somatic characteristics rowers from secondary school nr
Transkrypt
somatic characteristics rowers from secondary school nr
Journal of Health Sciences (J of H Ss) 2013; 3 (7): 151-166 The journal has had 4 points in Ministry of Science and Higher Education of Poland parametric evaluation. Part B item 683. © The Author (s) 2013; This article is published with open access at Licensee Open Journal Systems of University Radom in Radom, Poland Open Access This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution Noncommercial License which permits any noncommercial use, distribution, and reproduction in any medium, provided the original author(s) and source are credited. This is an open access article licensed under the terms of the Creative Commons Attribution Non Commercial License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/3.0/) which permits unrestricted, non commercial use, distribution and reproduction in any medium, provided the work is properly cited. Conflict of interest: None declared. Received: 25.03.2013. Revised: 25.07.2013. Accepted: 02.08.2013. SOMATIC CHARACTERISTICS ROWERS FROM SECONDARY SCHOOL NR 10 IN BYDGOSZCZ Cechy somatyczne wioślarzy z Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy Barbara Dix, Błażej Stankiewicz, Oliwia Ligman, Walery Zukow Kazimierz Wielki University, Bydgoszcz, Poland Słowa kluczowe: cechy somatyczne; wioślarzy; School; Bydgoszcz Keywords: cechy somatyczne; wioślarzy; Zespół Szkół; Bydgoszcz Abstract Introduction Result in rowing sports depends on many factors, among others are: the construction of somatic players the efficiency of the potential potential, the level of preparation of tactical, technical and mental, technological progress (construction oars and boat), weather conditions and process optimization training and nutrition. In addition to the suitability of such cardiovascular nature rowers must have appropriate parameters somatic (long upper and lower limbs, long torso). The aim of the study is to obtain information on the state level morphological features 15 - year rowers and paddlers trained in RTW Rowing Club Lotto Bydgostia while studying in the Secondary School No. 10 in Bydgoszcz. Material and methods The study was conducted with the help of trainers, a group of school children at the age of 15 years old. Young people are students and students of classes III high school rowing. Measurement of these two parameters concerned the construction of a somatic or body weight and height. To measure the importance of the development of somatic used medical anthropometr and measure tailoring. The subjects were dressed in sports clothes without shoes. The results were processed statistically and calculated: arithmetic mean, standard deviation, arithmetic difference, coefficient of variation, the difference. Results of rowers of the School No. 10 in Bydgoszcz, compared with the results of the regional (Napierała 2005) and national research (Przewęda, Dobosz, 2003). Results Many years of observations of the drivers competing in the Olympics have allowed the hypothesis that the outcome of the sports seriously is related to the construction of somatic and age rowers. Studies by Garay et al (1974), Piotrowski et al (1992), Composition, et al (1993) and Krupecki et al (1997) suggest that the rowers of individuals not trained distinguished not only by height and weight but also the length of the arms, the length of the lower limbs (especially the lower leg), shoulder width, large circuits muscular limbs (especially the forearm) and the corresponding relationships between the components of tissue. 151 Conclussions Thanks to research the following conclusions: 1 The level of development of selected structural characteristics of the young people shows that the current youth is heavier and higher than likened peers in 1999 and 2001. 2 Young rowers and rowing in terms of types of constitutional represent the greatest type leptosomatic. 