Ocena skuteczności ochrony

mgr inŜ. Grzegorz LOSKA KWK „Śląsk”
mgr inŜ. Henryk KLEIN OPA LABOR
Ocena skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej przy zasilaniu urządzeń
elektrycznych z zasilaczy UPS
Streszczenie: Referat jest kontynuacją dwóch wcześniejszych referatów wygłoszonych na konferencjach ATI
2002 i ATI 2003. Uogólniono oraz usystematyzowano w nim problemy praktycznego wykonywania pomiarów i
oceny skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej dla urządzeń zasilanych z zasilaczy UPS. Dokonano analizy
pracy zasilaczy jako stabilizatorów napięciowych i prądowych pod kątem wyłączania stanów awaryjnych.
Przedstawiono sposób oceny skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej w układzie sieciowym TN opartym
wyłącznie na pomiarach impedancji pętli zwarcia wykonanych dla jednego trybu pracy UPS-a tj. dla trybu „bypass
do konserwacji” lub „rezerwa sieciowa”.
1. Wstęp.
Z punktu widzenia ochrony przed zagroŜeniami, a w szczególności ochrony
przeciwporaŜeniowej, bezprzerwowe systemy zasilania (UPS) są specyficznymi elementami sieci
elektroenergetycznej. W zaleŜności od trybu pracy mogą one bowiem stanowić:
odbiornik z punktu widzenia sieci zasilającej;
element pośredniczący w torze zasilania z punktu widzenia urządzeń odbiorczych – przy
obecności napięcia zasilającego UPS w trybie pracy BYPASS;
początek – źródło zasilania, wyodrębnionej sieci w trybie pracy autonomicznej, nierzadko o
innym sposobie pracy punktu neutralnego niŜ sieć zasilająca UPS
Ponadto, w zaleŜności od konstrukcji i bieŜącego stanu pracy, róŜna moŜe być odpowiedź
wewnętrznych układów zabezpieczających na skokowe obniŜenie impedancji pomiędzy przewodem
fazowym i ochronnym, co powoduje Ŝe w chwili wystąpienia zakłócenia w obwodach odbiorczych
impedancja wnoszona przez UPS moŜe być róŜna, i dla części zakłóceń – nieliniowa.
Wreszcie obecność wewnętrznych pojemności moŜe powodować zakłócenia w pracy urządzeń
zabezpieczających zlokalizowanych od strony zasilania UPS.
Wszystko to powoduje, Ŝe ocena skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej zarówno samego
UPS, jak i zasilanych poprzez nie urządzeń odbiorczych wymaga rozpatrzenia wielu wariantów
pracy, w których dla tego samego obwodu nierzadko mają zastosowanie róŜne środki ochrony przy
dotykiem pośrednim i róŜne urządzenia ochronne.
2. Wymagania stawiane bezprzerwowym systemom zasilania.
NaleŜy podkreślić, Ŝe dla urządzeń starszej generacji brak jest jednoznacznie sformułowanych i
wyodrębnionych wymagań będących w bezpośrednim związku z ochroną przeciwporaŜeniową.
Wymagania odnośnie budowy obecnie produkowanych i instalowanych UPS sformułowane
zostały w normach [1], [2] (zharmonizowanych z Dyrektywą 73/23/EWG).
Dodatkowo, z uwagi na pewne cechy funkcjonalne, podlegają one wymaganiom norm [3] i [4].
Zasadnicze unormowania dotyczące zagroŜeń elektrycznych wymieniono poniŜej. NaleŜy
podkreślić, iŜ nie zawierają one wymagań dla UPS-ów wynikających ze względów funkcjonalnych.
