wpływ potrzeb i oczekiwań środowiska akademickiego na

WPŁYW POTRZEB I OCZEKIWAŃ
ŚRODOWISKA AKADEMICKIEGO
NA KSZTAŁTOWANIE SIĘ
ZBIORU WYDAWNICTW CIĄGŁYCH
W BIBLIOTECE POLITECHNIKI
WROCŁAWSKIEJ
Agnieszka Wolańska
Biblioteka Główna i OINT
Politechniki Wrocławskiej
Cele badania
Plan prezentacji
W jaki sposób potrzeby i oczekiwania uŜytkowników
wpływają na jakość i ilość zbioru wydawnictw ciągłych ?
Jak przebiega proces komunikacji między bibliotekarzem a
uŜytkownikiem?
Planowanie strategiczne i „profilowanie klienta”
Wpływ uŜytkownika na poszczególne etapy pracy
bibliotecznej
Wnioski
Oddział Gromadzenia i Opracowania Wydawnictw
Ciągłych (Oddział Czasopism) realizuje następujące
zadania:
Gromadzenie i opracowanie wydawnictw ciągłych polskich i
zagranicznych w formie drukowanej i elektronicznej z róŜnych źródeł
(prenumerata, wymiana, dary)
Przygotowywanie szacunki finansowe i planuje prenumeratę w
porozumieniu z wydziałami uczelni
Organizowanie przetargi na dostawę czasopism i baz danych
Aktualizowanie bazy katalogu komputerowego
Administrowanie serwisów czasopism elektronicznych
Działalność szkoleniowa
Działalność Biblioteki Politechniki Wrocławskiej jest scentralizowana.
Od 2002 roku funkcjonuje system Aleph.
Środowisko akademickie – odbiorca usług
biblioteki
Kadra naukowa Politechniki
Wrocławskiej
studenci
doktoranci
Środowisko, które poprzez korzystanie z usług
bibliotecznych ma aktywny udział w ich
kształtowaniu.
Warunki dobrego zrozumienia uŜytkownika
przygotowanie na wielość i róŜnorodność problemów
informacyjnych
Indywidualizacja obsługi połączona z „profilowaniem
klienta”
Określenie potrzeb uŜytkownika – „Customer
Intelligence” (poznanie motywów postępowania
klienta stanowi klucz do zrozumienia ich potrzeb)
Włączenie uŜytkownika w proces tworzenia usługi
bibliotecznej
Warunki, które powinny występować jednocześnie,
aby potrzeba odbiorcy została zaspokojona:
1. Sygnalizacja potrzeby uŜytkownika (lub jej brak):
- otrzymanie aktualnej informacji w
odpowiadającej mu formie
2. Realne moŜliwości spełnienia potrzeby:
- głównie aspekt finansowy
3. Sposoby spełnienia potrzeby:
- polityka zarządzania finansami na uczelni,
- obowiązujące przepisy prawne
Gromadzenie (1)
Realizacja zadań bibliotecznych a problemy z
jakimi zgłaszają się uŜytkownicy
1. Realizacja zadania usługowego: zainteresowanie
tytułem bądź jego brak (pytania dotyczące moŜliwości
zamówienia tytułu)
- gromadzenie danych o czasopiśmie
Czy dostępne w wersji elektronicznej?
Jaka forma jest opłacalna ekonomicznie?
Czy istnieje ryzyko powielenia tytułów w dwóch formach?
- dostosowanie zamówienia do terminów przetargowych
- podanie przez uŜytkownika źródeł finansowania
- wdraŜanie procesu realizacji zamówienia
- statystyki wykorzystania
Gromadzenie (2)
Realizacja zadań bibliotecznych a problemy z
jakimi zgłaszają się uŜytkownicy
2. Realizacja zadania korekcyjnego (optymalizacja usługi) Reklamacja braku w prenumeracie bieŜącej
- informacja zwrotna: jakie tytuły są
najbardziej wykorzystywane i oczekiwane
3. Realizacja zadania informacyjno-sygnalnego Rozpoznanie nowych produktów (np. dziedzinowych baz
danych)
- informacja głównie dotycząca zasad dostępu i cennika
4. Komunikaty kierowane bezpośrednio do uŜytkownika ze
strony Oddziału Czasopism (oferty o szerokim zasięgu)
Opracowanie
•
•
•
•
„Empatia informacyjna” – obiektywne spojrzenie pod
kątem domyślnych oczekiwań odbiorcy
Brak uwag dotyczących opracowania moŜe (ale nie
musi) wskazywać na dobre funkcjonowanie opisów
Poprawność wprowadzania egzemplarzy oprawnych
– wymierny wpływ na satysfakcję uŜytkownika w
postaci krótkiego czasu oczekiwania
Łączenie opisów bibliograficznych tytułów
drukowanych z pełnymi tekstami wersji
elektronicznych
Organizacja dostępu do czasopism
elektronicznych
•
•
•
Wykaz pełnotekstowych czasopism
elektronicznych (Lista a-z)
Statystyki wykorzystania źródeł – środek
pozwalający na efektywne zarządzanie
finansami i produktem najbardziej
wartościowym dla odbiorcy
Konsultacje dotyczące dostępu do czasopism
elektronicznych (czasem mini szkolenia)
Selekcja
Etapy:
- Konsultant czyli tzw. Opiekun opiniuje
przedstawiony wykaz tytułów wraz z rocznikami
- akceptacja/negacja
- lista dystrybucyjna bibliotek szkół technicznych/
powrót do zbiorów
- w przypadku braku zainteresowania – ekspozycja na
witrynie internetowej w celu nieodpłatnego
przekazania
Wnioski (1)
• Konieczne jest precyzyjne określenie potrzeb i
oczekiwań uŜytkowników poprzez dokładne
poznanie motywów jakimi się kierują (Customer
Intelligence)
• Postawa bibliotekarza musi zawierać elementy
marketingu (uŜytkownik – klient)
• UŜytkownik powinien być włączony w proces
informacyjny, poniewaŜ posiadanie wpływu na
jakość usługi powoduje, iŜ efekt finalny jest
wynikiem współtworzonym przez odbiorcę
Wnioski (2)
• SprzęŜenie zwrotne jakie następuje między
bibliotekarzem a uŜytkownikiem ma wymierny
skutek w postaci rodzaju i wielkości
gromadzonych zbiorów
• Modyfikacje zbioru wydawnictw ciągłych są
inicjowane przez uŜytkownika i ma on wpływ na
kaŜdym etapie pracy nad zbiorem
Wnioski (3)
• Działania podejmowane w celu spełnienia potrzeb i
oczekiwań kadry akademickiej dotyczących zbioru
wydawnictw ciągłych są elementem realizacji zadań
statutowych biblioteki akademickiej i mają zasadniczy
wpływ na rozwój nauki.
• Rodzaj i jakość źródeł jakie słuŜą w procesach
badawczych, odkryciach, wynalazkach są zaleŜne od
uŜytkownika wyraŜającego swoje zainteresowania oraz
bibliotekarza, który te źródła „przygotowuje”, dokonuje
ich obróbki oraz udostępnia.
Dziękuję za uwagę
☺
Agnieszka Wolańska
[email protected]