Wystąienie pokontrolne wydane po przeprowadzeniu kontroli

Warszawa, 13 kwietnia 2016 r.
WOJEWODA MAZOWIECKI
WPS-II.431.1.1.2016.JR
Pan
Ireneusz Bukowy
Dom Spokojnej Starości
ul. Firmowa 6b
Cząstków Mazowiecki
05-152 Czosnów
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 127 w związku z art. 22 ust. 10
ustawy z dnia 12 marca 2004 r.
o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 163, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą oraz
rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli
w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61 poz. 543, z późn. zm.), inspektorzy Wydziału Polityki
Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie przeprowadzili w dniu
18 lutego 2016 r. kontrolę kompleksową w prowadzonej przez Pana placówce zapewniającej
całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym
wieku pod nazwą Dom Spokojnej Starości, ul. Firmowa 6b, Cząstków Mazowiecki,
05-152 Czosnów.
Przedmiotem kontroli był standard usług socjalno-bytowych świadczonych przez placówkę
zapewniającą całodobową opiekę i przestrzeganie praw mieszkańców.
W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli, podpisanym
bez zastrzeżeń przez kierownika placówki - Panią Agnieszkę Bukowy i odesłanym w dniu 21 marca
2016 r., przekazuję niniejsze wystąpienie pokontrolne.
Podmiot
prowadzący
placówkę
posiada
zezwolenie
Wojewody
Mazowieckiego
na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej
całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym
wieku, o którym mowa w ustawie z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r.,
poz. 163, z późn. zm.) - decyzja Wojewody Mazowieckiego Nr 1254/2012 z 5 lipca 2012 r.
- na czas nieokreślony.
W wyniku działań kontrolnych ustalono następujący stan faktyczny.
Placówka posiada zezwolenie z liczbą 25 miejsc dla mieszkańców. Zgodnie z wydanym
zezwoleniem pomieszczenia dla mieszkańców powinny znajdować się tylko na parterze budynku.
Podczas kontroli ustalono, że pokoje mieszkańców usytuowane były zarówno na parterze,
jak i poddaszu użytkowym.
W dniu kontroli placówka zorganizowana była na 56 miejsc. Przebywały w niej 54 osoby,
w tym 42 kobiety i 12 mężczyzn. Najstarszy mieszkaniec miał 100 lat, najmłodszy 65 lat. Wśród
mieszkańców była 1 osoba samodzielna, 5 osób leżących, 10 osób prowadziło leżąco-siedzący tryb
życia, 5 osób poruszało się na wózkach inwalidzkich, 1 osoba przy pomocy balkonika. Główne
schorzenia występujące u mieszkańców to: otępienie mieszane
o podłożu alzheimerowskim
(29 osób), choroba Alzheimera (11 osób), cukrzyca (7 osób), schizofrenia (5 osób), aktywne
choroby nowotworowe (3 osoby), choroba Parkinsona (2 osoby). Na dzień kontroli
15 mieszkańców było cewnikowanych, 44 osoby korzystały z pieluchomajtek (z czego 34 w ciągu
całej doby, 10 w nocy), 2 mieszkańców miało stomię.
Budynek, w którym funkcjonuje placówka jest wolnostojący. Posiada parter, poddasze
użytkowe i strych. Budynek zaopatrzony jest w podstawowe media: ogrzewanie gazowe,
kanalizację, wodę miejską. Teren wokół jest ogrodzony i zagospodarowany. W związku
ze zwiększeniem liczby miejsc, w budynku występują bariery architektoniczne – brak windy.
Otoczenie budynku pozbawione jest barier architektonicznych.
Na budynku, w którym prowadzona jest placówka, umieszczona była tablica z informacją
o rodzaju posiadanego zezwolenia oraz numer wpisu do rejestru placówek zapewniających
całodobową opiekę. Wewnątrz placówki znajdowała się tablica, na której umieszczone były
informacje dotyczące zakresu działalności prowadzonej w placówce oraz dane podmiotu, który
ją prowadzi.
W placówce znajdowało się 18 pokoi: na parterze - 8 pokoi trzyosobowych i 2 pokoje
dwuosobowe (łącznie 28 miejsc), na poddaszu użytkowym - 5 pokoi czteroosobowych, 2 pokoje
trzyosobowe i 1 pokój dwuosobowy (łącznie 28 miejsc).
