Wierzchosławice

Załącznik do Uchwały nr XXI/ /08
Rady Miejskiej w Bolkowie
z dnia 27 czerwca 2008 r.
Wierzchosławice
Strona 1
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 1/2008
Zebrania Wiejskiego Wsi Wierzchosławice
z dnia 18 czerwca 2008 r.
Mieszkańcy i Rada Sołecka wsi Wierzchosławice
Wspierani przez Burmistrza i Radę Miejską w Bolkowie
PLAN ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
WIERZCHOSŁAWICE
POŁOśONEJ W GMINIE MIEJSKO-WIEJSKIEJ BOLKÓW
NA DOLNYM ŚLĄSKU
Na lata 2008-2015
Opracowany zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju i AGENDY 21
PLAN REALIZUJE STRATEGICZNE ZAMIERZENIA ROZWOJU
SPOŁECZNO – GOSPODARCZEGO GMINY BOLKÓW
Wierzchosławice 2007/2008
Strona 2
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
„Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice” powstał dzięki zaangaŜowaniu,
poświęceniu czasu i wiedzy osób reprezentujących społeczność Naszej Wsi. W odpowiedzi
na prośbę Rady Sołeckiej i władz Gminy i Stowarzyszenia Kaczawskiego wzięły one
aktywny udział w warsztatach. Podczas spotkań mieszkańcy (reprezentujący społeczność
lokalną, lokalnych liderów, radnych, przedsiębiorców) sami opracowali Plan, korzystając
jedynie z pomocy zewnętrznych konsultantów i moderatorów.
Metoda pracy nad dokumentem została opracowana przez Andrzeja Ruszlewicza, na podstawie materiałów
UMBRELLA PROJECT Programu Rozwoju Narodów Zjednoczonych i Stowarzyszenia Kaczawskiego.
Pomocy w postaci: konsultacji, moderowania prac warsztatowych, oraz redakcji dokumentu
udzieliła Firma AR Andrzej Ruszlewicz, 52-339 Wrocław, ul. Połabian 52, na podstawie
umowy nr SK/AR/2007/L+/01 z dnia 16.04.2007 r. zawartej ze Stowarzyszeniem
Kaczawskim. Zadanie dofinansowano w ramach projektu „Zintegrowanie działań ludzi i
instytucji na rzecz zrównowaŜonego rozwoju i ochrony dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego
Partnerstwa Kaczawskiego” realizowanego przez Lokalną Grupę Działania Stowarzyszenie
Kaczawskie (umowa nr L/02/084/2006).
Współautorzy Planu Odnowy Miejscowości Wierzchosławice:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Eugeniusz Bartków
Krzysztof Bartków
Wiesław Gąsiorowski
Stanisław Kaznowski
Barbara Kowanda
Regina Kuczkowska
Kazimierz Mirosz
Henryk Pietrzak
Czesław Preneta
Henryk Rachwał
Maria RóŜnicka
Janina Sikora
Mariusz Smoczyński
Edward Wieczorek
Małgorzata Wieczorek
Irena Wiktor
Janina Ziemba
Konsultanci prowadzący i moderatorzy, autorzy zdjęć:
AR Andrzej Ruszlewicz, 52-339 Wrocław, ul. Połabian 52,
e-mail: [email protected]
Gabriela Męczyńska, Snowidza 31, 59-407 Mściwojów, tel. 0665043668,
e-mail:[email protected]
Autorzy fragmentów opracowania:
GraŜyna Pińczuk – opis zasobów
Strona 3
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
SPIS TREŚCI
Strona
WSTĘP
Informacje ogólne
Metoda pracy
CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI
ORAZ PLANOWANE KIERUNKI JEJ ODNOWY
5
10
Opis ogólny miejscowości
PołoŜenie, przynaleŜność administracyjna, zaludnienie
Historia miejscowości
Przestrzenna struktura miejscowości
Planowane kierunki odnowy miejscowości
Wizja odnowy (rozwoju)
Cele odnowy
Powiązanie z planami i działaniami realizowanymi w gminie.
INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUśĄCYCH ODNOWIE
MIEJSCOWOŚCI
Zasoby przyrodnicze
Dziedzictwo kulturowe
Obiekty i tereny
Infrastruktura społeczna
Kapitał społeczny i ludzki
Infrastruktura techniczna
Gospodarka i rolnictwo
OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON ORAZ SZANS I ZAGROśEŃ
MIEJSCOWOŚCI
Analiza SWOT
Problemy odnowy (rozwoju) miejscowości
OPIS PLANOWANYCH ZADAŃ INWESTYCYJNYCH
I PRZEDSIĘWZIĘĆ AKTYWIZUJĄCYCH SPOŁECZNOŚĆ LOKALNĄ
13
16
18
Zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia
Szacunkowy koszt realizacji
REALIZACJA PLANU
Zasady realizacji planu
Sposoby monitorowania, oceny i aktualizacji planu
Komunikacja społeczna
Materiały źródłowe
24
Strona 4
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
WSTĘP
Informacje ogólne
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice powstał jako odpowiedź na potrzebę
uporządkowania rozwoju naszej wsi, a takŜe sprostaniu wyzwaniom XXI wieku. Podczas
opracowania Planu przyjęliśmy, Ŝe będą nami kierowały dwa podstawowe uwarunkowania:
Zasady zrównowaŜonego rozwoju.
Zasady Agendy 21.
Zasady zrównowaŜonego rozwoju zostały przez nas wszystkich ustanowione w 1997 roku,
w którym przyjęliśmy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej. W art. 5 Konstytucji jest
zapisane: "Rzeczpospolita Polska... zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą
zrównowaŜonego rozwoju". "Władze Publiczne prowadzą politykę zapewniającą
bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym
pokoleniom" (art. 74).
Przyjęta przez nas zasada
Idea zrównowaŜonego rozwoju wynika z konieczności
zrównowaŜonego rozwoju to
sprostania wyzwaniom nowego tysiąclecia. Po Ŝywiołowym
zgoda na rozwój gospodarczy
rozwoju przemysłowym, nieograniczonym korzystaniem
i społeczny
z zasobów naturalnych i beztroskim zanieczyszczaniu i
w harmonii
z poszanowaniem przyrody.
przekształcaniu środowiska przyrodniczego, przyszedł czas
na refleksję i zmianę postaw. ZauwaŜyliśmy, Ŝe prawa
rządzące światem Ŝywym w równej mierze dotyczą nas jak i
kaŜdej Ŝywej istoty na naszej planecie. Po zachwycie
rozwojem technologii i okresem wiary, Ŝe nasz umysł pozwoli nam panować nad prawami
natury wiemy, Ŝe zbliŜają się granice, których nie moŜemy przekroczyć. śycie bez wody
zdatnej do picia, gleb dających nam bezpieczną Ŝywność, czy roślin odnawiających zasoby
tlenu jest niemoŜliwe. Ten uproszczony przykład to tylko niewielki ułamek skomplikowanych
powiązań i zaleŜności miedzy człowiekiem a innymi organizmami i zjawiskami
warunkującymi Ŝycie na Ziemi.
Przyjęta przez nas zasada zrównowaŜonego rozwoju to zgoda na rozwój gospodarczy
i społeczny w harmonii z poszanowaniem przyrody. Granicą podejmowanych działań
powinno być zagroŜenie dla środowiska przyrodniczego. Podstawowa zasada
zrównowaŜonego rozwoju "myśleć globalnie, działać lokalnie" powinna przejawiać się we
wszystkich naszych działaniach, takŜe polityków i władz. Obszar i środowisko przyrodnicze, w
którym teraz Ŝyjemy, za chwilę będzie musiało słuŜyć naszym potomkom. Czy pozostawimy
im szansę na godne i spokojne Ŝycie? Czy oni zrozumieją, Ŝe muszą toczyć wojny o czystą
wodę, bo my chcieliśmy mieć jeszcze jeden luksusowy samochód? Czasami trzeba tylko trochę
dobrej woli, aby postępować zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju. Szacunek dla
środowiska przyrodniczego to cecha, która zachowała się w wielu umysłach mieszkańców
takich małych miejscowości jak nasza wieś. Codzienne od małego dziecka obcowanie z naturą,
która jest tuŜ obok nas, na podwórku czy za płotem, uczy szacunku dla kaŜdej Ŝyjącej istoty.
Strona 5
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Czym na poziomie wsi i społeczności lokalnych jest zrównowaŜony rozwój?
ZrównowaŜony rozwój wsi to taki kierunek rozwoju społecznego i gospodarczego, który
w zaspokojeniu potrzeb naszych mieszkańców nie doprowadza do zniszczenia środowiska
przyrodniczego. Taki rozwój nie oznacza zahamowania procesów gospodarczych we wsi
kosztem działań chroniących środowisko. Wprost przeciwnie – oznacza harmonijny,
zrównowaŜony rozwój w wymiarze ekologicznym, ekonomicznym i społecznym z pełnym
uwzględnieniem ładu przestrzennego.
Podstawą są trzy zasady:
1. Równość szans w dostępie do zasobów i odprowadzania zanieczyszczeń - filozofia
sprawiedliwości międzypokoleniowej.
2. Równość szans pomiędzy człowiekiem i przyrodą. Funkcjonowanie cywilizacji ludzkiej
z zachowaniem trwałości podstawowych procesów przyrodniczych wraz z ochroną
róŜnorodności biologicznej.
