Informatyka (kl. 2 i 3
Transkrypt
Informatyka (kl. 2 i 3
Podział materiału nauczania „Informatyka Europejczyka. Informatyka. Podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres rozszerzony. ” wyd. Helion Edukacja Numer dopuszczenia: 410/2/2012 Lp. Dział Podział godzin dla zakresu rozszerzonego (180 godzin lekcyjnych) 1. Algorytmika i programowanie (KLASA 2 od 2013/2014) 90 2. Bazy danych (KLASA 2 – od 2013/2014) 50 3. Multimedia (KLASA 3 – od 2014/2015) 16 4. Systemy operacyjne i sieci komputerowe (KLASA 3 – od 2014/2015) 20 5. Aspekty etyczne, prawne i społeczne w zastosowaniach informatyki. Tendencje w rozwoju informatyki i jej zastosowań (KLASA 3 – od 2014/2015) 4 Propozycje tematów lekcji Algorytmika i programowanie Lp. Temat lekcji 1. Pojęcie algorytmu. Etapy rozwiązywania zadań za pomocą komputera. 2. Specyfikacja zadania. Sposoby reprezentowania algorytmów. 3. Schemat blokowy — graficzna prezentacja algorytmu. Lista kroków — słowna prezentacja algorytmu. Liczba godzin do realizacji Przewidywane osiągnięcia ucznia Odwołanie do podręcznika Odwołanie do podstawy programowej 1.1 1.2 5.1 5.2 5.3 5.7 1 Rozumie pojęcie algorytm. Potrafi podać przykładowe algorytmy związane z życiem codziennym, innymi nauczanymi przedmiotami itp. Zna i stosuje etapy rozwiązywania zadań za pomocą komputera. 1 Poprawnie definiuje problem i formułuje jego specyfikację. Dokonuje analizy prostego i umiarkowanie złożonego zadania oraz opracowuje algorytm zgodny ze specyfikacją. Zna różne sposoby reprezentowania algorytmów, w tym opis słowny, listę kroków, schemat blokowy, drzewo algorytmu, program. 1.2 1.3 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 5.2 5.4 5.7 5.17 2 Realizuje algorytmy, stosując różne sposoby ich reprezentowania, w tym schemat blokowy, listę kroków. Wyodrębnia elementy składowe algorytmu. Dobiera właściwy sposób rozwiązania i prezentacji algorytmu do konkretnego problemu. 1.3.1 1.3.2 5.2 5.4 5.25 3.1 5.22 4. Języki programowania — pojęcie, klasyfikacja, przykłady. 1 Rozumie pojęcia: język programowania, translator, kompilator, interpreter. Zna klasyfikacje języków programowania: imperatywne i deklaratywne, niskiego poziomu i wysokiego poziomu. Potrafi wymienić i sklasyfikować podstawowe języki programowania. Kompiluje i uruchamia przykładowe programy napisane w różnych językach programowania. 5. Podstawowe zasady i metody programowania. 1 Zna i rozumie podstawowe zasady i metody programowania. 1.4 1.5 1.6 5.13 6. Elementy zintegrowanego systemu programowania. 1 Korzysta z wybranego środowiska programistycznego (np. kompilatora), w którym zapisuje, kompiluje, uruchamia i testuje programy. 3 3.1 5.22 7. Struktura programu. 1 Zna podstawową strukturę programu. Stosuje komentarze przy pisaniu programów. 3.2 3.2.1 3.2.8 5.21 5.23 8. Operacje wejścia i wyjścia oraz ich zastosowanie w programach. 1 Korzysta w programach z podstawowych operacji wejścia i wyjścia. 3.2.2 5.21 5.23 9. Zmienne i stałe — deklaracja i zastosowanie w programach. 1 Potrafi deklarować zmienne i wykorzystywać je w programach. Potrafi deklarować stałe i wykorzystywać je w programach. 3.2.3 5.21 5.23 3.2.4 3.2.5 3.2.6 5.21 5.23 3.2.7 5.23 10. Wyrażenia arytmetyczne, relacje i operatory logiczne w programach. 1 Zna podstawowe wyrażenia arytmetyczne, relacje, operatory logiczne i funkcje matematyczne oraz stosuje je w programach. Zna priorytety relacji i działań charakterystyczne dla danego języka programowania oraz uwzględnia je podczas pisania programów. 11. Generowanie liczb losowych. 1 Potrafi generować liczby losowe w wybranym języku programowania. 12. Podstawowe konstrukcje algorytmiczne: instrukcja pusta, instrukcja przypisania, instrukcja złożona, instrukcje warunkowe, instrukcja wyboru, instrukcje iteracyjne. 2 Zna i potrafi stosować podstawowe konstrukcje algorytmiczne, w tym instrukcję pustą, instrukcję przypisania, instrukcję złożoną, instrukcje warunkowe, instrukcję wyboru, instrukcje iteracyjne. 13. Umiejętność korzystania w implementacjach z podstawowych konstrukcji algorytmicznych. 2 14. Proste typy danych: typy całkowite, typy rzeczywiste, typ znakowy i typ logiczny. 15. Operacje na prostych typach danych oraz ich wykorzystanie w programach. 16. Algorytmy liniowe i z warunkami. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Realizacja algorytmów liniowych i warunkowych. Algorytmy badające własności geometryczne. Rozwiązywanie równania liniowego i kwadratowego. Iteracja jako metoda programowania. Realizacja algorytmów iteracyjnych — wyznaczanie elementów, obliczanie sumy i iloczynu oraz inne działania na ciągach liczbowych. Złożoność obliczeniowa algorytmów. 