Rodzaj umowy o pracę Czas trwania umowy Okres wypowiedzenia

04-03-RZ-1-F-007-KO
◊ rp .pl
procedury
Środa | 4 marca 2009
Wymówienie nie zawsze trwa
tyle, ile nakazuje kodeks
ZWOLNIENIA | Jeśli pracownikowi zamierzającemu
odejść z firmy zależy na szybszym rozstaniu, możemy
się zgodzić na skrócenie wypowiedzenia.
Dopuszczalne jest również jego wydłużenie
JADWIGA SZTABIŃSKA
Okres wypowiedzenia to czas
między złożeniem oświadczenia o rozwiązaniu umowy o
pracę a jej faktycznym ustaniem. Czy z takiej definicji wynika, że liczymy go od dnia,
kiedy zatrudniony otrzymał
pismo wypowiadające? A może, ustalając jego początek,
mamy się trzymać terminów
określonych w art. 30 § 21 kodeksu pracy? Pytania te nie
dotyczą wypowiedzeń liczonych w dniach, ale obejmujących tydzień, miesiąc lub ich
wielokrotność.
# Okresy
nie całkiem sztywne
# Kodeks pracy wskazuje różne okresy wypowiedzenia
>patrz tabela . Ich długość zależy od:
∑ czasu trwania umowy – przy
# angażach na okres próbny,
∑ zawarcia klauzuli o wypowie# dzeniu w umowach okresowych dłuższych niż sześć miesięcy,
∑ celu zawarcia umowy na za# stępstwo,
∑ zakładowego stażu pracy, gdy
# chodzi o stałe zatrudnienie.
Ale nie musimy stosować kodeksowych wypowiedzeń. Już
dawno nie obowiązuje wykładnia, że wypowiedzenia
ustalone w kodeksie pracy są
sztywne. Kres jej położyła
uchwała Sądu Najwyższego z 9
listopada 1994 r. (I PZP 46/94),
według której zastrzeżenie w
umowie o pracę zawartej na
czas nieokreślony 12-miesięcznego
wypowiedzenia
przez zakład jest dopuszczalne
na podstawie art. 18 § 2 kodeksu pracy. Zgodnie z tym przepisem postanowienia umów
mniej korzystne dla pracownika są nieważne, a w ich miejsce
stosujemy przepisy prawa pra-
cy. W takim razie postanowienia korzystniejsze dla podwładnego są dozwolone. To w
konsekwencji powoduje, że
głównym kryterium oceny każdego wydłużonego wypowiedzenia są plusy dla pracownika. Teraz funkcjonuje właśnie
taka linia orzecznicza.
# Wolno
też skrócić
# Wypowiedzenie możemy
nie tylko wydłużać, ale też skracać na podstawie art. 36 § 6 albo art. 361 kodeksu pracy. Mamy zatem prawo podjąć wspólną decyzję z podwładnym, że
wypowiedzenie będzie krótsze
od kodeksowego, przy czym
sam tryb rozwiązania umowy
na czas nieokreślony nie zmieni się. Innymi słowy mamy
możliwość zawarcia porozumienia co do terminu rozwiązania angażu już po złożeniu
wypowiedzenia. Alternatywnie
wolno nam jednostronnie (bez
względu na opinię zatrudnionego) dokonać skrócenia wymówienia stałej umowy z trzymiesięcznym
wypowiedzeniem, ale maksymalnie do miesiąca i wyłącznie z powodu
ogłoszenia naszej upadłości
lub likwidacji oraz wystąpienia
przyczyn ekonomicznych lub
organizacyjnych po stronie firmy. W grę wchodzi zatem rozstanie w trybie ustawy z 13
marca 2003 r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844
ze zm.) > patrz przykład 1.
Start liczony
od końca
# Wypowiedzenie złożyliśmy
z chwilą, gdy doszło do pracownika w taki sposób, że mógł
się zapoznać z jego treścią (art.
61 kodeksu cywilnego w zw. z
> WYPOWIEDZENIA WEDŁUG KODEKSU PRACY*
Rodzaj umowy o pracę
Na okres próbny
Na czas określony
Na czas nieokreślony
Czas trwania umowy
art. 300 kodeksu pracy). Ale
czy to znaczy, że od tego dnia
liczymy okres wypowiedzenia? Absolutnie nie. Można
byłoby przyjąć taką datę początkową, gdybyśmy po złożeniu pisma wypowiadającego
zawarli z pracownikiem porozumienie o skróceniu wypowiedzenia. W takim bowiem
wypadku nie działa kodeksowy termin, a więc można też
uznać, że nie działa ustawowy
sposób odliczania jego biegu.