3. Równość szans między tym, co lokalne a ponadlokalne. Potrzeby ogólnospołeczne są
zaspokajane na równi z potrzebami lokalnych społeczności.
DąŜąc do zrównowaŜonego rozwoju powinniśmy uruchomić i kontynuować takie podstawowe
procesy jak:
• Ograniczenie zuŜywania odnawialnych zasobów do granic moŜliwości ich odtwarzania.
• Ograniczenie zuŜywania nieodnawialnych zasobów do skali pozwalającej na
zastępowanie ich poprzez odpowiednie substytuty.
• Stopniowe eliminowanie substancji niebezpiecznych i toksycznych.
• Utrzymywanie skali emisji zanieczyszczeń i zakłóceń tak, aby nie przekroczyć
pojemności asymilacyjnej środowiska.
• Stała ochrona róŜnorodności biologicznej na poziomie krajobrazu, ekosystemów,
gatunków i genów.
• Uspołecznienie procesów podejmowania decyzji na róŜnych poziomach, poczynając od
parlamentu kończąc na samorządach i społecznościach lokalnych.
• Tworzenie warunków dla zdrowia fizycznego, psychicznego i społecznego kaŜdego
człowieka.
Szansę na zrównowaŜony rozwój w wiosce zaleŜą od wielu czynników:
• Mieszkańcy wsi i władze gminy muszą posiadać silną wolę opracowania i wdroŜenia
strategii zrównowaŜonego rozwoju gminy i planu rozwoju miejscowości.
• Rada sołecka i rada gminy, są głównymi animatorami rozwoju swoich "małych
ojczyzn", na nich spoczywa pobudzanie, organizowanie i realizacja działań
zrównowaŜonego rozwoju.
• Podstawą powodzenia jest wysoka świadomość ekologiczna społeczeństwa.
• Społeczność lokalna musi rozumieć i aktywnie wspierać realizację działań przyjętych
w Planie Odnowy Miejscowości.
• śadne plany nie mogą być skutecznie realizowane bez aktywnego udziału
mieszkańców.
Agenda 21 to dokument przyjęty na Szczycie Ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku (równieŜ
przez Polskę) i określany jako program działań na rzecz zrównowaŜonego rozwoju
w perspektywie XXI wieku. Agenda 21 uwzględnia globalną, krajową i lokalną (gminną,
wiejską) skalę działań w sferze ekologicznej, społecznej, gospodarczej i przestrzennej.
Strona 6
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Lokalna Agenda 21 to uspołeczniony, partnerski i dynamiczny proces planowania
zmierzający do osiągnięcia celu, jakim jest trwały i zrównowaŜony rozwój wsi. Lokalna
Agenda 21 oznacza w praktyce konieczność budowania we wsi:
• Współpracy partnerskiej na rzecz zrównowaŜonego rozwoju między samorządem,
mieszkańcami, biznesem, organizacjami pozarządowymi i lokalnymi liderami.
• Systemu informacji o zasobach wsi (w tym przyrodniczych, kulturowych).
• Planu odnowy wsi opartego na zrównowaŜonym rozwoju.
• Systemu społecznego monitoringu realizacji Planu (lokalnej Agendy 21).
LOKALNA AGENDA 21
MIĘDZYSEKTOROWA GRUPA SPOŁECZNA
(np.: Grupa Odnowy Wsi, Agenda 21 itp.)
INFORMACJA O ZASOBACH MIEJCOWOŚCI
Inwentaryzacja
przyrodnicza i kulturowa
gminy
Plan Odnowy
Miejscowości
Miejscowy plan
zagospodarowania
przestrzennego
Strategia Rozwoju Gminy
Aktualizacja Strategii
MONITORING
Rozwoju Gminy i miejscowego
REALIZACJI PLANU
planu zagospodarowania
przestrzennego
Aktualizacja Planu Odnowy
Miejscowości
Mieszkańcy wsi Wierzchosławice podjęli decyzję o opracowaniu planu odnowy własnej
miejscowości zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju i w oparciu o zasady Agendy 21.
Pracę nad Planem prowadziła grupa mieszkańców, tworząc podstawy do stworzenia
międzysektorowej grupy społecznej na rzecz wprowadzania zrównowaŜonego rozwoju we wsi.
Pragniemy włączyć się, w rozwijane od wielu lat w ramach wspólnoty europejskiej działania,
nazywane popularnie odnową wsi. Istotna dla nas jest pomoc w realizacji Planu w ramach
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 - Oś 3 „Jakość Ŝycia na
obszarach wiejskich i róŜnicowanie gospodarki wiejskiej” oraz w przyszłości Osi 4
„LEADER”.
Jest to dla nas jedno z waŜniejszych źródeł realizacji planu, ale zdajemy sobie sprawę, Ŝe pełna
realizacja przyjętych celów wymaga od nas samych duŜej aktywności, a takŜe poszukiwania
innych źródeł pomocy.
Idea odnowy wsi w Europie Zachodniej1 zrodziła się w wyniku kryzysu ekonomicznego
i społecznego na wsi, który dotknął tereny wiejskie w latach 70 i 80 XX wieku. Przyczyną były
radykalne zmiany w produkcji rolnej, transporcie, a takŜe niszczenie handlu lokalnego przez
1
Fragment dotyczący historii odnowy wsi opracowano na podstawie: R. Wilczyński, „Odnowa wsi perspektywą rozwoju obszarów wiejskich w
Polsce". RCDRRiOW Poznań, 2003
Strona 7
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
supermarkety. Istotną podstawę kryzysu stanowiła Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej.
Do tej pory podstawowym jej załoŜeniem było produkowanie masowo taniej Ŝywności
(wspieranie trwa do dzisiaj), bez uwzględniania jej jakości, oraz lokalnych powiązań
producentów (rolników) z konsumentami. Nadzieję budzą obecne próby zmiany polityki rolnej
w kierunku wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich i nie dotowania samej produkcji
Ŝywności, ale wspieranie producentów rolnych, w tym produkujących dobrej jakości Ŝywność
w mniejszych gospodarstwach (np.: program rolnośrodowiskowy, produkty lokalne, odnowa
wsi, róŜnicowanie produkcji na terenach wiejskich). Polska jest obecnie w sytuacji
Ŝywiołowego rozwoju supermarketów, a więc ten kryzys nas dotyka i będzie się rozwijał.
Koncepcja odnowy wsi powstała w Niemczech w połowie lat siedemdziesiątych ubiegłego
wieku. WaŜne daty dla tego działania to:
o 1984 - powstał Europejski Ruch Odnowy Wsi i Małych Miast.
o 1994 - opracowanie i przyjęcie „Strategii dla wiejskiej Europy",
o 1996 - na III Kongresie Odnowy Wsi przyjęto „Przewodnią koncepcję rozwoju terenów
wiejskich i odnowy wsi w Europie".
Dokument „Strategia dla wiejskiej Europy" określa trzy podstawowe zasady, które powinny
być przestrzegane w rozwoju obszarów wiejskich. Zasadnicza ich treść zawarta jest poniŜej.
1. Wzajemne powiązania ludzi ze środowiskiem (naturalnym i kulturowym), w którym
Ŝyją. Sprawy związane z mieszkańcami i ich aktywnością nie mogą dominować nad
potrzebą ochrony środowiska, jak równieŜ ochrona środowiska nie moŜe być celem
samym w sobie, nie uwzględniającym potrzeb ludzi.
2. Współpraca i zintegrowane działanie. Rozwój lokalny moŜe być skutecznie
realizowany tylko dzięki efektywnej współpracy wszystkich zainteresowanych stron.
WaŜna jest szczególnie współpraca pomiędzy mieszkańcami i gminą. Istotne jest, aby
układ współpracy był partnerski, bez dominacji, narzucania woli czy zastępowania
w działaniach przez jedną ze stron.
3. Konsultacje i zaangaŜowanie. W planowaniu i realizacji działań naleŜy uwzględniać
poglądy i oczekiwania tych, którzy Ŝyją w danej miejscowości. Do realizacji odnowy
powinniśmy w pierwszej kolejności korzystać z zasobów lokalnych – zarówno
ludzkich, jak i przyrodniczych, kulturowych, gospodarczych. W proces muszą być
aktywnie włączone społeczności lokalne.
PowyŜsze zasady uwzględniają podstawowe załoŜenia zrównowaŜonego rozwoju, oraz
Agendy 21.
Metoda pracy.
Jak i dlaczego pracowaliśmy?
Opracowaliśmy Plan Odnowy Miejscowości samodzielnie, korzystając jedynie z pomocy
zewnętrznego eksperta w zakresie metodyki, materiałów i redakcji końcowej dokumentu.
Plan jest dla nas sposobem osiągania wyznaczonych celów poprzez kierowanie rozwojem.
Po co miejscowości plan odnowy?
• Tworzenie planu odnowy pozwala mieszkańcom zaplanować swoją przyszłość
w perspektywie kilku lat, spojrzeć na miejscowość całościowo, rozpatrując poszczególne
obszary aktywności w powiązaniu ze sobą.
Strona 8
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
•
•
•
•
•
•
Plan odnowy to nie tylko dokument opisujący drogi dojścia do załoŜonych celów, ale takŜe
proces, w którym uczestniczą mieszkańcy zainteresowani przyszłością swojej
miejscowości.
Zapisanie planu w formie dokumentu umoŜliwia stałą ocenę postępów i korygowanie
błędów przez wszystkich mieszkańców miejscowości.