3.3.1 3.3.2 3.3.3 3.3.4 3.3.5 3.3.6 5.21 5.23 Stosuje w programach podstawowe konstrukcje algorytmiczne. 3.3 5.12 5.21 5.23 1 Rozumie pojęcie proste typy danych. Zna proste typy danych, w tym: typy całkowite, typy rzeczywiste, typ znakowy, typ logiczny. 3.4 5.21 5.23 1 Wykonuje operacje na prostych typach danych. Korzysta w programach z prostych typów danych. Potrafi w sytuacji problemowej wybrać właściwy typ danych dla wykorzystywanych zmiennych. 3.4 5.21 5.23 1 Rozumie pojęcia: algorytm liniowy, algorytm z warunkami. Identyfikuje metodę programowania liniowego i z warunkami wykorzystaną w przykładowych algorytmach. 1.4.1 1.4.2 5.5 1 Stosuje algorytmy liniowe i algorytmy z warunkami podczas rozwiązywania problemów. Przedstawia algorytmy liniowe i warunkowe w postaci listy kroków, schematu blokowego i programu. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 1.4.1 1.4.2 4.4 5.5 5.12 5.21 1 Realizuje algorytmy: sprawdzanie warunku trójkąta, określanie prostopadłości i równoległości prostych, obliczanie długości odcinka, obliczanie odległości punktu od prostej, obliczanie odległości punktów na płaszczyźnie, badanie położenia punktu względem prostej, badanie przynależności punktu do odcinka. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 2.1 5.11.f 5.21 2 Realizuje algorytmy: rozwiązywanie równania liniowego, rozwiązywanie równania kwadratowego, stabilny algorytm rozwiązujący równanie kwadratowe. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 1.3.1 1.3.2 1.3.3 1.3.4 1.4.3 4.4 5.5 5.12 5.21 1 Rozumie pojęcia: iteracja, wzór iteracyjny. Potrafi definiować iterację. Stosuje metodę iteracji przy realizacji algorytmów. Identyfikuje wykorzystaną metodę iteracji w przykładowych algorytmach. 1.5 5.5 5.23 3 Realizuje algorytmy iteracyjne: wyznaczanie elementów, obliczanie sumy i iloczynu oraz inne działania na ciągach liczbowych, proste i złożone algorytmy wykonywane na tekstach (łańcuchach) i tablicach (np. znajdowanie podciągów o określonych własnościach) itp. Przedstawia algorytmy iteracyjne w postaci listy kroków, schematu blokowego i programu. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 1.5 4.4 5.11.a 5.12 5.21 5.23 1 Rozumie pojęcia: złożoność obliczeniowa, złożoność czasowa, złożoność pamięciowa. Potrafi wyznaczać, oceniać i uzasadniać złożoność czasową algorytmów. Potrafi wyznaczać, oceniać i uzasadniać złożoność pamięciową algorytmów. 1.10.1 5.18 5.19 23. Analiza złożoności obliczeniowej przykładowych algorytmów. 1 Analizuje złożoność czasową wybranych algorytmów. Porównuje złożoność czasową algorytmów rozwiązujących ten sam problem. Dobiera możliwie najszybszy algorytm rozwiązujący postawiony problem. Analizuje złożoność pamięciową wybranych algorytmów. Porównuje złożoność pamięciową algorytmów rozwiązujących ten sam problem. Dobiera odpowiednie struktury danych umożliwiające rozwiązanie postawionego problemu. 1.10.1 2 5.4 5.12 5.14 5.18 5.19 1 Rozumie pojęcia: własności algorytmów, efektywność algorytmu, poprawność algorytmu, skończoność algorytmu, optymalność algorytmu. Analizuje własności wybranych algorytmów. Rozwiązując problem, wybiera algorytm najkorzystniejszy ze względu na jego własności. Ocenia i uzasadnia efektywność, poprawność, skończoność i optymalność wybranych algorytmów. 1.10.1 1.10.2 1.10.3 5.4 5.6 5.16 5.20 5.26 3.5.1 5.12 5.15 5.23 24. Własności algorytmów — efektywność, poprawność, skończoność i optymalność. 25. Ogólna charakterystyka i cel strukturalizacji programu. 1 Rozumie podstawowe zasady i cel strukturalizacji programu. Potrafi wydzielać fragmenty programu i definiować funkcje. 26. Zmienne globalne i lokalne oraz ich wykorzystanie w funkcjach. 1 Rozumie różnice między zmiennymi lokalnymi i globalnymi oraz świadomie korzysta z wybranego typu zmiennych w programach. 3.5.2 5.15 5.23 27. Sposoby przekazywania parametrów w funkcjach. Przeładowanie funkcji. 1 Rozumie różnice między parametrami formalnymi i aktualnymi. Zna sposoby przekazywania parametrów w funkcjach i świadomie stosuje je podczas pisania programów. Zna typy przeładowania funkcji i stosuje je w programach. 3.5.3 3.5.4 5.15 5.23 28. Zastosowanie w implementacjach funkcji z parametrami. 1 Stosuje w programach funkcje z parametrami. Potrafi dokonać wyboru właściwego sposobu przekazywania parametrów w określonej sytuacji. 