Szko³a Podstawowa Nr 3 w Tomaszowie Lubelskim 1964 – 2004
Transkrypt
Szko³a Podstawowa Nr 3 w Tomaszowie Lubelskim 1964 – 2004
Szko³a Podstawowa Nr 3 w Tomaszowie Lubelskim 1964 – 2004 Tomaszów Lubelski, 26 listopada 2004 roku 1 Publikacjê niniejsz¹ przygotowa³y: – Irena Garbacz – Joanna Przednowek – Anna Piotrowska – Irena Kulczyñska £amanie i druk: Przedsiêbiorstwo Wielobran¿owe „TomGraf” Bo¿ena Homziak i Jerzy Homziak 22-600 Tomaszów Lubelski, ul. Lwowska 53 a 2 ZAMIAST WSTÊPU Jubileusz 40 - lecia szko³y jest okazj¹ do refleksji nad jej przesz³oœci¹. Chc¹c ocaliæ od zapomnienia szereg zdarzeñ, które mia³y miejsce w czasie 40 - letniej historii szko³y staraliœmy siê fragmentarycznie je przedstawiæ w niniejszej publikacji. Mamy nadziejê, ¿e przywo³ane tutaj fakty, osoby, fotografie przyczyni¹ siê do zachowania ich w pamiêci kolejnych pokoleñ uczniów, rodziców, mieszkañców naszego miasta. Irena Kulczyñska Dyrektor Szko³y Podstawowej nr 3 im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim Tomaszów Lub. 26 listopada 2004 r. 3 HISTORIA SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W TOMASZOWIE LUBELSKIM "Pamiêæ jest tylko wtedy cenna i wartoœciowa, gdy jest zwi¹zana z doœwiadczeniami poszukuj¹cymi i gdy s³u¿y ¿yciu" Freinet T omaszów Lubelski to niewielkie, licz¹ce dziœ oko³o 23 tysiêcy mieszkañców, miasteczko w po³udniowo - wschodniej Polsce. Po³o¿one jest na wysokoœci oko³o 275 m n.p.m. na pograniczu Roztocza i zachodniej czêœci Wy¿yny Lubelskiej, zwanej Grzêd¹ Sokalsk¹. Granicê Roztocza i Grzêdy stanowi przep³ywaj¹ca przez miasto rzeka So³okija. Tomaszów Lubelski jest oœrodkiem przemys³owym, us³ugowym i turystycznym. Znajduje siê przy drodze miêdzynarodowej E-81 na trasie Gdañsk - Warszawa - Lublin - Zamoœæ - Tomaszów Lub. - Lwów i stanowi wêze³ lokalnych dróg ko³owych 1. Miasto Tomaszów Lubelski zosta³o za³o¿one przez Jana Zamojskiego, hetmana i kanclerza wielkiego koronnego w 1590 roku na gruntach wsi RogóŸno. Pierwotnie nosi³o nazwê Jelitkowo, zmienion¹ w 1595 roku na Tomaszów, od imienia syna kanclerza. Z czasem przyjê³a siê nazwa Tomaszów Ordynacki, a od II po³owy XIX wieku coraz powszechniej u¿ywano nazwy Tomaszów Lubelski. W 1621 roku Tomaszów otrzyma³ od króla Zygmunta III Wazy przywilej lokacyjny na prawie niemieckim i by³ ju¿ wówczas pokaŸnym miasteczkiem. Kolejne lata XVII wieku okaza³y siê jednak dla niego trudne, miasto ucierpia³o bowiem od Kozaków Chmielnickiego, najazdu Rakoczego i wreszcie od Szwedów. W XVIII wieku Tomaszów rozwija³ siê pomyœlnie. Zbudowano fabrykê fajansu, przekszta³con¹ póŸniej na fabrykê porcelany. Na prze³omie XIX i XX wieku wzniesiono budynki publiczne, miêdzy innymi garnizonu wojskowego i szpitala miejskiego. W okresie dwudziestolecia miêdzywojennego nast¹pi³ rozwój przestrzenny miasta w kierunku po³udniowym, gdzie powsta³a dzielnica mieszkaniowa oraz murowany koœció³. W okresie II wojny œwiatowej w wyniku bombardowañ Tomaszów zosta³ w du¿ej czêœci spalony 2. W pierwszych latach powojennych zacz¹³ powoli podnosiæ siê ze zniszczeñ. Bardziej intensywny rozwój miasta i jego aktywizacja zaczê³y siê od 1960 roku. Wtedy to oddano do u¿ytku dwa pierwsze bloki mieszkalne na tzw. Szkocim Dole. W 1962 roku powsta³ Zak³ad Przetwórstwa Owocowo - Warzywnego "Tomasovia", Zak³ady Jajczarsko - Drobiarskie i kilka spó³dzielni 3. 4 W zwi¹zku z rozwojem przemys³u i budownictwa mieszkaniowego systematycznie wzrasta³a liczba mieszkañców, a co za tym idzie, liczba uczniów w szko³ach. W 1960 roku w Tomaszowie Lubelskim by³y dwie szko³y podstawowe, Liceum Ogólnokszta³c¹ce i Zasadnicza Szko³a Mechanizacji Rolnictwa. Wspomniane dwie szko³y podstawowe istniej¹ce na terenie miasta by³y przepe³nione, niefunkcjonalne i nieprzygotowane do rosn¹cych potrzeb. Szko³a Podstawowa nr 1 wymaga³a kapitalnego remontu, a Szko³a Podstawowa nr 2 dysponowa³a ma³ymi, w wiêkszoœci przechodnimi salami lekcyjnymi 4. Z inicjatyw¹ budowy du¿ej szko³y wyst¹pi³ Wydzia³ Oœwiaty i Kultury, który skierowa³ do Kuratorium Okrêgu Szkolnego Lubelskiego pismo z proœb¹ o poparcie budowy. W odpowiedzi otrzyma³ zezwolenie podpisane przez Naczelnika Planowania i Finansowania Kuratorium. Przedstawiciele w³adz wojewódzkich wspólnie z Powiatow¹ Komisj¹ Planowania i Gospodarki ustalili lokalizacjê przysz³ej szko³y u zbiegu ulic Œwierczewskiego oraz ¯wirki i Wigury, naprzeciw Szko³y Podstawowej nr 1. Plac pod budowê nowej szko³y Wydzia³ Oœwiaty i Kultury wykupi³ od prywatnego w³aœciciela, ob. Belerta za 210 tys. z³otych. Akt notarialny kupna placu podpisa³ ówczesny inspektor szkolny, Jan Janowski 5. W 1961 roku pracownicy Przedsiêbiorstwa Budownictwa Rolniczego w Tomaszowie Lubelskim rozpoczêli prace przygotowawcze, a wiosn¹ 1962 roku wykonano wykopy, podpiwniczenia i fundamenty. W tym samym roku odby³a siê uroczystoœæ wmurowania aktu erekcyjnego, w której uczestniczy³y lokalne w³adze, m³odzie¿ i mieszkañcy miasta. Nowa szko³a zosta³a wybudowana dziêki ogromnemu zaanga¿owaniu Inspektora Oœwiaty i Wychowania PPRN Jana Janowskiego, w ramach ogólnopolskiej akcji "Tysi¹c szkó³ na 1000-lecie". Koszty przedsiêwziêcia wynios³y 8,5 miliona z³otych. Do u¿ytku szko³a zosta³a oddana 22 paŸdziernika 1964 roku. W uroczystoœciach towarzysz¹cych otwarciu uczestniczyli przedstawiciele w³adz politycznych i spo³ecznych województwa lubelskiego i powiatu tomaszowskiego, mieszkañcy miasta i m³odzie¿. Otwarcia nowej szko³y dokona³ I sekretarz KW PZPR tow. W³adys³aw Kozdra. Pismem Kuratorium Okrêgu Szkolnego w Lublinie z dnia 24 VIII 1964 roku szko³a otrzyma³a nazwê "Szko³a Podstawowa Nr 3 im. XX- lecia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w Tomaszowie Lubelskim", a jej pierwszym kierownikiem zosta³ Jan Janowski 6. Od tej pory rozpoczê³o siê funkcjonowanie szko³y. Jej praca dydaktyczna i wychowawcza przebiega³a normalnie; w tym pocz¹tkowym okresie szczególne wysi³ki skierowano na problem zagospodarowania terenu 5 wokó³ szko³y. Za³o¿ono zieleñce, kwietniki, teren obsadzono ¿ywop³otami, drzewami liœciastymi i iglastymi. Budynek otoczono zieleni¹. W roku szkolnym 1965/66 szko³ê podstawow¹ opuœcili ostatni absolwenci klasy VII, jako klasy koñcowej. W zarz¹dzeniu Ministra Oœwiaty z 25 lutego 1965 roku opublikowanym w Dzienniku Urzêdowym Nr 4 czytamy: "Rok szkolny 1965/66 stanowi szczególnie wa¿ny etap w rozwoju szkolnictwa. Zmiany w sieci szkolnej oraz wprowadzenie nowych programów nauczania zakoñcz¹ okres przygotowañ do przejœcia z 7-letniego na 8-letnie nauczanie w szkole podstawowej" 7. Przed³u¿aj¹c naukê do lat 8 zak³adano, ¿e spowoduje to lepsze przygotowanie m³odzie¿y do dalszego kszta³cenia lub podjêcia pracy zawodowej. Chodzi³o te¿ o unowoczeœnienie treœci nauczania, powi¹zanie ich z ¿yciem spo³ecznym i rozwojem techniki oraz dostosowanie do mo¿liwoœci percepcyjnych uczniów 8. W latach realizacji reformy wynikaj¹cej z Ustawy z dnia 15 lipca 1961 roku, Szko³a Podstawowa nr 3 w Tomaszowie Lubelskim og³oszona zosta³a w 1967 roku szko³¹ wiod¹c¹ na odcinku wychowania i nauczania 9. Decyzjê kuratorium o szkole wiod¹cej kierownictwo i grono nauczycielskie przyjê³o z zadowoleniem. Dla upamiêtnienia tego wydarzenia Komitet Rodzicielski zakupi³ haftowany sztandar. W dniach od 26 sierpnia do 31 sierpnia 1969 roku, dla uczczenia XXV-lecia PRL, Powiatowy Oœrodek Metodyczny zorganizowa³ Wystawê Postêpu Pedagogicznego w Szkole Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim. Naczelne has³o wystawy brzmia³o "Przez unowoczeœnienie dzia³alnoœci szkó³ do lepszych wyników w pracy dydaktyczno - wychowawczej". Eksponaty - pomoce naukowe wykonane by³y przez nauczycieli z ca³ego powiatu tomaszowskiego. Wystawê zwiedzili nauczyciele uczestnicz¹cy w sierpniowych konferencjach metodycznych10. W czerwcu 1972 roku na emeryturê odszed³ po 48 latach pracy dyrektor szko³y ob. Jan Janowski. Jan Janowski, by³y d³ugoletni inspektor szkolny wybudowa³ i zorganizowa³ szko³ê. Dba³ o jej wyposa¿enie i otoczenie. Zagospodarowa³ ka¿dy kawa³ek piaszczystej gleby, otoczy³ budynek zieleni¹. Przez osiem lat zarz¹dza³ szko³¹ i kierowa³ jej prac¹11. Szko³a Podstawowa nr 3 funkcjonowa³a w takiej organizacji do stycznia 1973 roku. W dniu 30 stycznia 1971 roku powo³ano Komitet Ekspertów, który mia³ przygotowaæ raport o stanie oœwiaty w PRL. Komitet przedstawi³ dwa warianty rozwi¹zañ ustrojowych polskiego szkolnictwa. W wiêkszoœci Komitet opowiedzia³ siê jednak za 11-letni¹ szko³¹ ogólnokszta³c¹c¹. Przedstawi³ tak¿e racje przemawiaj¹ce za innymi rozwi¹zaniami propo6 nuj¹cymi taki model systemu oœwiaty, który "pozwoli wychowywaæ i kszta³ciæ obywateli dysponuj¹cych wiedz¹, cechami charakteru, postawami i przekonaniami ideologicznymi warunkuj¹cymi pe³ne uczestnictwo w tworzeniu przysz³ego oblicza Polski". Na VII Plenum K C PZRR w listopadzie 1972 roku przyjêto "Tezy programowe w sprawie zadañ partii, pañstwa i narodu w dziele wychowania m³odzie¿y". W dniu 13 paŸdziernika 1973 roku (w kilka miesiêcy po opublikowaniu "Raportu o stanie oœwiaty", w przeddzieñ 200 rocznicy powo³ania Komisji Edukacji Narodowej), Sejm PRL przyj¹³ Uchwa³ê Sejmu Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej z dnia 13 paŸdziernika 1973 roku o systemie edukacji narodowej, zmierzaj¹c¹ do utworzenia na wzór radziecki tzw. "dziesiêciolatki". W ramach przygotowañ do wprowadzenia szko³y 10-letniej ju¿ w 1977 opublikowano "Program dziesiêcioletniej szko³y œredniej” 12. W zwi¹zku z tym z dniem 1 stycznia 1973 roku powo³ano Gminnego Dyrektora Szkó³ w Tomaszowie Lubelskim. Wydzia³ Oœwiaty decyzj¹ z dnia 23 grudnia 1972 roku wytypowa³ Szko³ê Podstawow¹ nr 3 na Zbiorcz¹ Szko³ê Gminn¹, która rozpoczê³a dzia³alnoœæ z dniem 1 stycznia 1973 roku. Stanowisko Gminnego Dyrektora Szkó³ obj¹³ podinspektor szkolny, Bronis³aw K¹kol13. Zasady organizacji zbiorczej szko³y gminnej regulowa³o Zarz¹dzenie Ministra Oœwiaty i Wychowania z dn. 17 marca 1973 r. /Nr KO014 - 46 - 1/73/. W zarz¹dzeniu czytamy: "Zbiorcza szko³a gminna stanowi zespó³ jednostek oœwiatowych, w sk³ad którego mog¹ wchodziæ: placówki wychowania przedszkolnego, szko³y podstawowe, zasadnicze szko³y zawodowe, szko³y przysposobienia rolniczego, zasadnicze szko³y rolnicze, licea ogólnokszta³c¹ce i licea zawodowe, zwane dalej jednostkami szkolnymi". Punkt 2: "Zbiorcza szko³a gminna organizuje zajêcia dydaktyczno-wychowawcze z dzieæmi, „m³odzie¿¹ i doros³ymi w jednostkach oœwiatowych gminy 14. Zgodnie z zarz¹dzeniem MOiW nast¹pi³a stopniowa reorganizacja sieci szkolnej gminy Tomaszów Lubelski. W sk³ad gminy wchodzi³o poza Zbiorcz¹ Szko³¹ Gminn¹ 15 szkó³ podstawowych i jedno przedszkole. W roku szkolnym 1973/74 rozpoczêto obni¿anie stopnia organizacyjnego szkó³. Jako pierwsze z dotychczasowych szkó³ oœmioklasowych zosta³y zredukowane do szeœcioklasowych szko³y w Pasiekach, RogóŸnie i Justynówce. Uczniów tych szkó³ skierowano: z Pasiek do Zbiorczej Szko³y Gminnej w Tomaszowie Lub., z Justynówki do Zbiorczej Szko³y Gminnej w Tomaszowie Lub., z Justynówki do Szko³y Podstawowej w Podhorcach, z RogóŸna do Szko³y Podstawowej nr 2 w Tomaszowie Lub. Po obni¿eniu stopnia organizacyjnego wymienionych szkó³, dziêki pomocy PKS, zorganizowano dowo¿enie uczniów autobusami, w odpowiednich godzinach15. 