Budowanie planu umoŜliwia zaangaŜowanie władz lokalnych oraz mieszkańców
w planowanie swojej przyszłości. Uwzględnienie róŜnych opinii, pomysłów i koncepcji
często wymaga consensusu. Osiągnięty na drodze otwartej dyskusji pozwala na
wypracowanie planu, z którym będą identyfikowali się mieszkańcy miejscowości.
Tworzenie planu sprzyja realistycznej ocenie mocnych i słabych stron miejscowości,
a przez to przyjrzenie się moŜliwościom, potencjalnym problemom, które mogą się pojawić
w przyszłości.
Plan umoŜliwia efektywne gospodarowanie zasobami takimi jak środowisko, ludzie, teren,
infrastruktura i środki finansowe. Zasoby te są zwykle ograniczone, dlatego teŜ moŜna
zaplanować odpowiednie gospodarowanie nimi.
Plan - to instrument długofalowego zarządzania miejscowością. Wnosi elementy ciągłości i
trwałości w poczynania władz gminy, niezaleŜnie od zmieniających się układów
politycznych.
Do opracowania planu odnowy miejscowości władze miejscowości i Gminy oraz
Stowarzyszenie Kaczawskie zaprosiły mieszkańców Wierzchosławic, jak równieŜ osoby
zainteresowane problematyką. Nie wszystkie zaproszone osoby skorzystały z moŜliwości
uczestniczenia w pracach grupy. Praca polegała na uczestniczeniu w zajęciach warsztatowych.
Prowadzący warsztaty moderator miał za zadanie przeprowadzenie grupy przez kolejne etapy
pracy, a takŜe pomoc w redagowaniu wyników prac warsztatowych. Wszystkie zapisy w planie
zostały samodzielnie wypracowane przez uczestników warsztatów, kaŜdy zapis był poddany
ogólnej dyskusji i przyjmowany przez ogół zgromadzonych.
W wyniku budowy planu odnowy miejscowości otrzymaliśmy:
1. Dokument w wersji pisanej.
2. Grupę zaangaŜowaną w odnowę wsi.
Strona 9
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Struktura Planu Odnowy Miejscowości.
Co 3 lata aktualizacja
WIZJA ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
Analiza słabych i mocnych stron
oraz szans i zagroŜeń
Inwentaryzacja
zasobów
CELE ODNOWY MIEJSCOWOŚCI
Co roku ocena realizacji
DZIAŁANIA / PRZEDSIĘWZIĘCIA
PROJEKTY REALIZACYJNE
ZARZĄDZANIE REALIZACJĄ PLANU
• Społeczny i wskaźnikowy system monitorowania planu
• System aktualizacji planu
CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI ORAZ PLANOWANE
KIERUNKI JEJ ODNOWY
Jaka jest nasza miejscowość dzisiaj? Jak i gdzie chcemy Ŝyć i mieszkać?
Ogólny opis miejscowości
PołoŜenie, przynaleŜność administracyjna, zaludnienie.
Wierzchosławice to malownicza, otoczona pięknym krajobrazem, miejscowość leŜąca obok
średniowiecznego zamku. Wieś połoŜona jest w południowej części województwa
dolnośląskiego w powiecie jaworskim. Wraz z 16 wsiami i miastem Bolków tworzy wspólnotę
samorządową Miasta i Gminy Bolków. Miejscowość rozpościera się w atrakcyjnym
turystycznie terenie na rozległym dość płaskim poszerzeniu doliny rzeki Nysy Szalonej na
granicy Pogórza Bolkowskiego od wschodu, Gór Wałbrzyskich od południa i Gór
Kaczawskich od zachodu. Do miejscowości przynaleŜy 1810 ha gruntów, w tym 1245 ha
uŜytków rolnych i 417 ha lasów. Miejscowość ma charakter rolniczy w której mieszka około
850 mieszkańców.
Historia miejscowości.
Strona 10
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Miejscowość Wierzchosławice powstała prawdopodobnie w końcu XIII w., a jej załoŜenie
przypisuje się księciu Świdnickiemu Bolkowi I, który miał tu na 10 łanach osadzić przybyszy z
Turyngii. Wierzchosławice tworzyły z Półwsiem jedną posiadłość, do której naleŜały teŜ
Wierzchosławiczki. Wcześniej wystąpił podział na Wierzchosławice Dolne i Wierzchosławice
Górne. W Górnych istniało kilka folwarków i części które posiadali między innymi
mieszczanie z Bolkowa. W latach 1384 - 1404 właścicielem Wierzchosławice Dolnych był
Opitz Jentsch. W 1476 roku tę cześć kupił Kunze Biler von Reichenbach i przez następnych
285 lat pozostawał w rękach jego potomków. Wiadomo, Ŝe w 1479 roku był tu młyn.
Wierzchosławice w 1481 r. zamieszkiwało 6 kmieci, 9 zagrodników i 15 chałupników.
Wierzchosławice Górne, będące własnością Heintsche von Ronow, w 1385 r. kupiła rada
Bolkowa i od tego czasu ta cześć pozostawała własnością kameralną. W 1428 r. miejscowość
została splądrowana przez husytów, którzy część mieszkańców ukamienowali, co upamiętniał
postawiony później tzw. kamień śmierci. Wieś często nękały niszczące powodzie. Bardzo
cięŜki dla wsi był okres wojny 30-letniej. Wierzchosławice ponownie silnie ucierpiały podczas
wojny 7-letniej, gdy w 1761 roku trwały przemarsze i kwaterunki wojsk. W 1765 r. w części
naleŜącej do Bolkowa mieszkało 17 kmieci, 9 zagrodników, 66 chałupników i 15
rzemieślników. Wierzchosławice Dolne zamieszkiwało 27 kmieci, 56 zagrodników, 79
chałupników i 35 rzemieślników. Wierzchosławice były wówczas sporym ośrodkiem tkactwa
chałupniczego. Przed 1945 rokiem wieś nosiła nazwę Würgsdorf, a pierwsza powojenna nazwa
wsi to Wirkanów. W terenie zalesionym, na wschód od miejscowości, znajdują się ruiny
podziemnej fabryki. Po wojnie znaleziono we wsi, gotowe do dalszego transportu, skrzynie z
częściami do samolotów, oraz zapakowane spore ilości skrzydeł samolotowych. Pod koniec
wojny przez wieś prowadziła główna droga ucieczki oddziałów Wehrmachtu z okolicznych
terenów oraz ludności cywilnej z całego Śląska. W lipcu 1946 r. wysiedlono część ludności
niemieckiej do Jawora, a dalej w okolice Höxter, drugie wysiedlenia z 30 września tego roku
zakończył się na terenie Brunszwika, natomiast trzecie na terenie radzieckiej strefy
okupacyjnej.
Przestrzenna struktura miejscowości.
Wierzchosławice to duŜa wieś łańcuchowa, ciągnąca się ponad 3,5 km na obu brzegach
Nysy Szalonej. Przez oba krańce wsi biegnie droga krajowa z Lubawki do Bolkowa i
Wrocławia. Bezpośrednio wokół wsi ciągną się rozległe uŜytki rolne, ale połoŜone dalej
wzniesienia porastają lasy bukowe i świerkowe.
Planowane kierunki odnowy miejscowości
Wizja odnowy (zrównowaŜonego rozwoju) miejscowości Wierzchosławice.
Jak i gdzie chcemy Ŝyć i mieszkać? Do czego zmierzamy?
Wizja odnowy miejscowości to obraz jej przyszłego stanu, do którego będzie się dąŜyć
uwzględniając dobro środowiska przyrodniczego i potrzeby mieszkańców.
Sformułowaliśmy obraz wsi za około 7 lat określając wygląd wsi, poŜądane cechy środowiska
przyrodniczego, aktywność gospodarczą, funkcjonowanie wsi i poziom Ŝycia mieszkańców.
Poprzez stworzenie wizji przygotowaliśmy ramy, które pozwoliły na wyznaczenie celów
i sposobów ich realizacji w Planie. Jest to bardzo istotny etap. KaŜdy z nas planuje swoją
przyszłość w oparciu o marzenia i chęć osiągnięcia określonych celów, równieŜ my tak
postąpiliśmy mając na myśli naszą wieś. Perspektywa 7 lat pozwala na dosyć realne określenie,
Strona 11
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
jaka ma być wieś Wierzchosławice z moŜliwością zaplanowania działań, które przybliŜą nas
do wizji.
Oto nasza wizja odnowy (zrównowaŜonego rozwoju) wsi Wierzchosławice :
Wierzchosławice są miejscowością rekreacyjną i rolniczą. Wieś znana jest z
pszczelarstwa, dobrych i smacznych lokalnych produktów, rękodzielnictwa.
Mieszkańcy, działając wspólnie, organizują znane w regionie imprezy i inne
wydarzenia przyciągające turystów. PołoŜenie obok zamku i w
urozmaiconym krajobrazie Nysy Szalonej sprawia, Ŝe wiele osób przyjeŜdŜa
tu wypoczywać w gospodarstwach agroturystycznych. Wolne chwile moŜna
ciekawie spędzić korzystając z dobrze przygotowanych obiektów sportoworekracyjnych, szlaków turystycznych i świetlicy. Wieś jest zadbana głównie
dzięki zaangaŜowaniu i współpracy jej mieszkańców, wśród których jest wiele
osób młodych i dobrze wykształconych. Dbałość o przyrodę i środowisko
tworzy dobre warunki do zamieszkania i wypoczynku, osiada tu sporo
nowych osób.