3.5.3 5.15 5.23 1 Rozumie pojęcia: rekurencja, wzór rekurencyjny, zależność rekurencyjna. Potrafi podać przykłady zastosowania rekurencji. Potrafi definiować zależności rekurencyjne oraz odpowiednie funkcje rekurencyjne. Realizuje algorytmy rekurencyjne: obliczanie silni liczby naturalnej, wyznaczanie elementów ciągu Fibonacciego, wyznaczanie elementów prostych rekurencyjnych ciągów liczbowych. Identyfikuje wykorzystaną metodę rekurencji w przykładowych algorytmach. 1.6 1.6.1 1.6.2 5.5 5.9 5.11.a 5.21 5.23 2 Stosuje metodę rekurencji przy realizacji algorytmów. Przedstawia algorytmy rekurencyjne w postaci listy kroków i programu. Realizuje algorytmy rekurencyjne: wyznaczanie elementów rekurencyjnych ciągów liczbowych, wieże Hanoi itp. Potrafi dokonywać zamiany metody rekurencyjnej wykorzystanej w algorytmie na iteracyjną. Analizuje wartości zmiennych w przykładowych algorytmach rekurencyjnych. 1.6 1.6.3 5.9 5.11.a 5.12 5.21 5.23 1 Za pomocą algorytmu Euklidesa wyznacza największy wspólny dzielnik dwóch liczb naturalnych. Wyznacza najmniejszą wspólną wielokrotność dwóch liczb naturalnych, wykorzystując algorytm obliczający największy wspólny dzielnik. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 2.2 2.2.1 2.2.2 4.4 5.4 5.9 5.11.a 5.21 29. Rekurencja jako metoda programowania. 30. Realizacja algorytmów rekurencyjnych — obliczanie silni liczby naturalnej, wyznaczanie elementów ciągu Fibonacciego, zamiana iteracji na rekurencję, wieże Hanoi. 31. Wyznaczanie NWD (algorytm Euklidesa) i NWW dwóch liczb naturalnych. 1 Rozumie pojęcia: strukturalne typy danych, abstrakcyjne typy danych. Potrafi definiować typ tablicowy, w tym tablice jednoi wielowymiarowe. Realizuje programy z wykorzystaniem typu tablicowego. 3.6.1 5.12 5.14 5.21 2 Realizuje algorytmy z wykorzystaniem tablicy w postaci listy kroków, schematu blokowego i programu. 3.6.1 5.12 5.14 5.21 5.23 34. Badanie, czy liczba jest pierwsza, rozkład liczby na czynniki pierwsze, generowanie liczb pierwszych (sito Eratostenesa). 1 Rozumie pojęcie liczba pierwsza. Realizuje algorytm sprawdzający, czy dana liczba jest pierwsza. Dokonuje rozkładu liczby na czynniki pierwsze. Realizuje algorytm generujący liczby pierwsze — sito Eratostenesa. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 2.4.1 2.4.2 4.4 5.11.a 5.21 35. Wyznaczanie wartości wielomianu schematem Hornera, szybkie podnoszenie do potęgi z wykorzystaniem schematu Hornera. 1 Wyznacza wartość wielomianu schematem Hornera. Realizuje algorytm szybkiego podnoszenia do potęgi z wykorzystaniem schematu Hornera. 2.3.4 5.4 5.11.c 5.21 36. Pozycyjne systemy liczbowe — system binarny, oktalny i heksadecymalny. 1 Rozumie pojęcia: system liczbowy, pozycyjny system liczbowy. Zna definicje systemu dwójkowego (binarnego), ósemkowego (oktalnego) i szesnastkowego (heksadecymalnego). 2.3.1 5.11.a 37. Zamiana liczb z dowolnego systemu na system dziesiętny z zastosowaniem schematu Hornera. 1 Realizuje algorytm zamiany liczby z dowolnego pozycyjnego systemu liczbowego na dziesiętny z zastosowaniem schematu Hornera. 2.3.5 5.11.a 5.21 38. Zamiana liczb z systemu dziesiętnego na dowolny inny system liczbowy. 1 Realizuje algorytm zamiany liczby z systemu dziesiętnego na dowolny inny pozycyjny system liczbowy. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmu. 2.3.2 4.4 5.11.a 5.21 39. Wykonywanie podstawowych działań arytmetycznych w różnych systemach liczbowych. 1 Realizuje algorytmy wykonujące podstawowe operacje arytmetyczne w systemach liczbowych: dwójkowym, ósemkowym i szesnastkowym. Realizuje algorytmy wykonujące podstawowe działania arytmetyczne w różnych pozycyjnych systemach liczbowych. 2.3.3 5.11.a 5.21 1 Zna reprezentacje danych liczbowych w komputerze, w tym reprezentację binarną liczb całkowitych i niecałkowitych, stałopozycyjną reprezentację liczb, zmiennopozycyjną reprezentację liczb, pojęcie mantysy i cechy. Wyjaśnia źródła błędów w obliczeniach komputerowych, w tym błąd względny i bezwzględny. 2.3.6 2.3.7 1.1 5.27 1 Rozumie pojęcie programowanie liniowe. Rozpoznaje metodę programowania liniowego w poznanych algorytmach. Stosuje programowanie liniowe przy konstruowaniu algorytmów. 1 Wykorzystuje metody liniowe przy przeszukiwaniu ciągu liczbowego. Realizuje algorytm przeszukiwania liniowego tablicy jednowymiarowej. Realizuje algorytm przeszukiwania liniowego tablicy jednowymiarowej z wartownikiem. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 32. Strukturalne typy danych — typ tablicowy. 33. Realizacja algorytmów z wykorzysta-niem tablicy. 40. Reprezentacja danych liczbowych w komputerze i błędy w obliczeniach. 