Czytaj tekst

Współczesny brak kultury umysłowej jest trudniejszy do określenia niż dawniej. Każdy dzisiaj
przyznaje, na tej planecie zachwyconej masowym porozumiewaniem sie, że światowy poziom
kultury podniósł sie oraz że liczba osób objętych nauczaniem szkolnym nigdy nie była tak duża.
W krajach uprzemysłowionych jest się wręcz świadkiem doniosłej przemiany zwyczajów
kulturowych i potężnego zadurzenia sie wyrafinowanymi sztukami dostępnymi niegdyś tylko dla
mniejszości. Koncerty, balety, opery, teatr przyciągają coraz to nowe tłumy, którymi przepełniają
się także muzea, wielkie wystawy, miasta nauki czy tez Salony książki. To wewnętrzne
bogactwo, którym jest kultura wydaje sie wiec szeroko rozpowszechnione.
Ci, którzy mimo wszystko potępiają ogólne załamanie sie systemu nauczania i w swej nostalgii
żałują dawnej doskonałości kulturalnej, zdaja sie sprzeciwiać nieodpartym statystykom. Eksperci
przypominają im, ze na przykład w 1930 roku we Francji „połowa uczniów opuszczała szkołę
podstawową w wieku 13 lat i tylko 5% grupy wiekowej zdawało maturę”. Przypominają także, iż
w 1914 roku „35% poborowych było praktycznie analfabetami, natomiast obecne testy
przeprowadzane w armii wskazują na obecny od 20 lat wzrost poziomu umysłowego młodych
Francuzów”.
Wiedza wydaje sie więc rozpowszechniać wśród społeczeństw i wygląda na to, że radykalnie się
zdemokratyzowała. Jeśli zaś chodzi o kulturę, sprawy są zawsze złożone i wielkim paradoksem w
świecie dobrze znającym alfabet jest to, że liczba analfabetów nigdy nie była tak wielka jak
dzisiaj, osiągnęła zatrważającą wartość 880 milionów i dotyczy głównie trzeciego świata. Lecz, z
powodu kryzysu, w krajach rozwiniętych także pojawiły się ogromne kieszenie braku kultury
umysłowej, szczególnie tej współczesnej formy analfabetyzmu, jaka jest analfabetyzm wtórny.
To sytuacja, jak wiadomo, tych, którzy nauczyli się czytać i pisać, ale przez niepraktykowanie
tych czynności nie potrafią juz zrozumieć prostego i krótkiego tekstu odnoszącego się do ich
życia codziennego.
Ignacio Ramonet, Le Monde diplomatique, 1988, Bac 90
Tomasz Dudkowski klasa IIIB
Liceum Ogólnoksztalcace im. sw. Jadwigi Królowej
ul. Slowackiego 5, Kielce