7 W tym samym roku szkolnym postanowiono w czynie spo³ecznym zbudowaæ kompleks boisk sportowych na terenie Zbiorczej Szko³y Gminnej. W tym celu 5 czerwca 1973 roku w Komitecie Miejskim PZPR odby³a siê narada, na której omawiano sprawê budowy boiska szkolnego. Podczas narady ustalono harmonogram prac, kolejnoœæ oraz osoby odpowiedzialne za poszczególne etapy budowy16. Plan prac dotycz¹cych budowy boiska z przyczyn obiektywnych zaczêto realizowaæ dopiero 26 sierpnia 1973 roku. Budowê kompleksu boisk sportowych na terenie Zbiorczej Szko³y Gminnej w czynie spo³ecznym podjêto z inicjatywy I sekretarza Komitetu Miejskiego tow. Jana Piskorskiego, który ca³ym sercem zaanga¿owany by³ w to przedsiêwziêcie. Zak³ady pracy zadeklarowa³y pomoc poprzez dostarczenie sprzêtu, jak i skierowanie robotników. Bezinteresownie wykonywali konieczne roboty pracownicy nastêpuj¹cych zak³adów: Wytwórni Sprzêtu Komunikacyjnego - Œwidnik filia w Tomaszowie Lub., Powiatowego Banku Rolnego, Rejonu Dróg Lokalnych i Ceramiki. Materia³y, g³ównie cement i obrze¿a, zakupi³ Wydzia³ Oœwiaty i Wychowania, przeznaczaj¹c na nie 42 tys. Materia³y asfaltowe na sumê 118 tys. z³. otrzymano z Kuratorium Okrêgu Szkolnego w Lublinie. Ogólny koszt budowy wyniós³ 500 tys. z³otych. Gotówk¹ wydano 160 tys. z³. Reszta, czyli 340 tys. z³otych, to prace obywateli miasta w czynie spo³ecznym. Boisko budowano od 26 VIII 1973 roku do 31 X 1973 roku17. O wszystkie sprawy zwi¹zane z budow¹ boiska, zarówno o pieni¹dze jak i te¿ wykonanie prac spo³ecznych osobiœcie zabiega³ dyrektor szko³y, Bronis³aw K¹kol. Dyrektorowi pomaga³ nauczyciel wychowania fizycznego Stanis³aw Luchowski, który wykona³ wiele prac z dzieæmi. Osoby, które wnios³y najwiêkszy wk³ad w budowê boiska szkolnego to: Izydor Trojanowski - dyrektor Rejonu Dróg Lokalnych Stanis³aw Aftyka - pracownik Rejonu Dróg Lokalnych Anna ¯ymirska - przewodnicz¹ca Prezydium Miejskiej Rady Narodowej Krzysztof Kawalec - dyrektor Wytwórni Sprzêtu Komunikacyjnego "Œwidnik" Jan Piskorski - dyrektor banku 18. W 1974 roku dyrektor Bronis³aw K¹kol wraz z Komitetem Rodzicielskim rozpocz¹³ budowê budynku gospodarczego. Przewodnicz¹cy Komitetu Rodzicielskiego in¿. Tomaszewski opracowa³ projekt i lokalizacjê budynku. Koszty budowy pokryli rodzice. W grudniu 1974 roku za³o¿ono fundamenty, a wiosn¹ 1975 roku przyst¹piono do budowy. Wykoñczenie budynku (okna, drzwi, tynki, posadzki) finansowano z bud¿etu szko8 ³y. W nowym budynku gospodarczym umieszczono magazyny na pomoce naukowe, materia³y do zajêæ praktyczno-technicznych, sprzêt szkolny oraz sprzêt akcji letniej 19. W roku szkolnym 1978/1979 naukê w systemie szko³y dziesiêcioletniej mia³ rozpocz¹æ pierwszy rocznik uczniów. W dniu 25 kwietnia 1978 roku nauczyciele z gminy Tomaszów Lubelski i Jarczów spotkali siê z Naczelnikiem Kuratorium Oœwiaty i Wychowania, Mari¹ Pankiewicz. Podczas spotkania omówili stan przygotowania szkó³ gminnych do wprowadzenia szko³y dziesiêcioletniej i zwiedzili wystawê pomocy naukowych przygotowanych przez nauczycieli Zbiorczej Szko³y Gminnej w Tomaszowie Lubelskim do klasy I 20. W roku szkolnym 1979/80 Kuratorium Oœwiaty i Wychowania w Zamoœciu przeprowadzi³o kompleksow¹ wizytacjê Zbiorczej Szko³y Gminnej pod przewodnictwem Naczelnika KOiW, Marii Pankiewicz. Pracê szko³y oceniono wysoko, podkreœlono w³aœciwe planowanie pracy, wysokie wyniki nauczania i wychowania. W nagrodê za te osi¹gniêcia Zbiorcza Szko³a Gminna w Tomaszowie Lubelskim zorganizowa³a uroczystoœæ wojewódzkiego zakoñczenia roku szkolnego 1979/80. W uroczystoœciach wziê³y udzia³ w³adze wojewódzkie: polityczne, administracyjne i oœwiatowe 21. Zamiar wprowadzenia 10-letniej szko³y œredniej zderzy³ siê z rzeczywistoœci¹ oœwiatow¹ lat siedemdziesi¹tych. Przyjêcie obowi¹zkowej "dziesiêciolatki" wymaga³o unowoczeœnienia metod nauczania, modernizacji œrodków dydaktycznych, racjonalnej selekcji treœci kszta³cenia oraz w³¹czenia szko³y do systemu kszta³cenia ustawicznego. Na skutek coraz bardziej narastaj¹cych k³opotów ekonomicznych, w 1980 roku ostatecznie odst¹piono od wdra¿ania "dziesiêciolatki". Formalnie potwierdzono to 26 stycznia 1982 roku, choæ nadal realizowano reformê programow¹ zaprojektowan¹ z myœl¹ o wprowadzeniu "dziesiêciolatki". Prawie dziesiêcioletnie próby wdra¿ania tej reformy przynios³y nieodwracalne szkody w polskiej oœwiacie. Plany i programy nauczania nie by³y przystosowane do rzeczywistych potrzeb. W szko³ach i innych placówkach oœwiatowo-wychowawczych brakowa³o kompetentnej, wykwalifikowanej kadry22. Problem potrzeby reformy systemu oœwiaty podj¹³ ju¿ w czasie wydarzeñ Sierpnia 80 roku Komitet Za³o¿ycielski Niezale¿nego i Samorz¹dnego Zwi¹zku Nauczycieli i Pracowników Oœwiatowo - Wychowawczych. W listopadzie 1980 roku Komitet podpisa³ porozumienie z Ministerstwem Oœwiaty i Wychowania, w którym zawarto miêdzy innymi ustalenia, aby od 1981 roku przeznaczyæ 6% dochodu narodowego na oœwiatê, a od 1985 roku 7%. Niezale¿nie od tych ustaleñ kilka dni póŸniej Minister Oœwiaty i Wychowania og³osi³ decyzjê o zaprzestaniu prac nad "dziesiêciolatk¹" 23. 9 W latach osiemdziesi¹tych du¿¹ aktywnoœæ wobec problemów nauczycieli podj¹³ krytykowany przez Niezale¿ny Samorz¹dny Zwi¹zek Zawodowy, Zwi¹zek Nauczycielstwa Polskiego. Swoj¹ uwagê skoncentrowa³ on na walce o nowelizacjê "Karty praw i obowi¹zków nauczyciela" z 27 kwietnia 1972 roku. Ostatecznie, po kilku miesi¹cach dyskusji, w dniu 26 stycznia 1982 roku Sejm przyj¹³ Ustawê "Karta Nauczyciela" 24 . W dniu 31 grudnia 1984 roku wydano Zarz¹dzenie Ministerstwa Oœwiaty i Wychowania w sprawie uchylenia zarz¹dzenia o organizacji zbiorczej szko³y gminnej z dnia 17 marca 1973 roku. W zarz¹dzeniu znalaz³y siê s³owa: "Jednostki oœwiatowe, które dotychczas wchodzi³y w sk³ad zbiorczej szko³y gminnej, funkcjonuj¹ na podstawie ustalonych dla odpowiednich typów placówek statutów, jako bezpoœrednio podporz¹dkowane w³aœciwej radzie narodowej" i dalej: "Zarz¹dzenie wchodzi w ¿ycie z dniem 1 stycznia 1985 roku 25 . Od roku szkolnego 1986/87 szko³a zaczyna funkcjonowaæ jako Szko³a Podstawowa Nr 3 im. XX - lecia PRL i podlega Miejskiej Radzie Narodowej w Tomaszowie Lubelskim 26. Na kanwie dokonuj¹cych siê zmian spo³eczno-ustrojowych w dniu 25 lutego 1987 roku powo³any zosta³ Komitet Ekspertów do spraw Edukacji Narodowej, pracuj¹cy pod kierunkiem prof. Czes³awa Kupisiewicza. W 1989 roku w materiale pt. "Edukacja narodowym priorytetem" stwierdzono: "Poszczególne szko³y ró¿ni¹ siê miêdzy sob¹ - niekiedy nawet doœæ znacznie - zarówno pod wzglêdem jakoœci jak i zakresu realizacji zadañ. Na ogó³ wiêcej uwagi poœwiêcaj¹ funkcji kszta³c¹cej, mniej - wychowawczej, a najmniej - orientuj¹cej". Komitet w swoim Raporcie zaproponowa³ konieczne zmiany i roz³o¿y³ je w czasie, gdy¿ zdawa³ sobie sprawê z trudnej sytuacji spo³eczno - ekonomicznej Polski 27 . W ramach rozpoczêtych w 1989 roku zmian ustrojowych, podjêto równie¿ istotne kwestie dotycz¹ce modelu funkcjonowania polskiej oœwiaty. Zosta³y one zawarte w og³oszonych w 1990 roku tzw. priorytetach edukacyjnych nowo nazwanego Ministerstwa Edukacji Narodowej. Dotyczy³y miêdzy innymi dostosowania szkolnictwa do potrzeb odradzaj¹cego siê spo³eczeñstwa wolnorynkowego, odst¹pienie od jednakowych dla wszystkich uczniów programów i podrêczników, zast¹pienie dominuj¹cego dotychczas nauczania "informacyjnego" modelem "usamodzielniaj¹cym i aktywizuj¹cym". Ponadto, z dniem 1 wrzeœnia 1990 roku, po wielu la10 tach przerwy do szkó³ wprowadzono nauczanie religii. Zmiany dotyczy³y tak¿e sposobu zarz¹dzania oœwiat¹. Administracja oœwiatowa (kuratorzy oœwiaty) zosta³a wydzielona z administracji ogólnej, a szkolnictwo podstawowe zaczêto przygotowywaæ do przejêcia przez samorz¹dy lokalne. Jednoczeœnie mo¿na by³o obserwowaæ niekorzystne decyzje, rozwi¹zania i posuniêcia, spowodowane przede wszystkim wzglêdami ekonomicznymi. Przejêcie przedszkoli przez samorz¹dy lokalne od 1stycznia 1991 roku doprowadzi³o do likwidacji wielu tych placówek. W szko³ach, wskutek braku œrodków finansowych, zlikwidowano wiêkszoœæ zajêæ pozalekcyjnych i znaczn¹ czêœæ kosztów zwi¹zanych z kszta³ceniem przerzucono na barki rodziców 28 . W sierpniu 1991 roku, zgodnie z zarz¹dzeniem MEN, obni¿ono w Szkole Podstawowej nr 3 wymiar godzin ucznia i wprowadzono minimum programowe, redukuj¹c o 4 iloœæ godzin w ka¿dej klasie. Mimo pocz¹tkowego zadowolenia uczniów, ju¿ we wrzeœniu, po przekazaniu rodzicom informacji o minimum programowym oraz likwidacji zajêæ pozalekcyjnych w ramach kó³ zainteresowañ, zespo³ów dydaktyczno - wyrównawczych, zajêæ rekreacyjno - sportowych, wprowadzone zmiany wywo³a³y niepokój. Zarówno nauczyciele, jak i rodzice obawiali siê znacznego zubo¿enia wiedzy uczniów. Taka sytuacja dotyka³a uczniów zdolnych, którzy nie mogli rozwijaæ siê na zajêciach dodatkowych, ale przede wszystkim uczniów s³abych, który zostali pozbawieni szansy na wyrównanie braków w wiadomoœciach i umiejêtnoœciach. Bardzo ubogie by³y tak¿e œrodki przeznaczone na utrzymanie i remonty szko³y, dlatego rodzice postanowili opodatkowaæ siê na ten cel. Dziêki pozyskanym w ten sposób funduszom wymieniono okna w izbach lekcyjnych oraz odnowiono klasy. Okaza³o siê jednak, ¿e w odnowionej za pieni¹dze rodziców szkole, brakuje funduszy na pomoce dydaktyczne i zniszczony