41. Programowanie liniowe — definicja i analiza przykładów. 42. Liniowe przeszukiwanie ciągu liczbowego. 2.5 2.5.1 2.5.2 5.5 5.12 5.21 4.4 5.11.b 5.21 43. Znajdowanie minimalnego lub maksymalnego elementu w ciągu liczbowym. 44. Znajdowanie lidera w zbiorze. 45. Monotoniczność ciągu liczbowego. 46. Liniowe sortowanie ciągu liczbowego. 47. Metoda „dziel i zwyciężaj” — definicja i analiza przykładów. 1 Realizuje algorytm znajdowania maksymalnego elementu w ciągu liczbowym. Realizuje algorytm znajdowania minimalnego elementu w ciągu liczbowym. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 2.6 4.4 5.11.b 5.21 1 Zna pojęcie lider w zbiorze. Realizuje algorytm znajdowania lidera w zbiorze. 2.7 5.11.b 5.21 1 Rozumie pojęcie monotoniczność ciągu liczbowego. Realizuje algorytm sprawdzający, czy ciąg liczbowy jest rosnący, czy malejący. Realizuje algorytm sprawdzający, czy ciąg liczbowy jest nierosnący lub niemalejący. Realizuje algorytm sprawdzający, czy ciąg liczbowy jest monotoniczny lub niemonotoniczny. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 2.8 4.4 5.11.a 5.21 2 Zna liniowe metody sortowania ciągu liczbowego. Realizuje algorytm porządkowania przez wybór. Realizuje algorytm porządkowania przez wstawianie. Realizuje algorytm porządkowania bąbelkowego. Realizuje algorytm sortowania przez zliczanie. 2.9 2.9.1 2.9.2 5.4 5.11.b 5.21 1 Rozumie pojęcie metoda „dziel i zwyciężaj”. Potrafi definiować i stosować metodę „dziel i zwyciężaj” w odpowiednich sytuacjach. Identyfikuje metodę „dziel i zwyciężaj” w przykładowych algorytmach. 1.7 5.5 5.8 3 Wykorzystuje metodę „dziel i zwyciężaj” przy realizacji algorytmów. Realizuje algorytm przeszukiwania binarnego uporządkowanego ciągu liczbowego. Realizuje algorytm jednoczesnego znajdowania minimalnego i maksymalnego elementu. Realizuje algorytm sortowania przez scalanie. Realizuje algorytm sortowania szybkiego. Realizuje algorytm znajdowania przybliżonej wartości miejsca zerowego funkcji ciągłej — metoda połowienia przedziałów. 1.7.1 2.10.1 2.10.2 2.10.3 2.11.3 5.4 5.8 5.11.b 5.11.c 5.12 5.21 2.11 2.11.1 4.4 5.5 5.21 48. Zastosowanie metody „dziel i zwyciężaj” w algorytmach. 49. Obliczenia przybliżone. Obliczanie wartości pierwiastka kwadratowego z liczby dodatniej (algorytm Newtona-Raphsona). 1 Rozumie pojęcia: obliczenia przybliżone, metody numeryczne. Realizuje algorytm obliczający wartość pierwiastka kwadratowego z liczby dodatniej — algorytm Newtona-Raphsona (metoda Herona). Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 50. Obliczanie pola obszaru ograniczonego wykresem funkcji. 1 Realizuje algorytm obliczający pole obszaru ograniczonego wykresem funkcji — metoda prostokątów, metoda trapezów. 2.11.2 5.11.c 5.21 51. Dynamiczne struktury danych — listy, stosy, kolejki, drzewa. 2 Potrafi definiować dynamiczne struktury danych, w tym listy, stosy, kolejki, drzewa binarne. Pisze programy z wykorzystaniem dynamicznych struktur danych. Konstruuje binarne drzewo poszukiwań oraz wykonuje operacje dodawania i sortowania elementów drzewa. 3.7 3.7.1 3.7.2 3.7.3 3.7.4 5.12 5.14 5.21 52. Programowanie zachłanne — definicja i analiza przykładów. 1 Rozumie pojęcie programowanie zachłanne. Identyfikuje metodę programowania zachłannego w przykładowych algorytmach. 1.8 1.8.1 5.5 5.10 53. Algorytm zachłanny dla problemu plecakowego, algorytm wydawania reszty. 1 Realizuje algorytmy z wykorzystaniem metody zachłannej. Realizuje algorytm zachłanny dla problemu plecakowego. Realizuje algorytm wydawania reszty. 2.12.1 2.12.2 5.10 5.11.a 5.12 5.21 54. Strukturalne typy danych — typ łańcuchowy. 1 Potrafi definiować typ łańcuchowy. Zna predefiniowane operacje na tekście i korzysta z nich. Realizuje programy z wykorzystaniem typu łańcuchowego. 3.6.2 5.12 5.14 5.21 5.23 2 Realizuje algorytmy wykonywane na tekstach w postaci listy kroków, schematu blokowego i programu, na przykład sprawdzanie, czy tekst jest palindromem, sortowanie tekstu, sprawdzanie, czy teksty są anagramami, wyszukiwanie wzorca w tekście. 2.13 2.13.1 2.13.2 2.13.3 2.13.4 3.6.2 5.11.d 5.12 5.14 5.21 2.13.5 5.11.d 5.12 5.14 5.21 1.9 2.5 5.11.e 55. Realizacja algorytmów na tekstach. 56. Wyznaczanie wartości wyrażenia zapisanego w odwrotnej notacji polskiej (ONP). 1 Zna zasady zapisu wyrażenia podanego w postaci ONP. Wykorzystując stos, realizuje algorytm obliczający wartość wyrażenia zapisanego w postaci ONP. 57. Kryptografia i kryptoanaliza. Metody szyfrowania. 1 Rozumie pojęcia: kryptografia, kryptoanaliza, algorytmy kryptograficzne. Potrafi wymienić podstawowe metody szyfrowania. 