rozwojowe funkcje miast ze szczególnym
Transkrypt
rozwojowe funkcje miast ze szczególnym
Zadanie wykonane w Centrum Badania Gospodarki Regionalnej Akademii Ekonomicznej w Poznaniu w ramach pracy: Strategia rozwoju społeczno -gospodarczego miasta Lubonia Załącznik 5 ROZWOJOWE FUNKCJE MIAST ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM MIASTA LUBONIA Autor: mgr Lidia Modrzyńska Poznań 1998 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie 1.1. Zakres i cel opracowania oraz sposób ujęcia problematyki 1.2. Źródła materiałów wyjściowych do przeprowadzenia analiz 2. Funkcje miast położonych w obszarze województwa poznańskiego 2.1. Stan istniejący 2.2. Kierunki rozwoju wg opracowań planistycznych 2.3. Analiza uwarunkowań rozwoju funkcji miast 3. Możliwości rozwoju funkcji miasta Lubonia 3.1. Funkcja przemysłowo rzemieślnicza 3.2. Funkcja usługowa 3.3. Funkcja mieszkaniowa 4. Kierunki rozwoju miasta Lubonia Załącznik: Tabele 1-6 -3- 1. WPROWADZENIE 1.1. Zakres i cel opracowania oraz sposób ujęcia problematyki Opracowanie niniejsze jest próbą odpowiedzi na pytanie, jakie funkcje rozwojowe pełnić będą w przyszłości miasta województwa poznańskiego. Określenie kierunków rozwoju funkcji miast w odległym horyzoncie czasu pozwoli w zmieniających się warunkach zewnętrznych i lokalnych ujawnić konsekwencje rozwoju ich funkcji. Analiza sytuacji zewnętrznej i wewnętrznej miast pozwala na identyfikację czynników ograniczających i pobudzających rozwój. W tym celu podjęto próbę określenia funkcji pełnionych aktualnie i przeprowadzono analizę zamierzeń ich rozwoju proponowanych w opracowaniach planistycznych. Następnie przeanalizowano szanse i bariery rozwoju tych funkcji. W opracowaniu przyjęto subiektywne podejście do wyboru analizowanych uwarunkowań według (zdaniem autora) informacji dostępnych i reprezentatywnych. Z analizowanych uwarunkowań: – społecznych – uwzględniono ponadpodstawowych jako liczbę potencjalny miejsc w szkołach wskaźnik poziomu wykształcenia w miastach (wobec braku dostępu do informacji doty- czących liczby osób z wykształceniem średnim i wyższym); -4- – gospodarczych – przyjęto liczbę podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w obszarze miast zakładając, że ich potencjał będzie bazą i siłą motoryczną rozwoju; – infrastruktury technicznej – określono stopień wyposażenia w podstawowe jej elementy – wodę, gaz i kanalizację; – komunikacyjnych – określono uwarunkowania rozwoju na podstawie rodzaju i klasy drogi prowadzącej do miasta. Ponadto poddano analizie zasoby krajobrazowo-kulturowe rejonu miast jako potencjalną szansę rozwoju (w stopniu znaczącym) funkcji turystyczno-wypoczynkowej. 1.2. Źródła materiałów wyjściowych do przeprowadzenia analiz W opracowaniu wykorzystano: a) materiały statystyczne: – z Głównego Urzędu Statystycznego (rok 1996)1, – z Roczników Statystycznych (1996 i 1997); b) archiwalne opracowania planów ogólnych miast oraz dostępnych opracowań roboczych do Studium Województwa – archiwum Woj. Biura Planowania Przestrzennego; c) materiały dotyczące propozycji do rejestru zadań rządowych opracowane przez WBPP; 1 Materiały GUS za rok 1996 informujące o stanie zatrudnienia wg EKD w XII 1995 r. nie odbiegają znacznie od aktualnego stanu i zdaniem autora nie zmieniaj ą w sposób istotny struktury zatrudnienia. -5- d) publikacje prasowe dotyczące zamierzeń inwestycyjnych na obszarze województwa poznańskiego. 2. FUNKCJE MIAST WOJEWÓDZTWA POZNAŃSKIEGO 2.1. Stan istniejący Dla przedstawienia stanu istniejącego (przyjmując, że struktura zatrudnienia może odpowiadać funkcji, jeśli nie jest to rejon turystyczny) wykorzystano materiały GUS - stan 1996 r. pt. „Pracujący w gospodarce narodowej”. Zawierają one informacje o wielkości zatrudnienia we wszystkich działających na obszarze miast firmach o zatrudnieniu powyżej 4 osób. Dokonano klasyfikacji zatrudnienia w trzech podstawowych rodzajach działalności w następujący sposób: – zatrudnienie w działalności związanej z obsługą rolnictwa przez grupowanie działów A i B z Europejskiej Klasyfikacji Działalności (EKD), – zatrudnienie w działalności produkcyjnej – grupując działy C,D,E i F wg EKD, – zatrudnienie w działalności G,H,I,J,K,L,M,N,O,P i Q wg EKD. usługowej – grupując działy -6- Wynik powyższych operacji ilustruje tabela 1. Uszeregowano w niej miasta wg wielkości: 1. powyżej 30 tys. mieszkańców 2. 