Pan Andrzej Rószkowski Pomorski Komendant Wojewódzki

WOJEWODA POMORSKI
Gdańsk, dnia 6 czerwca 2014 r.
NK-II.1611.2.2014.EG
Pan
Andrzej Rószkowski
Pomorski Komendant Wojewódzki
Państwowej Straży Pożarnej
WYSTĄPIENIE POKONTROLNE
Na podstawie art. 6 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej1
w dniu 31 marca 2014, upoważniony pracownik Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku –
Pani Ewa Grodzka inspektor wojewódzki w Oddziale Kontroli Wydziału Nadzoru i Kontroli
Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego (na podstawie upoważnienia Nr 39/2014 z dnia 24 marca 2014 r.)
przeprowadziła czynności kontrolne w Komendzie Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej
w Gdańsku.
I. Temat, zakres kontroli i okres objęty kontrolą
Temat kontroli: Prawidłowość przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków.
Zakres przedmiotowy kontroli
W toku kontroli sprawdzono zagadnienia dotyczące prawidłowości prowadzenia przez Komendę
Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Gdańsku postępowań skargowych na podstawie
przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego2 oraz
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania
i rozpatrywania skarg i wniosków3.
Okres objęty kontrolą: od 1 stycznia 2013 r. do dnia kontroli.
1
Dz. U. Nr 185, poz. 1092
Dz. U. z 2013 r. poz. 267
3
Dz. U. z 2002 r. Nr 5, poz. 46
2
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Cel kontroli: Celem kontroli była ocena prawidłowości prowadzenia przez Komendę Wojewódzką
Państwowej Straży Pożarnej w Gdańsku postępowania skargowego, według kryteriów legalności
i rzetelności.
Ilekroć w projekcie wystąpienia pokontrolnego jest mowa o:
 Komendancie
Wojewódzkim
–
rozumie
się
przez
to
Pomorskiego
Komendanta
Wojewódzkiego Państwowej Straży Pożarnej;
 komendzie wojewódzkiej – rozumie się przez to Komendę Wojewódzką Państwowej Straży
Pożarnej w Gdańsku;
 Kpa – rozumie się przez to ustawę z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego;
 rozporządzeniu – rozumie się przez to rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 stycznia
2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków.
Informacje wstępne:
Pomorskim Komendantem Wojewódzkim Państwowej Straży Pożarnej jest Pan Andrzej Rószkowski,
który pełni swoją funkcję od 27 marca 2006 r. Pan Andrzej Rószkowski został powołany na
stanowisko Pomorskiego Wojewódzkiego Komendanta Państwowej Straży Pożarnej przez Ministra
Spraw Wewnętrznych i Administracji w dniu 24 marca 2006 r., zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia
24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej4.
Organizacja komendy wojewódzkiej określona w regulaminie organizacyjnym (stanowiącym
załącznik do Decyzji Nr 300/2009 Pomorskiego Komendanta Wojewódzkiego Państwowej Straży
Pożarnej z dnia 27 maja 2009 r.) przewiduje w § 10 ust. 1 lit. n) i m), że do zakresu działania
Wydziału Organizacji i Nadzoru należy organizowanie pracy w zakresie rozpatrywania oraz
załatwiana skarg i wniosków wpływających do Komendanta Wojewódzkiego oraz przeprowadzanie
okresowych badań i analiz w tym zakresie, a także koordynowanie, ewidencjonowanie oraz nadzór
nad trybem załatwiania skarg i wniosków składanych do Komendanta Wojewódzkiego. Zgodnie zaś
z § 5 ust. 1 pkt 5 regulaminu organizacyjnego komendy wojewódzkiej do podpisu i aprobaty
Komendanta Wojewódzkiego zastrzega się odpowiedzi na skargi i wnioski dotyczące działalności
zastępców
komendanta
wojewódzkiego,
kierowników
komórek
organizacyjnych
komendy
wojewódzkiej, komendantów powiatowych (miejskich) Państwowej Straży Pożarnej.
W okresie objętym kontrolą do komendy wojewódzkiej wpłynęło 10 pism, które zostały
zarejestrowane w rejestrach skarg i wniosków. Kontroli poddano wszystkie sprawy.
4
Dz. U. z 2013 r. poz. 1340 z późn. zm.