2.14.1 2.14.2 4.4 5.11.e 5.12 5.14 5.21 3.6.3 5.12 5.14 5.23 3.6.3 5.2 5.12 5.14 5.21 58. Realizacja wybranych algorytmów kryptograficznych. 2 Realizuje przykładowe algorytmy kryptograficzne, w tym algorytmy symetryczne, asymetryczne itp. Wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do realizacji algorytmów. 59. Strukturalne typy danych — struktury. 1 Potrafi definiować typ strukturalny. 60. Realizacja algorytmów z zastosowa-niem struktur. 1 Realizuje programy z wykorzystaniem typu strukturalnego. 61. Tablice struktur i ich zastosowanie w implementacjach. 1 Potrafi definiować tablice struktur. Realizuje programy z wykorzystaniem tablic struktur. 3.6.3 5.2 5.12 5.14 5.21 5.23 62. Plikowe operacje wejściawyjścia. 2 Zna i potrafi definiować różne typy plików, w tym tekstowe, binarne. Zna i realizuje etapy przetwarzania plików. Zna podstawowe operacje na plikach i korzysta z nich. 3.8 5.12 5.14 63. Realizacja programów z zastosowa-niem typu plikowego. 2 Realizuje programy z wykorzystaniem typu plikowego, m.in. importuje dane z plików zewnętrznych i eksportuje wyniki do plików zewnętrznych. 3.8 5.12 5.14 5.21 64. Tworzenie prostych baz danych z zastosowaniem operacji na plikach. 2 Potrafi skonstruować prostą bazę danych z zastosowaniem operacji na plikach. 3.8 5.12 5.14 5.21 część 1. podręcznika 5.1 5.2 5.4 5.5 5.12 5.14 5.21 5.24 5.25 65. Realizacja przykładowych zadań maturalnych z zakresu programowania i algorytmiki. 5 Wykorzystuje różne metody algorytmiczne i poznane algorytmy do rozwiązywania problemu oraz świadomie wybiera sposób rozwiązania zadania. Wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności do rozwiązywania prostych i umiarkowanie złożonych zadań z różnych dziedzin. 66. Projekt programistyczny. Rozumie pojęcie inżynieria oprogramowania. Potrafi określić kolejne fazy konstruowania oprogramowania. Znajduje odpowiednie informacje niezbędne do realizacji projektów z różnych dziedzin. Realizuje indywidualnie lub zespołowo projekt programistyczny, w tym określa etapy pracy i dzieli zadanie na moduły, wykonuje określone części zadania, łączy poszczególne moduły w całość, sporządza dokumentację projektu. 4.1 4.2 5.28 Odwołanie do podręcznika Odwołanie do podstawy programowej 3 Zna budowę bazy danych i pojęcia z nią związane. Zna i stosuje reguły, jakim podlega tabela stanowiąca źródło danych. Potrafi zgromadzić w pliku tekstowym dane będące bazą danych. Importuje dane umieszczone w pliku tekstowym do tabeli arkusza kalkulacyjnego. Zapisuje zgromadzone w tabeli dane w pliku tekstowym, stosując odpowiednie znaki separacji. 1.1 1.2 1.3 2.1 2.3 4.4 3 Korzysta z autofiltru w celu wyselekcjonowania danych. Potrafi stosować złożone kryteria wyboru w filtrach zaawansowanych. Stosuje odpowiedni rodzaj filtru w celu wybrania potrzebnych w danej sytuacji informacji. 1.4.1 1.4.2 1.4.3 1.4.4 4.4 1 Potrafi zastosować funkcje standardowe arkusza do podsumowań danych. Zna pojęcie suma pośrednia. Wie, do czego używa się sum pośrednich, potrafi je stosować. Przy użyciu kreatora sum pośrednich potrafi dokonać podsumowania danych zawartych w tabeli. Potrafi dokonać korekty i zamiany kryteriów podsumowań w istniejącym zestawieniu sum pośrednich. 1.4.5 4.4 3 Rozumie pojęcie tabela przestawna. Wie, do czego służą tabele przestawne. Wskazuje, jakie dane można umieszczać w tabelach przestawnych. Potrafi wykonać zestawienie podsumowań danych przy użyciu kreatora tabel przestawnych. Potrafi dokonać zmiany w opcjach projektu istniejącej tabeli przestawnej. Przygotowuje statystyki oparte na raporcie tabeli przestawnej. 1.4.6 1.4.7 2.1 4.4 2 Potrafi dobrać odpowiedni typ wykresu do prezentowanych na nim danych. Umie tworzyć różnego typu wykresy do danych zawartych w tabelach zwykłych i przestawnych. Potrafi ustalić odpowiednie opcje wykresu i formatować jego poszczególne elementy. Potrafi zaprezentować graficznie rozwiązania zadań i problemów z innych dziedzin nauczania i problemów z życia codziennego (równanie i układ równań, wyniki pomiarów fizycznych lub chemicznych, analiza rynku pracy). 1.4.5 1.4.6 4.4 4 Bazy danych Lp. 1. 2. 3. 4. 5. Temat lekcji Podstawowe zasady tworzenia tabeli stanowiącej bazę danych. Wyszukiwanie informacji w tabeli przy użyciu autofiltru oraz filtru zaawansowanego. Tworzenie podsumowań danych — sumy pośrednie. Tworzenie podsumowań danych — tabele przestawne. Graficzna prezentacja danych na wykresach. Liczba godzin do realizacji Przewidywane osiągnięcia ucznia 6. 7. 8. 