20 – 30 tys. 3. 10 – 20 tys. 4. 5 – 10 tys. 5. poniżej 5 tys. Przy określaniu funkcji nie uwzględniono zatrudnienia w rolnictwie indywidualnym przyjmując, że udział ten w miastach jest znikomy. Poza informacją podstawowych grupach o udziale procentowym w trzech działalności przedstawiono informację szczegółową o udziale zatrudnienia w usługach wg następujących grup: – administracja i bankowość – edukacja – zdrowie – handel i transport – pozostałe. Próba wydzielenia usług turystycznych nie powiodła się, bowiem udział zatrudnionych w tej grupie byl zbyt niski. Informacje o udziale usług w poszczególnych grupach przedstawia tabela 2. 2.2. Kierunki rozwoju funkcji miast wg opracowań planistycznych -7- Próby określenia funkcji miast w odległym horyzoncie czasu zawarte są w opracowaniach planistycznych dla miast województwa poznańskiego. Na podstawie tych planów (z lat 1988-1994), o właściwym w danym okresie czasu różnym stopniu szczegółowości, okreslono proponowane funkcje miast. Informacje zawarte w opisach planów wzbogacono o konsultacje z projektantami. Wynik tych prac ilustruje tabela 3. Jest ona formą zapisu zestawienia określonych przyszłych funkcji dla miast z rozpoznaniem stanu istniejącego. Informuje ona, że dynamika rozwoju gospodarczego ostatnich lat spowodowała, iż programy planistyczne stały się faktem w niezbyt odległym czasie lub zmieniły swój kierunek. Informacja ta pozwoli po głębszej analizie uwarunkowań wydzielić w obszarze województwa strefy rozwoju funkcji osadniczych, działalności gospodarczej, obsługi rolnictwa i turystycznej. 2.3. Analiza uwarunkowań rozwoju funkcji miast Bazą do rozpoznania możliwości rozwoju określonych funkcji są uwarunkowania przyrodnicze. Tereny chronione przed zainwestowa-niem (rezerwaty przyrody, zespoły zieleni szczególnie cennej, użytki ekologiczne) stanowią barierę rozwoju nie tylko funkcji związanych z działalnością gospodarczą, ale i pozostałych funkcji. Do dalszych rozważań wprowadzono projekt inwestycji ponadlokalnej (autostradę A2) jako jednego z istotnych uwarunkowań rozwoju funkcji miast położonych w obszarze jej przebiegu. Fakt ten pozwala na twierdzenie, że sztywne zapisy w planach nie przystają do -8- nowej, zmieniającej się rzeczywistości. Na podstawie aktualnych danych podjęto próbę wyznaczenia istotnych czynników, które określą szanse rozwoju przewidywanych funkcji w miastach i zasięgu ich oddziaływania. Wytypowano zespoły uwarunkowań: społecznych, gospodarczych, infrastruktury technicznej i komunikacyjnych. Dla uwarunkowań społecznych przyjęto tezę, iż szansą dla rozwoju miasta jest potencjał ludzi wykształconych. Wobec braku dostępu do takich danych posłużono się informacją o liczbie miejsc w szkołach ponadpodstawowych. Informacja ta pozwoli określić potencjalną liczbę osób z wykształceniem, których znaczna część zasili obszar wokół miejsca kształcenia (miasta). Przyjęta punktacja dla miast województwa poznańskiego informuje o wyposażeniu w miejsca do nauki w sposób następujący: brak miejsc – 1 pkt 1 – 100 miejsc – 2 pkt 101 – 500 miejsc – 3 pkt 501 – 2000 miejsc – 4 pkt 2001 – 5000 miejsc – 5 pkt Szczegółową informację o liczbie miejsc w szkołach ponadpodstawowych w miastach województwa poznańskiego przedstawia tabela 4. Dla uwarunkowań gospodarczych przyjęto liczbę podmiotów gospodarczych jako wyraz działalności i aktywności mieszkańców danego miasta. Dostępne materiały statystyczne informują o liczbie podmiotów gospodarczych w miastach wydzielonych i gminach miejsko-wiejskich z wyodrębnieniem sektora publicznego i prywatnego. Wykaz tych informacji zawiera tabela 5. -9- Przyjęto oznaczenie puktowe powyższych uwarunkowań (w skali 1-5) wg liczby podmiotów gospodarczych: poniżej 500 – 1 pkt 500 – 999 – 2 pkt 1000 – 1999 – 3 pkt 