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Strona 2 z 7
II. Ocena skontrolowanej działalności:
Pozytywnie z nieprawidłowościami ocenia się wykonywanie zadań przez Komendanta
Wojewódzkiego w zakresie przyjmowania i rozpatrywania skarg i wniosków.
Ocenę uzasadniają stwierdzone nieprawidłowości, które dotyczyły m.in. braku informacji wskazującej
komórkę organizacyjną lub wyznaczonych pracowników przyjmujących oraz rozpatrujących skargi
i wnioski, brak pouczenia o treści art. 239 Kpa w zawiadomieniach o odmownym załatwieniu skargi,
rozpatrzenie 1 skargi po terminie oraz uchybienia polegające na błędnej rejestracji 2 pism w rejestrze
skarg załatwianych bezpośrednio i użyciu niewłaściwego sformułowania w piśmie przekazującym
skargę do załatwienia.
III. Ustalenia:
Powyższą ocenę uzasadniają następujące ustalenia:
Ustalono, że zgodnie z art. 253 § 3 i 4 Kpa dostosowano dni i godziny przyjęć do potrzeb ludności
oraz zamieszczono informację w widocznym miejscu w siedzibie jednostki, tj. na drzwiach
wejściowych do komendy wojewódzkiej. Nie umieszczono natomiast w widocznym miejscu
informacji wskazującej komórkę organizacyjną lub wyznaczonych pracowników przyjmujących oraz
rozpatrujących skargi i wnioski, co jest niezgodne z § 3 pkt 2 rozporządzenia. Poproszony
o wyjaśnienia w tej sprawie Komendant Wojewódzki oświadczył: „Pod względem merytorycznym
skargi, w zależności od ich przedmiotu rozpatrywane są przez właściwe komórki organizacyjne
Komendy Wojewódzkiej PSP w Gdańsku, tj. Wydział Organizacji i Nadzoru, Wydział Kontrolno –
Rozpoznawczy, Wydział Operacyjny jak również w sytuacji potrzeby szczegółowego zbadania sprawy,
przez zespoły powoływane decyzją Pomorskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP w Gdańsku. Ruch
osób w KW PSP w Gdańsku jest kontrolowany i ograniczony. W Komendzie Wojewódzkiej PSP
w Gdańsku funkcjonuje portiernia, regulująca ruch osobowy i pojazdów. Dyżurny portier jest
zobowiązany do wydawania przepustek osobowych interesantom (…). Dyżurni kierują interesantów do
pracowników załatwiających sprawy merytoryczne. Także w przypadku skarg, osoby skarżące są
kierowane do właściwej osoby zajmującej się skargami (…) lub pracownika sekretariatu Komendanta
Wojewódzkiego. Interesanci w sprawach skarg w Komendzie Wojewódzkiej PSP w Gdańsku są
przyjmowani na bieżąco, a ponadto informuję, że Pomorski Komendant Wojewódzki PSP w Gdańsku
lub upoważniony przez niego Zastępca przyjmuje w sprawach skarg, wniosków, zażaleń i odwołań raz
w tygodniu. Powyższe jest podane do powszechnej wiadomości przez umieszczenie stosownej
informacji w Biuletynie Informacji Publicznej, na drzwiach wejściowych głównych do budynku
Komendy Wojewódzkiej PSP w Gdańsku oraz w § 5 ust. 6 Regulaminu Organizacyjnego KW PSP
w Gdańsku.” Niezależnie od powyższych wyjaśnień należałoby, zgodnie z § 3 ust. 2 rozporządzenia,
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Strona 3 z 7
umieścić w siedzibie komendy wojewódzkiej, w widocznym miejscu informację wskazującą komórkę
organizacyjną lub wyznaczonych pracowników przyjmujących oraz rozpatrujących skargi i wnioski.
Skontrolowano 6 spraw zarejestrowanych w rejestrze skarg i wniosków załatwianych bezpośrednio
i ustalono, że:
 skarga znak: WO.051.2.2013 została rozpatrzona po terminie, o którym mowa w art. 237 § 1
Kpa (wpływ skargi 22 marca 2013 r., załatwienie sprawy 2 maja 2013 r.) bez zawiadomienia
o przyczynach zwłoki i wskazania nowego terminu załatwienia sprawy, co było niezgodne
z art. 36 w zw. z art. 237 § 4 Kpa. Poproszony o wyjaśnienia Komendant Wojewódzki
oświadczył: „(…) informuję, że była to skarga specyficzna i wyjątkowa. Pragnę podkreślić, że
po wnikliwej analizie przedstawionej skargi oraz materiałów w niej zawartych Pomorski
Komendant Wojewódzki PSP w Gdańsku uznał, że trudno mówić o zwłoce w załatwieniu
przedmiotowej sprawy z uwagi na fakt, że skarga skierowana wcześniej do Komendanta
Powiatowego PSP w Kartuzach nie odnosiła się do kompetencji Komendanta Powiatowego
PSP w Kartuzach, a de facto dotyczyła działalności stowarzyszenia jakim jest Ochotnicza
Straż Pożarna w Somoninie, nie będącego organem administracji publicznej i jej członków.