3 Analysis of constitutional types surveyed 15-year-olds. These results show us that the dominant type of leptosomatic because of the 30 respondents, as many as 24 people are leptosomatics (88.8%), two people have the athletic type (7.41%), and four on picnic (14.81%). Streszczenie Wstęp Wynik sportowy w wioślarstwie uzależniony jest od wielu czynników, do których między innymi należą: budowa somatyczna zawodników, potencjał sprawnościowy, poziom przygotowania taktycznego, technicznego i psychicznego (Ważny 1992), postęp technologiczny (budowa wioseł i łodzi), warunki atmosferyczne a także optymalizacja procesu treningowego i odżywianie. Oprócz predyspozycji natury wydolnościowej wioślarze winni posiadać odpowiednie parametry somatyczne (długie kończyny górne i dolne, długi tułów). Celem badania jest uzyskanie informacji o stanie poziomu cech morfologicznych 15- letnich wioślarek i wioślarzy trenujących w Klubie Wioślarskim RTW Lotto Bydgostia i jednocześnie uczących się w Zespole Szkół nr 10 w Bydgoszczy. Materiał i metody Badania przeprowadzono dzięki pomocy trenerów, na grupie młodzieży szkolnej, w wieku 15 roku życia. Młodzież to uczniowie i uczennice klas wioślarskich III gimnazjum. Pomiar dotyczył one dwóch parametrów budowy somatycznej czyli masy ciała i wysokości ciała. Do pomiaru rozwoju somatycznego użyto wagę lekarską, antropometr i miarę krawiecką. Badani ubrani byli w strój sportowy bez obuwia. Wyniki badań poddano obróbce statystycznej i obliczono: średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, różnicę średnich arytmetycznych, współczynnik zmienności, różnicę. Wyniki badań wioślarek Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy porównano z wynikami badań regionalnych (Napierała 2005) i badań ogólnopolskich (Przewęda, Dobosz, 2003). Wyniki Wieloletnie obserwacje zawodników startujących na igrzyskach olimpijskich pozwoliły na wysunięcie hipotezy, że wynik sportowy w poważnym stopniu związany jest z budową somatyczną oraz wiekiem wioślarzy. Badania przeprowadzone przez Garaya i wsp. (1974), Piotrowskiego i wsp. (1992), Skład i wsp. (1993) i Krupeckiego i wsp. (1997) sugerują, że wioślarze spośród osobników nietrenujących wyróżnia się nie tylko wysokość i masa ciała, ale również: długość kończyn górnych (siąg poziomy), długość kończyn dolnych (zwłaszcza podudzia), szerokość barkowa, duże obwody mięśniowe kończyn (szczególnie przedramienia) jak również odpowiednie relacje pomiędzy komponentami tkankowymi. Badania regionalne w województwie kujawsko - pomorskim przeprowadziły Napierała, Cieślicka, Klimczyk 2000, 2005, 2008, Cieślicka i wsp. 2009, Napierala i wsp., 2007, Klimczyk i wsp. 2009). Wnioski Dzięki przeprowadzonym badaniom można wyciągnąć następujące wnioski: 1. Poziom rozwoju wybranych cech strukturalnych badanej młodzieży wykazuje na to, że obecna młodzież jest cięższa i wyższa, niż porównywani rówieśnicy z roku 1999 i 2001. 2. Młodzi wioślarze i wioślarski pod względem typów konstytucjonalnych reprezentują w największym stopniu typ leptosomatyczny. 3. Analizy typów konstytucjonalnych badanych 15-latków. Powyższe wyniki obrazują nam, że dominuje typ leptosomatyczny, bowiem spośród 30 badanych, aż 24 osoby to leptosomatycy (88,8%), 2 osoby wykazują na typ atletyczny (7,41%), a 4 na pykniczny (14,81%). Introduction Result in rowing sports depends on many factors, among others are: the construction of somatic players the efficiency of the potential, the level of preparation of tactical, technical 152 and mental (Ważny 1992), technological progress (construction oars and boat), weather conditions and process optimization training and nutrition. In addition to the suitability of such cardiovascular nature rowers must have appropriate parameters somatic (long upper and lower limbs, long torso). The issue of recruitment and selection for the sport is still an open tab of science, focusing on identifying individuals in the appropriate age most promising talent at the same time the development of features and characteristics necessary to achieve a high level in the future of sports (Sozański 1999).The current level of athletic performance in most sports is only available for players with a high level of physical characteristics, good health, with a particular physique and also have properties that determine success in individual sports (Letzelter 1991, Platonov, 1997).Thus emerged the need to search for such candidates who can meet those expectations. Selection is a long arduous process of finding the most talented individuals and instil in them the characteristics and properties that allow to get the highest sporting laurels particular sport (Harre 1991, Matwiejew 1999). Thus, issues of recruitment and selection of players take on the conditions of the modern sport of particular importance. The use of scientific basis, should promote increased efficiency training as an integral component of this process. The aim of the study is to obtain information on the state level morphological features 15 - year rowers and paddlers trained in RTW Rowing Club Lotto Bydgostia. Material and methods The aim of the study is to obtain information