W każdej innej sytuacji musimy zastosować art. 30 § 21 kodeksu pracy, z którego wynika,
że wypowiedzenie wynoszące
tydzień kończy się w sobotę, a
miesiąc – w ostatnim dniu
miesiąca. To samo dotyczy ich
wielokrotności. Ważne jest
przy tym, że wypowiedzenie
oznaczone w miesiącach biegnie od pierwszego dnia miesiąca, a nie od dnia złożenia pisma wypowiadającego (por.
wyrok SN z 8 listopada 1988 r.,
I PRN 48/88) > patrz przykład 2.
W stanie
wypowiedzenia
# Zupełnie inaczej każe liczyć
wypowiedzenie Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 28 czerwca
2005 r. (III PK 44/05). Ale
określona tu metoda powstawała w odniesieniu do art. 60
kodeksu pracy.
# Zdaniem SN przez użyty w
tym przepisie zwrot „w okresie wypowiedzenia” należy
rozumieć czas od dokonania
wypowiedzenia (złożenia pracownikowi przez pracodawcę >PRZYKŁAD 1
oświadczenia woli o wypowiedzeniu) do upływu wypo- # Pan Konstanty od roku
wiedzenia (rozwiązania umopracuje na czas nieokreślony,
wy o pracę). Zwrot ten budził
a w sumie u obecnego
kontrowersje do czasu traktopracodawcy od dwóch
wania kodeksowych okresów
i pół roku. Pod koniec
wypowiedzenia jako sztywgrudnia 2008 r. otrzymał
nych. Dał bowiem podstawę
od szefa wypowiedzenie
do stwierdzenia, że rozwiązaw związku z redukcją
nie umowy o pracę bez wypozatrudnienia. Jego umowa
wiedzenia w trakcie wypowierozwiązałaby się na koniec
dzenia, o jakim mowa w art. 60
stycznia, bo miesięczne
kodeksu pracy, jest dopuszwypowiedzenie zaczęło
czalne wyłącznie podczas biebieg 1 stycznia.
gu 14-dniowego, miesięczneDogadał się jednak
go lub trzymiesięcznego wyz pracodawcą,
powiedzenia, liczonego kaaby skrócić ten czas
do dwóch tygodni.
Otrzymał bowiem wyższą
niż ustawowa
odprawę pieniężną
i znalazł inne zajęcie.
Okres wypowiedzenia
nie przekracza dwóch tygodni
dłuższy niż dwa tygodnie, ale krótszy niż trzy miesiące
trzy miesiące
nie dłuższy niż sześć miesięcy
dłuższy niż sześć miesięcy
na zastępstwo
pracownik zatrudniony krócej niż sześć miesięcy u danego pracodawcy
pracownik zatrudniony sześć miesięcy i dłużej u danego pracodawcy,
pracownik jest zatrudniony u pracodawcy krócej niż sześć miesięcy,
ale jego stanowisko jest związane z odpowiedzialnością materialną
za powierzone mienie, w związku z czym w umowie zapisano dłuższy
okres wypowiedzenia
pracownik zatrudniony co najmniej trzy lata u danego pracodawcy,
pracownik jest zatrudniony u pracodawcy dłużej niż sześć miesięcy,
ale krócej niż trzy lata, a jego stanowisko jest związane z odpowiedzialnością
materialną za powierzone mienie, w związku z czym w umowie zapisano dłuższy
okres wypowiedzenia
* na podstawie art. 33 – 36 kodeksu pracy
lendarzowo wstecz od soboty
lub ostatniego dnia miesiąca
jako daty końcowej wypowiedzenia (por. wyrok SN z 14
kwietnia 1983 r., I PRN 32/83).
Ale wobec dopuszczenia
zmiany ustawowych okresów
wypowiedzenia ma ono jedynie znaczenie historyczne –
podkreślił SN w uzasadnieniu
wyroku z 28 czerwca 2005 r.