A. Ochrona obwodów wejściowych jak i wyjściowych przed przeciąŜeniami, zwarciami i
doziemieniami moŜe być zapewniona albo przez urządzenia ochronne stanowiące integralną
część urządzenia (UPS), albo teŜ stanowiące elementy instalacji budynku. JeŜeli rolę tę mają
pełnić zabezpieczenia będące częścią instalacji budynku, to musi to być zapisane w instrukcji
instalowania urządzenia, w której naleŜy takŜe zawrzeć wymagania techniczne jakie te
zabezpieczenia muszą spełnić, aby zapewnić skuteczną ochronę. Zalecane jest jednak, aby poza
obwodami wejściowymi (przewód przyłączowy, filtry wejściowe, linia obejściowa, łączniki)
zabezpieczenia pozostałych elementów stanowiły integralną część UPS.
B. W przypadku zastosowania wyłączników róŜnicowoprądowych w obwodach instalacji budynku
jako urządzeń ochronnych przeciwporaŜeniowych, jeśli w prądzie doziemnym moŜe pojawić się
składowa stała, to w instrukcji instalowania naleŜy zaznaczyć, Ŝe do ochrony UPS
-1-
jednofazowego wymagane są wyłączniki klasy A, a do ochrony UPS trójfazowego – wyłączniki
klasy B.
C. W celu prawidłowego doboru przewodów neutralnych i ochronnych, producent powinien
określić wartość skuteczną spodziewanego prądu zakłóceniowego w najbardziej niekorzystnych
warunkach.
D. Spełnienie wymagań w zakresie ochrony przeciąŜeniowej, zwarciowej i ziemnozwarciowej
powinno być sprawdzone przez oględziny i badania funkcjonowania.
E. Urządzenie powinno być tak zaprojektowane, aby w zewnętrznych punktach odłączania napięć
nie występowało ryzyko poraŜenia elektrycznego ładunkiem zmagazynowanym w
wewnętrznych kondensatorach, przyłączonych do obwodów zewnętrznych. Uznaje się Ŝe jest to
spełnione, jeŜeli kondensator o znamionowej pojemności przekraczającej 0,1µF wyposaŜony jest
w obwód rozładowania o takiej rezystancji, Ŝe stała czasowa rozładowania nie przekracza 1 s dla
UPS z wtyczką sieciową i 10 s dla UPS przyłączanych na stałe.
JeŜeli ochronę przed poraŜeniem ładunkiem wewnętrznym ma stanowić łącznik, to powinien on
zapewnić przerwę powietrzną dla kaŜdego bieguna.
F. JeŜeli prąd upływu urządzenia przekracza 10 mA, to powinno być ono przyłączone do sieci
zasilającej w sposób zapewniający spełnienie jednego z poniŜszych warunków:
- NiezaleŜny (osobny) przewód ochronny powinien mieć przekrój nie mniejszy niŜ 10 mm2.
Dopuszczalne jest zastosowanie dwóch niezaleŜnych, równoległych przewodów ochronnych, z
których kaŜdy ma przekrój nie mniejszy niŜ 4 mm2 i przyłączony jest do niezaleŜnego zacisku.
- JeŜeli przewód ochronny stanowi Ŝyłę wieloŜyłowego przewodu zasilającego, to suma
przekrojów wszystkich Ŝył nie powinna być mniejsza niŜ 10 mm2.
- Ciągłość przewodu ochronnego jest automatycznie kontrolowana, a jego przerwanie powoduje
odłączenie zasilania.
- Zastosowano galwaniczne rozdzielenie sieci zasilającej od odbiornika za pomocą
transformatora dwuuzwojeniowego. Przy tym zalecanym układem pracy sieci odbiorczej jest
układ TN.
G. Zasilenie urządzenia o duŜym prądzie upływu z sieci IT powinno być dopuszczalne jedynie na
podstawie deklaracji producenta, iŜ jest ono do takiego zasilania przystosowane.