Cele odnowy. Co musimy zrobić?
Cele wynikają z problemów, jakie zostały zidentyfikowane w wyniku analizy słabych i
mocnych stron i przeszkadzają nam w osiągnięciu wizji odnowy miejscowości. Cele powinny
być konkretne i mierzalne, realistyczne, osiągalne, określone w czasie, czyli takie, o których
moŜna powiedzieć, Ŝe zostały wykonane lub nie. Cele powinniśmy osiągać w całości i w pełni
za to ponosimy odpowiedzialność. DąŜenie do celów powinno nas doprowadzić do realizacji
wizji i satysfakcji
z rozwoju miejscowości. Przy realizacji planu opartego o zrównowaŜony
rozwój cele społeczno -gospodarcze muszą być zharmonizowane ze środowiskiem
przyrodniczym. Granicą podejmowanych działań jest trwałość zasobów przyrodniczych.
Przyjęliśmy następujące cele odnowy miejscowości:
1. Sprawne i dobrze zorganizowane działania mieszkańców na rzecz wsi i rozwoju
własnego.
2. Tworzenie dobrych warunków przyrodniczo-środowiskowych do Ŝycia i wypoczynku.
3. Dostosowanie infrastruktury we wsi do potrzeb mieszkańców.
4. Wykorzystanie walorów miejscowości do rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości.
Powiązanie z planami i działaniami realizowanymi w gminie i regionie.
Plan realizuje cele zawarte w opracowywanej Strategii Rozwoju Gminy Bolków na lata 2004 –
2014 (Karkonoska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A., Jelenia Góra 2004) oraz jest zgodny
z planami zagospodarowania przestrzennego gminy, planami i strategiami powiatu
jaworskiego, województwa dolnośląskiego.
Strona 12
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
INWENTARYZACJA ZASOBÓW SŁUśĄCYCH ODNOWIE
MIEJSCOWOŚCI
Zasoby przyrodnicze
Wierzchosławice połoŜone są w atrakcyjnym turystycznie terenie na wysokości około 365-390
m n.p.m. w rozległym dość płaskim poszerzeniu doliny rzeki Nysy Szalonej na granicy
Pogórza Bolkowskiego od wschodu, Gór Wałbrzyskich od południa i Gór Kaczawskich od
zachodu. Wokół wsi ciągną się rozległe uŜytki rolne, a wzniesienia porastają lasy liściaste i
mieszane bogate w runo leśne (grzyby, maliny, zioła). Na terenie wsi znajdują się cenne
przyrodniczo obiekty: lipa drobnolistna stanowiąca grupę drzew, lipa szerokolistna, klon
jawor, kasztanowce w postaci grupy drzew, dąb szypułkowy, jesion wyniosły w postaci
szpaleru, zieleń cmentarna i przykościelna. Przez wieś przepływa Nysa Szalona, rzeka jest
prawobrzeŜnym dopływem Kaczawy. Całkowita długość rzeki wynosi 53,1 km, powierzchnia
całkowita dorzecza wynosi 443,1 km2. Ogólna ocena wykazała, Ŝe wody rzeki nie odpowiadają
normom klas czystości wód powierzchniowych. Na stan czystości rzeki wpływa głównie fakt,
Ŝe jest ona odbiornikiem spływów z pól uprawnych połoŜonych w jej dorzeczu oraz znaczny
postęp wodociągowania gmin bez jednoczesnego ich kanalizowania. Powoduje to, Ŝe rośnie
ilość ścieków zarówno bytowych jak i z hodowli zwierząt, które są odprowadzane często bez
oczyszczania do rowów melioracyjnych i dalej do Nysy lub jej dopływów. W okresie topnienia
śniegów, oraz letnich większych opadów następują dosyć gwałtowne wezbrania, które
stanowią zagroŜenie dla wsi i jej mieszkańców. Wierzchosławice leŜą na terenie zbudowanym
z mułowców czerwonego spągowca, na wschód i południe ciągną się staropaleozoiczne łupki
zieleńcowe, a na północ dolnokarbońskie łupki kwarcowo-serycytowo-chlorytowe. W diabazie
występuje kalcyt a ponadto piryt, sfaleryt i albit. Gleby we wsi są glebami o duŜej przydatności
rolniczej. Występują gleby bielicowe i brunatne tworzące kompleksy pszenne dobre (nizinne) i
kompleksy dobre zboŜowe górskie.
Klimat Wierzchosławic wykazuje cechy podobne do klimatu Sudetów. Średnia roczna
temperatura powietrza wynosi 6-7°C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec (14-16°C),
najzimniejszym zaś styczeń (między -2 a -3°C). Średnia roczna suma opadów waha się
pomiędzy 700 mm a 900 mm. Długość okresu wegetacyjnego waha między około 180 a 200
dniami, przewaŜają wiatry zachodnie i południowo-zachodnie.
Dziedzictwo Kulturowe
Wierzchosławice powstały prawdopodobnie w k. XIII w., a ich załoŜenie przypisuje się księciu
Świdnickiemu Bolkowi I, który miał tu na 10 łanach osadzić przybyszy z Turyngii.
Wierzchosławice tworzyły z Półwsiem jedną posiadłość, do której naleŜały teŜ
Wierzchosławiczki i jakaś wolnizna. Wcześniej wystąpił podział na Wierzchosławice Dolne i
Wierzchosławice Górne. W Górnych istniało kilka folwarków i części które posiadali m.in.
mieszczanie z Bolkowa. W latach 1384 - 1404 właścicielem Wierzchosławice Dolnych był
Opitz Jentsch. W 1476 r tę cześć kupił Kunze Biler von Reichenbach i przez następnych 285
lat pozostawał w rękach jego potomków. W 1479 roku był tu młym, Wierzchosławice w 1481
r. mieszkało 6 kmieci, 9 zagrodników i 15 chałupników. Natomiast Górne W. będące
własnością Heintsche von Ronow w 1385 r. kupiła rada Bolkowa i od tego czasu ta cześć
pozostawała własnością kameralną. w 1428 r. W. Górne splądrowali husyci. Część
mieszkańców ukamienowali, co upamiętniał postawiony później tzw. kamień śmierci. Wieś
często nękały niszczące powodzie. Bardzo cięŜki dla Wierzchosławice był okres wojny 30Strona 13
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
letniej. Wierzchosławice ponownie silnie ucierpiały podczas wojny 7-letniej, gdy w 1761 roku
trwały przemarsze i kwaterunki wojsk. W 1765 r. w części naleŜącej do Bolkowa mieszkało 17
kmieci, 9 zagrodników, 66 chałupników i 15 rzemieślników natomiast Wierzchosławicace
Dolne zamieszkiwało 27 kmieci, 56 zagrodników, 79 chałupników i 35 rzemieślników.
Wierzchosławice były wówczas sporym ośrodkiem tkactwa chałupniczego.
Obiekty i tereny.
Miejscowość zachowała układ wsi łańcuchowej, ale juŜ zagęszczonej nowymi budynkami.
Wieś nie ma cenniejszych zabytków, zachował się jednak zespół starej zabudowy:
Kościół parafialny św. Józefa Oblubieńca - klasycystyczny, murowany z XVII w.
wzniesiony dla ewangelików, przebudowany w XX w. Wewnątrz skromny wystrój i
wyposaŜenie, między innymi barokowy drewniany prospekt organowy i organy z XVII
w. i klasyczna kamienna chrzcielnica z końca XVIII w.
Dawna szkoła nr 98 - murowana z XIX/XX w.,
Dawny dom ludowy (klub-sklep) nr 105 - z XIX/XX w.
Wśród
budynków mieszkalnych i gospodarczych na uwagę zasługują
wielkokubaturowe i wielopokoleniowe domy mieszkalne. Do ciekawszych naleŜą
m.in.: nr 1 - mieszkalny, murowany z około 1860 r., nr 2 - mieszkalny, murowanoszachulcowy z ok. poł. XIX w., nr 5 - mieszkalny, murowany z 3 ćw. XIX w., nr 9 mieszkalny, murowany z 2 ćw. XIX w., nr 10 - mieszkalny, murowany z 2 poł. XIX w.,
nr 12 - mieszkalny, murowany z ok. poł. XIX w., nr 13 - mieszkalny, murowany z
początku XX w., nr 14 - mieszkalny, gospodarczy, murowany z k. XIX w., nr 17 mieszkalny, murowany z ok. poł XIX w., nr 24 - mieszkalny, murowano-szachulcowy z
ok. poł. XIX w., nr 26 - mieszkalny, gospodarczy, murowany z 2 poł. XIX w., nr 28 mieszkalny, murowany z 3. ćw. XIX w., nr 30 - mieszkalny, gospodarczy, murowany z
ok. poł. XIX w., nr 31 - mieszkalny (klub), murowany z XIX/XX w., nr 32 mieszkalny, gospodarczy, murowany z ok. poł. XIX w., nr 35 - mieszkalny,
gospodarczy, murowany z 3. ćw. XIX w., nr 37 - mieszkalny, murowany z ok. 1860 r.,
nr 40 - mieszkalny, murowany z 1890 r., przebudowany w 1905 r., nr 41 - mieszkalny,
murowany z 2 poł. XIX w., nr 43 - mieszkalny, murowany z k. XIX w., nr 46 mieszkalny, gospodarczy, murowany z 1835r., nr 49 - mieszkalny, murowany z
1865r., nr 53 - mieszkalny, gospodarczy, murowany z 2 poł. XIX w., nr 60 mieszkalny, gospodarczy, murowany z ok. 1860 r., nr 71 - mieszkalny,
murowany z 3. ćw. XIX w., nr 79 - mieszkalny, murowany z 3. ćw. XIX w., nr
82, 84, 89 - mieszkalny, gospodarczy, murowany z 2 poł. XIX w., nr 96 mieszkalny, murowano-szachulcowy z ok. poł. XIX w., nr 97 - mieszkalny,
murowany z k. XIX w., nr 102 - mieszkalny, murowany z 3. ćw. XIX w., nr 106
- mieszkalny, murowany z k. XIX w. i początku XX w., nr 109 - mieszkalny,
murowany z 3. ćw. XIX w., nr 112 i 119 - mieszkalny, gospodarczy, murowany z
2 poł. XIX w., nr 121 - mieszkalno-gospodarczy, murowany z końca XIX. oraz
budynek
gospodarczy, murowano-szachulcowy z tego okresu., nr 122 mieszkalno -gospodarczy, murowany z 2 poł. XIX w., nr 132 - mieszkalno gospodarczy, murowany z 3 ćw XIX w., nr 138, 141, 142 (młyn), nr 145 mieszkalny, murowany z k. XIX w., nr 152 - mieszkalny, murowany z pocz. XIX
w., nr 159 - mieszkalny, murowany z ok. poł. XIX w., nr 161 - mieszkalnousługowy, murowany z k. XIX w.