Pokoje wyposażone były w łóżka, szafy, stoły, krzesła, szafki nocne, co było zgodne
zobowiązującym standardem. Niektóre pokoje mieszkańców wyposażone były w telewizory.
Z uzyskanych informacji wynikało, że nie wszyscy mieszkańcy chcieli mieć telewizory w pokojach.
Odbiorniki telewizyjne zapewniała placówka. W dniu kontroli we wszystkich pokojach panował ład
i porządek. Pomieszczenia były wolne od nieprzyjemnych zapachów.
Jedenaście pokoi nie spełniało standardu pod względem powierzchni mieszkalnej. Ponadto
w placówce znajdowały się pokoje czteroosobowe, w których przebywali nie tylko leżący
mieszkańcy. Zgodnie ze standardem pokój może być czteroosobowy jeżeli zajmują go osoby
leżące. Powierzchnia pokoju nie może być mniejsza niż po 6 m2 na osobę. Pokoje mieszkalne
uznaje się za spełniające wymaganą normę, jeśli odstępstwo od wymaganej powierzchni nie jest
większe niż 5%.
Z oględzin placówki przeprowadzonych podczas kontroli wynikało, że ściany w pokojach
mieszkańców powinny zostać odświeżone. Kierownik poinformowała, że remont pokoi
zaplanowano na czerwiec br.
Przy każdym pokoju usytuowanym na parterze znajdowała się łazienka wyposażona
w prysznic, umywalkę i w-c. Na poddaszu użytkowym mieszkańcy trzech pokoi (dwóch
czteroosobowych i jednego dwuosobowego) korzystali z łazienek znajdujących się przy tych
pokojach. Pozostali mieszkańcy (szesnaście osób) mieli do dyspozycji jedną łazienkę i jedną
toaletę, a w nich: 2 w-c, 2 umywalki, 1 wannę. Pomieszczenia sanitarne wyposażone były
w uchwyty ułatwiające osobom mniej sprawnym korzystanie z nich. Zwiększenie liczby miejsc
spowodowało, że placówka nie spełniała standardu w zakresie liczby łazienek i toalet
przeznaczonych dla mieszkańców przebywających na poddaszu użytkowym w pokojach
bez łazienek. Zgodnie z art. 68 ust. 5 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej, jedna łazienka powinna
być przeznaczona dla nie więcej niż pięciu osób, a jedna toaleta dla nie więcej niż czterech osób.
Na parterze i poddaszu użytkowym znajdowały się dwa pokoje dziennego pobytu, które
służyły jako jadalnie oraz miejsca do oglądania telewizji i wypoczynku.
Podczas czynności kontrolnych ustalono, że pomieszczenie do prania i suszenia usytuowane
było na strychu. W dniu kontroli pralka była zepsuta. Na strychu znajdowała się także szatnia
dla personelu oraz magazyn mebli i pościeli.
Z informacji uzyskanych podczas kontroli wynikało, że usługi pralnicze dla placówki
świadczyła firma „Fabienne” w Łomiankach. Dwa razy w tygodniu do pralni oddawana była odzież
mieszkańców, ręczniki i bielizna pościelowa.
Posiłki dla mieszkańców przygotowywane były w placówce. Mieszkańcy mieli zapewnione
trzy podstawowe posiłki: śniadanie (8.00), obiad (13.00), kolację (18.00). Ponadto mieszkańcy
korzystali z drugiego śniadania (10.30) i podwieczorku (15.30). O godzinie 20.30 podawany był
posiłek osobom chorym na cukrzycę. Mieszkańcy mieli także dostęp do drobnych produktów
żywnościowych i napojów między posiłkami.
Zgodnie z zaleceniami lekarza realizowane były diety: lekkostrawna dla wszystkich
mieszkańców, cukrzycowa dla 9 osób, wątrobowa dla 2 osób, miksowana dla 7 osób. Z uzyskanych
informacji wynikało, że jadłospisy planowane były na miesiąc przez kierownika placówki, która
jest pielęgniarką.