3. MoŜliwe układy sieciowe przy zasilaniu urządzeń z UPS-ów.
Patrząc na skomplikowane schematy wewnętrzne zasilaczy i ich moŜliwe warianty pracy,
tracimy niejednokrotnie orientację, co do podstawowej kwestii, jaką jest ustalenie: rodzaju
układu lub układów sieciowych, w których pracują urządzenia odbiorcze. Sprawa nie jest
specjalnie trudna jeŜeli podda się analizie cztery przewody: przewód neutralny i przewód
ochronny dla sieci zasilającej tj. „przed” UPS-em oraz przewód neutralny i przewód ochronny
„za” UPS-em dla wszystkich moŜliwych trybów pracy (moŜliwych połoŜeń łączników
manewrowych) tj.:
• pracy normalnej
• pracy „rezerwa sieciowa”
• pracy autonomicznej
• pracy „BYPASS do konserwacji”
ponadto naleŜy bezwzględnie sprawdzić czy:
• uziom roboczy i uziomy ochronne są uziomami niezaleŜnymi w układach TT
Na rysunkach od 1 od 8 przedstawiono schematycznie wszystkie moŜliwe warianty układów
sieciowych przy zasilaniu urządzeń z zasilaczy UPS.
-2-
UPS
UPS
`
Rys.1 Układ sieciowy TN-S / TN-S (z i bez transformatora separacyjnego).
UPS
UPS
Rys.2 Układ sieciowy TN-C / TN-S (z i bez transformatora separacyjnego).
UPS
UPS
Rys.3 Układ sieciowy TN-C / TT (z i bez transformatora separacyjnego).
UPS
UPS
Rys.4 Układ sieciowy TN-S / TT (z i bez transformatora separacyjnego).
UPS
Rys.5 Układ sieciowy TT / TT (z i bez transformatora separacyjnego).
UPS
-3-
UPS
Rys.6 Układ sieciowy TT / IT
UPS
Rys.7 Układ sieciowy TN-S / IT
UPS
Rys.8 Układ sieciowy TN-C / IT
Wielu z układów sieciowych przedstawionych na rysunkach 1-8 nie spotykamy w praktyce
jednak warto je znać i przemyśleć, aby moŜna je było rozpoznać w praktyce, w przypadkach
niewłaściwych a często i niezamierzonych zmian układu sieciowego.
Sprawa jest bardzo istotna, bowiem ustalenie rodzaju układu lub układów sieciowych, w
których pracują urządzenia odbiorcze jest zasadniczym warunkiem ustalenia właściwych
kryteriów oceny skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej.
Rozpoznanie wszystkich punktów połączenia przewodów neutralnych (przewodu neutralnego) z
ochronnymi we wszystkich trybach pracy zasilacza takŜe ułatwi prawidłową identyfikację
układów sieciowych.
4. Pomiarowe badanie skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej przed dotykiem
pośrednim.
Dla kaŜdego UPS-a, niezaleŜnie od sposobu jego budowy moŜna wyróŜnić trzy rodzaje pracy:
- jako stabilizowane źródło napięciowe
- jako stabilizowane źródło prądowe
- z bezpośrednim przeniesieniem napięcia zasilającego
Bezpośrednie przeniesienie napięcia zasilającego ma miejsce przy trybach pracy:
• „rezerwa sieciowa”
• „BYPASS do konserwacji”
Jako stabilizowane źródło napięciowe UPS-y pracują w trybach:
• praca normalna,
• praca autonomiczna, przechodząc w stan pracy jako stabilizowane źródło prądowe
podczas przeciąŜeń lub zwarć na obwodach wyjściowych.
Badanie skuteczności ochrony dla rodzaju pracy „z bezpośrednim przeniesieniem napięcia
zasilającego” jest wykonywane analogicznie jak przy zasilaniu sieciowym – poprzez pomiar prądu
wyzwalającego wyłącznik róŜnicowoprądowy lub/i pomiar impedancji pętli zwarcia a następnie
wyznaczenie prądu zwarciowego i odniesienie go do parametrów charakterystycznych urządzenia
ochronnego nadprądowego.
-4-
Z „bezpośrednim przeniesieniem napięcia zasilającego” mamy do czynienia w przypadku pracy
normalnej małych zasilaczy UPS. Na Rys. 8 i 9 przedstawiono przykładowe przebiegi prądu
pomiarowego i napięcia na wyjściu UPS-a podczas wykonywania pomiaru impedancji pętli zwarcia
w gnieździe wyjściowym UPS typu EVER ECO 350 o mocy znamionowej 350 VA.