2000 – 4999 – 4 pkt 5000 i więcej – 5 pkt Dla określenia uwarunkowań infrastruktury technicznej przeanalizowano aktualny stopień wyposażenia miast w wodę, gaz i kanalizację. Przyjęte kryterium klasyfikacji tych uwarunkowań to szacunkowo określony (przez projektanta z branży infrastruktury) stopień możliwości infrastrutkury wyposażenia technicznej, mieszkań wyrażony w w urządzenia procentach. Przyjęta punktacja w skali 1-5 przedstawia się nastepująco: brak możliwości – 1 pkt możliwość wyposażenia 30% mieszkań – 2 pkt możliwość wyposażenia 31-50% mieszkań – 3 pkt możliwość wyposażenia 51-70% mieszkań – 4 pkt możliwość wyposażenia powyżej 70% mieszkań – 5 pkt. W zakresie uwarunkowań komunikacyjnych przyjęto założenie, że dostępność miasta określana może być przez rodzaj i klasę drogi prowadzącej do miasta. Przyjęto następującą punktację: 1 pkt – droga wojewódzka, 2 pkt – droga regionalna, 3 pkt – droga międzyregionalna, - 10 - 4 pkt – droga międzyregionalna z możliwością dojazdu do autostrady, 5 pkt – dostęp do autostrady poprzez projektowane węzły na obszarze miasta. Zespół powyższych uwarunkowań wg przyjętej punktacji ilustruje tabela 6. Suma punktów poszczególnych uwarunkowań pozwala następnie na okreslenie szans rozwoju miast wg przyjętej waloryzacji. W ten sposób wydzielono: – miasta o bardzo korzystnych warunkach rozwoju; (powyżej 25 pkt): Poznań, Gniezno, Nowy Tomyśl, Oborniki, Śrem i Września, – grupę miast o korzystnych warunkach rozwoju (21-25 pkt), do której zakwalifikowano 13: Grodzisk Wlkp., Kostrzyn, Kórnik, LUBOŃ, Mosinę, Murowaną Goślinę, Pniewy, Pobiedziska, Puszczykowo, Swarzędz, Szamotuły, Środę i Rakoniewice, – grupę miast o umiarkowanie korzystnych szansach rozwoju (1620pkt), w skład której weszły: Buk, Czempiń, Lwówek, Opalenica, Sieraków i Stęszew (6 miast) – grupę miast o słabych warunkach rozwoju (poniżej 16 pkt), w której znalazło się ich 9: Czerniejewo, Dolsk, Kłecko, Książ, Miłosław, Obrzycko, Ostroróg, Skoki i Wielichowo. Dla pełnego obrazu szans rozwoju miast przeanalizowano potencjał zasobów krajobrazowo-kulturowych i stwierdzono, że miasta położone na obszarach szczególnie cennych pod tym względem, mają szansę rozwoju poprzez nasilenie funkcji turystyczno-wypoczynkowej. Informację tę, bez podania skali zjawiska, zamieszczono w tabeli 6. - 11 - 3. MOŻLIWOŚCI ROZWOJU FUNKCJI MIASTA LUBONIA Sprecyzowanie szans i barier rozwoju m.Lubonia w oparciu o informacje o aktualnym stanie szczegółowych uwarunkowań pozwala na określenie kierunków rozwoju funkcji miasta w przyszłości. Miasto położone jest w strefie wpływów aglomeracji poznańskiej. Zamieszkuje je około 21 tys. osób, a prognoza na rok 2010 (jeden z wariantów) zakłada wzrost ich liczby do około 28 tys. Wielkość miasta i związana z nią struktura administracyjna, dostępność komunikacyjna i stopień wyposażenia w infrastrukturę są atutami Lubonia. Głównym atutem jednak jest położenie w obszarze bezpośredniego sąsiedztwa miasta Poznania. Elementami warunkującymi i ograniczającymi rozwój przestrzenny Lubonia są tereny Wielkopolskiego Parku Narodowego i tereny ujęcia wody dla Poznania „Dębina” wraz ze strefami ochronnymi. Wieloletnia działalność Zakładów Chemicznych „Luboń” S.A. (dawniej Poznańskich Zakładów Nawozów Fosforowych) oraz Wielkopolskiego Przedsiębiorstwa Przemysłu Ziemniaczanego S.A. swym negatywnym oddziaływaniem na środowisko wykraczała daleko poza granice administracyjne miasta. Przy ograniczeniu przez w/w obiekty produkcji uciążliwej dla mieszkańców i wprowadzeniu nowych, proekologicznych technologii, oba przedsiębiorstwa być - 12 - może w przyszłości staną się atutem miasta, bowiem oba stanowią zabytkowe zespoły obiektów przemysłowych z lat 1900 i będą w obszarze ciągłego zainteresowania konserwatorskiego. 3.1. Funkcja przemysłowo-rzemieślnicza Funkcja ta, określana w projekcie planu na lata 1988-94 jako rozwojowa, zachowuje swą aktualność. Przekształceniu ulega jedynie jej charakter; polega to na tworzeniu większej liczby mniejszych zakładów. Wzrastająca liczba podmiotów gospodarczych (2 185 w 1997 r.) klasyfikuje miasto na 6 miejscu wśród miast województwa po Gnieźnie, Swarzędzu, Wrześni, Obornikach i Śremie. Już działające i powstające nowe firmy to w ogromnej większości firmy branży rzemieślniczo-usługowej o profilu chemicznym, mechanicznym i transportowym. 