni w gminie można wprowadzić program, gdzie pozostawia się na niektórych obszarach liście niezgrabione, lub zgrabione (nie wywozi się ich) co pozwoli na rozwój bezkręgowców i polepszy lokalne siedlisko np. dla jeży, które z kolei będą obniżały liczebność gryzoni. Zapisy planu uznano za sprzyjające zachowaniu bioróżnorodności na obszarze planu – maksymalizujące prawdopodobieństwo zachowania wielu gatunków roślin i zwierząt. 8.4. Ocena proporcji pomiędzy terenami o różnych formach użytkowania. Obszar położony w obrębie planu został przeznaczony przede wszystkim pod zabudowę mieszkaniową (dotyczy to obszarów otwartych, nieużytków rolnych, terenów podlegających wtórnej sukcesji); lasy – dotyczy obszarów Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu; cmentarz; tereny do komunikacji; zabudowę usługową; zabudowa usługowa z zakresu sportu, turystyki, rekreacji, turystyki, oświaty i edukacji oraz tereny zieleni urządzonej; publiczny teren zieleni urządzonej. Plan w celu zachowania proporcji w zagospodarowaniu terenu definiuje: minimalne wielkości działek minimalną szerokość działek budowlanych minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej maksymalną powierzchnię zabudowy maksymalny wskaźnik intensywności zabudowy co ze względu na aktualny sposób zagospodarowania przestrzeni uznaje się za korzystne. Zaproponowana struktura funkcjonalno-przestrzenna jest zgodna z potrzebami społecznymi i wymogami ochrony środowiska. 23 9. Ocena w zakresie skutków zagrożeń dla środowiska, z uwzględnieniem na zdrowie ludzi oraz zmian w krajobrazie, które mogą powstawać na terenie objętym planem i na terenach pozostających w zasięgu oddziaływania 9.1.1. Wprowadzenie gazów lub pyłów do środowiska Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niekorzystne, o nieznacznym oddziaływaniu bezpośrednim i pośrednim. Z uwagi na zapisy planu wpływ ten powinien być kompensowany. Czas trwania będzie długoterminowy, okresowy o miejscowym znaczeniu o charakterze odwracalnym. 9.1.2. Wytwarzanie odpadów Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niepożądane, o nieistotnym oddziaływaniu bezpośrednim. Z uwagi na zapisy planu wpływ ten powinien być kompensowany. Czas trwania będzie długoterminowy, stały o lokalnym znaczeniu o charakterze odwracalnym. 9.1.3. Wprowadzaniem ścieków lub wód do ziemi Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niepożądane, o nieistotnym oddziaływaniu bezpośrednim. Z uwagi na zapisy planu wpływ ten powinien być kompensowany. Czas trwania będzie długoterminowy, stały o lokalnym znaczeniu o charakterze odwracalnym. 9.1.4. Wykorzystanie zasobów środowiska Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niepożądane, o nieistotnym oddziaływaniu bezpośrednim. Możliwość pojawienia się zagrożenia nie wystąpi przy konsekwentnej realizacji planu. Ewentualny czas trwania będzie długoterminowy, incydentalny o charakterze miejscowym, trudnym ale możliwym do rekultywacji. 9.1.5. Zanieczyszczeniem gleby lub ziemi Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niekorzystne, o nieznacznym oddziaływaniu bezpośrednim i pośrednim. Z uwagi na zapisy planu wpływ ten powinien być kompensowany – prawdopodobieństwo wystąpienia minimalizowane. Czas trwania będzie długoterminowy, incydentalny o lokalnym znaczeniu, o charakterze całkowicie odwracalnym. 9.1.6. Niekorzystnym przekształceniem naturalnego ukształtowania terenu. Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niepożądane, o nieistotnym oddziaływaniu bezpośrednim. Z uwagi na zapisy planu, tego typu zagrożenie nie powinno się pojawić. Ewentualne przekształcenia będą możliwe do rekultywacji. 9.1.7. Emitowanie hałasu 24 Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niepożądane, o nieznacznym oddziaływaniu bezpośrednim i pośrednim. Będzie to oddziaływanie długoterminowe ale okresowe – o większym natężeniu w ciągu dnia mniejszym w nocy. Znaczenie oddziaływania będzie miało charakter lokalny, nieodwracalny (tak długo jak będzie istniał ruch drogowy). Możliwy jest również niepożądany efekt ze źródeł lokalnych (usługi) powinien mieć on charakter incydentalny, odwracalny. Jednak zdrowie ludzi w tym przypadku nie będzie zagrożone. 9.1.8. Emitowaniem pól elektromagnetycznych Skutki zagrożeń zostały ocenione jako bez znaczenia, z uwagi na zapisy zawarte w planie. Intensywność oceniono jako nieznaczną z uwagi na potrzebę budowy linii przesyłowych. Jednak zdrowie ludzi w tym przypadku nie będzie zagrożone. Charakter oddziaływania będzie długoterminowy, stały – może ulegać zmniejszeniu w przypadku wprowadzenia przewodów pod powierzchnię ziemi. Zasięg miejscowy, trwałość przekształceń częściowo odwracalna. 9.1.9. Zwierzęta i rośliny - ekosystemy Skutki zagrożeń zostały ocenione jako niekorzystne. Intensywność przekształceń z uwagi na powierzchnię będzie duża, jednak uwzględnienie zapisów kompensujących negatywne oddziaływanie łagodzi tę ocenę do poziomu średniego. Oddziaływania będą zarówno miały charakter bezpośredni, pośredni jak i skumulowany. Czas będzie długoterminowy o zmiennym natężeniu – okresowy. Zasięg oddziaływania będzie ponadlokalny, skutki możliwe do rekultywacji lub odwracalne po zaniku negatywnego oddziaływania. 9.1.10. Krajobraz Charakter wynikający ze skutki zagrożeń został oceniony jako bez znaczenia. Intensywność przekształceń jako średnia, co nie oznacza, że krajobraz będzie podlegał negatywnym przekształceniom. Dominować będą oddziaływania bezpośrednie, długoterminowe, stałe. Zasięg oddziaływania będzie miejscowy , nieodwracalny. 10. Ocena w zakresie skutków dla istniejących form ochrony przyrody oraz innych obszarów chronionych 10.1. Ochrona dziedzictwa przyrodniczego Zapisy projektu planu uwzględniają ustalenia i zakazy wynikające z funkcjonowania obszarów o cennych wartościach przyrodniczych, są zgodne z zapisami zawartymi w studium. Jedyne wątpliwości budzi dalsze dopuszczenie zabudowy (zagospodarowanie) korytarza ekologicznego (który już w obecnej chwili nie ma ciągłości). W planie uwzględniono przepisy dotyczące funkcjonowania i ochrony występujących tu form dziedzictwa przyrodniczego. 25 11. Rozwiązania eliminujące, ograniczające, kompensujące negatywne oddziaływania na środowisko w tym propozycje rozwiązań alternatywnych 11.1. Rozwiązania minimalizujące negatywne oddziaływanie W planie wprowadzono wiele zapisów, które mają zapewnić należytą ochronę, zgodnie z obowiązującymi przepisami funkcji przyrodniczych obszaru objętego planem. Plan określa zasady ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego w zakresie: terenów położonych w obrębie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, ochrony terenów położonych w obrębie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych, ochrony zieleni, ochrony wód, ochrony gleby, ochrony wydm, ochrony przed hałasem. 11.2. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań przedstawionych w planie Rozwiązania alternatywne (uwagi możliwe do wprowadzenia) zostały odniesione do konkretnych punktów planu, których numery są zapisane przed zaproponowanym rozwiązaniem alternatywnym. Punkt 6.2. planu nakazuje zapewnienie (...) wzajemnych powiązań pomiędzy istniejącymi obszarami o charakterze przyrodniczo krajobrazowym (…) - zabudowa w południowo-zachodniej części planu będzie skutkowała zerwaniem powiązań na skutek przerwania ciągu leśnego. Na obszarach przyległych powinien być nakaz dosadzenia drzew, lub pozostawić obszary niezagospodarowane aby doszło do wtórnej sukcesji i w efekcie będzie możliwa migracja dużych ssaków, która przy obecnych zapisach planów nie jest zapewniona. Jest to bardzo istotne zwłaszcza, że w tym pasie planowane jest przejście dla zwierząt przez Szosę Lubelską – kilkaset metrów dalej na wschód. Punkt. 6.4.2. Odsunięcie zabudowy dotyczy otwartych rowów, sytuowanie w bliskiej odległości od rowów zamkniętych może skutkować zaburzeniem ich funkcjonowania. Dodatkowo brak nakazu względem rowów zamkniętych może w efekcie spowodować nadmierne zamykanie obecnie otwartych rowów. W efekcie będą niwelowane funkcje przyrodnicze rowów. 