Jako cechę wspólną dla wszystkich zasilaczy bezprzerwowych, pracujących w trybie
autonomicznym (po utracie zasilania sieciowego) moŜna wymienić istnienie wewnętrznego układu
ograniczenia prądu wyjściowego i zabezpieczenia nadprądowego.
Pomiar impedancji pętli zwarcia w tym przypadku da wynik błędny z punktu widzenia
wyznaczania prądu zwarciowego lub moŜe być dla części przyrządów niewykonalny ze względu na
duŜe odkształcenia napięcia wyjściowego.
Na Rys. 10 przedstawiono przebiegi napięcia na wyjściu UPS i prądu pomiarowego podczas
wykonywania pomiaru rezystancji pętli zwarcia przyrządem MZC-2 w gnieździe wyjściowym tego
samego UPS przy pracy autonomicznej. Wykonanie pomiaru przyrządem MZC-302 był
niemoŜliwe. Warto tu zaznaczyć, iŜ oba wymienione przyrządy, jako wartość napięcia przyjmują
wartość skuteczną harmonicznej podstawowej (50 Hz). Dla przebiegu napięciowego jak na Rys.10,
wartość skuteczna harmonicznej podstawowej wynosi około 170 V przy wartości skutecznej
przebiegu wyjściowego 223 V. Przyrząd MZC-302 nie zezwolił na wykonanie pomiaru z uwagi na
to, iŜ zmierzona przez niego wartość napięcia wyjściowego UPS-a nie mieściła się w przedziale
dopuszczalnym.
400,00
60,00
300,00
40,00
200,00
20,00
0,00
0,00E +00
0,00
2,00E -02
4,00E -02
6,00E -02
8,00E -02
1,00E -01
1,20E -01
1,40E -01
[A]
U [V]
100,00
U(3)[V ]
I(4)[A ]
-100,00
-20,00
-200,00
-40,00
-300,00
-400,00
-60,00
t [s]
Rys. 8 Przebiegi napięcia wyjściowego U i prądu pomiarowego I podczas pomiaru
rezystancji pętli zwarcia przyrządem MZC-2. Wynik pomiaru: 1,42Ω.
-5-
400,00
60,00
300,00
40,00
200,00
20,00
0,00
0,00E+00
2,00E-02
4,00E-02
6,00E-02
8,00E-02
1,00E-01
1,20E-01
1,40E-01
1,60E-01
U [V]
I [A]
U [V]
100,00
0,00
1,80E-01
I [A]
-100,00
-20,00
-200,00
-40,00
-300,00
-400,00
-60,00
t [s]
Rys. 9 Przebiegi napięcia wyjściowego U i prądu pomiarowego I podczas pomiaru
impedancji pętli zwarcia przyrządem MZC-302. Wynik pomiaru: 1,61Ω.
500,00
60,00
400,00
40,00
300,00
200,00
20,00
0,00
0,00E+00
2,00E-02
4,00E-02
6,00E-02
8,00E-02
1,00E-01
1,20E-01
1,40E-01
1,60E-01
1,80E-01
0,00
2,00E-01
I [A]
U [V]
100,00
U[V]
I [A]
-100,00
-20,00
-200,00
-300,00
-40,00
-400,00
-500,00
-60,00
t [s]
Rys. 10 Przebiegi napięcia wyjściowego U i prądu pomiarowego I podczas pomiaru
rezystancji pętli zwarcia przyrządem MZC-2. Wynik pomiaru: poza zakresem.
-6-
5. Kryteria oceny wyników pomiarowego badania skuteczności ochrony
przeciwporaŜeniowej przy dotyku pośrednim w trybie pracy autonomicznej UPS-a.
Uzyskanie poprawnych wyników przy pomiarach impedancji pętli zwarcia klasycznymi
przyrządami pomiarowymi stosowanymi w sieciach elektroenergetycznych jest trudne dla
wszystkich trybów pracy UPS-ów . NaleŜy zatem rozwaŜyć moŜliwość zastosowania innej
procedury sprawdzenia skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej.