3.2. Funkcja usługowa Stosunkowo łatwa dostępność komunikacyjna do usług wyższego rzędu w Poznaniu spowodowała, że w Luboniu nie wykształcił się wysoki poziom usług ponadpodstawowych. Nadal niskie są możliwości kształcenia ponadpodstawowego mimo otwarcia w 1997 r. Liceum Ogólnokształcącego z liczbą 90 miejsc. Stawia to i tak Luboń w gorszej pozycji od 10-tysięcznego Puszczykowa czy 16- tysięcznej Mosiny. Łatwa dostępność do Poznania łagodzi brak możliwości kształcenia ponadpodstawowego w Luboniu, zwłaszcza, że w ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania takimi zawodami jak: teletechnika, informatyka, grafika komputerowa, które - 13 - zdobyć można kształcąc się w szkołach usytuowanych na peryferiach Poznania. Te nowe sfery działalności usługowej w miastach, pozbawione negatywnych wpływów na środowisko mają ogromne szanse rozwoju, również w Luboniu. 3.3. Funkcja mieszkaniowa Bazą wyjściową dla określenia potrzeb mieszkaniowych jest prognoza demograficzna. Informuje ona o stałym choć umiarkowanym wzroście liczby ludności w Luboniu do roku 2010. Potrzeby te jednak trzeba zaspokajać na pewnym poziomie. Przyjęte w planach rozwoju dla miast województwa poznańskiego standardy to 23 m2 pow. użytk./osobę i 70 m2 pow.użytkowej/1 mieszkanie. Przy takim założeniu konieczne będzie zbudowanie rocznie około 3 000 mieszkań w miastach województwa (bez m.Poznania). Luboń należy do grupy miast województwa, w których standard mieszkaniowy zaliczany jest do średniej wojewódzkiej (19,4 m2/osobę) i wynosi 19,2 m2/osobę, podobnie jak Szamotuły, Pobiedziska, Skoki, Nowy Tomyśl i Września. Natomiast jest on niższy od sąsiadujących z nim Puszczykowem 24,8 m2 i Mosiną 20,7 m2/ os. Utrzymujący się kryzys budownictwa mieszkaniowego lat 1990-1995 sprawił, iż w województwie poznańskim w 1990 r. przekazano do użytku łącznie 5 tys. nowych mieszkań, zaś w 1995 tylko 2 650. W tym samym okresie w Luboniu oddano do użytku 63 mieszkania w 1990 r. i 20 w 1995 r. - 14 - Dla zobrazowania problemu w skali województwa określono średnią liczbę oddawanych mieszkań na rok w latach 1990-1995. Dla Poznania liczba ta wynosiła 1619, dla Lubonia 56, dla Mosiny 14, jednak efekty budownictwa mieszkaniowego charakteryzuje dopiero liczba mieszkań oddanych do użytku na 1000 mieszkańców w ciągu roku. Obliczony w ten sposób wskaźnik wynosi dla Poznania 16,7, Lubonia 16,3, Puszczykowa 9,4, Gniezna 9,3 i Mosiny 7,2. Określenie potrzeb mieszkaniowych w zależności od przyjętego wariantu prognozy demograficznej powinno uwzględnić w/w założenia standardu mieszkaniowego przyjętego w planach rozwoju dla miast województwa poznańskiego. Oznacza to dla miasta Lubonia wzrost powierzchni mieszkaniowej na osobę o 3,8 m2 i w związku z powyższym konieczność zbudowania mieszkań o powierzchni około 294 tys. m2 dla prawie 30 tys. mieszkańców. Możliwość rozwoju głównych funkcji (produkcyjnej i usługowej) i funkcji mieszkaniowej w Luboniu wynika z uwarunkowań infrastruktury technicznej. Miasto wyposażone jest w sieć gazową i wodociągową z możliwością ich rozbudowy. Barierę stanowi niedostatecznie rozwinięta sieć kanalizacyjna. Obejmuje ona swym zasięgiem około 40% mieszkań. Problemem jest także docelowe rozwiązanie gospodarki poprodukcyjnymi odpadami stałymi i ciekłymi. Szansą częściowej poprawy sytuacji w tym zakresie jest budowa oczyszczalni ścieków w Łęczycy. - 15 - Również ważnym czynnikiem aktywizującym dla rozwoju miasta będzie autostrada A-2; choć w pewnym stopniu także stanowić będzie barierę ze względu na uciążliwość dla bezpośredniego jej otoczenia. 