W dniu kontroli pomocy przy spożywaniu posiłków wymagało szesnaście osób. Mieszkańcy
mieli możliwość spożywania posiłków w pokojach, z czego korzystało trzydzieści osób.
Podczas czynności kontrolnych ustalono, że podstawowe środki czystości zapewniała
placówka. Rodziny zaopatrywały mieszkańców w dodatkowe środki czystości i przybory toaletowe
oraz odzież i obuwie. W razie potrzeby również placówka zapewniała niezbędne ubranie.
Bielizna pościelowa oraz ręczniki wymieniane były w zależności od potrzeb, minimum
raz w tygodniu. Pomieszczenia sprzątano kilka razy dziennie (po czynnościach higienicznych
i po posiłkach).
Kąpiele mieszkańców odbywały się raz w tygodniu. Czynności higieniczne wykonywane były
codziennie od godziny 16.00. Opiekunki wykonywały takie czynności pielęgnacyjne jak: obcinanie
paznokci, czesanie, golenie mężczyzn, a wyznaczona pielęgniarka obcinała mieszkańcom włosy.
Mieszkańcy zgłoszeni byli w ramach NFZ do przychodni przy ul. Paderewskiego 7 w Nowym
Dworze Mazowieckim. Wizyty lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (dr XXXX) odbywały się
w zależności od potrzeb, na wezwanie. Raz w tygodniu mieszkańców odwiedzał lekarz w ramach
prywatnej praktyki lekarskiej - dr XXXX, którego wizyty opłacała placówka. Raz w roku w ramach
NFZ mieszkańcy konsultowani byli przez geriatrę - dr XXXX. Konsultacje lekarzy specjalistów
odbywały się w ramach NFZ lub prywatnej praktyki lekarskiej (koszt wizyty pokrywała rodzina
mieszkańca). W przypadku, gdy kierownik widział potrzebę skonsultowania mieszkańca przez
psychiatrę (np. gdy osoba stwarzała zagrożenie dla innych mieszkańców), wówczas koszt
konsultacji ponosiła placówka. Przed taką konsultacją kierownik zawsze rozmawiała z rodzinami
mieszkańców.
Z uzyskanych informacji wynikało, że jeden z mieszkańców w ramach NFZ zapisany był
do przychodni przy ul. Idzikowskiego w Warszawie, ponieważ taką decyzję podjęła rodzina.
Mieszkaniec ten był także badany przez dr XXXX w placówce, na co rodzina wyraziła zgodę.
Personel placówki stanowiły trzy pielęgniarki (w tym kierownik placówki), sześć opiekunek,
dwie osoby do sprzątania i dwie kucharki. Pielęgniarki i opiekunki pracowały w systemie
24-godzinnym. Dyżur pełniła jedna kucharka. W ciągu dnia opiekę mieszkańcom zapewniały trzy
opiekunki i jedna pielęgniarka, a w nocy dwie opiekunki i jedna pielęgniarka. Osoba
do sprzątania pracowała w godzinach 7.00-19.00.
Leki oraz dokumentacja lekarska mieszkańców (historie chorób, wyniki badań lekarskich)
znajdowały się w dyżurce pielęgniarskiej. Leki ogólne (kupione przez placówkę) przechowywane
były w zamykanej na klucz gablocie, a prywatne leki mieszkańców (kupowane przez rodziny)
- w szafce w podpisanych indywidualnych koszykach. Leki rozdzielały pielęgniarki, które
odpowiedzialne były za podawanie ich mieszkańcom. Leki i pieluchomajtki kupowały zazwyczaj
rodziny. W przypadku, gdy rodzina nie współpracowała w tym zakresie, leki i pieluchomajtki
kupował kierownik, a ich koszt doliczany był do opłaty za pobyt mieszkańca w placówce.
Na dzień kontroli wszyscy mieszkańcy przyjmowali leki.
Rehabilitacja dla mieszkańców organizowana była przez rodziny we własnym zakresie.
Na dzień kontroli żaden z mieszkańców nie korzystał z rehabilitacji.
W placówce prowadzono ewidencję przypadków korzystania ze świadczeń zdrowotnych
na terenie placówki (wpisy dokonywane były przez lekarza w indywidualnych zeszytach
mieszkańców; zawierały datę konsultacji, informacje o stanie zdrowia mieszkańca, leki i ich dawki,
podpis i pieczęć lekarza).