# Dziś trzeba rozróżniać długość okresów wypowiedzenia
oraz sposób ich obliczania. I
dlatego z przepisu o sposobie
liczenia minimalnego ustawowego okresu wypowiedzenia
nie można wnioskować o rzeczywistym trwaniu wypowiedzenia. W konsekwencji
uprawniony jest pogląd, że
zwrot „w okresie wypowiedzenia” na gruncie art. 60 k.p.
oznacza „okres po dokonaniu
wypowiedzenia”
(złożeniu
pracownikowi oświadczenia
woli o wypowiedzeniu). Wtedy już bowiem podwładny
znajduje się w „stanie wypowiedzenia”. Wówczas też powstaje możliwość poddania
wypowiedzenia kontroli sądu
pod względem jego legalności
(zgodności z prawem), w tym
również co do zastosowanego
wypowiedzenia – uzasadniał
swoje stanowisko SN. Pamiętajmy, że prezentowana opinia
SN nie ma mocy zasady prawnej. Obowiązuje tylko w sprawie, przy której rozpatrywaniu została sformułowana.
trzy dni robocze
tydzień
dwa tygodnie
nie można wypowiedzieć
dwa tygodnie
trzy dni robocze
dwa tygodnie
miesiąc
trzy miesiące
>PRZYKŁAD 2
Pani Beata jest długoletnią
pracownicą na umowie
bezterminowej. Długi staż pracy
nie przekładał się na jej zarobki,
dlatego od pewnego czasu
rozglądała się za firmą, która
bardziej ją doceni finansowo.
Udało się pod koniec
grudnia 2008 r., kiedy złożyła
wypowiedzenie, bo szef nie
przystał na porozumienie stron.
Ponieważ ma trzymiesięczne
wypowiedzenie, jej ostatnim
dniem pracy w obecnym
zakładzie będzie 31 marca.
>CZYTELNICY PYTAJĄ
7
dF ODPOWIADA
Każde przestępstwo
może zdyskredytować
w staraniach
o licencję ochrony
# ∑ Osoba ubiega się o licencję
pracownika ochrony,
a wymogiem jest niekaralność.
Czy chodzi o każde
przestępstwo? Po jakim czasie
od popełnienia przestępstwa,
za które sąd orzekł karę
w zawieszeniu, można się
starać o taką licencję?
O wydanie licencji pracownika
ochrony fizycznej pierwszego
stopnia może się ubiegać się
osoba, która:
∑ posiada obywatelstwo polskie
# lub innego państwa
członkowskiego Unii
Europejskiej, Konfederacji
Szwajcarskiej lub państwa
członkowskiego Europejskiego
Porozumienia o Wolnym
Handlu (EFTA) – strony umowy
o Europejskim Obszarze
Gospodarczym,
∑ ukończyła 21 lat,
∑ ukończyła szkołę podstawową,
∑ ma pełną zdolność
# do czynności prawnych
stwierdzoną własnym
oświadczeniem,
∑ nie była skazana prawomocnym
# orzeczeniem za przestępstwo
umyślne,
∑ ma uregulowany stosunek
# do służby wojskowej.
Te same wymogi obowiązują
zainteresowanego uzyskaniem
licencji pracownika ochrony
fizycznej drugiego stopnia.
Wynika tak z art. 26 ust. 2 ustawy
z 22 sierpnia 1997 r. o ochronie
osób i mienia (tekst jedn. DzU
z 2005 r. nr 145, poz. 1221 ze zm.).
# Ustawa wymaga jedynie
niekaralności za przestępstwo
umyślne, co oznacza, że
popełnienie przestępstwa z winy
nieumyślnej nie stanowi
przesłanki odmowy przez
komendanta wojewódzkiego
policji udzielenia licencji.
Kandydat do licencji musi jednak
mieć nienaganną opinię
właściwego miejscowo
komendanta komisariatu policji,
natomiast popełnienie
przestępstwa, w tym
nieumyślnego, może wpłynąć
na taką opinię.
# Wracając do drugiego pytania,
zgodnie z art. 106 kodeksu
karnego z chwilą zatarcia
skazania uważa się je za niebyłe,
a wpis o skazaniu usuwa się
z rejestru skazanych. W myśl
natomiast art. 76 § 1 kodeksu
karnego skazanie na karę
pozbawienia wolności, której
wykonanie sąd warunkowo
zawiesił, ulega zatarciu z mocy
prawa po sześciu miesiącach
od zakończenia próby. Jeżeli
od zakończenia próby, na czas
której sąd zawiesił wykonanie
kary pozbawienia wolności,
minęło sześć miesięcy, skazanie
ulega zatarciu z mocy prawa
i uważa się je za niebyłe.
Informacja o skazaniu jest
wtedy usuwana z rejestru
skazanych, a kandydat do pracy
jest w świetle prawa osobą
niekaraną.
—Maciej Telec
legislator wKancelarii Senatu