on the state level morphological features 15 - year rowers and paddlers trained in RTW Rowing Club Lotto Bydgostia while studying in the Secondary School No. 10 in Bydgoszcz. The study was conducted with the help of trainers, a group of school children at the age of 15 years old. Young people are students and students of classes III high school rowing. Measurement of these two parameters concerned the construction of a somatic or body weight and body height. To measure the importance of the development of somatic used medical anthropometr and measure tailoring. The subjects were dressed in sports clothes without shoes. The study was performed as follows: - The height of the body - the test was part of the importance of the height-integrated, accepted the position straight back to measure the arms straight at your sides, legs straight, feet joined, head set to Frankfurt. The test was performed with an accuracy of 0.1 cm. - Body weight - tested entered the medical importance in sports clothing without shoes. The measurements were made with a precision of 0.1 kg. The study of somatic allowed to differentiate different types of constitutional by Kretschmer (Jopkiewicz, 1995), athletic-type is characterized by a strong, proportionate physique and the development of bone and muscle, 153 larger sizes face, neck, shoulders and chest, the legs of both the upper and lower are long fitted with wide hands and feet. Type Picnic there are more dimensions of the cross-over longish, weak muscles, squat body, short neck, broad face, high propensity to accumulate fat, often prone to sweating. Type l Leptosomatic, contrary to the predominant type picnic body length dimensions of the widths, there is a long head, neck, long upper and lower limbs, narrow face and shoulders, flat chest, manifested in a lack of muscle. Rohrer index: Body weight (g) RI = ------------------------------------- * 100 Body height2 (cm2) Key Curtius: leptosomatic type > x - 1.27 athletic type > 1.28 - 1.49 picnic type > 1.50 - x The results were processed statistically and calculated: arithmetic mean, standard deviation, arithmetic difference, coefficient of variation, the difference. Results of rowers of the School No. 10 in Bydgoszcz, compared with the results of the regional (Napierała 2005) and national research (Przewęda, Dobosz, 2003). Results Table 1 Summary of numerical studies of somatic development of boys and 15 - year Number respondents of Sex Age Body height Body weight 1 M 15 180 62 2 M 15 170 53 3 M 15 187 76 4 M 15 174 86 5 M 15 186 61 6 M 15 180 64 7 M 15 186 63 8 M 15 175 61 154 9 M 15 184 66 10 M 15 169 68 11 M 15 170 54 12 M 15 160 67 13 M 15 180 74 14 M 15 174 54 15 M 15 190 74 Table 1 shows the results of a study of somatic development, for which we can read the age, height and weight of fifteen boys underwent measurements. We read here that the highest measured 190cm boy, seven others, whose body height is between 180-187cm, five of a body height 170-175cm, and two, the amount of which reaches 160-169cm.Body mass index shows that the heaviest of the boys weighed 86kg, 74kg weighing two, nine, whose mass is in the range of 60-68kg and three, where the weight is between 53-54kg. Table 2 Summary of numerical studies of somatic development of 15-year-old girls Number respondents of Sex Age Body height Body weight 1 K 15 166 47 2 K 15 178 85 3 K 15 171 46 4 K 15 175 59 5 K 15 167 60 6 K 15 170 57 7 K 15 177 53 8 K 15 174 59 9 K 15 161 45 10 K 15 171 77 11 K 15 166 55 12 K 15 172 57 13 K 15 171 57 14 K 15 174 58 15 K 15 167 57 Table 2 shows the results of a study of somatic development, for which we can read the age, height and weight of fifteen girls. Here we see that the index is body height: 178cm at 155 the top, followed by nine girls in height within a range of 170-177cm and five an increase in 161-167cm. The weight is to this: the heaviest weight reached 85kg girl, then one of 77kg, another weighing 60kg, nine other mass index is between 53-59kg of weights and three 4547kg. Table 3 Summary statistics study of somatic development of young people 15 years Age 15y.o. The test indicator Boys The test indicator Body height [cm] Girls Body weight Body height Body [kg] [cm] [kg] The arithmetic mean 178 65.5 171 58 The minimum value 160 53 161 45 The maximum value 190 86 178 85 The standard deviation 8.1 8.8 4.48 10.22 Coefficient of variation 0.05 0.13 0.03 0.18 weight Table 3 presents the results of a statistical summary of somatic development of young people of 15 years. The measurement of body height