cmentarz ze starymi grobami.
Infrastruktura społeczna
Strona 14
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Wieś posiada kilka obiektów słuŜących ogółowi społeczeństwa: biblioteka i mała świetlica,
świetlica, remiza straŜacka, boisko do piłki noŜnej, koszykówki i siatkówki, plac zabaw. Stan
tych obiektów jest jednak niezadowalający i nie spełnia podstawowych oczekiwań
mieszkańców.
Większość potrzeb związanych z kulturą, opieką społeczną i zdrowotną, usługami bankowymi,
pocztowymi mieszkańcy muszą zaspokajać w pobliskim Bolkowie.
Infrastruktura techniczna
Wieś ma doprowadzone podstawowe media takie jak woda z wodociągów (część wsi nie ma
wodociągu), energia elektryczna, sieć telekomunikacyjna. Odczuwa się natomiast brak
sprawnego systemu segregacji odpadów i utylizacji ścieków. Ścieki sa gromadzone w
szambach przydomowych i okresowo wywoŜone do oczyszczalni ścieków. Odpady są
gromadzone w kubłach i wywoŜone na zewnątrz przez wyspecjalizowaną firmę. Tylko 80%
gospodarstw domowych posiada podpisaną umowę na wywóz śmieci. Trudny jest równieŜ
dostęp do internetu.
Stan dróg i poboczy jest nie najlepszy i wymaga podjęcia działań. Przez wieś przebiega bardzo
ruchliwa droga krajowa biegnąca od granicy państwa w Lubawce do Wrocławia i Legnicy, a
dalej na północ Polski.
Kapitał społeczny i ludzki
We wsi najliczniejszą grupę wiekową stanowią osoby pomiędzy 40 a 49 rokiem Ŝycia,
jednakŜe kolejne najliczniejsze są grupy w przedziałach 10-19 lat oraz 20-29 lat. DuŜą grupę
stanowią teŜ mieszkańcy w wieku powyŜej 65 lat. We wsi zamieszkiwało w 2002 roku 856
mieszkańców.
We wsi, poza straŜą poŜarną (OSP) i mało aktywnym Kołem Gospodyń Wiejskich, nie ma
Ŝadnej zorganizowanej formalnie grupy mieszkańców. Świetlica, która jest jedynym miejscem
gdzie mogą spotykać się mieszkańcy, wymaga remontów i adaptacji do ich potrzeb, zwłaszcza
młodzieŜy. WysłuŜona i nie wyposaŜona w odpowiedni sprzęt remiza straŜacka uniemoŜliwia
prawidłowe działanie ochotniczej straŜy poŜarnej. To wszystko utrudnia integrację
mieszkańców.
Gospodarka i rolnictwo
Wieś ma obecnie charakter rolniczy mimo iŜ sporo mieszkańców zdobywa dochody pracując
poza miejscowością. Gospodarstwa rolne to w większości małe mieszczące się w
przedziale 1-5 ha gospodarstwa rodzinne, stosujące tradycyjne uprawy roli. Jedno
gospodarstwo posiada areał powyŜej 300 ha uŜytków rolnych. Większość ziem jest
uŜytkowana w gospodarstwach indywidualnych. We wsi działa Kółko Rolnicze. Istotne
dla rozwoju miejscowości jest bliskie połoŜenie Bolkowa i zamku oraz ruchliwej drogi
krajowej. Tworzy to dobre warunki do rozwoju usług związanych z turystyką. Na terenie wsi
działają 3 firmy, bar i cztery sklepy. Występuje bezrobocie, ale jego skalę trudno ocenić.
Strona 15
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
OCENA MOCNYCH I SŁABYCH STRON ORAZ SZANS I ZAGROśEŃ
MIEJSCOWOŚCI
Na co moŜemy postawić? Na co musimy uwaŜać?
Analiza SWOT
Zastanawialiśmy się nad tym, czy znajdziemy w naszej wsi jakieś mocne strony, które pozwolą
nam na wykorzystanie ich do rozwoju. Szukaliśmy równieŜ szans w zmieniającym się wokół
nas otoczeniu i przewidywalnej przyszłości, które by nam pomogły. Postanowiliśmy teŜ
przyjrzeć się krytycznie i zobaczyć nasze słabe strony, które mogą nam utrudniać rozwój, ale
teŜ staraliśmy się rozpoznać zagroŜenia dla naszej wsi groŜące jej z zewnątrz.
Czynniki sprzyjające rozwojowi to stymulatory rozwoju, tzn. te czynniki, które umoŜliwią
naszej wsi realizację przyjętej wizji i celów planu. Są to czynniki, które wieś moŜe
wykorzystać w pobudzaniu własnego rozwoju. NaleŜy do nich zaliczyć:
• Stymulowanie inicjatyw społecznych. Stworzenie warunków do zwiększenia
aktywności mieszkańców zarówno w zakresie inicjatyw własnych (własna działalność
gospodarcza, zmiana kwalifikacji zawodowych) jak i przedsięwzięć słuŜących
mieszkańcom (zagospodarowanie czasu wolnego dzieci, opieka nad osobami
znajdującymi się w trudnych warunkach). Temu celowi moŜe słuŜyć powołanie
organizacji społecznej oraz organizacji gospodarczej wspierającej przedsiębiorczość i
tworzenie dodatkowych miejsc pracy.
• Tworzenie partnerstwa społecznego i zwiększanie udziału mieszkańców w
rozwiązywaniu problemów wsi. Ma temu słuŜyć odpowiedni przepływ informacji
pomiędzy Gminą, Radą Sołecką i mieszkańcami oraz informacji zwrotnych od
mieszkańców. Wykorzystanie wiedzy i pomysłów lokalnej społeczności to budowanie
rozwoju wsi w oparciu o najcenniejszy zasób – potencjał ludzki. Dobra komunikacja to
pierwszy warunek zmiany postaw mieszkańców, którzy są często nastawieni obojętnie,
a nawet wrogo do działań samorządu.
• Wykorzystanie walorów przyrodniczo – krajobrazowych gminy w promocji wsi,
tworzenie dodatkowych miejsc pracy i przyciąganie inwestorów zewnętrznych.
• Przygotowanie szczegółowych projektów do zapisanych celów, przedsięwzięć i zadań
Planu i staranie się o zewnętrzne fundusze na ich realizację.
Zastanowiliśmy się nad mocnymi i słabymi stronami naszej wsi, które znamy dzisiaj i które
wpływają na nasze Ŝycie. Odnieśliśmy się równieŜ do moŜliwości i zagroŜeń, które mogą się
pojawić w przyszłości i jaki mogą mieć wpływ na nasz rozwój. Stawiając na mocne strony
i wykorzystując szanse moŜemy skutecznie zmniejszać negatywny wpływ słabości i zagroŜeń.