Punkt rozdzielenia
przewodu PE z N
I
UPS
U
odbiornik
ZQUPS
Zodb
MPZ
MPZ
Rys.7 Punkty wykonywania pomiarów impedancji pętli zwarcia w układach z
UPS-ami.
Dla pracy zasilacza UPS w trybie autonomicznym, w przypadku wystąpienia zwarcia
doziemnego w układzie sieciowym TN mogą zajść dwa przypadki:
• Izw + Iobc < IUPS
UPS pracuje wtedy jako źródło napięciowe utrzymujące stałą wartość napięcia wyjściowego
a więc naleŜałoby sprawdzić następującą zaleŜność:
I a (t1 ) ≤
U UPS
(Z odb − Z QUPS )
(1)
Nie ma jednak potrzeby analizowania tego przypadku poniewaŜ sprawdzanie kryterium
skuteczności samoczynnego wyłączenia zasilania przy zasilaniu w trybie „bypass sieciowy”
jest warunkiem wystarczającym wobec nierównośći (2):
U0
U UPS
≤
Z odb (Z odb − Z QUPS )
•
(2)
Izw + Iobc ≥ IUPS
UPS zaczyna pracować jako źródło prądowe aktywnie ograniczające prąd zwarcia do
wartości IUPS. Aby ochrona przeciwporaŜeniowa przez samoczynne wyłączenie zasilania
była skuteczna musi być spełniony jeden z dwóch warunków:
t a ( I UPS ) < t1
(3)
lub
tUPS ( IUPS ) ≤ t1
(4)
gdzie:
Izw + Iobc – całkowity prąd wyjściowy zasilacza UPS będący sumą prądu obciąŜenia
od odbiorników Iobc oraz prądu zwarciowego w miejscu doziemienia Izw.
ZQUPS - impedancja pętli zwarcia wyznaczona przy zasilaniu z sieciowym, w
miejscu uziemienia przewodu neutralnego dla trybu pracy autonomicznej (dla sieci
TN-C-S jest to miejsce rozdzielenia przewodu PEN na PE i N, a dla sieci TN-S są to
zaciski DN transformatora separacyjnego lub sieci zasilającej)
-7-
Zodb - impedancja pętli zwarcia wyznaczona w miejscu sprawdzania skuteczności
ochrony przeciwporaŜeniowej przy zasilaniu sieciowym,
t1
- max. dopuszczalny czas wyłączenia w układach TN (tabela 41A w [5]),
ta
- czas wyłączenia wyznaczony z charakterystyk czasowo-prądowych
zabezpieczeń nadprądowych,
tUPS - czas przepływu ograniczonego prądu wyjściowego IUPS zasilacza,
IUPS - ograniczony prąd wyjściowy zasilacza UPS w trybie „praca autonomiczna”
UUPS - minimalna wartość stabilizowanego napięcia wyjściowego zasilacza UPS
Ia
- prąd powodujący samoczynne zadziałanie urządzenia ochronnego
Prąd IUPS pełni podwójną rolę tzn. jest jednocześnie maksymalnym rzeczywistym prądem
zwarciowym Izw, mogącym płynąć w obwodzie uszkodzonym i mogącym spowodować
zadziałanie zabezpieczeń wg wzoru (3) oraz prądem powodującym samoczynne wyłączenie
zasilania Ia w czasie tUPS wg wzoru (4).
Tak więc w tym przypadku nie jest wymagany pomiar impedancji pętli zwarcia a tylko
analiza wzajemnych relacji pomiędzy prądami samoczynnego wyłączenia zasilania dla
zabezpieczeń nadprądowych oraz prądów IUPS w funkcji tUPS.
