Piękne, zalotne, z obowiązkami

ciąg dalszy ze s. 3
Wytworne damy mogły
podziwiać końcowy efekt po−
rannej toalety w lusterkach,
które były symbolem wyso−
kiej pozycji. Zwierciadła po−
siadały wypolerowaną meta−
lową tarczę o owalnym lub
okrągłym kształcie. Wyjątko−
wo kosztowne egzemplarze
wyrabiano ze złota lub srebra.
Rączki wykonywano z drew−
na, kości słoniowej, fajansu
lub metalu. Często upiększa−
no je nadając im kształt łody−
gi papirusu, postaci ludzkiej,
hieroglifu czy głowy bogini
Hathor lub boga Besa. Dla
ochrony lusterko chowano do
skórzanego futerału lub do
drewnianej skrzyneczki na ko−
smetyki.
Wszelkie zabiegi kosme−
tyczne świadczą o zakorzenio−
nym u Egipcjan ideale piękna
i ciągłym do niego dążeniu.
Dowodzą też umiłowania luk−
susu, wyrafinowania i wrodzo−
nego poczucia estetyki. Nie
ma wątpliwości, że Egipcjan−
ki osiągnęły doskonałe efek−
ty w eksponowaniu swojej
urody i mogłyby śmiało kon−
kurować ze współczesnymi
kobietami. W każdym razie
na pewno pod względem iloś−
ci czasu poświęcanego na po−
ranną toaletę...
Status kobiety w prehistorii
Piękne, zalotne,
z obowiązkami
EGIPCJANKI
tradycyjnie przedstawia−
ne są jako zalotne i ponętne.
Na licznych
malowid−
łach i rzeź−
bach odnaj−
dujemy obraz
społeczeństwa,
w którym ko−
biety cieszyły się dużą nieza−
leżnością oraz znaczącą po−
zycją. Przekazane nam przez
artystów wizerunki kapłanek
oraz kobiet zamożnych
przedstawiają płeć piękną
ubraną w zwiewne szaty z
lnu, który Egipcjanie nau−
czyli się tkać, z imponujący−
mi ozdobami oraz odpowie−
dnio dobranym makijażem i
peruką. Świadczy to wszyst−
ko niewątpliwie o dużym zna−
czeniu kobiet w życiu poli−
tycznym Egiptu, czego nie
spotykamy w innych krajach.
Często tron dziedziczony
ANNA NIEMIRKA był w linii matki, dla−
tego też zawieranie
związków przez egip−
Co
skie księżniczki było
sądzicie o... zawsze wydarzeniem
o najwyższym znacze−
Wczoraj zapytałyśmy kilka
niu. Zdarzało się, że księżni−
osób niepełnosprawnych, co my−
ślą o VII Festynie Archeologi− czka wychodziła za swego
cznym. Oto ich wypowiedzi:
− Najbardziej podobają
nam się stroje egipskie, jak i
biskupińskie, chatki i cały pół−
wysep.
− Nie widzę tutaj nic intere−
sującego, ale bardzo dobrze
bawiłam się u garncarza lepiąc
garnki.
− Zainteresowały mnie wy−
stawy i pokazy, m.in. szycia
książki.
− Najbardziej spodobała mi
się jazda na wielbłądzie. Po−
trafią one wiele cyrkowych
sztuczek.
− Najwięcej wrażeń wywo−
łało u mnie wykuwanie róż−
nych wzorów w piaskowcu dłu−
tem.
NATALIA WANECKA
ANNA SZMAŃKOWSKA
brata, gdyż wtedy prawo do
sukcesji przechodziło na nie−
go. Niektórzy faraonowie po−
ślubiali także swoje córki, by
uniemożliwić im małżeństwo
z kimś innym, mniejszą uwa−
gę przywiązując do zapewnie−
nia ciągłości boskiej krwi.
Wszystko to zapewne musia−
ło sprawiać, że kobiety z ro−
dziny królewskiej były wiel−
ce wpływowymi osobistoś−
ciami. Niektóre kobiety
umiały czytać i pisać, nieste−
ty, tylko niewiele zawodów
było szeroko dostępnych dla
kobiet, z wyjątkiem profesji
kapłanki.
KOBIETY W
PREHISTORYCZNYM
BISKUPINIE
posiadały również wyso−
ki status. Wielką czcią oto−
czona była Magna
Mater
−
ofiarodaw−czyni
życia. W neoli−
cie dominował
matriarchat, któ−
ry z czasem ustą−
HATSZEPSUT
pił miejsca pa−
Hatszepsut to córka faraona
triarchatowi, od−
Jahmes.
dając władzę mężczyźnie. We Tutmozisa I i królowej Jahmes
Panowała
w
latach
1479−1458
wczesnym średniowieczu
dorobek ceramiczny, na któ−
rym, oprócz ich odcisków
palców, widnieją przepiękne
(wymalowane i wyryte)
ozdoby.