Strona 16
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Ocena mocnych i słabych stron, oraz szans i zagroŜeń (SWOT)
Mocne strony
PołoŜenie wsi – trasa drogowa, krajobraz, region
zabytki
Czyste powietrze i nieskaŜone środowisko,
rzeka
W okolicy są ruiny grodu i zamków oraz tereny
widokowe
Biblioteka
Boisko
Aktywnie zintegrowane środowisko w
sytuacjach kryzysowych
Aktywna Rada Sołecka i OSP
MłodzieŜ podnosząca swoje kwalifikacje
Mieszkańcy są otwarci i chętni do zmiany
dotychczasowego Ŝycia
Słabe strony
Braki w infrastrukturze drogowej
Niewłaściwa gospodarka wodno–ściekowa
Nie do końca rozwiązana gospodarka odpadami,
dzikie wysypiska
Niewyregulowana rzeka, coroczne wylewy
i podtapianie wsi
Słabe zaangaŜowanie w dbałość i estetykę
obejść
i wsi
Niewłaściwy stan obiektów uŜyteczności
publicznej
Słabe zorganizowanie się mieszkańców
Niedostateczne zaangaŜowanie ludzi młodych w
sprawy wsi
Zaniedbane i niewyeksponowane zabytki
Za mała świadomość ekologiczna i obywatelska
mieszkańców
Mała wiedza o sposobach zdobywania środków
i pomocy z zewnątrz
Nierozwinięte naleŜycie usługi i rzemiosło
Szanse
Rozbudowa i odrestaurowanie wsi
Budowa infrastruktury drogowej, parkingi
Wyznaczanie terenów inwestycyjnych i
osadniczych
Prowadzenie właściwej gospodarki odpadami
oraz gospodarki wodno-ściekowej
Rozwój turystyki i rekreacji, agroturystyki,
zakładów usługowych
Zwiększone zapotrzebowanie na dobrej jakości
ZagroŜenia
Dalsze wyludnianie wsi, starzenie się
społeczeństwa
Patologie społeczne i demoralizacja młodzieŜy
ZuboŜenie społeczeństwa
Niewłaściwa polityka państwa
Zewnętrzna konkurencja (krajowa, zagraniczna)
Niewłaściwa gospodarka wobec zasobów
przyrodniczych gminy i regionu
Powodzie i inne kataklizmy
produkty
Promocja pszczelarstwa
Właściwe miejsca do spotkań mieszkańców
Organizowanie imprez we wsi
Odmładzanie ludności – przyrost naturalny,
osadnictwo, pozostawanie młodzieŜy we wsi
Powołanie organizacji pozarządowych
Pozyskiwanie pomocy krajowej i unijnej
Problemy rozwoju miejscowości
W wyniku analizy zapisów SWOT ustalono problemy, które wymagają w najbliŜszych latach
podjęcia działań, aby je wyeliminować lub zmniejszyć negatywny wpływu na rozwój
Strona 17
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Wierzchosławic. NiŜej wymienione problemy są podstawą do opracowania i przyjęcia celów
odnowy miejscowości, podkreślono najwaŜniejsze dla nas problemy:
Działania mieszkańców na rzecz wsi są słabo zorganizowane i mało efektywne.
Problem wynika z takich słabych stron jak: słabe zaangaŜowanie w dbałość i estetykę
obejść i wsi, niewłaściwy stan obiektów uŜyteczności publicznej, słabe zorganizowanie
się mieszkańców, niedostateczne zaangaŜowanie ludzi młodych w sprawy wsi, za mała
świadomość ekologiczna i obywatelska mieszkańców, mała wiedza o sposobach
zdobywania środków i pomocy z zewnątrz. Problem wynika równieŜ z
niewykorzystania szans: właściwe miejsca do spotkań mieszkańców, organizowanie
imprez we wsi, powołanie organizacji pozarządowych, pozyskiwanie pomocy krajowej
i unijnej.
Niezadowalający stan środowiska, zwłaszcza czystość wód i gospodarka
odpadami. Problem wynika z takiej słabej strony jak: niewłaściwa gospodarka wodno–
ściekowa, nie do końca rozwiązana gospodarka odpadami, dzikie wysypiska.
Rozwój infrastruktury we wsi nie odpowiada potrzebom mieszkańców. Problem
wynika z takiej słabej strony jak: braki w infrastrukturze drogowej, niewyregulowana
rzeka (coroczne wylewy i podtapianie wsi). Problem wynika równieŜ z
niewykorzystania szans: wyznaczanie terenów inwestycyjnych i osadniczych,
rozbudowa i odrestaurowanie wsi, budowa infrastruktury drogowej, parkingi,
odmładzanie ludności – przyrost naturalny, osadnictwo, pozostawanie młodzieŜy we
wsi.
Słaby rozwój przedsiębiorczości i niezadowalające dochody gospodarstw rolnych.
Problem wynika z takich słabych stron jak: nierozwinięte naleŜycie usługi i rzemiosło,
zaniedbane i niewyeksponowane zabytki. Problem wynika równieŜ z niewykorzystania
szans: rozwój turystyki i rekreacji, agroturystyki, zakładów usługowych, zwiększone
zapotrzebowanie na dobrej jakości produkty, promocja pszczelarstwa.
Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć
aktywizujących społeczność lokalną
Jednym z istotnych źródeł finansowania zadań i przedsięwzięć zawartych w Planie jest
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich. Z tej pomocy mogą skorzystać miejscowości gmin
wiejskich, gmin miejsko-wiejskich i gmin miejskich z wyłączeniem miast liczących powyŜej 5
tys. mieszkańców. Wierzchosławice połoŜone są w gminie miejsko-wiejskiej. Bezpośrednim
odbiorcą pomocy i realizatorem przedsięwzięć moŜe być:
gmina,
instytucja kultury, dla której organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego,
kościół lub związek wyznaniowy,
organizacja pozarządowa mająca status organizacji poŜytku publicznego.
Przedsięwzięcia nie mogą mieć charakteru komercyjnego i muszą słuŜyć osiągnięciu
w planie i projekcie celów operacji i ich zachowania przez 7 lat od dnia
załoŜonych
dokonania przez agencję płatniczą płatności ostatecznej.
Zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia
Strona 18
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
PoniŜej zostały przedstawione zadania inwestycyjne i przedsięwzięcia zaplanowane do
realizacji w latach 2008-2015, umieszczone w kolejności wynikającej z ustalonych
priorytetów rozwoju miejscowości. Wzięto pod uwagę kryterium moŜliwości ich realizacji ze
względów społecznych, ekonomicznych i organizacyjnych. Jest to lista otwarta, która w trakcie
realizacji planu moŜe być modyfikowana i uzupełniana. Szczegółowy opis poszczególnych
przedsięwzięć oraz projekty, dokumentacje i kosztorysy prac (jeśli będą wymagane) stanowić
będą oddzielne dokumenty opracowane zgodnie z prawem oraz obowiązującymi przepisami.
Przewidziano róŜne źródła finansowania działań w tym zaangaŜowanie mieszkańców wsi i ich
nieodpłatna praca na rzecz swojej miejscowości. Wcześniej przyjęte cele rozwoju wynikają
wprost z zidentyfikowanych problemów, a dla ich realizacji mieszkańcy ustalili szereg
przedsięwzięć i zadań.
Cel 1. Sprawne i dobrze zorganizowane działania mieszkańców na rzecz wsi
i rozwoju własnego.
Cel jest reakcją na problem określony jako: działania mieszkańców na rzecz wsi są słabo
zorganizowane i mało efektywne. Problem wynika z takich słabych stron jak: słabe
zaangaŜowanie w dbałość i estetykę obejść i wsi, niewłaściwy stan obiektów uŜyteczności
publicznej (np. świetlica nie zaspokaja potrzeb mieszkańców), słabe zorganizowanie się
mieszkańców, niedostateczne zaangaŜowanie ludzi młodych w sprawy wsi, za mała
świadomość ekologiczna i obywatelska mieszkańców, mała wiedza o sposobach zdobywania
środków i pomocy z zewnątrz. Problem wynika równieŜ z niewykorzystania szans: właściwe
miejsca do spotkań mieszkańców (np. świetlica, boisko), organizowanie imprez we wsi (np.
festyny, imprezy plenerowe), powołanie organizacji pozarządowych, pozyskiwanie pomocy
krajowej i unijnej.
Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań i przedsięwzięć:
Nazwa zadania, przedsięwzięcia
1.1. Rozbudowa i modernizacja świetlicy
Przeznaczenie
Miejsce spotkań i aktywności mieszkańców, zajęcia
dla mieszkańców i turystów, informacja turystyczna
1.2. Powołanie stowarzyszenia i aktywny udział w działaniach Wzmocnienie własnych działań poprzez wsparcie
Lokalnej Grupy Działania (LGD) Partnerstwo Kaczawskie
przez inne organizacje, wymiana doświadczeń
1.3. Organizacja imprez plenerowych dla mieszkańców
zwłaszcza dzieci i turystów
Zagospodarowanie czasu wolnego, integracja, lepsza
oferta turystyczna
1.4. Włączenie się w cykl imprez pod patronatem LGD
Wykorzystanie szansy regionalnej i wzmocnienie
własnych działań
1.5. Spotkania systematyczne z radnymi i władzami gminy na
których wspólnie będą planowane działania na najbliŜszy czas
Lepsza wymiana informacji, efektywniejsze
planowanie i realizacja zadań
1.6. Modernizacja i rozbudowa, wyposaŜenie boiska, placów
zabaw dla dzieci, remizy straŜackiej
Zwiększenie dochodów z turystyki, lepsza oferta
usługowa, organizacja miejsca do aktywności
ruchowej
1.7. Organizacja i uczestniczenie w kursach i szkoleniach
Własna edukacja i nabycie umiejętności
1.8. Organizacja sprawnego systemu wymiany informacji
między mieszkańcami i gminą oraz LGD
Wzrost szybkości przepływu informacji i lepsze
zrozumienie podejmowanych działań
Cel 2. Tworzenie dobrych warunków przyrodniczo-środowiskowych do Ŝycia
i wypoczynku.
Strona 19
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Cel jest reakcją na problem określony jako: niezadowalający stan środowiska, zwłaszcza
czystość wód i gospodarka odpadami. Problem wynika z takiej słabej strony jak: niewłaściwa
gospodarka wodno–ściekowa, nie do końca rozwiązana gospodarka odpadami, dzikie
wysypiska.
Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań i przedsięwzięć:
Nazwa zadania, przedsięwzięcia
Przeznaczenie
2.1. Uczestniczenie i współorganizowanie zajęć
edukacyjnych i innych działań zwiększających
świadomość ekologiczną mieszkańców
Zmiana postaw mieszkańców, wzrost wiedzy
ekologicznej i przyrodniczej
2.2. Budowa kanalizacji zbiorowej
Rozwiązanie problemu ścieków we wsi
2.3. Usprawnienie zbiórki i segregacji odpadów
Dostosowanie utylizacji odpadów do współczesnych
wymagań i zmniejszenie ilości odpadów
2.4. Wspieranie rozwiązań preferujących wykorzystanie Poprawa jakości powietrza we wsi, zmniejszenie kosztów
energii odnawialnych, technologii mniej szkodliwych dla utrzymania gospodarstw, zastosowanie nowoczesnych
atmosfery i ograniczania strat ciepła
technologii
2.5. Likwidacja dzikich wysypisk śmieci
Usuniecie zagroŜenia skaŜenia wód i poprawa estetyki
miejscowości
2.6. Konkurs na najbardziej ekologiczne i zadbane
gospodarstwo
Poprawa estetyki wsi i wzrost świadomości ekologicznej
Cel 3. Dostosowanie infrastruktury we wsi do potrzeb mieszkańców.
Cel jest reakcją na problem określony jako: rozwój infrastruktury we wsi nie odpowiada
potrzebom mieszkańców. Problem wynika z takiej słabej strony jak: braki w infrastrukturze
drogowej, niewyregulowana rzeka (coroczne wylewy i podtapianie wsi). Problem wynika
równieŜ z niewykorzystania szans: wyznaczanie terenów inwestycyjnych i osadniczych
(sprzedaŜ działek budowlanych), rozbudowa i odrestaurowanie wsi, budowa infrastruktury
drogowej, parkingi, odmładzanie ludności – przyrost naturalny, osadnictwo, pozostawanie
młodzieŜy we wsi.
Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań i przedsięwzięć:
Nazwa zadania, przedsięwzięcia
Przeznaczenie
3.1. Naprawa nawierzchni dróg, budowa chodników,
oznakowania jezdni, naprawa barierek na mostach
Poprawa bezpieczeństwa
3.2. Doprowadzenie wodociągu do wszystkich gospodarstw
Dostarczenie dobrej jakości wody do picia
3.3. Współpraca z Zarządem Melioracji w celu zmniejszenia
strat powodziowych
Zmniejszenie strat powodziowych, wkomponowanie
rzeki w krajobraz wsi
3.4. Budowa ścieŜki rowerowej z oznakowaniem
Poprawa bezpieczeństwa, turystyka
3.5. Budowa parkingów
Miejsca postojowe dla turystów, rozwój lokalnej
inicjatywy – gastronomia, pamiątki itp.
3.6. Wyznaczenie i przygotowanie terenów inwestycyjnych i
osadniczych
Rozwój przedsiębiorczości, pozostanie lub powrót
ludzi młodych
Cel 4. Wykorzystanie walorów miejscowości do rozwoju rolnictwa
i przedsiębiorczości.
Strona 20
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Cel jest reakcją na problem określony jako: słaby rozwój przedsiębiorczości i niezadowalające
dochody gospodarstw rolnych. Problem wynika z takich słabych stron jak: nierozwinięte
naleŜycie usługi i rzemiosło, zaniedbane i niewyeksponowane zabytki. Problem wynika
równieŜ z niewykorzystania szans: rozwój turystyki i rekreacji, agroturystyki, zakładów
usługowych, zwiększone zapotrzebowanie na dobrej jakości produkty, promocja
pszczelarstwa.
Cel ten zostanie osiągnięty poprzez realizację następujących zadań i przedsięwzięć:
Nazwa zadania, przedsięwzięcia
Przeznaczenie
4.1. Współpraca z innymi sołectwami i organizacjami z
Partnerstwa Kaczawskiego - wspólna realizacja projektów
słuŜących rozwojowi turystyki i rekreacji w miejscowości
Wymiana doświadczeń i korzystanie z dobrych
przykładów słuŜących rozwojowi wsi
4.2. Rozbudowa miejsc noclegowych dla turystów,
agroturystyka
Zwiększenie dochodów z turystyki, lepsza oferta
usługowa
4.3. Utrzymanie charakteru miejscowości – opracowanie
studium architektoniczno -krajobrazowego
Zachowanie charakteru miejscowości zwłaszcza
jako miejsca atrakcyjnego turystycznie
4.4. Promocja poprzez publikacje i artykuły oraz reportaŜe
w mediach, internet, uczestniczenie w regionalnych targach,
jarmarkach, imprezach, wystawach
Promocja walorów i produktów wsi, nawiązanie
kontaktów,
4.5. Remont i wyeksponowanie obiektów zabytkowych i
charakterystycznych dla wsi
Zachowanie obiektów cennych, pokazanie lokalnych
atrakcji
4.6. Pomoc w rozwoju produktów lokalnych i rzemiosła
Lepsze funkcjonowanie gospodarstw domowych i
rolnictwa
Przedmiotem przedsięwzięcia jakie zaplanowali mieszkańcy w pierwszej kolejności do
realizacji z PROW-u w ramach osi 3 - Odnowa i rozwój wsi jest budowa obiektu, w którym
będzie rozbudowa i modernizacja świetlicy. Budynek będzie nadal obiektem uŜyteczności
publicznej przeznaczonym na czasowy pobyt ludzi. Realizacja działania umoŜliwi dalszy
wzrost aktywności i integrację lokalnej społeczności.
Szacunkowy koszt realizacji.
Umieszczone w tabeli dane dotyczące czasu realizacji, szacunkowych kosztów, źródeł
finansowania nie wynikają ze szczegółowo opracowanych projektów. Wszystkie mogą ulec
zmianie w wyniku dalszych prac nad zadaniami i przedsięwzięciami. Dynamika naszych
czasów zapewne ujawni nowe źródła finansowania, technologie i moŜliwości realizacyjne.
NaleŜy pamiętać, Ŝe realizacja przedsięwzięć i zadań w duŜej mierze zaleŜy od aktywności
mieszkańców. Wymienione w tabeli kwoty nie są związane jakimikolwiek zapewnieniami
ich przyznania zarówno ze strony Gminy, jak i innych źródeł. Dopiero starania
mieszkańców, wsparte ze strony innych podmiotów, mogą sprawić, Ŝe zostaną uzyskane i
wspomogą rozwój wsi. Kolejność wynika ze wcześniej ustalonej hierarchii.
UŜyte skróty w tabeli:
BudŜet gminy
– budŜet Gminy Bolków,
BudŜet powiatu - budŜet Powiatu Jaworskiego
ZDP
- Zarząd Dróg Powiatowych
DODR
– Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
Fundusze UE
– fundusze Unii Europejskiej w tym Program Rozwoju Obszarów Wiejskich,
Gmina
– Gmina Paszowice,
Strona 21
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Inwestor
LGD
– inicjatywa podmiotu gospodarczego; fundusze z sektora gospodarczego,
– Lokalna Grupa Działania realizująca Program LEADER (obecnie LGD Partnerstwo
Kaczawskie),
Mieszkańcy
– mieszkańcy Wierzchosławic w tym lokalne organizacje pozarządowe (działające we wsi);
praca własna mieszkańców i pomoc zdobyta przez mieszkańców w tym uzyskane dochody z
działalności,
NGO
– organizacje pozarządowe; fundusze pozyskane przez te organizacje
PUP
– Powiatowy Urząd Pracy,
ARR
- Agencja Rozwoju Regionalnego
Starostwo
– Starostwo Powiatowe w Jaworze,
UM
– Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego lub podległe mu jednostki,
WFOŚiGW
– Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu
Programy rządowe- program Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej – FIO, programy Ministerstwa Kultury
i inne.
Nazwa zadania/przedsięwzięcia
Harmonogram
realizacji
Szacunkowy
koszt
[tyś. PLN]
Przewidywane
źródła
finansowania
Odpowiedzialny
za realizację
+ współpracownicy
Cel 1. Sprawne i dobrze zorganizowane działania mieszkańców na rzecz wsi i rozwoju własnego.
1.1. Rozbudowa i modernizacja świetlicy
1.2. Powołanie stowarzyszenia i aktywny udział w
działaniach Lokalnej Grupy Działania (LGD)
Partnerstwo Kaczawskie
2008-2011
600-800
Fundusze UE,
budŜet gminy,
mieszkańcy
Gmina + mieszkańcy,
LGD, NGO
2008-2009
2-3/rok
Mieszkańcy,
BudŜet gminy,
LGD, NGO
Gmina + mieszkańcy,
LGD, NGO
Mieszkańcy + Gmina,
NGO, LGD
Mieszkańcy + Gmina,
NGO, LGD
1.3. Organizacja imprez plenerowych dla
mieszkańców zwłaszcza dzieci i turystów
2008-2015
10-15/rok
Mieszkańcy,
budŜet gminy,
Fundusze UE,
NGO
1.4. Włączenie się w cykl imprez pod patronatem
LGD
2008-2015
10-15/rok
Fundusze UE,
budŜet gminy,
mieszkańcy
1.5. Spotkania systematyczne z radnymi i
władzami gminy na których wspólnie będą
planowane działania na najbliŜszy czas
2008-2015
-
-
Radni+ mieszkańcy,
gmina
500-1000
BudŜet gminy,
Inwestor, NGO
mieszkańcy,
Fundusze UE,
Inwestor + Gmina,
NGO, LGD,
mieszkańcy, starostwo
2008-2015
2-3/rok
Mieszkańcy,
BudŜet gminy,
LGD, NGO
Gmina + mieszkańcy,
LGD, NGO
2008-2015
2/rok
Mieszkańcy,
BudŜet gminy,
LGD, NGO
Gmina + mieszkańcy,
LGD, NGO
1.6. Modernizacja i rozbudowa, wyposaŜenie
boiska, placów zabaw dla dzieci, remizy
straŜackiej
2009-2013
1.7. Organizacja i uczestniczenie w kursach
i szkoleniach
1.8. Organizacja sprawnego systemu wymiany
informacji między mieszkańcami i gminą oraz
LGD
Cel 2. Tworzenie dobrych warunków przyrodniczo-środowiskowych do Ŝycia i wypoczynku.