Przy układzie sieciowym TT w kaŜdym trybie pracy zasilacza UPS, klasyczne mierniki
rezystancji i impedancji pętli zwarcia mogą być z powodzeniem uŜywane do pomiaru
rezystancji lub impedancji uziemień. Korzysta się w takim przypadku z pomocniczego
źródła napięcia, jakim jest napięcie fazowe sieci zasilającej (oprócz układu IT). Wynik
pomiaru jest sumą impedancji (rezystancji) mierzonego uziomu, uziemienia roboczego oraz
źródła napięcia i przewodu fazowego. Jego wartość jest obarczona błędem dodatnim a więc
w kierunku bezpiecznym i jeŜeli jest mniejsza od wartości dopuszczalnej dla badanego
uziemienia - uziemienie to moŜna uznać za poprawne i nie ma potrzeby stosowania innych
bardziej dokładnych metod pomiarowych.
Powinien być w tym przypadku spełniony warunek (5):
R A × Ia ≤ 50V
(5)
dla przynajmniej jednej z dwóch wartości prądu Ia:
• Ia = IUPS
• Ia = wartość prądu powodującego samoczynne zadziałanie urządzenia
ochronnego z czasem przyjętym wg PN-IEC 60264-4-41:2000
RównieŜ w tym przypadku nie jest wymagany ponowny pomiar uziemień, jeŜeli sieć
zasilająca pracowała w układzie TT i wykonaliśmy pomiary przy zasilaniu sieciowym.
W praktyce dochodzi jednak często do mylnego zidentyfikowania układu sieciowego TN
jako układ sieciowy TT. Musimy mieć świadomość, Ŝe warunkiem koniecznym zaistnienia
układu sieciowego TT jest niezaleŜność uziemienia roboczego punktu neutralnego źródła
zasilania oraz uziemień ochronnych - w przeciwnym przypadku mamy do czynienia z
układem sieciowym TN i innymi kryteriami oceny ochrony przeciwporaŜeniowej.
W tym miejscu naleŜy zwrócić uwagę na zakres informacji, którymi dysponuje osoba mająca
ocenić skuteczność ochrony przeciwporaŜeniowej urządzeń zasilanych z duŜych i małych zasilaczy.
Wątpliwości moŜemy sprowadzić do kilku punktów:
• DuŜe systemy zasilania bezprzerwowego mają najczęściej – oprócz wspomnianego
elektronicznego zabezpieczenia przeciąŜeniowo-zwarciowego - odrębne, „klasyczne”
zabezpieczenia poszczególnych obwodów odbiorczych, które moŜna uznać za urządzenia
ochronne. W małych UPS jedynym zabezpieczeniem jest zabezpieczenie elektroniczne.
• Dokumentacja techniczna większych systemów pozwala na ogół na jednoznaczne określenie
granicznych wartości prądów przetęŜeniowych i czasów trwania przetęŜeń. Dokumentacja
małych zasilaczy nie zawiera na ogół tych informacji. Np. jedyną informacja na temat
zabezpieczeń wewnętrznych zawarta w dokumentacji przytaczanego UPS EVER ECO 350
brzmi: ”zabezpieczenie przeciąŜeniowe/zwarciowe: elektroniczne”.
-8-
•
Dokumentacja techniczna duŜych systemów pozwala na ogół na jednoznaczne określenie
sposobu pracy sieci przy zasilaniu autonomicznym. W dokumentacji małych zasilaczy nie ma
informacji na ten temat. W praktyce, w zaleŜności od przyczyny zaniku napięcia zasilającego i
wewnętrznej budowy mogą one utrzymywać dotychczasowy rodzaj sieci (przy zachowaniu
ciągłości przewodu neutralnego) lub tworzyć sieć w układzie IT.
6. Wnioski końcowe
Podsumowując powyŜsze rozwaŜania, zdaniem autorów, pomiarowa ocena skuteczności
ochrony przeciwporaŜeniowej układów bezprzerwowego zasilania powinna być oparta o
następujący algorytm:
A. Ustalenie na podstawie oględzin i dokumentacji, czy przyłączenie urządzenia do sieci
zasilającej jest prawidłowe (przekroje, liczba i sposób przyłączenia przewodów ochronnych,
jakie przyjęto układy sieciowe).