4. KIERUNKI ROZWOJU MIASTA LUBONIA Każdy, kto będzie chciał lokować w Luboniu środki inwestycyjne, winien posiadać informacje, jaki to miasto ma charakter i jaką ma wizję rozwoju w przyszłośći. · Miasto nie posiada warunków przestrzennych dla intensywnego przemysłu terenochłonnego lub uciążliwego dla otoczenia czy też niszczącego środowisko. Istniejące tu zakłady przemysłowe poprzez stopniową eleminację szkodliwości będą stanowić bazę dla nowo powstających firm o niskim stopniu uciążliwości. W związku z rodzajem produkcji winny one jednak być pod stałą kontrolą w zakresie przestrzegania norm ochrony środowiska. · W zakresie usług podstawowych i ponadlokalnych należy wyznaczyć potencjalne obszary pod ich lokalizację. Istniejący system usługowy będzie uzupełniany przez nowe obiekty, które pojawią się lawinowo w wyniku rosnących trendów rozwoju takich usług jak banki, salony sprzedaży, firmy ubezpieczeniowe, firmy konsultingowe, izby handlowe itp. Wskazany kierunek zmian, to podnoszenie poziomu usług już istniejących i rozbudowa tych, które posiadają mieszkańcy Poznania, aby wyrównywać istniejące dysproporcje. Stworzenie odpowiednich warunków do ich rozwoju - 16 - pozwoli zwiększyć bazę usług, a co za tym idzie, spowoduje szybki wzrost miejsc pracy i w efekcie wzrost zamożności mieszkańców. · Ważnym czynnikiem „przyciągania” ludzi wykształconych jest wysoka dynamika rynku mieszkaniowego. Dotychczas względnie wyrównany poziom majątkowy społeczeństwa rozwarstwia się. Zróżnicowanie dochodów spowoduje poszukiwanie mieszkań niezbyt drogich lecz o stosunkowo wysokim standardzie. Bliskość Lubonia do Poznania może stanowić tu cechę przyciągania właśnie inteligencji, niezbyt zamożnej lecz posiadającej wymagania co do standardu mieszkania. Wysoki stopień niepewności związany z prognozowaniem w warunkach gospodarki rynkowej, wobec braku jakiejkolwiek polityki mieszkaniowej powoduje, iż zasygnalizowano jedynie ten kierunek przemian. · Informacje o skali wymaganych działań (jeśli miasto przyjmie odpowiedni standard) będą pomocne dla samorządu przy formułowaniu polityki przestrzennej miasta. Poprzez zmniejszanie dysproporcji cywilizacyjnych w zakresie standardów usług i mieszkań miasto stworzy bardziej wyrównane szanse rozwoju z sąsiadującym Poznaniem. Przygotowanie ofert dla potencjalnych inwestorów, prywatyzacja, prowadzenie kooperacji z zakładami położonymi w Poznaniu i wszelkie inne działania na rzecz podnoszenia „zamożności miasta” winny być podporządkowane nadrzędnemu zadaniu. Zadaniem tym jest poprawa stanu środowiska. Realizacja tego zadania wymagać będzie: - 17 - – zapewnienia poprawy wyposażenia w infrastrukturę techniczną, zwłaszcza w zakresie gospodarki ściekowej, – ciągłego wprowadzania nowości technicznych w zakresie procesów technologicznych, ograniczających szkodliwość istniejących zakładów produkcyjnych, – wykształcenia ośrodków usług ponadlokalnych i zrealizowanie „Centrum usługowego” (wg projektu planu). · Rodzaj pełnionych funkcji jest dziś czynnikiem zmiennym. Decydują o tym warunki uzyskania terenów, zysk i potencjalni inwestorzy. Kreatorem funkcji jest człowiek (samorząd); dzięki temu rozwój ich nie odbywa się w sposób niekontrolowany. Władze samorządowe poddając okresowej ocenie realizację celów strategicznych dokonywać będą niezbędnych modyfikacji i ustalać hierarchię ich ważności. Określą aktualne szanse rozwojowe i wskażą również obszary, w których konieczne są działania naprawcze. - 18 - Tabela 1 PRACUJĄCY W GOSPODARCE NARODOWEJ (WG. EKD – XII. 1995 r.) w tym: L.p. 1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Miasta Ogółem działalność działalność działalność związana z usługami związana z produkcyjna (C,D,E,F wg (G,H,I,J,K,L, rolnictwem (A,B wg EKD) EKD) M,N,O,P,Q wg EKD) 2 3 4 5 6 Poznań 233 648 1 376 88 994 143 278 Gniezno 19 860 183 9 531 10 146 Śrem 9 016 55 4 455 4 506 Września 10 000 40 5 807 4 153 Swarzędz 5 460 - 3 060 2 400 Środa Wlkp.. 6 646 52 3 442 3 152 Luboń 3 541 5 2 043 1 493 uwagi 7 - 19 - 8. Szamotuły 5 582 175 2 151 3 256 c d. Tabela 1 1 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 2 3 4 5 6 Oborniki 6 440 184 3 888 2 368 Nowy Tomyśl 5 827 20 3 144 2 663 Grodzisk Wlkp. 3 975 122 2 375 1 478 Mosina 2 751 33 1 609 1 109 Buk 1 872 25 1 328 515 Kórnik 1 201 106 