d³ugoletnim u¿ywaniem sprzêt. Sprawa istotn¹ by³ równie¿ brak œrodków finansowych na wymianê instalacji elektrycznej i kanalizacji. Sytuacja w szkole, podobnie jak w wielu innych w ca³ej Polsce, stawa³a siê coraz trudniejsza. Zbyt ma³e nak³ady na oœwiatê i przerzucenie kosztów utrzymania budynku na barki rodziców przyczyni³y siê do strajku pracowników Szko³y Podstawowej nr 3 w dniu 10 maja 1993 roku 29 . Na efekty zaistnia³ej sytuacji i odpowiedŸ na ¿¹dania pracowników nie trzeba by³o d³ugo czekaæ. W dniu 25 maja 1998 w Krakowie ówczesny minister edukacji, Miros³aw Handke, zapowie11 dzia³ w postaci tzw. "¿ó³tej ksi¹¿eczki" reformê systemu edukacji w Polsce 30 . Wa¿ny dla szko³y by³ rok szkolny 1994/95, w którym otrzyma³a od Rady miasta obiekt po zlikwidowanym przedszkolu przy ulicy Matejki. Odbywa³y siê tam lekcje klas I - III. Poprawi³y siê dziêki temu warunki lokalowe zarówno klasom m³odszym jak i starszym, które pozosta³y w budynku przy ulicy ¯wirki i Wigury 31. W drugiej po³owie paŸdziernika 1995 roku Kuratorium Oœwiaty i Wychowania w Zamoœciu dokona³o okresowej oceny pracy dydaktyczno - wychowawczej i opiekuñczej Szko³y Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim, ze szczególnym uwzglêdnieniem pracy dyrektora szko³y, mgr Ireny Kulczyñskiej. W karcie oceny pracy stwierdzono, i¿ "dyrektorka sumiennie wykonuje zadania w zakresie instrukta¿u, hospitacji, oceny pracy nauczyciela i inicjowania ró¿norodnych form doskonalenia kadry pedagogicznej. Efektywnoœæ tej pracy wyra¿a siê dobrymi wynikami ukoñczenia szko³y i wynikami egzaminów do szkó³ œrednich, jakie uzyskiwali uczniowie w ostatnich latach". Skutecznoœæ pracy pedagogicznej potwierdzaj¹ równie¿ osi¹gniêcia uczniów w konkursach przedmiotowych i wspó³zawodnictwie sportowym, dziêki którym szko³a nale¿y do najlepszych w województwie zamojskim. Wysoka ocenê dotycz¹c¹ efektów dzia³alnoœci otrzyma³a "trójka" równie¿ od samorz¹du Tomaszowa - organu prowadz¹cego szko³y podstawowe od stycznia 1995 roku 32 . W tym samym roku, zgodnie z wnioskiem Rady Pedagogicznej z dnia 22 stycznia 1993 roku: "wszcz¹æ starania i prace przygotowawcze do zmiany imienia szko³y" 33 , rozpoczêto cykl dzia³añ w kierunku nadania jej imienia Janusza Petera - lekarza, humanisty, regionalisty i spo³ecznika. W nastêpnym roku dzieñ 26 listopada po raz pierwszy obchodzono jako Œwiêto Szko³y, nawi¹zuj¹c do daty urodzin przysz³ego patrona. Nauczyciele i wychowawcy przybli¿ali uczniom sylwetkê tego znakomitego tomaszowianina, mi³oœnika sztuki i przyrody. Podkreœlali jego zas³ugi dla miasta i regionu jako budowniczego i dyrektora nowego szpitala tomaszowskiego, za³o¿yciela muzeum regionalnego. Wspomnienia by³ych ¿o³nierzy AK i BCh przedstawia³y go jako lekarza - partyzanta, który w czasie wojny uratowa³ ¿ycie wielu partyzantom polskim i radzieckim 34 . Kilka lat trwa³y przygotowania i starania ca³ej spo³ecznoœci szko³y o nadanie jej imienia doktora Janusza Petera. Podjêto w tym 12 celu wiele dzia³añ. Jednym z najwa¿niejszych by³o otwarcie izby pamiêci poœwiêconej przysz³emu patronowi, którego dokonali, tradycyjnie przecinaj¹c wstêgê, bur mistrz miasta R yszard Koprowski, dyrektor szko³y Irena Kulczyñska i uczennica kl. VIII d Monika Pisarczyk. Zbiór eksponatów w izbie pamiêci tworz¹ ciekawe pami¹tki po doktorze Peterze w postaci ksi¹¿ek i specjalistycznych artyku³ów jego autorstwa, fotografii, dyplomów, narzêdzi chirurgicznych, a nawet skamielin wydobytych z ziemi rêk¹ doktora - hobbysty ar cheologa. Wœród eksponatów szczególne miejsce zajmowa³y obrazy, które wysz³y spod pêdzla Petera, œwiadcz¹ce o du¿ej wra¿liwoœci artystycznej przysz³ego patrona. Po uroczystym otwarciu izby pamiêci autor monografii o Peterze, Janusz Brodowski spotka³ siê z uczniami klas starszych, którzy wys³uchali ciekawych opowieœci o ¿yciu patrona, a tak¿e zostali zachêceni do poznawania historii naszego miasta i regionu 35 . Doktor Janusz Peter urodzi³ siê 26 XI 1891 roku w Skole, w powiecie Stryj we Wschodniej Ma³opolsce. Tytu³ doktora wszechnauk medycznych otrzyma³ w 1923 roku. W 1927 roku przyby³ ze Lwowa do Tomaszowa i tu obj¹³ stanowisko dyrektora szpitala powiatowego. Funkcjê tê pe³ni³ bez przerwy do 1963 roku, co by³o ewenementem w skali kraju. W okresie okupacji kierowany przez dyrektora Petera tomaszowski szpital odegra³ wybitn¹ rolê w konspiracyjnym leczeniu chorych i niesieniu pomocy rannym ¿o³nierzom i partyzantom, co potwierdzaj¹ liczne publikacje, wydawnictwa i wspomnienia na temat tamtych dni 36 . W dniu 26 listopada 1997 roku, po trzyletnich przygotowaniach odby³a siê uroczystoœæ nadania Szkole Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim imienia doktora Janusza Petera. Uroczystoœci otworzy³a dyrektor szko³y Irena Kulczyñska, która przedstawi³a przygotowania i dzia³ania szko³y w celu nadania jej imienia doktora Janusza Petera, cz³owieka bardzo zwi¹zanego z naszym miastem, wielkiego spo³ecznika i humanisty. Wa¿n¹ dla szkolnej spo³ecznoœci chwilê uœwietnili liczni goœcie. Przybyli m.in. Janina Kraus - siostrzenica Petera, ksi¹dz pra³at Zygmunt ¯uchowski, ksi¹dz dziekan Jan Krawczyk, ksi¹dz Hermenegild Fr¹ka³a, ksi¹dz Henryk Kulik, senator Stanis³aw Majdañski, dyrektor generalny Urzêdu Wojewódzkiego Karol £ypka, przedstawiciel Kuratorium w Zamoœciu Jan Lelonek, przewodnicz¹cy Rady Miasta Mieczys³aw Chy¿yñski, burmistrz R yszard Koprowski, cz³on13 kowie Zarz¹du Miasta, naczelnik wydzia³u oœwiaty Henryk Nowosad, ordynator oddzia³u chirurgicznego Zbigniew Typek, nauczyciele, delegacje uczniów, rodzice i sponsorzy. W g³ównym punkcie uroczystoœci na rêce dyrektor Ireny Kulczyñskiej, przewodnicz¹cy Rady Miasta Mieczys³aw Chy¿yñski przekaza³ akt nadania imienia szkole, a burmistrz R yszard Koprowski przekaza³ sztandar. Po czêœci artystycznej uczniowie z³o¿yli uroczyste œlubowanie 37 . W dniu 26 listopada 1999 roku szko³a obchodzi³a swoje 35 urodziny i drug¹ rocznicê nadania jej imienia doktora Janusza Petera. Z tej okazji uczniowie i nauczyciele brali udzia³ we Mszy Œwiêtej w koœciele Najœwiêtszego Serca Pana Jezusa. Nastêpnie w szkole odby³a siê uroczysta akademia z udzia³em goœci, którymi byli pracuj¹cy niegdyœ nauczyciele oraz przedstawiciele w³adz miasta 38 . W ramach obchodów 35-lecia Szko³y Podstawowej Nr 3 im. doktora Janusza Petera zorganizowano retrospektywn¹ wystawê 14 prac plastycznych w holu Tomaszowskiego Domu Kultury. Ekspozycja zawiera³a 144 prace wykonane w okresie dziewiêciu lat na lekcjach plastyki i zajêciach kó³ka plastycznego prowadzonych przez pani¹ mgr Iwonê Jêdruszko 39 . W 1999 roku zaczêto wdra¿aæ reformê systemu edukacji, która by³a jedn¹ w zapowiadanych przez rz¹d premiera Jerzego Buzka, czterech reform ustrojowych pañstwa: administracyjnej, - s³u¿by zdrowia, - emerytalnej i oœwiatowej. Do przeprowadzenia refor my wykorzystywano trzy wa¿ne czynniki mobilizuj¹ce: narastaj¹c¹ potrzebê sprostania wyzwaniom, wynikaj¹cym ze spodziewanego cz³onkostwa w Unii Europejskiej, koniecznoœæ zmian ustrojowych w zwi¹zku z wprowadzeniem dnia 1 stycznia 1999 roku nowego podzia³u administracyjnego kraju, zarysowuj¹cym siê g³êbokim ni¿em demograficznym w populacji 6 - 7-latków. Ministerstwo Edukacji Narodowej za³o¿y³o trzy podstawowe cele, dla których wprowadzono reformê: - upowszechnienie wykszta³cenia na poziomie œrednim i wy¿szym; - zwiêkszenie dostêpu dzieci do edukacji; - podniesienie jakoœci kszta³cenia i stworzenie w³aœciwych relacji miêdzy wiedz¹ zdobywan¹ w szkole, uczeniem siê i wychowaniem 40 . Odpowiedni¹ ustawê pod nazw¹ "Przepisy wprowadzaj¹ce reformê ustroju szkolnego" przyj¹³ Sejm w dniu 8 stycznia 1999 roku. Przewidywa³a ona odejœcie od dotychczasowej oœmioletniej szko³y podstawowej i czteroletniego liceum i stworzenie trójstopniowego systemu kszta³cenia (art. 9 Ustawy): 1. szeœcioletnia szko³a podstawowa, koñcz¹ca siê w ostatnim roku nauki sprawdzianem wiedzy. 2. trzyletnie gimnazjum, koñcz¹ce siê w ostatnim roku nauki egzaminem, daj¹ce mo¿liwoœæ dalszego kszta³cenia w liceum profilowanym lub w szkole zawodowej. 3. szko³y ponadgimnazjalne 41 . Reforma "wystartowa³a" 1 wrzeœnia 1999 roku. Zgodnie z uchwa³¹ Nr VIII /52/99 Rady Miejskiej w Tomaszowie Lub Szko³a Podstawowa Nr 3 im. doktora Janusza Petera pozosta³a szeœcioletni¹ szko³¹ podstawow¹. W roku szkolnym 1999/2000 klasy szóste przesz³y do Gimnazjum nr 1 w Tomaszowie Lubelskim, a uczniowie klas pierwszych i czwartych z obwodu by³ej Szko³y Podstawowej nr 5 przyszli do naszej szko³y. W roku szkolnym 2000/2001 15 ostatnie klasy ósme opuœci³y mury Szko³y Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim. W bie¿¹cym roku Szko³a Podstawowa Nr 3 im. doktora Janusza Petera w Tomaszowie Lubelskim obchodzi jubileusz 40-lecia pracy. Przez wszystkie te lata by³a i nadal jest w mieœcie szko³¹ wiod¹c¹. Na ten sukces z³o¿y³a siê ciê¿ka, wieloletnia praca, a tak¿e fakt, i¿ szko³a "mia³a szczêœcie" do bardzo dobrych dyrektorów, wspania³ych nauczycieli i zdolnych uczniów. Mury "Trójki" opuœci³o wielu absolwentów, którzy ukoñczyli póŸniej renomowane polskie uczelnie. Dziœ, po czterdziestu latach istnienia szko³y, mo¿na stwierdziæ z ca³¹ pewnoœci¹, ¿e na zawsze wpisa³a siê w historiê Tomaszowa swoimi osi¹gniêciami dydaktycznymi, wychowawczymi i opiekuñczymi. Irena Garbacz 16 DROGI WYBORU IMIENIA SZKO£Y "Istniej¹ trzy metody wychowania: pierwsza - przez przyk³ad, druga - przez przyk³ad, trzecia - przez przyk³ad." /A. Schweitzer/ I. Z KART KRONIKI SZKOLNEJ. Czterdziestoletnia historia Szko³y Podstawowej nr 3 rozpoczê³a siê od 1 wrzeœnia 1964 r. kiedy to pierwsi uczniowie przekroczyli jej progi. Od roku szkolnego 1966/67 szko³a nosi³a imiê XX - lecia PRL. Oto zapis ze szkolnej kroniki: "W roku szkolnym 1966/67 Komitet Rodzicielski zakupi³ dla szko³y piêkny haftowany sztandar. Z jednej strony na purpurze srebrzy siê god³o naszego pañstwa - bia³y orze³ oraz napis: Szko³a Podstawowa nr 3 im. XX - lecia PRL w Tomaszowie Lub. Na bia³ej stronie, poœrodku wyszyty jest emblemat oœwiaty ksi¹¿ka i p³on¹cy znicz. Nad nim z³oci siê napis "Nauka i praca - Tobie Ojczyzno 1967". Jak mo¿na wywnioskowaæ z tego zapisu, nadanie imienia szkole by³o aktem politycznym, odgórnym, nie maj¹cym zwi¹zku z procesem wychowawczym. Nauczyciele i uczniowie musieli zaakceptowaæ ten fakt, a o pracy wychowawczej zwi¹zanej z nadaniem imienia szkole kronika milczy. Zmiany polityczne zachodz¹ce w naszym kraju w latach osiemdziesi¹tych i dziewiêædziesi¹tych usunê³y z nazwy szko³y to imiê. Od roku 1989 szko³a nie mia³a go w swojej nazwie. Nauczyciele jednak odczuwali potrzebê wzbogacenia swej pracy wychowawczej. W planach wychowawczych szko³y od roku 1993 pojawi³o siê zadanie: praca nad wyborem patrona szko³y. Wszyscy cz³onkowie szkolnej spo³ecznoœci mogli przedstawiæ swoje propozycje, które by³y dyskutowane na posiedzeniach rady pedagogicznej. Nauczyciele zwracali uwagê na fakt, ¿e nie z ka¿d¹ postaci¹ m³odzie¿ bêdzie siê jednakowo silnie identyfikowa³a. Nie umniejszaj¹c walorów wychowawczych postaciom i wzorcom historycznym podkreœlali, ¿e cz³owieka kszta³tuj¹ warunki i ludzie z jego otoczenia, wzorce niezbyt odleg³e zarówno w czasie, jak i w przestrzeni. Wszyscy wychowawcy œwiadomi byli tego, ¿e podjêcie decyzji o wyborze patrona bêdzie wymaga³o w³¹czenia jej postaci do ró¿norodnych dzia³añ o charakterze wychowawczym. Powinna to byæ uznana i nieprzeciêtna postaæ, bêd¹ca symbolem treœci idei oraz wartoœci trwa³ych w tradycji narodowej. Te w³aœnie wartoœci nauczyciele zamierzali przybli¿yæ uczniom i wykorzystaæ jako wa¿ny element w kszta³towaniu postaw. Aby wytworzyæ miêdzy wychowankami a postaci¹ patrona prawdziwe wiêzi uczuciowe koniecznym sta³o siê, by zarówno wybór patrona, jak i dalsza praca wokó³ niego odbywa³a siê przy mo¿liwie jak najwiêkszym udziale cz³onków spo³ecznoœci uczniowskiej. 17 II. ETAPY PRACY WYCHOWAWCZEJ ZWI¥ZANEJ Z WYBOREM PATRONA SZKO£Y. Rozpoczêty w roku szkolnym 1994/95 pierwszy etap pracy wychowawczej zwi¹zanej z wyborem patrona szko³y przebiega³ pod has³em: "Szukamy Patrona naszej szko³y ". 1. Na spotkaniu z samorz¹dem uczniowskim dyrektor szko³y, pani Irena Kulczyñska, zaproponowa³a podjêcie prac zwi¹zanych z wyborem patrona i nadaniem imienia szkole. 2. Przedstawiciele Samorz¹du Uczniowskiego i dyrekcji szko³y sformu³owali ogólne zadania w tym zakresie ustalaj¹c kryteria wyboru i kierunek poszukiwañ. Ustalono, aby poszukiwania dotyczy³y ludzi zas³u¿onych dla regionu tomaszowskiego w ró¿nych dziedzinach ¿ycia spo³ecznego np. historii, techniki, medycyny, sztuki i aby postaæ patrona by³a bliska dzieciom. 3. Podjêcie decyzji o przyst¹pieniu spo³ecznoœci uczniowskiej do wyboru patrona szko³y oraz zobowi¹zanie poszczególnych poziomów klas do przedstawienia w³asnego kandydata na patrona szko³y. 4. Prowadzone pod kierunkiem wychowawców przygotowania do wyboru patrona. Poszczególne klasy po ustaleniu kandydata stara³y siê w mo¿liwie bogaty i atrakcyjny sposób propagowaæ tê postaæ. Organizowane by³y wyst¹pienia na apelach szkolnych, wystawy, gazetki, w specjalnie przygotowanym miejscu m³odzie¿ umieszcza³a has³a i materia³y propaguj¹ce kandydata. 5. Po up³ywie miesiêcy, w wyznaczonym dniu podczas lekcji wychowawczych uczniowie z wychowawcami g³osowali na jedn¹ z przedstawionych postaci. 6. Specjalnie powo³ana komisja do obliczania g³osów przedstawi³a wynik g³osowania na uroczystym apelu. Przewa¿aj¹ca liczba g³osów przypad³a doktorowi Januszowi Peterowi. Pani dyrektor Irena Kulczyñska w swoim wyst¹pieniu podkreœli³a rolê wspólnie podjêtej decyzji oraz uœwiadomi³a wszystkim cz³onkom szkolnej spo³ecznoœci, jakie zadania staj¹ przed nimi. Praca wychowawcza z patronem trwaj¹ca do momentu nadania jego imienia szkole trwa³a blisko trzy lata. Polega³a ona na przybli¿eniu uczniom postaci doktora Janusza Petera jako wzoru, w oparciu o który mog¹ budowaæ sobie idea³ w³asnej osoby oraz rozwi¹zywaæ wiele problemów codziennego ¿ycia. Podjête zosta³y starania, by doktora Janusza Petera przedstawiæ uczniom nie tylko jako cz³owieka o okreœlonych cechach, lecz jako cz³owieka, który w okreœlony sposób zachowywa³ siê w ró¿nych sytuacjach. Fakty z ¿ycia doktora a tak¿e ukazywanie nastêpstwa jego dzia³añ poszerzy³y wiedzê m³odzie¿y o spo³ecznym dzia³aniu ludzi. 18 III. PRZEBIEG UROCZYSTOŒCI NADANIA IMIENIA DOKTORA JANUSZA PETERA SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 3 W TOMASZOWIE LUBELSKIM Uwieñczeniem trzyletniej pracy wychowawczej zwi¹zanej z osob¹ doktora Janusza Petera by³o nadanie szkole jego imienia w dniu 26 listopada 1997 r. Datê tê wybrano nieprzypadkowo, bowiem w dniu urodzin patrona szko³y. "Dzieñ 26 listopada 1997 r. zapisany bêdzie z³otymi zg³oskami w historii Szko³y Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim. Po trzyletnich przygotowaniach nast¹pi dziœ fina³ pracy zmierzaj¹cej do nadania szkole imienia doktora Janusza Petera, znakomitego tomaszowskiego lekarza, regionalisty, humanisty, spo³ecznika" - tymi s³owami dyrektor szko³y mgr Irena Kulczyñska otworzy³a oficjaln¹ uroczystoœæ z okazji nadania imienia szkole. Po krótkim powitaniu wszyscy zaproszeni goœcie, nauczyciele, uczniowie i rodzice udali siê do koœcio³a p.w. Najœwiêtszego Serca Jezusowego, gdzie wziêli udzia³ w uroczystej mszy œwiêtej, podczas której zosta³ poœwiêcony sztandar szko³y. Szkoln¹ uroczystoœæ licznie zaszczycili znakomici goœcie : Janina Kraus - siostrzenica Petera, która przyjecha³a wraz z córk¹ z Krakowa, ks. pra³at Zygmunt ¯uchowski, ks. dziekan Jan Krawczyk, ks. dziekan Hermenegild Fr¹ka³a, ks. Henryk Kulik, senator RP Stanis³aw Majdañski, dyrektor generalny Urzêdu Wojewódzkiego Karol £ypka, przedstawiciel Kuratorium Oœwiaty w Zamoœciu Jan Lelonek, przewodnicz¹cy Rady Miejskiej Mieczys³aw Chy¿yñski, burmistrz miasta Ryszard Koprowski, cz³onkowie Zarz¹du Miasta, ordynator oddzia³u chirurgicznego Szpitala Miejskiego Zbigniew Typek, nauczyciele, delegacje uczniów rodzice, sponsorzy. Uroczystoœæ ta by³a œwiêtem przede wszystkim dla dzieci i m³odzie¿y, dlatego to oni w g³ównej mierze brali w niej udzia³. G³ównym punktem uroczystoœci, wzbudzaj¹cym najwiêksze emocje wœród zebranych byt moment przekazania na rêce pani dyrektor Ireny Kulczyñskiej przez przewodnicz¹cego Rady Miasta aktu nadania imienia szkole oraz moment przekazania sztandaru przez burmistrza Ryszarda Koprowskiego. G³osy uczniów powtarzaj¹cych rolê œlubowania dr¿a³y nieco, gdy mówili: ,,Œlubujê uroczyœcie na sztandar szko³y im. doktora Janusza Petera wobec dyrekcji szko³y, wychowawców, rodziców i kolegów, ¿e swoim postêpowaniem i zachowaniem bêdê godnie reprezentowa³ szkolê, id¹c za przyk³adem jej patrona, doktora Janusza Petera, rzeteln¹ nauk¹ i prac¹ przyczyniaæ siê bêdê do rozkwitu mojej ojczyzny, Rzeczpospolitej Polskiej". 19 Kolejnych emocji zebranym dostarczy³a czêœæ artystyczna, na któr¹ z³o¿y³y siê fragmenty wspomnieñ Petera zapisane w kronice szpitalnej oraz poemat na czeœæ patrona autorstwa Beaty Bender, uczennicy kl. VIII d. Ten obszerny utwór w poetyckiej formie przedstawi³ koleje ¿ycia i pracy doktora Janusza Petera. Wiele w nim podziwu dla niezwyk³ej osobowoœci: "Co on zrobi³ sw¹ rêk¹ nie sposób wyraziæ. Szpital, muzeum stworzy³, pokona³ nieufnoœæ i nauczy³ tych ludzi, co bali siê darzyæ siebie i drugich mi³oœci¹, ¿e przegni³e próchno mo¿na jeszcze ocaliæ, wykorzystaæ, wydobyæ. Tomaszów nie by³ jego miejscem urodzenia, ale Peter ukocha³ to miasto i ludzi. i ju¿ go nie opuœci³ - tu szuka³ natchnienia by budowaæ œwiat z sercem - nad tym wci¹¿ siê trudzi³". Nastêpnie przedstawiciele w³adz wojewódzkich i lokalnych oraz rodzice i nauczyciele sk³adali na rêce dyrektor Ireny Kulczyñskiej gratulacje i ¿yczenia. Na zakoñczenie uroczystoœci odbywaj¹cych siê w budynku szko³y siostrzenica doktora Janusza Petera dokona³a ods³oniêcia popiersia patrona szko³y i tablicy pami¹tkowej. Autorem popiersia by³ - obecny wœród goœci - artysta plastyk Jerzy Hycki, tablica pami¹tkowa zosta³a ufundowana przez rodziców, pañstwa Syrtów. W holu budynku szko³y przy ul. Matejki ods³oniêto portret Janusza Petera wykonany technik¹ olejn¹ przez Mariê Krenz. Koñcowym akcentem uroczystoœci by³o zwiedzanie Izby Pamiêci. Wzbogacona o unikalne zdjêcia, materia³y, ilustracje z ¿ycia patrona wzbudzi³a zainteresowanie zwiedzaj¹cych, a siostrzenica doktora Petera, pani Janina Kraus opowiedzia³a o innych osobach widocznych na zdjêciach razem z doktorem Peterem. Uroczystoœæ nadania imienia doktora Janusza Petera Szkole Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim odbi³a siê szerokim echem wœród mieszkañców miasta. Napisa³a o niej lokalna prasa, sprawozdania pokaza³a tomaszowska telewizja. Z tej uroczystej okazji Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne wyda³o monografiê Janusza Petera pt. "Doktor Janusz Peter - spo³ecznik i regionalista " pióra Janusza Brodowskiego. Okaza³o siê wiêc, ¿e droga, któr¹ obraliœmy, by³a s³uszna, a wytyczone przed kilku laty zagadnienia do pracy wychowawczej zwi¹zanej z patronem pozwoli³y zintegrowaæ dzieci, rodziców, nauczycieli i przedstawicieli œrodowiska lokalnego. 