of boys reported the arithmetic mean of 178cm, 160cm minimum value, maximum value is 190cm. The standard deviation is equal to a coefficient of variation of 8.1 to 5%.When examining the arithmetic mean weight was 65.5 kg to53kg minimum value and a maximum of 86kg. The deviation was 8.8 and the coefficient of variation of 13%. During the examination of the body of the arithmetic mean girls reached 171cm, 161cm minimum value and the maximum 178cm. Standard deviation is 4.48 and coefficient of variation of 3%. Body mass index of girls studied showed that the arithmetic mean is equal to 58kg, 45kg minimum value and a maximum 85kg. The result is the deviation and the coefficient of variation 10.22 reached 18%. Table 4 The results of the constitutional types surveyed 15-year-olds Boys 15 Result years old By Kretschmer's Girls 15 Result constitutional type years By Kretschmer's constitutional type 1 1.06 Leptosomatic 1 1.03 Leptosomatic 2 1, 08 Leptosomatic 2 1.51 Picnic 156 3 1.02 Leptosomatic 3 0.92 Leptosomatic 4 1.63 Picnic 4 1.11 Leptosomatic 5 0.95 Leptosomatic 5 1.29 Athletic 6 1.10 Leptosomatic 6 1.16 Leptosomatic 7 0.98 Leptosomatic 7 0.96 Leptosomatic 8 1.14 Leptosomatic 8 1.12 Leptosomatic 9 1.06 Leptosomatic 9 1.08 Leptosomatic 10 1.41 Athletic 10 1.54 Picnic 11 1.10 Leptosomatic 11 1.20 Leptosomatic 12 1.64 Picnic 12 1.12 Leptosomatic 13 1.27 Leptosomatic 13 1.14 Leptosomatic 14 1.03 Leptosomatic 14 1.10 Leptosomatic 15 1.08 Leptosomatic 15 1.22 Leptosomatic Table 4 shows the results of the constitutional types surveyed 15-yearolds. These results show us that the dominant type of leptosomatic because of the 30 respondents, as many as 24 people are leptosomatics (88.8%), two people have the athletic type (7.41%), and four on picnic (14.81%). Table 5 The results of the constitutional types of the young people with an indication of the recognized type of quantitative Constitutional Kretschmer types according to Age - sex 15 years M 15 years W Athletic 1 1 Picnic 2 2 Leptosomatic 12 12 Table 5 shows the results of the constitutional types of the young people, indicating the number of people manifesting a given type. It follows that the 30 people tested, both among boys and girls is the most leptosomatics - 24 has two athletic type person picnic type exhibits only four people. 157 Table 6 Comparison of the results of body weight boys and girls M. Napierała (regional studies province Kuyavian-Pomeranian), R. Przewęda (nationwide survey) and a group of rowers Age Boys Sex Research Kuyavian- Pomeranian M.Napierała Nationwide survey Przewęda R. (1999) Group rowers Comparison (2012r.) (2001) s s s d d 15 M 58.18 7.04 62.34 10.20 65.5 8.8 7.32 3.16 15 K 54.08 6.32 54.92 7.75 58 10.22 3.92 3.08 Table 6 shows a comparison of body weight boys and girls. The study was conducted by M. Napierała in 2001., R Przewęda in 1999 and the research group of rowers in 2012. In 15-year-olds 7.32. These results, which show that the guys are now heavier than in 2001 or 1999. The difference in girls between 2001 and 2012 in 15-year-old 3.92. Table 7 Comparison of the results of boys and girls body M. Napierała (regional studies province Kuyavian-Pomeranian), R. Przewęda (nationwide survey) and a group of rowers. Age Comparison of the results of body height of boys and girls sex Research KuyavianPomeranian M.Napierała (2001) Nationwide survey R. Przewęda (1999) s Research rowing classes (2012r.) s Comparison s d d 15 M 172.11 6.83 173.81 7.49 178 8.1 5.89 4.19 15 K 163.72 6.59 163.97 5.84 171 4.48 7.28 7.03 Table 8 shows the comparison of body height of boys and girls. The study was conducted by M. Napierała in 2001., R Przewęda in 1999 and a group of rowers and 2012. In all patients 15-year-olds was 5.89. Comparing the girls we find that 15-year-old 7.28. It penetrates to the fact that over the years the youth in the group 15 years for both boys and girls are taller than their peers from the past. Discussion Many years of observations of the drivers competing in the Olympics have allowed the hypothesis that the outcome of the sports seriously is related to the construction of somatic and age rowers. Studies by Garay et al (1974), Piotrowski et al (1992), Skład, et al (1993) and 158 Krupecki et al (1997) suggest that the rowers of individuals not trained distinguished not only by height and weight but also the length of the arms (siag levels), the length of the lower limbs (especially the lower leg), shoulder width, large circuits muscular limbs (especially the forearm) and the corresponding relationships between the components of tissue. Regional Studies in Kujawsko - Pomeranian moved Napierała, Cieślicka, Klimczyk 2000, 2005, 2008; Cieślicka et al 2009; Napierala et al, 2007; Klimczyk et al., 2009). Conclusions According to research the following conclusions: 1 The level of development of selected structural characteristics of the young people shows that the current youth is heavier and higher than likened peers in 1999 and 2001. 