Z uwagi na powyższe Pomorski Komendant Wojewódzki PSP w Gdańsku uznał, iż trudno w tej
sytuacji mówić o zwłoce w działaniu Komendanta Powiatowego PSP w Kartuzach jeśli pismo
(…) było niespójne, miało charakter szyderczy i złośliwy (…). Z uwagi na późniejsze polecenie
Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie (pismo znak: BKSW-III052/8-4/13 z dnia 18.04.2013 r.), po kolejnej interwencji skarżącej w KG PSP, obejmującej
dodatkowe treści, sprawa została formalnie załatwiona. Stąd też wynikło niezamierzone
opóźnienie w przedmiotowej sprawie. Należy jednak podkreślić, że od polecenia załatwienia
ww. sprawy tj. od dnia 23 kwietnia 2013 r. do dnia udzielenia odpowiedzi skarżącej tj. do dnia
2 maja 2013 r. upłynęło zaledwie 10 dni. Trudno zatem mówić o przekroczeniu terminu
ustawowego w przedmiotowej sprawie.” W pierwszej kolejności zwraca się uwagę, że
przedmiotem postępowania kontrolnego nie była zwłoka w udzieleniu odpowiedzi skarżącej
przez Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Kartuzach. Odnosząc się
natomiast do podnoszonego przez Komendanta Wojewódzkiego braku przekroczenia terminu
załatwienia sprawy należy zauważyć, że skarga będąca przedmiotem czynności kontrolnych
została przekazana do załatwienia zgodnie z właściwością przez Dyrektora Biura Kontroli,
Skarg i Wniosków Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej pismem z dnia 18 marca
2013 r. znak: BKSW-III-052/8-2/13 (data wpływu do komendy wojewódzkiej 22 marca
2013 r.), a zawiadomienie o sposobie jej załatwienia zostało podpisane w dniu 2 maja 2013 r.,
a zatem Komendant Wojewódzki rozpatrzył skargę po terminie, o którym mowa w art. 237 § 1
Kpa.
 w 3 zawiadomieniach o odmownym załatwieniu skargi nie zawarto pouczenia o treści art. 239,
co narusza dyspozycję art. 238 Kpa. Zgodnie z oświadczeniem Komendanta Wojewódzkiego:
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Strona 4 z 7
„(…) w związku z tym, że pouczenie skarżącego o treści art. 239 Kpa jest pouczeniem
fakultatywnym, a nie obligatoryjnym, w mojej ocenie ponowna skarga w tej samej sprawie
powinna podlegać ponownej analizie (…)” Zgodnie z art. 238 Kpa zawiadomienie
o odmownym załatwieniu skargi powinno zawierać ponadto uzasadnienie faktyczne i prawne
oraz pouczenie o treści art. 239. Zwrot „powinno zawierać” nie oznacza bynajmniej, że jest to
fakultatywny element zawiadomienia o odmownym załatwieniu skargi. Przeciwnie, przyjęta
w systemie prawa administracyjnego technika legislacyjna nakazuje przyjąć, że jest to element
obligatoryjny.