Dokumentacja mieszkańców przechowywana była w zamykanej na klucz dyżurce
pielęgniarskiej (dostęp do pomieszczenia miał kierownik oraz pielęgniarki). Kierownik placówki
prowadził zeszyt pod nazwą Dane pensjonariuszy, który zawierał: imię i nazwisko mieszkańca,
adres zameldowania/ostatniego zamieszkania, numer umowy o świadczenie usług w placówce, datę
przybycia do placówki, numer PESEL, numer legitymacji ubezpieczeniowej, numery telefonów
i adresy rodzin mieszkańców lub innych osób wskazanych przez osobę przebywającą w placówce.
Każdy mieszkaniec miał indywidualną teczkę na dokumenty. W teczkach tych znajdowały się:
umowy o świadczenie usług (podpisane przez rodziny i mieszkańców), zgody na pobyt w placówce
(podpisane przez mieszkańców), zaświadczenia o zameldowaniu na pobyt czasowy w placówce
(kierownik praktykowała meldowanie mieszkańców w placówce na pobyt czasowy, rodzina
jednego mieszkańca nie wyraziła na to zgody), zaświadczenia lekarskie, karty informacyjne
leczenia
szpitalnego,
wyniki
badań,
orzeczenia
o
niepełnosprawności,
zaświadczenia
o ustanowieniu opiekunem prawnym dla całkowicie ubezwłasnowolnionego, postanowienia sądu
o stwierdzeniu, że zachodzą przesłanki uzasadniające umieszczenie w domu pomocy społecznej
bez zgody w trybie art. 39 ust.1 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego.
W teczkach mieszkańców znajdowały się także kserokopie dowodów osobistych i legitymacji
rencisty, a także dowody osobiste i legitymacje rencisty części mieszkańców. Brak było
oświadczeń, w których mieszkańcy wyrażaliby zgodę na przechowywanie dokumentu tożsamości
w placówce. Zgodnie z art. 79 pkt 2 ustawy z dnia 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych
(Dz. U. z 2010 r., Nr 167 poz. 1131, z późn. zm.), kto zatrzymuje bez podstawy prawnej cudzy
dowód osobisty, popełnia wykroczenie. Zgodnie jednak z wykładnią dokonaną przez Sąd
Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 9 grudnia 2010 r. o sygnaturze II AKa 397/10
„znamiona wykroczenia (…) polegającego na zatrzymaniu cudzego dowodu osobistego nie są
wypełnione, jeżeli wejście w posiadanie dowodu nastąpiło za akceptacją i przyzwoleniem osoby
uprawnionej”.
W umowie o świadczenie usług w placówce znajdował się zapis o możliwości wychodzenia
przez mieszkańca poza teren domu za zgodą rodziny. Z informacji uzyskanych od kierownika
wynikało, że zapis ten wprowadzony został z uwagi na dobro mieszkańców, których stan zdrowia
w większości przypadków nie pozwala na samodzielne opuszczanie terenu placówki. Kierownik
poinformowała, że na dzień kontroli w przypadku jednego mieszkańca nie wymagała zgody rodziny
na wychodzenie poza teren placówki, gdyż co do tej osoby była pewna, że nie stwarza dla siebie
zagrożenia.
W jednej z umów o świadczenie usług w placówce znajdowała się informacja o zakazie
odwiedzin mieszkańca przez konkretną osobę. Powyższy zapis opatrzony był podpisem
mieszkańca.
Na drzwiach wejściowych do placówki znajdowała się informacja, z której wynikało,
że z uwagi na porę obiadową niewskazane są odwiedziny w godzinach 12.30-13.30. Kierownik
poinformowała, że prośba ta związana była z chęcią zapewnienia mieszkańcom spokoju podczas
spożywania posiłku.