20 IV. PATRON SZKO£Y INSPIRACJ¥ DO ORGANIZOWANIA PRACY WYCHOWAWCZEJ Przemyœlenia i refleksje nad postaci¹ doktora Janusza Petera pozwoli³y w naszym œrodowisku uznaæ go za wspania³y wzór do naœladowania. Po siedmiu latach od uroczystoœci nadania szkole Jego imienia, wykrystalizowa³y siê i wesz³y na stale do kanonu pracy wychowawczej ró¿norodne formy pracy z osob¹ patrona. Naczelne miejsce wœród nich zajmuje Œwiêto Szko³y. Jest to jedna z kulminacyjnych form naszej pracy wychowawczej z bohaterem szko³y. W tym dniu, wolnym od zajêæ lekcyjnych, wszyscy cz³onkowie szkolnej spo³ecznoœci uczestnicz¹ w uroczystej mszy œwiêtej, odprawianej w intencji patrona szko³y. Nastêpnie, ju¿ w budynku szko³y, przed popiersiem naszego patrona zostaj¹ z³o¿one kwiaty. Kwiaty sk³adamy równie¿ na grobie doktora Janusza Petera, którym uczniowie szko³y opiekuj¹ siê systematycznie. Tradycj¹ sta³y siê coroczne konkursy organizowane w ró¿nych grupach wiekowych: - literacki - uczniowie w ró¿nych formach wypowiedzi prezentuj¹ swoje myœli na temat stawiania sobie ¿yciowych celów i osi¹gania ich, - plastyczny - pod has³em „Œladami doktora Janusza Petera”, - poetycki - na najpiêkniejszy wiersz o patronie szko³y. Rozstrzygniêcie konkursów odbywa siê w dniu Œwiêta Szko³y, a zwyciêskie prace eksponuje siê na gazetkach szkolnych i w jednej z gablot Izby Pamiêci. W bibliotece szkolnej listopad jest miesi¹cem poœwiêconym patronowi szko³y. Organizujemy ekspozycjê ksi¹¿ek i artyku³ów o doktorze Januszu Peterze a tak¿e wystawê archiwalnych zdjêæ. Ka¿dego roku te ekspozycje s¹ ciekawsze, gdy¿ wzbogacaj¹ je uczniowie zdobytymi przez siebie materia³ami. Spoœród innych form pracy wychowawczej z patronem szko³y, nie zwi¹zanych z samym Œwiêtem Szko³y, a prowadzonych w ci¹gu ca³ego roku szkolnego mo¿na jeszcze wymieniæ: - utrzymywanie œcis³ego kontaktu z Muzeum Regionalnym, wyjœcia na wystawy, zaproszenie pracowników na prelekcje i odczyty, - wycieczki uczniów do miejsc, w których pracowa³ i mieszka³ patron szko³y, - uroczyste objêcie i pe³nienie patronatu nad ulic¹ nazwan¹ imieniem doktora Janusza Petera, - popularyzowanie sylwetki patrona na ró¿nych zajêciach w szkole i poza szko³¹, z wykorzystaniem dotychczas zebranych materia³ów, - wprowadzanie uczniów w rolê popularyzatorów wiedzy o patronie dla klas ni¿szych, rodziców, œrodowiska lokalnego, - opracowanie tematyki i konspektów lekcji wychowawczych zwi¹zanych z osob¹ patrona szko³y. Pami¹tk¹ nadania imienia szkole jest sztandar. Zdobycie go przez szko³ê to wprowadzenie w jej ¿ycie wa¿nego symbolu, poprzez który staramy siê uczyæ rozumienia i szacunku dla symboli narodowych. Sztandar szko³y uczestniczy we 21 wszystkich wa¿nych momentach ¿ycia szkolnego. Ka¿dego roku dopracowujemy siê nowych form, wzbogacamy i ulepszamy ju¿ stosowane, dbamy o to, aby sztandar w okreœlonych sytuacjach przebywa³ wœród dzieci i m³odzie¿y. Na co dzieñ znajduje siê on na honorowym miejscu w jednej z gablot Izby Pamiêci, gdzie jest wyeksponowany. Ka¿dego roku jest uroczyœcie przyjmowany przez uczniów najstarszych klas. Podczas Œwiêta Szko³y obchodzimy równie¿ rocznicê wrêczenia sztandaru. Nale¿y podkreœliæ, ¿e udzia³ sztandaru w wa¿nych uroczystoœciach szkolnych i podnios³ych chwilach miasta i kraju jednoczy szkoln¹ spo³ecznoœæ, pomaga w tworzeniu uroczystego i podnios³ego nastroju. O sukcesie w pracy wychowawczej decyduje klimat szko³y, szacunek dla jej symboli i dokonañ, identyfikowanie siê z nimi wychowanków. Niemal ka¿da sytuacja wychowawcza zawiera w sobie potencjalne mo¿liwoœci dokonywania zmian w sferze emocjonalnej ucznia. Jednak, ¿eby stosunek wychowanka do siebie samego i swojej dzia³alnoœci, do innych ludzi i ich czynów by³ zgodny z programem wychowawczym szko³y i preferowanymi w nim wartoœciami, nauczyciele powinni byæ organizatorami doœwiadczeñ uczniów w zakresie ich ¿ycia emocjonalnego. To w³aœnie miêdzy innymi praca z patronem pozwala nadawaæ wartoœæ rzeczom i sprawom dot¹d obojêtnym, dokonywaæ przewartoœciowañ, modyfikowaæ hierarchiê wartoœci, wzmacniaæ motywacje wychowanków, kszta³towaæ okreœlony poziom wra¿liwoœci emocjonalnej wobec rodziny, szko³y, ojczyzny. W czasie, kiedy coraz trudniej o autorytety, o wzorce godne naœladowania, o ludzi, którzy potrafi¹ swoim przyk³adem poci¹gn¹æ, porwaæ za sob¹ innych, warto twórczo wykorzystywaæ w pracy wychowawczej postaæ patrona szko³y. M³odzie¿ pragnie widzieæ ¿ycie szkolne ustawicznie wzbogacone o nowe elementy, wyzwalaj¹ce jej poznawcze d¹¿enia. Jest rzeczywist¹ potrzeb¹ wychowanków, by pielêgnacja idea³ów patrona szko³y, popularyzowanie jego œwiata wartoœci by³y twórczo adaptowane do obecnych przysz³ych celów ¿yciowych uczniów. Doœwiadczenia Szko³y Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim wykazuj¹, ¿e obok przybli¿ania postaci bohatera szko³y dzieciom, wa¿n¹ spraw¹ jest przybli¿anie tej postaci rodzicom. W ten sposób oddzia³ywania wychowawcze na dziecko s¹ konsekwentne i ujednolicone. Ludzie staj¹ siê wra¿liwi emocjonalnie poprzez kontakt z postaciami wartoœciowymi, wra¿liwymi, wytrwa³ymi. Jeœli kimœ takim stanie siê dla wychowanka osoba patrona szko³y, to ca³e szkolne ¿ycie, jego symbolika i obrzêdowoœæ dobrze pos³u¿¹ naczelnemu celowi, jakim jest wychowanie godnego cz³owieka. Joanna Przednowek 22 SUKCESY UCZNIÓW SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W TOMASZOWIE LUBELSKIM W LATACH 1990 - 2004 "Poznaj swe uzdolnienia i talent. Ten zaœ rozwijaj, by innym dopomaga³." Gracian Efektem pracy nauczycieli i uczniów s¹ osi¹gniêcia naukowe. W latach 1987 - 2004 mo¿emy siê poszczyciæ 136 finalistami i 58 laureatami wojewódzkich konkursów przedmiotowych, co zapewni³o nam czo³owe miejsce wœród szkó³ w województwie. LISTA LAUREATÓW Lp. Imiê i nazwisko laureata Konkurs Nauczyciel ucz¹cy 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. j. rosyjskiego biologiczny geograficzny matematyczny chemiczny chemiczny chemiczny wiedzy technicznej biologiczny biologiczny biologiczny polonistyczny j. rosyjskiego geograficzny wiedzy technicznej biologiczny biologiczny biologiczny j. rosyjskiego j. rosyjskiego chemiczny chemiczny fizyczny wiedzy technicznej wiedzy technicznej polonistyczny Biszczad Maria Podolak Maria Dzika Janina Baraniak Zofia Kulczyñska Irena Kulczyñska Irena Kulczyñska Irena Iwañska Danuta Piotrowska Anna Piotrowska Anna Piotrowska Anna O¿óg Teresa Biszczad Maria Krawczyk Jan Iwañska Danuta Piotrowska Anna Piotrowska Anna Piotrowska Anna Biszczad Maria Biszczad Maria Kulczyñska Irena Kulczyñska Irena Gosk Stanis³awa Iwañska Danuta Iwañska Danuta Chrzanowska Kazimiera ¯muda Joanna Chmielowiec Aneta Cymba³a Robert Iwañski Jaros³aw Iwañski Jaros³aw Tkaczyk Albert ¯muda Joanna Iwañski Jaros³aw Gielmuda Anna Organista Aneta Bajda Marek Szabat Monika Kot Agnieszka Krystyniecki Pawe³ Bednarczuk Artur Anio³ Rafa³ Walicki Nikodem Garbacz Joanna Palak Agnieszka Serwin Barbara ¯muda Robert Walicki Nikodem Parol Wojciech Bajda Marek Mokrzecki Rados³aw Chrzanowska Iwona 23 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. Garbacz Joanna Chmielewska Dorota Skiba Monika Cabanek Konrad Cabanek Konrad Ba³abuch Konrad O¿ga Katarzyna O¿ga Katarzyna Piróg Pawe³ Tys Mariusz Barcicki £ukasz Szurkowska Barbara Kot Ma³gorzata Wolter Dorota Terlecki Micha³ Tulidowicz Maria Bieñko Agnieszka Zatorski S³awomir Zatorski S³awomir Mu¿acz Andrzej Syty Marek Bender Beata Duszczyñska Anna Cieœlak Maksymilian Kowal Joanna Ko³cun Agnieszka Cymba³a Aniceta Tulidowicz Krzysztof Kozyra Aleksandra biologiczny chemiczny matematyczny biologiczny chemiczny matematyczny polonistyczny historyczny biologiczny fizyczny polonistyczny polonistyczny matematyczny matematyczny fizyczny chemiczny historyczny matematyczny fizyczny matematyczny historyczny polonistyczny polonistyczny polonistyczny historyczny matematyczny polonistyczny fizyczny humanistyczny 56. 57. 58. Syty Bartosz Syty Bartosz Syty Bartosz matematyczny przyrodniczy wiedzy o Biblii 24 Piotrowska Anna Kulczyñska Irena Baraniak Zofia Piotrowska Anna Kulczyñska Irena Kot Henryk Girguœ Joanna Bielecka Anna Piotrowska Anna Gosk Stanis³awa Gondek Stanis³awa O¿óg Teresa Kot Henryk Kot Henryk Gosk Stanis³awa Kulczyñska Irena Bielecka Anna Kot Henryk Gosk Stanis³awa Kot Henryk Bielecka Anna Wrzalik S³awomir Przednowek Joanna Chrzanowska Kazimiera Bielecka Anna Goral Maria Chrzanowska Kazimiera Gosk Stanis³awa Kudyba Irena Garbacz Irena Kot Henryk Tucka Bo¿ena Ks. Sawka Miros³aw Bardzo wymierne s¹ sukcesy sportowe naszych uczniów, potwierdzone licznymi pucharami i dyplomami. rok szkolny 1990/91 - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Wieloboju Sprawnoœciowym Dziewcz¹t, - I miejsce w Fina³ach Makroregionu Kielecko- Lubelskiego Ogólnopolskich Igrzysk M³odzie¿y Szkolnej w Wieloboju Sprawnoœciowym Dziewcz¹t, - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym dziewcz¹t, (na zawodach ogólnopolskich "Zielona Góra 1991" miejsce 28) rok szkolny 1991/92 - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym dziewcz¹t, (na zawodach ogólnopolskich "Bia³ystok 92" - miejsce 32) rok szkolny 1992/93 - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w "Pi³karskich Pi¹tkach" (VI miejsce na Makroregionie Kielecko-Lubelskim w Radomiu) - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym dziewcz¹t, (na zawodach ogólnopolskich "Grudzi¹dz 93'" - miejsce 12) rok szkolny 1995/96 - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym dziewcz¹t, (na zawodach ogólnopolskich "Suwa³ki 96'" - miejsce 30 ), - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym ch³opców, (na zawodach ogólnopolskich "Suwa³ki 96'" - miejsce 30 - Maciej Zatorski, Piotr Kusiak, Rafa³ Brodowski, Kamil DroŸdziel, Piotr Mazur, Pawe³ G³uszek ew. Bart³omiej Górniak) - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w "Pi³karskich Pi¹tkach" klas szóstych, - II miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w mini koszykówce dziewcz¹t, - Pitura Edyta - Mistrzyni Województwa Lubelskiego w wieloboju sprawnoœciowym, rok szkolny 1996/97 - II miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Sztafetowych Biegach Prze³ajowych dziewcz¹t, 25 - III miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Lidze Lekkoatletycznej dziewcz¹t, rok szkolny 1997/98 - III miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju LA dziewcz¹t, - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Lidze Lekkoatletycznej dziewcz¹t, - I miejsce w Halowych Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w LA, - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w pi³karskich "Jedenastkach" (VI miejsce w Makroregionalnych Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej rozegranych w Che³mie) rok szkolny 1998/99 - V miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym ch³opców - Lubartów 99; (Marcin Œcierka, Rafa³ Czok, Maciej Górniak, Sylwester Wronka, Przemys³aw Borucki, Bart³omiej S³oboda) rok szkolny 2000/2001 - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w mini siatkówce dziewcz¹t klas IV, - IV miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju LA dziewcz¹t, rok szkolny 2001/2002 - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym dziewcz¹t, (na zawodach ogólnopolskich "Bydgoszcz 2002" - miejsce 20 (D¹browska Katarzyna, Kierepka Katarzyna, Palak Iza, Kurz Lidia, Wicijewska Katarzyna, Iskierka Magdalena ), - I miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym ch³opców, (na zawodach ogólnopolskich "Bydgoszcz 2002" - miejsce 17 (Mateusz Paszt, Hubert Staniszewski, Patryk Jêdrzejewski, Maciej Skulimowski, Mateusz Ma³ka, Pawe³ Mosór) - I miejsce w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w mini siatkówce dziewcz¹t klas V i awans do