Stare Garkowo

STARE GARKOWO
Garkowo powstało w XV wieku. Pierwotnie wioskę zwano Garnkowo. Nazwa
pochodzi zapewne od słowa „garnek”, dopiero z czasem utrwaliła się nazwa Garkowo.
Pierwsze pisane wzmianki pochodzą z roku 1476, gdy Marcin pleban z Dziektarzewa
wystąpił do sądu przeciwko Andrzejowi z Garnkowa (de Garnkowo). Chodziło o jakieś
rozliczenia za zakup konia1.
Początkowo była to wieś należąca do miejscowych rycerzy, lecz przed 1488 rokiem
stała się częścią dóbr szreńskich, została wykupiona przez dziedziców Szreńska. Tą wieś
wymienia się w czasie podziałów majątkowych Szreńska. W 1488 roku Stanisław Sokołowski
syn Michała otrzymał w podziale wraz z braćmi stryjecznymi, po zmarłym Krystynie ze
Szreńska, miasto Szreńsk oraz liczne okoliczne wsie, w tym również Garkowo2.
Stanisław Sokołowski został wojewodą poznańskim. W 1508 roku król Zygmunt I
potwierdził prawa Sokołowskiego do Szreńska oraz innych wsi w tym Garkowa.
Kolejnym właścicielem był Feliks Szreński, syn Stanisława Sokołowskiego. Posiadał
urzędy: cześnika gostyńskiego i kasztelana rypińskiego. W 1526 roku tenże Feliks Szreński
zabezpieczył swojej żonie posag w dobrach szreńskich, wśród których wymienia się również
Garkowo3.
W następnych latach dziedziczyli tu właściciele Szreńska, ale najpóźniej przed
końcem XVIII wieku Garkowo wyłączono z tych dóbr. Ta miejscowość stała się ośrodkiem
samodzielnych dóbr ziemskich. Spis właścicieli ziemskich z 1784 roku przekazuje, iż
właścicielem był niejaki Różycki4.
W 1827 roku było tu 12 domów i 87 mieszkańców. W 1881 roku było już 15 domów i
153 mieszkańców. Obszar wsi wynosił 780 mórg, w tym było 321 mórg ziemi ornej5.
Spis powszechny z 1921 roku przekazuje dane o 16 domów i 168 mieszkańców.
Nazwę zapisywani jako Garkowo Stare. Miejscowość należała do gminy Mostowo6.
Większy obszar ziemi w tej wsi należał do Aleksandra Tyszki, liczył 117 ha. Działał
też wiatrak stanowiący własność Z. Hermanowskiego7.
1
Słownik historyczno-geograficzny województwa Płockiego w średniowieczu…, tom III, s. 230
Tamże
3
Tamże
4
Regestr Diecezjów…, s. 630
5
Słownik Geograficzny …, tom II, s. 493
6
Skorowidz …, s. 90
7
Księga Adresowa Polski …,s.2007
2