9. Rozwiązywanie przykładowych zadań maturalnych z wykorzystaniem arkusza kalkulacyjnego. Podstawy relacyjnej bazy danych. Tabele w relacyjnej bazie danych: • projektowanie i tworzenie tabeli, • typy danych w tabelach, • podstawowe właściwości pól tabeli, • pole kluczowe tabeli, • definiowanie relacji między tabelami. Operacje na tabelach bazy danych. 4 Świadomie wybiera właściwy sposób rozwiązania zadania. Korzysta z istniejącego oprogramowania w celu rozwiązania problemu. Wykorzystuje funkcje arkusza kalkulacyjnego i poznane metody wyszukiwania informacji do rozwiązywania problemu. Wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności do rozwiązywania prostych i umiarkowanie złożonych zadań z różnych dziedzin. 1.4.7 2.1 4.4 2 Zna i rozumie pojęcia: system zarządzania danymi, relacyjna baza danych. Zna zasady projektowania bazy danych. Zna właściwości rekordów i pól bazy danych i rozumie różnice pomiędzy nimi. Na przykładzie istniejącej relacyjnej bazy danych wymienia obiekty związane z takimi bazami (tabele, kwerendy, formularze, raporty, makrodefinicje). 2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.1 6 Potrafi zaprojektować układ tabel, unikając powtarzania danych. Potrafi zaimportować tabele z istniejącej bazy danych, arkusza kalkulacyjnego czy pliku tekstowego. Tworzy tabele przy użyciu kreatora tabel oraz w widoku projektu. Potrafi ustalić właściwości pól. Zna różne formaty danych. Zna pojęcia: klucz główny oraz klucz obcy. Dostrzega korzyści wynikające ze stosowania kluczy głównych. Łączy tabele odpowiednimi relacjami. Rozróżnia podstawowe typy relacji między tabelami, potrafi je nazwać. Projektuje tabele, uwzględniając różne typy danych. Projektuje relacyjne bazy danych z uwzględnieniem zjawisk redundancji. Zapewnia integralność danych. 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.3.4 2.3.5 2.1 2 Wykonuje podstawowe czynności edycyjne na obiektach bazy danych (kopiowanie, usuwanie, zmiana nazwy). Potrafi wstawiać obiekty OLE. Odróżnia osadzanie obiektu w tabeli od jego połączenia. 2.3.6 2.1 2.2 2.3.7 2.1 2.2 10. Zmiana sposobu prezentowania danych. 2 Potrafi zmieniać wygląd tabeli w widoku arkusza danych. Zmienia kolejność sortowania danych w tabeli. Potrafi porządkować tabele i przeglądać wybrane rekordy przez sortowanie jednoi wieloparametrowe. Stosuje filtry do wyszukiwania informacji. 11. Import, eksport, załączanie tabeli. 2 Korzysta z danych przechowywanych w innych bazach programu Access oraz utworzonych w innych aplikacjach. 2.3.8 2.1 12. Wyszukiwanie informacji w relacyjnej bazie danych z użyciem kwerend wybierających. 4 Samodzielnie projektuje proste zapytania, korzystając z widoku projektu i kreatorów różnego typu kwerend. Stosuje odpowiednie kryteria i parametry do wyszukiwania danych. Definiuje złożone kryteria wyboru danych. 2.4 2.4.1 2.1 2.2 2.3 13. Definiowanie wyrażeń w kwerendach wybierających. 2 Konstruuje pola obliczeniowe, wprowadza korekty. Stosuje kwerendy parametryczne. 2.4.1 2.1 2.2 2.3 14. 15. 16. Wyszukiwanie informacji w relacyjnej bazie danych z użyciem kwerend funkcjonalnych. Język zapytań SQL. Wprowadzanie, wyszukiwanie, edycja i usuwanie danych bezpośrednio w tabelach i poprzez formularze. 2 Tworzy kwerendy funkcjonalne generujące tabele, aktualizujące dane, usuwające i dołączające dane. Tworzy zestawienia krzyżowe, odpowiednio definiując kryteria, nagłówki wierszy i kolumn. 2.4.2 2.1 2.2 2.3 2 Wyszukuje informacje w bazach danych, stosując różne techniki (w tym konstruowanie rozbudowanych zapytań). 2.4.3 2.2 2 Wie, jak wprowadzić dane bezpośrednio do tabeli lub poprzez formularz. Wie, jak korzystać z formularzy w celu wprowadzania, wyszukiwania i edycji danych. Potrafi drukować tabele i formularze. Tworzy i modyfikuje formularze oraz formanty za pomocą kreatora i w widoku projektu. Dodaje etykiety, formanty, nagłówek lub stopkę do formularza, zmienia jego szatę graficzną. 2.5 2.5.1 2.5.2 2.1 2.2 2.3 2.6 2.1 2.3 17. Przygotowanie zestawień wybranych danych w raportach. 2 Tworzy proste raporty przy użyciu narzędzia Autoraport. Wie, jak korzystać z kreatora raportów do generowania dowolnych rodzajów raportów. Potrafi grupować informacje w raporcie. Wie, kiedy korzystać z podsumowania statystycznego. Przygotowuje raport do druku. 18. Makropolecenia. 1 Definiuje makropolecenia składające się z sekwencji kilku akcji. 