Fina³ów Mistrzostw Polski, - VII miejsce w Mistrzostwach Polski w mini siatkówce dziewcz¹t klas V - tych (trójki) - wrzesieñ - Zabrze 2002, - IV miejsce w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w mini siatkówce dziewcz¹t klas IV, - Katarzyna D¹browska - rekord województwa lubelskiego w czwórboju lekkoatletycznym, 26 - Fina³y "Czwartków Ogólnopolskich w Warszawie" (Wioleta Górniak, Magdalena Rak, Justyna Zaleska) rok szkolny 2002/2003 - III miejsce w Wojewódzkich Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Czwórboju Lekkoatletycznym dziewcz¹t, - III miejsce w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w szachach (Maciej Dziedzic, Tomasz ¯¹d³o, Anna ¯¹d³o), - III miejsce w Mistrzostwach Polski w mini siatkówce dziewcz¹t klas VI - tych (trójki) - Milicz 2003 - czerwiec - I miejsce dziewcz¹t klas VI - tych w mini siatkówce (trójki) w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w ramach Igrzysk M³odzie¿y Szkolnej - Urzêdów 2003, - I miejsce dziewcz¹t klas V - tych w nieoficjalnych Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w mini siatkówce - Lublin 2003, oraz III miejsce dziewcz¹t klas V tych w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w ramach Igrzysk M³odzie¿y Szkolnej - Urzêdów 2003, - II miejsce dziewcz¹t klas IV - tych w nieoficjalnych Mistrzostwach Województwa Lubelskiego - Lublin 2003, - Udzia³ reprezentacji szko³y w Ogólnopolskich "Czwartkach Lekkoatletycznych" w Warszawie - ³¹cznie 10 osób (Zatorski Kamil, Jaremko Mateusz, Pe³ypyszyn Dominik, Matwiejszyn Amanda, Ha³asa Jolanta, Borucka Kamila, Zalewska Justyna, Brzozowska Ma³gorzata, Rak Magdalena, Wojciechowska Katarzyna), rok szkolny 2003/2004 - I miejsce Mistrzostwach Województwa Szkó³ Podstawowych w szachach; (Anna ¯¹d³o, Tomasz ¯¹d³o, Micha³ Karp, Mateusz Szewczuk) - zajêcie III miejsca dziewcz¹t klas V - tych w Mistrzostwach Woj. Lub. w mini pi³ce siatkowej - Lublin 2004, - zajêcie II i IV miejsca dziewcz¹t klas IV - tych w Mistrzostwach Woj. Lub. w mini pi³ce siatkowej - Lublin 2004, - I miejsce dziewcz¹t klas V - VI w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w Dru¿ynowych Biegach Sztafetowych; - I miejsce dziewcz¹t w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w Czwórboju Lekkoatletycznym (Magdalena Rak, Wioleta Górniak, Justyna Zaleska, Katarzyna Wojciechowska, Agnieszka Pietruch, Anna Kawka, Anna Kusiak ) oraz 19 miejsce na zawodach ogólnopolskich w Bydgoszczy, - III miejsce ch³opców w Mistrzostwach Województwa Lubelskiego w Czwórboju Lekkoatletycznym (Kusiak Jacek, Sikora Jakub, Dumicz Rafa³, Wolter Micha³, S³otwiñski Patryk, Pe³ypyszyn Dominik) 27 - Udzia³ w ogólnopolskiej edycji "Czwartków Lekkoatletycznych" w Warszawie; (Magdalena Rak, Wioleta Górniak, Justyna Zaleska, Katarzyna Wojciechowska, Jolanta Ha³asa, Iwona Szymczuk, Jacek Kusiak, Kamil Zatorski, Dominik Pe³ypyszyn) - VI miejsce dziewcz¹t klas VI - tych w Mistrzostwach Polski w mini siatkówce Zabrze 2003 - wrzesieñ - X miejsce dziewcz¹t klas V - tych w Mistrzostwach Polski w mini siatkówce Zabrze 2003 - wrzesieñ - I miejsce dziewcz¹t klas VI - tych w Mistrzostwach Woj. Lub. w mini pi³ce siatkowej - Bia³a Podlaska 2004 r. - awans do zawodów ogólnopolskich w Zabrzu - wrzesieñ 2004; - VII miejsce dziewcz¹t klas VI - tych w Mistrzostwach Polski w mini siatkówce Zabrze 2004 - wrzesieñ Szko³a mo¿e byæ dumna z artystycznych sukcesów utalentowanych plastycznie wychowanków, którzy byli nagradzani w konkursach miêdzynarodowych, ogólnopolskich, wojewódzkich i innych. INDIE - SHANKAR'S INTERNATIONAL CHILDREN'S COMPETITION - w 2001 r. srebrne medale oraz listy gratulacyjne od Ambasadora Rzeczpospolitej w Indiach otrzyma³y : Ewelina Torbiak i Joanna Cieæko JAPONIA - XXIX Przegl¹d Twórczoœci Plastycznej - w 1999 r. srebrne medale : Anita Bartecka i Magdalena Cis³o kl.VI br¹zowy medal : Anna Samulak kl.V JAPONIA - XXX Przegl¹d Twórczoœci Plastycznej - w 2000 r. srebrny medal : Andrzej Rachañski kl.IV PORTUGALIA - NOVA ZAGORA - w 2003 r. z³ote medale - Beata Branach kl.V i Dagmara Chmiel kl.III MACEDONIA - Miêdzynarodowy Konkurs Plastyczny dla Dzieci i M³odzie¿y "MA£Y MONMARTR" Z£OTA PALETA dla szko³y - w 2002 r. Z³ote Palety otrzymali : - w 2000 r. - Dominika O¿ga kl.V - w 2002 r. - Paulina Œwica kl.IV - w 2004 r. - Dagmara Chmiel kl. III Anna Piotrowska 28 RODZICE I SZKO£A. Obraz szko³y widziany z perspektywy kilkunastu lat mojej pracy jako dyrektora szko³y podlega nieustannym przeobra¿eniom. Wynikaj¹ one ze zmieniaj¹cych siê warunków ¿ycia w naszym kraju, a tak¿e z bardzo istotnych zmian w samej oœwiacie. Kiedy w 1991 roku objê³am stanowisko dyrektora szko³y, w oœwiacie mia³y miejsce bardzo powa¿ne ciêcia bud¿etowe. Zmniejszono liczbê godzin dydaktycznych dla uczniów, a o jakichkolwiek wydatkach na remonty nie by³o mowy. Tymczasem stan techniczny budynku szko³y wymaga³ natychmiastowych nak³adów na kapitalny remont. Przeciekaj¹cy dach, wypadaj¹ce okna, od lat nie malowane sale lekcyjne - oto obraz szko³y w tym czasie. Jedynym wyjœciem by³o skierowanie proœby do rodziców o pomoc w tej trudnej sytuacji. Odzew by³ natychmiastowy. W ci¹gu dwóch tygodni w czasie wakacji zosta³y pomalowane wszystkie sale lekcyjne i korytarze. Do prac w³¹czyli siê równie¿ nauczyciele i wszyscy pracownicy administracji i obs³ugi. Kuratorium Oœwiaty doceniaj¹c zaanga¿owanie rodziców wygospodarowa³o œrodki na pokrycie dachu. W ten sposób zapocz¹tkowano bardzo dobr¹ wspó³pracê z rodzicami. Zaowocowa³a ona zdecydowan¹ popraw¹ warunków lokalowych. Wymienione zosta³y okna we wszystkich salach lekcyjnych, dokonano remontu sanitariatów i korytarzy. Warunki pracy szko³y uleg³y znacznej poprawie, kiedy w 1994 r. pozyskaliœmy budynek przy ul. J. Matejki 5 po zlikwidowanym przedszkolu. Do chwili obecnej ucz¹ siê tam dzieci z klas I - III. Adaptacja tego budynku wymaga³a du¿ego nak³adu prac remontowych. Tu równie¿ pomogli rodzice, którzy pomalowali wszystkie pomieszczenia i przebudowali boisko przystosowuj¹c je do potrzeb szko³y. Zarówno przewodnicz¹cy Rady Rodziców, którymi od 1991 r. byli: Henryk Podoba, Barbara Malec, Tomasz Pêkalski i pe³ni¹cy tê funkcjê obecnie Wies³aw Sobuœ, jak i ogó³ rodziców, zawsze byli otwarci na potrzeby szko³y. Podejmowali oni szereg ró¿norodnych dzia³añ w celu rozwi¹zania problemów, z jakimi szko³a siê boryka³a. Dzia³ania te wp³ynê³y w znacznym stopniu na poprawê bazy szko³y. Z funduszu Rady Rodziców wyposa¿ono zdecydowan¹ wiêkszoœæ pracowni w sprzêt i pomoce dydaktyczne. Jednym z wa¿niejszych przedsiêwziêæ by³a radiofonizacja szko³y. Dziêki niej informacje docieraj¹ na bie¿¹co zarówno do uczniów, jak i rodziców. Drugim bardzo wa¿nym przedsiêwziêciem by³ zakup sprzêtu 29 komputerowego. Szko³a Podstawowa nr 3 by³a pierwsz¹ szko³¹ posiadaj¹c¹ pracowniê komputerow¹ (9 stanowisk). Obecnie szko³a dysponuje dwiema pracowniami. Drug¹ otrzymaliœmy w 2004 r. w ramach akcji MEN "Pracownie komputerowe dla szkó³ podstawowych". Wk³ad rodziców w poprawê bazy szko³y ma bardzo znaczny wp³yw na sukcesy naszych uczniów. O wiele ³atwiej przyswaja siê wiedzê w ³adnych, dobrze wyposa¿onych klasach. Szko³a przez to staje siê bardziej przyjazna dla ucznia. Czêsta obecnoœæ rodziców w szkole w du¿ym stopniu wp³ywa pozytywnie na pracê wychowawcz¹. Rodzice licznie uczestnicz¹ w uroczystoœciach organizowanych przez szko³ê. Wspó³praca na tym polu owocuje brakiem powa¿niejszych problemów wychowawczych. Te drobne s¹ na bie¿¹co rozwi¹zywane przez szko³ê wspólnie z rodzicami. Przywo³uj¹c zdanie Ryszarda Kapuœciñskiego: "Wartoœæ spo³eczeñstwa mierzy siê nie wyczynami jednostek, ale jego zdolnoœci¹ do dzia³ania jako ca³oœci" warto podkreœliæ znaczenie tej wieloletniej wspó³pracy i jej szerszy wymiar, który przek³ada siê na sukcesy uczniów, osi¹gniêcia szko³y i nauczycieli oraz dobry klimat wspólnego dzia³ania. Irena Kulczyñska 30 BIBLIOGRAFIA: 1. Ryszard Brykowski, Ewa Smulikowska, Katalog zabytków sztuki w Polsce "Tomaszów Lubelski i okolice" PAN 1982 r. 2. W. Wójcikowski "Tomaszów Lubelski i okolice" Urz¹d Miasta w Tomaszowie Lub. 3. Janusz Peter "Szkice z przesz³oœci miasta kresowego" Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne 4. Janusz Brodowski "Doktor Janusz Peter, spo³ecznik i regionalista" Tomaszowskie Towarzystwo Regionalne 1997 r. 5. Boles³aw Potyra³a "Szko³a Podstawowa w Polsce 1944-1984" 6. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" 7. Województwo zamojskie - panorama Polski K.A.W. 1980 r. 8. Zarz¹dzenie Ministra Oœwiaty i Wychowania z dnia 17 marca 1973 r.(Nr KO - 014 - 46 - 1/73) w sprawie organizacji zbiorczej szko³y gminnej. 9. Zarz¹dzenie Ministra Oœwiaty i Wychowania z dnia 31 grudnia 1984 r. w sprawie uchylenia zarz¹dzenia o organizacji zbiorczej szko³y gminnej. 10. Protokó³ Rady Pedagogicznej z dn. 31 stycznia 1967r. 11. Protokó³ z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 22 stycznia 1990 r. 12. Ziemia Tomaszowska "Quo vadis, Polaku, Polska Oœwiato" 13. Rewizje Tomaszowskie Nr 25 z 19 XII 1996 r., Nr 12 z 28 XI 1997 roku, Nr 18 z 3 IX 1999r. Nr 24 z 28 XI 1997r. PRZYPISY: 1. W. Wójcikowski - "Tomaszów Lubelski i okolice" str. 3 2. Ryszard Brykowski, Ewa Smulikowska - "Tomaszów Lub i okolice" str. 63 3. Województwo zamojskie K.A.W. str. 25 4. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 5. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 6. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 7. Dziennik Urzêdowy nr 4 1965 r. „Zarz¹dzenie Ministra Oœwiaty z 25 lutego 1965 roku”. 8. Boles³aw Potyra³a "Szko³a Podstawowa w Polsce 1944 - 1984" str. 98 9. Protokó³ z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dnia 31 stycznia 1967 r. 10. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 11. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 12. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 232 13. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 14. Zarz¹dzenie Ministra Oœwiaty i Wychowania z dnia 17 marca 1973r. (Nr KO - 014 - 46 - 1/73) 15. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 16. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 17. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 17. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 18. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 19. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 20. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 21. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 22. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 234 31 23. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 234 24. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 235 25. Zarz¹dzenie Ministra Oœwiaty i Wychowania z dnia 31 grudnia 1984 r. 26. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 27. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 235 28. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 247 29. Ziemia Tomaszowska "Quo vadis, Polaku, Polsko, Oœwiato" str. 3 30. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 254 31. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. XX-lecia PRL 32. „Rewizje Tomaszowskie” (sas) 33. Protokó³ z posiedzenia Rady Pedagogicznej z dn. 22 stycznia 1990r. 34. Janusz Brodowski "Doktor Janusz Peter, spo³ecznik i regionalista" str. 3 35. „Rewizje Tomaszowskie” Nr 25 19 12 1996 r. 36. „Rewizje Tomaszowskie” Nr 12 1306 - 2606 1997 r. 37. „Rewizje Tomaszowskie” Nr 24 2811 1997 r. 38. Kronika Szko³y Podstawowej Nr 3 im. doktora Janusza Petera 39. „Rewizje Tomaszowskie” Nr 18 3 09 1999 r. 40. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str.254 41. Miros³aw Krajewski "Dzieje wychowania i doktryn pedagogicznych" str. 255 42. Uchwa³a Nr VIII/52/99 Rady Miejskiej w Tomaszowie Lub. z dn. 26 marca 1999r. 32 DYREKCJA SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W TOMASZOWIE LUBELSKIM W LATACH 1964 - 2004 1964 - 1972 dyrektor z-ca dyrektora Jan Janowski Bronis³aw Ornarowicz Izabela Wójcik Leokadia Barszczewska 1972 - 1973 dyrektor Leokadia Barszczewska 1973 - 1975 dyrektor zbiorczej szko³y gminnej z-ca dyrektora Bronis³aw K¹kol Leokadia Barszczewska 1975 - 1977 gminny dyrektor szkó³ z-ca gminnego dyr. szk. z-ca dyrektora z-ca dyrektora Marian Bury Bronis³aw K¹kol Leokadia Barszczewska Stefania Szwerc 1977 - 1985 gminny dyrektor szkó³ z-ca gm. dyr. szkó³ z-ca dyr. zbiorczej szk. gm. z-ca dyr. zbiorczej szk. gm. z-ca dyr. zbiorczej szk. gm. z-ca dyr. zbiorczej szk. gm. z-ca dyr. zbiorczej szk. gm. Leokadia Barszczewska Stanis³aw Wujec Irena Garbacz Marta Bielecka Eugeniusz Semczuk Barbara Stêpora Danuta Iwañska 1985 - 1991 dyrektor z-ca dyrektora z-ca dyrektora Stanis³aw Wujec Barbara Stêpora Danuta Iwañska 1991 - 2004 dyrektor z-ca dyrektora z-ca dyrektora z-ca dyrektora z-ca dyrektora Irena Kulczyñska Joanna Przednowek Anna Piotrowska Wanda Kowalska Maria Tobiasz 33 NAUCZYCIELE SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W TOMASZOWIE LUBELSKIM W LATACH 1964 - 2004 L.p. Nazwisko i imiê Okres zatrudnienia Nauczane przedmioty 1. 2. ks. Adamek Eugeniusz Atalska Katarzyna 1991 - 1992 1996 Babiuch Bo¿ena Badaszczuk Janina Baraniak Zofia Barszczewska Leokadia Basiak Bogdan Bednarczyk Czes³awa Bender Tadeusz Beñko Artur Bielecka Anna 1993 1969 - 2003 1964 - 1991 1964 - 1990 1969 - 1971 1983 - 1990 1974 - 1975 2001 1990 - 1999 religia naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane religia biblioteka matematyka, fizyka biologia fizyka, chemia naucz. pocz¹tkowe komendant ZHP wych. fizyczne historia, wiedza o spo³eczeñstwie historia, wiedza o spo³eczeñstwie naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane jêzyk rosyjski wych. fizyczne wych. fizyczne œwietlica religia jêzyk angielski wych. muzyczne wych. obywatelskie œwietlica jêzyk polski wych. fizyczne naucz. zintegrowane religia jêzyk polski zaj. prak. tech. wych. plastyczne oddzia³ przedszkolny naucz. pocz¹tkowe wych. fizyczne przyroda jêzyk polski, przyroda pedagog jêzyk niemiecki pedagog œwietlica 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. Bielecka Marta 1973 - 2003 13. Bil Ewa 1976 - 2004 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 1979 - 2000 2001 - 2002 1972 - 2002 1969 - 1976 1993 - 1994 1996 - 1997 1964 - 1969 1975 - 1977 1964 - 1967 1975 - 1988 1975 2001 1993 - 1994 1976 - 2004 1967 - 2000 Biszczad Maria Bodys Agata Borejczuk Barbara Budzaj Alicja Bulicz Andrzej Bury Leszek Bury Maria Bury Marian Byra Zofia Cerkiewicz Zofia Charachajczuk Grzegorz Chromiec Urszula Chroñ Barbara Chrzanowska Kazimiera Chy¿yñska Wanda 29. Cieæko Kazimiera 1978 - 1982 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 1990 - 1991 2000 1964 - 1967 1988 - 1992 1993 - 1994 1996 2001 - 2002 Cuch Janusz Czubek Barbara Czubek Marta Dewódzka Barbara Duszczyñska Marta Du¿yñska Aneta Dyœ W³adys³awa 34 37. Dziedzic Teresa 1975 - 1993 38. 39. 40. 41. 1964 - 1986 2001 1998 - 1999 1992 Dzika Janina Flondro Ma³gorzata Gajda Maria Gajewska Bo¿ena 42. Galant Anna 43. Garbacz Irena 2001 1977 44. 45. 46. 47. 48. 49. Garbacz Maria Gdañska Ma³gorzata Girguœ Joanna Godzisz Ma³gorzata Go³ofit Joanna Gondek Stanis³awa 1969 - 1974 1989 1990 1977 - 1978 1999 - 2000 1977 - 2003 50. 51. 52. 53. 54. 55. Goral Maria Goral Witold Gosk Stanis³awa GóŸdŸ Dorota Grzechnik Joanna Grzesik Wies³awa 1973 - 2004 1964 - 1978 1977 - 2000 1993 - 1994 2003 1985 - 2004 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. Ha³asa Ma³gorzata Herda Ireneusz Igras Danuta Iwañska Danuta Jadczyszyn Joanna Jagie³³o Krystyna Janiuk Maria 2003 2002 1964 - 1967 1979 - 2004 1996 1966 - 1969 1979 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. Janowski Jan Janowska Maria Jarosz El¿bieta Jêdruszko Iwona Kaczan Aleksandra ks. Kalupa Wies³aw Ka³u¿yñska Anna Kania Stefania K¹kol Bronis³aw Kêczkowska Zdzis³awa Kêdra Aneta Kielar Feliksa 1964 - 1972 1964 - 1972 1990 - 1999 1991 2004 1990 - 1991 1972 - 1973 1974 - 1975 1973 - 1977 1994 - 1996 2004 1964 - 1969 75. Kirsz Ma³gorzata 76. Kita Aneta 77. Klimaszewska Marzena 1999 2002 1990 35 œwietlica zaj. prak. tech. geografia biblioteka jêzyk angielski œwietlica naucz. zintegrowane naucz. zintegrowane historia, wiedza o spo³eczeñstwie geografia wych. fizyczne jêzyk polski matematyka jêzyk angielski jêzyk polski naucz. pocz¹tkowe matematyka zaj. prak. tech. fizyka jêzyk angielski œwietlica naucz. pocz¹tkowe logopedia matematyka wych. fizyczne zaj. prak. tech. zaj. prak. tech. jêzyk angielski biblioteka naucz. pocz¹tkowe œwietlica jêzyk polski jêzyk polski, biblioteka biologia plastyka nauczanie specjalne religia biologia œwietlica wych. obywatelskie jêzyk rosyjski jêzyk angielski historia, wych. obywatelskie jêzyk polski historia naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane 78. Klimaszewski Marek 1990 79. 80. 81. 82. Kliszcz Helena K³os Tomasz Knap Adela Kochañska Ma³gorzata 1982 - 1994 2003 1969 - 1982 1991 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. Kodymowski Leszek Kokosiñska Zofia Kolenda Anna Ko³cun Krystyna Ko³cun Waldemar Koperwas Maria Kot Henryk Kot Wanda 1993 1964 - 1965 1984 1999 2004 1964 - 1979 1974 1974 - 2004 91. Kowal Ewa 92. Kowalska Ewa 2001 1990 93. Kowalska Henryka 94. Kowalska Jolanta 95. Kowalska Wanda 96. Kowalski Piotr 97. Kowalski Zbigniew 98. Krawczyk Aniela 99. Krawczyk Barbara 100. Krawczyk El¿bieta 101. Krawczyk Jan 1964 - 1970 1981 1972 - 2003 1981 1999 - 2002 2001 - 2000 1965 - 1972 1978 1975 - 2000 102. Krzyszycha Jadwiga 103. Kucharska Anna 104. Kuczyñska Katarzyna 1967 - 1969 1996 1996 105. 106. 107. 108. 109. 110. 111. 112. 113. 114. 115. 116. 117. 118. 119. 120. 1964 - 1969 1988 - 1989 1998 1999 1975 1991 1964 - 1972 1972 - 1991 1967 - 1999 1974 - 1975 1973 - 1976 1993 2004 1998 - 1999 1976 - 2003 1972 - 1991 Kudlicka Alina Kudyba Dorota Kudyba Irena Kulczyñska Beata Kulczyñska Irena Kulczyñska Monika Kupczak Józefa Kurylak Andrzej Kurylak Maria Kurylak Stanis³aw Kurzêpa Irena Kusy Ewa Latos Rafa³ Leñczuk Zofia Luchowska El¿bieta Luchowski Stanis³aw 36 zaj. prak. tech. informatyka œwietlica wych. fizyczne œwietlica naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane matematyka œwietlica zaj. prak. tech, plastyka naucz. zintegrowane wych. fizyczne fizyka matematyka naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane naucz. zintegrowane naucz. pocz¹tkowe naucz zintegrowane wych. plastyczne biblioteka naucz. pocz¹tkowe œwietlica jêzyk angielski matematyka jêzyk rosyjski matematyka geografia komendant ZHP jêzyk polski wych. fizyczne naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane biologia jêzyk niemiecki jêzyk polski wych. fizyczne chemia, przyroda wych. muzyczne jêzyk polski wych. fizyczne wych. fizyczne matematyka jêzyk polski religia jêzyk polski matematyka œwietlica, chemia wych. fizyczne 121. £aba Beata 1991 122. 123. 124. 125. 126. 127. 128. 129. 130. 131. 132. 133. 134. 135. 136. 137. 138. £oza Ma³gorzata Magdziak Urszula Majder Irena Makodañska Emilia Malec Beata Malec Danuta Ma³yszek Alicja Mamczur Jolanta Mandziuk Dariusz Mandziuk Krzysztof Martys Joanna Matysek Bo¿ena Miszczyszyn Halina Morwiñski Jan Mroczkowska Gra¿yna Mróz Ewelina Nowosad Maria 2000 1991 - 1993 1985 1997 - 1998 2001 - 2002 1996 - 1997 1995 - 1996 2001 1992 - 1996 1996 1986 - 1987 1990 - 1997 1969 - 1973 1964 - 1969 1999 2001 1964 - 1969 139. 140. 141. 142. 143. 144. 145. 146. 147. 148. 149. 150. 151. 152. 153. 154. 155. 156. Nowosielecki Andrzej Oleszczuk Gra¿yna Ornarowicz Bronis³aw Ornarowicz Maria O¿óg Teresa Paczeœna Zofia Palak Wac³awa Panek Joanna s. Pasieczna Helena Piku³a Helena Pilipiec Jan Piotrowska Anna Piotrowski Kazimierz Pisarska Jadwiga Pobere¿na Swiet³ana Podoba Anna Podolak Maria Pog³odziñska Ewa 2001 1983 1964 - 1972 1964 - 1975 1975 - 1999 1966 - 1968 1964 - 1969 2002 1993 1972 - 1974 1973 - 1999 1985 1964 - 1965 1965 - 1969 2000 - 2003 2000 1964 - 1988 1992 157. 158. 159. 160. 161. 162. 163. 164. 165. Poprawska Helena Przednowek Joanna Pyœ Alicja Ró¿aniecka Olga Rycek Monika RzeŸnik Aleksander ks. Sawka Miros³aw Semczuk Eugeniusz Semczuk Stefania 1969 - 1996 1983 1994 1998 2004 1979 - 1985 1996 1978 - 1984 1979 - 1990 37 naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane naucz. zintegrowane naucz. pocz¹tkowe zaj. prak. tech. jêzyk angielski jêzyk angielski geografia jêzyk rosyjski przyroda wych. fizyczne wych. fizyczne jêzyk angielski naucz. pocz¹tkowe historia, wych. obywatelskie jêzyk polski, historia naucz. zintegrowane naucz. specjalne jêzyk polski, naucz.pocz¹tkowe wych. fizyczne jêzyk polski biologia, geografia jêzyk polski jêzyk polski jêzyk polski naucz. pocz¹tkowe biblioteka religia geografia wych. muzyczne biologia, przyroda historia jêzyk polski jêzyk angielski jêzyk angielski biologia nauczania pocz¹tkowe jêzyk angielski jêzyk rosyjski jêzyk polski œwietlica jêzyk angielski logopedia pedagog religia matematyka, fizyka naucz. pocz¹tkowe, biblioteka 166. Senejko Jerzy 167. Siry Marta 168. Skórzyñska El¿bieta 1991 2000 1995 169. 