2 Young rowers and rowing in terms of types of constitutional represent the greatest type leptosomatic. 3 Analysis of constitutional types surveyed 15-year-olds. These results show us that the dominant type leptosomatic rowers because of the 30 hours, as many as 24 people are leptosomatics (88.8%), two people have the athletic type (7.41%), and four on picnic (14.81%) . References Garay A. A., Levine L., Lindsay I. E.: Genetic and anthropological studies olimpic athletes. New York- San Francisco- London, Academic Press 1974. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009, 23/3,33-38. Harre D.: Trainingslehre. Berlin 1991, Sportverlag. Jopkiewicz A., Suliga E. Biologiczne podstawy rozwoju człowieka WSP Kielce 1995. Klimczyk M., Cieślicka M., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport result In 1219 year old pole vaulut jumpers. Medical and Biological Sciences, 2009, 23/3,53-60. Krupecki K., Jaszczanin J.: Wpływ podstawowych cech somatycznych wioślarzy na osiągnięty wynik sportowy, na podstawie danych uczestników Igrzysk Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. Didelio meistriskumu sportininku regimo valdymas. Vilnus, 27-29, 1997. Letzelter M. Trainingsgrundlagen. Hamburg 1991, Sachbuch. 159 Matwiejew L.P. Osnowy obszczej teorii sporta i systemy podgatowki sportsmienow. Kijew 1999, Olimpijskaja Literatura. Napierała M. (2000). Dziecko z regionu kujawsko – pomorskiego. Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci z klas początkowych. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko – pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. Napierała M. (2008). Środowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i młodzieży (na przykładzie województwa kujawsko – pomorskiego), Bydgoszcz 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Napierała M., Cieślicka M., Dmitruk K., Budowa morfologiczna a zdolności motoryczne studentów I roku wychowania fizycznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, „Annales”, (red.) W. Śladkowski, Universitatis Mariae Curie – Skłodowska, Sectio D, Medicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. XVIII, nr 5, s. 226 229. Piotrowski J., Skład M., Krawczyk B., Majle B.: Somatic indices of junior rowers to their athletics exercise. Biology of Sport Nr 3, 117-125, 1992. Płatonow W. N.: Obszczaja tieorija podgotowki sportsmenow w olimpijskom sportie. Olimpijska Literatura, Kijew 1997. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa. Skład M., Krawczyk B., Majle B.: Effects of an intense annual training on body components and other somatic traits in young male and female rowers. Biology of sport a quarterly journal of sport and exercise Nr 4, Volume 10, 1993. Ważny Z.: Kontrola efektów po treningowych. Koncepcja i propozycje rozwiązań praktycznych. RCMSz KfiS, Warszawa 1990. Wstęp Wynik sportowy w wioślarstwie uzależniony jest od wielu czynników, do których między innymi należą: budowa somatyczna zawodników, potencjał sprawnościowy, poziom przygotowania taktycznego, technicznego i psychicznego (Ważny 1992), postęp technologiczny (budowa wioseł i łodzi), warunki atmosferyczne a także optymalizacja procesu treningowego i odżywianie. Oprócz 160 predyspozycji natury wydolnościowej wioślarze winni posiadać odpowiednie parametry somatyczne (długie kończyny górne i dolne, długi tułów). Problematyka doboru i selekcji do sportu stanowi wciąż otwartą kartę nauki, skupiającą się na wyłonieniu osobników w odpowiednim wieku najbardziej utalentowanych rokujących jednocześnie rozwój cech i właściwości niezbędnych do uzyskania w przyszłości wysokiego poziomu sportowego (Sozański 1999). Aktualny poziom osiągnięć sportowych w większości dyscyplin dostępny jest jedynie dla zawodników z wysokim poziomem cech fizycznych, dobrym stanem zdrowia, szczególną budową ciała a także posiadanie tych właściwości, które determinują sukcesy w poszczególnych dyscyplinach sportu (Letzelter 1991, Płatonow 1997). Stąd też wyłoniła się konieczność poszukiwania takich kandydatów, którzy mogą sprostać tym oczekiwaniom. Selekcja stanowi długotrwały żmudny proces poszukiwania