2.7 2.3 2 Ma świadomość tego, że do baz danych zawierających określone informacje, np. dane osobowe, dostęp powinni mieć tylko uprawnieni użytkownicy. Zna i potrafi stosować podstawowe mechanizmy chroniące plik bazy danych przed jego otwarciem i ewentualną przypadkową lub celową modyfikacją. Rozumie konieczność wykonywania kopii bezpieczeństwa (na przykład podczas wprowadzania i testowania kwerend funkcjonalnych). Zna sposób i rozumie celowość kodowania bazy danych. 2.8 2.5 3 Tworzy rozwiązania w wybranym środowisku użytkowym. Świadomie wybiera właściwy sposób rozwiązania zadania. Testuje rozwiązania. Wykorzystuje zdobytą wiedzę i umiejętności do rozwiązywania prostych i umiarkowanie złożonych zadań z różnych dziedzin. Odwołując się do zbioru danych, analizuje problem, którego rozwiązanie wymaga zaprojektowania i utworzenia relacyjnej bazy danych. Projektuje strukturę bazy danych (tabele i relacje między nimi) z uwzględnieniem specyfiki informacji zawartych w bazie. Tworzy zaprojektowaną bazę danych. Projektuje strukturę bazy danych (tabele i relacje między nimi) z uwzględnieniem specyfiki informacji zawartych w bazie. Tworzy zaprojektowaną bazę danych. 2.9 2.1 2.2 2.3 19. 20. Ochrona bazy danych. Rozwiązywanie przykładowych zadań maturalnych z wykorzystaniem relacyjnej bazy danych. Systemy operacyjne i sieci komputerowe (klasa3) Lp. Temat lekcji 1. Rola, funkcje i zasady pracy sprzętu komputerowego. 2. Budowa i rola systemu operacyjnego. 3. Maszyna wirtualna z systemem operacyjnym DRDOS i Linux. Liczba godzin do realizacji Odwołanie do podręcznika Odwołanie do podstawy programowej 1 Opisuje budowę logiczną współczesnego komputera. Używając poprawnej polszczyzny i terminologii informatycznej opisuje funkcjonowanie komputera i rolę jego części składowych. Rozumie rolę, jaką pełni BIOS. Zna proces uruchamiania komputera. 3.1 3.2 1.2 1.4 1 Zna budowę systemu operacyjnego. Rozumie i opisuje rolę systemu operacyjnego w komputerze. Zna najpopularniejsze systemy plików. 3.3 3.3.1 3.3.2 1.2 2 Potrafi zainstalować oprogramowanie maszyny wirtualnej. Rozróżnia podstawowe systemy operacyjne. Wykonuje podstawowe polecenia na plikach i katalogach w różnych systemach operacyjnych. 3.3.3 1.2 1.4 3.4 3.4.1 1.3 Przewidywane osiągnięcia ucznia 4. Rodzaje sieci komputerowych. 1 Potrafi podzielić sieci ze względu na zasięg i topologię. Przedstawia budowę i funkcjonowanie komputerowej sieci lokalnej i globalnej. Zna specyfikacje sieci komputerowych i podstawowe media sieciowe. Zna urządzenia sieciowe i sposoby transmisji. 5. Model OSI. 1 Zna funkcje poszczególnych warstw modelu OSI. Wyjaśnia, na czym polega przepływ informacji pomiędzy warstwami. 3.4.2 1.3 2 Rozumie, na czym polega podział na warstwy zestawu protokołów TCP/IP, i porównuje go z modelem OSI. Potrafi określić, czy dany komputer może się komunikować z innymi komputerami w sieci. Omawia sposób przesyłania danych między protokołami TCP/IP. Zna i stosuje pojęcie pakiet danych. Szczegółowo analizuje warstwę sieciową, używając pojęć: datagram IP, segment, pakiet, ramka, protokół IP, klasy adresów IP, adresacja IP, adresy zastrzeżone, rodzaje adresowania, maska, podsieci. 3.4.3 3.4.4 1.3 2 Potrafi zaprojektować sieć z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa (separacji podsieci). Potrafi przydzielić odpowiednie pule adresów IP do wymaganych segmentów podsieci. Zna zasady administrowania siecią komputerową. Odczytuje i analizuje informacje o ustawieniach sieciowych danego komputera i jego lokalizacji w sieci. 3.4.4 1.3 1.4 3.4.5 1.3 6. 7. Zestaw protokołów TCP/IP. Projektowanie sieci komputerowej z wykorzystaniem adresacji bezklasowej. 8. Protokoły sieciowe. 1 Potrafi wyjaśnić, czym są protokół i zestaw protokołów sieciowych. Potrafi wymienić nazwy podstawowych protokołów sieciowych i opisać ich własności. 9. Obsługa i konfiguracja sieci w systemie Windows. 1 Potrafi skonfigurować komputer z systemem operacyjnym Windows, aby uzyskać dostęp do internetu. 3.4.6 1.2 10. Ogólne zasady administrowania siecią komputerową w architekturze klient-serwer. 1 Potrafi wymienić serwery działające w architekturze klient-serwer. Zna zadania stawiane przed administratorem sieci. 3.4.7 1.3 11. Bezpieczeństwo informacji w sieciach. 1 Rozumie konieczność stosowania hasła w celu uwierzytelniania użytkownika oraz ochrony danych przed dostępem niepowołanych osób. Tworzy złożone hasła, chroni je i często zmienia. Zna zagrożenia związane z pracą komputera w sieci: niszczące programy, najczęstsze ataki, sniffer, podszywanie i naśladownictwo. Potrafi je scharakteryzować (opisać) oraz podjąć działania prewencyjne. Zna różne sposoby zabezpieczeń przed zagrożeniami, takie jak: szyfrowanie, certyfikaty cyfrowe, zabezpieczenia systemów operacyjnych, zapora sieciowa, filtrowanie pakietów. Rozumie konieczność stosowania programów antywirusowych i systematycznej aktualizacji bazy wirusów. Zna podstawy kodowania danych. 