B. Pomiary mające na celu ocenę skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej zasilacza przy
zasilaniu sieciowym (np. pomiary impedancji pętli zwarcia, badanie zabezpieczającego
wyłącznika róŜnicowoprądowego).
C. Ustalenie dla obwodów wyjściowych zasilacza parametrów charakterystycznych urządzeń
ochronnych na podstawie ich oględzin i dokumentacji (wewnętrzne zabezpieczenie
elektroniczne lub wyłącznik samoczynny albo róŜnicowoprądowy).
D. Pomiary sprawdzające skuteczność ochrony przeciwporaŜeniowej obwodów i urządzeń
odbiorczych przy zasilaniu sieciowym (przy bezpośrednim przeniesieniu napięcia zasilającego).
E. Ustalenie na podstawie dokumentacji (i ewentualnie niezbędnych pomiarów dodatkowych), jaki
jest układ pracy sieci odbiorczej przy trybie pracy autonomicznej zasilacza.
F. Przyjęcie – w zaleŜności od zidentyfikowanych układów sieciowych – właściwych kryteriów
oceny skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej.
G. Wykonanie niezbędnych dodatkowych pomiarów sprawdzających.
H. Analiza skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej w przypadku wykorzystania wewnętrznych
zabezpieczeń i układu ograniczenia prądu wyjściowego zasilacza bezprzerwowego UPS.
Z tym ostatnim punktem algorytmu wiąŜe się pewna wątpliwość a wypływa ona z logicznego
iloczynu następujących stwierdzeń:
• Urządzenie ochronne powinno działać w sposób pewny
• Wymagania norm, przytoczone w rozdziale 2 punkt D stanowią, iŜ spełnienie przez UPS
odpowiednich wymagań – w tym takŜe w odniesieniu do funkcji zabezpieczających – powinny
być sprawdzane poprzez oględziny i sprawdzenie funkcjonowania.
• Przy uŜyciu standartowych przyrządów do oceny skuteczności ochrony przeciwporaŜeniowej
nie da się najczęściej stwierdzić prawidłowego działania wewnętrznych zabezpieczeń zasilacza
a ich działanie moŜna sprawdzić przy uŜyciu specjalnych metod pomiarowych
Rośnie jednak wtedy znacznie koszt wykonania badań oraz pojawia się ryzyko uszkodzenia
zasilacza, jeŜeli jego wewnętrzne zabezpieczenie nie jest sprawne.
Podjęcie decyzji, co do sposobu postępowania w takich przypadkach naleŜy oczywiście do
właściciela urządzenia. Powinien on jednak mieć świadomość, iŜ unikanie pewnych działań
pociąga za sobą dodatkowe ryzyko.
Literatura
1.
2.
3.
PN-EN 50091-1-1:2000 Bezprzerwowe systemy zasilania (UPS). Wymagania ogólne i
wymagania dotyczące bezpieczeństwa UPS stosowanych w miejscach dostępnych dla
operatorów
PN-EN 50091-1-2:2002U Bezprzerwowe systemy zasilania (UPS). Wymagania ogólne i
dotyczące bezpieczeństwa UPS stosowanych w pomieszczeniach o ograniczonym
dostępie.
PN-EN 50310:2002 Stosowanie połączeń wyrównawczych i uziemiających w budynkach
z zainstalowanym sprzętem informatycznym
-9-
4.
5.
6.
7.
PN-IEC 60364-7-707:1999 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Wymagania dotyczące
uziemień instalacji urządzeń przetwarzania danych
PN-IEC 60364-4-41:2000 Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Ochrona dla
zapewnienia bezpieczeństwa. Ochrona przeciwporaŜeniowa
G.Loska ”Ochrona przeciwporaŜeniowa w układach zasilania central telefonicznych.”
materiały konferencyjne z Konferencji Naukowo – Technicznej „Urządzenia i systemy
dla technicznej restrukturyzacji ....” Ustroń 17-20.09.2002r
G.Loska „Ochrona przeciwporaŜeniowa przy zasilaniu urządzeń elektrycznych z
zasilaczy UPS.” Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa nr 12/395 z 2003r
- 10 -