Z informacji uzyskanych podczas kontroli wynikało, że w placówce organizowane były
uroczystości okolicznościowe, np. z okazji Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy, urodziny
i imieniny mieszkańców. Odbywały się także występy dzieci ze szkół w Cząstkowie Mazowieckim
i Kaliszkach, np. z okazji dnia babci i dziadka, jasełka. Raz w miesiącu w placówce odprawiana
była msza święta przez księdza z parafii w Cząstkowie Mazowieckim. Wizyty duszpasterskie
odbywały się także na indywidualne życzenie mieszkańca. Podczas kontroli kierownik
poinformowała, że pracownicy nie ingerują w sposób spędzania czasu wolnego przez mieszkańców.
W czasie wolnym mieszkańcy oglądali telewizję, wspólnie śpiewali, czytali prasę. Latem
mieszkańcy chętnie przebywali w altanie, która usytuowana była na terenie placówki.
W trakcie kontroli mieszkańcy nie zgłaszali uwag dotyczących świadczonych im usług
bytowych i opiekuńczych. Mieszkańcy, z którymi przeprowadzono rozmowy, pozytywnie
wypowiadali się o personelu, warunkach pobytu w placówce oraz jakości świadczonych usług.
Z ustaleń kontroli wynika, że miesięczna opłata za pobyt w placówce wynosi od 1.800 zł
do 2.500 zł.
Podczas czynności kontrolnych kierownik przedstawiła dokumentację dotyczącą kontroli
przeprowadzonych w placówce w 2015 r. i do dnia kontroli w 2016 r. przez Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Nowym Dworze Mazowieckim. Z informacji udzielonych przez
kierownika placówki wynikało, że braki stwierdzone podczas kontroli zostały usunięte.
Reasumując, w trakcie kontroli ustalono, że placówka aktualnie nie spełnia standardu
wynikającego z art. 68 ustawy o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r., poz. 163, z późn. zm.).
W placówce zwiększona została liczba miejsc. Zgodnie z wnioskiem, będącym podstawą wydania
zezwolenia, placówka powinna dysponować 25 miejscami dla mieszkańców usytuowanymi
na parterze budynku. Podczas kontroli przeprowadzonej w dniu 18 lutego 2016 r. stwierdzono,
że placówka zorganizowana była na 56 miejsc. Mieszkańcy przebywali zarówno na parterze,
jak i poddaszu użytkowym.
Wobec przedstawionej oceny dotyczącej funkcjonowania jednostki poddanej kontroli
zwracam się do Pana o realizację następujących zaleceń pokontrolnych:
1. Niezwłocznie przywrócić liczbę miejsc w placówce zgodną z podaną we wniosku,
na podstawie którego wydane było zezwolenie Wojewody Mazowieckiego.
O sposobie realizacji zalecenia pokontrolnego proszę poinformować Wydział Polityki
Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w terminie 30 dni od daty
otrzymania niniejszego wystąpienia.
Jednocześnie informuję, że zgodnie z § 7 pkt 3 rozporządzenia z dnia 28 kwietnia 2005 r.
w sprawie wydawania i cofania zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie
prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę, (Dz. U. z 2005 r., Nr 86 poz. 739),
cofnięcie ww. zezwolenia z urzędu następuje, jeżeli nie zostały usunięte stwierdzone
nieprawidłowości w prowadzeniu placówki, po wezwaniu przez wojewodę podmiotu prowadzącego
placówkę do ich usunięcia w wyznaczonym trybie i terminie oraz po uzgodnieniu z wojewodą
sposobu zapewnienia dalszej opieki osobom przebywającym w placówce.
Zgodnie z art. 128 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015 r.,
poz. 163, z późn. zm.), kontrolowana jednostka może, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń
pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia do Wojewody Mazowieckiego za pośrednictwem
Wydziału Polityki Społecznej. Adres do korespondencji: Mazowiecki Urząd Wojewódzki Wydział
Polityki Społecznej, Plac Bankowy 3/5, 00-950 Warszawa.
W przypadku nieuwzględnienia przez Wojewodę Mazowieckiego zastrzeżeń należy w terminie 30 dni
powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu
Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany
wynikające z powyższego faktu.
z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO
Wiesława Kacperek – Biegańska
Dyrektor
Wydziału Polityki Społecznej
Do wiadomości:
1. Pani
Agnieszka Bukowy
Kierownik Domu Spokojnej Starości
ul. Firmowa 6b, Cząstków Mazowiecki
05-152 Czosnów