170. 171. 172. S³oboda Alina Sobczuk Janina Sochan Henryka Stadnicka Danuta 1983 - 2003 1983 - 1993 2001 1990 173. 174. 175. 176. 177. 178. 179. 180. 181. 182. 183. 184. 185. 186. 187. 188. 189. 190. 191. 192. 193. 194. 195. Stankiewicz Rafa³ Stêpora Adam Stêpora Barbara Sto¿ek Jerzy Szczerba Jadwiga Szczerba Janina Szot Krystyna Szpinda Alina Szpinda Anita Szponar Helena Szubiñska Zofia Szwerc Stefania Szwugier Maria Tereszczuk Izabela Tkaczyk Barbara Tkaczyk Witold Tobiasz Maria Towgin Mariola Turowska Alicja Tucka Bo¿ena Tucki Miros³aw Twarowska Weronika Wawryszczuk Kazimiera 2003 - 2004 1966 - 1973 1968 - 2001 1964 - 1965 1993 1964 - 1986 1976 - 1992 1978 - 2000 2003 1970 - 1986 1969 - 1970 1964 - 1977 1986 - 1996 2003 1974 - 1978 1974 - 1975 2000 1996 - 1997 1995 - 1997 1999 1990 - 2000 1964 - 1981 1974 - 1991 196. 197. 198. 199. 200. 201. 202. 203. 204. 205. 206. 207. 208. 209. Wawrzusiszyn Maria 1985 Wawrzyñska El¿bieta Wilkos Henryk Winiarska Mariola Wiœniewski Edward Woœ Wioletta Wójcik Izabela Wójtowicz Halina Wróbel Halina Wrzalik S³awomir Wujec Stanis³awa Wujec Stanis³aw ks. Zamorski Jerzy Zawadzka Anna 1973 - 2001 1965 - 1966 2000 1969 - 1972 2002 1964 - 1969 1972 - 1973 1996 - 2000 1992 - 1999 1980 - 1990 1977 - 1991 1990 - 1991 1991 210. Zawiœlak Alina 1999 38 wych. fizyczne naucz. zintegrowane naucz. pocz¹tkowe, naucz. zintegrowane matematyka naucz. pocz¹tkowe religia naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane jêzyk polski wych. fizyczne naucz. pocz¹tkowe wych. fizyczne religia matematyka, fizyka nauczanie pocz¹tkowe matematyka matematyka jêzyk polski jêzyk polski naucz. pocz¹tkowe pedagog jêzyk angielski jêzyk rosyjski historia naucz. zintegrowane jêzyk angielski biologia przyroda, biologia geografia nauczanie pocz¹tkowe nauczanie pocz¹tkowe, biblioteka biblioteka nauczanie pocz¹tkowe wych. fizyczne informatyka wych. muzyczne jêzyk angielski jêzyk rosyjski nauczanie pocz¹tkowe fizyka jêzyk polski nauczanie pocz¹tkowe wych. muzyczne religia naucz. pocz¹tkowe naucz. zintegrowane naucz zintegrowane 211. 212. 213. 214. Zdzioch Bogumi³a Zieliñska Irena Zieziulewicz Beata ¯ukowska Urszula 1989 - 1993 1997 - 1998 2000 1984 - 1987 NAUCZYCIELE jêzyk niemiecki chemia naucz. zintegrowane naucz. pocz¹tkowe PUNKTÓW FILIALNYCH W LATACH 1973-1984 1. Pasieki 2. Sabaudia - Krystyna Nowicka Zofia Koperwas Stanis³awa Wa¿na 3. Ruda Wo³oska - Stanis³awa Wujec Krystyna Karwañska Janina Roczniak 4. Rabinówka Stanis³awa Myszka Antonina Sad³ocha PRACOWNICY ADMINISTRACYJNO - OBS£UGOWI, SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W TOMASZOWIE LUBELSKIM W LATACH 1964 - 2004 ADMINISTRACJA 1. Bartecki Kazimierz 2. Gozdek Krystyna 3. Ha³asa Celina 4. Iwaœko Wies³awa 5. Kawalec Maria 6. Kielar Maria 7. Kliszcz Helena 8. Mroczkowski Bogdan 9. Pawe³czuk Halina 10. Piluœ Zofia 11. Sawiak Anna 12. Skiba Jan 13. Szczepaniuk Romana 14. Œnieæ Tadeusz 15. Wêgrzyn Marta kierownik administracyjno - gospodarczy specjalista ds. kadrowych kierownik administracyjno - gospodarczy specjalista ds. kadrowych referent szkolny referent g³ówna ksiêgowa kierownik administracyjno - gospodarczy starszy ksiêgowy g³ówna ksiêgowa referent szkolny kierownik administracyjno - gospodarczy referent szkolny kierownik administracyjno - gospodarczy specjalista ds. kadrowych 39 OBS£UGA 1. Adamczuk Barbara 2. Ciechaniewicz Stanis³aw 3. Charachajczuk Jaros³aw 4. Dr¹¿ek Lilla 5. Dyjach Lilla 6. Dziuba Maria 7. Herda Lucjan 8. Lentner-Podgórska Krystyna 9. Leñczuk Edward 10. Lipka Halina 11. Jaremko Maria 12. Karpowicz Teresa 13. Kizowska W³adys³awa 14. Koman Teresa 15. Ko³odziej Ludwik 16. Kozicki Jan 17. Kozyra W³adys³aw 18. Krupa Janina 19. Malinowska Anna 20. Ma³kiewicz Jadwiga 21. Majdanik Aniela 22. Majder El¿bieta 23. Mañdziuk Maria 24. Misztal Regina 25. Pacho³ek Kazimiera 26. Panek Urszula 27. Piskor Kazimierz 28. Paszt Aniela 29. Rachañska El¿bieta 30. Radkowska El¿bieta 31. Sawiak Barbara 32. Sawiak Ma³gorzata 33. Semionowicz Bogumi³a 34. Sidor Janina 35. Skorupa Krystyna 36. Soluch Stefania 37. Soluch Leon 38. Szymañska Jadwiga 39. Warzocha Wincenty 40. Wojciechowska Anna 41. Wysoczyñska Aniela sprz¹taczka konserwator woŸny sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka woŸny sprz¹taczka woŸny sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka woŸny woŸny dozorca sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka woŸny woŸna sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka szatniarka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka sprz¹taczka dozorca- woŸny sprz¹taczka konserwator sprz¹taczka sprz¹taczka 40 KUCHNIA 1. Ba³ka Lucyna 2. Baraniak El¿bieta 3. Borowicz Celina 4. Cabanek Bronis³awa 5. Chromiec Danuta 6. Dudziñska Teresa 7. Dmitroca Maria 8. Gomó³ka Zuzanna 9. Ha³asa Maria 10. Ko³cun Halina 11. Miszczyszyn Renata 12. Paku³a Dionizy 13. Piotrowska Anna 14. Œwiderek Marianna PALACZE pomoc kuchenna pomoc kuchenna szefowa kuchni szefowa kuchni pomoc kuchenna pomoc kuchenna pomoc kuchenna pomoc kuchenna pomoc kuchenna intendentka pomoc kuchenna szef kuchni szefowa kuchni pomoc kuchenna CENTRALNEGO OGRZEWANIA 1. Bucior Miros³aw 2. Czwaniuk Adam 3. Dyjach Eugeniusz 4. GóŸdŸ Jaros³aw 5. Kozicki Lech 6. Koza Antoni 7. Kudyba Wies³aw 8. Kap³on Ryszard 9. Matwiej Adam 10. Nowosad Janusz 11. Olender Mieczys³aw 12. Palak Ryszard 13. Pilipiec Edward 14. Samulak Ryszard 15. Œwistek Antoni 16. Wawrzusiszyn Henryk 41 ABSOLWENCI SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W LATACH 1964 - 2004 Rok szkolny Liczba absolwentów 1.1964/65 2. 1965/66 3. 1966/67 4. 1967/68 5. 1968/69 6. 1969/70 7. 1970/71 8. 1971/72 9. 1972/73 10. 1973/74 11. 1974/75 12. 1975/76 13. 1976/77 14. 1977/78 15. 1978/79 16. 1979/80 17. 1980/81 18. 1981/82 19. 1982/83 20. 1983/84 21. 1984/85 22. 1985/86 23. 1986/87 24. 1987/88 25. 1988/89 26. 1989/90 27. 1990/91 28. 1991/92 29. 1992/93 30. 1993/94 31. 1994/95 32. 1995/96 33. 1996/97 34. 1997/98 35. 1998/99 36. 1999/00 37. 2000/01 38. 2001/02 39. 2002/03 40. 2003/04 Razem: 35 43 124 106 116 106 88 58 70 88 94 102 93 120 147 157 133 120 122 129 150 133 160 106 128 135 131 148 145 154 133 136 144 179 245 268 135 244 247 240 5.412 42 SPONSORZY: 1. Ksiêgarnia "Eureka" w Tomaszowie Lubelskim 2. Przedsiêbiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp.z o.o.w Tomaszowie Lubelskim 3. Przedsiêbiorstwo Pañstwowej Komunikacji Samochodowej w Tomaszowie Lubelskim 4. Zamojska Korporacja Energetyczna S.A. Rejonowy Zak³ad Energetyczny w Tomaszowie Lubelskim 5. "Natura" w Be³¿cu 6. Zak³ad Instalacji Sanitarnych Andrzej Staszak w Tomaszowie Lub. 7. Viola Plus Sp. z o.o. Warszawa 8. Rada Rodziców przy Szkole Podstawowej nr 3 w Tomaszowie Lubelskim 9. Proweks Sp. z o.o. w Tomaszowie Lubelskim Janusz Peter (1891-1963) 43 WMUROWANIE AKTU EREKCYJNEGO POD BUDOWE SZKO£Y 1961 R. CZÊŒÆ RADY PEDAGOGICZNEJ Z ROKU SZKOLNEGO 1974/75 44 CZÊŒÆ RADY PEDAGOGICZNEJ Z ROKU SZKOLNEGO 1992/1993 CZÊŒÆ RADY PEDAGOGICZNEJ Z ROKU SZKOLNEGO 1999/2000 45 DYREKTOR Irena KULCZYÑSKA PRZEKAZUJE SZTANDAR UCZNIOM ŒLUBOWANIE NA SZTANDAR 46 Janina KRAUS z Burmistrzem Ryszardem KOPROWSKIM ods³ania tablicê pami¹tkow¹ JUBILEUSZ 35 - LECIA SZKO£Y 47 WYMARSZ UCZNIÓW NA UROCZYSTOŒCI Z OKAZJI ŒWIÊTA SZKO£Y OBÓZ SPORTOWY - S£OWACJA 2004 (zajêcia na sali gimnastycznej) 48 MISTRZOSTWO WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO W DRU¯YNOWYCH BIEGACH PRZE£AJOWYCH - 2003 ROK ŒLUBOWANIE KLAS PIERWSZYCH 49 OGÓLNOPOLSKI CZWÓRBÓJ LEKKOATLETYCZNY - BYDGOSZCZ 2002 BR¥ZOWE MEDALISTKI MISTRZOSTW POLSKI W PI£CE SIATKOWEJ MILICZ 2003 (grupa p. Jerzego Senejko) 50 ŒWIETO SZKO£Y - BURMISTRZ MIASTA Marian £YSIAK WRÊCZA NAGRODY ZWYCIÊZCOM KONKURSU WIEDZY O PATRONIE SZKO£Y SPRAWDZIAN KLAS SZÓSTYCH 51 SPOTKANIE OP£ATKOWE Janusz Peter (1891-1963) 52 SPIS TREŒCI ZAMIAST WSTÊPU ................................................................... 3 HISTORIA SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 ................................. 4 DROGI WYBORU IMIENIA SZKO£Y .......................................... 17 SUKCESY UCZNIÓW SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W LATACH 1990 - 2004.......................................................... 23 RODZICE I SZKO£A. ................................................................ 29 BIBLIOGRAFIA: ........................................................................ 31 PRZYPISY: ................................................................................31 DYREKCJA SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W LATACH 1964 - 2004 .................................................33 NAUCZYCIELE SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W LATACH 1964 - 2004.......................................................... 34 NAUCZYCIELE PUNKTÓW FILIALNYCH W LATACH 1973-1984 ............................................................ 39 PRACOWNICY ADMINISTRACYJNO - OBS£UGOWI W LATACH 1964 - 2004.......................................................... 39 ADMINISTRACJA ......................................................................................... 39 OBS£UGA ................................................................................................... 40 KUCHNIA .................................................................................................... 41 PALACZE CENTRALNEGO OGRZEWANIA ................................................... 41 ABSOLWENCI SZKO£Y PODSTAWOWEJ NR 3 W LATACH 1964 - 2004 ............................................................................ 42 SPONSORZY: ........................................................................... 43 SPIS TREŒCI ............................................................................. 53 53