230 865 Murowana Goślina 1 502 66 660 776 Kostrzyn 1747 6 981 760 Opalenica 2 154 36 1 135 983 Pniewy 1 763 94 1 022 647 Pobiedziska 1 241 32 640 569 Puszczykowo 2 439 19 976 1 444 Sieraków 1 705 62 1 066 577 Czempin 955 194 381 380 Czerniejewo 423 120 114 189 Dolsk 255 47 36 172 7 - 20 - c.d. Tabela 1 1 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 2 3 4 5 6 Kłecko 383 4 56 323 Książ Wlkp. 579 45 317 217 Lwówek 718 81 352 285 Miłosław 988 52 627 309 Obrzycko 289 17 97 175 Ostroróg 355 7 160 188 Rakoniewice 960 135 527 298 Skoki 429 48 83 298 Stęszew 1 184 15 529 640 Wielichowo 289 23 55 211 Razem 336 177 3 479 141 871 190 827 miasta 7 - 21 - Tabela 2 PRACUJĄCY W USŁUGACH (SEKTOR G - Q WG EKD – XII 1995 r..) udział w procentach L.p. Miasto 1 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 2 Poznań Buk Czempiń Czerniejewo Dolsk Gniezno Grodzisk Wlkp. Kłecko Kostrzyn Kórnik Książ Luboń Lwówek Mosina administracja i banki 3 25 13 22 18 23 17 25 14 9 30 29 22 21 11 edukacja zdrowie 4 17 19 26 25 21 13 14 17 11 16 28 19 13 29 5 16 11 8 14 12 27 32 24 8 14 20 10 16 15 handel i transport 6 34 44 40 42 40 38 24 25 65 30 17 40 36 31 pozostałe 7 8 13 4 1 3 5 5 20 7 10 6 9 14 14 - 22 - 15. 16. Miłosław Murowana Goślina 14 18 18 23 28 22 37 32 3 5 .. c.d. tabela 2 1 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 2 Nowy Tomyśl Oborniki Obrzycko Opalenica Ostroróg Pniewy Pobiedziska Puszczykowo Rakoniewice Sieraków Skoki Stęszew Swarzędz Szamotuły Śrem Środa Wlkp. Wielichowo Września 3 28 26 29 12 25 17 13 5 21 12 27 22 18 28 22 23 18 21 4 15 15 29 13 25 26 16 12 25 22 25 14 20 14 13 14 18 18 5 23 22 12 12 13 14 20 53 15 28 13 7 11 24 30 20 7 20 6 29 33 30 53 34 33 37 26 21 24 30 38 46 30 28 40 48 39 7 5 4 10 3 10 14 4 18 14 5 19 5 4 7 3 9 2 - 23 - Tabela 3 FUNKCJE ROZWOJOWE MIAST (WG OPRACOWAŃ PLANISTYCZNYCH Z LAT 1988-1994) L.p. 1 1. Miasta Przewidywane funkcje (projektowana liczba ludności wg prognozy demograficznej) Aktualnie pełnione funkcje ( wg obowiązujących planów Nr ............. z dnia ................) 2 3 (na podstawie informacji o zatrudnieniu wg. EKD - GUS 1996) % zatrudnionych 4 Gniezno Luboń 2. · ośrodek kulturowy w sieci krajowej · f. usługowe dla regionu, 90 tys. · f. wiodąca usługowo-turystyczna. . ( Nr XXXV/195/93 z dnia 16.04.1993.) · f. usługowa (turystyka) 51% · f. przemysłowo-rzemieślnicza 48% · f. mieszkaniowa , 30 tys. · f. przemysłowa, · f. przemysłowa 58% · f. usługowa 42% - 24 - · rozwój f. produkcji rzemieślniczej, · rozwój f. usługowej ( Nr XXIII/166/94 z dnia 11.05.1994.) c.d. tabela 3 1 3. 4. 5. 6. 7. 8. 2 3 · f. turystyczno-wypoczynkowa Puszczykowo · f. usługowa i rzemiosło usługowe 10 tys. · (Nr XV/ 86 z dnia 29.12.1986 r.) · f. usługowa i mieszkaniowa Obrzycko · f. turystyczno-wypoczynkowa i obsługi 3 tys. rolnictwa (Nr ..................z dnia ............................). · f. administacyjno-usługowa · f. przemysłowa Buk ( Nr XXXVIII /181 /93 z dnia 21.10. 1993.) 9 tys. · f. rolnicza i obsługi rolnictwa Czempiń · f. administracyjno-usługowa 8 tys. (Nr ...................z dnia ................93.) · f. rolnicza Czerniejewo ( Nr IV/13/88 z dnia 19.12.93.) 4 tys. · f. administracyjne i turystyczne Dolsk · f. usługowe i uzdrowiskowe 2 tys. · rozwój działalności gospodarczej 4 · f. usługowa 59% · f. rzemiieślniczo-produkc. 40% · f. usługowa 61% · f. przemysłowo-produkcyjna 33% · f. działaln. produkcyjnej 71% · f. usługowa 28% · f. usługowo-rolnicza 40% · f. przemysłowa 40% · f.usługowa 45% · f. rolnicza 28% i przemysłowa 27% · f. usługowa - 68% · f. rolnicza 18% i działalności produkcyjnej 14% - 25 - 9. (Nr XXI/92 z dnia 15.10.92.) · f. przemysłowa i działalności produkcyjnej · f. przemysłowa 60% Grodzisk Wlkp. · f. administracyjna i usługowa · f. usługowa 37% 15,5 tys. (Nr V/32/94 z dnia 14.12.94.) c.d. tabela 3 1 2 10. Kłecko 11. Kostrzyn 12. Kórnik 13. Książ 3 · f. usługowa i mieszkaniowa · f. przemysłowa i turystyczno4,3 tys. wypoczynkowa (Nr VIII/36/85 z dnia 6.09.95.) 