 2 sprawy zostały błędnie zarejestrowane w rejestrze skarg i wniosków. W sprawie znak:
WO.051.4.2013 Pełnomocnik Ministra Spraw Wewnętrznych ds. równego traktowania
w służbach mundurowych pismem z dnia 21 listopada 2013 r. zwrócił się z prośbą
o odniesienie się do wybranych cytatów zgłoszenia w przedmiocie nierównego traktowania,
nie przekazując jednocześnie samego zgłoszenia. W celu wyjaśnienia sprawy wszczęto
postępowanie kontrolne i w efekcie w dniu 21 stycznia 2014 r. udzielono odpowiedzi
Pełnomocnikowi Ministra Spraw Wewnętrznych ds. równego traktowania w służbach
mundurowych. Natomiast w sprawie znak: WO.051.5.2013 Dyrektor Biura Kontroli, Skarg
i Wniosków w Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej zwrócił się pismem z dnia 10
grudnia 2013 r. z prośbą o zajęcie stanowiska w sprawie pisma otrzymanego od Pełnomocnika
Ministra Spraw Wewnętrznych ds. równego traktowania w służbach mundurowych,
przekazując jednocześnie pismo Pełnomocnika. W celu wyjaśnienia sprawy poproszono
o wyjaśnienia Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Tczewie i w dniu 17
stycznia 2014 r. udzielono odpowiedzi Dyrektorowi Biura Kontroli, Skarg i Wniosków
w Komendzie Głównej Państwowej Straży Pożarnej. Poproszony o wyjaśnienia Komendant
Wojewódzki oświadczył: „Sprawy o numerach: WO.051.4.2013 i WO.051.5.2013 zostały
zakwalifikowane, jako skargi załatwiane bezpośrednio z uwagi na to, iż rozpatrywane były
przez zespół kontrolny tut. komendy wyznaczony decyzją Pomorskiego Komendanta
Wojewódzkiego PSP i cała dokumentacja ww. spraw znajduje się w Wydziale Organizacji
i Nadzoru. Informuję, że postępowania dowodowe obejmujące postępowanie skargowe
i kontrolne w przedmiotowych sprawach zawierające 319 stron (I sprawa WO.051.4.2013)
i 13 stron (II sprawa WO.051.5.2013), były prowadzone w tym zakresie wyłącznie przez
Komendę Wojewódzką Państwowej Straży Pożarnej w Gdańsku. Stanowiska przekazywane
w przedmiotowych sprawach (…) były stanowiskami wyczerpującymi i zgodnie z uzyskanymi
informacjami, w całości zostały przekazane skarżącemu. Ponadto informuję, że zgodnie
z jednolitym rzeczowym wykazem akt skargi i wnioski przekazane do załatwienia wg
właściwości posiadają kategorię archiwalną B-3. W przypadku ww. spraw jest to zbyt krótki
okres przechowywania, w związku z powyższym zarejestrowano je jako skargi załatwiane
bezpośrednio, które mają kat. arch. A. Podyktowane jest to również faktem, iż wielokrotnie
zdarzały się sytuacje powracania do wcześniej załatwianych skarg, zawierających dodatkowe
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Strona 5 z 7
zarzuty, jak również żądania od jednostek wyższego szczebla przekazania uwierzytelnionej
kserokopii akt sprawy.”
Należy zaznaczyć, że obie sprawy były efektem zgłoszenia w przedmiocie nierównego
traktowania przekazanego Pełnomocnikowi Ministra Spraw Wewnętrznych ds. równego
traktowania w służbach mundurowych. Żaden z organów nie przekazał zgłoszenia jako skargi
celem jej rozpatrzenia zgodnie z właściwością, Komendant Wojewódzki nie udzielił również
odpowiedzi zgłaszającemu. Zatem powyższe wyjaśnienia nie mogą zostać uwzględnione
i niezasadne było zarejestrowanie tych spraw w rejestrze skarg i wniosków załatwianych
bezpośrednio. Ponadto należy zauważyć, że o kwalifikacji pism decyduje ich treść, a nie
kategoria archiwalna danego rodzaju spraw.
Skontrolowano 1 sprawę (WO.052.1.2013) zarejestrowaną w rejestrze skarg i wniosków przekazanych
do załatwienia wg właściwości i ustalono, że przekazując skargę do załatwienia, zgodnie z art.. 232 §
2 Kpa, błędnie użyto sformułowania „w celu rozpatrzenia zgodnie z właściwością”. Przepis art. 232 §
1 i 2 posługuje się sformułowaniem „przekazać do załatwienia” i zgodnie z poglądem wyrażonym
w literaturze przedmiotu5 „przepis ten wprowadza rozróżnienie dwóch rodzajów czynności rozpatrzenia i załatwienia skargi. Rozpatrzenie stanowi przy tym taki zespół czynności
przygotowawczych, które zmierzają do ustalenia treści i przedmiotu skargi oraz przygotowania
materiału niezbędnego do załatwienia skargi (por. J. Lang, Struktura prawna skargi w prawie
administracyjnym, Wrocław 1972, s. 143-144). Tych czynności nie można przekazywać w ramach art.