26 6.7.3. Plan dopuszcza dosyć wysokie podmurówki. Dla zachowania funkcji przyrodniczych zapewnione zostały przejścia w podmurówkach, jednak ze względów estetycznych proponowałbym obniżenie wysokości podmurówek do 20-30cm, lub nakaz kończenia podmurówek na poziomie równym z poziomem ziemi. Będzie to dążenie do tworzenia bardziej otwartej przestrzeni o wyższych walorach estetycznych - pozytywnego wpływu na krajobraz i samopoczucie mieszkańców. Czy nie powinniśmy dążyć do otwierania przestrzeni co w konsekwencji prowadzi do lepszego samopoczucia mieszkańców. Przykładem może być Skandynawia – na wielu obszarach w tym miejskich ogrodzenia nie występują a jeżeli to nie przekraczają 150 cm. 7.2. Odnosi się do zakazu lokalizacji obiektów i urządzeń, mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko – istnieje duża obawa, że w tak sformułowanej definicji nie znajdzie się żaden obiekt. Z uwagi na ochronę Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu należałoby słowo zawsze usunąć z tego punktu. 10.1. Proponowałbym w tym punkcie nawiązać do nakazu zapewnienia przejścia dla zwierząt przez Lubelską aby połączyć kompleksy leśne. 11.6. Proponuję wprowadzić zapis o maksymalnej ilości CO2 jakie może emitować piec – piece dla domów jednorodzinnych mają takie certyfikaty. Będzie to jednoznaczne określenie norm skażenia środowiska. Uwaga ogólna: przy tak płytkim poziomie wód gruntowych jak wskazano w opracowaniu ekofizjograficznym, proponowałbym wprowadzić zakaz budowy domów domów z podpiwniczeniem na obszarach o najniższym poziomie wód gruntowych. 12. Streszczenie Obszar, który został objęty planem, to teren w niewielkim stopniu zainwestowany. Dominują tu obszary otwarte i leśne z nieregularną zabudową. W części południowej rozciągają się obszary leśne, część centralną stanowią obszary niezabudowane. Obszar posiada liczne walory przyrodnicze, znajdują się tu również obszary o istotnych walorach społecznych i krajobrazowych, które powinny zostać zachowane. Zwłaszcza te z nich, które mają znaczenie ponadlokalne. Ustalenia planu potwierdzają istniejące zagospodarowanie i wprowadzają nową zabudowę zgodnie z zapotrzebowaniem społecznym. Na obszarze planu znajduje się Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu. Stan środowiska na obszarze planu należy uznać za dobry zgodnie z oceną ekofizjograficzną. Nie występują tu obszary, które można by uznać za skażone. Plan zawiera ustalenia, które powinny spowodować, że pomimo zabudowy licznych terenów większość funkcji przyrodniczych zostanie zachowana, jakość środowiska nie ulegnie silnemu pogorszeniu a osoby, które postanowią skorzystać ze stworzonych im funkcji społecznych będą zadowolone. Plan wprowadza szereg zapisów, które przy konsekwentnym egzekwowaniu powinny również dodatnio wpłynąć na zachowanie bioróżnorodności. Jedyne wątpliwości budzi dalsza zabudowa obszarów w południowo-wschodniej części planu. Będzie to dalej pognębiać już występująca nieciągłość korytarza ekologicznego jakim jest kompleks leśny. Projekt planu w znaczącej mierze uwzględnia ograniczenia i uwarunkowania ekofizjograficzne, a także istniejące ustawodawstwo. 27 Realizując zapisy planu należy podkreślić, że umożliwi on gminie na stworzenie miasta – ogrodu. Przy zagospodarowaniu przestrzennym należy promować podnoszenie jakości środowiska (szerokie drogi z alejami drzew, ścieżki pieszo rowerowe sprzyjające spacerom i rekreacji). Należy pomyśleć o osobach, które będą miały tutaj zamieszkać za 30 czy 50 lat. Czy chcielibyśmy wówczas być na ich miejscu? Zakręt Południowy dzięki przyszłej autostradzie „przybliży” się do Warszawy. Należy pamiętać, że wiele osób wyprowadza się na obrzeża miasta aby być blisko przyrody. Wydaje się, że koncepcja tego planu zapewni realizację głównych celi społecznych i nie doprowadzi do znaczącego zubożenia środowiska przyrodniczego. 13. Załącznik graficzny