4 · f. usługowa 84% · f. działalności produkcyjnej 15% · f. działalności gospodarczej · rolnictwo ekologiczne 11tys. · f. usługowa (kultura) (Nr XIV/65/86 z dnia 6.11.86.) · f. działalności produkcyjnej 56% · f. usługowa 44% · f. administracyjno-usługowa · f. turystyczna 9 tys. · ośrodek naukowy o znaczeniu ponadlokalnym (Nr II/12/93 z dnia 17.02.93.) · f. usługowa 72% · f. działalności produkcyjnej · f. rolnicza i usług rolnictwa 4,5 tys. · f. wypoczynkowo-turystyczna (Nr XXII/136/94. Z dnia 25.02 94.) · f. działalności produkcyjnej 55% · f. usługowa 38% - 26 - 14. Lwówek 1 2 15. 16. 17. 18. 19. · f. rolnicza 4,5 tys. · rzemiosło usługowe (Nr XXX/167/92 z dnia 5.11.92.) 3 · f. rolnicza 5,4 tys. · f. usługowa (Nr XXV/103/88 z dnia 31.05.88.) · f. mieszkaniowa Mosina · f. usługowo-przemysłowa 16,5 tys. (Nr XXI/126 i 127/91 z dnia 31.01.91.) · f. mieszkaniowo-usługowa Murowana Goślina · f. rekreacyjno-wypoczynkowa 18 tys. (Nr ............... z dnia 2.03.90.) · f. przemysłowa Nowy Tomyśl · f. administracyjno-usługowa i 24 tys. mieszkaniowa (Nr XVIII/47/89 z dnia 27.09.89.) · f. usługowa i obsługi rolnictwa Oborniki · f. przemysłowo-rzemieślnicza, turystyczna 25 tys. i mieszkaniowa (Nr V/51/94 z dnia 6.12.94.) Miłosław · f. działalności produkcyjnej 49% · f. usługowa 40% · f. rolnicza 11% c.d. tabela 3 4 · f. działalności produkcyjnej 64% · f. działalności usługowej 31% · f. działalności produkcyjnej 58% · f. usługowa 40% · f. usługowa 52% · f. działalności produkcyjnej 44% · f. przemysłowo-produkcyjna - 54% · f. usługowa 46% · f. przemysłowo-produkcyjna 60% · f. usługowa 37% - 27 - 20. 21. 1 22. 23. 24. 25. · f. administracyjno-usługowa Opalenica · f. rzemieślnicza i mieszkaniowa 14 tys. (Nr ..................... z dnia 29.04.93.) · f. obsługi rolnictwa Ostroróg · f. rzemieślnicza 3,5 tys. (Nr.................z dnia ..................) 2 3 · f. usługowa Pniewy · f. drobnej wytwórczości 9,5 tys. · f. turystyczno-wypoczynkowa (Nr ...................z dnia.............) · f. usługowa i obsługi rolnictwa Pobiedziska · f. mieszkaniowa, turystyczno10,5 tys. wypoczynkowa i działalności przemysłowej (Nr ................... z dnia 30.04.94.) · f. rolnicza i turystyczno-wypoczynkowa Rakoniewice · f. administracyjno-usługowa 4,2 tys. (Nr X/49/91 z dnia 3.04.91.) Sieraków · f. turystyczno-wypoczynkowa · f. usługowa · przemysł przetwórczy rolno-spożywczy 8 tys. (Nr XXVI/186/93 z dnia 22.11.93.) · f. przemysłowo-produkcyjna 53% · f. usługowa 46% · f. usługowa 53% · f. przemysłowo-produkcyjna 45% c.d. tabela 3 4 · f. przemysłowo-produkcyjna 58% · f. usługowa · f. działalności gospodarczej 52% · f. usługowa 46% · f. przemysłowo-produkcyjna 55% · f. usługowa 31% · f. rolnicza 14% · f. działalności produkcyjnej 63% · f. usługowa 34% - 28 - 26. 27. Skoki Stęszew · f. administracyjno-usługowa (turystycznorekreacyjna) · f. działalności gospodarczej (bazy przemysłowo-składowe) 5,2 tys. (Nr XI/48/94 z dnia 5.12.94.) · f. usługowo-mieszkaniowa (turystyczna) · f. działalności produkcyjnej 6,2 tys. · f. rolnicza (Nr XXXIII/192/93 z dnia 22.11.93.) · f. usługowa 70% · f. produkcyjno-przemysłowa 19% · f. rolnicza 11% · f. usługowa 54% · f. produkcyjna 45% c.d. tabela 3 1 2 28. Swarzędz 29. 30. 31. 3 · f. przemysłowo- rzemieślnicza · f. mieszkaniowa 37 tys. (Nr XLIV/235/94 z dnia 21.02.94.) · f. administracyjno-usługowa (kultura) Szamotuły · f. przemysłowa 25 tys. · f. obsługi rolnictwa (Nr I/93 z dnia 7.01.93.) · f. przemysłowa Śrem · f. usługowo-administracyjna 42 tys. · f. mieszkaniowa · f. obsługi rolnictwa (Nr XXXVI/49/92 z dnia 12.11.92.) · Środa Wlkp. · 4 · f. produkcyjno-przemysłowa 56% · f. usługowa 45% · f. usługowa 58% · f. produkcyjna · f. usługowa 50% · f. działalności produkcyjnej 49% · f. działalności produkcyjnej 52% · f. usługowa 47% - 29 - 30 tys. 32. Wielichowo 33. Września 2,5 tys. (Nr XLI/33/94 z dnia 24.05.94.) · f. rolnicza (Nr XII/67/91 z dnia 9.09.91.) · f. usługowa · f. działalności prod.-przemysłowej 40 tys. (Nr V/38/94 z dnia 2.12. 94.) · f.usługowa 73% · f. produkcyjno-rzemieślnicza 18% · f. rolnicza 8% · f. przemysłowo-rzemieślnicza 58% · f. usługowa 41% Tabela 4 UWARUNKOWANIA SPOŁECZNE ( WG LICZBY MIEJSC W SZKOŁACH PONADPODSTAWOWYCH - STAN 1997 R. ) L.p. 1 1. 