najbardziej utalentowanych jednostek i kształtowania u nich cech i właściwości, które umożliwią zdobycie najwyższych laurów sportowych w wybranej dyscyplinie sportu (Harre 1991, Mac Matwiejew 1999). Tak więc zagadnienia doboru i selekcji zawodników nabierają w warunkach współczesnego sportu szczególnego znaczenia. Wykorzystanie naukowych podstaw, sprzyjać powinno zwiększeniu efektywności treningu, jako nieodłącznego składnika tego procesu. Celem badania jest uzyskanie informacji o stanie poziomu cech morfologicznych 15- letnich wioślarek i wioślarzy trenujących w Klubie Wioślarskim RTW Lotto Bydgostia. Materiał i metody Celem badania jest uzyskanie informacji o stanie poziomu cech morfologicznych 15- letnich wioślarek i wioślarzy trenujących w Klubie Wioślarskim RTW Lotto Bydgostia i jednocześnie uczących się w Zespole Szkół nr 10 w Bydgoszczy. Badania przeprowadzono dzięki pomocy trenerów, na grupie młodzieży szkolnej, w wieku 15 roku życia. Młodzież to uczniowie i uczennice klas wioślarskich III gimnazjum. Pomiar dotyczył one dwóch parametrów budowy somatycznej czyli masy ciała i wysokości ciala. Do pomiaru rozwoju somatycznego użyto wagę lekarską, antropometr i miarę krawiecką. Badani ubrani byli w strój sportowy bez obuwia. Badania wykonano następująco: - wysokość ciała - badany wchodził na wagę z wbudowanym wzrostomierzem, przyjmował pozycję wyprostowaną tyłem do miary, kończyny górne wyprostowane wzdłuż tułowia, kończyny dolne wyprostowane, złączone stopy, głowa ustawiona w pozycji frankfurckiej. Badanie wykonano z dokładnością do 0,1 cm. - masa ciała - badany wchodził na wagę lekarską w stroju sportowym bez obuwia. Pomiary wykonano z dokładnością do 0,1 kg. Badania cech somatycznych pozwoliły na wyróżnienie różnych typów konstytucjonalne wg Kretschmera (Jopkiewicz, 1995): Typ atletycznycharakteryzuje się silną, proporcjonalną budową ciała oraz rozwojem kośćca i mięśni, szerszych rozmiarów twarzy, szyi, barków oraz klatki piersiowej, kończyny zarówno górne jak i dolne są długie zaopatrzone w szerokie dłonie i stopy. Typ pykniczny-występuje przewaga wymiarów poprzecznych nad długościowymi, słabe umięśnienie, przysadzista budowa ciała, krótka szyja, szeroka twarz, duża skłonność do odkładania się tkanki tłuszczowej, często skłonność do pocenia. Typ leptosomatyczny- przeciwnie do typu pyknicznego przeważają wymiary długościowe ciała nad szerokościowymi, występuje długa głowa, szyja, długie kończyny górne i dolne, wąska twarz i barki, płaska klatka piersiowa, przejawia się także brak umięśnienia. Wskaźnik Rohrera: * 100 Klucz Curtiusa: typ leptosomatyczny-> x – 1,27 typ atletyczny-> 1,28 – 1,49 typ pykniczny-> 1,50 – x Wyniki badań poddano obróbce statystycznej i obliczono: średnią arytmetyczną, odchylenie standardowe, różnicę średnich arytmetycznych, współczynnik zmienności, różnicę. Wyniki badań wioślarek Zespołu Szkół nr 10 w Bydgoszczy porównano z wynikami badań regionalnych (Napierała 2005) i badań ogólnopolskich (Przewęda, Dobosz, 2003). 161 Wyniki Tabela 1. Zestawienie liczbowe badania rozwoju somatycznego chłopców 15- letnich Ilość badanych Płeć Wiek Wysokość ciała Masa ciała 1 M 15 180 62 2 M 15 170 53 3 M 15 187 76 4 M 15 174 86 5 M 15 186 61 6 M 15 180 64 7 M 15 186 63 8 M 15 175 61 9 M 15 184 66 10 M 15 169 68 11 M 15 170 54 12 M 15 160 67 13 M 15 180 74 14 M 15 174 54 15 M 15 190 74 Tabela nr 1 przedstawia wyniki badania rozwoju somatycznego, na której możemy odczytać wiek, wysokość i masę ciała piętnastu chłopców poddanych pomiarom. Odczytujemy tutaj, że najwyższy chłopiec mierzy 190cm, siedmioro innych, których wysokość ciała mieści się w przedziale 180-187cm, pięcioro o wysokości ciała 170-175cm oraz dwoje, których wysokość sięga 160-169cm. Wskaźnik masy ciała pokazuje, że najcięższy z chłopców waży 86kg, dwoje o masie 74kg, dziewięcioro, których masa znajduje się w przedziale 6068kg oraz troje, gdzie ich masa mieści się w przedziale 53-54kg. Tabela 2. Zestawienie liczbowe badania rozwoju somatycznego dziewcząt 15-letnich Ilość badanych Płeć Wiek Wysokość ciała Masa ciała 1 K 15 166 47 2 K 15 178 85 3 K 15 171 46 4 K 15 175 59 5 K 15 167 60 6 K 15 170 57 7 K 15 177 53 8 K 15 174 59 9 K 15 161 45 10 K 15 171 77 11 K 15 166 55 12 K 15 172 57 13 K 15 171 57 14 K 15 174 58 162 K 15 15 167 57 Tabela nr 2 przedstawia wyniki badania rozwoju somatycznego, na której możemy odczytać wiek, wysokość i masę ciała piętnastu dziewcząt. Widzimy tutaj, że wskaźnik wysokości ciała wynosi: u najwyższej 178cm, następnie dziewięć dziewcząt o wysokości mieszczącej się w