We współczesnym świe−
cie, po licznych ruchach
emancypacyjnych, płeć pięk−
na na swój status nie może
narzekać (choć narzeka).
Przyjeżdżając do Biskupina
na VII Festyn Archeologi−
czny ma okazję poczuć się
Egipcjanką albo kobietą z
czasów kultury łużyckiej.
Wystarczy udać się do stois−
ka Strojów i Ozdób, a tam
czekają już suknie uszyte pod
kierunkiem Wiesławy Ga−
wrysiak (archeologa z War−
szawy) i Marii Ślęzak (pra−
cownika biskupińskiego Mu−
zeum) oraz piękne ozdoby,
które pomogą przenieść się
w czasie.
ILONA SPURKA
Najsłynniejsze
Destylacja olejku jałowcowego
Dziegie
ć i perfumy
Dziegieć
Zaplanowana na niedzielę
destylacja olejku z jałowca
nie odbyła się w powodu po−
gody. Zapytałam jednak
dziegciarza Wojciecha Piot−
rowskiego
rowskiego, w jaki sposób po−
zyskuje się taki olejek.
Najpierw rozdrobnione ga−
łęzie jałowca pospolitego na−
leży osuszyć, aby opadły
wszystkie igły. Następnie
wkłada się je do glinianego
naczynia i opala w ognisku
przez 4−5 godzin, aż żywica
przyjmie postać podobną kon−
chłopcy do szóstego roku ży−
cia znajdowali się pod opieką
matki, później zajmował się
nimi ojciec. Na znak tego
dokonywano podstrzyżyn
chłopca. Cmentarzyska wcze−
snośredniowieczne kryją w so−
bie liczne zwłoki kobiece,
przy których znaleziono bar−
dzo piękne i imponujące ozdo−
by. Biżuteria ta to nie tylko
wielkie pierścienie i paciorki,
ale także bransolety i naszyj−
niki o przeróżnych kształtach
i wzorach.
WIELE
OBOWIĄZKÓW
związanych z pracami do−
mowymi należało też, nie−
stety, w obydwu kulturach
do kobiet. W Egipcie zbie−
rały one m.in. len, z którego
tkały i szyły piękne szaty.
W dawnym Biskupinie po−
zostawiły po sobie wspaniały
systencją do smoły drzewnej.
Olejek jałowcowy tylko nie−
znacznie różni się zapachem
od dziegciu. Używano go do
konserwacji drewna, do kle−
jenia, jako środek odkażają−
cy, a nawet dodawano do my−
deł. We Francji i Włoszech
olejek stosuje się do produk−
cji perfum, ponieważ rosną−
cy tam jałowiec śródziemno−
morski ma więcej substancji
aromatycznych niż ten, któ−
ry rośnie u nas.
WIOLETTA STRZYŻEWSKA
p.n.e. Została żoną przyrodniego
brata, Tutmozisa II
II. Po jego przed−
wczesnej śmierci przejęła rządy
jako regentka w imieniu małolet−
niego następcy tronu Tutmozisa
III (syna jej małżonka i jednej z
konkubin). Hatszepsut ożeniła go
ze swą córką Neferure
Neferure, a po kilku
latach koronowała się na władcę i
rządziła jako król Górnego i Do−
lnego Egiptu przez 16 lat. Tutmo−
zis III został współrządcą. Kobie−
tę−króla wspierali kapłani Amona
i jej faworyt, architekt Senen−
mut
mut, autor planu świątyni grobo−
wej Hatszepsut. Dekoracja świą−
tyni podkreślała jej prawa do tro−
nu jako cudownie poczętej i naro−
dzonej córki boga Amona
Amona.
Hatszepsut kazała siebie
przedstawiać na wizerunkach ja−
ko mężczyznę, z atrybutami
władzy faraona. W tekstach o
niej występują męskie zaimki.
Wiązało się to z poczuciem na−
ruszenia odwiecznej tradycji i
konfliktem między płcią a peł−
nionym urzędem.
Po śmierci Hatszepsut pa−
mięć o niej uległa zatarciu. Imię
jej usunięto z list królewskich.
Prześladowca pamięci królowej,
Tutmozis III, nie kierował się
jednak − jak kiedyś uważano −
osobistą niechęcią do ciotki i
teściowej, ale motywowany był
naruszeniem przez nią uświęco−
nej tradycji dziedziczenia tronu
przez męskich potomków wła−
dcy.
KRÓLOWA NILU
Kleopatra VII to ostatnia
królowa Egiptu, zasiadająca na
tronie od 51 r. p.n.e. Z pocho−
dzenia Greczynka, wywodzi się
z dynastii Ptolemeuszów.
Okres jej panowania to dla wie−
lu najpiękniejsze i najciekawsze
czasy starożytnego Egiptu. Po−
zbawiona władzy odzyskała tron