2. Miasto 2 Poznań Gniezno Liczba szkół ponadpodstawowych Liczba miejsc Szkoły wyższe Klasyfika(dziennych i w szkołach (liczba miejsc) cja pkt. wieczorowych) (1-5) 3 209 34 4 56 610 9 490 5 63 300 300 6 5+ 5 Uwagi 7 - 30 - 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13 1 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. Luboń Puszczykowo Buk Czempin Czerniejewo Dolsk Grodzisk Kłecko Kostrzyń Kórnik Książ 2 Lwówek Miłosław Mosina Murowana Goślina Nowy Tomyśl Oborniki Obrzycko Opalenica Ostroróg Pniewy Pobiedziska Rakoniewice 1 1 1 6 1 1 - 3 1 2 1 13 9 2 8 1 1 90 580 180 2 450 60 300 - 4 50 1 070 300 3 860 2 800 470 1 540 190 150 - 5 - 2 4 3 1 1 1 5 1 2 3 1 6 2 1 4 3 5 5 1 3 1 4 3 3 .. c.d. tabela 4 7 - 31 - 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. Sieraków Skoki Stęszew Swarzędz Szamotuły Śrem Środa Wielichowo Września Razem miasta Poznań OGÓŁEM 3 8 8 13 12 16 143 209 352 400 2 100 2 900 4 350 3 100 4 850 31 790 66 100 97 890 300 63 300 63 600 3 1 1 5 5 5 5 1 5 Tabela 5 LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH (WG MIAST I GMIN MIEJSKO-WIEJSKICH - STAN 1997 r.) L.p. Miasta i gminy miejsko wiejskie Ogółem 1 1. 2. 3. 4. 2 Poznań Gniezno Luboń Puszczykowo 3 61 389 4 639 2 185 1 044 Liczba podmiotów gospodarczych Sektor Sektor Klasyfikacja publiczny prywatny w pkt 1 - 5 4 1 091 107 25 9 5 60 218 4 532 2 160 1 035 6 5 4 4 3 Uwagi 7 - 32 - 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 1 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. Obrzycko Buk Czempin Czerniejewo Dolsk Grodzisk Kłecko Kostrzyn Kórnik Książ Wlkp Lwówek Miłosław Mosina 2 Murowana Goślina Nowy Tomyśl Oborniki Opalenica Ostroróg Pniewy Pobiedziska Rakoniewice Sieraków Skoki 286 838 596 269 254 1 202 226 909 978 383 401 449 1 718 3 1 130 1 778 2 510 877 197 680 856 633 434 381 14 18 15 10 9 30 16 15 23 9 24 14 30 4 22 48 60 28 9 21 22 13 19 14 252 820 581 259 245 1 172 210 894 955 374 377 435 1 688 5 1 108 1 740 2 450 252 849 188 659 834 620 415 1 2 2 1 1 3 1 3 2 2 1 1 3 6 3 3 4 2 1 2 2 2 1 1 c.d. tabela 5 7 - 33 - 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. Stęszew Swarzędz Szamotuły Śrem Środa Wielichowo Września 890 3 671 2 086 2 802 2 157 278 3 315 29 40 57 70 53 14 65 367 861 3 631 2 029 2 732 2 104 264 Razem - miasta 69 298 1 239 68 059 Razem - gminy miejsko-wiejskie 32 908 797 32 111 2 4 4 4 4 1 4 - 34 - Tabela 6 UWARUNKOWANIA ROZWOJU FUNKCJI (Na podstawie wybranych elementów z uwarunkowań społecznych, gospodarczych i infrastruktury technicznej) Uwarun- UwarunL.p kowania kowania Miasto społeczne gospo(potenc- darcze jalna l. (l. podm. gosp.) wykszt.) 1 2 3 4 1. Poznań 5 5 2. Gniezno 5 4 3. Luboń 2 4 4. Puszczykowo 4 3 5. Obrzycko 1 1 6. Buk 1 2 7. Czempiń 1 2 8. Czerniejewo 1 1 9. Dolsk 1 1 10. Grodzisk 5 3 11. Kłecko 1 1 12. Kostrzyn 2 3 13. Kórnik 3 2 14. Książ 1 2 15. Lwówek 2 1 16. Mosina 4 3 17. Miłosław 1 1 18. Mur. Goślina 3 3 19. Nowy 5 3 Tomyśl 20. Oborniki 5 4 Uwarunkowania infrastruktury technicznej gaz 5 5 5 5 5 2 2 2 2 2 5 2 5 5 1 4 5 2 5 5 5 woda 6 5 5 5 4 4 5 5 3 5 3 4 5 5 5 4 5 5 4 4 5 kan. 7 3 5 3 2 3 4 3 2 1 4 3 4 4 4 4 4 4 4 4 Uw. komu nika- Suma cyjne pkt (klasy dróg) 8 9 5 28**-T 2 26**-T 4 23* 3 21 - T 2 13 5 19 3 16 1 10 2 12 - T 4 24* 2 13 4 23* 4 23* -T 2 15 4 19 3 24* 2 15 2 21* 5 27** 4 27** - 35 - 21. 22. Opalenica Ostroróg 1 2 23. Pniewy 24. Pobiedziska 25. Rakoniewice 26. Sieraków 27. Skoki 28. Stęszew 29. Swarzędz 30. Szamotuły 31. Śrem 32. Środa 33. Wielichowo 34. Września 3 1 2 1 5 2 5 4 3 4 3 4 3 3 3 1 1 5 5 5 5 1 5 4 2 2 2 1 1 2 4 4 4 4 1 4 5 4 5 5 5 2 5 5 2 5 4 1 5 6 5 5 4 4 5 5 4 5 5 5 1 5 7 4 4 4 3 4 3 3 4 5 3 2 4 2 20 2 14 c.d. tabela 6 8 9 3 22* 3 22* 3 21* 2 18 - T 2 15 4 20 4 25** 2 22* 2 26** 4 25** 2 8 5 28** Uwaga : ** - miasta o bardzo korzystnych warunkach rozwoju ( > 25 pkt ) * - miasta o korzystnych warunkach rozwoju ( 20 - 25 pkt ) T - miasta o potencjalnych funkcjach turystycznowypoczynkowych