przedziale 170-177cm oraz pięć o wzroście 161-167cm. Przy masie ciała ma się to następująco: najcięższa dziewczyna osiągnęła masę 85kg, następnie jedna o 77kg, kolejna o masie 60kg, dziewięć innych, których wskaźnik masy znajduje się w przedziale 5359kg oraz trzy o masach 45-47kg. Tabela 3. Zestawienie statystyki badania rozwoju somatycznego młodzieży 15letniej Wiek 15lat Badany wskaźnik Chłopcy Badany wskaźnik Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg] Wysokość ciała [cm] Masa ciała [kg] Średnia arytmetyczna 178 65,5 171 58 Wartość minimalna 160 53 161 45 Wartość maksymalna 190 86 178 85 Odchylenie standardowe 8,1 8,8 4,48 10,22 Współczynnik zmienności 0,05 0,13 0,03 0,18 Dziewczynki Tabela nr 3 przedstawia zestawienie statystyczne wyników badań rozwoju somatycznego młodzieży 15-letniej. Przy pomiar wysokości ciała chłopców odnotowano średnią arytmetyczną 178cm, wartość minimalna to 160cm, maksymalna to 190cm. Odchylenie standardowe równa się 8,1 a współczynnik zmienności to 5%. Przy badaniu masy ciała średnia arytmetyczna wyniosła 65,5kg, wartość minimalna to53kg, a maksymalna 86kg. Odchylenie wyniosło 8,8 a współczynnik zmienności 13%. Podczas badania wysokości ciała dziewcząt średnia arytmetyczna osiągnęła 171cm, wartość minimalna 161cm, zaś maksymalna 178cm. Odchylenie standardowe równe jest 4,48 a współczynnik zmienności 3%. Wskaźnik masy ciała badanych dziewcząt wykazał, że średnia arytmetyczna równa się 58kg, wartość minimalna 45kg a maksymalna 85kg. Wynik odchylenia to 10,22 a współczynnik zmienności osiągnął 18%. Tabela 4. Wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 15-latków Chłopcy 15 letni Wynik Typ konstytucyjny wg Dziewczynki Kretschmera letnie 15 Wynik Typ konstytucyjny Kretschmera 1 1,06 Leptosomatyczny 1 1,03 Leptosomatyczny 2 1, 08 Leptosomatyczny 2 1,51 Pykniczny 3 1,02 Leptosomatyczny 3 0,92 Leptosomatyczny 4 1,63 Pykniczny 4 1,11 Leptosomatyczny 5 0,95 Leptosomatyczny 5 1,29 Atletyczny 6 1,10 Leptosomatyczny 6 1,16 Leptosomatyczny 7 0,98 Leptosomatyczny 7 0,96 Leptosomatyczny 8 1,14 Leptosomatyczny 8 1,12 Leptosomatyczny 163 wg 9 1,06 Leptosomatyczny 9 1,08 Leptosomatyczny 10 1,41 Atletyczny 10 1,54 Pykniczny 11 1,10 Leptosomatyczny 11 1,20 Leptosomatyczny 12 1,64 Pykniczny 12 1,12 Leptosomatyczny 13 1,27 Leptosomatyczny 13 1,14 Leptosomatyczny 14 1,03 Leptosomatyczny 14 1,10 Leptosomatyczny 15 1,08 Leptosomatyczny 15 1,22 Leptosomatyczny Tabela nr 4 pokazuje wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanych 15-latków. Powyższe wyniki obrazują nam, że dominuje typ leptosomatyczny, bowiem spośród 30 badanych, aż 24 osoby to leptosomatycy (88,8%), 2 osoby wykazują na typ atletyczny (7,41%), a 4 na pykniczny (14,81%). Tabela 5. Wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanej młodzieży ze wskazaniem ilościowym na wykazywany typ Typy konstytucjonalne wg Kretschmera Wiek - płeć 15 lat 15 lat M K Atletyczny 1 1 Pykniczny 2 2 Leptosomatyczny 12 12 Tabela nr 5 przedstawia wyniki analizy typów konstytucjonalnych badanej młodzieży, wskazując jednocześnie ilość osób przejawiających dany typ. Wynika z tego, że na 30 osób badanych, zarówno wśród chłopców jak i dziewcząt najwięcej jest leptosomatyków- 24 typ atletyczny wykazuje 2 osoby, typ pykniczny przejawia tylko 4 osoby. Tabela 6. Porównanie wyników masy ciała chłopców i dziewcząt M. Napierały (badania regionalne woj. kuj-pom), R. Przewędy (badanie ogólnopolskie) i grupy wioślarzy Chłopcy Wiek Płeć Badanie kujawsko- Badanie pomorskie R. M.Napierała (1999r.) ogólnopolskie Przewęda Grupa wioślarzy Porównanie s d d (2012r.) (2001r.) s s 15 M 58,18 7,04 62,34 10,20 65,5 8,8 7,32 3,16 15 K 54,08 6,32 54,92 7,75 58 10,22 3,92 3,08 Tabela nr 6 przedstawia porównanie wyników masy ciała chłopców i dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r., R Przewędę w 1999r. oraz badań grupy wioślarzy w 2012r. U 15-latków 7,32. Wyniki te, co pokazują, że chłopcy obecnie są ciężsi niż w 2001 czy 1999 roku. Różnica u dziewcząt między 2001 a 2012 u 15-latek 3,92. 