232. Przekazane może być natomiast załatwienie skargi, tj. jej rozstrzygnięcie, wydanie poleceń lub
podjęcie innych stosownych środków, usunięcie stwierdzonych uchybień i w miarę możności przyczyn
ich powstawania oraz zawiadomienie w sposób wyczerpujący skarżącego o wynikach załatwienia.”
Poproszony o wyjaśnienia, Komendant Wojewódzki oświadczył: „Użycie sformułowania cyt.
<<w celu rozpatrzenia zgodnie z właściwością>> w piśmie kierowanym do Komendanta Miejskiego
PSP w Gdańsku było rozumiane, jako <<załatwienia zgodnie z właściwością>> przekazanej skargi.
Informuję, że skarga dotycząca pisma WO.052.1.2013 była skargą na pracownika – funkcjonariusza
Komendy Miejskiej PSP w Gdańsku, nie była natomiast skargą na Komendanta Miejskiego
Państwowej Straży Pożarnej w Gdańsku. Z uwagi na powyższe nie ulega wątpliwości, że organem
właściwym ro rozpatrzenia powyższej skargi wg właściwości rzeczowej i miejscowej był Komendant
Miejski PSP w Gdańsku, a nie Pomorski Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej
w Gdańsku. W związku z powyższym przedmiotowa skarga została przekazana według właściwości do
rozpatrzenia Komendantowi Miejskiemu w Gdańsku.”
Odnosząc się do przedstawionych wyjaśnień należy w pierwszej kolejności zauważyć, że skarga nie
została przekazana na podstawie art. 231 Kpa, który znajduje zastosowanie w sytuacji uznania się
przez organ, który otrzymał skargę za niewłaściwy. Przedmiotowa skarga została przekazana na
podstawie art. 232 zgodnie z tzw. właściwością delegacyjną, co samo w sobie było zasadne. Natomiast
5
M. Jaśkowska. Komentarz aktualizowany do art. 232 Kodeksu postępowania administracyjnego
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Strona 6 z 7
jak już wykazano powyżej w piśmie przekazującym błędnie użyto sformułowania „w celu
rozpatrzenia zgodnie z właściwością”. Niezależnie od przyjętych wniosków należy uznać za
prawidłowe stanowisko Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach wyrażone w wyroku
z dnia 5 sierpnia 2008 r.6, w którym sąd stwierdził, że skarga na pracownika urzędu jest
w rzeczywistości skargą na osobę kierującą danym urzędem. Co potwierdza, że w analizowanej
skardze właściwym do jej rozpatrzenia był Komendant Wojewódzki, który zgodnie z art. 232 Kpa
mógł przekazać skargę do załatwienia organowi niższego stopnia lub bezpośredniemu przełożonemu
służbowemu pracownika, którego skarga dotyczyła.
Ponadto skontrolowano 3 sprawy zarejestrowane w rejestrze anonimy i w tym zakresie nie wnosi się
uwag.
Ustalono także, że nadzór Komendanta Wojewódzkiego nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg
i wniosków, o którym mowa w art. 258 Kpa polega na analizie kwartalnych informacji z działalności
Komendantów Miejskich i Powiatowych Państwowej Straży Pożarnej. Ponadto w okresie poddanym
kontroli Komendant Wojewódzki przeprowadził 2 kontrole obejmujące swoim zakresem realizację
zadań w przedmiocie skarg i wniosków.
Zalecenia:
Mając na uwadze powyższe oceny i ustalenia wnoszę o:
1. Umieszczenie w siedzibie komendy wojewódzkiej, w widocznym miejscu informacji
wskazującej komórkę organizacyjną lub wyznaczonych pracowników przyjmujących oraz
rozpatrujących skargi i wnioski.
2. Zwiększenie nadzoru w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących rozpatrywania skarg.
Jednocześnie informuję, że oczekuję od Pana, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego
wystąpienia pokontrolnego, informacji o sposobie wykonania zaleceń, a także o podjętych
działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia.
WOJEWODA POMORSKI
Ryszard Stachurski
6
IV S.A./Gl 77/08
POMORSKI URZĄD WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU
Wydział Nadzoru i Kontroli
ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk, tel.: 058 30 77 233, fax: 058 30 77 125
www.gdansk.uw.gov.pl, e-mail: [email protected]
Strona 7 z 7