3.4.8 1.4 7.3 7.4 3.5.1 3.5.2 3.5.3 3.5.4 3.5.5 3.5.6 1.4 3.1 3.5.8 1.4 3.1 3.5.7 1.4 2.4 3.1 3.2 6.1 Odwołanie do podręcznika Odwołanie do podstawy programowej 2 Rozróżnia pojęcia: rozdzielczość, wymiary, rozmiar i wielkość obrazu. Wykonuje zaawansowane czynności edycyjne z wykorzystaniem wielu warstw obrazu. Stosuje transformacje. Zna wady grafiki rastrowej. Potrafi przechwytywać obraz ze skanera i aparatu fotograficznego. 4.1.1 4.1.2 4.1.5 4.1.6 1.1 4.2 2 Rozumie sposób zapisu barwy i jej własności. Zna modele barw. Zna sposoby reprezentowania obrazów bitmapowych w komputerze. Rozróżnia formaty plików bitmapowych i zna ich przeznaczenie. 4.1.3 4.1.4 4.1.7 4.1.8 1.1 4.1 4.2 12. Tworzenie i publikowanie własnych materiałów w sieci. 2 Tworzy dokumenty dostępne w sieci. Zna strukturę oraz podstawowe znaczniki dokumentu hipertekstowego. Potrafi stworzyć i zmodyfikować witrynę WWW z wykorzystaniem tekstu, tabel, dźwięku i odpowiednich formatów grafiki i animacji. Zamieszcza własną witrynę WWW w sieci i administruje nią. Dostrzega korzyści związane ze stosowaniem arkuszy stylów. 13. Czym jest PHP? 2 Zna podstawy języka PHP i wykorzystuje go na stronach HTML. Stosuje formularze i tworzy proste aplikacje bazodanowe. 14. Instalowanie systemów zarządzania treścią Drupal i Gallery 2 oraz administrowanie nimi. 2 Potrafi administrować systemem zarządzania treścią (instaluje i konfiguruje moduły, nadaje użytkownikom uprawnienia do zasobów, dba o bezpieczeństwo zasobów). Planuje współpracę i zespołowo wykonuje projekt witryny internetowej. Publikuje i udostępnia własne materiały w sieci. Multimedia i grafika komputerowa Lp. 1. 2. Temat lekcji Grafika rastrowa — własności obrazu. Reprezentacja obrazu w komputerze. Liczba godzin do realizacji Przewidywane osiągnięcia ucznia 3. 4. 5. 6. 7. Algorytmy kompresji stratnej i bezstratnej. Grafika wektorowa. Grafika trójwymiarowa — 3D. Dźwięk. Wideo. 2 Zna pojęcia: kompresja stratna i kompresja bezstratna. Rozumie różnice między kompresją stratną i bezstratną. Podaje przykłady. Potrafi wymienić i omówić algorytmy kompresji bezstratnej. Realizuje przykładowe algorytmy kompresji bezstratnej, w tym metodę kodowania długości ciągów, metodę słownikową oraz opartą na strategii zachłannej — metodę kodowania znaków. Rozróżnia kodowanie prefiksowe od nieprefiksowego. 4.1.6 4.2 5.11.e 2 Rozumie sposób zapisu obrazu wektorowego. Wykonuje podstawowe operacje edycyjne w edytorze grafiki wektorowej. Rozróżnia sposoby i formy reprezentowania informacji w postaci obrazu, stosując kryterium użyteczności i przeznaczenia. Wymienia wady i zalety grafiki wektorowej i bitmapowej. 4.1.9 4.1.10 1.1 4.2 4 Zna techniki tworzenia grafiki 3D. Rozumie geometrię trójwymiarową. Wie, z czego składa się trójwymiarowa scena. Zna sposoby reprezentowania w komputerze obrazów bitmapowych 3D. Potrafi umieścić na scenie podstawowe obiekty, określić ich kolor, wielkość i położenie. 4.1.11 4.2 2 Zna sposoby reprezentowania dźwięku w komputerze. Zna sposób konwersji sygnału analogowego na cyfrowy. Wykorzystuje różne techniki pozyskiwania, selekcji, przetwarzania i interpretacji oraz przechowywania dźwięku. 4.2 4.2.1 4.2.2 4.2.3 1.1 4.3 2 Wie, jak powstaje ruchomy obraz. Rozumie pojęcie kontener multimedialny. Wie, jak działają kodeki. Potrafi zmontować film i go opublikować. 4.3 4.3.1 4.3.2 1.1 4.3 Kierunki rozwoju technologii informatycznych oraz aspekty etyczne, prawne i społeczne w zastosowaniach informatyki Lp. Temat lekcji 1. Kierunki rozwoju informatyki i jej zastosowań. 2. Aspekty etyczne, prawne i społeczne w zastosowaniach informatyki. Liczba godzin do realizacji Odwołanie do podręcznika Odwołanie do podstawy programowej 2 Potrafi wymienić wiele zastosowań komputerów w różnych dziedzinach życia. Określa korzyści wynikające z rozwoju i wszechstronnego wykorzystania informatyki w różnych dziedzinach życia. Orientuje się w nowych technologiach i śledzi zmiany zachodzące w rozwoju informatyki. Dostrzega zalety e-learningu, korzysta z kursów zdalnego nauczania. 5.1 5.1.1 5.1.2 1.4 6.2 7.1 7.2 7.5 2 Zna przepisy prawne dotyczące wykorzystywania, przetwarzania i publikowania informacji — prawo autorskie i licencje. Przestrzega zasad etyki w zakresie korzystania z utworów innych osób. 5.2 5.2.1 5.2.2 5.2.3 5.2.4 7.3 7.4 Przewidywane osiągnięcia ucznia