164 Tabela 7. Porównanie wyników wysokości ciała chłopców i dziewcząt M. Napierały (badania regionalne woj. kuj-pom), R. Przewędy (badanie ogólnopolskie) i grupy wioślarzy. Porównanie wyników wysokości ciała chłopców i dziewcząt Wiek płeć Badanie kujawsko- Badanie pomorskie R. M.Napierała (1999r.) ogólnopolskie Przewęda Badanie klas Porównanie wioślarskich (2012r.) (2001r.) s s s d d 15 M 172,11 6,83 173,81 7,49 178 8,1 5,89 4,19 15 K 163,72 6,59 163,97 5,84 171 4,48 7,28 7,03 Tabela nr 8 przedstawia porównanie wyników wysokości ciała chłopców i dziewcząt. Badania przeprowadzono przez M. Napierałę w 2001r., R Przewędę w 1999r. oraz i grupy wioślarzy w 2012r. U badanych 15-latków wynosiła 5,89. Porównując dziewczęta stwierdzamy, że u 15-latek 7,28. Wnika z tego, iż na przestrzeni lat młodzież w grupie 15 lat zarówno chłopcy jak i dziewczęta stają się wyżsi niż ich rówieśnicy sprzed lat. Dyskusja Wieloletnie obserwacje zawodników startujących na igrzyskach olimpijskich pozwoliły na wysunięcie hipotezy, że wynik sportowy w poważnym stopniu związany jest z budową somatyczną oraz wiekiem wioślarzy. Badania przeprowadzone przez Garaya i wsp. (1974), Piotrowskiego i wsp. (1992), Skład i wsp. (1993) i Krupeckiego i wsp. (1997) sugerują, że wioślarze spośród osobników nie trenujących wyróżnia się nie tylko wysokość i masa ciała ale również: długość kończyn górnych (siąg poziomy), długość kończyn dolnych (zwłaszcza podudzia), szerokość barkowa, duże obwody mięśniowe kończyn (szczególnie przedramienia) jak również odpowiednie relacje pomiędzy komponentami tkankowymi. Badania regionalne w województwie kujawsko - pomorskim przeprowadził M. Napierała, Cieślicka, Klimczyk (2000, 2005, 2008, Cieślicka i wsp. 2009, Napierala i wsp., 2007, Klimczyk i wsp. 2009, C). Wnioski Dzięki przeprowadzonym badaniom można wyciągnąć następujące wnioski: 1. Poziom rozwoju wybranych cech strukturalnych badanej młodzieży wykazuje na to, że obecna młodzież jest cięższa i wyższa, niż porównywani rówieśnicy z roku 1999 i 2001. 2. Młodzi wioślarze i wioślarski pod względem typów konstytucjonalnych reprezentują w największym stopniu typ leptosomatyczny. 3. Analizy typów konstytucjonalnych badanych 15-latków. Powyższe wyniki obrazują nam, że dominuje typ leptosomatyczny bowiem spośród 30 badanych, aż 24 osoby to leptosomatycy (88,8%), 2 osoby wykazują na typ atletyczny (7,41%), a 4 na pykniczny (14,81%). Literatura Garay A. A., Levine L., Lindsay I. E.: Genetic and anthropological studies olimpic athletes. New York- San Francisco- London, Academic Press 1974. Cieślicka M., Napierała M. The somatic bulid of lightweight rowes. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3,33-38. Harre D.: Trainingslehre. Berlin 1991, Sportverlag. 165 Jopkiewicz A., Suliga E. Biologiczne podstawy rozwoju człowieka WSP Kielce 1995. Klimczyk M., Cieślicka M., Szark M. Somatic charakteristics, strenght and sport result In 12-19 year old pole vaulut jumpers. Medical and Biological Sciences, 2009,23/3,53-60. Krupecki K., Jaszczanin J.: Wpływ podstawowych cech somatycznych wioślarzy na osiągnięty wynik sportowy, na podstawie danych uczestników Igrzysk Olimpijskich w Atlancie w 1996 r. Didelio meistriskumu sportininku regimo valdymas. Vilnus, 27-29, 1997. Letzelter M. Trainingsgrundlagen. Hamburg 1991, Sachbuch. Matwiejew L.P. Osnowy obszczej teorii sporta i systemy podgatowki sportsmienow. Kijew 1999, Olimpijskaja Literatura. Napierała M. (2000). Dziecko z regionu kujawsko – pomorskiego. Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci z klas początkowych. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz. Napierała M. (2005). Ważniejsze uwarunkowania rozwoju somatycznego i motorycznego dzieci i młodzieży z województwa kujawsko – pomorskiego, Wydawnictwo Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz. Napierała M. (2008). Środowiskowe uwarunkowania somatyczne i motoryczne a wiek rozwojowy dzieci i młodzieży (na przykładzie województwa kujawsko – pomorskiego), Bydgoszcz 2008, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Napierała M., Cieślicka M., Dmitruk K., Budowa morfologiczna a zdolności motoryczne studentów I roku wychowania fizycznego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, „Annales”, (red.) W. Śladkowski, Universitatis Mariae Curie – Skłodowska, Sectio D, Medicina, Lublin, 2007, vol. LXII, Suppl. XVIII, nr 5, s. 226 - 229. Piotrowski J., Skład M., Krawczyk B., Majle B.: Somatic indices of junior rowers to their athletics exercise. Biology of Sport Nr 3, 117-125, 1992. Płatonow W. N.: Obszczaja tieorija podgotowki sportsmenow w olimpijskom sportie. Olimpijska Literatura, Kijew 1997. Przewęda R., Dobosz J. (2003). Kondycja fizyczna polskiej młodzieży, AWF, Warszawa. Skład M., Krawczyk B., Majle B. :Effects of an intense annual training on body components and other somatic traits in young male and female rowers. Biology of sport a quarterly journal of sport and exercise Nr 4, Volume 10, 1993. Ważny Z.: Kontrola efektów po treningowych. Koncepcja i propozycje rozwiązań praktycznych. RCMSz KfiS, Warszawa 1990. 166