2.1. Uczestniczenie i współorganizowanie zajęć
edukacyjnych i innych działań zwiększających
świadomość ekologiczną mieszkańców
2.2. Budowa kanalizacji zbiorowej
2008-2015
3-4/rok
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
WFOŚiGW
Gmina + mieszkańcy,
NGO, szkoły
2008-2015
2000-2500
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
WFOŚiGW
Gmina + mieszkańcy,
NGO, szkoły
Strona 22
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
2.3. Usprawnienie zbiórki i segregacji odpadów
2.4. Wspieranie rozwiązań preferujących
wykorzystanie energii odnawialnych, technologii
mniej szkodliwych dla atmosfery i ograniczania
strat ciepła
2.5. Likwidacja dzikich wysypisk śmieci
2.6. Konkurs na najbardziej ekologiczne i zadbane
gospodarstwo
100-150
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
WFOŚiGW
Gmina + mieszkańcy,
NGO, szkoły
2008-2015
40-50
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
NGO, LGD,
Fundusze UE
Gmina + mieszkańcy,
NGO, LGD
2010-2012
5-10/rok
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
WFOŚiGW
Gmina + mieszkańcy,
NGO, szkoły
2008-2015
2-3/rok
BudŜet gminy
Gmina + mieszkańcy
2009-2011
Cel 3. Dostosowanie infrastruktury we wsi do potrzeb mieszkańców
3.1. Naprawa nawierzchni dróg, budowa
chodników, oznakowania jezdni, naprawa barierek
na mostach
2009-2015
1000-1500
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
Fundusze UE
Gmina + mieszkańcy
3.2. Doprowadzenie wodociągu do wszystkich
gospodarstw
2008-2015
300-400
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
Fundusze UE
Gmina + mieszkańcy
3.3. Współpraca z Zarządem Melioracji w celu
zmniejszenia strat powodziowych
2008-2015
1-2
Fundusze UE,
budŜet gminy,
NGO, UM
Gmina + mieszkańcy,
UM, NGO
2010-2014
50-60
Fundusze UE,
budŜet gminy,
mieszkańcy, NGO
Gmina + mieszkańcy,
NGO, LGD, starostwo
2008-2015
30-40
BudŜet gminy,
mieszkańcy,
Fundusze UE,
Gmina + mieszkańcy
2008-2010
300-400
BudŜet gminy,
Fundusze UE,
Gmina + mieszkańcy,
firmy
3.4. Budowa ścieŜki rowerowej z oznakowaniem
3.5. Budowa parkingów
3.6. Wyznaczenie i przygotowanie terenów
inwestycyjnych i osadniczych
Cel 4. Wykorzystanie walorów miejscowości do rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości.
4.1. Współpraca z innymi sołectwami i
organizacjami z Partnerstwa Kaczawskiego wspólna realizacja projektów słuŜących
rozwojowi turystyki i rekreacji w miejscowości
2008-2015
2-3/rok
Mieszkańcy,
BudŜet gminy,
LGD, NGO
Gmina + mieszkańcy,
LGD, NGO, inne
sołectwa
4.2. Rozbudowa miejsc noclegowych dla
turystów, agroturystyka
2008-2015
5-6/rok
Fundusze UE,
mieszkańcy,
NGO, DODR
Mieszkańcy+ LGD,
NGO, DODR
4.3. Utrzymanie charakteru miejscowości –
opracowanie studium architektoniczno krajobrazowego
2009-2010
5-10
BudŜet gminy
Gmina + mieszkańcy
4.4. Promocja poprzez publikacje i artykuły oraz
reportaŜe w mediach, internet, uczestniczenie w
regionalnych targach, jarmarkach, imprezach,
wystawach
2008-2015
4-5/rok
Fundusze UE,
budŜet gminy,
mieszkańcy,
NGO, firmy
Gmina + mieszkańcy,
LGD, NGO, firmy
4.5. Remont i wyeksponowanie obiektów
zabytkowych i charakterystycznych dla wsi
2009-2015
25-100
/obiekt
Fundusze UE,
budŜet gminy,
mieszkańcy, NGO
Gmina + mieszkańcy,
LGD, parafia
Strona 23
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
4.6. Pomoc w rozwoju produktów lokalnych i
rzemiosła
2008-2015
5-6/rok
Fundusze UE,
budŜet gminy,
mieszkańcy,
NGO, firmy,
DODR
Gmina + mieszkańcy,
LGD, NGO, firmy,
DODR
REALIZACJA PLANU
Zasady realizacji planu:
• Plan stanowi drogę, po której będziemy razem szli i osiągali kolejne cele rozwoju naszej
miejscowości.
• WaŜnymi uczestnikami realizacji Planu jesteśmy my jako mieszkańcy. Osiąganie kolejnych
celów w duŜej mierze będzie uzaleŜnione od naszej aktywności osobistej.
• Bardzo istotne będą działania organizacji pozarządowych, w których sami będziemy
działali lub, które zachęcimy do współpracy.
• Gmina będzie aktywnym ośrodkiem pobudzającym i wspierającym realizację naszego
Planu.
• W celu aktywnego włączenia nas jako mieszkańców do realizacji przedsięwzięć, Rada
Sołecka włączy się do opracowania programu współpracy pomiędzy organizacjami
pozarządowymi a samorządem. W programie zostaną określone formy i metody
współpracy, zasady wymiany informacji i wspierania działań organizacji pozarządowych.
• Coroczne spotkania związane z oceną realizacji Planu będą równieŜ słuŜyły do planowania
działań na najbliŜszy rok. Na spotkanie my mieszkańcy zaprosimy wszystkich, którzy chcą
i mogą nam pomóc, a zwłaszcza organizacje pozarządowe, władze gminy, sąsiadów z
zaprzyjaźnionych miejscowości.
• Wspólnie z innymi miejscowościami z gminy opracujemy zasady wymiany doświadczeń i
wspólnego działania dla jeszcze bardziej efektywnego realizowania Planu.
• Władze Gminy będą uczestniczyły w spotkaniach organizowanych przez sołectwo,
organizacje pozarządowe i aktywne grupy mieszkańców. Spotkania będą zwoływane przez
bezpośrednio zainteresowane grupy, a ich tematem będą wspólne działania związane z
realizacją Planu.
Sposoby monitorowania, oceny i aktualizacji planu.
•
Monitorowanie będzie organizował i nadzorował Burmistrz wspólnie z sołtysem,
wskaźnikami będą stopnie realizacji zadań i przedsięwzięć określone procentowo.
•
Monitorowane będą podstawowe zadania i przedsięwzięcia związane z realizacją planu.
•
Wyniki monitorowania będą przedmiotem corocznych sprawozdań z postępu realizacji
Planu, składanego Radzie Miejskiej i na zebraniu otwartym w miejscowości.
•
Zarówno Rada, jak i mieszkańcy ocenią realizację Planu, dokonają równieŜ identyfikacji
słabych i mocnych stron realizacji planu.
•
Mieszkańcy, co trzy lata będą aktualizowali plan metoda uspołecznioną, zgodną z metodą
przyjętą przy jego opracowaniu.
•
Inicjatorem aktualizacji będzie Rada Sołecka wspólnie z Burmistrzem i Radą Miejską.
Komunikacja społeczna.
Strona 24
Plan Odnowy Miejscowości Wierzchosławice
Burmistrz i sołtys, jako główni animatorzy realizacji Planu, będą systematycznie
informowali opinię publiczna o działaniach zwianych z realizowanymi
przedsięwzięciami. W tym celu ustalą miedzy sobą zasady przekazywania informacji o
podejmowanych działaniach.
Główna formą informowania będzie lokalna prasa, radio, telewizja, internet.
Komunikaty będą kierowane do mieszkańców miejscowości i gminy (informacja
wewnętrzna) jak równieŜ do odbiorców regionalnych i ogólnokrajowych (informacja
zewnętrzna).
Największy nacisk zostanie połoŜony na informacje skierowane do odbiorców
lokalnych.
W przekazywaniu informacji do mieszkańców zostaną wykorzystane równieŜ środki
przekazu zwyczajowo przyjęte w gminie (tablica ogłoszeń, informowanie na
spotkaniach, informacja przekazywana przez sołtysów itp.).
Radni, mieszkańcy, zainteresowane osoby i podmioty będą miały bieŜący dostęp do
informacji o realizacji Planu. Ograniczeniem będą tylko przepisy prawa, określające
zasady udostępniania informacji przez Urząd Miejski w Bolkowie.
Materiały źródłowe:
Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Warszawa 2000.
Strona internetowa i informacje bezpośrednie z Gminy Bolków.
Strategia Rozwoju Gminy Bolków Na Lata 2004 – 2014. Karkonoska Agencja
Rozwoju Regionalnego S.A., Jelenia Góra 2004.
Program Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Bolków
Strona 25